,1)<1,(56.,(%$=<'$1<&+'/$0$à<&+35=('6, %,2567: ENGINEERING DATA BASES FOR SMALL ENTERPRISES

53 M>D J. Wróbel Institute of Machine Design Fundamentals, Warsaw University of Technology, Poland,1)<1,(56.,(%$=<'$1<&+'/$0$à<&+35=('6, %,2567: ENGINEERING DATA BASES FOR SMALL ENTERPRISES Wróbel J., 2002 Streszczenie: W pracy przedstawiono problemy przetwarzania informacji w PDá\FK L UHGQLFK SU]HGVLELRUVWZDFK SU]HP\VáX PDV]\QRZHJR ]H V]F]HJyOQ\P XZ]JOGQLHQLHP SU]HWZDU]DQLD LQIRUPDFML ]ZL]DQHM ] GRNXPHQWDFM WHFKQLF]Q Omówiono zakres komputerowego wspomagania przetwarzania informacji. Zaproponowano wykorzystanie technologii baz danych do przechowywania, przetwarzania i XGRVWSQLDQLDLQIRUPDFML]DZDUW\FKZGRNXPHQWDFMLWHFKQLF]QHM2PyZLRQRQDU]G]LD NRPSXWHURZH GR EXGRZ\ LQ*\QLHUVNLFK ED] GDQ\FK 2PyZLRQR WH* Z\NRU]\VWDQLH LQWHUQHWX GR EXGRZ\ LQ*\QLHUVNLFK ED] GDQ\FK 3U]HGVWDZLRQR SU]\NáDG EXGRZ\ LQ*\QLHUVNLHM ED]\ GDQ\FK L ]DU]G]DQLD GRNXPHQWDFM Z PDá\P SU]HGVLELRUVWZie budowy maszyn. WST P Na pocztku lat osiemdziesitych XX wieku, wraz z postpujcym w skali wiatowej rozwojem technik telekomunikacyjnych, informatycznych i mass-mediów, epoka cywilizacji przemysáowej zaczáa ustpowaü miejsca poprzemysáowej cywilizacji informacyjnej, której podstawowym elementem jest globalne spoáeczestwo informacyjne. +DVáRWRF]VWRXWR*VDPLDQH MHVW ] VDP\P UR]ZRMHP WHOHLQIRUPDW\NL 3RVLDGD RQR R ZLHOH V]HUV]H ]QDF]HQLH JG\* GHF\GXMF\P GOD VSRáHF]HVWZD LQIRUPDF\MQHJR MHVW IDNW*e informacjavwdmhvlsrgvwdzrz\p ]DVREHP SURGXNF\MQ\P RERN VXURZFyZ NDSLWDáX SUDF\ D Z\NRU]\VWDQLH SU]\ W\P WHFKQLN LQIRUPDW\F]Q\FKMHVWW\ONRNZHVWLQDU]G]LRZ 3RGVWDZ UR]ZRMX VSRáHF]HVWZD LQIRUPDF\MQHJR MHVW JRVSRGDUND RSDUWD QD ZLHG]\ D zasadniczym zasobem gospodarczym, skumulowanym zarówno w komputerowych bazach danych MDNLZVSRáHF]Q\PSRWHQFMDOHLQWHOHNWXDOQ\PVWDMHVLZLHG]D 3URFHVIRUPRZDQLDVLF\ZLOL]DFMLLQIRUPDF\MQHMSRVWSXMHQLHXFKURQQLHZVNDOLJOREDOQHML niedocenianie go jesw NUyWNRZ]URF]QRFL :DUXQNLHP UR]ZRMX JRVSRGDUF]HJR MHVW SRZV]HFKQ\ GRVWSGRLQIRUPDFML-HVWWRV]F]HJyOQLHZD*QHGODPDá\FKLUHGQLFKSU]HGVLELRUVWZ Sektor PDá\FKLUHGQLFKSU]HGVLELRUVWZ063 (ang. SME Small and Medium Enterprices) ma istotne ]QDF]HQLHGODUR]ZRMXFDáHMJRVSRGDUNLLWRQLHW\ONRZ3ROVFH6HNWRU063Z3ROVFHWR ponad 3mln podmiotów gospodarczych zarejestrowanych w rejestrze REGON, 68 % PKB Z\WZRU]RQHJR Z VHNWRU]H SU]HGVLELRUVWZ RUD] POQ ]DWUXGQLRQ\FK RVyE :LNV]Rü W\FK ILUP QDOH*\ GR VHNWRUD SU\ZDWQHJR =JRGQLH ] GHILQLFM SU]\MWZXVWDZLH SUDZR G]LDáDOQRFL gospodarczej z dnia 19.11.1999 r.zpdá\psu]hgvlelruvwzlh]dwuxgqlhqlhmhvwpqlhmv]hrg SUDFRZQLNyZSU]\FKyGQHWWR]HVSU]HGD*\MHVWGRPOQHXURDVXPDDNW\Zów z bilansu jest do POQHXUR:SU]HGVLELRUVWZLHUHGQLP]DWUXGQLHQLHMHVWRGGRSUDFRZQLNyZSU]\FKyG QHWWR]HVSU]HGD*\MHVWGR mln euro, a suma aktywów z bilansu jest do 27mln euro. Zgodnie z GHILQLFM SU]HGVLELRUVWZD WH V QLH]DOH*QH 'HILQLFMD 063 MHVW UHNRPHQGRZDQD SU]H] 8QL (XURSHMVN

54 6HNWRU063QDOH*\GRQDMEDUG]LHMG\QDPLF]QLHUR]ZLMDMF\FKVLVHNWRUyZDMHJRNRQG\FMD MHVWLVWRWQ\PZ\]QDF]QLNLHPVWDQXFDáHMJRVSRGDUNL:áDFLFLHOHW\FKSU]HGVLELRUVWZUR]XPLHM znaczenie jakie nieslhnrpsxwhu\]dfmd-hvwrqdqlh]egq\pzduxqnlhpxwu]\pdqldvlilup\qd U\QNX 1D U\V SU]HGVWDZLRQR Z VFKHPDW\F]Q\ VSRVyE RELHJ LQIRUPDFML Z SU]HGVLELRUVWZLH produkcyjnym. Eksploatacja i naprawy Klient $ Przygotowanie oferty Proces projektowania :GUR*HQLH Proces wytwarzania 5\V3U]HWZDU]DQLHLQIRUPDFMLZSU]HGVLELorstwie produkcyjnym =DU]G]DQLH URVQF LORFL LQIRUPDFML ZH ZVSyáF]HVQ\P SU]HGVLELRUVWZLH VWDMH VL FRUD] ZLNV]\P SUREOHPHP.RQNXUHQFMD ZUyG SU]HGVLELRUVWZ Z\PXV]D ]ZLNV]DQLH HODVW\F]QRFL SURGXNFML VNUDFDQLH F\NOX SURMHNWRZDQLD L ZGUR*HQLD SURGXNWyZ:VSyáF]HVQH SU]HGVLELRUVWZR QD ND*G\PHWDSLHSUDF\QDGZ\UREHPJHQHUXMHEDUG]RGX*OLF]EGRNXPHQWyZ]ZL]DQ\FK]Z\UREHPL MHJR NRPSOHNVRZ REVáXJ SU]HG- L SRSURGXNF\MQ 6NUDFDQLH F\NOX SURMHNWRZDQLD Z\UREyZ Z\PXV]D VNXWHF]QLHMV] Z\PLDQ LQIRUPDFML SRPLG]\ G]LDáDPL SURMHNWRZDQLD SURGXNFML DGPLQLVWUDFMLPDUNHWLQJXLLQQ\PLGDQHJRSU]HGVLELRUVWZD:V]\VWNRWRSRZRGXMHQDJáH]ZLNV]HQLH LORFLGRNXPHQWDFML]DUyZQRGRW\F]FHMSURGXNFMLVDPHJRZ\UREXMDNLMHJRREVáXJL =HZ]JOGXQDROEU]\PLOLF]EGRNXPHQWyZLFKSU]HSá\ZSRPLG]\NRPyUNDPLRUJDQL]D- F\MQ\PLMHVWF]DVRFKáRQQ\'RNXPHQWDFMDSURGXNF\MQDPXVLE\üSU]HFKRZ\ZDQDSU]H]RNUHORQ\ F]DVDGRW\FKF]DVRZ\PPHGLXPSU]HFKRZXMF\PLQIRUPDFMHE\áLMHVWSDSLHUPDMF\VWRVXQNRZR NUyWN WUZDáRü 'RNXPHQWDFMD WDND PXVL E\ü RGSRZLHGQLR XV\VWHPDW\]RZDQD L VNáDGRZDQD &]VWR GR REVáXJL WHJR W\SX ]DGD QDOH*\ ]DWUXGQLü GRGDWNRZ\ SHUVRQHO : ]DNáDGDFK Z\WZDU]DMF\FK GX*\ DVRUW\PHQW SURGXNWyZ GR DUFKLZL]RZDQLD GRNXPHQWDFML SU]H]QDF]D VL dodatkowe prplhv]f]hqld VSHFMDOQLH ]DEH]SLHF]RQH SU]HG ZáDPDQLHP SR*DUHP L ZLOJRFL ZV]\VWNRWR]ZLNV]DNRV]W\G]LDáDQLDSU]HGVLELRUVWZD2ERNDVSHNWXGRW\F]FHJRF]DVXRELHJX GRNXPHQWDFML LVWRWQH V SUREOHP\ GRW\F]FH MHM ]DZDUWRFL - SUREOHP DNWXDOQRFL GDQ\ch, ich NRPSOHWQRFL L UHGXQGDQFML GRW\F]\ SUDZLH ND*GHJR ]DNáDGX =PLHQLDMFH VL XZDUXQNRZDQLD SUDZQHZ]DNUHVLHEH]SLHF]HVWZDL]DSHZQLHQLDMDNRFLSRZRGXMNRQLHF]QRüGRNXPHQWRZDQLD ZLHOX GRGDWNRZ\FK ]GDU]H Z SU]HGVLELRUVWZLH 'RNXPHQWDFMD SURMHNWRZD SRZLQQD E\ü HIHNW\ZQLH DUFKLZL]RZDQD ]D V\VWHP MHM SU]HWZDU]DQLD PXVL XPR*OLZLDü VSUDZQH SURFHGXU\ Z\V]XNLZDQLD GDQ\FK ]ZL]DQ\FK ] RNUHORQ\P ]DJDGQLHQLHP Z\V]XNLZDQLH L VRUWRZDQLH ZHGáXJ]DGDQ\FKNU\WHULyZ

55 'RNXPHQWDFMD URQLH UyZQLH* ZUD] ] OLF]E NRRSHUDQWyZ L SRGZ\NRQDZFyZ SU]HGVLELRUVWZD 'RGDWNRZR SRMDZLD VL SUREOHP Z\PLDQ\ GRNXPHQWDFML SRPLG]\ GDQ\P SU]HGVLELRUVWZHPDMHJRNRRSHUDQWDPLLOXESRGZ\NRQDZFDPL 'RNXPHQWDFMD SURMHNWRZD SRZLQQD E\ü HIHNW\ZQLH DUFKLZL]RZDQD ]D V\VWHP MHM przetzdu]dqld PX VL X PR*OLZLDü VSUDZQH SURFHGXU\ Z\V]XNLZDQLD GDQ\FK ]ZL]DQ\FK ] RNUHORQ\P]DJDGQLHQLHPZ\V]XNLZDQLHLVRUWRZDQLHZHGáXJ]DGDQ\FKNU\WHULyZ &HORZH MHVW ZLF EXGRZDQLH VSUDZQ\FK L Z\GDMQ\FK V\VWHPyZ]DU]G]DQLD GRNXPHQWDFM SURMHNWRZ L ]DSLV VDP\FK GRNXPHQWyZ Z RGSRZLHGQLR ]RUJDQL]RZDQ\FK LQ*\QLHUVNLFK ED]DFK danych. 1. =$5='=$1,('2.80(17$&- :35=('6, %,2567:$&+352'8.&<-1<&+ 5R]ZyMWHFKQLNNRPSXWHURZ\FKDV]F]HJyOQLHV\VWHPyZ&$[ZSá\ZDQD]PLDQVSRVREX SURMHNWRZDQLD 6\VWHP\ ZVSRPDJDMFH SURFHV SURMHNWRZDQLD SRPDJDM VNUyFLü F]DV ZGUR*HQLD SURMHNWXLGRGDWNRZRJHQHUXMGRNXPHQWDFMSURMHNWRZ3RQDGWRLFK]DOHWDPLVV]\ENDHG\FMD GRNXPHQWyZ SU]HV\áDQLH LFK QD ]QDF]QH RGOHJáRFL ádwzd DUFKLZL]DFMD RV]F]GQRü PLHMVFD PR*OLZRüWZRU]HQLDNLONXZHUVMLMHGQHJRGRNXPHQWX6\VWHP\&$[VSRZV]HFKQLHVWRVRZDQH V]F]HJyOQLHZ0633UDNW\F]QLHZND*G\P]DNáDG]LHSURGXNF\MQ\P]QDMGXMHVLRSURJUDPRZDQLH ZVSRPDJDMFHSUDFHSURMHNWRZH:\PLDQDGRNXPHQWDFMLSU]HELHJDV]\ENR]DMHMDUFKLZL]DFMD QLHZ\PDJDGX*\FKSRZLHU]FKQLSRPLHV]F]HPDJD]\QRZ\FKU\V Dokumentacja projektowa/technologiczna/eksploatacyjna generowana przez systemy CAx ádwzhlv]\enlhjhqhurzdqlh szybka edycja i modyfikacja; szybkie tworzenie kolejnych wersji dokumentu; ádwzhsu]hnd]\zdqlhlsu]hv\ádqlh DUFKLZL]DFMDQLHZ\PDJDGX*\FK SRZLHU]FKQLSRPLHV]F]H magazynowych. Rys. 2. Dokumentacja w systemach Cax 3U]HGVLELRUVWZR QLH SRWUDILFH SRUDG]Lü VRELH ]H VSUDZQ\P SU]HWZDU]DQLHP GDQ\FK L informacji projektowych skazane jest ndsrud*nlznrqvhnzhqfmlqdz\holplqrzdqlh]u\qnx 'RVWSQH QD U\QNX RSURJUDPRZDQLH ZVSRPDJDMFH SUDFH SURMHNWRZH ] UDFML VZHJR NRPHUF\MQHJR FKDUDNWHUX QLH MHVW WZRU]RQH SRG NWHP SRWU]HE NRQNUHWQHJR X*\WNRZQLND -HJR ]DGDQLHPMHVW]DVSRNRMHQLHZ\PDJDMDNQDMZLNV]HMOLF]E\SRWHQFMDOQ\FKNOLHQWyZ 1D U\QNX GRVWSQH MHVW NRPHUF\MQH RSURJUDPRZDQLH GR ]DU]G]DQLD GRNXPHQWDFM 3'0('0 ] UR]EXGRZDQ\PL PR*OLZRFLDPL NRQILJXUDFML L ] PR*OLZRFL GRVWRVRZ\ZDQLD

56 SDUDPHWUyZ SUDF\ GR Z\PDJD X*\WNRZQLNyZ DOH SU]H] WR GURJLH L VNRPSOLNRZDQH &]VWR VWRSLH]áR*RQRFL WDNLHJR RSURJUDPRZDQLD Z\PXV]D SU]HSURZDG]DQLH GáXJLFK L NRV]WRZQ\FK V]NROH:]ZL]NX]W\PZZLHOXSU]HGVLELRUVWZDFKSURGXNF\MQ\FK]QDMGXMVLF]VWRV\VWHP\ 3'0('0 REHMPXMFH VZRLP]DVLJLHP MHG\QLH F]ü Z\PDJDQHJR]DNUHVX G]LDáD Z LQQ\FK ]DILUPDFKVROEU]\PLHV\VWHP\SU]HUDVWDMFHSRWU]HE\LFKZáDFLFLHOL%LRUFSRGXZDJIDNW *HV\VWHP\WDNLH pomimo deklaracji twórców VQLHNRPSDW\ELOQH]HVREPR*QDZ\REUD]Lü VRELHLORüSUREOHPyZSRZVWDMF\FKZSURFHVLHZ\PLDQ\LQIRUPDFML-HVWWRLVWRWQHZZDUXQNDFK SRZV]HFKQHMJOREDOL]DFMLGX*ILUPVWDüQDNXSQRUR]EXGRZDQHJRV\VWHPXNRPSXWHURZHJRDOH PDáD ILUPD PXVL ]UH]\JQRZDü ]H ZVSyáSUDF\ ] LQQ\PL QLH PRJF VSHáQLü SRGVWDZRZ\FK warunkózgrw\f]f\fkz\pldq\lqirupdfml Systemy PDM/EDM projektowane SRGNOXF] WRGUXJDPR*OLZRüZ\SRVD*HQLDSU]HGVL- ELRUVWZD Z RSURJUDPRZDQLH GR ]DU]G]DQLD GRNXPHQWDFM WHFKQLF]Q 3URFHV SURMHNWRZDQLD L ZGUR*HQLDV\VWHPXÄSRGNOXF] MHVWEDUG]RNRV]WRZQ\, a jakakolwiek zmiana w funkcjonowaniu SU]HGVLELRUVWZDSRFLJD]DVRENRQLHF]QRüXDNWXDOQLHQLDRSURJUDPRZDQLD FRQDMF]FLHMMHVW GRGDWNRZRSáDWQH'RWHJRGRFKRG]RNUHVRZHV]NROHQLDGODX*\WNRZQLNyZ : NRQNOX]ML PR*QD ZLF VWZLHUG]Lü *H ZLNV]Rü GRVWSQHJR QD U\QNX RSURJUDPRZDQLD VáX*FHJRGR]DU]G]DQLDGRNXPHQWDFMSURMHNWRZSU]H]QDF]RQDMHVWGODGX*\FKSU]HGVLELRUVWZ 3RPLPRUHODW\ZQLHZ\VRNLFKPR*OLZRFLZVWRVXQNXGRNRV]WyZVRQH]E\WGURJLHGOD063 2..21&(3&-$%$='$1<&+,=$5='=$1,$'2.80(17$&- :0$à<&+,5('1,&+35=('6, %,2567:$&+ 'REU DOWHUQDW\ZD GOD PDá\FK L UHGQLFK ILUP MHVW NDVWRPL]DFMD L LQWHJUDFMD RJyOQRGR- VWSQHJRRSURJUDPRZDQLDLQ*\QLHUVNLHJRU\V 2EHFQLHSUDZLHND*GHUR]EXGRZDQHRSURJUDPRZDQLH&$[PDPR*OLZRüGRVtosowywania SDUDPHWUyZ VZRMHM SUDF\ GR SRWU]HE X*\WNRZQLNyZ 'RVWS GR W\FK IXQNFML PR*OLZ\ MHVW QDMF]FLHMSRSU]H]ZHZQWU]QHPHFKDQL]P\DSOLNDFMLEG(WH*]SR]LRPXSRSXODUQ\FKM]\NyZ SURJUDPRZDQLD 3RQDGWR PR*OLZD MHVW LQWHJUDFMD NLONX DSOLNDFML Uy*Qego typu w jeden system REHMPXMF\VZRLP]DVLJLHPZ\PDJDQ\REV]DUG]LDáDQLD'RVWRVRZDQLHDSOLNDFMLGRNRQNUHWQ\FK SRWU]HE MHVW QDMWDV]\P L E\ü PR*H QDMV]\EV]\P VSRVREHP ]DSHZQLHQLD RSW\PDOQHM SUDF\ zakupionego oprogramowania. Na rys. 4 przedstawiono podstawowe wymagania stawiane in*ynierskim bazom danych dla maáych irednich przedsibiorstw produkcyjnych. %XGRZD,Q*\QLHUVNLFK%D]'DQ\FK poprzez NDVWRPL]DFM LLQWHJUDFM RJyOQRGRVWSQHJRRSURJUDPRZDQLD LQ*\QLHUVNLHJRMHVWGREUDOWHUQDW\ZGOD zakupów oprogramowania komercyjnego lub zamawiania systemów pod klucz ]ZáDV]F]D GOD60(PDá\FKLUHGQLFKILUP. URGRZLVNRintra- i/lub internetowe, zbudowane ZRSDUFLXRRJyOQRGRVWSQHRSURJUDPRZDQLH&$'UHODF\MQ ED]GDQ\FKLSU]HJOGDUNLQWHUQHWRZ Podstawowe cechy systemu ZV]\VWNLHGDQHGRW\F]FHGRNXPHQWDFMLLX*\WNRZQLNyZ ]QDMGXMVLZUHODF\MQHMED]LHGDQ\FK GRNXPHQW\]QDMGXMVLZXGRVWSQLRQ\PZVLHFLNDWDORJX i tylko w nim; X*\WNRZQLF\V\VWHPXNRU]\VWDM]GRW\FKF]DVSRVLDGDQ\FK popularnych programów QLHMHVWZLFNRQLHF]Q\]DNXS QDVWSQ\FKGURJLFKV\VWHPyZ ZND*GHMFKZLOLXSUDZQLHQLX*\WNRZQLF\PRJREHMU]Hü aktualny stan realizowanego projektu; LGHQW\ILNDFMDX*\WNRZQLNyZQDVWSXMHSRSU]H]NRQLHF]QRü podania numeru logowego LKDVáD LVWQLHMHPR*OLZRüSU]HOHG]HQLDKLVWRULLWZRU]RQHJR projektu; PR*OLZDMHVWGDOV]DUR]EXGRZDV\VWHPXRNROHMQHIXQNFMH przy niskich kosztach. Rys. 3.,GHDLQ*\QLHUVNLHMED]\ danych dla MSP 5\V:\PDJDQLDVWDZLDQHLQ*\Qierskiej bazie danych dla MSP

57 Koncepcja systemu przedstawiona na rys. 5 przewiduje dwa poziomy interfejsu u*ytkownika: poziom edytora graficznego CAD i poziom przegldarki internetowej. Projektanci korzystaj ze swoich systemów CAD do generowania dokumentacji oraz dodatkowo wykorzystuj przegldark w celu obejrzenia stanu zaawansowania projektu..rpxqlndfm ]DSHZQLD GRZROQ\SURJUDPSRF]WRZ\6HUZHU:::XPR*OLZLDNRPXQLNDFMSU]HJOGDUNL]ED]GDQ\FK 5HODF\MQDED]DGDQ\FKMHVWLQWHJUDOQF]FLV\VWHPX=QLNRPXQLNXMHVLEH]SRUHGQLRV\VWHP &$' LQWHUQHWRZD NRPXQLNXMH VL ] UHODF\MQ ED] GDQ\FK ]D SRUHGQLFWZHP serwera. 3RGVWDZRZHIXQNFMHUHODF\MQHMED]\GDQ\FKSU]HGVWDZLRQHVQDU\V Relacyjna Baza Danych Serwer Relacyjna Baza Danych System CAD 6NáDGRZDQLHLQIRUPDFMLGRW\F]F\FK realizowanych projektów; tworzonych dokumentów; projektantów zatrudnionych przy projektach; SRáR*HQLDVWRVRZQ\FKSOLNyZLGDQ\FK Katalog projektów Rys. 5. Koncepcja systemu Rys. 6. Podstawowe funkcje relacyjnej bazy danych Rys. 7 przedstawia podstawowe funkcje systemu CAD. Generalnie system CAD odpowiada ]D ZV]\VWNR FR ]ZL]DQH MHVW ] IL]\F]Q\P JHQHURZDQLHP L PRG\ILNDFM GRNXPHQWDFML projektowej (szczególnie rysunkowej). 5\V LOXVWUXMH SRGVWDZRZH IXQNFMH SU]HJOGDUNL LQWHUQHWRZHM *HQHUDOQLH SU]HJOGDUND ZZZ RGSRZLDGD ]D ZV]\VWNR FR ]ZL]DQH MHVW ] ]DU]G]DQLHP SURMHNWHP GRNXPHQWDFM SURMHNWRZRUD]]DVREDPLOXG]NLPL. System CAD URGRZLVNRSUDF\SURMHNWDQWD generowanie dokumentacji projektowej; tworzenie kolejnych wersji dokumentów; ZHU\ILNDFMDGRVWSXGRGRNXPHQWDFML U\VXQNRZHMDGHNZDWQLHGRXSUDZQLH SRVLDGDQ\FKSU]H]X*\WNRZQLND i przydzielonych mu prac; kontrola lokalizacji plików danego projektu. URGRZLVNRSUDF\SURMHNWDQWD Ä]DNáDGDQLH QRZ\FKSURMHNWyZ Z\EyURVRE\SURZDG]FHMSURMHNW GREyU]HVSRáXUHDOL]XMFHJRGDQ\SURMHNW budowanie struktury wyrobu; SU]\G]LHODQLH]DGDSRV]F]HJyOQ\P projektantom; SU]HJOGDQLHGRNXPHQWyZGDQHJR projektu; zatwierdzanie dokumentów; kontrola stanu zaawansowania projektu; NRPXQLNDFMD]SRPLG]\SURMHNWDQWDPL Rys. 7. Podstawowe funkcje systemu CAD 5\V3RGVWDZRZHIXQNFMHSU]HJOGDUNL internetowej

58 Rys. 9 opisuje podstawowe funkcje serwera. Z tej samej bazy korzysta serwer, który pu]hnd]xmh LQIRUPDFMH GR Z\ZLHWOHQLD Z SU]HJOGDUFH LQWHUQHWRZHM =D SRPRF WHJR PHFKDQL]PX PR*OLZH MHVW SU]HJOGDQLH GRNXPHQWyZ GDQHJR SURMHNWX LFK ]DWZLHUG]DQLH komunikacja z projektantami, oraz przydzielanie do realizacji nowych projektów i poszczególnych GRNXPHQWyZ:V]\VWNLHSOLNLGRNXPHQWyZVNáDGRZDQHVQDG\VNXWZDUG\PNRPSXWHUDVHUZHUD ZVLHFLZRNUHORQHMVWUXNWXU]HNDWDORJyZ NRPXQLNDFMDSU]HJOGDUNL]ED] danych (pobieranie informacji z relacyjnej bazy danych LZ\ZLHWODQLHLFKZSU]HJOGDUFH internetowej, oraz modyfikacja danych w bazie na podstawie informacji wprowadzanych ZSU]HJOGDUFHLQWHUQHWRZHM Serwer Katalog projektów archiwizacja elektronicznej dokumentacji projektowej Rys. 9. Podstawowe funkcje serwera 3. 35=<.à$'=$5='=$1,$'2.80(17$&- ZaproponoZDQD Z SRSU]HGQLP SXQNFLH NRQFHSFMD ]RVWDáD ]UHDOL]RZDQD Z ELXU]H SURMHNWRZ\P SU]HGVLELRUVWZD 1LGD *LSV >@ : DSOLNDFML SRSU]H] MHGQR]QDF]Q LGHQW\ILNDFM X*\WNRZQLNyZ]DSHZQLRQREH]SLHF]HVWZRGRNXPHQWDFML8GRVWSQLRQRSURMHNWDQWRPPR*OLZRü zapisu koohmq\fkzhuvmlu\vxqnxládwzhsruxv]dqlhvlplg]\w\plzhuvmdpl-sr]zdodwrohg]lü SURFHV WZRU]HQLD GDQHJR GRNXPHQWX D Z V]HUV]\P XMFLX FDáHJR SURMHNWX *HQHURZDQH SU]\ ND*G\P ]DSLVLH U\VXQNX SOLNL XPR*OLZLDM SURMHNWDQWRZL QDG]RUXMFHPX UHDOL]DFM Z\EUDQHJR SURMHNWX L QDW\FKPLDVWRZH ]RULHQWRZDQLH VL Z VWDQLH MHJR ]DDZDQVRZDQLD 3UREOHP DNFHSWDFML Z\NRQDQ\FK GRNXPHQWyZ UR]ZL]DQR SRSU]H] ]DWZLHUG]DQLH HOHNWURQLF]QH =DSURSRQRZDQD DSOLNDFMD]RVWDáDRVDG]RQDZURGRZLVNXLQWHUQHWRZ\P 1DU]G]LDPL Z\NRU]\VWDQ\PL Z ]DSURSRQRZDQ\P V\VWHPLH MHVW RJyOQRGRVWSQH RSURJUD- PRZDQLH LQ*\QLHUVNLH L ELXURZH RUD] LQWHUQHWRZH U\V 6HUZHU ::: WR RSURJUDPRZDQLH ILUP\0LFURVRIWRQD]ZLH3HUVRQDO:HE6HUYHURSURJUDPRZDQLHWRSR]ZDODXUXFKRPLüQDGDQ\P komputerze XVáXJ VHUZHUD VWURQ :::.RPXQLNDFM SRPLG]\ ED] GDQ\FK D VHUZHUHP ::: ]RVWDáD Z\NRQDQD SU]\ SRPRF\ WHFKQRORJLL $63 $FWLYH 6HUYHU 3DJHV.RPXQLNDFMD SRPLG]\ ED] GDQ\FK 06 $&&(66 D V\VWHPHP &$' $XWR&$' ]RVWDáD Z\NRQDQD SU]\ pomocy obiektowo zorlhqwrzdqhjrm]\ndsurjudprzdqld9lvxdo%dvlf Innym przykáadem budowy in*ynierskiej bazy danych i systemu zarzdzania dokumentami mo*e byükomputeryzacja biura projektowego w Przemysáowym Instytucie Maszyn Budowlanych w Kobyáce. Wraz z wprowadzaniem Systemu Zapewniania Jakoci podjto zadanie opracowania skomputeryzowanego systemu zarzdzania dokumentacj projektow>@do budowy systemu ZáF]RQR GRNXPHQWDFM WZRU]RQ ZSURFHVLHSURMHNWRZania maszyn dla potrzeb ratownictwa technicznego. W pracach projektowych wykorzystywane VNRPSXWHURZH bazy danych zawierajce

59 Microsoft Access 97 Visual Basic Relacyjna Baza Danych ASP Personal Web Serwer Serwer System CAD System CAD Katalog projektów 5\V1DU]G]LDZ\NRU]\VWDQHZV\VWHPLH 5\V3U]\NáDGRZ\LQWHUIHMVV\VWHPX&$' Na rys. 11 15 pokazano kopie ekranów ilustrujce dziaáanie aplikacji. 5\V3U]\NáDGRZ\LQWHUIHMVSURMHNWDQWD ZLRGFHJRSURMHNW] SR]LRPXSU]HJOGDUNL internetowej 5\V3U]\NáDGRZ\LQWHUIHMVSURMHNWDQWD ZLRGFHJRSURMHNW]SR]LRPXSU]HJOGDUNL internetowej 5\V3U]\NáDGRZ\LQWHUIHMVSURMHNWDQWD ZLRGFHJRSURMHNW]SR]LRPXSU]HJOGDUNL internetowej Rys. 15. Przykáadowy interfejs projektanta bdcego czáonkiem zespoáu projektowego z poziomu przegldarki internetowej

60 ry*ne informacje niezbdne w procesie projektowania a szczególnie zbiory wymagadotyczcych projektowania maszyn. %D]\ WH Z\NRU]\VW\ZDQH V SU]HGH ZV]\VWNLP ZH ZVWSQ\FK ID]DFK procesu projhnwrzdqld D ZLF Z HWDSLH ZDUWRFLRZDQLD ]DáR*HQLD SURMHNW ZVWSQ\ Z FHOX RNUHOHQLD ]DUyZQR SDUDPHWUyZ WHFKQLF]QR-ekonomicznych nowego wyrobu, prazlgárzrfl SU]\MW\FK UR]ZL]D NRQVWUXNF\MQ\FK MDN L VSHáQLHQLD LQQ\FK Z\PDJD]aZDUW\FK Z Uy*QHJR typu anwdfksudzq\fklsu]hslvdfk:ed]dfkgdq\fkxplhv]f]rqrz\pdjdqld]zl]dqhjáyzqlh ] EH]SLHF]HVWZHP HNVSORDWDFML L RFKURQ URGRZLVND RUD] Z\PDJDQLDPL QLH]EGQ\PL GOD VSHáQLHQLD ZDUXQNyZ FHUW\ILNDFML QD ]QDN EH]SLeF]HVWZD %D]\ ]DZLHUDM WH* ]ELRU\ Z\PDJD RNUHORQ\FKZDNWDFKSUDZQ\FK W pracach [6, 9, @ V RSLVDQH NROHMQH SU]\NáDG\ LQ*\QLHUVNLFK ED] GDQ\FK L V\VWHPyZ ]DU]G]DQLDGRNXPHQWDFMSURMHNWRZ WNIOSKI :SUDF\SU]HGVWDZLRQRFHOHLNLHUXQNLUR]ZRMXVSRáHF]HVWZDLQIRUPDF\MQHJR1DW\PWOH sfrupxárzdqrsureohp\su]hwzdu]dqldlqirupdfmlzsu]hgvlelruvwzlh]hv]f]hjyoq\pxz]jog- QLHQLHP SURFHVX SURMHNWRZDQLD 2PyZLRQR MDNRFLRZH ]PLDQ\ ]ZL]DQH ] NRPSXWHURZ\P ZVSRPDJDQLHP SUDF LQ*\QLHUVNLFK 6IRUPXáRZDQR WH* PR*OLZRFL NRPSXWHURZR ZVSRPDJDQHJR ]DU]G]DQLDGRNXPHQWDFMSURMHNWRZ =DSURSRQRZDQRNRQFHSFMLQ*\QLHUVNLHMED]\GDQ\FKL]DU]G]DQLDGRNXPHQWDFMZPDá\FK L UHGQLFK SU]HGVLELRUVWZDFK%D]D GDQ\FK LQWHJUXMH ZV]\VWNLH V\VWHP\ ZVSRPDJDMF\FK SUDFH LQ*\QLHUVNLH 2SLVDQRWH*SU]\NáDGRZHZ\NRU]\VWDQLH=DSURSRQRZDQDNRQFHSFMD]RVWDáD]UHDOL]RZDQDZ ELXU]HSURMHNWRZ\PSU]HGVLELRUVWZD1LGD*LSV =DVWRVRZDQLHNDVWRPL]DFMLSRVLDGDQ\FKV\VWHPyZGRRVLJQLFLDVSHF\ILF]Q\FKUR]ZL]D LQIRUPDW\F]Q\FKZ\GDMHVLE\üWUDIQ\PUR]ZL]DQLHP8*\WNRZQLk otrzymuje w efekcie takich ]PLDQ V\VWHP LGHDOQLH GRVWRVRZDQ\ GR MHJR SRWU]HE SRG NOXF] QLH SRQRV]F SUDNW\F]QLH dodatkowych kosztów. &HOHLNLHUXQNLUR]ZRMXVSRáHF]HVWZDLQIRUPDF\MQHJRZ3ROVFH.%1. Warszawa, 2000. 2. Jusis J., Marowski W., Wróbel J. Wybrane aspekty systemu komputerowo wspomaganego procesu projektowania &$'33U]HJOG0HFKDQLF]Q\QU. 1997. S. 7 10. 3. Marowski W., :UyEHO -.RPSXWHURZH ZVSRPDJDQLH SURFHVX SURMHNWRZDQLD Z GX*\FK ELXUDFK SURMHNWRZ\FK,Q*\QLHULD0DV]\QR. 2, Z. 4, 1997. S. 67 0DURZVNL::UyEHO-3URFHVRZHSRGHMFLH GRNRPSXWHURZRZVSRPDJDQHJRSURMHNWRZDQLDPDV]\Q3U]HJOG0HFKDQLF]Q\QR 18. S. 13 24. 5. PIONIER: Polski Internet optyczny =DDZDQVRZDQHDSOLNDFMHXVáXJLLWHFKQRlogie GODVSRáHF]HVWZDLQIRUPDF\MQHJR.%1 Warszawa, 2000. 6. Wróbel J., Marowski W., Szwaj J. 6\VWHP]DU]G]DQLDGRNXPHQWDFMWHFKQLF]QZPDá\PSU]HGVLELRUVWZLHSURGXNF\MQ\P3U]HJOG Mechaniczny, no 1. 2001. S. 11 14. 7. Wrobel J. Engineering Data Bases in the Design Process, Journal of Inner Mongolia Polytechnic University, vol. 22, no 2. 2001. S. 105 109. 8. Wrobel J., Machniewski A. Data Bases in the Design of Machines for Technical Rescue Work, Journal of Inner Mongolia Polytechnic University, vol. 22, no 2. 2001. S. 110 115. 9. Wróbel J., /LQNLHZLF] * :URQD. =LQWHJURZDQH URGRZLVNR ZVSRPDJDMFH SURFHV SURMHNWRZDQLD SRGQRQLNDUXERZHJR0HFKDQLNQU 2001. S. 682 :UyEHO-,Q*\QLHUVNLHED]\ GDQ\FK GOD PDá\FK SU]HGVLELRUVWZ =HV]\W\ 1DXNRZH QU 0HFKDQLND ] 3ROLWHFKQLND

61 Opolska, 2001. S. 367 376 (XX Sympozjon PKM, Polanica-Zdrój 24-28.09.2001). 11. Wróbel J., )LWRZVNL 0 /LQNLHZLF] * :\NRU]\VWDQLH,QWHUQHWX GR ]DU]G]DQLD GRNXPHQWDFM SURMHNWRZ PrzegOG0HFKDQLF]Q\QR 2002. S. 35 39. 12. Wróbel J., Szlom M., Jaworski R. Kompu- WHU\]DFMDRELHJXGRNXPHQWyZ3U]HJOG0HFKDQLF]Q\QR 2002. S. 5 6. M>D -)HEURZVNL=)HEURZVNL :\G]LDá1DXN7HFKQLF]Q\FK8QLZHUV\WHWX:DUPLVNR-Mazurskiego w Olsztynie, Instytut 0DV]\Q5RERF]\FK&L*NLFK3ROLWHFKQLNL:DUV]DZVNLHM3RODQG AUTOMATYZACJA STEROWANIA SKRZYNKAMI BIEGÓW &,*1,.Ï:52/1,&=<&+ )HEURZVNL-)HEURZVNL=, 2002 In article criteria of serviceability of agricultural machines are considered on dynamic modes of operation. Recommendations for efficiency configuration of power units are developed. :67 3 &LJQLNL V SRMD]GDPL NWyU\FK ]DGDQLHP MHVW SUDFD ] Z\NRU]\VWDQLHP LFK VLá\ XFLJX FLJQLFLH OXE SFKDQLH QDU]G]LD PDV]\Q\ 6]F]HJyOQH Z\PDJDQLD PXV] VSHáQLDü FLJQLNL terenowe, w tym rolnicze. &LJQLNLUROQLF]HZ\NRQXMUy*QRURGQHSUDFH6WGLVWQLHMHNRQLHF]QRüáF]HQLDFLJQLNyZ ] Uy*Q\PL QDU]G]LDPLLPDV]\QDPLDJUHJDW\FLJQLNRZH GR NWyU\FK QDSG F]VWR MHVW doprowadzaq\rgvloqlndfljqlndsu]h]zdárgelruxprf\oxelxnádg]dvlodqldk\gudxolf]qhjr :D*Q\PHOHPHQWHPSU]HQRV]F\PPRFZXNáDG]LHQDSGRZ\PFLJQLNDMHVWVNU]\QNDELHJyZL jej sterowanie. 1. WYMAGANIA STAWIAN(&,*1,.2052/1,&=<M Wymagania stawiane cignikom wynikajz warunków, w jakich muszsiporuszaüi prac, jakie w tych warunkach wykonuj Prdkoci, z jakimi pracuje cignik muszbyüodpowiednie dla wykonywanych zabiegów agrotechnicznych, co jest uwarunkowane wymogami tego zabiegu i cechami narzdzia, czy maszyny wspyápracujcej z cignikiem. Rozpitoci prdkoci podczas prac wykonywanych przez cigniki rolnicze sdu*e: czasami od prdkoci poni*ej 1 km/h, na tzw. biegach peázajcych (prace w budynkach inwentarskich, siew, nawo*enie), przez prdkoci 4 12 km/h (najczciej), które s stosowane przy gáywnych pracach wykonywanych przez cignik (w tym zakresie prdkoci cignik pracuje zazwyczaj z najwikszymi siáami ucigu sto takie prace jak: orka, bronowanie, kultywacja), do prdkoci 30 lub 40 km/h, a nawet 50 km/h, w zale*noci od przepisów drogowych i konstrukcji cignika (cignicie przyczep, przejazdy cignika, dojazdy na miejsce pracy z narzdziem zawieszonym) [1, 2, 3].