Komentarz tygodniowy 08-15.01.2016 DANE MAKROEKONOMICZNE Z Z POLSKI Inflacja konsumentów Według danych GUS, wskaźnik inflacji konsumentów w grudniu 2015 r. ukształtował się na poziomie minus 0,5 % r/r (wobec minus 0,6 % r/r w listopadzie ub. r.). Grudniowy odczyt jest zbieżny ze wstępnymi szacunkami GUS opublikowanymi przed dwoma tygodniami. Utrzymaniu wskaźnika inflacji na niskim poziomie sprzyjały niskie ceny związane z transportem (spadek o 6,8 % r/r, w tym cen paliw o 10,8 % r/r). Niskie ceny w tej kategorii wynikają przede wszystkim z tendencji spadkowych na światowych rynkach surowców, gdzie ceny kształtują się nadal na wyraźnie niższym poziomie niż przed rokiem. Kluczowy wpływ cen surowców na wskaźniki inflacji widoczny jest nie tylko w Polsce, lecz także w danych o zmianach cen konsumpcyjnych prezentowanych w innych krajach europejskich, w tym w strefie euro. Z tego względu o tym kiedy inflacja powróci do poziomów akceptowanych przez władze monetarne (w Polsce celem RPP jest inflacja na poziomie 2,5 % w ujęciu rocznym) zdecyduje prawdopodobnie rozwój sytuacji na rynkach surowcowych. Stopy procentowe NBP Rada Polityki Pieniężnej pozostawiła na styczniowym posiedzeniu decyzyjnym stopy procentowe bez zmian. Decyzja ta była zgodna z oczekiwaniami rynku. Biorąc pod uwagę, iż proces wyboru nowych przedstawicieli do Rady zostanie zakończony dopiero w przyszłym miesiącu, ewentualnych zmian w polityce pieniężnej można oczekiwać nie wcześniej niż w marcu br. W miesiącu tym opublikowane zostaną także aktualne, długoterminowe prognozy makroekonomiczne banku centralnego, które w zakresie oczekiwań inflacji powinny być niższe niż w poprzedniej prognozie (z listopada 2015 r.). Wydłużanie się okresu, w którym wskaźnik inflacji odbiega wyraźnie od celu RPP (2,5 % w ujęciu rocznym, wobec odczytu na poziomie minus 0,5 % r/r w grudniu 2015 r.) jest argumentem za obniżką stóp procentowych. 1
Saldo obrotów bieżących - NBP Saldo na rachunku obrotów bieżących w listopadzie ub. r. wyniosło 620 mln EUR, wobec minus 163 mln EUR w październiku (po korekcie). W porównaniu z listopadem 2014 r., eksport towarów wzrósł o 1,7 mld EUR (12,6 %), zaś wartość importu zwiększyła się w tym samym okresie o 752 mln EUR (5,4 %). W efekcie, saldo obrotów towarowych było wyraźnie dodatnie (756 mln EUR), co potwierdza dobrą kondycję polskiego eksportu, który może mieć pozytywny wkład w tempo rozwoju polskiej gospodarki w najbliższych kwartałach. Ze względu na to, iż Polska eksportuje głównie do pozostałych państw Unii Europejskiej (79,4 % udział w eksporcie ogółem w okresie jedenastu miesięcy 2015 r.), dalszy rozwój handlu zagranicznego będzie zależał przede wszystkim od stanu koniunktury w największych gospodarkach UE. WYDARZENIA Najważniejszym wydarzeniem, które wpłynęło na polskie aktywa na rynkach finansowych w ostatnich godzinach była piątkowa (15 stycznia) decyzja agencji ratingowej Standard & Poor s o obniżeniu oceny wiarygodności kredytowej Polski o jeden poziom (z A minus do BBB plus. Wśród przyczyn piątkowej decyzji o obniżeniu ratingu Polski wskazuje się przede wszystkim czynniki polityczne, dotyczące funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego, mediów publicznych oraz służby cywilnej (https://www.globalcreditportal.com/ratingsdirect/renderarticle.do?articleid=1563200&sctartid=3645 49&from=CM&nsl_code=LIME&sourceObjectId=20017024&sourceRevId=146&fee_ind=N&exp_date=2 0260114-21:41:18). Niższy rating wiarygodności kredytowej ma jednoznacznie negatywne konsekwencje, wśród których należy wymienić m.in. wyższy koszt finansowania potrzeb pożyczkowych. Należy pamiętać, iż wiele będzie w tej kwestii zależeć od faktycznego rozwoju sytuacji gospodarczej w naszym kraju oraz jej wpływu na kolejne oceny wiarygodności kredytowej przez agencje ratingowe. W miniony piątek Sejm uchwalił, zaś Prezydent podpisał ustawę o podatku od niektórych instytucji finansowych (link http://dziennikustaw.gov.pl/du/2016/68/1). W serwisie NBP opublikowano opinię RPP do budżetu państwa na 2016 r. W dokumencie wskazuje się m.in., iż na stronę dochodową istotny wpływ mają czynniki jednorazowe, w szczególności wpływ z opłat za rezerwację częstotliwości telekomunikacyjnych (z aukcji LTE planuje się uzyskać 9,2 mld zł). Równocześnie zaplanowano wzrost wydatków na świadczenia społeczne. W ocenie RPP, choć przedstawiony projekt Ustawy nie prowadzi do wzrostu nierównowagi finansów publicznych w 2016 r., to przewidziane w nim zmiany w polityce fiskalnej utrudnią utrzymanie deficytu na bezpiecznym poziomie w 2017 r., chyba że pojawią się nowe, stabilne źródła dochodów budżetowych. M.in. z tego względu o ile inne istotne argumenty nie wskazywałyby inaczej, taki kształt polityki fiskalnej przemawiać będzie raczej za zwiększeniem restrykcyjności polityki pieniężnej. Opublikowany dokument wskazuje, iż pomimo utrzymywania się deflacji, dotychczasowy skład Rady prawdopodobnie pozostawiłby stopy procentowe NBP w 2016 r. bez zmian. Według danych opublikowanych przez NBP, podaż pieniądza (M3) w grudniu 2015 r. zwiększyła się o 9,1 % r/r, wobec 9,4 % r/r wzrostu w listopadzie ub. r. (po korekcie) Z danych wynika, iż w grudniu zadłużenie gospodarstw domowych wyniosło 632,6 mld zł (wzrost o 6,6 % r/r), podczas gdy zadłużenie przedsiębiorstw w tym samym okresie wyniosło 324,5 mld zł, tj. wzrosło o 8,7 % r/r. KROEKONOCZNE Z POLSKI 2
RYNKI FINANSOWE RYNEK STÓP PROCENTOWYCH Rynkowe stawki WIBOR w ubiegłym tygodniu nieznacznie obniżyły się (wykres obok). Pomimo spadku, poziom stawek oraz nachylenie krzywej nadal odzwierciedlają oczekiwania rynku, zgodnie z którymi co najmniej do czasu wyboru nowych przedstawicieli RPP oraz aktualizacji prognoz długoterminowych banku centralnego (marzec 2016 r.), władze monetarne prawdopodobnie pozostawią stopy NBP bez zmian. Niemniej, spadek stawek odzwierciedla narastające ryzyko, iż stopy procentowe zostaną wkrótce obniżone. Rynkowe kontrakty FRA wskazują, że do obniżek stóp procentowych w Polsce może dojść w najbliższych 3 miesiącach. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 11 15.01.2016 r. Okres WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,63% -0,22% 0,43% -0,79% 0,51% 3M 1,71% -0,14% 0,62% -0,75% 0,59% 6M 1,76% -0,05% 0,85% -0,68% 0,75% 1Y 1,78% 0,05% 1,16% -0,60% 1,04% RYNEK WALUTOWY Wyszczególnienie 08.01.2016 15.01.2016 Zmiana USDPLN 3,9990 4,0411 1,1% EURPLN 4,3605 4,4075 1,1% CHF/PLN 3,9800 4,0284 1,2% Na rynkach finansowych waluty krajów rozwijających się (w tym złoty) pozostają słabe. Przecenie walut towarzyszy kontynuacja wyraźnej tendencji spadkowej na rynku ropy. Wśród obaw związanych z kondycją tzw. gospodarek wschodzących dominuje przede wszystkim niepokój o koniunkturę w Chinach. Słabości walut w Europie Środkowo-Wschodniej sprzyjają także ubiegłotygodniowe informacje Reutera, wg których Rada EBC nie jest skłonna do głębszego niż obecnie luzowania polityki pieniężnej w strefie euro. Do negatywnych czynników w otoczeniu zewnętrznym dochodzą krajowe czynniki ryzyka, wśród których należy wymienić obniżenie w godzinach popołudniowych w piątek ratingu Polski przez agencję Standard & Poor s. Czynnik ten będzie negatywnie wpływał na złotego także w najbliższych tygodniach. 3
RYNEK TOWAROWY Cena Cena Cena Cena ropy Data miedzi złota srebra (USD/bbl) (USD/lb) (USD/oz.) (USD/oz.) 08.01 33,55 4485,50 1103,84 13,93 11.01 31,55 4381,25 1093,86 13,85 12.01 30,86 4344,50 1086,66 13,79 13.01 30,31 4388,25 1093,11 14,12 14.01 31,03 4418,50 1077,60 13,83 15.01 28,94 4327,50 1088,71 13,92 Ceny surowców powiązanych z koniunkturą (ropa, miedź) spadły w minionym tygodniu. Wyraźnej przecenie ropy sprzyjało oczekiwanie na zniesienie sankcji nałożonych przez Unię Europejską i USA na Iran, który jest ważnym producentem ropy. Szansą na wyhamowanie tempa przeceny ropy w najbliższych tygodniach są powracające spekulacje o tym, iż niskie poziomy cen surowca skłonią część producentów do ograniczenia wydobycia. Dotychczas jednak takie spekulacje nie znalazły potwierdzenia w działaniach państw eksportujących ropę. W najbliższych dniach istotny wpływ na poziom cen surowców na światowych rynkach może mieć komunikat Rady Europejskiego Banku Centralnego w sprawie stóp procentowych (czwartek, 21 stycznia 2016 r.). Ze względu na to, iż czynniki podażowe oddziałują w kierunku utrzymania tendencji spadkowej, można jednak oczekiwać, iż ceny surowców (niezależnie od decyzji EBC) pozostaną na niskim poziomie. RYNEK KAPITAŁOWY W ujęciu tygodniowym WIG30 zyskał 0,7 %. Warto jednak odnotować, iż rynek akcji w Polsce nie miał okazji zareagować na popołudniowy komunikat agencji Standard & Poor s o obniżeniu ratingu Polski. Z tego względu do odnotowanego wzrostu w ujęciu tygodniowym należy podejść z pewnym dystansem. Ostrożna ocena wydaje się uzasadniona także tym, iż czynniki ryzyka, które decydowały o tendencji spadkowej w poprzednich tygodniach pozostają niezmienione (spowolnienie gospodarcze w Chinach, wzrost stóp procentowych w USA, rozwiązania dotyczące sektora bankowego w Polsce, udział spółek Skarbu Państwa w restrukturyzacji górnictwa). 4
KALENDARIUM Kalendarium na najbliższy tydzień (18-22.01.2016 r.) Data Kraj Wskaźnik makro Okres Prognoza BPS Wartość poprzednia 20 stycznia Polska 20 stycznia Polska Zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw, r/r Wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, r/r XII 1,2 % 1,2 % XII 3,4 % 4,0 % 21 stycznia Polska Produkcja przemysłowa, r/r XII 4,8 % 7,8 % 21 stycznia Strefa euro Decyzja w sprawie stóp procentowych I 0,05 % DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Piotr Lebiedziński Wicedyrektor Departamentu Planowania i Analiz, tel.: 22 539-52-62 Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 5