Urząd Marszałkowski Województwa Zachodniopomorskiego AUTOBUS SZYNOWY 212M serii SA 109
Pojazdy typu 212 M oznaczenie kolejowe SA109. Kolejowe Zakłady Maszyn Kolzam S.A. producent omawianego pojazdu szynowego wywodzą się z Warsztatów Naprawczych Taboru Kolejowego, które powstały przy stacji kolejowej w Raciborzu w 1858. W 1973 rozpoczęto tam produkcję urządzeń do mechanizacji napraw taboru kolejowego i specjalnych pojazdów szynowych a od 1984 mikrobusów i autobusów szynowych. Produkty zakładów Kolzam były eksportowane do wielu krajów Europy i Azji. Pojazdy typu 212Ma nr serii SA109 to jednoprzestrzenne, częściowo niskopodłogowe autobusy szynowe przeznaczone do obsługi regionalnych przewozów pasaŝerskich na mniej obciąŝonych, głównie niezelektryfikowanych liniach. Powstawały w wersji jedno i dwuczłonowej. Konfiguracja trójczłonowa w której człon środkowy miał być doczepny, pomimo gotowych planów, nie doczekała się realizacji. Województwo Zachodniopomorskie postanowiło zakupić jeden pojazd typu SA109 z przeznaczeniem do obsługi linii 402 w relacji Szczecin Główny Kołobrzeg. Stosowną umowę podpisano w dniu 5.12.2002 r. Pojazd SA109-001 został odebrany od producenta 30 stycznia 2004 był pierwszym autobusem szynowym który pojawił się w Województwie Zachodniopomorskim.
Poszczególne etapy montaŝu pojazdu w Raciborzu. Pojazd przygotowany do osiowania.
Osie toczne pojazdu. W odróŝnieniu od wcześniejszych konstrukcji Kolzamu SN81 i SA104, pojazdy SA109 mają lekką modułową konstrukcję nadwozia z obniŝoną podłogą w rejonie wejścia. Wysokość podłogi w części niskiej to 575 600 mm nad poziomem główki szyny (pgs), a w części wysokiej, do której prowadzą trzy schodki lub pochylnia, to 1090 mm. Pojazdy posiadają po obu stronach członów po parze dwuskrzydłowych, odskokowo-przesuwnych drzwi o szerokości 1300 mm, znajdujących się w strefie niskiej podłogi. Do napędu jednostki wykorzystywane są dwa silniki wysokopręŝne marki RABA typu D10 UTSLL o mocy 190kW kaŝdy, umieszczone pod podłogą w systemie power-pack, co daje łączną moc pojazdu 380kW (513 KM). KaŜdy silnik dieslowski zintegrowany jest z hydromechaniczną (automatyczną), pięciobiegową skrzynią biegów marki VOITH typu DIWA 864.3. Przeniesienie momentu obrotowego ze skrzyni biegów na zestaw kołowy jest realizowane za pośrednictwem przekładni osiowej nawrotnej marki Ganz-David-Brown. KaŜdy człon 212M posiada po jednym jednoosiowym wózku napędowym i jednym jednoosiowym tocznym. Badania typu pojazdu zostały wykonane w roku 2003. Świadectwo dopuszczenia do eksploatacji typu pojazdu kolejowego nr T/2004/014 została wydana przez Urząd Transportu Kolejowego w dniu 28.01.2004 r..
Przekazany do eksploatacji pojazd SA109-001 na stacji Kołobrzeg.
Kalendarium przejęcia pojazdu typu 212M L.p. 1 Nr pojazdu SA109-001 Data odbioru technicznego 02.12.2003 Data przekazania do eksploatacji 30.01.2004 Data przekazania w dzierŝawę 17.02.2010 Pojazd przekazany został na podstawie stosownej Umowy Spółce z o.o. Przewozy Regionalne i oddany pod opiekę Sekcji Utrzymania i Eksploatacji Taboru w Kołobrzegu. Pomimo wysiłków słuŝb utrzymania pojazd jako jednostka prototypowa cechował się duŝą awaryjnością. Ze względu na upadłość producenta nie było moŝliwości wyegzekwowania napraw gwarancyjnych, co dodatkowo potęgowało problemy z gotowością pojazdu do pracy. Po ogłoszeniu upadłości przez producenta w sierpniu 2005 dokumentację i prawo do produkcji pojazdów SA109 jak i jednoczłonowych SA107 wykupił Chrzanowski Fablok. Sam Kolzam został wykupiony przez węgierską firmę Mavex-Rekord KFT. w 2007. Pomimo swoich wad pojazd ochrzczony nieoficjalnie jako Dzidziuś był eksploatowany wspólnie z zakupionymi przez Województwo Zachodniopomorskie od kolei DB pojazdami serii SA110 i dokupionymi w roku 2005 trzema pojazdami serii SA103 Bydgoskiej PES-y w relacjach Kołobrzeg Szczecin, Szczecin Szczecinek i Sławno Darłowo. W dniu 05.08.2009 roku o godz. 19.55 na szlaku Darłowo Sławno na przejeździe w km. 33,919 pojazd został uszkodzony przez wjeŝdŝająca na przejazd cięŝarówkę MAN. Nikt z podróŝnych nie odniósł obraŝeń, cięŝarówka przeznaczona została do kasacji. Uszkodzenia pojazdu z dnia 05.08.2009 r.
Naprawy zostały zakończone w dniu 22.11.2010 r. w Chrzanowie. W celu wyeliminowania stale powtarzających się problemów z eksploatacją pojazdu władze województwa postanowiły wraz z naprawą rewizyjną IV poziomu wykonać modernizację pojazdu. W jej ramach wykonano min.:
- wymianę stałych siedzeń w przedziałach dla podróŝnych na miękkie z siedziskami o szerokości minimum 45 cm z podłokietnikami od strony korytarza środkowego i od strony ścian bocznych oraz z profilowanymi zagłówkami, - montaŝ rolet przeciwsłonecznych w kabinach maszynisty; - wymianę wyświetlaczy czołowych (tablic kierunkowych) na nowe, wykonane w technice LED lub LCD - wymianę elementów i wykonanie zabezpieczenia górnego sprzęgu międzywagonowego; - modernizację przekładni osiowych (z mechanizmami zmiany kierunku jazdy; - wymianę elementów oświetlenia czoła pojazdu, w tym osłon czołowych reflektorów na szczelne, zamontowane na zawiasach, otwierane za pomocą klucza konduktorskiego, umoŝliwiające obsłudze łatwy dostęp do ich wnętrza; - zamontowano prostowniki buforowe; - wykonano układ awaryjnego przeniesienie napięcia 24V DC między członami dla potrzeb jazdy awaryjnej; - naprawę układu sterowania po kątem zmniejszenia awaryjności; - wprowadzono do układu sterowania moŝliwości prowadzenia jazdy awaryjnej z prędkością maksymalną przy pracującym lub wyłączonym dowolnym jednym z silników spalinowych; - montaŝ klimatyzacji w kabinach maszynisty; - zmianę barw zewnętrznych pojazdu na barwy Województwa Zachodniopomorskiego; Umowę na wykonanie tych czynności zawarto z Pierwszą Fabryką Lokomotyw w Polsce Fablok w Chrzanowie, pojazd odebrano w dniu 24.11 2010 r. Po modernizacji pojazd przeŝywa drugą młodość.
Malatura zewnętrzna pojazdu SA109-001po modernizacji. Wnętrze pojazdu SA109-001 po modernizacji.
Pojazd SA109-001 po powrocie z modernizacji 24.11.2010 r. Spalinowy autobus szynowy serii SA109 - Producent: Kolejowe Zakłady Maszyn KOLZAM S.A. - Lata produkcji: od 2003 - Układ osi: A'1' + 1'A' - Szerokość toru: 1435 mm - Paliwo: olej napędowy - Ilość kabin: 2 - Ilość silników: 2 - Rodzaj silników: wysokopręŝne - Typ silników: RABA D10 UTSLL - Moc silników: 2 x 190 kw - Moc ciągła: 380 kw - Przekładnia hydromechaniczna (skrzynia biegów) typ: VOITH DIWA 864.3-5-biegów - Przekładnia osiowa - typ: GDB - nawrotna - Hamulce: tarczowe + hamowanie ED - Predkość maksymalna: 120 km/h - Masa słuŝbowa: 45 Mg - Długość bez zderzaków: 26810 mm (ze zderzakami 27896 mm). - Szerokość: 2910 mm - Wysokość (od pgs): 3934 mm - Liczba miejsc: 170 (w tym siedzących 73) - Oświetlenie: jarzeniowe - Drzwi: automatyczne, odskoczno-przesuwne - Wykorzystanie: pociągi aglomeracyjne.