2013 Procedury postępowania w różnych sytuacjach szkolnych w Zespole Szkoły Podstawowej i Gimnazjum w Pudliszkach. Szkolny Zespół Kryzysowy ZSPiG Pudliszki 2013-09-05
S t r o n a 2 Spis treści: 1. Procedury postępowania w przypadku częstych nieobecności lub wagarów. -----3 2. Procedury postępowania w przypadku złego samopoczucia ucznia. ---------------3 3. Procedury postępowania wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. ---3 4. Procedura interwencyjna dotycząca wypadków --------------------------------------4 5. Procedury postępowania w przypadku kradzieży. ------------------------------------4 6. Procedury postępowania w przypadku zachowań agresywnych. -------------------5 7. Procedury postępowania w przypadku awarii, pożaru lub innych zagrożeń. -----6 8. Procedury postępowania wobec ucznia/uczniów niszczących mienie szkoły. ----6 9. Procedury postępowania wobec ucznia sprawcy czynu karalnego (pobicia, wymuszenia, wulgaryzmy). --------------------------------------------------------------7 10. Procedury postępowania w przypadku palenia papierosów przez uczniów na terenie szkoły. -----------------------------------------------------------------------------7 11. Procedury postępowania w przypadku przyjścia ucznia do szkoły pod wpływem alkoholu lub przyniesienia alkoholu do szkoły. ---------------------------------------8 12. Procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą narkotyk. ------------------------------------------9 13. Procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. ---------------------------9 14. Sposób reagowania zamach samobójczy ucznia ---------------------------------- 10 15. Metody współpracy szkoły z policją ------------------------------------------------- 14
S t r o n a 3 1. Procedury postępowania w przypadku częstych nieobecności lub wagarów. LICZNE NIEOBECNOŚCI 1) Rodzic ma obowiązek usprawiedliwić nieobecność dziecka w szkole w terminie do 14 dni poprzez wpis w dzienniku elektronicznym lub osobiste poinformowanie wychowawcy. 2) Po 14 dniach, jeśli rodzic nie poinformował nauczyciela o nieobecności dziecka, godziny pozostają nieusprawiedliwione. Nauczyciel informuje rodziców o nieusprawiedliwionych godzinach. WAGARY 1) W przypadku choćby jednorazowego stwierdzenia wagarów, wychowawca informuje o zaistniałym fakcie rodziców lub opiekunów. Odnotowuje ten fakt w internetowym dzienniku lekcyjnym. 2) Szczegółowa, indywidualna analiza każdego przypadku wagarów podczas spotkania wyjaśniającego sytuację i jej przyczyny: w rozmowie wyjaśniającej biorą udział: uczeń, rodzic i wychowawca, sporządzenie notatki w internetowym dzienniku lekcyjnym z przebiegu rozmowy, przypomnienie konsekwencji wynikłych z nieusprawiedliwionych nieobecności, określonych w WZO. 1) W przypadku powtarzających się wagarów następuje zawarcie pisemnego kontraktu z uczniem. W kontrakcie umieszczamy zobowiązania stron oraz informacje o sankcjach wobec ucznia w przypadku braku pozytywnych zmian w jego zachowaniu. 2) Powiadomienie policji o niezrealizowaniu obowiązku szkolnego przez dziecko. 2. Procedury postępowania w przypadku złego samopoczucia ucznia. 1) Telefoniczne poinformowanie rodzica (prawnego opiekuna) o złym samopoczuciu dziecka. 2) Ustalenie formy pomocy za zgodą rodzica (prawnego opiekuna). 3) Przekazanie dziecka pod osobistą opiekę rodzica (prawnego opiekuna). 4) W przypadku nieobecności rodzica (prawnego opiekuna) w domu, opiekę nad dzieckiem sprawuje nauczyciel. 3. Procedury postępowania wobec ucznia, który stał się ofiarą czynu karalnego. 1) Udzielenie pierwszej pomocy (przedmedycznej), bądź zapewnienie jej udzielenia poprzez wezwanie lekarza, w przypadku gdy ofiara doznała obrażeń. 2) Niezwłoczne powiadomienie Dyrektora Zespołu. 3) Powiadomienie rodziców ucznia.
S t r o n a 4 4) Niezwłoczne wezwanie policji w przypadku, kiedy istnieje konieczność profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i ewentualnych świadków zdarzenia. 4. Procedura interwencyjna dotycząca wypadków. Nauczyciel lub pracownik szkoły, który zaobserwował lub dowiedział się o wypadku ma obowiązek: 1) Zapewnić dziecku opiekę, odizolować go od innych uczniów. 2) W celu ustalenia okoliczności wypadku porozmawiać z poszkodowanym dzieckiem (o ile jest to możliwe) i świadkami wypadku. 3) Udzielić pierwszej pomocy, a przy ciężkim wypadku zapewnić opiekę pozostałym dzieciom i wezwać lekarza. 4) Osoba interweniująca jest zobowiązana poinformować o zdarzeniu wychowawcę i Dyrektora Zespołu. 5) Dyrektor lub osoba wyznaczona przez niego ma obowiązek powiadomić rodziców (prawnych opiekunów), a w szczególnie ciężkim przypadku wezwać pogotowie. 6) W przypadku braku kontaktu z rodzicami, lub nieprzybycia rodziców (prawnych opiekunów) po dziecko, szkoła wyznacza osobę, która jest zobowiązana zapewnić poszkodowanemu opiekę do momentu przekazania dziecka rodzicom (prawnym opiekunom). 7) W przypadku, gdy nie ma przy dziecku rodziców (prawnych opiekunów), a pogotowie musi zabrać poszkodowanego do szpitala, obowiązkiem osoby interweniującej lub innego pracownika szkoły wyznaczonego przez Dyrektora Zespołu jest towarzyszenie uczniowi w drodze do szpitala i do chwili pojawienia się rodziców (prawnych opiekunów) lub do momentu podjęcia przez lekarzy decyzji o hospitalizowaniu. 8) Do czasu rozpoczęcia pracy przez zespół powypadkowy, zwany dalej,,zespołem, Dyrektor Zespołu zabezpiecza miejsce wypadku w sposób wykluczający dopuszczenie osób trzecich. 9) Członków zespołu powołuje Dyrektor Zespołu. 10) Zespół przeprowadza postępowanie powypadkowe i sporządza dokumentację powypadkową, w tym protokół powypadkowy. 5. Procedury postępowania w przypadku kradzieży. 1) W przypadku zgłoszenia kradzieży przez poszkodowanego lub innych uczniów nauczyciel powiadamia wychowawcę klasy o zaistniałym incydencie. Gdy sytuacja miała miejsce na jego lekcji uczestniczy do końca w rozwiązaniu problemu. 2) Nauczyciel interweniujący dąży do zidentyfikowania osób biorących udział w zdarzeniu (sprawcę, świadków i innych osób) oraz ustalenia okoliczności zajścia.
S t r o n a 5 Proponowane sposoby ustalenia okoliczności zdarzenia w zależności od specyfiki sytuacji: 1) Rozmowa indywidualna z poszkodowanym. 2) Rozmowa indywidualna ze sprawcą lub osobą podejrzaną o popełnienie wykroczenia (zgodnie z zasadami dyskrecji). 3) Rozmowa z ewentualnymi świadkami zdarzenia. 4) Poinformowanie klasy o zaistniałym zdarzeniu i próba ustalenia istotnych dla sprawy faktów. 5) Zawiadomienie Dyrektora Zespołu o zaistniałym incydencie. 6) Zgłoszenie faktu kradzieży na policję (o czym decydują wychowawca w porozumieniu z Dyrektorem Zespołu po oszacowaniu wagi sprawy i wartości szkody). 7) W sytuacji ustalenia sprawcy kradzieży wezwanie jego rodziców (prawnych opiekunów), poinformowanie ich o zaistniałym zdarzeniu i ewentualnych konsekwencjach, zastosowanych sankcjach, zgodnie ze Statutem Zespołu, co ustala wcześniej wychowawca w porozumieniu z Dyrektorem Zespołu. 8) Sporządzenie przez wychowawcę stosownej notatki. 6. Procedury postępowania w przypadku zachowań agresywnych. AGRESJA SŁOWNA 1) Wpis negatywny do dziennika lekcyjnego. 2) Przekazanie informacji wychowawcy klasy o zaistniałym zdarzeniu. 3) Rozmowa wychowawcy z uczestnikami zajścia. Ustalenie przyczyn niewłaściwego zachowania. 4) Rozmowa z Pedagogiem lub Dyrektorem Zespołu (w razie potrzeby). 5) Wezwanie rodziców (opiekunów prawnych), rozmowa z uczniem w ich obecności (w razie potrzeby). 6) Zobowiązanie ucznia do zmiany zachowania. AGRESJA FIZYCZNA 1) Rozdzielenie bijących się uczniów. 2) Odizolowanie od innych uczniów. 3) Rozmowa wychowawcy lub nauczyciela interweniującego z uczniami (z każdym z osobna, o ile jest to możliwe). Ustalenie przyczyn bójki oraz prowodyra. 4) Rozmowa indywidualna z innymi uczestnikami zajścia, ustalenie okoliczności. 5) Rozmowa z Pedagogiem lub Dyrektorem Zespołu (w razie potrzeby). 6) Zobowiązanie uczniów do poprawy zachowania. 7) W sytuacji występowania u ucznia niepokojących objawów wezwanie pogotowia i poinformowanie rodziców (prawnych opiekunów). 8) Rozmowa wychowawcy z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia. Poinformowanie o znanych nam okolicznościach zdarzenia, o poniesionych przez ucznia konsekwencjach zgodnych z WZO i Statutem Zespołu, oraz o skutkach prawnych agresywnych
S t r o n a 6 zachowań młodzieży. Poinformowanie rodziców o zgłoszeniu na policję w razie powtórzenia się zajścia. 7. Procedury postępowania w przypadku awarii, pożaru lub innych zagrożeń. 1) W przypadku awarii, powstania pożaru, ewakuować uczniów w bezpieczne miejsce z wykorzystaniem dróg ewakuacyjnych, jeżeli zajdzie taka potrzeba. 2) W razie potrzeby udzielić pierwszej pomocy przedlekarskiej. 3) W razie konieczności wezwać służby ratunkowe. 8. Procedury postępowania wobec ucznia/uczniów niszczących mienie szkoły. 1) Osoba stwierdzająca szkodę, wychowawca, nauczyciel pełniący dyżur lub mający w danym czasie zajęcia jest zobowiązana poinformować o tym fakcie Dyrektora Zespołu. 2) Osoby wyznaczone przez Dyrektora Zespołu dokonują diagnozy sytuacji w celu ustalenia sprawcy/sprawców zdarzenia, szkoła dokonuje wstępnego kosztorysu zaistniałej szkody. 3) Szkoła powiadamia rodziców ucznia/uczniów o zaistniałej sytuacji, a następnie przeprowadza rozmowę z uczniem/uczniami w ich obecności. Obliguje rodziców do pokrycia kosztów naprawy lub dokonania zakupu potrzebnych pomocy dydaktycznych na kwotę ustaloną przez Dyrekcję Zespołu. 4) Dyrekcja Zespołu może również podjąć decyzję o skierowaniu sprawcy/sprawców do wykonania określonych prac społeczno użytecznych na rzecz szkoły. 5) W stosunku do ucznia/uczniów wyciągnięte zostaną konsekwencje wychowawcze zgodnie ze Statutem Zespołu. 6) W przypadku dużych strat lub braku możliwości wykrycia sprawców szkoła powiadamia o zaistniałym zdarzeniu policję.
S t r o n a 7 9. Procedury postępowania wobec ucznia sprawcy czynu karalnego (pobicia, wymuszenia, wulgaryzmy). 1) Niezwłoczne powiadomienie Dyrektora Zespołu. 2) Ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia. 3) Przekazanie sprawcy (o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły) osobie, wyznaczonej przez Dyrektora Zespołu, pod opiekę. 4) Powiadomienie rodziców (prawnych opiekunów) ucznia-sprawcy. 5) Niezwłoczne powiadomienie policji w przypadku, gdy sprawa jest poważna (rozbój, uszkodzenie ciała, itp.) lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie jest nikomu znana. 6) Zabezpieczenie ewentualnych dowodów przestępstwa, lub przedmiotów pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich policji (np. sprawca rozboju na terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot pochodzący z kradzieży). 10. Procedury postępowania w przypadku palenia papierosów przez uczniów na terenie szkoły. 1) Odebranie uczniowi papierosów przez nauczyciela interweniującego. 2) Rozmowa nauczyciela interweniującego lub wychowawcy z uczniem mająca na celu ustalenie ewentualnych innych uczestników. 3) W przypadku wystąpienia objawów chorobowych przekazanie ucznia/uczniów rodzicom (opiekunom prawnym). 4) Poinformowanie rodziców (opiekunów prawnych) uczestników zajścia o zaistniałym fakcie. 5) Długa rozmowa wychowawcy z uczniem/uczniami biorącymi udział w zajściu uświadomienie uczniom zagrożeń oraz konsekwencji wynikających z palenia tytoniu na terenie szkoły. 6) Przekazanie informacji przez wychowawcę rodzicom (opiekunom prawnym) o zaistniałym fakcie wraz z podjętymi przez szkołę sankcjami zgodnymi ze Statutem Zespołu oraz konsekwencjami wynikającymi z powtórzenia się incydentu.
S t r o n a 8 11. Procedury postępowania w przypadku przyjścia ucznia do szkoły pod wpływem alkoholu lub przyniesienia alkoholu do szkoły. Przyjście ucznia do szkoły pod wpływem alkoholu: 1) Ocena sytuacji przez nauczyciela (wzięcie pod uwagę zachowanie się dziecka, potwierdzenie tego przez innego nauczyciela). 2) Zapewnienie dziecku opieki odizolowanie od innych uczniów. 3) Zawiadomienie Dyrekcji Zespołu o zaistniałym incydencie. 4) Rozmowa wychowawcy lub nauczyciela interweniującego z dzieckiem (o ile jest to możliwe). Ustalenie miejsca, osób, które ewentualnie brały udział w tym incydencie, ilości spożytego alkoholu (w szkole - próba alkomatem w obecności dyrektora, dwóch nauczycieli i dwóch przedstawicieli samorządu klasowego, na wycieczce szkolnej próba alkomatem w obecności kierownika wycieczki, dwóch opiekunów i dwóch przedstawicieli samorządu klasowego). 5) Wezwanie rodziców (opiekunów prawnych). 6) Rozmowa nauczyciela interweniującego (w razie potrzeby wychowawcy, Dyrektora) z rodzicami (opiekunami prawnymi) ucznia. 7) W razie trudności skontaktowania się z rodzicami (opiekunami prawnymi) i w sytuacji występowania u ucznia niepokojących objawów - wezwanie pogotowia ratunkowego. 8) Przekazanie dziecka rodzicom (prawnym opiekunom), sporządzenie notatki o przekazaniu dziecka pod wpływem alkoholu (notatkę podpisują rodzice/opiekunowie, nauczyciel interweniujący i drugi współpracujący z nim nauczyciel). 9) W razie potrzeby rozmowa indywidualna ze sprawcą ewentualnie innymi uczestnikami zajścia, ustalenie okoliczności zdarzenia. 10) Ustalenie przez wychowawcę sankcji zgodnie ze Statutem Zespołu i w porozumieniu z Dyrektorem Zespołu. 11) Kolejna rozmowa wychowawcy z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia, poinformowanie ich o ustalonych okolicznościach zdarzenia i poniesionych przez ucznia konsekwencjach. Przyniesienie do szkoły alkoholu: 1) Odebranie uczniowi alkoholu. 2) Zapewnienie dziecku opieki odizolowanie od innych uczniów. 3) Zawiadomienie Dyrekcji Zespołu o zaistniałym incydencie. 4) Rozmowa wychowawcy lub nauczyciela interweniującego z dzieckiem (o ile jest to możliwe, ustalenie pochodzenia alkoholu), ewentualnie osób, które pośredniczyły w zakupie alkoholu. 5) Wezwanie rodziców (prawnych opiekunów) do szkoły. Rozmowa wychowawcy, nauczyciela interweniującego lub Dyrektora Zespołu z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia. 6) Przekazanie dziecka rodzicom, sporządzenie notatki o przyniesieniu (ewentualnie spożyciu) przez dziecko alkoholu. 7) Rozmowa indywidualna ze sprawcą, ewentualnie innymi uczestnikami zajścia, ustalenie okoliczności zdarzenia.
S t r o n a 9 8) Ustalenie przez wychowawcę sankcji zgodnie ze Statutem Zespołu i w porozumieniu z Dyrektorem Zespołu. 9) Kolejna rozmowa wychowawcy z rodzicami (prawnymi opiekunami) ucznia, poinformowanie ich o ustalonych okolicznościach zdarzenia, poniesionych przez ucznia konsekwencjach. 12. Procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancję przypominającą narkotyk. 1) Nauczyciel zachowuje środki ostrożności, zabezpiecza substancje przed dostępem do niej osób niepowołanych oraz ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu policji, próbuje (o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych) ustalić, do kogo znaleziona substancja należy. 2) Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu Dyrektora Zespołu i wzywa policję. 3) Po przyjeździe policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje informacje dotyczące szczegółów zdarzenia. 13. Procedury postępowania w przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie substancję przypominającą narkotyk. 1) Nauczyciel w obecności innej osoby (wychowawca, Dyrektor Zespołu, itp.) ma prawo żądać, aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni (we własnej odzieży), ew. innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać czynności przeszukania odzieży ani teczki ucznia jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla policji. 2) O swoich spostrzeżeniach powiadamia Dyrektora Zespołu oraz rodziców /opiekunów ucznia i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa. 3) W przypadku, gdy uczeń, mimo wezwania, odmawia przekazania nauczycielowi substancji i pokazania zawartości teczki, Dyrektor Zespołu wzywa policję, która przeszukuje odzież i przedmioty należące do ucznia oraz zabezpiecza znalezioną substancję i zabiera ją do ekspertyzy. 4) Jeżeli uczeń wyda substancję dobrowolnie, nauczyciel, po odpowiednim zabezpieczeniu, zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki policji. Wcześniej próbuje ustalić, w jaki sposób i od kogo, uczeń nabył substancję. Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje, sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
S t r o n a 10 14. Sposób reagowania zamach samobójczy ucznia Działania uprzedzające (przykładowo): omówienie problematyki w ramach Szkolnego Zespołu Kryzysowego; monitorowanie stanu psychicznego uczniów, reagowanie na symptomy ostrego, chronicznego stresu, objawy depresji; Działania interwencyjne: ustal i potwierdź rodzaj zdarzenia; nie pozostawiaj ucznia samego; usuń wszystko, co może ułatwić realizację zamiaru; bez rozgłosu przeprowadź ucznia w bezpieczne, ustronne miejsce; zbierz wstępnie informacje o okolicznościach zdarzenia; wezwij pomoc (pogotowie, policję, straż), jeśli potrzeba; zadbaj, żeby interwencja służb przebiegła dyskretnie; towarzysz uczniowi jesteś dla niego ważny; zawiadom Dyrekcję Szkoły dokonaj szybkiej oceny dalszych zagrożeń, np. wg klucza: Ryzyko umiarkowane Na przykład: Uczeń mówi o samobójstwie, nie mówi jak to zrobi, nie było wcześniejszych prób. Duże ryzyko Na przykład: wystąpiły wskaźniki przedwypadkowe, uczeń mówi jak to zrobi, były wcześniejsze próby. Ekstremalne ryzyko Na przykład: wystąpiły wskaźniki przedwypadkowe, uczeń dokonał samookaleczenia, podjął inne działania zagrażające zdrowiu/życiu. zawiadom wychowawcę i członków Szkolnego Zespołu Kryzysowego, poinformuj o wynikach swojej oceny sytuacji (ryzyka); powiadom rodziców /opiekunów prawnych; dokonaj (-cie) wyboru priorytetów działania uzależniając działania od oceny sytuacji; ustal (-cie) strategię odpowiednią do uzgodnionych priorytetów; chroń (-cie) ucznia oraz inne osoby przed zbędnymi czynnikami traumatyzującymi (np. kontaktem z mediami, świadkami, itp.) Działania naprawcze: diagnozy ryzyka ponowienia zamachu uwzględniając, że odratowana osoba ma nadal poważne kłopoty z radzeniem sobie z problemami życiowymi; bezwzględnie skonsultuj dalszą strategię z PPP, lub placówką opieki zdrowotnej;
S t r o n a 11 podejmij próbę zmobilizowania rodziny, aby udzieliła wsparcia bliskiemu, zapewniła mu bezpieczeństwo, wzmocniła wzajemne więzi. Lista sprawdzająca zamiar samobójczy ucznia Lp. Czynnik wysokiego ryzyka 1. Czy uczeń mówi lub w inny sposób wyraża beznadziejność, bezradność? 2. Czy bezpośrednio lub pośrednio mówi o samobójstwie? 3. Czy w ostatnim czasie pozbywał się osobistych przedmiotów przedtem dla niego ważnych? 4. Czy ostatnio zaczął izolować się, wycofywać z kontakt w, także z bliskimi kolegami? 5. Czy zaniechał zajęć, zabaw, dyscyplin sportu dotąd sprawiających mu przyjemność? 6. Czy napisał testament, list pożegnalny? 7. Czy używa wyrażeń, które wskazują na jakiś moment w czasie, który wiąże się z końcem, zaprzestaniem, odejściem, inną sytuacją? 8. Czy przeszedł niedawno zdecydowaną zmianę charakteru, nastroju, zachowania? 9. Czy ostatnio zmienił swoje nawyki, np. przestał dbać o wygląd? 10. Czy ma problemy z jedzeniem, spaniem - nieuzasadnione organicznie? 11. Czy podejmował wcześniej próby samobójcze? 12. Czy podejmuje jakieś szczególnie ryzykowne zachowania? 13. Czy doświadczył niedawno straty, traumy? 14. Czy daje wyraz swemu zainteresowaniu tematyką śmierci, umierania, życia po śmierci? 15. Czy fascynuje się postaciami kultury, innymi znanymi osobami, które zginęły samobójczo? 16. Czy spożywa alkohol, czy używa narkotyków? TAK NIE Odpowiedź twierdząca na więcej niż jedno pytanie wskazuje na poważne ryzyko samobójstwa. Lista sprawdzająca ryzyko ponownej próby samobójczej Do diagnozy takiego stanu przydatne mogą być kolejne pytania ujęte w kwestionariuszu, wymienione poniżej: W jakich okolicznościach dokonał(a) próby samobójczej? Jakie są przyczyny bezpośrednie i pośrednie samobójstwa? Czy to jest pierwsza próba samobójcza? Jeśli nie, to jak wyglądały poprzednie? Co się działo w ostatnim tygodniu przed próbą samobójstwa? Co się działo w ostatnim dniu, godzinach przed próbą samobójstwa? Jak się czuł(a)po odzyskaniu przytomności?
S t r o n a 12 Czy w rodzinie były śmierci samobójcze? Jeśli tak, to kto i kiedy? Czy w chwili próby samobójczej był(a)pod wpływem środków zmieniających nastrój? Czy było wcześniej leczenie psychiatryczne? Jeśli tak, to kiedy i z jakim rozpoznaniem? Czy z obecnej perspektywy ponowił(a)by próbę samobójczą? Czy w ostatnim okresie życia utracił(a)kogoś bliskiego? Jakich strat doznał(a)w swoim życiu? Jak one wpłynęły na historię życia? Sposób reagowania żałoba po śmierci samobójczej ucznia Działania uprzedzające: omówienie procedury postępowania na forum Szkolnego zespołu Kryzysowego; omówienie tematyki stresu, traumy, żałoby, reakcji typowych dla stresu pourazowego na forum Rady Pedagogicznej. Działania interwencyjne: poinformowanie nauczycieli, wychowawców; przypomnienie zasady kierowania dyskusją z elementami odreagowania z uczniami, na potrzeby godzin wychowawczych, innych lekcji (jeśli to możliwe: daj materiały instruktażowe); poinformowanie uczniów na forum klasy; porozmawianie z uczniami w grupie (klasie), jak i indywidualnie; stworzenie młodzieży możliwość rozmowy na ten temat i możliwość podzielenia się swoim smutkiem, niepokojem, żalem po stracie; rozmawiając o samobójstwie nie dopuść do gloryfikowania tego typu zachowań oraz do idealizacji osoby, która targnęła się na swoje życie; w rozmowie uwzględnienie zagadnień w szerszym kontekście np.: zachowań autodestrukcyjnych i przyczyn ich powstawania, a jeszcze lepiej w szerokim kontekście zdrowia psychicznego i moralnego; w rozmowie nie potępiać a raczej ukazywać pozytywne wartości życia i twórcze wzorce zachowań; nie organizować uroczystości o charakterze wspominkowym ani apeli szkolnych, na których informowano by o zdarzeniu; osobom, które chcą wziąć udział dać możliwość uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych. Działania naprawcze: ocena potrzeby monitorować stan psychiczny uczniów ze szczególnym uwzględnieniem reakcji stresu pourazowego, zwrócić uwagę na uczniów, u których stwierdza się szczególnie ostry lub chroniczny przebieg reakcji; skonsultować sytuację z pedagogiem/ psychologiem szkolnym lub specjalistą z np. PPP; ułatwić kontakt ze specjalistami z placówek wsparcia zewnętrznego, kieruj.
S t r o n a 13 Sposób reagowania żałoba po śmierci ucznia (uwaga: z wyjątkiem śmierci samobójczej) Działania uprzedzające (propozycja): omówienie procedury postępowania na forum Szkolnego Zespołu Kryzysowego; omówienie tematyki stresu, traumy, żałoby, reakcji typowych dla stresu pourazowego na forum Rady Pedagogicznej; Działania interwencyjne: poinformuj nauczycieli, wychowawców; przypomnij zasady kierowania dyskusją z elementami odreagowania z uczniami, na potrzeby godzin wychowawczych, innych lekcji (jeśli to możliwe: daj materiały instruktażowe); poinformuj uczniów na forum klasy; opowiedz o okolicznościach śmierci, uwzględniając życzenia rodziny zmarłego; stwórz możliwość uczestniczenia w ceremoniach pogrzebowych, uroczystościach o charakterze wspominkowym itp.; Działania naprawcze: oceń potrzeby monitoruj stan psychiczny uczniów ze szczególnym uwzględnieniem reakcji stresu pourazowego, zwróć uwagę na uczniów, u których stwierdzasz szczególnie ostry lub chroniczny przebieg reakcji; skonsultuj sytuację z pedagogiem /psychologiem szkolnym lub specjalistą z PPP ułatw kontakt ze specjalistami z placówek wsparcia zewnętrznego, kieruj. Sposób reagowania konieczność zawiadomienia o śmierci ucznia O śmierci ucznia lub nauczyciela, która miała miejsce na terenie szkoły lub w związku z zajęciami szkolnymi, wycieczkami, koloniami itp. powinien poinformować rodzinę dyrektor szkoły lub osoba upoważniona (jednak musi ona bezpośrednio kojarzyć się z administracją szkolną). Dotyczy to oczywiście sytuacji, kiedy jest na to czas. Pozostałe przypadki pozostają w gestii policji, lekarzy, psychologów itp. 1) Powiadamianie o śmierci zawsze powinno się odbywać twarzą w twarz. Należy unikać powiadamiania za pomocą telefonu lub poczty, jeśli jest to tylko możliwe. Powinno się odbywać w mieszkaniu, nigdy na klatce, w progu drzwi.
S t r o n a 14 2) Prawidłowe powiadamianie o śmierci musi spełnić następujące warunki: dostarczyć niezbędne informacje; udzielić pierwszego wsparcie dla ofiar; ochronić godność; okazać szacunek wobec ofiary jak i powiadamianej rodziny. 3) Powiadomienie powinno odbyć się w czasie możliwie jak najkrótszym od ustalenia tożsamości ofiary i ustalenia tożsamości osób mu najbliższych. 4) Powiadomienie o śmierci powinno odbywać się przez co najmniej dwie osoby. Jedna udziela informacji, druga zaś obserwuje reakcje osoby powiadamianej. Powiadomienie powinno odbyć się na terenie przyjaznym osobie powiadamianej. 5) Zawiadomienie powinno być możliwie jak najprostsze. 6) Trzeba być przygotowanym na udzielenie wszystkich informacji, jakich będzie wymagała osoba powiadamiana. Osoby te często czują potrzebę dowiedzenia się szczegółów dotyczących śmierci bliskiego, okoliczności itp.(jak, w jaki sposób, kiedy, gdzie). 7) Udzielane informacje powinny być proste i zwięzłe. Należy unikać drastycznych szczegółów i informacji niepotrzebnych, odnoszących się do drugorzędnych element w sprawy. 8) Należy skupić się na udzieleniu pomocy i wsparcia rodzinie zmarłego zaproponować pomoc w zawiadamianiu innych bliskich, zapytać się czy jest coś co możemy zrobić dla rodziny zmarłego. 9) Nie należy, po zawiadomieniu o śmierci, zostawiać rodziny i bliskich zmarłego samych. 10) Jeżeli rodzina zmarłego nie znajduje się w miejscu zamieszkania, należy powiadomić sąsiadów o potrzebie kontaktu z rodziną (powodem jest wydarzenie nadzwyczajne, interwencja z udziałem medyków itp.), natomiast nie należy udzielać szczegółowych informacji sąsiadom, nie należy wspominać o śmierci, aby to nie oni zawiadomili rodzinę zmarłego. 11) W realiach szkolnych rodzina nie powinna dowiadywać się o śmierci ucznia z mediów lub od osób trzecich. Obowiązek informowania leży po stronie personelu szkoły, dyrekcji. 12) Absolutnie unikać należy powierzania zadania informowania o śmierci dzieciom lub nastolatkom. 15. Metody współpracy szkoły z policją W ramach długofalowej pracy profilaktyczno - wychowawczej szkoła i policja utrzymują stałą, bieżącą współpracę w zakresie profilaktyki zagrożeń. Koordynatorami współpracy powinni być: pedagog/psycholog szkolny oraz specjalista ds. nieletnich i patologii właściwej jednostki policji. Do współpracy ze szkołą zobowiązany jest także dzielnicowy, w rejonie którego znajduje się szkoła/placówka. Pracownicy szkoły wyznaczeni do współpracy z policją, specjaliści ds. nieletnich i patologii oraz dzielnicowi powinni wspólnie ustalić wzajemnie zasady kontaktu, by móc na bieżąco wymieniać informacje i rozwiązywać problemy związane z bezpieczeństwem i dobrem uczniów.
S t r o n a 15 W ramach współpracy policji ze szkołą organizuje się: spotkania pedagogów szkolnych, nauczycieli, dyrektorów szkół z zaproszonymi specjalistami ds. nieletnich i patologii, podejmujące tematykę zagrożeń przestępczością oraz demoralizacją dzieci i młodzieży w środowisku lokalnym, spotkania tematyczne młodzieży szkolnej z udziałem policjantów m.in. na temat odpowiedzialności nieletnich za popełniane czyny karalne, prawnych aspektów narkomanii, wychowania w trzeźwości itp. oraz z młodszymi uczniami, na temat zasad bezpieczeństwa, zachowań ryzykownych oraz sposobów unikania zagrożeń, informowanie policji o zdarzeniach na terenie szkoły wypełniających znamiona przestępstwa, stanowiących zagrożenie dla życia i zdrowia uczniów oraz przejawach demoralizacji dzieci i młodzieży, udzielanie przez policję pomocy szkole w rozwiązywaniu trudnych, mogących mieć podłoże przestępcze problemów, które zaistniały na terenie szkoły, wspólny - szkoły i policji - udział w lokalnych programach profilaktycznych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa uczniom oraz zapobieganiem demoralizacji i przestępczości nieletnich. UWAGA: Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których mowa w "Procedurach (...)" albo gdy wyczerpane zostaną środki możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w których obecność policji jest konieczna. Każda, dotycząca uczniów wizyta policjanta w szkole, powinna być wcześniej zasygnalizowana dyrektorowi, lub uzgodniona z innym pracownikiem szkoły.
S t r o n a 16 Podstawy prawne stosowanych procedur: 1) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich /Dz. U. z 1982 r. Nr 35 poz. 228 z p. zm. - tekst jednolity Dz. z 2002 r. Nr 11 poz. 109 z /oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą /. 2) Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi /Dz. U. Nr 35, poz. 230 z p. zm./ 3) Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. o przeciwdziałaniu narkomanii /Dz. U. z 2003 r. Nr 24, poz. 198/. 4) Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji /Dz. U. Nr 30 poz. 179 z późn. zm./ 5) Zarządzenie Nr 15/97 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 czerwca 1997 r. w sprawie form i metod działań policji w zakresie zapobiegania i zwalczania demoralizacji i przestępczości nieletnich. 6) Ustawa z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty /Dz. U. z 1996 r. Nr 67, poz. 329 z późn. zm./ 7) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 31 stycznia 2003 r. w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem /Dz. U. Nr 26, poz. 226/. Ewaluacji dokonał zespół w składzie: Andrzej Żołędziowski Bogumiła Szolc Paweł Jastrzębski wrzesień 2013r.