MONITORING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE GRODZISKIM W 2012 ROKU Powiatowy Urząd Pracy w Grodzisku Wielkopolskim opracowała Karolina Konieczna-Nowak MARZEC 2013
SPIS TREŚCI WSTĘP......3 BEZROBOCIE W POWIECIE GRODZISKIM..5 ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW). 11 ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW)...16 ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH..17 POSUMOWANIE..26 ANEKS STATYSTYCZNY...29 2
WSTĘP Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 8, ust. 1 pkt 3 i art. 9, ust. 1 pkt 9) opracowywanie analiz rynku pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie polityki rynku pracy. Powiatowy Urząd Pracy w Grodzisku Wielkopolskim, podobnie jak inne urzędy pracy w Polsce, został zobligowany do sporządzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za 2012r., w oparciu o aplikację Monitoring zawodów umożliwiająca generację raportów przewidzianych w zaleceniach metodycznych, zamieszczoną na stronie internetowej https://mz.praca.gov.pl. Zakres danych, który posłuży do sporządzenia raportów obejmuje dane z zakresu załącznika 2 ("Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy i oferty pracy") i załącznika 3 ("Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności") do sprawozdania MPiPS-01 o rynku pracy za rok 2012. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych, to systematyczne obserwowania zjawisk zachodzących na rynku pracy dotyczących kształtowania popytu na pracę i podaży zasobów pracy w przekroju terytorialno - zawodowym oraz formułowania na tej podstawie ocen, wniosków i krótkotrwałych prognoz niezbędnych dla prawidłowego funkcjonowania systemów szkolenia bezrobotnych i kształcenia zawodowego. Pod pojęciem zawód deficytowy należy rozumieć zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Natomiast określenie zawód nadwyżkowy oznacza zawód, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód zdefiniowany został jako zbiór zadań 3
wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji zdobytych w wyniku kształcenia i praktyki. Wykonywanie zawodu stanowi źródło dochodu. Zawód może dzielić się na specjalności. Specjalność jest wynikiem podziału pracy w ramach zawodu, zawiera część czynności o podobnym charakterze. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu, natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Struktura klasyfikacji obejmuje: 10 grup wielkich,43 grup dużych, 132 grup średnich i 444 grup elementarnych, przy czym grupy elementarne obejmują 2360 zawodów i specjalności. W niniejszym opracowaniu szczegółowej analizie zostaną poddane grupy duże (kod 2 cyfrowy) i grupy elementarne (kod 4 cyfrowy). Ponadto przy monitoringu zostanie uwzględniony również poziom i struktura bezrobotnych oraz zgłaszanych ofert pracy według Polskiej Klasyfikacji Działalności obowiązującej na mocy Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki społecznej z dnia 27 kwietnia 2010 roku. 4
BEZROBOCIE W POWIECIE GRODZISKIM Powiatowy Urząd Pracy w Grodzisku Wielkopolskim obejmuje swoją działalnością pięć gmin tworzących powiat grodziski. Wśród nich występują trzy gminy miejsko wiejskie (Grodzisk Wielkopolski, Rakoniewice, Wielichowo) oraz dwie gminy wiejskie (Granowo, Kamieniec). Według danych na dzień 31.12.2010r. liczba ludności wynosiła 50109 mieszkańców, natomiast obszar zajmowany przez powiat grodziski zajmuje powierzchnię 643 tys. km 2 Źródło: www.mapapolski.com.pl Stopa bezrobocia na koniec 2012 roku wyniosła 10,7%. W porównaniu ze stanem bezrobocia rejestrowanego w grudniu 2011 roku, stopa bezrobocia wzrosła o 1,6% mniej. Wówczas w ewidencji osób bezrobotnych widniało 1985 bezrobotnych (1016 zarejestrowanych kobiet), a rok później 2377 osób (1217 zarejestrowanych kobiet). W ościennych powiatach stopa bezrobocia na koniec grudnia 2012r. kształtowała się następująco: powiat wolsztyński 6,8%, powiat kościański 9,7%, powiat nowotomyski 7,5%, powiat poznański 4,7%. W województwie wielkopolskim stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 9,9%, a w Polsce 13,4%.. 5
Tabela nr 1. Porównanie wskaźników bezrobocia w XII 2011 i XII 2012 roku. Liczba bezrobotnych na % Liczba bezrobotnych na LICZBA BEZROBOTNYCH koniec XII 2011 koniec XII 2012 % 1985 100 2377 100 Kobiety 1016 51,2 1217 51,2 Osoby z prawem do zasiłku 303 15,3 447 18,8 Zamieszkali na wsi 1278 64,4 1547 65,1 Osoby do 25 roku życia 652 32,8 724 30,5 Długotrwale bezrobotni 839 42,3 974 41,0 Osoby powyżej 50 roku życia 369 18,6 473 19,9 Osoby bez kwalifikacji zawodowych Osoby bez doświadczenia zawodowego Osoby bez wykształcenia średniego 676 34,1 882 37,1 443 22,3 471 19,8 1289 64,9 1579 66,4 Samotnie wychowujący dziecko 156 7,9 186 7,8 Niepełnosprawni 122 6,1 149 6,3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPIPS-01 Na koniec 2012 roku w powiecie grodziskim zarejestrowanych było 2377 osób bezrobotnych, z czego 51,2% stanowiły kobiety. Ich liczba kształtowała się na poziomie 1217 osób. Jest to jeden z niższych wskaźników w województwie, dla którego średnia to 55% udziału kobiet w ogólnej liczbie osób bezrobotnych. W porównaniu z rokiem 2011 spadł odsetek osób długotrwale bezrobotnych (o 1,3%). Duży udział w ogólnej populacji osób bezrobotnych mają osoby bez wykształcenia średniego (66,4%). Znaczna część osób bezrobotnych to osoby bez kwalifikacji zawodowych (tj. bezrobotni nieposiadający kwalifikacji do wykonywania jakiegokolwiek zawodu poświadczonych dyplomem, świadectwem, zaświadczeniem instytucji szkoleniowej lub innym dokumentem uprawniającym do wykonywania zawodu) stanowią one 37,1% ogółu zarejestrowanych bezrobotnych. 6
Tabela nr 2. Struktura wieku osób bezrobotnych wg stanu na koniec grudnia 2012 r. Liczba osób Udział procentowy 18-24 lat 724 30,5 25-34 lat 651 27,4 35-44 lat 358 15,1 45-54 lat 405 17,0 Powyżej 55 lat 239 10,1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPIPS-01 Jedną z liczniejszych grup wśród osób bezrobotnych stanowią osoby młode, które nie przekroczyły 25 roku życia. Ich procentowy udział w ogólnej populacji osób bezrobotnych w powiecie grodziskim należy do jednego z najliczniejszych w całym województwie (odsetek bezrobotnych do 25 roku życia w powiecie grodziskim wynosi 30,5% - spadek o 2,3% w porównaniu do sytuacji w roku poprzednim, natomiast w Wielkopolsce 22,7% - spadek o 1,5% do sytuacji w roku poprzednim). Osoby do 25 roku życia to najczęściej absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych. Często ich profil wykształcenia jest nieadekwatny do potrzeb lokalnych pracodawców. Również brak doświadczenia zawodowego jest znaczną przeszkodą w podjęciu pracy. Nierzadko osoby młode kontynuują naukę w trybie wieczorowych lub zaocznym, stając się nie w pełni dyspozycyjnymi, co uniemożliwia podjęcie wielu dostępnych ofert pracy. Wykres nr 1. Struktura wieku osób bezrobotnych wg stanu na koniec grudnia 2012 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01 7
Szanse na rynku pracy zależą w dużej mierze od poziomu i rodzaju kwalifikacji. Im niższe wykształcenie i im węższe przygotowanie zawodowe, tym większe zagrożenie bezrobociem. Wyższy poziom wykształcenia to większy wybór ciekawych i rozwijających stanowisk pracy, ale także duża mobilność na rynku pracy i szansa zdobycia zatrudnienia nie tylko na lokalnym rynku pracy. Wśród bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grodzisku Wlkp. dominują osoby legitymujące się wykształceniem zasadniczym zawodowym. Stanowią one 43% bezrobotnych. Należy zwrócić uwagę, że prezentowane dane dotyczą stanu na koniec roku. Ma to związek z tym, że osoby posiadające wykształcenie zawodowe pracujące sezonowo w budownictwie lub w przemyśle przetwórczym często rejestrują się w okresie jesienno-zimowym, a w miesiącach wiosennych podejmują dalsze zatrudnienie. Drugą, co do liczności grupą, są osoby z wykształceniem gimnazjalnym i niższym (23,5%). Osoby te mają ograniczone możliwości podejmowania zatrudnienia na lokalnym rynku pracy. Ich umiejętności nie są dostosowane do oczekiwań pracodawców. Osoby te mają niską motywację do podnoszenia kwalifikacji, nie szukają możliwości udziału w szkoleniach zawodowych. W grudniu 2012 roku odnotowano wzrost zarejestrowanych bezrobotnych posiadających wykształcenie wyższe. Są to najczęściej absolwenci kierunków humanistycznych, m.in. pedagogiki, administracji, zarządzania i marketingu, finansów i rachunkowości, politologii. Tabela nr 3. Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia wg stanu na koniec 2011 i 2012r. Bezrobotni w XII 2011r. Bezrobotni w XII 2012r. liczba % liczba % wyższe 103 5,2 141 5,9 policealne i średnie zawodowe 409 20,6 428 18,0 średnie ogólnokształcące 184 9,3 229 9,6 zasadnicze zawodowe 828 41,7 1021 43,0 gimnazjalne i niższe 461 23,2 558 23,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01 8
Wykres nr 2. Porównanie struktury wykształcenia bezrobotnych w XII 2011 i XII 2012r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01 Wykres nr 3. Struktura wykształcenia bezrobotnych w XII 2012r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01 Okazuje się, że poziom wykształcenia nie jest jednym, kluczowym czynnikiem decydującym o powodzeniu bezrobotnego na rynku pracy. Pracodawcy zwracają uwagę na posiadane doświadczenie zawodowe, umiejętności zawodowe i interpersonalne, ukończone szkolenia zawodowe oraz oceniają motywację kandydatów do pracy, a także ich chęć podnoszenia swoich kwalifikacji. Obserwuje się, że im dłuższy okres pozostawania w ewidencji osób bezrobotnych, tym niższa motywacja do poszukiwania pracy i jej podejmowania. Zjawiskiem powszechnym jest to, że osoby noworejestrujące się posiadające prawo do zasiłku dla bezrobotnych (przyznawanego najczęściej na 6 miesięcy) zwlekają z aktywnym 9
poszukiwaniem pracy. Osoby te zwiększają swoją aktywność na rynku pracy krótko przed upływem okresu pobierania zasiłku. Wykres nr 4. Struktura bezrobotnych według czasu pozostawania bez pracy w XII 2012r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie załącznika nr 1 do sprawozdania MPiPS-01 Bezrobotni zamieszkali na wsi stanowią większość bezrobotnych ogółem. Taka sytuacja miała miejsce zarówno pod koniec 2010 roku (1114 osób, co stanowi 63,7% bezrobotnych), 2011 roku (1278 osób, co stanowiło 64,4% ogółu bezrobotnych) jak też 2012 (1547 osób, co stanowiło 65,1% bezrobotnych). Zaznaczyć trzeba, że powiat grodziski zamieszkują w ok.60% mieszkańcy terenów wiejskich, gdyż dwie z pięciu gmin powiatu to gminy wiejskie. Problem bezrobocia na wsi nie różni się znacząco od sytuacji osób bezrobotnych na terenach miejskich. Bezrobotni na wsi to osoby, które nie posiadają własnych gospodarstw rolnych, najczęściej są osobami o niskich kwalifikacjach zawodowych, głównie posiadający wykształcenie podstawowe lub zasadnicze zawodowe. Niewielki odsetek mieszkańców terenów wiejskich legitymuje się wykształceniem wyższym. Dużym problemem jest konieczność dojazdu zarówno do placówek oświatowych i szkoleniowych, jak też pracodawców oferujących zatrudnienie, oraz związane z tym ponoszenie kosztów na przejazdy. 10
ANALIZA BEZROBOCIA WEDŁUG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Wśród osób bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grodzisku Wlkp., dominują osoby nieposiadające zawodu (523 osoby, w tym 336 kobiet), a także osoby w zawodach: sprzedawca (176 osób, w tym 164 kobiety), zawód wykonywany: sortowacz (130 osób, w tym 82 kobiety), ślusarz (78 osób, w tym 8 kobiet) i kucharz małej gastronomii (61 osób, w tym 38 kobiet). Bezrobotne kobiety posiadają najczęściej następujące zawody: sprzedawca (336 osób), robotnik sortowacz (82 osoby), krawiec (56 osób), szwaczka (39 osób), technik ekonomista (38 osób). Wśród bezrobotnych kobiet najwięcej, bo aż 336 nie posiada zawodu wyuczonego czy też dotychczas wykonywanego. Tabela nr 4. Zestawienie zawodów najliczniej reprezentowanych przez osoby bezrobotne w 2012r. W tym Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni ogółem bezrobotne kobiety Ogółem 2377 1217 "000000" Bez zawodu 523 336 "522301" Sprzedawca* 176 164 "932913" Sortowacz 130 82 "722204" Ślusarz* 78 8 "512002" Kucharz małej gastronomii* 61 38 "713101" Malarz - tapeciarz* 57 0 "753105" Krawiec* 57 56 "331403" Technik ekonomista* 53 38 "711202" Murarz* 44 0 "753303" Szwaczka 39 39 "512001" Kucharz* 31 21 "751201" Cukiernik* 31 23 "514101" Fryzjer* 29 29 "314207" Technik rolnik* 28 17 "723190" Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 27 0 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 25 24 "723105" Mechanik samochodów osobowych 25 0 "752205" Stolarz* 25 1 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na "633001" własne potrzeby 23 15 "753402" Tapicer* 23 4 "711503" Stolarz budowlany 22 0 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 22 0 "911207" Sprzątaczka biurowa 20 20 11
"751204" Piekarz* 19 1 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 18 15 "721306" Blacharz samochodowy* 18 0 "713102" Malarz budowlany 17 0 "741207" Elektromonter (elektryk) zakładowy 17 0 "932101" Pakowacz 16 0 "515303" Robotnik gospodarczy 15 6 "311504" Technik mechanik* 14 1 "311924" Technik technologii odzieży* 14 13 "722314" Tokarz w metalu 14 1 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 14 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Agregowanie zawodów osób bezrobotnych według grup dużych (kod 2-cyfrowy) oraz grup elementarnych (kod 4-cyfrowy) pozwala zaobserwować, że największa liczba osób bezrobotnych posiada zawód zaliczający się do grupy Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (13,5%). Dane o pozostałych grupach istotnych ilościowo przedstawia poniższa tabela: Tabela nr 5. Struktura bezrobotnych według grup zawodów Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Bezrobotni ogółem (100%) w tym % Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 13,2685 "75" "71" Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 12,2435 Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i "72" pokrewni 11,9201 "52" Sprzedawcy i pokrewni 11,1139 "5223" Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 10,1431 Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i "93" transporcie 9,2233 "51" Pracownicy usług osobistych 8,7918 Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 7,3355 "9329" "5120" Kucharze 4,9622 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Na koniec 2012 roku zarejestrowanych było 218 absolwentów, w tym 124 kobiety. Jak co roku, największą grupę stanowiły osoby nieposiadające wyuczonego zawodu, tj. absolwenci liceów ogólnokształcących i profilowanych, jak również osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym i średnim zawodowym, które nie zdały 12
egzaminu zawodowego (102 osoby, w tym 73 kobiety). W dalszej kolejności kucharze małej gastronomii (12 osób, w tym 9 kobiet), malarze-tapeciarze (12 osób), technicy ekonomiści (8 osób, w tym 7 kobiet), fryzjerzy (8 bezrobotnych kobiet). Tabele nr 6. Zestawienie zawodów najliczniej reprezentowanych przez absolwentów w 2012r. Nazwa zawodu Bezrobotni absolwenci Ogółem W tym kobiety Z tego: 218 124 "000000" Bez zawodu 102 73 "512002" Kucharz małej gastronomii* 12 9 "713101" Malarz - tapeciarz* 12 0 "331403" Technik ekonomista* 8 7 "514101" Fryzjer* 8 8 "522301" Sprzedawca* 7 7 "721306" Blacharz samochodowy* 7 0 "333107" Technik logistyk* 6 2 "723105" Mechanik samochodów osobowych 4 0 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 3 3 "351203" Technik informatyk* 3 1 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 3 0 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 3 0 "751201" Cukiernik* 3 3 "751204" Piekarz* 3 0 "213105" Biolog 2 2 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 2 2 "722204" Ślusarz* 2 0 "741103" Elektryk* 2 0 "741203" Elektromechanik pojazdów samochodowych* 2 0 "751105" Rzeźnik - wędliniarz* 2 0 "752205" Stolarz* 2 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Zawody bezrobotnych absolwentów zawierają się najczęściej w grupie: Pracownicy usług osobistych (18,1% bezrobotnych absolwentów). Duża liczba bezrobotnych absolwentów posiada zawody zaliczane do następujących grup wielkich zawodów: Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (14,6% bezrobotnych absolwentów) oraz Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 14,65% bezrobotnych absolwentów. Osoby długotrwale bezrobotne, czyli pozostające w ewidencji osób bezrobotnych nieprzerwanie przez ponad 12 miesięcy, to najczęściej osoby posiadające następujące zawody: sprzedawca, sortowacz, ślusarz, krawiec, murarz, 13
szwaczka, a także, jak w przypadku całej populacji osób bezrobotnych, osoby bez zawodu wyuczonego. Jeśli chodzi o przynależność zawodów osób długotrwale bezrobotnych do grup dużych, to najwięcej osób bezrobotnych tej kategorii posiada zawód należący to grup: Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni (13,7%), Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni (13%), Sprzedawcy i pokrewni (12,3%), Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) (10,9%). Tabela nr 7. Zestawienie wybranych zawodów najliczniej reprezentowanych przez długotrwale bezrobotnych Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni powyżej 12 mcy Ogółem W tym kobiety "522301" Sprzedawca* 68 64 "000000" Bez zawodu 64 38 "932913" Sortowacz 49 37 "722204" Ślusarz* 29 5 "753105" Krawiec* 21 21 "711202" Murarz* 19 0 "753303" Szwaczka 19 19 "512002" Kucharz małej gastronomii* 17 12 "723190" Pozostali mechanicy pojazdów samochodowych 13 0 "331403" Technik ekonomista* 12 10 "514101" Fryzjer* 11 11 "751201" Cukiernik* 10 7 "512001" Kucharz* 10 8 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej pracujący na "633001" własne potrzeby 10 7 "713101" Malarz - tapeciarz* 8 0 "314207" Technik rolnik* 8 6 "753402" Tapicer* 8 1 "713102" Malarz budowlany 8 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl NAPŁYW BEZROBOTNYCH W 2012r. Osoby bezrobotne rejestrujące się w 2012 roku posiadały najczęściej zawody takie jak: sprzedawca (176 osób), malarz tapeciarz (81 osób) Jednak największą grupę stanowiły osoby nieposiadające wyuczonego zawodu - było ich aż 880. Wśród nich zarejestrowały się 563 kobiety. 14
Tabela nr 8. Napływ bezrobotnych według zawodów w 2012r. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni zarejestrowani Ogółem Kobiety Ogółem 3112 1524 "000000" Bez zawodu 880 563 "522301" Sprzedawca* 176 162 "713101" Malarz - tapeciarz* 81 0 "331403" Technik ekonomista* 78 56 "512002" Kucharz małej gastronomii* 73 39 "932913" Sortowacz 73 41 "722204" Ślusarz* 69 3 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 68 37 "753105" Krawiec* 58 56 "711202" Murarz* 42 0 "753303" Szwaczka 41 41 "723105" Mechanik samochodów osobowych 40 0 "751201" Cukiernik* 39 25 "512001" Kucharz* 38 21 "514101" Fryzjer* 36 35 "751204" Piekarz* 36 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl W 2012 roku zarejestrowało się 555 absolwentów szkół. Wielu z nich nie posiadało zawodu wyuczonego. Byli to przede wszystkim absolwenci szkół średnich ogólnokształcących i profilowanych, ale także absolwenci szkół zasadniczych zawodowych i średnich zawodowych, którzy nie zadali egzaminu zawodowego. Zarejestrowała się tez znaczna liczba kucharzy małej gastronomii, malarzy-tapeciarz, techników ekonomistów, fryzjerów, sprzedawców i blacharzy samochodowych. Tabela nr 9. Napływ bezrobotnych absolwentów w 2012r. Kod zawodu Nazwa zawodu Bezrobotni absolwenci Ogółem Kobiety Ogółem 555 335 "000000" Bez zawodu 313 228 "512002" Kucharz małej gastronomii* 29 21 "713101" Malarz - tapeciarz* 22 0 "331403" Technik ekonomista* 15 11 "514101" Fryzjer* 14 14 "522301" Sprzedawca* 13 12 "721306" Blacharz samochodowy* 10 0 "751201" Cukiernik* 7 6 15
"723105" Mechanik samochodów osobowych 7 0 "524404" Telemarketer 6 6 "333107" Technik logistyk* 6 1 "751204" Piekarz* 5 0 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 5 0 "712604" Monter instalacji i urządzeń sanitarnych* 5 0 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 4 4 "522305" Technik handlowiec* 4 3 "722204" Ślusarz* 4 0 "351203" Technik informatyk* 4 1 "741103" Elektryk* 4 0 "311204" Technik budownictwa* 4 0 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.p ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) W 2012 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Grodzisku Wielkopolskim wpłynęło 1274 ofert stanowisk pracy (mniej o 457 w stosunku do roku poprzedniego). Najczęściej pojawiającym się wolnym stanowiskiem pracy byli technicy administracji sklasyfikowani (62 ofert pracy jak i stażu dotyczyło tego właśnie stanowiska pracy). Pracodawcy zgłaszali również zapotrzebowanie na takie zawody jak: ślusarz, szwaczka, telemarketer, magazynier, pakowacz, pracownicy administracyjni, kierowcy operatorzy wózków jezdniowych, sprzątaczki. Najczęściej zgłaszane w roku 2012 oferty pracy przedstawia poniższa tabela: Tabela nr 10. Najpopularniejsze oferty pracy według zawodów zgłoszone w 2012r. Kod zawodu Nazwa zawodu Stanowiska pracy zgłoszone w 2012r. Razem ofert pracy 1274 "334306" Technik administracji* 62 "722290" Pozostali ślusarze i pokrewni 55 "753303" Szwaczka 55 "524404" Telemarketer 45 "432103" Magazynier 40 "932101" Pakowacz 34 "334390" Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 31 "834401" Kierowca operator wózków jezdniowych 30 "911207" Sprzątaczka biurowa 29 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 26 16
"711202" Murarz* 24 "711501" Cieśla* 23 "962201" Pracownik prac dorywczych 22 "522304" Sprzedawca w branży spożywczej 21 "832202" Kierowca samochodu dostawczego 21 "522301" Sprzedawca* 20 "833203" Kierowca samochodu ciężarowego 20 "721403" Monter konstrukcji aluminiowych 16 "741103" Elektryk* 15 "811104" Operator koparki 15 "962990" Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 15 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH Różnica między średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych a średnią miesięczną liczbą ofert zgłoszonych ofert pracy pozwala nam wyodrębnić zawody z nadwyżką lub też deficytem podaży siły roboczej w badanym okresie. Tabela nr 11. Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej w 2012r. Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej "000000" Bez zawodu 64,8333 "522301" Sprzedawca* 13 "331403" Technik ekonomista* 6,5 "713101" Malarz - tapeciarz* 6,1667 "932911" Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym 5,6667 "512002" Kucharz małej gastronomii* 5,5833 "932913" Sortowacz 5,5 "753105" Krawiec* 4,75 "722204" Ślusarz* 4,6667 "723105" Mechanik samochodów osobowych 3,1667 "314207" Technik rolnik* 2,9167 "514101" Fryzjer* 2,9167 "751201" Cukiernik* 2,6667 "751204" Piekarz* 2,6667 "752205" Stolarz* 2,6667 "512001" Kucharz* 2,5833 "322002" Technik żywienia i gospodarstwa domowego* 2,3333 "711503" Stolarz budowlany 2,1667 17
"741207" Elektromonter (elektryk) zakładowy 2,1667 "311504" Technik mechanik* 2 "343403" Technik organizacji usług gastronomicznych* 2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Analiza nadwyżki siły roboczej mierzona według średnich miesięcznych wskazuje na to, że nadwyżkę tę stanowiły osoby bez zawodu (64,8 jednostek), sprzedawcy (13 jednostek), technicy ekonomiści (6,5 jednostki). Tabela nr 12. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2012r. Kod zawodu Nazwa zawodu Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej "334306" Technik administracji* -4,8333 "722290" Pozostali ślusarze i pokrewni -4,5 "334390" Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu -2,5833 "432103" Magazynier -2,3333 "834401" Kierowca operator wózków jezdniowych -2 "524404" Telemarketer -1,8333 "711501" Cieśla* -1,8333 "522304" Sprzedawca w branży spożywczej -1,75 "962201" Pracownik prac dorywczych -1,75 "932101" Pakowacz -1,5833 "832202" Kierowca samochodu dostawczego -1,4167 "753303" Szwaczka -1,1667 "962990" Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani -1,1667 "811104" Operator koparki -1,0833 "753403" Tapicer meblowy -0,9167 "312390" Pozostali mistrzowie produkcji w budownictwie -0,8333 "711102" Monter konstrukcji budowlanych* -0,8333 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Analiza średniego miesięcznego deficytu podaży siły roboczej w powiecie grodziskim pokazuje, że 2012 roku brakowało m.in.: techników administracji (4,8 jednostki),ślusarzy i pokrewnych (4,5 jednostki), pracowników administracyjnych i sekretarzy (2,5 jednostki), magazynierów (2,3 jednostki) czy tez kierowców operatorów wózków jezdniowych ( 2 jednostki). Wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu mierzony stosunkiem średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie do średniej 18
miesięcznej liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozwala określić zawody nadwyżkowe, zawody zrównoważone, tj. wykazujące równowagę na rynku pracy, oraz zawody deficytowe. Dla osób poszukujących zatrudnienia najbardziej istotna jest informacja, które zawody są określane mianem deficytowych, tj. w których jest niedobór siły roboczej, a tym samym większe szanse na podjęcie zatrudnienia. Wskaźnik intensywności deficytu zawodów najwyższe wartości osiąga w następujących zawodach: Pozostali ślusarze i pokrewni 55 Cieśla* 23 Pracownik prac dorywczych 22 Technik administracji* 15,5 Pozostali pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 15 Tapicer meblowy 12 Kasjer handlowy 8 Operator koparki 7,5 Kierowca samochodu dostawczego 5,25 Kierowca operator wózków jezdniowych 5 Kopacz 5 Asystent nauczyciela przedszkola 5 Przedstawiciel handlowy 4,5 Kierowca ciągnika siodłowego 4,5 Prasowaczka ręczna 4 Operator myjni 4 Magazynier 3,3333 Rolnik* 3,3333 Operator ładowarki 3 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl W przypadku grup zawodów i przypisanego im kodu dwucyfrowego najwyższe wartości wskaźnika intensywności nadwyżki/deficytu zawodów oznaczające zawody deficytowe odnotowano w przypadku następujących grup zawodów: Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 6,4444 Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 3 Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 2,5 Pracownicy do spraw finansowo-statystycznych i ewidencji materiałowej 2,1364 Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 2 Kierowcy i operatorzy pojazdów 1,6731 Rolnicy produkcji towarowej 1,2632 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl 19
W oparciu o dane dotyczące wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów oraz danych o średniej miesięcznej liczbie ofert pracy zgłoszonych w 2012r., można wskazać grupę zawodów, których posiadanie wiązało się ze zwiększoną częstotliwością otrzymywania ofert pracy: Tabela nr 13. Oferty pracy w zawodach deficytowych Kod zawodu Nazwa zawodu Średnia miesięczna liczba ofert pracy zgłoszonych w 2012 r. Wskaźnik intensywnoś ci nadwyżki (deficytu) zawodów "000000" Bez zawodu 8,5 0,1159 "334306" Technik administracji* 5,1667 15,5 "722290" Pozostali ślusarze i pokrewni 4,5833 55 "753303" Szwaczka 4,5833 1,3415 "524404" Telemarketer 3,75 1,9565 "432103" Magazynier 3,3333 3,3333 "932101" Pakowacz 2,8333 2,2667 Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze "334390" biura zarządu 2,5833 MAX "834401" Kierowca operator wózków jezdniowych 2,5 5 "911207" Sprzątaczka biurowa 2,4167 1,381 "723103" Mechanik pojazdów samochodowych* 2,1667 0,8966 "711202" Murarz* 2 0,5714 "711501" Cieśla* 1,9167 23 "962201" Pracownik prac dorywczych 1,8333 22 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Tabele zawierające dane dotyczące zawodów deficytowych według kodów zawodów (wartość >1.1), oraz nadwyżkowych (<0.9) przedstawiono w aneksie statystycznym. W roku 2012 nie odnotowano rejestracji osób bezrobotnych w wielu zawodach, w których zgłoszono oferty pracy. Były to stanowiska m.in. takie jak: Dyrektor do spraw administracyjnych Pozostali dyrektorzy generalni i wykonawczy Główny księgowy Naczelnik / kierownik wydziału Kierownik działu sprzedaży Kierownik działu zakupów Pozostali kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani Doradca rolniczy Inżynier utrzymania ruchu Specjalista kontroli jakości Inżynier budownictwa - budownictwo przemysłowe Inżynier budownictwa - urządzenia, instalacje i sieci energetyczne Pozostali inżynierowie budownictwa Sekretarka medyczna 20
Specjalista do spraw ergonomii i projektowania form użytkowych Projektant mody Projektant grafiki Kosmetolog Nauczyciel języka polskiego Instruktor amatorskiego ruchu artystycznego Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych Specjalista do spraw logistyki Specjalista do spraw rekrutacji pracowników Programista aplikacji Psycholog Artysta malarz Technik analityk* Technik geodeta* Technik inżynierii środowiska i melioracji* Technik urządzeń sanitarnych* Instalator systemów alarmowych Pozostali technicy elektronicy i pokrewni Kontroler stanu technicznego pojazdów Technik mechanik - konserwator urządzeń dźwigowych Technik instrumentów muzycznych* Pozostali mistrzowie produkcji w budownictwie Sekretarz sądowy Technik ogrodnik* Kontroler jakości produktów spożywczych Technik technologii żywności - produkcja piekarsko-ciastkarska Technik technologii żywności - przetwórstwo owocowo-warzywne Technik weterynarii* Technik fizjoterapii Terapeuta zajęciowy* Agent ubezpieczeniowy Spedytor Pozostali pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu Pośrednik pracy Opiekun w domu pomocy społecznej* Bibliotekarz* Pozostali operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych Inkasent Recepcjonista Rejestratorka medyczna Pozostali magazynierzy i pokrewni Planista produkcyjny Ekspedient pocztowy Pracownik do spraw osobowych Pracownik do spraw socjalnych Pozostali kucharze Pracownik solarium Wizażystka / stylistka Intendent Sprzedawca w branży przemysłowej Sprzedawca w branży spożywczej Pozostali kasjerzy i sprzedawcy biletów Sprzedawca w stacji paliw Pomoc apteczna Sanitariusz szpitalny Ogrodnik - uprawa grzybów jadalnych Producent i zbieracz ziół Pozostali ogrodnicy Rolnik upraw mieszanych Zbieracz owoców, ziół i innych roślin Monter konstrukcji budowlanych* Kamieniarz* Monter nawierzchni kolejowej* Monter reklam Glazurnik Parkieciarz Tynkarz Pozostali monterzy izolacji Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Monter suchej zabudowy Inżynier technologii przetwórstwa skóry Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl 21
Stosunek liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozostających bez pracy powyżej 12 miesięcy do liczby zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie, pozwala określić wskaźnik długotrwałego bezrobocia, który osiąga najwyższe wartości w przypadku zawodów zaliczanych do następujących grup: Tabela nr 14. Ranking grup zawodów(kod dwucyfrowy)generujących długotrwałe bezrobocie Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia "42" Pracownicy obsługi klienta 1 "96" Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 0,6316 "73" Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 0,619 "23" Specjaliści nauczania i wychowania 0,6 "82" Monterzy 0,5714 "41" Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 0,5333 "62" Leśnicy i rybacy 0,5 "61" Rolnicy produkcji towarowej 0,5 "92" Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 0,5 "53" Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 0,5 "63" Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 0,4348 "25" Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 0,4 "54" Pracownicy usług ochrony 0,375 "52" Sprzedawcy i pokrewni 0,3641 "93" Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 0,3626 "72" Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 0,362 "91" Pomoce domowe i sprzątaczki 0,3514 "75" Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 0,3415 "44" Pozostali pracownicy obsługi biura 0,3333 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Uszeregowanie według wartości wskaźnika długotrwałego bezrobocia dla zawodów, pozwala zauważyć, które zawody wiążą się z małą dynamika zmian na rynku pracy. Należy zauważyć, że w tabeli nie ma ujętych osób bez doświadczenia zawodowego czy też bez kwalifikacji zawodowych, które to stanowią znaczny odsetek bezrobotnych.. Tabela nr 15. Ranking grup zawodów(kod czterocyfrowy)generujących długotrwałe bezrobocie Kod grupy zawodów Nazwa grupy zawodów Wskaźnik długotrwałego bezrobocia "5230" Kasjerzy i sprzedawcy biletów 1 "2355" Nauczyciele sztuki w placówkach pozaszkolnych 1 22
"3323" Zaopatrzeniowcy 1 "7311" Mechanicy precyzyjni 1 "4120" Sekretarki (ogólne) 1 "3344" Sekretarze medyczni i pokrewni 1 "3240" Technicy weterynarii 1 "3144" Technicy technologii żywności 1 "3254" Technicy fizjoterapii i masażyści 1 "8322" Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych 1 "1349" Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej niesklasyfikowani 1 "6129" Hodowcy zwierząt gdzie indziej niesklasyfikowani 1 "7221" Kowale i operatorzy pras kuźniczych 1 "3139" Kontrolerzy (sterowniczy) procesów przemysłowych gdzie indziej niesklasyfikowani 1 "8211" Monterzy maszyn i urządzeń mechanicznych 1 "7127" Monterzy instalacji klimatyzacyjnych i chłodniczych 1 "4223" Operatorzy centrali telefonicznych 1 "8131" Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych 1 "8159" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów włókienniczych, futrzarskich i skórzanych gdzie indziej niesklasyfikowani 1 "2514" Programiści aplikacji 1 "5245" Pracownicy stacji obsługi pojazdów 1 "7316" Szyldziarze, grawerzy i zdobnicy ceramiki, szkła i pokrewni 1 "7318" Rękodzielnicy wyrobów z tkanin, skóry i pokrewnych materiałów 1 "9212" Robotnicy pomocniczy przy hodowli zwierząt 1 "9612" Sortowacze odpadów 1 "9622" Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 1 "2330" Nauczyciele gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (z wyjątkiem nauczycieli kształcenia zawodowego) 0,75 "7212" Spawacze i pokrewni 0,75 "3322" Przedstawiciele handlowi 0,75 "6111" Rolnicy upraw polowych 0,7 Źródło: Opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https:// mz.praca.gov.pl Doświadczenie zawodowe ma istotne znaczenie zarówno dla osób poszukujących pracę, jak i dla pracodawców poszukujących osób na wolne stanowiska pracy. W 2012 roku zdecydowanie największa liczba osób, które zarejestrowały się w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grodzisku Wielkopolskim, miała doświadczenie zawodowe związane z przetwórstwem przemysłowym (1131 osób, 43% ogółu bezrobotnych), handlem hurtowym i detaliczny (434 osoby, 17% ogółu bezrobotnych), budownictwem (365 osób, 14,3% bezrobotnych) jak i działalnością w zakresie usług administrowania (185 osób, 7% ogółu bezrobotnych). 23
Bezrobotnych zarejestrowanych w 2012 roku według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy, jak również zgłoszone wówczas oferty pracy, przedstawiają poniższe wykresy. Wykres nr 5. Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl Wykres nr 6 Oferty pracy według branż zgłoszone w 2012r. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 24
Większość ofert pracy zgłoszonych do Powiatowego Urzędu Pracy w Grodzisku Wielkopolskim w 2012 roku dotyczyło branż: przetwórstwo przemysłowe (298 ofert pracy, to jest 23,4% ogółu ofert), budownictwo (261 ofert, co stanowi 18,5% ofert), handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych (202 oferty pracy, to jest 18%), jak również działalność w zakresie usług administrowania (179 ofert pracy, to jest 14%) Wykres nr 7. Oferty pracy według branż a bezrobotni rejestrujący się w 2012r. Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 25
PODSUMOWANIE Przedstawiona analiza zawodów nadwyżkowych i deficytowych, jest nie tylko zestawieniem zawodów, to także obraz bezrobocia w powiecie grodziskim. Podaż miejsc pracy na rynku jest ograniczona, popyt na pracę utrzymuje się na wysokim poziomie. Każdy lokalny rynek pracy ma swoja specyfikę. Obejmuje różne firmy, oferty pracy ale i określoną grupę osób bezrobotnych, posiadających pewne doświadczenia, kwalifikacje, wykształcenie. Dostosowanie się do wymogów lokalnych pracodawców to problem złożony, wymagający nie tylko dobrej woli, ale i wiele wysiłku, środków finansowych oraz zaangażowania w dążeniu do osiągnięciu wyznaczonego celu zawodowego. Wybór zawodu często traktowany jest jako sprawa indywidualna. To osoba wybierająca nowy zawód, bądź też zmuszona do zmiany wyuczonego zawodu, podejmuje decyzję w oparciu o własne preferencje, zainteresowania i zdolności. Niekiedy jednak, nie bierze się pod uwagę specyfiki własnego, lokalnego rynku pracy. W obliczu problemów, z jakimi boryka się społeczeństwo a wśród nich bezrobocia, jako problemu dotyczącego znacznej części społeczności, każdy wybór rodzi istotne konsekwencje. Wybór ścieżki zawodowej powinien być poprzedzony analiza zawodów deficytowych także lekturą wszelkich prognoz dotyczących rozwoju rynku pracy ale i zapoznaniem się z bieżącą sytuacją na lokalnym rynku pracy. Na podstawie przeprowadzonej analizy można stwierdzić, że: 1. W grudniu 2012 roku stopa bezrobocia w powiecie grodziskim była wyższa w porównaniu ze stopą bezrobocia w województwie wielkopolskim i wynosiła 10,7%. Z kolei w Wielkopolsce średnia stopa bezrobocia kształtowała się na poziomie 9,9%. W porównaniu ze stopą bezrobocia w całej Polsce stopa bezrobocia w powiecie grodziskim była niższa o 2,7%. 2. W grudniu 2012 roku w Powiatowym Urzędzie Pracy w Grodzisku Wlkp. odnotowano wzrost liczby zarejestrowanych bezrobotnych w porównaniu z grudniem 2011 roku. W grudniu 2012 roku w ewidencji bezrobotnych pozostawało 2377 osób, a w analogiczny okresie 2011 roku zarejestrowanych było 1985 osób. 26
3. Zawody najliczniej reprezentowane przez bezrobotnych to: sprzedawca, sortowacz, ślusarz, kucharz malej gastronomii, malarz-tapeciarz, krawiec, technik ekonomista. Jednak najbardziej liczną grupą bezrobotnych są osoby bez zawodu. 4. Wśród bezrobotnych absolwentów największą grupą były osoby bez zawodu (tj. absolwenci szkół ogólnokształcących oraz liceów profilowanych) raz z absolwentami szkół zawodowych i średnich zawodowych, którzy nie zdali egzaminu zawodowego a także kucharze małej gastronomii, malarze-tapeciarze, technicy ekonomiści, fryzjerzy i sprzedawcy. 5. Zawody generujące długotrwałe bezrobocie to m.in.: sprzedawca, sortowacz, ślusarz, krawiec. 6. W 2012 roku pozyskano 1274 ofert na stanowiska pracy. Najwięcej ofert pracy, bo 62 dotyczyły stanowiska: technik administracji (głównie oferty stażu). Stosunkowo często pracodawcy zgłaszali potrzebę zatrudnienia osób na następujące stanowiska: ślusarz, szwaczka, telemarketer, magazynier, pakowacz. 7. W czołówce zawodów nadwyżkowych znajdują się: cisle i stolarze budowlani, tapicerzy i pokrewni, posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy, technicy elektronicy i pokrewni, fizjoterapeuci, robotnicy leśni, barmani, księgowi oraz murarze 8. Zawodami deficytowymi w 2012 roku były m.in.: pracownicy administracyjni, pracownicy wykonujący dorywcze prace proste, kierowcy samochodów osobowych i dostawczych, spawacze i pokrewni, kierowcy operatorzy wózków jezdniowych, asystenci nauczycieli, kasjerzy, przedstawiciele handlowi. 9. Do grupy zawodów zrównoważonych należeli m.in.: robotnicy budowy dróg i pokrewni, zaopatrzeniowcy, technicy technologii żywności, pielęgniarki, elektrycy, inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji. 27
ANEKS STATYSTYCZNY Załącznik nr 1. Zawody w których wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów uzyskał wartość maksymalną ze względu na brak osób bezrobotnych w danym zawodzie Kod Nazwa zawodu zawodu "7311" Mechanicy precyzyjni "4226" Recepcjoniści (z wyłączeniem hotelowych) "3342" Sekretarze sądowi "3254" Technicy fizjoterapii i masażyści "3321" Agenci ubezpieczeniowi "1211" Kierownicy do spraw finansowych "1221" Kierownicy do spraw marketingu i sprzedaży "1213" Kierownicy do spraw strategicznych i planowania "3123" Mistrzowie produkcji w budownictwie "4322" Planiści produkcyjni "7111" Monterzy konstrukcji budowlanych i konserwatorzy budynków "3333" Pośrednicy pracy i zatrudnienia "7113" Robotnicy obróbki kamienia "7133" Robotnicy czyszczący konstrukcje budowlane i pokrewni "3522" Operatorzy urządzeń telekomunikacyjnych "8131" Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów chemicznych Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów cementowych, kamiennych i "8114" pokrewni "2421" Specjaliści do spraw zarządzania i organizacji "2289" Specjaliści ochrony zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowani "2359" Specjaliści nauczania i wychowania gdzie indziej niesklasyfikowani "2651" Artyści plastycy "4415" Pracownicy działów kadr "2166" Projektanci grafiki i multimediów "5245" Pracownicy stacji obsługi pojazdów "3433" Pracownicy bibliotek, galerii, muzeów i informacji naukowej "5151" Pracownicy obsługi technicznej biur, hoteli i innych obiektów "2634" Psycholodzy i pokrewni "6340" Rybacy i zbieracze pracujący na własne potrzeby "7123" Tynkarze i pokrewni "9613" Zamiatacze i pokrewni "8331" Kierowcy autobusów i motorniczowie tramwajów "9621" Gońcy, bagażowi i pokrewni "9111" Pomoce domowe i sprzątaczki "9213" Robotnicy pomocniczy przy uprawie roślin i hodowli zwierząt "9612" Sortowacze odpadów Operatorzy innych maszyn i urządzeń przetwórczych gdzie indziej "8189" niesklasyfikowani Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 28
Załącznik nr 2. Zawody deficytowe Kod grupy zawodów ZAWODY DEFICYTOWE Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów "3343" Pracownicy administracyjni i sekretarze biura zarządu 23,25 "9622" Pracownicy wykonujący dorywcze prace proste 22 "8322" Kierowcy samochodów osobowych i dostawczych 6,75 "7212" Spawacze i pokrewni 6,3333 "8344" Kierowcy operatorzy wózków jezdniowych 5 "5312" Asystenci nauczycieli 5 "5230" Kasjerzy i sprzedawcy biletów 4,5 "3322" Przedstawiciele handlowi 4,5 "8111" Górnicy podziemnej i odkrywkowej eksploatacji złóż i pokrewni 4 "9122" Czyściciele pojazdów 4 "4321" Magazynierzy i pokrewni 3,3846 "6130" Rolnicy produkcji roślinnej i zwierzęcej 3,3333 "9629" Pracownicy przy pracach prostych gdzie indziej niesklasyfikowani 2,5714 "7129" Robotnicy budowlani robót wykończeniowych i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 2,5 "8141" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów gumowych 2,3333 "7214" Robotnicy przygotowujący i wznoszący konstrukcje metalowe 2,2857 "9321" Pakowacze 2,2667 "2142" Inżynierowie budownictwa 2 "9121" Praczki ręczne i prasowacze 2 "5244" Sprzedawcy (konsultanci) w centrach sprzedaży telefonicznej / internetowej 1,9565 "8142" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych 1,8 "4120" Sekretarki (ogólne) 1,75 "8332" Kierowcy samochodów ciężarowych 1,7059 "9312" Robotnicy pomocniczy w budownictwie drogowym, wodnym i pokrewni 1,6667 "7121" Dekarze 1,5714 "7533" Szwaczki, hafciarki i pokrewni 1,3095 "6113" Ogrodnicy 1,2727 "7124" Monterzy izolacji 1,2 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 29
Załącznik nr 3. Zawody zrównoważone Kod grupy zawodów ZAWODY ZRÓWNOWAŻONE Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów "7116" Robotnicy budowy dróg i pokrewni 1,0909 "3323" Zaopatrzeniowcy 1 "3144" Technicy technologii żywności 1 "3111" Technicy nauk chemicznych, fizycznych i pokrewni 1 "1323" Kierownicy do spraw budownictwa 1 "2221" Pielęgniarki bez specjalizacji lub w trakcie specjalizacji 1 "7411" Elektrycy budowlani i pokrewni 1 "2141" Inżynierowie do spraw przemysłu i produkcji 1 "2433" Specjaliści do spraw sprzedaży (z wyłączeniem technologii informacyjno-komunikacyjnych) 1 "3312" Pracownicy do spraw kredytów, pożyczek i pokrewni 1 "5329" Pracownicy opieki osobistej w ochronie zdrowia i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 1 "3259" Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej niesklasyfikowany 1 "9611" Ładowacze nieczystości 1 "9412" Pomoce kuchenne 1 "8143" Operatorzy maszyn do produkcji wyrobów papierniczych 1 "9112" Pomoce i sprzątaczki biurowe, hotelowe i pokrewne 0,9688 "5131" Kelnerzy 0,9 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 30
Załącznik nr 4. Zawody nadwyżkowe Kod grupy zawodów ZAWODY NADWYŻKOWE Nazwa grupy zawodów Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów "7222" Ślusarze i pokrewni 0,85 "7115" Cieśle i stolarze budowlani 0,8276 "7534" Tapicerzy i pokrewni 0,7813 "7122" Posadzkarze, parkieciarze i glazurnicy 0,7143 "3114" Technicy elektronicy i pokrewni 0,6667 "2283" Fizjoterapeuci 0,6667 "2149" Inżynierowie i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 0,6667 "5153" Gospodarze budynków 0,6667 "6210" Robotnicy leśni i pokrewni 0,6667 "1120" Dyrektorzy generalni i wykonawczy 0,6667 "7511" Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i pokrewni 0,6207 "2431" Specjaliści do spraw reklamy i marketingu 0,6 "5132" Barmani 0,5714 "3313" Księgowi 0,5714 "7112" Murarze i pokrewni 0,5714 "9313" Robotnicy pomocniczy w budownictwie ogólnym 0,5385 "4110" Pracownicy obsługi biurowej 0,52 "1324" Kierownicy do spraw logistyki i pokrewni 0,5 "2342" Specjaliści do spraw wychowania małego dziecka 0,5 "5413" Pracownicy ochrony osób i mienia 0,5 "3251" Asystenci dentystyczni 0,5 "9214" Robotnicy pomocniczy w ogrodnictwie i sadownictwie 0,5 "8172" Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbki drewna 0,5 "3331" Spedytorzy i pokrewni 0,4444 "5142" Kosmetyczki i pokrewni 0,4 "7119" Robotnicy robót stanu surowego i pokrewni gdzie indziej niesklasyfikowani 0,4 "7125" Szklarze 0,3333 "8219" Monterzy gdzie indziej niesklasyfikowani 0,3333 "7231" Mechanicy pojazdów samochodowych 0,3187 "7532" Konstruktorzy i krojczowie odzieży 0,3077 "4311" Pracownicy do spraw rachunkowości i księgowości 0,2857 "2351" Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania 0,25 "7213" Blacharze 0,25 "5223" Sprzedawcy sklepowi (ekspedienci) 0,2245 "7126" Hydraulicy i monterzy instalacji sanitarnych 0,2188 "7421" Monterzy i serwisanci urządzeń elektronicznych 0,2 "9333" Robotnicy pracujący przy przeładunku towarów 0,2 "7512" Piekarze, cukiernicy i pokrewni 0,2 31
"7131" Malarze i pokrewni 0,1959 "3412" Pracownicy pomocy społecznej i pracy socjalnej 0,1667 "3112" Technicy budownictwa 0,1429 "5120" Kucharze 0,1351 "2132" Specjaliści w zakresie rolnictwa, leśnictwa i pokrewni 0,125 "9329" Robotnicy przy pracach prostych w przemyśle gdzie indziej niesklasyfikowani 0,1181 "7114" Betoniarze, betoniarze zbrojarze i pokrewni 0,0909 "8160" Operatorzy maszyn i urządzeń do produkcji wyrobów spożywczych i pokrewni 0,0909 "3115" Technicy mechanicy 0,0882 "7233" Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych 0,0833 "7132" Lakiernicy 0,0526 "7531" Krawcy, kuśnierze, kapelusznicy i pokrewni 0,0345 "7522" Stolarze meblowi i pokrewni 0,0263 "5141" Fryzjerzy 0,0256 Źródło: opracowanie własne na podstawie: Monitoring zawodów https://mz.praca.gov.pl 32