Partnerzy programu ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy BORNE SULINOWO Borne Sulinowo, sierpień-wrzesień 2006
Podstawowe informacje o dokumencie: Autor: Borys Czerniejewski, Tomasz Brom Właściciel dokumentu: Borys Czerniejewski Recenzenci: Tytuł: ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy BORNE SULINOWO Projekt: Wieś Aktywna, budowanie społeczeństwa informacyjnego e-vita II Wersja: 3.0 Liczba stron: 43 Data utworzenia: 2006-08-31 19:44:00 Kontakt do uwag: tbrom@iss.pl Zdjęcie na okładce: Dom Oficera w Bornem Sulinowie, fot. Tomasz Brom Historia zmian: Wersja Data Kto Opis 0.1 2006-08-24 Tomasz Brom Utworzenie dokumentu 0.2-3.0 do 2006-10-09 Tomasz Brom, Edycja dokumentu Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz 1.0 2006-09-04 Tomasz Brom, Wersja strategii do konsultacji Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz 2.0 2006-09-14 Tomasz Brom, Wersja ostateczna strategii Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz 2.0 2006-09-28 Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Wersja strategii z naniesionymi uwagami przekazanymi przez FWW 3.0 2006-10-05 Tomasz Brom, Borys Czerniejewski Rafał Kurianowicz Ten dokument podlega zatwierdzeniu: Wersja ostateczna strategii z naniesionymi wszystkimi uwagami przekazanymi przez FWW Imię i Nazwisko Podpis Rola w projekcie Data zatwierdzenia Wersja Borys Kierownik Projektu 3.0 Czerniejewski Odbiorcami dokumentu są: Imię i Nazwisko Rola w projekcie Data wydania Wersja Klara Malecka FWW 3.0 Wojciech Chmiel FWW 3.0 Dariusz Sapiński Koordynator programu 3.0 ZastrzeŜenia: Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w niniejszej publikacji są znakami towarowymi zastrzeŝonymi odpowiednich firm odnośnych właścicieli. Dokument naleŝy traktować jako jawny. 2
Spis treści 1. WSTĘP... 5 1.1. Cel i znaczenie dokumentu...5 1.2. Zawartość i struktura dokumentu...6 1.3. Zadania gminy...6 1.4. Strategie rozwoju...7 2. OBRAZ I ZASOBY GMINY... 8 2.1. Atuty gminy...8 2.2. Dane statystyczne...8 2.3. Dane gospodarcze...9 2.4. BudŜet gminy w roku 2005...9 2.5. Wydatki na informatykę w roku 2005...9 2.6. BudŜet zadeklarowany w programie e-vita II...9 2.7. Partnerzy programu e-vita II...9 2.8. Zasoby informacyjne...10 3. RYNEK NA KTÓRYM DZIAŁA GMINA... 10 3.1. Klienci i udziałowcy...10 3.2. Konkurencja...10 3.3. Sojusznicy...10 4. WIZJA GMINY... 11 4.1. Wizja młodzieŝy...11 4.2. Wizja dorosłych...11 5. MISJA GMINY... 11 6. ANALIZA OTOCZENIA INFORMATYZACJI GMINY (PEST)... 12 6.1. Otoczenie polityczne...12 6.2. Otoczenie ekonomiczne...16 6.3. Otoczenie społeczne...16 6.4. Otoczenie techniczne...16 7. ANALIZA POTENCJAŁU GMINY (SWOT) I KIERUNKI DZIAŁAŃ 16 8. CELE STRATEGICZNE GMINY... 19 9. PRIORYTETOWE DZIEDZINY ZASTOSOWAŃ INFORMATYKI W GMINIE... 20 10. PROGRAM DZIAŁANIA (PROJEKTY)... 22 3
10.1. Budowa sieci teleinformatycznej...23 10.1.1. Stan obecny i plany gminy... 23 10.1.2. Konfiguracja sieci... 23 10.1.3. Punkt centralny sieci... 24 10.1.4. Budowa gminnej sieci szkieletowej... 24 10.1.5. Sieć dostępowa i urządzenia dla odbiorców końcowych... 25 10.1.6. Szacunki ekonomiczne... 26 10.2. Publiczne Punkty Dostępu...27 10.3. Portal turystyczny wraz z elektroniczną mapą gminy...27 10.4. Portal wędkarski...29 10.5. Centrum internetowe dla młodzieŝy...29 10.6. Interaktywny plan miasta...30 10.7. Portal aktywnego wypoczynku...30 10.8. Portal gospodarczy...31 11. MOśLIWE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA... 31 12. MONITOROWANIE REALIZACJI STRATEGII I ZARZĄDZANIE ZMIANĄ... 33 13. PODSUMOWANIE... 34 14. MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE DOSTĘPNE W SIECI... 35 15. SŁOWNIK POJĘĆ... 37 16. ZAŁĄCZNIKI... 38 16.1. Załącznik nr 1. Proponowany harmonogram realizacji strategii informatyzacji gminy Borne Sulinowo...39 16.2. Załącznik nr 2. Budowa sieci teleinformatycznej mapa...40 16.3. Lista obecności na spotkaniu w sprawie przygotowania ZałoŜeń do strategii informatyzacji gminy w dniu 9 sierpnia oraz 6 września 2006 r....41 16.4. Załącznik nr 4. Proponowane obszary zastosowań IT w gminie...43 4
1. Wstęp 1.1. Cel i znaczenie dokumentu Niniejszy dokument został przygotowany na zlecenie Fundacji Wspomagania Wsi, w ramach programu Wieś aktywna. Budowanie społeczeństwa informacyjnego e-vita II prowadzonego przez Fundację Wspomagania Wsi (FWW) oraz Polsko-Amerykańską Fundację Wolności. Celem programu jest popularyzacja zastosowań technologii informacyjnych (IT) w rozwoju lokalnych społeczności w całym kraju oraz praktyczne przygotowanie wybranych społeczności (gmin) do korzystania z moŝliwości rozwoju społeczno-gospodarczego, jakie dają technologie. Działania zaplanowane w ramach programu skierowane są przede wszystkim do samorządu, przedsiębiorców, organizacji pozarządowych i młodzieŝy. Korzyści uzyskane przez beneficjantów programu oraz wypracowane modele działań, moŝliwości zastosowań, a takŝe konkretne przedsięwzięcia z wykorzystaniem informatyki zrealizowane w wybranych gminach, mają słuŝyć jako przykład oraz stanowić zachętę i inspirację do podejmowania podobnych inicjatyw przez inne społeczności wiejskie. Jednym z elementów programu jest przygotowanie załoŝeń do strategii informatyzacji wybranych gmin, które mają umoŝliwić w systematyczny i planowy rozwój IT na ich terenie. ZałoŜenia mają być teŝ podstawą do przygotowania wniosku o sfinansowanie działań związanych z infrastrukturą z funduszy UE. Na potrzeby niniejszego dokumentu przyjmujemy, Ŝe strategia to dokument, który określa sposób realizacji długookresowych celów gminy za pomocą wskazanych środków, przy wykorzystaniu będących w posiadaniu gminy zasobów. Strategia określa równieŝ sposób modyfikacji celów gminy w zaleŝności od zmian zachodzących w jej otoczeniu oraz sposoby pozyskania zasobów, ich racjonalne rozmieszczenie i wykorzystanie. ZałoŜenia stanowią jedynie zarys przyszłej strategii informatyzacji, której przygotowanie wymagałoby dokładniejszego rozpoznania potrzeb gminy i pełniejszego udziału jej mieszkańców. Napięty harmonogram programu e-vita II nie pozwala na przygotowanie pełnych strategii informatyzacji. Niniejsze załoŝenia przygotowano na podstawie następujących materiałów: 1. Wniosku gminy Borne Sulinowo o udział w programie e-vita II, 2. Raportu z monitoringu w gminach rozpoczynających uczestnictwo w programie e-vita, 3. Raportu z realizacji spotkań informacyjno-konsultacyjnych programu e-vita II, 4. oficjalnej strategii rozwoju gminy ( Strategia rozwoju miasta i gminy Borne Sulinowo na lata 2004-2019, kwiecień 2004), 5. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Borne Sulinowo na lata 2004 2013, 6. Uproszczony lokalny program rewitalizacji miasta Borne Sulinowo, 7. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Borne Sulinowo, 8. Informacji zebranych podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie Borne Sulinowo w dniach 09-08-2006 oraz 06-09-2006 (lista osób uczestniczących w warsztatach stanowi załącznik nr 3. do niniejszych ZałoŜeń ). 5
ZałoŜenia do strategii informatyzacji gminy są dokumentem, opracowywanym na potrzeby realizacji programu e-vita II. JednakŜe powinien on równieŝ słuŝyć samorządowi gminy Borne Sulinowo jako pomoc przy podejmowaniu inicjatyw związanych z informatyzacją gminy po zakończeniu programu. 1.2. Zawartość i struktura dokumentu Niniejsze załoŝenia uwzględniają uzyskane wcześniej informacje o gminie, jej sytuacji społeczno-gospodarczej i potrzebach mieszkańców i są komplementarne do strategii rozwoju gminy ( Strategia rozwoju gminy Borne Sulinowo ). Określają one obszary rozwoju społeczno-gospodarczego, które mogą być realizowane pełniej za pomocą informatyki jak równieŝ cele strategiczne (priorytety) oraz działania je wspierające zawarte w strategii rozwoju gminy, zgodne z oczekiwaniami społeczności gminy związanymi z udziałem w programie e-vita II, które mogą być realizowane z zastosowaniem informatyki. Dokument zawiera analizę słabych i silnych stron gminy oraz szans i zagroŝeń związanych z otoczeniem informatyzacji, wypracowaną z przedstawicielami gminy wizję, misję i cele strategiczne informatyzacji, wybrane dziedziny zastosowań IT, priorytety i program działania (propozycje projektów), umoŝliwiające korzystanie z niniejszych załoŝeń w czasie późniejszym przy przygotowywaniu bardziej rozbudowanych koncepcji i planów rozwoju budowy infrastruktury i zastosowań informatyki w gminie. Ponadto niniejsze ZałoŜenia precyzują: zakres budowy infrastruktury Niekomercyjnej Sieci Komputerowej (NSK) oraz Publicznych Punktów Dostępu (PPD), które zostaną sfinansowane z programu e-vita II, systematyzują wcześniejsze informacje o gminie/weryfikują plany/propozycje samorządu, określają zakres kontynuacji działań (związanych ze wspomaganiem rozwoju społecznogospodarczego gminy za pomocą informatyki), moŝliwych do realizacji z wykorzystaniem środków UE potencjalnie dostępnych dla samorządu, organizacji pozarządowych i przedsiębiorstw. 1.3. Zadania gminy Gmina jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego. 1 Do zakresu jej działania naleŝą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeŝone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2 NaleŜy do nich równieŝ zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty samorządowej tworzonej przez mieszkańców gminy. Szeroko pojęta informatyzacja gminy nie jest jednak objęta katalogiem zadań własnych gminy. 3 Informatyka jest bowiem jedynie narzędziem do realizacji zadań gminy. Informatyzacja jest więc procesem zastosowania i wdroŝenia narzędzi teleinformatycznych do realizacji zadań własnych gminy. Inaczej mówiąc, informatyzacja jest jedynie narzędziem do realizacji przyjętej strategii. Dlatego teŝ niniejsze załoŝenia do strategii informatyzacji gminy naleŝy traktować jedynie jako jeden z programów funkcjonalnych wypracowanych na podstawie strategii rozwoju gminy Borne Sulinowo. 1 por. art. 164, ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej 2 por. art. 6, ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. nr 142, poz. 1591) 3 por. art. 7, ust 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.w.) 6
1.4. Strategie rozwoju Posiadanie przez gminę strategii rozwoju (społeczno-gospodarczego) nie jest usankcjonowane prawnie. Ustawowo przewidziano jedynie opracowanie narodowej strategii rozwoju regionalnego oraz strategii rozwoju województwa. 4 Wynika to z faktu, iŝ uznaje się, Ŝe gmina jest jednostką zbyt małą, by konieczne było opracowywanie dla niej strategii rozwoju. Do właściwości rady gminy naleŝy jednak uchwalanie programów gospodarczych. 5 Program, ze swej natury, jest dokumentem bardziej szczegółowym wyznaczającym działania, które mają zostać podjęte w krótszej perspektywie czasowej. Programy gospodarcze gmin mogą stanowić uszczegółowienie strategii rozwoju województw. Mówiąc więc o strategii rozwoju gminy naleŝy mieć na myśli dokument wynikający ze strategii rozwoju województwa, którego przygotowanie nie jest obowiązkowe w świetle prawa, lecz leŝy w interesie gminy. Posiadanie strategii było waŝne przy składaniu wniosków o dofinansowanie projektów z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). KaŜdy projekt musiał posiadać swoje tło i uzasadnienie. Projekt musiał wynikać z planowanych kierunków rozwoju i słuŝyć realizacji określonych celów, które zostały zapisane w strategii lub innym dokumencie o podobnym charakterze. Dlatego wiele gmin decydowało się na przygotowanie własnych strategii rozwoju. Podobnie jest ze strategią informatyzacji nie jest ona wymagana do funkcjonowania gminy. JednakŜe strategia i cele w niej opisane stanowiły dobre uzasadnienie dla projektów dofinansowywanych np. w ramach działania 1.5 przewidzianego w Zintegrowanym Programie Operacyjnym Rozwoju Regionalnego. Strategia informatyzacji powinna być zgodna ze strategią regionalną: Wsparcie z EFRR powinno być zdeterminowane strategią rozwoju społeczeństwa informacyjnego w regionie. Co więcej, [informatyczne] projekty infrastrukturalne muszą być zgodne z celami regionalnego rozwoju gospodarczego tj. wzrostu gospodarczego, konkurencyjności regionu tak samo jak równowagi działań gospodarczych. Odosobnione projekty nie powinny otrzymywać wsparcia. Powinny być one ponadto powiązane z innymi działaniami zorientowanymi na rozwój nowych aplikacji i usług. Jako część strategii, projekty infrastrukturalne powinny zostać oparte na analizie potrzeb regionalnych i szans zidentyfikowanych w konsultacji z partnerami społecznymi i gospodarczymi, przy uwzględnieniu specyficznych ekonomicznych i instytucjonalnych warunków jak równieŝ obecnie funkcjonującej infrastruktury (tj. przeglądu istniejącej infrastruktury przed planowaniem nowych inwestycji). 6 Przepisy dotyczące funduszy strukturalnych w nowym okresie budŝetowym 2007-2013 ulegną zapewne zmianom, trudno dziś jednoznacznie stwierdzić, czy otrzymanie funduszy europejskich będzie związane z koniecznością posiadania strategii informatyzacji gminy. W momencie opracowywania strategii znane były tylko propozycje Regionalnych Programów Operacyjnych. Dokumenty z wytycznymi, które pomogą w ich realizacji są w trakcie opracowywania. 4 por. ustawa z dnia 12 maja 2000 r. o zasadach wspierania rozwoju regionalnego (Dz. U. nr 48, poz. 550) 5 por. art. 18, ust 2, pkt 6 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (j.w.) 6 Przewodnik w sprawie kryteriów i warunków wdraŝania funduszy strukturalnych w ramach wsparcia komunikacji elektronicznej, Dokument roboczy Komisji Europejskiej, Bruksela, 28.07.2003, SEC(2003)895 7
2. Obraz i zasoby gminy Gmina Borne Sulinowo znajduje się w centralnej części Pojezierza Drawskiego, na terenie powiatu szczecineckiego, w południowo-wschodniej części województwa zachodniopomorskiego. Sąsiadami gminy są: od południowego zachodu gmina Czaplinek, od północnego zachodu gmina Barwice, od północnego wschodu gmina Szczecinek, od południowego wschodu z gminami Jastrowie oraz Złotów (województwo wielkopolskie, powiat złotowski). 2.1. Atuty gminy Borne Sulinowo jest gminą połoŝną w kompleksie leśnym, który zajmuje 55% powierzchni całkowitej gminy. Kompleks ten stanowią głównie lasy sosnowe. Na terenie gminny znajduje się 57 jezior, z których największe to jezioro Pile. Atutem gminy są czyste jeziora oraz lasy, dzięki którym powstało miejsce dla ludzi szukających spokojnego wypoczynku oraz relaksu. Do osobliwości gminy naleŝy równieŝ zaliczyć jej historię wraz z pozostawionymi zabytkami. Dzięki walorom przyrodniczym i rekreacyjno-wypoczynkowym Borne Sulinowo jest atrakcyjnym miejscem do uprawiania róŝnorodnych form turystki: wodnej, pieszej, rowerowej oraz specyficznej ze względu na historię miasta turystki militarnej. Borne Sulinowo jest organizatorem imprez sportowo-kulturalnych, które są znane nie tylko w regionie czy kraju lecz równieŝ zagranicą. Imprezy, które na stałe wpisały się do kalendarza to: Ogólnopolskie Zawody Mikrolotowe, Euroregionalne Mistrzostwa StraŜaków Płetwonurków, Zlot Pojazdów Militarnych, Forum Wrzosowe, Zawody Strong Man. Borne Sulinowo jest równieŝ głównym ośrodkiem szkolenia Państwowej StraŜy PoŜarnej. Na terenie byłego poligonu znajdują się jedne z największych wrzosowisk w Europie. 2.2. Dane statystyczne powierzchnia gminy ogółem [ha] 46 609 powierzchnia gruntów rolnych [ha] 11 191 powierzchnia gruntów leśnych [ha] 25 501 liczba sołectw 19 liczba mieszkańców ogółem 9 532 liczba mieszkańców w wieku do 25 lat 2 493 liczba mieszkańców w wieku od 25 do 50 lat 5 700 liczba mieszkańców w wieku powyŝej 50 lat 1 339 8
2.3. Dane gospodarcze liczba podmiotów gospodarczych działających w gminie 464 liczba gospodarstw rolnych w gminie 637 Liczba gospodarstw agroturystycznych w gminie 21 2.4. BudŜet gminy w roku 2005 dochody 21 592 516 wydatki 22 307 130 2.5. Wydatki na informatykę w roku 2005 W urzędzie gminy 187 640 W edukacji 48 875 2.6. BudŜet zadeklarowany w programie e-vita II Zasoby zadeklarowane przez Gminę jako wkład własny w realizację projektu to: współfinansowanie z budŝetu gminy w wysokości 15 000 zł, zaangaŝowanie pracowników Referatu Rozwoju i współpracy 4 osoby, pracownicy jednostek podległych Centrum Kultury i Rekreacji wraz z podległymi świetlicami, materiały biurowe, materiały eksploatacyjne do sprzętu komputerowego, baza szkoleniowa, wiedza pracowników, lokale naleŝące do gminy. 2.7. Partnerzy programu e-vita II Program e-vita II będzie realizowany w gminie Borne Sulinowo prze 14 partnerów, w tym 9 instytucji sektora publicznego oraz 5 organizacje pozarządowe. Sektor publiczny 1. Gmina Borne Sulinowo 2. Centrum Kultury i Rekreacji 3. Rada Sołecka w Łubowie 4. Publiczne Gimnazjum w Silnowie 5. Zespól Szkół w Łubowie 6. Szkoła Podstawowa w Bornem Sulinowie 7. Zespół Szkół w Bornem Sulinowie 8. Szkoła Podstawowa w Juchowie 9. Szkoła Podstawowa w Jeleniu 9
Organizacje pozarządowe 1. Lokalna Organizacja Turystyczna 2. Ochotnicza StraŜ PoŜarna w Łubowie 3. Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Łubowo 4. Stowarzyszenie Przedsiębiorców i Kupców Bornego Sulinowa 5. Uczniowski Ludowy Klub Sportowy w Bornem Sulinowie W programie e-vita II nie uczestniczą Ŝadne podmioty gospodarcze. 2.8. Zasoby informacyjne W gminie znajdują się 4 szkoły podstawowe, 2 gimnazja oraz jedna szkoła ponadgminazjalna. Na terenie gminy działa Centrum Kultury i Rekreacji, które powstało przez połączenie Ośrodka Kultury oraz Ośrodka Sportu i Rekreacji. 3. Rynek na którym działa gmina Gmina, postrzegana jako podmiot gospodarczy, świadczący usługi swoim klientom, działa w pewnym otoczeniu stanowiącym jej rynek. Składa się on z klientów, udziałowców, konkurentów i partnerów (sojuszników). 3.1. Klienci i udziałowcy Jak w kaŝdej gminie klientami gminy Borne Sulinowo są wszyscy jej mieszkańcy i wszystkie podmioty gospodarcze działające na jej terenie. Klientami gminy są równieŝ instytucje publiczne w niej zlokalizowane. Gmina posiada równieŝ klientów zewnętrznych (okazjonalnych), takich jak turyści i inwestorzy. Właścicielami (udziałowcami) gminy są wszystkie osoby fizyczne w niej zameldowane oraz wszystkie podmioty gospodarcze posiadające siedzibę na terenie gminy i płacące w gminie podatki. 3.2. Konkurencja Konkurencję dla gminy stanowią inne gminy ubiegające się o te same pieniądze (dotacje, subwencje, granty, turystów, inwestorów itp.). Konkurencję na róŝnych polach mogą stanowić róŝne gminy. Podczas warsztatów strategicznych w dniu 09-08-2006 r., przedstawiciele gminy nie zidentyfikowali gmin, z którymi gmina Borne Sulinowo konkuruje bezpośrednio. W pewnych obszarach związanych z organizacją imprez masowych gmina Borne Sulinowo konkuruje z: Szczecinkiem organizacja zawodów Strong Man, Darłowem organizacja zlotu pojazdów militarnych, Borównem (Gmina Dobrcz) organizacja zawodów straŝackich w nurkowaniu. 3.3. Sojusznicy Sojusznikami dla gminy są wszystkie te jednostki samorządu terytorialnego, które wraz z gminą realizują wspólne przedsięwzięcia. Są to zazwyczaj gminy sąsiednie, powiat, województwo oraz zagraniczne gminy partnerskie. Partnerami gminy Borne Sulinowo są: Związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty w zakresie pozyskiwania funduszy europejskich, 10
Stowarzyszenie Gmin Polskich Euroregionu Pomerania w zakresie promowania działań związanych z rozwojem przedsiębiorczości, gmina Krein w Niemczech oraz gmina Ralsko w Czechach w obszarze realizacji wspólnych projektów sportowych, kulturalnych, oświatowych, wymiany doświadczeń z zakresu rozwoju bazy turystycznej, kulturalnej oraz oświatowej. 4. Wizja gminy Wizja jest obrazem, modelem przyszłości gminy, który jej mieszkańcy i władze chcą wykreować. 7 Aby zakreślić wizję gminy Borne Sulinowo za 10-20 lat osobno zbadane zostały potrzeby i pomysły młodzieŝy i dorosłych: 4.1. Wizja młodzieŝy Główną bolączką młodzieŝy w gminie Borne Sulinowo jest brak ciekawej oferty na spędzanie wolnego czasu. Brak jest równieŝ miejsc spotkań dla młodzieŝy, którymi obecnie są ławki przed blokami. MłodzieŜ w swej wizji wskazała na następujące elementy: organizacja wolnego czasu młodzieŝy i związana z tym infrastruktura budowa lub organizacja kina, utworzenia klubu młodzieŝowego, ułatwienie dostępu do Internetu. 4.2. Wizja dorosłych Wizja gminy została sformułowana w trakcie prac nad strategią gminy. W dąŝeniach dorosłych mieszkańców gminy, Borne Sulinowo ma być po 25 latach istnienia (w roku 2019) Borne Sulinowo będzie: pręŝnie działającym uzdrowiskiem, specyficznym, nawiązującym do historii miasta ośrodkiem turystycznym w regionie, Centrum Trzech Kultur 8. Podczas warsztatów strategicznych w dniu 09-08-2006 potwierdzono, Ŝe wizja ta jest nadal aktualna. Borne Sulinowo ubiega się o status uzdrowiska i wiąŝe z tym wielkie nadzieje, na zwiększenie atrakcyjności turystycznej, która obecnie opiera się na najnowszej historii gminy, związanej z poligonem i jednostką wojskową. Gmina pragnie czerpać ze swojej historii i łączyć kultury polską, niemiecką oraz rosyjską. 5. Misja gminy Misja gminy jest lapidarnym sformułowaniem wizji po to, by moŝna było łatwo określić cele, które gmina chce osiągnąć. Zgodnie z najlepszymi praktykami misja ma motywujący i wręcz 7 por. Krzysztof Obłój, Strategia sukcesu firmy, Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000, str. 38 8 Strategia rozwoju gminy Borne Sulinowo na lata 2004-2019 11
marzycielski charakter 9, lecz jest zarazem moŝliwa do osiągnięcia. Określa ona cel istnienia i działalności gminy. Gmina Borne Sulinowo posiada opracowaną misję, powstała ona w trakcie tworzenia Strategii rozwoju gminy Borne Sulinowo na lata 2004-2019 Misja gminy Borne Sulinowo brzmi: Jesteśmy zdrową i bezpieczną cząstką Polski przywróconą ojczyźnie, pręŝnie działającym ośrodkiem turystycznogospodarczym w regionie, miastem uzdrowiskiem, miejscem urzeczywistnienia idei integracji Z tak sformułowaną misją zgodzili się wszyscy uczestnicy warsztatu strategicznego przeprowadzonego w gminie w dniu 09-08-2006 r.. Pozostaje wierzyć, Ŝe misja zjednoczy mieszkańców gminy w jej realizacji. Rozwój gminy jest bowiem w interesie wszystkich mieszkańców i nie moŝe być zadaniem samym w sobie, postawionym jedynie jej władzom. Wspólna misja pozwala [nawet] ludziom, którzy sobie nie ufają, współpracować, bowiem tworzy ona wspólną toŝsamość. 10 6. Analiza otoczenia informatyzacji gminy (PEST) Ze względu na ograniczenia czasowe analizę otoczenia politycznego, ekonomicznego, społecznego i technicznego (analizę PEST) informatyzacji gminy przeprowadzono w sposób skrótowy. Skupiono się na otoczeniu politycznym i społecznym, gdyŝ pozostałe otoczenia są podobne we wszystkich gminach. 6.1. Otoczenie polityczne Podstawą otoczenia politycznego informatyzacji gminy powinna być (z racji naszego członkostwa w Unii Europejskiej) strategia i2010 Europejskie społeczeństwo informacyjne do roku 2010. Strategia została przyjęta przez Radę Europy w czerwcu 2005 roku. W dokumencie, Rada Europy wskazuje, Ŝe: konieczne jest zbudowanie w pełni integracyjnego społeczeństwa informacyjnego na fundamencie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (ICT) stosowanych szeroko w usługach publicznych, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach domowych. Strategia i2010 zakłada między innymi: ukończenie jednolitej europejskiej przestrzeni informacyjnej, wspierającej otwarty i konkurencyjny rynek wewnętrzny w dziedzinie społeczeństwa informacyjnego; stworzenie integracyjnego europejskiego społeczeństwa informacyjnego, stawiając na pierwszym miejscu lepszy poziom świadczonych usług publicznych i wyŝszą jakość Ŝycia. Przestrzeń informacyjna wiąŝe się z szeregiem wyzwań, którym trzeba sprostać: 9 Krzysztof Obłój, op. cit., str. 39 10 Peter M. Senge, The Fifth Discipline: The Art and Practice of the Learning Organization, DoubleDay, New York 1989, str. 208 12
odpowiednia szybkość łącz szerokopasmowych, umoŝliwiająca dostarczanie zawartości multimedialnej, np. wideo wysokiej rozdzielczości; interoperacyjność pozwalająca przenoszenie usług pomiędzy róŝnymi platformami; stałe ulepszanie urządzeń oraz komunikujących się ze sobą platform; bezpieczeństwo pozwalające na lepsze zabezpieczenie uŝytkowników Internetu przed róŝnego rodzaju oszustwami, szkodliwą zawartością, awariami technologicznymi itd. Integracja społeczna poprzez społeczeństwo informacyjne oznacza korzyści płynące z szerokiego wykorzystania technik informatycznych dla wszystkich obywateli: stałe polepszanie jakości usług publicznych; czynienie ich mniej kosztownymi i bardziej dostępnymi dla społeczeństwa. Warto w tym miejscu zaznaczyć, Ŝe jednym z dodatkowych elementów polepszających jakość Ŝycia społeczeństwa informacyjnego, mogą być cyfrowe biblioteki, dzięki którym dostęp do ich zasobów a takŝe do źródeł bogatego dziedzictwa kulturowego poszczególnych rejonów Europy jest znacznie ułatwiony. Kolejnym dokumentem, będącym zbiorem wymogów oraz reguł dla jednostek administracji publicznej, jest ustawa o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Ustawa jest z dnia 17 lutego 2005 roku i określa zasady między innymi: ustalania minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych, uŝywanych do realizacji zadań publicznych; ustalania minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej z podmiotami publicznymi; dostosowania istniejących juŝ systemów teleinformatycznych uŝywanych do realizacji zadań publicznych do minimalnych wymagań dla tych systemów; dostosowania istniejących juŝ rejestrów publicznych i wymiany informacji w formie elektronicznej do minimalnych wymagań dla tych rejestrów i takiej wymiany informacji; kontroli projektów informatycznych o publicznym zastosowaniu; wymiany informacji drogą elektroniczną; Ustawa mówi takŝe o Planie Informatyzacji Państwa, który powinien być następnym dokumentem, będącym podstawą polityczną strategii informatyzacji gminy. Dokument ten jest swego rodzaju zastępnikiem Strategii Informatyzacji Kraju. Ze względu na to, Ŝe znajdujemy się w okresie przejściowym, wynikłym z obowiązywania jeszcze starych dokumentów: Strategii Informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej epolska na lata 2004 2006 oraz Planu działań na rzecz rozwoju elektronicznej administracji egoverment na lata 2005 2006 oraz brakiem tego rodzaju planów na lata następne, w Planie Informatyzacji Państwa na rok 2006 (PIP-2006) zdeklarowano, Ŝe dokumenty na lata 2007-2010 powstaną w najbliŝszym czasie i zostaną przedstawione Radzie Ministrów w drugiej połowie 2006 roku (niestety, bez sprecyzowania dokładnej daty). W związku z tym, PIP-2006 tylko prezentuje stan prac nad informatyzacją państwa. Mowa w nim o stanie realizacji takich projektów jak: epuap, STAP, edeklaracje, PESEL 2 i CEPiK. 13
Jednak oprócz uporządkowania informacji o stanie realizacji projektów informatycznych, PIP-2006 ustanawia pewne priorytety oraz cele informatyzacji. Jednymi z podstawowych są: integracja i usprawnienie działalności administracji publicznej; zapobieganie zbędnego powielania działań administracji publicznej; tworzenie państwa nowoczesnego i przyjaznego dla obywateli (poprzez np.: wprowadzenie i upowszechnienie świadczenia usług administracji publicznej drogą elektroniczną, usprawnienie dostępu do informacji sektora publicznego, umoŝliwienie obywatelom uzyskania osobistego identyfikatora elektronicznego, zdefiniowanie precyzyjnego zakresu informacji publicznej prezentowanej w BIP). PIP-2006 przedstawia takŝe priorytety oraz działania w zakresie budowania społeczeństwa informacyjnego. Jako jeden z podstawowych wymienia powszechność i łatwość dostępu do technologii ICT oraz szerokopasmowego dostępu do Internetu dla obywateli. W naszym kraju, na terenach wiejskich tylko 19% gospodarstw domowych korzystało z zasobów globalnej sieci informatycznej. Natomiast tylko 2% mieszkańców korzysta z szerokopasmowego dostępu do tej sieci to jest przedostatnie miejsce wśród państw UE (brak danych o udziale procentowym ludności miejskiej/wiejskiej w tej liczbie). Ponadto, PIP-2006 wskazuje na konieczność szybkiego wyrównywania dysproporcji regionalnych w zakresie szerokopasmowego dostępu do Internetu. Strategia informatyzacji Rzeczypospolitej Polskiej epolska na lata 2004-2006, przyjęta przez Radę Ministrów w dniu 13 stycznia 2004 r. wymienia następujące cele strategiczne. Wśród szesnastu celów strategicznych, jako priorytetowe wymieniono: (A1) powszechny szerokopasmowy dostęp do internetu dla szkół, (B1) budowa platformy usługowej dla administracji publicznej Wrota Polski, (B4) rozwój polskich treści w internecie, (C1) powszechną edukację informatyczną. Z punktu widzenia niniejszych ZałoŜeń istotne są dodatkowo następujące cele: (A2) szerokopasmowy dostęp do internetu dla administracji publicznej, (A3) infrastruktura dostępu do internetu publiczne punkty dostępu w kaŝdej gminie, (B5) nauczanie na odległość, (B6) usługi medyczne na odległość, (B7) handel elektroniczny. Jako otoczenie polityczne, waŝne jest takŝe wzięcie pod uwagę Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 oraz bardziej szczegółowych Regionalnych Programów Operacyjnych. W projekcie Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) Województwa Zachodniopomorskiego 2007-2013 jako uzasadnienie celowości realizacji projektów związanych ze społeczeństwem informacyjnym moŝna przeczytać: Rozbudowa infrastruktury telekomunikacyjnej, stworzenie droŝnej struktury sieci teleinformatycznej, rozwijanie warunków edukacji informatycznej, rozwój usług informatycznych i internetowych, a ponadto powszechna dostępność usług informatycznych są niezbędne w celu tworzenia warunków dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego i sprostania województwa wyzwaniom globalnej 14
gospodarki opartej na wiedzy, innowacjach, nowoczesnych technologiach i nowych technikach komunikacji. WaŜne jest takŝe: Stworzenie moŝliwości szerokiego dostępu do Internetu wymaga budowy nowej infrastruktury telekomunikacyjnej, w tym podstawowej. Budowana infrastruktura powinna uzupełniać juŝ istniejącą, szczególnie na obszarach o niŝszym stopniu jej nasycenia (obszary wiejskie, małe miejscowości i miasta). W projekcie RPO dla województwa Zachodnio-Pomorskiego, głównym celem działania dotyczącego budowy społeczeństwa informacyjnego jest zapewnienie powszechnego dostępu do szerokopasmowej sieci informatycznej, światowych zasobów informacji, usług dostępnych za pośrednictwem sieci. Celami szczegółowymi zamierzonymi w realizacji priorytetu są : funkcjonowanie w województwie szerokopasmowej sieci informatycznej zapewniającej stosowanie w moŝliwych sferach aktywności społecznej i gospodarczej technologii informatycznych (telekomunikacyjnych), usługi społeczne dostępne (oferowane) za pośrednictwem sieci, moŝliwość włączenia się do sieci większości gospodarstw domowych w regionie. Istotnym elementem otoczenia informatyzacji w gminie Borne Sulinowo jest równieŝ strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego ( Strategia rozwoju województwa zachodniopomorskiego do roku 2015, załącznik do uchwały Nr XVI/148/2000 Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego z dnia 23 października 2000 r.), w której elementem wizji jest, by województwo zachodniopomorskie znalazło się w grupie pionierów cywilizacji informacyjnej w Polsce i stało się miejscem lokalizacji inwestycji związanych z najbardziej awangardowymi dziedzinami wysokiej techniki, co ma być źródłem przyspieszonego rozwoju gospodarczego regionu. Dlatego teŝ jednym z czterech celów strategicznych rozwoju województwa jest powszechna dostępność dóbr, usług i informacji, a w nim jednym z czterech celów pośrednich tworzenie warunków dla rozwoju społeczeństwa informacyjnego. W ramach tego celu pośredniego sformułowano cztery tzw. cele operacyjne : stworzenie droŝnej struktury sieci teleinformatycznej, obejmujące stworzenie infrastruktury internetu optycznego oraz budowę miejskich sieci teleinformatycznych, w celu rozwoju aplikacji z zakresu bezpieczeństwa publicznego, zarządzania sytuacjami kryzysowymi, telemedycyny, zdalnego nauczania, informacji przestrzennej, pracy zdalnej i pracy grupowej, rozwijanie warunków edukacji informatycznej, obejmujące zwiększenie liczby komputerów w szkołach tak, by jeden komputer przypadał na kaŝdego ucznia oraz stałe podnoszenie kwalifikacji informatycznych nauczycieli, aby komputer stał się zwykłym elementem procesu dydaktycznego w szkołach, a procesy dydaktyczne realizowane były na odpowiednim, zgodnym z aktualnym stanem wiedzy poziomie, rozwój usług informatycznych i internetowych, obejmujące wspieranie powstawania nowych firm informatycznych (parki technologiczne), jako waŝnego elementu strategii przemysłowej województwa oraz wspieranie inicjatyw z zakresu e-biznesu, mające na celu wspieranie kontaktów biznes-biznes (B2B) i biznes-klient (B2C) i podniesienie konkurencyjności lokalnego przemysłu w gospodarce globalnej, 15
zapewnienie powszechnej dostępności usług informatycznych, obejmujące zapewnienie dostępu do internetu w kaŝdym domu w celu podniesienia poziomu cywilizacyjnego lokalnej społeczności oraz dostęp do usług administracji poprzez sieć (e-government), obejmujący informacje urzędowe (praca, budownictwo, zdrowie, kultura), komunikację z obywatelami (dyskusje w sprawach Ŝycia codziennego, w kwestiach politycznych, kontakt z politykami), elektroniczne składanie wniosków i podań, jak równieŝ referenda, wybory i badania opinii publicznej poprzez sieć. 6.2. Otoczenie ekonomiczne Gmina Borne Sulinowo jest typową gminą, której rozwój związany jest z (agro)turystyką. Podstawowym problemem w gminie jest bezrobocie oraz niska zamoŝność mieszkańców gminy. DuŜą barierę dla procesu informatyzacji stanowi więc wysoki koszt sprzętu komputerowego oraz usług telekomunikacyjnych. 6.3. Otoczenie społeczne Podstawowymi problemami społecznymi związanymi z procesem informatyzacji są zwykle brak umiejętności posługiwania się narzędziami teleinformatycznymi oraz brak zaufania i wiary w bezpieczeństwo danych. Nie zaadresowanie tych problemów moŝe prowadzić do wykluczenia części społeczności z uczestnictwa w Ŝyciu nowoczesnego społeczeństwa informacyjnego. Dlatego tak waŝna rolę w programie e-vita II odgrywają zakrojone na szeroką skalę szkolenia. 6.4. Otoczenie techniczne Proces informatyzacji we wszystkich gminach napotyka na te same problemy i kwestie techniczne. Polska korzysta z dobrodziejstwa skoku technologicznego będącego efektem wcześniejszego zapóźnienia rozwojowego, który umoŝliwia (w miarę posiadanych środków finansowych) stosowanie najnowocześniejszych rozwiązań, bez potrzeby integracji starych systemów w celu maksymalnej ochrony poniesionych wcześniej nakładów inwestycyjnych. Niemniej jednak bardzo słabo rozwinięta infrastruktura telekomunikacyjna jest powaŝnym problemem i barierą procesu informatyzacji. Od 2005 roku upowszechnił się dostęp do szerokopasmowego Internetu za pośrednictwem sieci Telekomunikacji Polskiej S.A. (Neostrada). Alternatywni operatorzy telekomunikacyjni równieŝ oferują szybkie łącza sieciowe. Niestety łącza te dostępne są tylko w kilku największych miejscowościach w gminie. Dlatego warto rozwaŝyć moŝliwość budowy gminnej sieci szkieletowej. 7. Analiza potencjału gminy (SWOT) i kierunki działań Przewaga strategiczna gminy nad innymi gminami polega na tym, aby być bardziej atrakcyjnym partnerem niŝ inne gminy. Najprostszym przykładem takiej strategicznej przewagi jest unikalny zasób lub usługa albo teŝ wyrobiona marka. W gminie Borne Sulinowo zasobem takim są lasy, jeziora oraz historia gminy związana z poligonem i jednostką wojskową. W trakcie warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie w dniu 09-08-2006 dokonano skróconej analizy silnych i słabych stron gminy oraz szans i zagroŝeń występujących w otoczeniu gminy lub od niej niezaleŝnych (SWOT z ang. strengths, weaknesses, opportunities and threats). Analizę przeprowadzono łącznie dla wszystkich obszarów funkcjonowania gminy, bez podziału na główne obszary aktywności. Wyniki analizy SWOT dla gminy Borne Sulinowo przedstawiono w tabeli: 16
Mocne strony gminy agroturystyka baza hotelowa lasy jeziora (50) wrzosowiska historia infrastruktura sportowa OSP organizacje pozarządowe obecność w Internecie imprezy masowe oraz kulturalne wielość kultur Szanse zewnętrzne uzyskanie statusu uzdrowiska fundusze unijne związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty e-vita rozwój turystyki rozwój rolnictwa Park Trzech Kultur Słabe strony gminy władza infrastruktura komunikacja zbiorowa kanalizacja brak szerokopasmowego dostępu do Internetu przepływ informacji niedostateczna integracja niski budŝet gminy oraz rosnące obciąŝenia brak porozumienia się z nadleśnictwem ZagroŜenia zewnętrzne ucieczka młodych demoralizacja młodzieŝy plan rozwoju dróg zmieniające się przepisy program Natura 2000 treści niedozwolone w Internecie Podsumowując analizę SWOT moŝna stwierdzić, Ŝ najmocniejszą stroną jest (agro)turystyka oraz imprezy masowe odbywające się na terenie gminy. Słabe strony to słabo rozwinięta kanalizacja oraz komunikacja zbiorowa. Drugą grupę problemów jest brak odpowiedniego przepływu informacji pomiędzy urzędem a mieszkańcami. Na podstawie danych zebranych w powyŝszej tabeli określone zostały przykładowe kierunki działań, które powinna podjąć gmina w celu: wykorzystania szans tam, gdzie będzie to stosunkowo łatwe zwaŝając na silne strony gminy w celu przewagi konkurencyjnej nad innymi gminami (ofensywa), wzmocnienia słabych stron gminy, wykorzystując pojawiające się szanse, minimalizacji zagroŝeń z wykorzystaniem silnych stron gminy, zabezpieczenia się przed zagroŝeniami tam, gdzie są one najpowaŝniejsze zwaŝywszy słabe strony gminy (defensywa). 17
Wyniki analizy przedstawia macierz działań (TOWS) dla gminy Borne Sulinowo: Szanse zewnętrzne uzyskanie statusu uzdrowiska fundusze unijne związek Miast i Gmin Dorzecza Parsęty e-vita rozwój turystyki rozwój rolnictwa Park Trzech Kultur ZagroŜenia zewnętrzne ucieczka młodych demoralizacja młodzieŝy plan rozwoju dróg zmieniające się przepisy program Natura 2000 treści niedozwolone w Internecie Mocne strony gminy agroturystyka baza hotelowa lasy jeziora (50) wrzosowiska historia infrastruktura sportowa OSP organizacje pozarządowe obecność w Internecie imprezy masowe oraz kulturalne wielość kultur wykorzystanie szans strategia ofensywa strony WWW uzdrowiska stworzenia Parku Trzech Kultur muzeum cmentarze wymiana młodzieŝy Międzynarodowy Dom Spotkań MłodzieŜy Dalszy rozwój edukacji minimalizacja zagroŝeń strategia konserwatywna stworzenie nowych miejsc pracy zwiększenie aktywności organizacji pozarządowych wspieranie przedsiębiorczości popularyzacji imprez kulturalnych Słabe strony gminy władza infrastruktura komunikacja zbiorowa kanalizacja brak szerokopasmowego dostępu do Internetu przepływ informacji niedostateczna integracja niski budŝet gminy oraz rosnące obciąŝenia brak porozumienia się z nadleśnictwem konieczność poprawy strategia konkurencyjna pozyskanie funduszy UE kanalizacja program Związku MiG Dorzecza Parsęty wspólny projekt UMiG, Nadleśnictwa oraz właścicieli nieruchomości taksa klimatyzacyjna promocja rozwoju biznesu na terenach wiejskich wirtualne forum organizacji pozarządowych zwiększenie liczby turystów poprawa infrastruktury turystycznej współpraca gminy z przedsiębiorcami (strategia defensywa) stworzenie miejsc spotkań dla młodzieŝy organizacja czasu wolnego młodzieŝy wymiana układu w wyborach poprawa komunikacji zbiorowej Macierz TOWS pozwala na określenie jedynie pewnych kierunków działań. Dalej wskazano cele, które gmina chce osiągnąć. 18
8. Cele strategiczne gminy Cele strategiczne określają, co konkretnie gmina chce osiągnąć w kolejnych okresach. Są one kamieniami milowymi na drodze, prowadzącej do realizacji wizji gminy i odzwierciedlają decyzję dotyczącą sposobu wykorzystania przewagi strategicznej w walce z konkurencją ze strony innych gmin. Wszystkie cele strategiczne powinny być: konkretne, mierzalne, osiągalne, istotne, określone w czasie. W języku angielskim ten zestaw cech określa się skrótem SMART (specific, measurable, attainable, relevant, time bound), który wskazuje, Ŝe tylko cele posiadające wszystkie wymienione cechy są celami mądrymi. Na podstawie kierunków działań wskazanych w macierzy TOWS wybrano więc tylko takie cele, które daje się konkretnie opisać, są moŝliwe do osiągnięcia w określonym czasie, są istotne z punktu widzenia realizowanej misji gminy i daje się zmierzyć jak daleko jesteśmy od ich osiągnięcia. W poniŝszej tabeli zestawiono cele i wskaźniki ich pomiaru. W pełnej wersji strategii naleŝałoby wskazać, jak mają być dokonywane pomiary i kto powinien je wykonywać. Turystyka Cele wzrost atrakcyjności turystycznej gminy poprawa informacji turystycznej o gminie rozwój (agro)turystyki poprawa infrastruktury turystycznej stworzenie Parku Trzech Kultur Wskaźniki liczba turystów, przychody z turystyki, liczba imprez turystycznych, liczba publikacji, liczba języków na stronie, ilość odwiedzin strony, ilość informacji na stronie, liczba odwołań do Państwa strony ze stron zewnętrznych liczba podmiotów liczba miejsc noclegowych liczba wypoŝyczalni, gospodarstw liczba uczestników zlotu, liczba odwiedzających muzeum, liczba turystów z zagranicy, plan utworzenia parku, liczba imprez i obiektów, 19
Rozwój społeczny / Praca podniesienie poziomu wykształcenia języki obce, klasy integracyjne wzrost wolontariatu, aktywności społecznej mieszkańców, NGO Poprawa oferty inwestycyjnej gminy stworzenie nowych miejsc pracy, zwiększenie przedsiębiorczości liczba kursów językowych, wyniki matur, ilość dzieci objętych, przedszkolem/uczniów, liczba szkół, liczba godzin zajęć dodatkowych, liczba osób uzyskujących wyŝsze wykształcenie, liczba klas integracyjnych w szkołach, liczba dokształcających się dorosłych, liczba bezpłatnych kursów dla dorosłych, liczba działających organizacji NGO, liczba członków NGO, liczba realizowanych imprez i projektów, liczba nowych inwestorów, wysokość inwestycji, liczba /przedstawienie ofert inwestycyjnych, liczba miejsc pracy, liczba nowych zakładów pracy, liczba podmiotów, liczba osób pracujących na terenie gminy, Administ racja Infrastruktura sprawniejsza obsługa obywateli (e-urząd) rozwój infrastruktury technicznej rozwój szlaków turystycznych poprawa komunikacji zagospodarowanie nieruchomości liczba obsłuŝonych interesantów, liczba spraw, czas oczekiwania na decyzje urzędu/ urzędników, ilość km wyremontowanych dróg gminnych, km szlaków turystycznych, ilość miejsc parkingowych, liczba budynków nie zagospodarowanych, liczba linii autobusowych, częstotliwość kursowania, km kanalizacji, dostęp do Internetu, pokrycie obszaru gminy, 9. Priorytetowe dziedziny zastosowań informatyki w gminie Po wybraniu celów strategicznych określono, które z nich daje się realizować przy pomocy rozwiązań teleinformatycznych. Dokonano tego za pomocą listy proponowanych obszarów zastosowań IT w gminie. Załącznik nr 4 do niniejszej strategii W poniŝszym zestawieniu wskazano ile osób wskazywało na poszczególne cele, jako priorytetowe obszary zastosowań teleinformatyki podczas warsztatów strategicznych przeprowadzonych w gminie w dniu 09-08-2006. 20
EDUKACJA (7) Działania: Edukacja informatyczna podnoszenie kwalifikacji mieszkańców (6) kursy z zakresu korzystania z narzędzi o promocja ośrodków rozwoju (biblioteki, szkoły, informatycznych domy kultury) kursy z zakresu korzystania z sieci Internet o zwiększenie i urozmaicenie oferty rozwoju dla kursy z zakresu handlu elektronicznego młodzieŝy (czas wolny, edukacja) Europejska Karta umiejętności Komputerowych o kształcenie ustawiczne dla dorosłych (podnoszenie (ECDL) kwalifikacji, reorientacja zawodowa) Portal: tworzenie sieci placówek edukacyjnych (1) gminny portal szkoleniowy POTENCJAŁ SPOŁECZNY (4) Działania: organizowanie lokalnej społeczności z wykorzystaniem portalu gminy (2) popularyzacja inicjatyw organizacji pozarządowych (NGOS) (1) ochrona i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego, kulturalnego, przyrodniczego itp. (1) PRACA (2) Działania: powołanie internetowego centrum edukacji i przysposobienia zawodowego (propagowanie nowych zawodów i umiejętności zawodowych oraz metod ich zdobywania, udostępnienie podręczników i poradników w formie elektronicznej programy reorientacji zawodowej edukacja zawodowa dla mieszkańców e-learning, kursy interaktywne) (2) Portal: strony www i regularna, aktualna informacja o inicjatywach społecznych, ogłoszenia o poszukiwaniu sponsorów oraz partnerów aktywna komunikacja społeczna popularyzacja miejscowych zabytków i atrakcji na stronie WWW Portal: kontakty z urzędem pracy i pośrednikami pracy poradniki praktyczne (pisanie CV) forum dot. Pracy ROZWÓJ BIZNESU LOKALNEGO E-GOSPODARKA (8) Działania: znajdowanie nowych rynków zbytu dla producentów lokalnych (2) wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu przez imprezy i działania ukierunkowane na promocję atrakcji lokalnych, moŝliwości biznesowych, produktów lokalnych, delikatesów i tradycji kulinarnych (4) pozyskiwanie funduszy pomocowych (2) Portal: promocyjne strony WWW ukierunkowane na wzmocnienie roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu e-learning instruktaŝ jak występować o środki UE pasaŝ handlowy 21
URZĄD GMINY JAKO INSTYTUCJA USŁUGOWA (2) Działania: zmiana postrzegania roli administracji lokalnej: z urzędu w podmiot usługowy (uŝyteczność społeczna) (1) skomputeryzowana, sprawna administracja (komputeryzacja wszystkich stanowisk w urzędzie, usprawnienie przepływu pracy w urzędzie, wspomaganie procesów związanych z zarządzaniem majątkiem komunalnym, inwestycjami i geodezją) (1) OCHRONA ZDROWIA MIESZKAŃCÓW (2) Działania: Portal: budowa świadomości ekologicznej (2) strony WWW Portal: system portal e-urząd (zdalne załatwianie spraw, E-usługi dla mieszkańców) publikacja przez gminę lokalnej gazety w Internecie BUDOWA INFRASTRUKTURY TELEINFORMATYCZNEJ GMINY (5) Działania: budowa sieci szkieletowej budowa radiowych sieci dostępu do Internetu (1) budowa lokalnej sieci publicznych punktów dostępu do Internetu (4) Gminna sieć teleinformatyczna światłowodowa sieć szkieletowa sieć dla urzędów i jednostek budŝetowych (Intranet) sieć dostępowa dla mieszkańców (radiodostęp) Sieć publicznych punktów dostępu do Internetu obsługowe punkty dostępu szkoła, biblioteka bezobsługowe punkty dostępu do Internetu kioski internetowe Jak widać z powyŝszego zestawienia uczestnicy warsztatów strategicznych wskazali jako najwaŝniejsze trzy obszary zastosowań IT w gminie: edukację poprzez działania mające na celu podniesienie kwalifikacji mieszkańców z zakresu wiedzy informatycznej, budowę infrastruktury teleinformatycznej gminy opartej na niekomercyjnej sieci komputerowej oraz sieci publicznych punktów dostępu do Internetu, rozwój biznesu lokalnego e-gospodarka poprzez podjęcie działań związanych z pozyskaniem nowych rynków zbytu dla producentów lokalnych, wzmocnieniem roli gminy jako ośrodka rozwoju lokalnego biznesu przez imprezy i działania ukierunkowane na promocję atrakcji lokalnych, moŝliwości biznesowych, produktów lokalnych, delikatesów i tradycji kulinarnych. Proces informatyzacji gminy wymaga (składa się) trzech podstawowych elementów: rozwoju infrastruktury teleinformatycznej, rozwoju oprogramowania/aplikacji, uzupełnienia wiedzy. Elementy te zostały wskazane jako najistotniejsze przez uczestników warsztatu strategicznego. Pozwala to z nadzieją patrzeć na proces informatyzacji gminy, a w niedługiej przyszłości budowy społeczeństwa informacyjnego w gminie. 10. Program działania (projekty) Na podstawie określonych wyŝej celów strategicznych oraz priorytetowych dziedzin zastosowań informatyki zaproponowano listę program działania będący listą projektów, z określeniem ich priorytetów. Niestety ze względu na mocno ograniczony czas przygotowania niniejszego dokumentu projekty te mogą tu być jedynie naszkicowane. Dokładniejszy ich opis powinien znaleźć się w pełnej wersji strategii. Proponowany 22
harmonogram realizacji programu znajduje się w załączniku nr 1. do niniejszych ZałoŜeń. Tempo realizacji programu jest zaleŝne od moŝliwości finansowych gminy w kolejnych latach, które nie zostały zbadane na tym etapie. Wskazany w harmonogramie czas trwania projektów nie obejmuje administracyjnych prac przygotowawczych, jak np. rozpisanie, przeprowadzenie i rozstrzygnięcie przetargów zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004 r. prawo zamówień publicznych (Dz. U. nr 19, poz. 117 z póź. zmianami). 10.1. Budowa sieci teleinformatycznej NajwaŜniejszym projektem informatycznym gminy jest budowa szerokopasmowej sieci dostępowej. Jego realizacja warunkuje realizację pozostałych projektów, gdyŝ przy wykorzystaniu obecnej infrastruktury dostęp do usług i aplikacji byłby znacznie ograniczony. 10.1.1. Stan obecny i plany gminy Obecnie dostęp do Internetu posiadają jedynie mieszkańcy następujących miejscowości: Borne Sulinowo, Radacz, Silnowo i Łubowo (usługa Neostrada). W pozostałych miejscowościach brak obecnie moŝliwości technicznych dla zapewnienia dostępu w sposób inny niŝ połączenie modemowe. Na terenie gminy funkcjonują takŝe cztery publiczne punkty dostępu do Internetu - trzy kawiarenki internetowe w Bornem Sulinowo oraz świetlica wiejska w Radaczu. Plany gminy obejmują uruchomienie kolejnych punktów publicznego dostępu: Centrum Kultury i Rekreacji Kiosk multimedialny w hali sportowej w Bornem Sulinowie (jeśli będzie to moŝliwe w ramach programu evita II) świetlica wiejska w Łubowie (w ramach programu Wrota Parsęty lub ewentualnie evita II) Internetowe Centrum Edukacji (szkoły w Juchowie, Łubowie, Bornem i Silnowie) w ramach programu EFS. Plany gminy obejmują takŝe zapewnienie dostępu do sieci Internet mieszkańcom następujących gmin: Juchowo, Dąbie, Krągi, Jeleń, Jelonek, Przyjezierze, Liszkowo, Uniemino, Piława, Łączno, Ciemino, Śmiadowo, Dąbrowica, Kiełpino, Rakowo, Komorze, Strzeszyn, Kucharowo, Jeziorki. 10.1.2. Konfiguracja sieci Strategia rozwoju sieci na terenie gminy powinna obejmować zarówno rozwój sieci dostępowej dla odbiorców końcowych jak i budowę gminnej sieci szkieletowej. W opracowaniu rozgraniczono więc te dwa zagadnienia. Oddzielnie omówiono budowę i rozwój sieci dostępowej, czyli dla odbiorców końcowych, oraz budowę gminnej sieci szkieletowej, mającej być odpowiednikiem sieci MAN (Metropolitan Area Network) dla obszarów gminnych, a której zadaniem jest zapewnianie dostępu poszczególnym węzłom dostępowym. W strategii przyjęto następujące załoŝenia: moŝliwie niski koszt urządzeń dla odbiorców końcowych, dąŝenie do stworzenia i ujednolicenia gminnej sieci szkieletowej, jak najlepsze wykorzystanie obecnej infrastruktury i planu jej rozwoju, zachowanie dalszej moŝliwości rozwoju infrastruktury, 23