Polityka zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich

Załącznik Nr 5 do Uchwały Zarządu Nr 6/XXXIX/14 z dnia 19 grudnia 2014r. Załącznik do Uchwały Rady Nadzorczej Nr 10/IX/14 z dnia 30 grudnia 2014r. Polityka zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich Końskie, grudzień 2014 1

1. Postanowienia ogólne 1 1. Bank Spółdzielczy w Końskich zwany dalej Bankiem posiada zdefiniowane: strategię działania Banku, strategię zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyk oraz korespondującą z nimi politykę zarządzania ryzykiem płynności opisaną w niniejszym dokumencie. 2. Za jeden z kluczowych elementów koniecznych dla skutecznego wdrożenia strategii rozwoju Banku uznano właściwą politykę zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka, w tym ryzykiem płynności. Za główny cel uznano doskonalenie zarządzania ryzykiem m.in. poprzez wyznaczenie akceptowalnego przez Bank jego poziomu, wdrożenie efektywnych metod zarządzania ryzykiem i przegląd obowiązujących regulacji wewnętrznych w Banku. 3. Politykę zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich opracowuje Zespół ryzyk i analiz ekonomicznych(zra), zgodnie z wytycznymi zawartymi w rekomendacji P dotyczącej systemu monitorowania płynności finansowej banków oraz w Uchwale KNF w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności. 4. Projekt polityki przedkładany jest Zarządowi Banku do akceptacji i Radzie Nadzorczej do zatwierdzenia. 5. ZRA jest odpowiedzialny za przegląd i aktualizację polityki (w tym założeń planów awaryjnych utrzymania płynności i pozostałych planów awaryjnych) przynajmniej raz w roku, w szczególności w przypadku zmiany strategii Banku i tworzenia planu finansowego na dany okres obrachunkowy. 6. Polityka zarządzania ryzykiem płynności oraz jej realizacja podlega corocznemu przeglądowi zarządczemu, który jest przeprowadzany przez Komisję ds. przeglądów zarządczych. 7. Polityka zarządzania ryzykiem płynności obejmuje następujące zagadnienia: uwarunkowania i cele Banku w zakresie ryzyka płynności oraz podstawowe wytyczne dla realizacji polityki, ocena płynności Banku i jego otoczenia, dopuszczalny stopień ekspozycji Banku na ryzyko płynności, zasady limitowania i monitorowania ryzyka płynności, plany awaryjnego utrzymania płynności, pozostałe plany awaryjne, listę osób odpowiedzialnych za czynności awaryjne, kryteria wyboru klientów strategicznych. 2 1. Płynność w Banku polega na zapewnieniu zdolności do wywiązywania się z bieżących i przyszłych zobowiązań, w toku normalnej działalności Banku lub w innych warunkach, które można przewidzieć, bez konieczności poniesienia dodatkowych kosztów. Utrzymywany przez Bank poziom płynności musi być dostosowany do rodzaju i rozmiarów prowadzonej działalności i winien zapewniać posiadanie lub łatwy dostęp do 2

środków finansowych w wysokości zapewniającej pokrycie aktualnego lub potencjalnego zapotrzebowania na te środki ze strony klientów Banku. 2. Ryzyko płynności w Banku jest wobec powyższego rozumiane jako zagrożenie utraty zdolności do terminowej realizacji zobowiązań, a w konsekwencji niebezpieczeństwo poniesienia dodatkowych kosztów związanych z koniecznością sprzedaży aktywów lub zaciągnięcia zobowiązań na niekorzystnych warunkach rynkowych. 3 1. Organizacja systemu zarządzania ryzykiem w Banku zapewnia efektywny i kompleksowy proces oceny i kontroli ryzyka oraz określa podział kompetencji, w którym uwzględniono rozdzielenie funkcji podejmowania ryzyka (operacyjna działalność) od funkcji niezależnej jego oceny i kontroli. Zasada ta realizowana jest poprzez rozdzielenie pionu ryzyka od pionu operacyjnego(bezpośrednio odpowiedzialnego za prowadzenie danego rodzaju działalności operacyjnej). 2. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku realizowane jest z uwzględnieniem struktury i kompetencji wynikających z Regulaminu Organizacyjnego Banku Spółdzielczego w Końskich. Zadania poszczególnych komórek organizacyjnych Banku w procesie zarządzania ryzykiem płynności w sposób kompleksowy ujęte zostały w Instrukcji zarządzania ryzykiem płynności. 3. Schemat organizacyjny zarządzania płynnością zawiera Załącznik nr 1 do niniejszej polityki. 2.Uwarunkowania i cele Banku w zakresie ryzyka płynności oraz podstawowe wytyczne dla realizacji polityki. 4 1. Zarządzanie ryzykiem płynności odbywa się w Banku w sposób zapewniający realizację zapisów Uchwały KNF w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności, nakładającej na Bank obowiązek utrzymania nadzorczych miar płynności na poziomie nie niższym, niż wartości minimalne wskazane w Uchwale KNF. 2. Istotne dla zarządzania ryzykiem płynności jest spełnienie wymagań regulacyjnych nałożonych przez Rozporządzenie UE nr 575/2013 i innych obowiązujących regulacji prawnych. 3. Na płynność Banku oddziałuje szereg czynników, zarówno zewnętrznych, tj. będących poza kontrolą Banku, jak i wewnętrznych, tj. pozostających pod wpływem Banku. Do najważniejszych czynników zewnętrznych należy zaliczyć: politykę pieniężną Narodowego Banku Polskiego i innych banków centralnych, sytuację gospodarczą kraju, dopłaty unijne. Czynnikami wewnętrznymi szczególnie istotnymi dla procesu zarządzania płynnością są: struktura bilansu oraz pozycji pozabilansowych, wewnętrzne regulacje i procedury zarządzania ryzykiem płynności, polityka cenowa i oferta produktowa Banku. 5 1. Celem zarządzania płynnością finansową Banku jest dążenie do wzrostu stabilnych źródeł finansowania, w szczególności depozytów osób fizycznych oraz utrzymywanie wszystkich wskaźników płynnościowych, w tym przede wszystkim nadzorczych miar 3

płynności, na bezpiecznych poziomach, zgodnych z obowiązującymi procedurami. Stabilność pozyskiwanych środków i systematyczny wzrost kwoty osadu na depozytach są szczególnie istotne dla finansowania długoterminowych należności Banku. 2. Do istotnych celów polityki Banku w zakresie płynności zalicza się także monitorowanie czynników stanowiących potencjalnie zagrożenie dla płynności Banku, zapobieganie wystąpieniu sytuacji kryzysowej oraz określenie rozwiązań (planów awaryjnych) umożliwiających jej przetrwanie. Bank opracował : 1) Plany awaryjne utrzymania płynności obejmujące 4 scenariusze sytuacji kryzysowej (stanowiące Załącznik nr 2 do niniejszej Polityki), 2) Pozostałe plany awaryjne (stanowiące Załącznik nr 3 do niniejszej Polityki) : a)na wypadek pojawienia się w środkach masowego przekazu niekorzystnych informacji o Banku zagrażających utratą płynności, b) na wypadek wystąpienia awarii systemów informatycznych, c) w przypadku wystąpienia kryzysu płynności w całym systemie bankowym. 3. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku ma charakter skonsolidowany i całościowy. Oznacza to zarządzanie płynnością złotową i walutową, zarówno w odniesieniu do pozycji bilansowych jak i pozabilansowych we wszystkich horyzontach czasowych ustalonych przez Bank i obejmuje wszystkie komórki i jednostki organizacyjne Banku. Ze względu na dominujący w bilansie banku udział pozycji w złotych, podstawowe znaczenie dla utrzymania całościowej płynności w Banku pełni płynność złotowa. 4. Kluczowe znaczenie dla Banku ma kształtowanie się płynności w okresie do 1 miesiąca, która wymaga stałej, bieżącej oceny i analizy, tak aby zapewnić odpowiedni poziom rezerwy płynności. 6 1. W kolejnych latach obowiązywania niniejszej Polityki planowany jest dalszy wzrost sprzedaży kredytów, depozytów oraz rachunków bieżących. Sprzedaż rachunków oraz depozytów ma na celu przede wszystkim utrzymanie stabilnej bazy depozytowej zgodnie z uchwałą 386/2008 KNF oraz wymaganiami Rozporządzenia UE. Zapewnienie stabilnej bazy depozytowej jest jednym z narzędzi realizacji istotnego celu strategicznego Banku, jakim jest zapewnienie płynności. 1a. W celu dostosowania / utrzymania wskaźników płynności wymaganych przez Rozporządzenie 575/2013 UE Bank podejmie odpowiednie działania w celu zmiany struktury aktywów i pasywów. Dotychczasowa struktura aktywów Banku jest skutkiem realizacji zapisów Umowy Zrzeszenia, która mówi o tym, że banki spółdzielcze powinny lokować nadwyżki środków ponad własną akcję kredytową w banku zrzeszającym. W celu uzyskania wymaganego poziomu wskaźników płynności (LCR i NSFR) Bank powinien zmienić swoją politykę względem banku zrzeszającego i lokować środki w aktywa o wysokiej jakości i stabilności, określone w załączniku nr III do Rozporządzenia 575/2013 UE. 2. W ramach zarządzania ryzykiem płynności Bank będzie kontynuował dotychczasową bezpieczną politykę, opartą na ostrożnościowych zasadach tj: a) Bank będzie utrzymywał depozyt obowiązkowy w banku zrzeszającym na poziomie wymaganym umową zrzeszenia; b) nadwyżki środków finansowych, nie wykorzystane w działalności kredytowej, będą angażowane w lokaty w Banku Zrzeszającym oraz skarbowe papiery wartościowe i bony pieniężne NBP; 4

c) Bank będzie zwiększał zaangażowanie w charakteryzujące się jak największą płynnością nieskarbowe papiery dłużne (komunalne, komercyjne) oraz jednostki uczestnictwa w funduszach inwestycyjnych; d) Bank będzie podejmował działania gwarantujące stały i systematyczny przyrost bazy depozytowej z równoczesnym utrzymaniem wysokiego poziomu stabilności źródeł finansowania w Banku(odpowiednio wysoki stan osadu na depozytach).stabilność depozytów jest szczególnie istotna dla zwiększania zaangażowania Banku w kredyty długoterminowe, w tym kredyty inwestycyjne i hipoteczne. Rozwój prowadzonej przez Bank działalności depozytowej oparty będzie m.in. o: - systematyczną modyfikację oferty produktowej w celu jej dostosowywania do aktualnych potrzeb i oczekiwań klientów, - atrakcyjną politykę cenową, - wsparcie marketingowe wybranych grup klientów/ produktów.; e) do finansowania kredytów długoterminowych bank będzie wykorzystywał stabilną część bazy depozytów podmiotów niefinansowych; f) Bank będzie analizował poziom stabilności źródeł finansowania oraz monitorował kształtowanie się zapadalności aktywów w poszczególnych horyzontach czasowych, w celu weryfikacji kwoty dostępnego finansowania w przedziałach czasowych; g) Bank w swojej działalności koncentruje się głównie na transakcjach w walucie krajowej, choć w bilansie występują również należności i zobowiązania w walutach obcych to obejmują one jedynie takie pozycje jak: kasa, rachunek bieżący i lokaty w Banku Zrzeszającym oraz zobowiązania wobec klientów( rachunki terminowe i bieżące). Bank nie będzie rozszerzał swojej oferty produktowej o kredyty walutowe.; h) Bank planuje dalszy rozwój akcji kredytowej. 3. Ocena płynności i jego otoczenia 7 1. W Banku ze względu na dominujący w bilansie udział pozycji w złotych, podstawowe znaczenie dla utrzymania całościowej płynności pełni płynność złotowa. 2. Z związku z depozytowym charakterem działalności Banku( wysoki wskaźnik pokrycia kredytów depozytami), Bank posiada dużą nadpłynność i powinien podejmować działania zmierzające do jak najefektywniejszego zagospodarowania nadwyżek finansowych w celu zwiększenia rentowności. 3. Płynność finansową Banku w głównej mierze kształtują środki ulokowane przez podmioty niefinansowe. Po stronie aktywnej wciąż w większości są one zagospodarowywane przez Głównego Księgowego (GK) w formie lokat w Banku Zrzeszającym, ale Bank podejmuje działania aby w coraz większym stopniu środki te były angażowane w akcję kredytową oraz dłużne papiery skarbowe i nieskarbowe. Dla bezpieczeństwa działania Banku ważne jest utrzymywanie zróżnicowanych źródeł finansowania aktywów. W celu zwiększenia poziomu ich dywersyfikacji Bank będzie podejmował działania służące systematycznemu wzrostowi salda i poziomu stabilności środków pozyskiwanych od podmiotów niefinansowych, w tym od gospodarstw domowych i podmiotów gospodarczych. Od poziomu stabilnej bazy 5

depozytowej Banku jest bowiem ściśle uzależniona możliwa skala rozwoju akcji kredytowej, w szczególności zaangażowania w kredyty długoterminowe, w tym w kredyty udzielane w konsorcjach z Bankiem Zrzeszającym i Bankami Spółdzielczymi. 4. Bank posiada plany awaryjne utrzymania płynności (w tym kryzysu płynności systemu bankowego), podlegające cyklicznemu (co najmniej raz w roku) przeglądowi założeń oraz ewentualnym koniecznym uaktualnieniom. Dla potrzeb wykrycia wystąpienia oznak zagrożenia płynności ZRA będzie monitorował wybrane salda i wskaźniki płynnościowe. W cyklach miesięcznych ZRA będzie dokonywał wyliczeń maksymalnego czasu obsługi klientów dla 3 scenariuszy kryzysowych( zwiększenie wypływu środków o 100%,125% i 150%). 8 1. W ramach realizacji funkcji zrzeszeniowej w zakresie płynności, głównym zadaniem Banku Zrzeszającego jest wspomaganie zrzeszonych Banków Spółdzielczych w procesie osiągania wymaganego przez KNF poziomu nadzorczych miar płynności. Zadanie to jest realizowane przede wszystkim w oparciu o dedykowany Bankom Spółdzielczym produkt o nazwie limit operacyjny na międzybankowym rynku pieniężnym, a także poprzez przyjmowanie lokat od banku zrzeszającego. W celu zachowania bieżącej płynności płatniczej Bank może skorzystać z pomocy finansowej z Funduszu Pomocowego. 2. Głównymi zadaniami Banku Zrzeszającego w zakresie zarządzania płynnością Zrzeszenia są: utrzymywanie rezerwy obowiązkowej za Banki Spółdzielcze, finansowanie Banków Spółdzielczych w ciągu dnia operacyjnego, zagospodarowywanie nadwyżek środków finansowych Banków Spółdzielczych poprzez przyjmowanie depozytów, przeprowadzanie z Bankami Spółdzielczymi transakcji obrotu bonami pieniężnymi i skarbowymi papierami wartościowymi, dokonywanie zasileń i przyjmowanie odprowadzeń gotówki od Banków Spółdzielczych, udzielanie Bankom Spółdzielczym lokat, kredytów i pożyczek, poręczeń i gwarancji bankowych, administrowanie środkami zgromadzonymi na Funduszach Pomocowych. 4.Dopuszczalny stopień ekspozycji Banku na ryzyko płynności. 9 1. Zarządzanie bazą depozytową Banku ma na celu utrzymanie nadzorczych miar płynności na poziomie określonym w Uchwale KNF w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności, utrzymanie bezpiecznego poziomu wskaźników płynności oraz zapewnienie stabilności bazy depozytowej. 2. Akceptowalny poziom nadzorczych miar płynności wynosi: - M 1-0,2 - M 2-1 3. Z punktu widzenia zarządzania płynnością Banku najważniejsza jest analiza poziomu płynności bieżącej, krótkoterminowej średnioterminowej. Jednakże w celu posiadania pełnej oceny strukturalnej posiadanych aktywów i pasywów dokonuje się analizy w 6

poszczególnych przedziałach czasowych. 4. Akceptowalny poziom wskaźników płynności: -bieżącej (do 7 dni)- min 0,7 -krótkoterminowej(do 30 dni)- min 0,8 -średnioterminowej(od 1 do 12 miesięcy)- min 0,9 5. Akceptowalny poziom stabilności bazy depozytowej określają poniże wskaźniki: - udział depozytów stabilnych w depozytach ogółem- min 45% - wskaźnik stopnia finansowania aktywów netto depozytami stabilnymi min 40%. 5.Zasady limitowania i monitorowania ryzyka płynności. 1. W Banku istnieją powszechnie zakomunikowane polityki i instrukcje zarządzania poszczególnymi rodzajami ryzyka. Polityka zarządzania ryzykiem, wewnętrzne procedury i zasady jego pomiaru, ograniczania, monitorowania i kontroli określają ramy dla sprawnego funkcjonowania procesu zarządzania ryzykiem oraz dostosowywania wielkości podejmowanego ryzyka do bieżącej i prognozowanej sytuacji rynkowej. 10 2. W ramach zarządzania ryzykiem szczególnie istotne jest dla Banku wypełnienie obowiązku utrzymywania kapitału własnego na pokrycie podejmowanego ryzyka, w tym ryzyka płynności. 11 1. Poziom ryzyka płynności w działalności Banku ograniczony jest poprzez system limitów zarówno zewnętrznych jak i wewnętrznych. 2. Limity zewnętrzne to nadzorcze miary płynności, wprowadzone Uchwałą KNF w sprawie ustalenia wiążących banki norm płynności oraz wskaźniki płynności wynikające z Rozporządzenia UE nr 575/2013 (LCR, NSFR, wskaźnik dźwigni finansowej). 3. System limitów wewnętrznych Banku w zakresie ryzyka płynności obejmuje: a) wskaźnik płynności, b) limity zabezpieczające płynność, c) limity finansowania aktywów, d) limity płynności długoterminowej, e) limity stabilności bazy depozytowej, f) limity pozycji pozabilansowych. 4. Wszystkie limity wewnętrzne z zakresu płynności uchwala Zarząd Banku. 5. Monitoring wykorzystania limitów w zakresie ryzyka płynności realizowany jest przez ZRA za pomocą systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie ryzykiem AS, zgodnie z obowiązującą w Banku Instrukcją zarządzania ryzykiem płynności. 12 Metody pomiaru i monitorowania ryzyka płynności zawiera Instrukcja zarządzania ryzykiem płynności. 7

13 1. W Banku przeprowadzane są testy warunków skrajnych, których celem jest ocena stopnia wrażliwości poziomu nadzorczych miar płynności na nagły spadek bazy depozytowej(spadek bazy depozytowej o 20%) oraz określenie maksymalnego czasu obsługi klientów w przypadku zwiększonego wypływu środków pokrytego płynnymi (do 7 dni) aktywami Banku. 2. Wyniki testów warunków skrajnych wykorzystywane są do określenia optymalnego poziomu aktywów płynnych zabezpieczających płynność Banku w okresach do 7 dni i do 1 miesiąca. 14 1. W ramach dziennego monitoringu ekspozycji Banku na ryzyko płynności ZRA sporządza raport kształtowania się nadzorczych miar płynności, który przedstawiany jest do akceptacji Głównemu Księgowemu lub Członkowi Zarządu nadzorującemu ryzyko płynności. 2. Wyniki analizy ekspozycji Banku na ryzyko płynności, w tym przestrzegania limitów oraz przeprowadzanych testów warunków skrajnych są raportowanie Zarządowi oraz Radzie Nadzorczej w zakresie i w cyklach zgodnych z Instrukcja sporządzania informacji zarządczej. 15 Bank posiada, przyjęte uchwałami Zarządu Banku, wewnętrzne procedury postępowania w przypadku stwierdzenia przekroczenia limitów płynnościowych, obejmujące m.in. zasady informowania organów Banku o niedotrzymaniu wartości granicznych oraz wskazujące komórki odpowiedzialne za podjęcie działań ograniczających narażenie na ryzyko płynności do poziomów akceptowanych przez Bank. 6. Postanowienia końcowe. 16 Polityka zarządzania ryzykiem płynności oraz jej zmiany wchodzą w życie z dniem podjęcia uchwały przez Radę Nadzorczą Banku. 8

Załącznik nr 1 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich ZAŁĄCZNIK NR 1 SCHEMAT ORGANIZACYJNY ZARZĄDZANIA PŁYNNOŚCIĄ Rada Nadzorcza Zarząd Wiceprezes ds. handlowych Prezes Zarządu Wiceprezes ds. finansowoksięgowych Stanowisko ds. Kontroli Wewnętrznej Główny Księgowy Komisja ds. przeglądów zarządczych Komórki i jednostki organizacyjne Zespół księgowoinformatyczny Komórka monitorująca - Zespół ryzyk i analiz ekonomicznych 9

Załącznik nr 2 do Polityki zarządzania ryzykiem Końskich płynności w Banku Spółdzielczym w ZAŁĄCZNIK NR 2 - PLANY AWARYJNEGO UTRZYMANIA PŁYNNOŚCI 1 I stopień sytuacji kryzysowej (SYMBOL - 1SSK) Plan działań awaryjnych w przypadku utraty (lub jej zagrożenia) możliwości regulacji zobowiązań z rachunku bieżącego w dniu bieżącym. Sytuacja powodująca uruchomienie planu Za niedobór uznaje się obniżenie się stanu środków do poziomu niższego niż maksymalne ujemne saldo rozrachunków, odprowadzeń i zasileń w poprzednim kwartale, z uwzględnieniem prognozowanego salda rozrachunków w dniu bieżącym. Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich W przypadku wystąpienia niedoboru Główny Księgowy przystępuje do realizacji poniższego planu awaryjnego: 1)Niedobór środków na rachunku bieżącym jest zgłaszany Prezesowi Zarządu. 1) Prezes Zarządu: a) weryfikuje wysokość przedstawionych wyliczeń niedoboru środków na rachunku bieżącym Banku, b) wyznacza, po uzgodnieniu z Kierownikami jednostek organizacyjnych Banku, wysokość maksymalnego możliwego odprowadzenia na rachunek bieżący, określonej wartości znaków pieniężnych pozostających dotychczas w kasach Banku, c) określa aktywa przeznaczone do upłynnienia. 2) Główny Księgowy: a) ustala dokładny niedobór środków na rachunku bieżącym Banku z uwzględnieniem wartości znaków pieniężnych z kas Banku dodatkowo odprowadzonych na rachunek bieżący w wysokości uzgodnionej przez Prezesa Zarządu z Kierownikami jednostek organizacyjnych Banku oraz wpływów z upłynnienia wyznaczonych aktywów, b) w sytuacji stwierdzenia dalszego niedoboru środków na rachunku bieżącym Banku występuje do Banku Zrzeszającego o zwiększenie limitu debetowego w rachunku bieżącym (np. pod zastaw zdeponowanych w tym Banku lokat terminowych). 3) Przyjmuje się następującą kolejność upłynniania aktywów: a) obniżenie stanu środków pieniężnych w kasach, b) zerwanie lokaty terminowej w innym banku c) sprzedaż płynnych papierów wartościowych d) pozostałe aktywa, uznane za płynne zgodnie z Instrukcją. 10

4) Główny Księgowy, po uzyskaniu akceptacji Prezesa Zarządu, przeprowadza transakcje mające na celu usunięcie zagrożenia braku płynności w dniu bieżącym. 5) Po usunięciu braku płynności płatniczej sporządzana jest notatka służbowa opisującą przypadek wystąpienia braku płynności, z wyjaśnieniem jego przyczyn, kosztami przeprowadzonych działań i prognozą płynności na czas ustąpienia braku płynności finansowej. 2 II stopień sytuacji kryzysowej (SYMBOL 2SSK) Plan działań awaryjnych w przypadku przejściowej utraty płynności. Sytuacja powodująca uruchomienie planu Za przejściową utratę płynności uważa się ryzyko braku możliwości regulacji zobowiązań Banku w okresie do jednego miesiąca - ustaloną m.in. na podstawie oceny kształtowania się wskaźników płynności. Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich Po wykorzystaniu działań ustalonych w paragrafie poprzednim, realizuje się działania według podanego niżej programu: 1. Główny Księgowy przedstawia Prezesowi Zarządu: a) prognozę przepływów pieniężnych oraz zestawienia wymagalności aktywów i zapadalności pasywów na okres wystąpienia zagrożenia braku płynności płatniczej z uwzględnieniem ustalonego niedoboru środków na rachunku bieżącym, b) propozycję dotyczącą usunięcia braku płynności wraz z zestawieniem aktywów wyznaczonych do upłynnienia (w tym lokat terminowych proponowanych do zerwania przed terminem ich zapadalności oraz ewentualnych kredytów i pożyczek do sprzedaży) oraz pasywów do pozyskania (w tym kredytów z Banku Zrzeszającego) z uwzględnieniem ich wartości, kosztów tych operacji oraz wartości po pomniejszeniu o koszty operacji (realnych kwot przepływów gotówkowych). 3. W celu odzyskania płynności w dłuższym okresie czasu jako podstawową zasadę przyjmuje się, pozyskanie dodatkowych środków w pierwszej kolejności bez dodatkowych zabezpieczeń, w następnej kolejności pod zastaw majątku ruchomego a następnie nieruchomości. 4. Główny Księgowy przeprowadza, zaakceptowane przez Prezesa Zarządu, transakcje według kolejności przyjętej w zestawieniu, o którym mowa w ust. 1 litera b). 5. Główny Księgowy przedstawia przedmiotową sprawę na zwołanym w tym celu posiedzeniu Zarządu Banku. 11

3 III stopień sytuacji kryzysowej (SYMBOL 3SSK) Plan działań awaryjnych w przypadku możliwości wystąpienia strukturalnej utraty płynności. Sytuacja powodująca uruchomienie planu Za strukturalny brak płynności uważa się brak możliwości regulacji zobowiązań utrzymujący się w okresie powyżej 1 miesiąca. Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich 1. Po wykorzystaniu środków i działań ustalonych w paragrafach poprzednich planów awaryjnych, ZRA przedstawia Prezesowi Zarządu przygotowaną prognozę zawierającą zestawienia wymagalności aktywów i zapadalności pasywów oraz prognozę przepływów pieniężnych na okres wystąpienia ryzyka braku płynności. 2. Prezes Zarządu przedstawia na zwołanym w tym celu posiedzeniu Zarządu kompleksową propozycję usunięcia ryzyka utraty płynności, opracowaną przy współudziale wszystkich kierowników jednostek organizacyjnych Banku, która winna uwzględniać, w szczególności: a) prognozę pozyskania w krótkim okresie czasu dodatkowych pasywów poprzez: 1. podwyższenie stóp procentowych produktów depozytowych oferowanych przez Bank, 2. wprowadzenie nowych, atrakcyjnych produktów depozytowych, 3. pozyskanie nowych depozytariuszy. b) ograniczenie akcji kredytowej poprzez: 1. zaostrzenie wymogów stawianych kredytobiorcom, 2. podwyższenie stóp procentowych dla nowo udzielanych kredytów, 3. wprowadzenie restrykcyjnych limitów zaangażowania w akcję kredytową, 4. czasowe wstrzymanie udzielania nowych kredytów. c) prowadzenie działań w celu sprzedaży wierzytelności Banku, części majątku ruchomego, a następnie nieruchomości. d) możliwość trwałego obniżenia niektórych dużych pozycji kosztów własnych Banku w relatywnie krótkim czasie. e) możliwość zasilenia przez dotychczasowych członków Banku oraz przez Bank Zrzeszający. 3. Zarząd Banku podejmuje decyzje w sprawie wyboru i określenia kierunku działań mających na celu usunięcie ryzyka utraty strukturalnej płynności. 4. Zarząd Banku może podjąć decyzje o upoważnieniu Prezesa Zarządu do podejmowania kolejnych (innych) wiążących decyzji w zakresie utrzymania płynności Banku (w określonym przedziale czasowym i w umocowaniu określonym przez Zarządu Banku). 12

4 Zagrożenie dla utrzymania wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej (SYMBOL PRO) Plan działań awaryjnych w przypadku pojawienia się zagrożenia utrzymania wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej. Sytuacja powodująca uruchomienie planu Zgodnie z obowiązującymi w Banku Zrzeszającym regulacjami kwota wymaganej rezerwy obowiązkowej winna być utrzymywana na stałym poziomie przez cały okres jej obowiązywania. Sytuacja awaryjna może nastąpić gdy Bank nie będzie mógł uzupełnić stanu na tym rachunku do poziomu wymaganego. Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta jest w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich 1. Główny Księgowy zobowiązany jest do stałego monitorowania stanu środków na rachunkach Banku, w tym na rachunku rezerwy obowiązkowej i utrzymywania na nim środków na poziomie wymaganym. 2. W przypadku wystąpienia sytuacji awaryjnej, Główny Księgowy wnioskuje do Prezesa Zarządu o podjęcie decyzji o sfinansowaniu niedoboru środków poprzez działania określone w paragrafach poprzednich. 13

Załącznik nr 3 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich ZAŁĄCZNIK NR 3 - POZOSTAŁE PLANY AWARYJNE 1 Pojawienie się w środkach masowego przekazu niekorzystnych informacji o Banku, zagrażających utratą płynności (SYMBOL NIB) Sytuacja powodująca uruchomienie planu Zauważenie pojawienia się w środkach masowego przekazu informacji podrywającej lub mogącej poderwać zaufanie do Banku Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta jest w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich 1. Wszyscy pracownicy Banku zobowiązani są do śledzenia wszystkich informacji w środkach masowego przekazu a dotyczących Banku. W przypadku pojawienia się informacji podrywającej lub mogącej poderwać zaufanie do Banku fakt ten należy zgłosić za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego Prezesowi Zarządu. W uzgodnieniu z Zarządem, wiadomość ta podlega ocenie czy zgłoszona informacja będzie miała lub może mieć wpływ na bieżącą lub przyszłą sytuację finansową Banku. 2. W przypadku uznania, że informacje te mogą pogorszyć wiarygodność lub sytuację finansową Banku, osoba odpowiedzialna za śledzenie bieżącej płynności Banku ustala czy spowodują one obniżenie się stanu środków do poziomu niższego niż maksymalne ujemne saldo rozrachunków, odprowadzeń i zasileń w poprzednim kwartale. W razie ustalenia, że sytuacja taka może nastąpić - przystępuje się do realizacji poniższego planu awaryjnego: 1)Prezes Zarządu: a) ocenia możliwości realnego zabezpieczenia wypłacalności (płynności) Banku w najbliższych dniach oraz w dłuższym okresie czasu, b) podejmuje decyzje o ograniczeniu lokowania wpływających środków tylko do terminów over night i ograniczeniu wypłat nowych kredytów w najbliższych dniach tak aby środki płynne (lokaty typu O/N oraz gotówka i przewidywane wpływy z rozliczeń) były wyższe od depozytów niestabilnych, c) zależnie od oceny kształtowania się dalszej sytuacji podejmuje działania przewidziane w Załączniku nr 2 2)Zarząd równocześnie podejmuje działania w zakresie przekazania informacji wyjaśniających. 3)Prezes Zarządu opracowuje i przekazuje: a) dla Zarządu informację o przyczynach pojawienia się negatywnych informacji o Banku oraz o przewidywanych ich skutkach w długim okresie czasu wraz z projektem działań zmierzających do poprawy zaistniałej sytuacji i przywrócenia równowagi, b) do odpowiednich redakcji lub innych publikatorów, pisemną odpowiedź na informacje, zgodnie z przyjętymi ustaleniami, c) podejmuje ewentualnie inne, uzgodnione działania. 3. Wystąpienie sytuacji kryzysowej obejmującej wyłącznie Bank lub też cały system bankowy wymaga ostrożnego oddziaływania na opinię publiczną, a zwłaszcza 14

deponentów Banku. Działania informacyjne w ścisłej konsultacji z Zarządem Banku winny obejmować: a) zamieszczenie uspokajających komunikatów w lokalnej prasie, radiu i telewizji, b) spotkania członków Zarządu z członkami Rady Nadzorczej w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i powstrzymania wypływu środków, c) racjonalne prowadzone kontakty z prasą i opinią publiczną mogą pozwolić Bankowi uniknąć rozpowszechnienia się szkodliwych pogłosek, które mogłyby wywołać paniczną reakcję wśród deponentów i inwestorów. d) indywidualne spotkania członków Rady Nadzorczej, Zarządu oraz kadry kierowniczej z kluczowymi klientami Banku (kryteria wyboru klientów strategicznych zawarte są w Załączniku nr 5 do niniejszej Polityki) 4. Bank zobowiązany jest do udostępniania klientom Banku corocznego zweryfikowanego przez biegłego rewidenta bilansu Banku oraz informacji określonych w Polityce informacyjnej Banku Spółdzielczego w Końskich. O udostępnieniu innych danych każdorazowo decyduje Zarząd. 2 Plan działań awaryjnych w przypadku wystąpienia awarii systemów komputerowych (SYMBOL ASK) Sytuacja powodująca uruchomienie planu 1. W przypadku zapowiadanych wcześniej możliwych trudności związanych z brakiem połączeń telekomunikacyjnych, brakiem zasileń energetycznych lub wyłączeniami systemów komputerowych,. 2. Pojawienie się zakłóceń związanych z awariami systemów komputerowych. Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta jest w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich Sytuacje powyższe powodują, że: wstrzymane zostają wszelkie rozliczenia Banku, brak jest możliwości dokonywania zasileń Oddziałów w gotówkę, nie ma możliwości dokonania operacji na rachunku bieżącym. 1. We wszystkich sytuacjach awaryjnych opisanych w niniejszym paragrafie, w przypadku wystąpienia zachwiania płynności finansowej Banku obowiązuje w pierwszej kolejności procedura działań awaryjnych określona kolejno Załączniku nr 2. 2. W przypadku zapowiedzi możliwości wystąpienia tych zakłóceń należy, wyprzedzająco: a) zgromadzić zapas gotówki do poziomu norm określonych przez Zarząd nie więcej jednak niż dopuszczalne normy bezpieczeństwa przechowywania wartości pieniężnych w kasach i pomieszczeniach skarbcowych; określonych odrębnymi przepisami. Na okres przejściowy tj. do czasu ustąpienia zagrożeń wskazanych wyżej, nie obowiązują dotychczasowe limity zapasu gotówki ustalone dla poszczególnych Oddziałów, b) zawiesić wszystkie transakcje bankomatowe a zgromadzony tam dotychczas zapas gotówki przeniesiony zostaje do kas Banku, c) dokonać wszelkich zasileń dużych klientów Banku, w gotówkę jeszcze przed prognozowanym dniem wystąpienia tych zjawisk, d) nie dokonywać w tym okresie - aż do odwołania, żadnych odprowadzeń nadwyżek gotówki do Oddziałów Banku Zrzeszającego, z jednoczesnym zachowaniem większego bezpieczeństwa środków pozostających w kasach i skarbcach Banku. 15

e) przy ustalaniu planowanych stanów zapasu gotówki w poszczególnych oddziałach należy uwzględniać: 1. analizę zwiększonego wycofywania gotówki przez klientów Banku, 2. sytuację w rejonie działania oddziału oraz możliwości bezpiecznego przechowywania gotówki (w tym z uwzględnieniem ewentualnej konieczności zwiększenia, na okres przejściowy, kwoty ubezpieczenia zapasu gotówki), 3. możliwości bezpiecznego transportu gotówki. Decyzje o ewentualnych odprowadzeniach nadwyżek środków w Oddziałach podejmuje Zarząd. f) zapewnić odpowiednią płynność bieżącą (a`vista) Banku na rachunku bieżącym, poprzez skrócenie pozycji długich środków lokowanych w Banku Zrzeszającym; ewentualne lokaty mogą dotyczyć, do czasu ustąpienie zagrożeń, tylko transakcji typu O/N, g) ograniczyć (lub wstrzymać) uruchamianie nowych kredytów w formie wypłaty gotówkowej, 3. Awarie systemów w innych bankach powodują wzmożone wypłaty gotówkowe z kas Banku, przy jednoczesnym braku możliwości dokonywania zasileń w gotówkę z Banku Zrzeszającego, w związku z powyższym: a) wprowadzone zostaje ograniczenie jednorazowych (dokonywanych łącznie w ciągu jednego dnia z jednego rachunku) wypłat gotówkowych z kas Banku tylko do określonej kwoty np. do 300,- złotych (lub innych niższych kwot w zależności od oceny aktualnej sytuacji) - dla osób posiadających rachunek ROR w Banku oraz do np. 100,- złotych z czeków z obcych Banków. b) w przypadku utrzymywania się trudności z zaopatrzeniem w gotówkę należy ograniczyć (do czasowego zawieszenia włącznie) pobieranie prowizji za dokonywanie wpłat gotówkowych, winno to wpłynąć na zwiększenie napływu gotówki. c) w przypadku utrzymywania się trudności z zasileniami w gotówkę - wprowadzony może być całkowity zakaz wypłat gotówki na podstawie czeków z obcych Banków. 4. Odpływ środków z lokat terminowych spowodowany utratą zaufania, co do możliwości wypłaty gotówki w terminie późniejszym, może spowodować odpływ środków z Banku. W związku z powyższym należy założyć: a) możliwość zwiększenia stóp procentowych dla przyjmowanych depozytów (uatrakcyjnienie oferty depozytowej). b) w sytuacji utrzymywania się nadal wzmożonych wypłat ograniczyć jednorazowe dzienne kwoty dokonywanych wypłat. c) wprowadzenie w Regulaminach przyjmowania przez Banku lokat i wkładów, większych sankcji za zerwanie lokaty lub wkładu np. całkowita utrata dotychczas naliczonych odsetek lub wprowadzenie obowiązku zapłaty określonej prowizji za wcześniejsze wycofanie środków. 5. W przypadku niemożności ustalenia precyzyjnego salda na rachunku bieżącym Banku, na skutek decyzji Prezesa Zarządu może być czasowo wstrzymane 16

przyjmowanie od klientów Banku wszelkich zleceń dotyczących rozrachunków międzybankowych. 6. W przypadku występowania trudności w dokonywaniu rozrachunków międzybankowych, należy wprowadzić ograniczenia w stosowanych sankcjach za opóźnienia w spłacie zobowiązań na rzecz Banku (poprzez np. czasowe odstąpienie od pobierania podwyższonych odsetek za zwłokę, wydłużenie okresów wyczekiwania na spłatę kredytów, w okresie przejściowym nie należy wysyłać monitów do Klientów). 7. Ponadto, nawet w przypadku wystąpienia tylko jednego z wyżej wymienionych przypadków należy prowadzić szeroką akcję wyjaśniającą dla klientów (w tym również poprzez środki masowego przekazu), co do tylko przejściowych skutków związanych z tymi problemami. 8. W zakresie działań technicznych w przypadku wystąpienia awarii należy przeprowadzić proces: a) zidentyfikowania przyczyny wystąpienia sytuacji kryzysowej, b) oceny skali zakłóceń w funkcjonowaniu Banku, c) uruchomienia szczegółowych instrukcji postępowania w sytuacjach kryzysowych, zgodnie z odpowiednimi instrukcjami bezpieczeństwa d) uruchomienia infrastruktury zastępczej, w tym: - zastępcze źródło zasilania w energię elektryczną, - rezerwową bazę danych, - rezerwowy serwer informatyczny, - zastępcze pomieszczenia, - inne. e) wznowienia działalności operacyjnej na wypadek, gdyby sytuacja kryzysowa uniemożliwiła dostęp do obiektów bankowych lub źródeł informacji, f) przywrócenia procedur normalnego funkcjonowania, 9. W zakresie wewnętrznych działań w jednostkach organizacyjnych Banku należy podjąć działania które winny obejmować: a) dokonanie przed spodziewanym wystąpieniem zjawisk awaryjnych, zarchiwizowania na nośnikach magnetycznych (dyskietkach, płytach CD) oraz w formie papierowych wydruków komputerowych wszystkich danych potrzebnych do oceny płynności Banku, w celu przygotowania się do ręcznego prowadzenia wyliczeń niezbędnych w pracach oraz sporządzania zleceń płatniczych, b) przygotować niezbędne formularze w formie papierowej w celu prowadzenia działalności bez użycia komputerowych metod analizy danych i sporządzania prognoz i wydruków, c) na wypadek braku łączności poprzez sieć dotychczas realizowaną (sieć telefonii stacjonarnej), odpowiedzialni pracownicy winni być wyposażeni w telefony sieci łączności komórkowej. 17

3 Plan działań awaryjnych w przypadku wystąpienia kryzysu płynności w całym systemie bankowym (SYMBOL KPS) Sytuacja powodująca uruchomienie planu 1. Problemy utrzymania płynności innych uczestników rynku finansowego 2. Wystąpienie trudności związanych z pozyskaniem środków z rynku międzybankowego lub ze strony Banku Zrzeszającego Lista pracowników uczestniczących w realizacji planu Zawarta jest w Załączniku nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich 1. W przypadku pojawienia się informacji świadczącej o pojawiających się problemach utrzymania płynności uczestników systemu bankowego lub możliwości wystąpienia problemów z uzyskaniem środków z rynku międzybankowego lub ze strony Banku Zrzeszającego fakt ten należy zgłosić za pośrednictwem bezpośredniego przełożonego Prezesowi Zarządu. W uzgodnieniu z Zarządem, wiadomość ta podlega ocenie czy zgłoszona informacja będzie miała lub może mieć wpływ na bieżącą lub przyszłą sytuację finansową Banku. 2. W przypadku uznania, że informacje te mogą pogorszyć wiarygodność lub sytuację finansową Banku, osoba odpowiedzialna za śledzenie bieżącej płynności Banku ustala czy spowodują one obniżenie się stanu środków do poziomu niższego niż maksymalne ujemne saldo rozrachunków, odprowadzeń i zasileń w poprzednim kwartale. W razie ustalenia, że sytuacja taka może nastąpić - przystępuje się do realizacji poniższego planu awaryjnego. 3. Prezes Zarządu: a) ocenia możliwości realnego zabezpieczenia wypłacalności (płynności) Banku w najbliższych dniach oraz w dłuższym okresie czasu, b) zależnie od oceny kształtowania się dalszej sytuacji podejmuje działania przewidziane w Załączniku nr 2. c) podjęte zostają działania informacyjne 4. Wystąpienie sytuacji kryzysowej obejmującej cały system bankowy wymaga ostrożnego oddziaływania na opinię publiczną, a zwłaszcza deponentów Banku. Działania informacyjne w ścisłej konsultacji z Zarządem Banku winny obejmować: a) zamieszczenie uspokajających komunikatów w lokalnej prasie, radiu i telewizji, b) spotkania członków Zarządu z członkami Rady Nadzorczej w celu wyjaśnienia zaistniałej sytuacji i powstrzymania wypływu środków, c) racjonalne prowadzone kontakty z prasą i opinią publiczną mogą pozwolić Bankowi uniknąć rozpowszechnienia się szkodliwych pogłosek, które mogłyby wywołać paniczną reakcję wśród deponentów i inwestorów. d) indywidualne spotkania członków Rady Nadzorczej, Zarządu oraz kadry kierowniczej z kluczowymi klientami Banku (kryteria wyboru klientów strategicznych zawarte są w Załączniku nr 5 do niniejszej Polityki). 5. W przypadku zapowiedzi możliwości wystąpienia problemów płynnościowych innych uczestników rynku finansowego należy, wyprzedzająco: a) zgromadzić zapas gotówki do poziomu norm określonych przez Zarząd nie więcej jednak niż dopuszczalne normy bezpieczeństwa przechowywania wartości pieniężnych w kasach i pomieszczeniach skarbcowych; określonych odrębnymi 18

przepisami. Na okres przejściowy tj. do czasu ustąpienia zagrożeń wskazanych wyżej, nie obowiązują dotychczasowe limity zapasu gotówki ustalone dla poszczególnych Oddziałów, b) zawiesić wszystkie transakcje bankomatowe a zgromadzony tam dotychczas zapas gotówki przeniesiony zostaje do kas Banku, c) dokonać wszelkich zasileń dużych klientów Banku, w gotówkę jeszcze przed prognozowanym dniem wystąpienia tych zjawisk, d) nie dokonywać w tym okresie - aż do odwołania, żadnych odprowadzeń nadwyżek gotówki, z jednoczesnym zachowaniem większego bezpieczeństwa środków pozostających w kasach i skarbcach Banku. e) przy ustalaniu planowanych stanów zapasu gotówki w poszczególnych oddziałach należy uwzględniać: 1. analizę zwiększonego wycofywania gotówki przez klientów Banku, 2. sytuację w rejonie działania oddziału oraz możliwości bezpiecznego przechowywania gotówki (w tym z uwzględnieniem ewentualnej konieczności zwiększenia, na okres przejściowy, kwoty ubezpieczenia zapasu gotówki), 3. możliwości bezpiecznego transportu gotówki. f) ograniczyć (lub wstrzymać) uruchamianie nowych kredytów w formie wypłaty gotówkowej, 6. Problemy zapewnienia płynności w innych bankach powodują wzmożone wypłaty gotówkowe z kas Banku, przy możliwym jednoczesnym braku możliwości dokonywania zasileń banku w gotówkę, w związku z powyższym: a) wprowadzone zostaje ograniczenie jednorazowych (dokonywanych łącznie w ciągu jednego dnia z jednego rachunku) wypłat gotówkowych z kas Banku tylko do określonej kwoty np. do 300,- złotych (lub innych niższych kwot w zależności od oceny aktualnej sytuacji) - dla osób posiadających rachunek ROR w Banku oraz do np. 100,- złotych z czeków z obcych Banków. b) w celu ograniczenia wypływu gotówki z kas Banku, zwiększone zostają np. o 100 % lub więcej pobierane prowizje za wypłaty gotówkowe z rachunków. c) w przypadku utrzymywania się trudności z zaopatrzeniem w gotówkę należy ograniczyć (do czasowego zawieszenia włącznie) pobieranie prowizji za dokonywanie wpłat gotówkowych, winno to wpłynąć na zwiększenie napływu gotówki. d) w przypadku utrzymywania się trudności z zasileniami w gotówkę - wprowadzony może być całkowity zakaz wypłat gotówki na podstawie czeków z obcych Banków. 7. Odpływ środków z lokat terminowych spowodowany utratą zaufania, co do możliwości wypłaty gotówki w terminie późniejszym, może spowodować odpływ środków z Banku. W związku z powyższym należy założyć: a) możliwość zwiększenia stóp procentowych dla przyjmowanych depozytów (uatrakcyjnienie oferty depozytowej). b) w sytuacji utrzymywania się nadal wzmożonych wypłat ograniczyć jednorazowe dzienne kwoty dokonywanych wypłat. c) wprowadzenie w Regulaminach przyjmowania przez Bank lokat i wkładów, większych sankcji za zerwanie lokaty lub wkładu np. całkowita utrata dotychczas 19

naliczonych odsetek lub wprowadzenie obowiązku zapłaty określonej prowizji za wcześniejsze wycofanie środków. 8. W przypadku niemożności ustalenia precyzyjnego salda na rachunku bieżącym Banku, na skutek decyzji Prezesa Zarządu może być czasowo wstrzymane przyjmowanie od klientów Banku wszelkich zleceń dotyczących rozrachunków międzybankowych. 9. W przypadku występowania trudności w dokonywaniu rozrachunków międzybankowych, należy wprowadzić ograniczenia w stosowanych sankcjach za opóźnienia w spłacie zobowiązań na rzecz Banku (poprzez np. czasowe odstąpienie od pobierania podwyższonych odsetek za zwłokę, wydłużenie okresów wyczekiwania na spłatę kredytów, w okresie przejściowym nie należy wysyłać monitów do Klientów). 10. Ponadto, nawet w przypadku wystąpienia tylko jednego z wyżej wymienionych przypadków należy prowadzić szeroką akcję wyjaśniającą dla klientów (w tym również poprzez środki masowego przekazu), co do tylko przejściowych skutków związanych z tymi problemami. 20

Załącznik nr 4 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich ZAŁĄCZNIK NR 4 LISTA OSÓB ODPOWIEDZIALNYCH ZA CZYNNOŚCI AWARYJNE Lista pracowników uczestniczących w realizacji planów awaryjnych Lp. Rodzaj planu/ planów (*) Imię i nazwisko Stanowisko Zadania Telefon 1 1SSK 2SSK 3SSK PRO NIB ASK KPS Danuta Kucewicz Prezes Zarządu Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 605279234 2 1SSK 2SSK 3SSK PRO NIB ASK KPS Monika Kuta Wiceprezes Zarządu ds. Finansowoksięgowych Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 606909317 3 1SSK 2SSK 3SSK PRO NIB ASK KPS Zbigniew Domagała Wiceprezes Zarządu ds. handlowych Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 697721061 4 1SSK 2SSK 3SSK PRO NIB ASK KPS Anna Męcina Główny Księgowy Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 692171362 5 1SSK 2SSK NIB ASK KPS Ciszewska Elżbieta Kierownik Oddziału w Końskich Zgodnie z załącznikiem 2 504705340 6 2SSK 3SSK NIB ASK KPS Ewa Kofroń Inspektor Ryzyk i analiz ekonomicznych Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 510148400 7 1SSK 3SSK NIB ASK Małgorzata Młodawska Kierownik Oddziału w Stąporkowie Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 696039360 9 1SSK 3SSK NIB ASK KPS Justyna Krawczyk p.o. Kierownika Oddziału w Radoszycach Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 609261488 10 2SSK 3SSK NIB ASK KPS Ewelina Trudnos Młodszy Inspektor ds. ryzyk i analiz ekonomicznych Zgodnie z załącznikiem 2 i 3 504038284 21

* Rodzaj planu 1SSK I stopień sytuacji kryzysowej 2SSK II stopień sytuacji kryzysowej 3SSK III stopień sytuacji kryzysowej PRO - zagrożenie dla utrzymania wymaganego poziomu rezerwy obowiązkowej NIB - niekorzystne informacje o Banku, kryzys w systemie bankowym ASK - awaria systemów komputerowych, KPS kryzys płynności w całym systemie bankowym 22

Załącznik nr 5 do Polityki zarządzania ryzykiem płynności w Banku Spółdzielczym w Końskich ZAŁĄCZNIK NR 5 KRYTERIA WYBORU KLIENTÓW STRATEGICZNYCH Za klientów strategicznych rozumianych tak na potrzeby realizacji planów awaryjnych przyjmuje się: 1. Klientów uważanych za najbardziej skłonnych do wycofania się ze współpracy z bankiem lub ograniczenia rozmiarów tej współpracy. 2. W szczególności: a) jednostki samorządu terytorialnego, b) większe przedsiębiorstwa i spółdzielnie, c) duże gospodarstwa rolne, d) duzi deponenci. 23