Marek Duklanowski Radny Rady Miasta Szczecin Szczecin, 24 marca 2015 r. Szanowny Pan Piotr Krzystek Prezydent Miasta Szczecin Interpelacja Dot. zagospodarowania kwartału 21 Przed ponad trzema laty na Komisji ds. Edukacji Rady Miasta Szczecin zaprezentowano koncepcję nt. planów zagospodarowania terenu przy ul. Obrońców Stalingradu. Obszerną prezentację uzupełniał dokument stanowiący załącznik nr 6 do protokołu z posiedzenia Komisji ds. Edukacji Rady Miasta Szczecin z 1 lutego 2012 r. W tej koncepcji, oprócz omówienia dotychczas poniesionych nakładów, zawarto również dwuwariantowe plany na przyszłość. Według pierwszego, optymalnego, wariantu mającego kosztować ok. 120-150 mln złotych na terenie wnętrza kwartału miał stanąć budynek w kształcie rotundy, nawiązujący swym kształtem do przedwojennej hali wystawienniczej znajdującej się w tym miejscu, mający być swoistym centrum ekspozycyjnym, gdzie w otoczeniu zieleni mieszkańcy mogli zyskać nową przestrzeń do towarzyskich spotkań i rekreacji na świeżym powietrzu. Drugi z wariantów, nazwany ekonomicznym, wyceniany na 3-5 mln złotych, miał dać w tym miejscu przyjazną i zagospodarowaną przestrzeń publiczną bez zabudowy, za to z niską zielenią urządzoną, ławkami, wysokiej jakości chodnikami i małą architekturą. Poniżej kilka wizualizacji ze zwycięskiej koncepcji (źródło: http://nortus.pinger.pl/m/9048113):
Warto dodać, że koncepcja była wyłoniona w organizowanym przez SCR sp. z o.o. konkursie architektonicznym na koncepcję funkcjonalno-przestrzenną zagospodarowania wnętrza kwartału 21 w Szczecinie. Jej zwycięzcami zostali panowie Tomasz Małachowicz i Rafał Stemporowski.
W podobny sposób definiował tę przestrzeń lider projektu pan Tomasz Małachowicz, którego praca dyplomowa (promotor: pan dr inż. arch. Karol Krzątała) poświęcona była zarówno implantacji nowej zabudowy wewnątrz kwartału, jak i stworzeniu przyjaznej przestrzeni wspólnej wokół. Jedna z plansz projektowych pracy dyplomowej pt: Implantacja nowej struktury mieszkaniowej w obszarze istniejącej zabudowy w Szczecinie. Kwartał nr 21, przy ul. Śląskiej, Obr. Stalingradu. Autor: Tomasz Małachowicz. Promotor: dr inż. arch. Karol Krzątała. Źródło: http://www.forma.zut.edu.pl/il/eliminacje2013/5-plansze-malachowicz/target1.html. Kilka lat wcześniej, na zlecenie Szczecińskiego Centrum Renowacyjnego, pracownia architektoniczna Atelier Bizio + Ligierko przygotowała podobną koncepcję zagospodarowania wnętrza kwartału 21. W niej również przestrzeń we wnętrzu kwartału definiowano jako wspólną przestrzeń publiczną.
Jedna z plansz projektowych koncepcji zagospodarowania wnętrza kwartału 21 autorstwa pracowni architektonicznej Atelier Bizio+Ligierko opracowana na zlecenie SCR sp. z o.o. Źródło: materiały własne
Także na stronach szczecińskiego magistratu znajduje się inna koncepcja urbanistyczna zagospodarowania kwartału 21, tym razem autorstwa dr. Inż. arch. Piotra Fiuka i arch. Tomasz Sachanowicza. W tej koncepcji planowano wyburzenie części oficyn, wybudowanie na ich miejscu budynków mieszkalnych, we wnętrzu których przewidziano zielony dziedziniec będący znowu wspólną przestrzenią dla mieszkańców. Jedna z plansz projektowych koncepcji urbanistycznej zagospodarowania kwartału 21 autorstwa dr. Inż. arch. Piotra Fiuka i arch. Tomasza Sachanowicza Źródło: http://bip.um.szczecin.pl/umszczecinbip/chapter_11421.asp?soid=89c448055e9a477ba3d51347730d52ec
Warto dodać, że przyjęte wszystkie rozwiązania przewidują utworzenie w tym miejscu wspólnej przestrzeni dla mieszkańców. Teren zlokalizowany pomiędzy zabudową należy dzisiaj w całości do Gminy miasto Szczecin, co ułatwia podjęcie dalszych decyzji zmierzających do realizacji ogólnego kierunku wskazanego w kilku przytoczonych wyżej koncepcjach. Warto nadmienić, że podjęcie w ubiegłym roku przez Komisję ds. Budownictwa i Mieszkalnictwa decyzji o zbyciu terenu po dawnej, przeniesionej obecnie, Szkole Podstawowej nr 54 dokonywało się w kontekście posiadanej wiedzy na temat stworzenia we wnętrzu kwartału Serca Miasta, jak tłumaczono działania rewitalizacyjne na terenie kwartału. W Miastach dla ludzi Jan Gehl, uznany na świecie urbanista, porusza temat mikroklimatu sprzyjającego tworzeniu przyjaznych dla ludzi przestrzeni. Pisze on, że słońce to wielka atrakcja w klimacie umiarkowanym, zaś cień jest ceniony w klimatach cieplejszych. Teren kwartału 21 przez większą część dnia jest odpowiednio doświetlony, podczas gdy znajdujący się po sąsiedzku Pasaż Bogusława cieszy się z obecności słońca w całości jedynie przez około pół godziny w ciągu dnia, a znajduje się ono na nim, choćby fragmentarycznie przez około dwie godziny dziennie. Dalej pisze Gehl, że w umiarkowanej strefie klimatycznej, gdzie jest ważne, aby ludziom było ciepło i by unikali chłodu, ochrona przed wiatrem odgrywa istotną rolę między budynkami. Wnętrze kwartału 21 w sposób doskonały wypełnia założenia przytoczonego cytatu. W przejściowych porach roku wiosną i jesienią, do przebywania na otwartym powietrzu ważna jest stosowna osłona przed wiatrem. Przy czym okazuje się, że staje się on dokuczliwy przy niższych temperaturach dodatnich już wtedy, kiedy jego prędkość nie przekracza 4-5 m/s. Subiektywne odczucie chłodu narasta, a przestrzenie stają się mniej przyjazne. Daje się to doskonale odczuć na Pasażu Bogusława, którego ukształtowanie powoduje powstawanie częstych wiatrów wychładzających przestrzeń. Zupełnie inaczej ma się sytuacja we wnętrzu kwartału 21, gdzie dokuczliwy po sąsiedzku wiatr, jest zupełnie akceptowalny, bo praktycznie nieodczuwalny. Warto dodatkowo nadmienić, że jedyna obecnie nieruchomość budynkowa skończona całkowicie w kwestii przebudowy, zlokalizowana przy ul. Jagiellońskiej 93, ma usytuowane wejścia do dwóch lokali użytkowych od strony wnętrza kwartału. Również jedno z funkcjonujących wejść do klatki schodowej znajduje się od strony wnętrza kwartału. Poniżej umieszczam kilka zdjęć wykonanych w jeden z marcowych dni w okolicach godziny 15-ej. Zdjęcia obrazują doświetlenie przez słońce wnętrza kwartału 21 i porównanie nasłonecznienia w tym samym czasie Pasażu Bogusława. Jedno ze zdjęć przedstawia tylną elewację nieruchomości budynkowej Jagiellońska 93 ze zlokalizowanymi od tyłu wejściami do klatki schodowej i lokali użytkowych.
O popularności Jasnych Błoni, z pewnością jednej z najatrakcyjniejszych przestrzeni publicznych w Polsce, decyduje zwłaszcza w okresach przejściowych wczesnej wiosny i jesieni, przede wszystkim nasłonecznienie, które redukuje dyskomfort wywołany niską temperaturą powietrza. Brakuje tego na szczecińskich ulicach, co pokazuje powyższe zdjęcie Pasażu Bogusława funkcjonującego znacznie krócej w skali roku niż Jasne Błonia.
W ostatnim czasie pojawiło się wiele niepokojących wypowiedzi pracowników magistratu, z których wynika, że wnętrze kwartału 21 ma zostać zabudowane budynkami usługowymi o przeznaczeniu biurowym. Mówił o tym choćby zastępca prezydenta Piotr Mync na posiedzeniu Komisji ds. Gospodarki Komunalnej, Rewitalizacji i Ochrony Środowiska 12 marca 2015 roku. Ta informacja wywołała konsternację wśród radnych i całkowicie zrozumiały brak akceptacji dla nowej koncepcji. Mieszkańcy Szczecina oczekują realizacji we wnętrzu kwartału takiej przestrzeni i w takiej jakości, o jakiej wielokrotnie mówiono. W związku z powyższym proszę o informacje: 1. Jaka jest obecnie koncepcja dalszego funkcjonowania wnętrza kwartału 21? 2. Co faktycznie w tym miejscu jest obecnie planowane? 3. Czy prawdą jest, że potrzebna wysokiej jakości przestrzeń publiczna, ma w tym miejscu ostatecznie nie powstać, a pomysłem GMS jest zbycie wnętrza kwartału pod zabudowę mieszkaniowo-usługową bądź usługową? 4. Na jakim obecnie etapie znajduje się proces renowacji kamienic położonych wzdłuż ul. ks. Bogusława X, w których udziały ma GMS lub TBS P o numerach porządkowych: 47, 48, 49 i 50? 5. Czy GMS w jakikolwiek sposób monitoruje przebieg prac remontowych (lepiej powiedzieć zastoju) w budynku Bogusława 46? Czy rozważane jest odkupienie przez GMS lub spółkę gminną tej nieruchomości w celu dokończenia remontu? 6. Czy lokale znajdujące się w przyziemiu budynków zlokalizowanych w ciągu ul. Bogusława X, należących do kwartału 21, a będące własnością gminy lub spółki gminnej TBS P przeznaczone zostaną do sprzedaży czy też zostaną utrzymane w zasobach? 7. Czy jeśli nadal jest wola budowania we wnętrzu kwartału 21 parkingu na 500-600 samochodów, to znane są sposoby skomunikowania tego miejsca? Wiadomo, że tak duży obiekt parkingowy w tym miejscu będzie pokaźnym generatorem ruchu w zależności od stopnia rotacji pojazdów, przy całkowitym zapełnieniu parkingu, będzie to ilość kilku tysięcy dodatkowych pojazdów na dobę.
8. Czy jeśli taki parking powstanie, to zlikwidowana zostanie podobna do ilości miejsc wewnątrz tego parkingu, ilość miejsc na powierzchni? W kontekście przyjmowanych przez Gminę różnych dotyczących systemu transportowego i komunikacji zbiorowej dokumentów w randze strategii warto nadmienić, że mówi się o niezwiększaniu ilości miejsc parkingowych w śródmieściu, a nawet o uszczuplaniu ich liczby. Z poważaniem Marek Duklanowski