ZINTEGROWANY PLAN ROZWOJU TRANSPORTU PUBLICZNEGO NA LATA 2009-2015 dla MIASTA MIELEC

Załącznik do Uchwały Nr XXXII/336/09 Rady Miejskiej w Mielcu ZINTEGROWANY PLAN ROZWOJU TRANSPORTU PUBLICZNEGO NA LATA 2009-2015 dla MIASTA MIELEC Mielec, maj 2009r.

Spis treści: 1. Zasięg terytorialny Planu Zintegrowanego (wyznaczenie granic obszaru)....5 2. Diagnoza sytuacji na obszarze planu... 7 2.1. Charakterystyka sytuacji społeczno- gospodarczej... 7 2.1.1. Rozwój przestrzenny i funkcjonowanie transportu... 7 2.1.2. Strefa gospodarcza... 8 2.1.3. Strefa społeczna... 9 2.1.4. Wpływ na środowisko naturalne i kulturowe... 15 2.2. Charakterystyka stanu sektora transportu publicznego... 16 2.2.1. Diagnoza stanu istniejącego... 16 2.2.2. Miejski i podmiejski system autobusowy... 18 2.2.3. Sieć kolejowa... 22 2.2.4. Transport lotniczy... 23 2.2.5. Zasady i struktury zarządzania transportem zbiorowym... 23 2.2.6. Infrastruktura transportowa inna niż transport zbiorowy... 24 3. Organizacja transportu pasażerskiego na terenie Mielca... 27 3.1. Główny przewoźnik pasażerów na terenie Mielca... 27 3.2. Analiza SWOT Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu... 28 3.3. Reorganizacja Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu... 29 4. Rozwój usług transportu publicznego... 32 5. Powiązanie planu z dokumentami strategicznymi... 35 5.1. Kontekst międzynarodowy i krajowy... 35 5.1.1. Polityka transportowa państwa... 35 5.1.2. Polityka transportowa Unii Europejskiej... 36 5.1.3. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko... 37 5.2. Kontekst regionalny... 37 5.2.1. Strategia rozwoju oraz Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Podkarpackiego... 37 5.2.2. Regionalny Program Operacyjny Województwa Podkarpackiego... 39 5.3. Kontekst lokalny... 41 5.3.1. Strategia Rozwoju Powiatu Mieleckiego na lata 2000-2010... 42 5.3.2. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Mielca42 5.3.3. Strategia Rozwoju Społeczno- Gospodarczego miasta Mielca na lata 2007-2015 z prognozą do roku 2020... 43 5.4. Konkluzja... 44 6. Polityka transportowa i kierunki działania w zakresie transportu publicznego... 45 6.1. Cele i zadania dla transportu w Mielcu... 45 6.2. Cele i wskaźniki realizacji Planu... 46 strona 2

6.3. Oczekiwane wskaźniki osiągnięcia Planu... 47 7. Plan finansowy na lata 2009-2015... 48 8. Zestawienie zadań planowanych do realizacji w latach 2009-2015... 50 9. Szacunkowa prognoza popytu na transport publiczny w Mielcu... 53 10. System wdrażania... 57 10.1. Zarządzanie... 57 10.2. Sposoby komunikacji społecznej, monitorowania i ocen Planu... 57 Spis tabel: Tabela 1. Struktura i liczba ludności według płci i ekonomicznych grup wieku w Mielcu na koniec 2007 roku... 11 Tabela 2. Prognoza ludności Mielca na lata 2009-2029... 12 Tabela 3. Pracujący w Mielcu w latach 2005-2007... 13 Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według sektorów własnościowych w latach 2004-2007... 13 Tabela 5 Liczba aktywnych podmiotów zarejestrowanych w Urzędzie Miejskim w Mielcu.13 Tabela 6. Porównanie wskaźników produkcji sprzedanej w miastach Podkarpacia w roku 2006... 14 Tabela 7. Liczba pasażerów przewiezionych przez MKS Mielec w latach 2002-2008... 17 Tabela 8. Dynamika zmian ilości pasażerów przewiezionych przez MKS Mielec w latach 2002-2008... 17 Tabela 9. Elementy sieci komunikacji autobusowej w roku 2008... 18 Tabela 10. Elementy sieci komunikacji autobusowej obsługiwanych przez MKS Sp. z o.o. z uwzględnieniem tras w roku 2008... 20 Tabela 11. Struktura wiekowa i stan rodzajowy taboru autobusowego Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Sp. z o.o.... 21 Tabela 12. Ścieżki rowerowe oraz ciągi pieszo- rowerowe w Mielcu... 25 Tabela 13. Analiza SWOT Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu... 28 Tabela 14. Cele Operacyjne związane z rozwojem transportu publicznego... 43 Tabela 15. Plan finansowy miasta Mielec w latach 2009-2015 przy pozostawieniu wpływów ze sprzedaży biletów w MKS... 49 Tabela 16. Zadania inwestycyjne planowane do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013... 51 Tabela 17. Zadania inwestycyjne Miasta Mielec zawarte w Wieloletnim Programie Inwestycyjnym na lata 2008-2013 z zakresu Komunikacji i Transportu... 52 Tabela 18. Założenia do analizy zachowań komunikacyjnych... 56 Spis wykresów: Wykres 1. Struktura przemysłu w SSE EURO-PARK MIELEC... 15 Wykres 2. Częstość korzystania z usług komunikacji miejskiej... 32 strona 3

Wykres 3. Rodzaj wykorzystanych biletów... 33 Wykres 4. Stopień zadowolenia z wprowadzenia systemu karty miejskiej - biletu elektronicznego... 33 Wykres 5. Stopień zadowolenia z promocyjnego systemu sprzedaży biletów okresowych (miesięcznych)... 33 Wykres 6. Atrakcyjność promocji... 33 Wykres 7. Ocena jakości usług świadczonych przez komunikację miejską... 34 Wykres 8. Źródło informacji o funkcjonowaniu MKS... 34 Spis rysunków: Rysunek 1. Zasięg działalności MKS Sp. z o.o. w Mielcu... 6 Rysunek 2. Ścieżki rowerowe w Mielcu... 26 strona 4

AUTORZY OPRACOWANIA Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Niniejsze opracowanie przygotował zespół International Management Services Sp. z o.o. z siedzibą w Krakowie w składzie: Jan Friedberg, Agata Pietrzyk Mariusz Szubra. na podstawie umowy nr IM-342/M-1/79/2008, zawartej z Gminą Miejską Mielec w dniu 5 grudnia 2008r. 1. Zasięg terytorialny Planu Zintegrowanego (wyznaczenie granic obszaru) Wyznaczenie granic obszaru terytorialnego Planu przeprowadzone zostało w oparciu o kryteria: demograficzno-osadnicze, społeczne, ekonomiczne, przestrzenne i infrastrukturalne. Obszar poddany delimitacji 1 stanowi swoisty region funkcjonalny, obejmujący obszar miasta Mielca. Podstawowym kryterium funkcjonalnym wyznaczenia granic jest kryterium dojazdów do pracy. Ponadto uwzględnione zostały kryteria dodatkowe, w tym: - dojazdy młodzieży do szkół ponad-gimnazjalnych; - dojazdy do usług rynkowych (handel, usługi komercyjne, w tym obsługa finansowo - bankowa); - dojazdy do usług nierynkowych (kultura, sztuka, służba zdrowia, sport). Ponadto wpływ na wyznaczenie granic mają planowane inwestycje w zakresie komunikacji miejskiej, które obejmują tylko obszar Gminy Miejskiej Mielca. Oznacza to, że zasięg terytorialny Planu pokrywa się z granicami administracyjnymi miasta Mielca. Poniżej zamieszczono graficzne przedstawienie wyznaczonych granic oddziaływania Planu. 1 Wyznaczenie granic obszaru strona 5

Rysunek 1. Zasięg działalności MKS Sp. z o.o. w Mielcu Źródło: Opracowanie własne Obszar wyznaczony przez czerwoną linię pokrywa się z zasięgiem działalności Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu na obszarze powiatu mieleckiego. strona 6

2. Diagnoza sytuacji na obszarze planu 2.1. Charakterystyka sytuacji społeczno- gospodarczej 2.1.1. Rozwój przestrzenny i funkcjonowanie transportu Dla prawidłowego rozwoju miasta zasadniczą kwestią polityki transportowej jest uzyskanie zrównoważonego podziału ruchu osób pomiędzy transport indywidualny (samochodami) a zbiorowy (autobusami, koleją). Podział ten uwzględnia także możliwości wykorzystania ruchu pieszego i rowerowego, jako racjonalnego substytutu ruchu zmotoryzowanego. Właściwe kierowanie przestrzennym rozwojem (zasada zrównoważonego rozwoju), w szczególności w zakresie transportu, ma na celu: - zapewnienie możliwości realizacji potrzeb przemieszczania się mieszkańców i odwiedzających według ich potrzeb, - stworzenie warunków dla dostosowania sprawności w funkcjonowaniu układów komunikacyjnych oraz infrastruktury technicznej do zmieniających się potrzeb społeczności miejskiej; - doskonalenie struktury przestrzennej miasta pod kątem jej funkcjonalności oraz racjonalne jej przekształcenie w dostosowaniu do potrzeb dalszego rozwoju; - projektowanie układu drogowego według zasad, które zapewniają minimalizację możliwości wystąpienia uciążliwości w otoczeniu. Podstawowym sposobem realizacji tych zasad jest uatrakcyjnienie oferty przewozowej transportu publicznego, przy ograniczaniu dostępności samochodem do wybranych rejonów największych koncentracji ruchu, z uwzględnieniem efektywności pracy układu, w tym: wpływu na kondycję finansową miejskiego transportu zbiorowego, kolei i ponadlokalnych przewoźników autobusowych, warunków parkowania mieszkańców i przybyszów, bezpieczeństwa uczestników ruchu. strona 7

Dynamiczny rozwój motoryzacji powoduje narastanie niestabilności w funkcjonowaniu układu drogowego: natężenia ruchu przekraczają wartości krytyczne, wprowadzanie sygnalizacji świetlnej poprawia bezpieczeństwo, lecz powoduje kolejki, zaś wzrost użytkowania samochodów stwarza problemy parkingowe w największych koncentracjach usług i mieszkalnictwa. 2.1.2. Strefa gospodarcza Miasto Mielec jest ośrodkiem miejskim o znaczeniu regionalnym, skupiającym szereg usług publicznych i administracyjnych. Do najważniejszych sektorów o znaczeniu regionalnym należą: - Edukacja zamiejscowy wydział Wyższej Szkoły Gospodarki i Zarządzania w Krakowie, szkoły pomaturalne oraz zespoły szkół i szkoły średnie, - Ochrona zdrowia specjalistyczny szpital i niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, - Gospodarka - ośrodek tradycyjnego przemysłu lotniczego oraz firm skoncentrowanych na branżach: motoryzacyjnej, metalowej, tworzyw sztucznych oraz produkującej materiały dla budownictwa. W strategicznych planach rozwoju gospodarczego Mielca przewiduje się rozwój następujących sektorów gospodarki: - Edukacja rozwój szkolnictwa wyższego studia licencjackie, magisterskie, - Turystyka zwiększenie i poprawa oferty turystycznej (w tym infrastruktury transport, baza hotelowa), - Wspieranie rozwoju europejskiego centrum usług. Wpływ rozwoju transportu publicznego na politykę gospodarczą i zatrudnienie Miasto Mielec, dzięki realizacji polityki zrównoważonego rozwoju transportu, ma możliwość uzyskania lepszej pozycji do walki z wyzwaniami związanymi z utrzymaniem konkurencyjności, wymogami zapewnienia wysokiej jakości życia, dobrych warunków pracy strona 8

i utrzymaniem niskiego poziomu wyłączenia mieszkańców z życia społeczności miejskiej. Politykę mobilności można uznać za ważną inwestycję w ludzi, miejsca pracy, zrównoważenie społeczne i tożsamość kulturową. Jej konsekwentna realizacja stanowić będzie czynnik napędzający rozwój ekonomiczny, w tym: - wpłynie na rozwój gospodarczy i pełniejsze zatrudnienie; - powstanie nowych możliwości zatrudnienia w małych i średnich przedsiębiorstwach związanych z branżami inżynierii transportowej, informatycznej oraz budowlanej; - sprawna komunikacja publiczna, powstanie sieci ścieżek rowerowych zwiększy atrakcyjność miasta, zwłaszcza dla turystów; - zwiększenie przewozów transportem publicznym oraz nowe źródła wpływów doprowadzą do poprawy ich usług; Realizacja zalecanej polityki transportowej będzie mieć znaczny wpływ na przyciągnięcie inwestycji poza sektorem transportowym. 2.1.3. Strefa społeczna Transport zbiorowy charakteryzuje się powszechną dostępnością dla wszystkich podróżujących bez względu na to czy mają nieograniczony dostęp do samochodu czy też nie. Wśród osób mających dostęp do auta skorzystanie z publicznego środka transportu jest kwestią wyboru, na który wpływać może złe samopoczucie, powody ekologiczne, czy inne nieprzewidziane przypadki. Natomiast, do drugiej wymienionej grupy, wchodzą dzieci, młodzież, ludzie mniej zamożni i osoby niepełnosprawne, które nie posiadają odpowiednio przystosowanego pojazdu indywidualnego. Dodać warto, że na terenach wyłączonych z transportu indywidualnego, najczęściej jedynym środkiem transportu jest transport zbiorowy. Działania związane z rozwojem zrównoważonego transportu mają bezpośredni wpływ na politykę społeczną, gdyż: - poprawiają jakość życia i zdrowotność mieszkańców, przede wszystkim przez uatrakcyjnienie przestrzeni publicznej, które dotyczą między innymi obszarów z historyczną zabudową miasta; strona 9

- zapewniają dostępność niezbędnej informacji potrzebnej do planowania podróży; - dostarczają lepsze usługi transportowe, przede wszystkim osobom, które podlegają wyłączeniu społecznemu ze względu na status ekonomiczny, niepełnosprawność czy podeszły wiek; - dostarczają dobry jakościowo transport zbiorowy po rozsądnych cenach; - zapewniają dogodniejsze możliwości przemieszczania się i dostęp do typowych miejsc aktywności wszystkim osobom bez konieczności posiadania własnego środka transportu; - poprawiają bezpieczeństwo pasażerów, zwłaszcza w nocy (przede wszystkim kobietom), a także osobom starszym i niepełnosprawnym. Czynniki demograficzne, jak liczba mieszkańców oraz ich rozmieszczenie, wpływają na kształtowanie się układu transportu zbiorowego oraz projektowanie marszrut linii komunikacji miejskiej. Dla sprawnego działania układu należy okresowo badać poziom usług oraz wprowadzanie korekt, w oparciu o następujące kryteria: - maksymalizacja liczby pasażerów zapewnienie możliwości przewożenia jak największej liczby pasażerów - dopasowanie układu komunikacji miejskiej do głównych potoków pasażerskich - minimalizacja liczby przesiadek zapewnienie bezpośredniości połączeń na ciągach o największych potokach pasażerów, tak aby podróże zawierały nie więcej niż jedną przesiadkę - minimalizacja kosztów eksploatacyjnych układ optymalny powinien zapewniać opłacalność stosowanych rozwiązań - jak najlepsze połączenie obszarów o podobnym potencjale, w miarę możliwości o komplementarnych motywacjach podróży np.: obszar zabudowy mieszkaniowej oraz obszar miejsc pracy, dominujące motywacje podróży: dom-praca, praca-dom - zapewnienie sprawnej komunikacji miejskiej, kursującej z dużą częstotliwością w obszarach o ograniczonym dostępie dla komunikacji indywidualnej. strona 10

Z kolei czynniki społeczne (np. poziom życia, wykształcenie) mogą wpływać na: - wybór środka transportu (transport zbiorowy lub indywidualny, pieszy czy rowerowy) - konieczność zapewnienia atrakcyjnych z punktu widzenia pasażera powiązań z potencjalnymi miejscami pracy - umożliwienie dojazdu do obiektów pełniących funkcje publiczne, takich jak szpital, uczelnia, szkoły, cmentarze, targowiska, itp. - konieczność poszanowania przyzwyczajeń mieszkańców. Według danych z Banku Danych Regionalnych Głównego Urzędu Statystycznego na koniec 2007 roku w Mielcu mieszkało 61 005 osób, w tym 31 622 kobiet, co stanowi 51,84% mieszkańców. W wieku produkcyjnym ogółem było 40 290 osób, co stanowi 66,04% mieszkańców ogółem (69,09% mężczyzn do mężczyzn ogółem, 63,21% kobiet do kobiet ogółem). Poniżej pokazano zestawienie ludności Mielca z uwzględnieniem płci oraz ekonomicznych grup wieku. Mieszkańcy Mielca pod koniec 2007 roku stanowili 0,16% ludności kraju i 2,99% województwa podkarpackiego. Gęstość zaludnienia wynosiła 1301 osób na km 2. Tabela 1. Struktura i liczba ludności według płci i ekonomicznych grup wieku w Mielcu na koniec 2007 roku Lp. Wyszczególnienie Ogółem Kobiety Mężczyźni 1 ogółem 100% 61 005 51,84% 31 622 48,16% 29 383 2 wiek przedprodukcyjny kobiety i mężczyźni w wieku 0-17 lat 100% 11 766 48,84% 5 747 51,16% 6 019 3 wiek produkcyjny 4 wiek poprodukcyjny kobiety w wieku18-59 lat, mężczyźni w wieku 18-64 lat kobiety powyżej 59 lat, mężczyźni powyżej 64 lat 100% 40 290 49,61% 19 988 50,39% 20 302 100% 8 949 65,78% 5 887 34,22% 3 062 Źródło: Bank Danych Regionalnych strona 11

Według prognoz liczba mieszkańców będzie systematycznie maleć i w 2029 projekcje wskazują, że osiągnie poziom 53 521 osób, co stanowi około 87,7% stanu ludności z roku 2007. Tabela 2. Prognoza ludności Mielca na lata 2009-2029 Wyszczególnienie 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 Ogółem 61 900 61 608 61 332 61 029 60 714 60 387 60 037 Mężczyźni 29 840 29 688 29 547 29 363 29 218 29 055 28 880 Kobiety 32 060 31 928 31 792 31 675 31 503 31 340 31 165 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 Ogółem 59 731 59 373 58 999 58 588 58 200 57 773 57 298 Mężczyźni 28 730 28 576 28 395 28 194 28 022 27 815 27 596 Kobiety 31 009 30 804 30 612 30 402 30 186 29 965 29 709 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 Ogółem 56 808 56 309 55 818 55 253 54 681 54 121 53 521 Mężczyźni 27 362 27 113 26 898 26 620 26 337 26 060 25 789 Kobiety 29 453 29 203 28 927 28 640 28 351 28 067 27 739 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Liczba dzieci i młodzieży (przedział wiekowy: 0-14 lat) zmalała w stosunku do roku poprzedniego, podobnie relacja liczby dzieci do liczby osób w wieku od 15 i więcej jest mniejsza niż w roku poprzednim. Taki stan rzeczy na pewno wynika z wydłużania się przeciętnego trwania życia, które dla województwa podkarpackiego wynosi: 80,9 lat- kobiety oraz 72,87 lat- mężczyźni, a także stosunkowo mniejszej liczby urodzeń w odniesieniu do liczby urodzeń dzieci, które w 2008 roku osiągnęły wiek 14 lat. Wzrost liczby osób w wieku poprodukcyjnym świadczy o faktycznym wydłużeniu przeciętnego trwania życia. Niestety zauważalne jest ujemne saldo migracji, co oznacza, że miasto ma problemy z zachęcaniem osób, przede wszystkim w wieku produkcyjnym, do pozostania w mieście. Pomimo tego w mieście istniało, na koniec 2007 roku, około 5 757 podmiotów gospodarczych, z czego 5 546 należało do sektora prywatnego. Zauważalny jest wzrost liczby osób pracujących przy malejącej liczbie osób zarejestrowanych jako bezrobotne. Oznacza to, że udział bezrobotnych zarejestrowanych do ludności w wieku produkcyjnym jest z roku na rok mniejszy. strona 12

Tabela 3. Pracujący w Mielcu w latach 2005-2007 Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Lp. Wyszczególnienie 2005 2006 2007 1 Ogółem pracujący 22 230 22 905 24 190 2 W przeliczeniu na 1000 mieszkańców Źródło: Główny Urząd Statystyczny 359,53 371,74 393,58 Jak widać powyżej liczba pracujących się zwiększa i w 2007 roku na 1000 mieszkańców przypadało około 394 pracujących. Tabela 4. Podmioty gospodarki narodowej zarejestrowane w rejestrze REGON według sektorów własnościowych w latach 2004-2007 Lp. Wyszczególnienie 2004 2005 2006 2007 1 Ogółem 5 809 5 721 5 721 5 757 2 Sektor publiczny 210 210 211 211 3 Sektor prywatny 5 599 5 511 5 510 5 546 Źródło: Główny Urząd Statystyczny Tabela 5 Liczba aktywnych podmiotów zarejestrowanych w Urzędzie Miejskim w Mielcu Wyszczególnienie 2004 2005 2006 2007 Liczba podmiotów aktywnych, w tym: 3174 3102 3039 3099 usługi 476 465 456 465 handel 2047 2001 1960 1999 produkcja 444 434 425 434 liczba zezwoleń na przewóz osób taxi 48 47 46 46 pozostałe 159 155 152 155 Źródło: www.mielec.pl Głównymi podmiotami gospodarki narodowej na terenie Mielca są podmioty działające w branży przemysłu lotniczego oraz podmioty funkcjonujące jako ich dostawcy. Ponadto mocną pozycję posiadają firmy skoncentrowane na branżach: motoryzacyjnej, metalowej. tworzyw sztucznych oraz produkujące materiały dla budownictwa. Wspólnie, wraz z branżą lotniczą, stanowią one 2/3 całości przemysłu Mielca. Do największych pracodawców w mieście należą: - Black Red White Sp. z o.o.- branża meblarska, - BURY Sp. z o.o.- branża telekomunikacyjna, - Cech Rzemiosł Różnych- zrzeszenie przedsiębiorców, strona 13

- KIRCHHOFF Polska Sp. z o.o.- branża motoryzacyjna, - Kronospan Mielec Sp. z o.o.- produkcja płyt drewnopochodnych, - Lear Corporation Poland Sp. z o.o. - branża motoryzacyjna, - Multimedia Polska SA- usługi telekomunikacyjne, - Polskie Zakłady Lotnicze Sp. z o.o.- branża lotnicza - Spółdzielnia Rzemieślnicza Wielobranżowa - zrzeszenie przedsiębiorców, - Szpital Powiatowy im. Edmunda Biernackiego- opieka medyczna, - Zakład Produkcyjny KAMOT MIELEC S.A.- branża motoryzacyjna. Mielec wraz z powiatem mieleckim jest przodującym ośrodkiem przemysłowym w województwie podkarpackim oraz jednym z wiodących w południowo- wschodniej części Polski. Od kilku lat jest liderem w wielkości produkcji sprzedanej, co zostało pokazane w tabeli 6. Tabela 6. Porównanie wskaźników produkcji sprzedanej w miastach Podkarpacia w roku 2006 Lp. Wyszczególnienie Mielec + powiat mielecki 1 2 wielkość produkcji sprzedanej przemysłu [mln zł] wielkość produkcji sprzedanej przemysłu na 1 mieszkańca [zł] Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Gminy Miejskiej Mielec Rzeszów + powiat rzeszowski Stalowa Wola + powiat stalowowolski 4 246,8 3 906,7 3 141,8 31 895 18 846 28 779 Na terenie miasta w 1995 roku utworzona została, jako pierwsza w Polsce, Specjalna Strefa Ekonomiczna EURO-PARK MIELEC. Stanowi ona jedno z najważniejszych miejsc inwestycyjnych w skali województwa, jak i kraju. Specjalne przywileje oferowane w strefie przyciągają kapitał krajowy i zagraniczny, który stanowi 70% całości kapitału zainwestowanego. Według danych na koniec 2006 roku, od 1996 roku wydano 117 pozwoleń dla firm polskich i zagranicznych na prowadzenie działalności na terenie SSE, zainwestowano 2,8 mld zł i stworzono 11 220 nowych miejsc pracy. Do inwestorów zagranicznych, działających na strona 14

terenie SSE, należą firmy z następujących państw: Austria, Francja, Irlandia, Japonia, Niemcy, Szwecja, USA, Wielka Brytania. Miasto Mielec wraz z powiatem mieleckim został sklasyfikowany na I miejscu w zakresie wartości inwestycji firm z kapitałem zagranicznym (523,1 mln USD w latach 1989-2005). Ranking dotyczył miast i powiatów województwa podkarpackiego, który zamieszczony był w opracowaniu Inwestycje zagraniczne w województwie podkarpackim do 2005 r. Dzięki wprowadzaniu nowych dziedzin przemysłu i usług charakter Specjalne Strefy Ekonomicznej zmienił się i w ostatnich latach struktura przemysłu przedstawia w sposób, który pokazano na wykresie 1. Wykres 1. Struktura przemysłu w SSE EURO-PARK MIELEC Źródło: Urząd Miasta Mielec 2.1.4. Wpływ na środowisko naturalne i kulturowe Dla każdego miasta, w którym funkcjonuje transport zbiorowy, ważne jest aby oferowany środek komunikacji był przyjazny środowisku. Emisja spalin oraz hałas, to najbardziej uciążliwe źródła zanieczyszczeń miasta. Na poziom hałasu oraz ilości spalin dostających się do atmosfery przede wszystkim wpływ mają: natężenie ruchu komunikacyjnego, udział transportu ciężkiego w strumieniu ruchu, prędkość pojazdów, stan techniczny pojazdów, odległość zabudowy mieszkaniowej, stan i rodzaj nawierzchni, płynność ruchu i sposób eksploatacji pojazdów. W celu zredukowania przyczyn powstawania nadmiernego hałasu oraz emisji spalin, działania związane z rozwojem transportu zbiorowego strona 15

winny uwzględniać potrzeby oraz oczekiwania pasażerów i mieszkańców miasta. Ponadto, dla poprawy stanu środowiska, pasażer przy wyborze środka komunikacji powinien uwzględniać jaki to wpływ może mieć na jego i najbliższych otoczenie. Świadomość, iż każdy pasażer, przewieziony transportem publicznym pozwala na emisje mniejszej ilości spalin i hałasu, niż ten sam pasażer, wieziony samochodem osobowym, ma pozytywny wpływ na rozwój oraz wybór transportu zbiorowego jako głównego przewoźnika. Aby zmniejszyć skalę wywoływanych przez transport zanieczyszczeń powietrza oraz poziomu hałasu, należy wprowadzać pojazdy alternatywne i innowacyjne. W związku z tym można spodziewać się oszczędności zużycia energii (paliwa napędowego) oraz zahamowania procesu przeznaczania nowych obszarów na przestrzenie komunikacyjne. Przewiduje się także spadek wypadkowości oraz zmniejszenie skutków wypadków. Kontynuacja planów w przyszłości związanych z rozwojem transportu zbiorowego ułatwi dostęp do najważniejszych miejsc miasta nie naruszając ich warunków funkcjonowania. 2.2. Charakterystyka stanu sektora transportu publicznego 2.2.1. Diagnoza stanu istniejącego System transportowy Mielca składa się z: - sieci drogowej, - sieci komunikacji autobusowej i mikrobusowej (transportu publicznego), - linii kolejowej, - obiektu lotnictwa cywilnego. Podstawowym układem transportu publicznego w Mielcu jest sieć komunikacji autobusowej, która obsługuje obszar całego miasta. Uzupełniającą formą transportu są komunikacja mikrobusowa oraz linia kolejowa, które obsługują połączenia w szerszej skali regionu (podmiejskie i regionalne). W bezpośrednim wpływie transportu zbiorowego znajdują się mieszkańcy Gminy Miejskiej Mielca oraz gmin, które podpisały porozumienia w sprawie prowadzenia usług strona 16

transportowych przez MKS w Mielcu. Na sieci komunikacyjnej (obszar miasta Mielca) znajduje się 185 przystanków, w tym 54 zadaszonych wiat przystankowych i 131 słupków przystankowych. Z danych pozyskanych z dokumentów MKS wynika, że w roku 2008 liczba przewiezionych pasażerów wyniosła 4 281 tys. i zmniejszyła się w porównaniu do roku 2002 o około 24,87%, a w stosunku do roku poprzedniego spadła o około 2,6%. Tendencja spadkowa w ilości przewiezionych pasażerów jest widoczna od roku 2002 i stale się utrzymuje. W roku 2008 nastąpiło zwiększenie ilości przewiezionych pasażerów na bilety ulgowe przy znacznie głębszym spadku ilości pasażerów na bilety normalne. Długość linii autobusowych wynosiła 329,0 km, w tym na terenie miasta 243,4 km. Tabela 7. Liczba pasażerów przewiezionych przez MKS Mielec w latach 2002-2008 Lp. Wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 1 Liczba przewiezionych pasażerów ogółem [tys.] 5 698,60 5 385,30 5 205,40 4 609,00 4 368,00 4 395,00 4 281,00 2 Liczba pasażerów "na bilety normalne" [tys.] 2 287,30 2 140,30 2 013,40 1 678,00 1 567,30 1 526,00 1 392,48 3 Liczba przewiezionych pasażerów na bilety 3 411,29 3 244,92 3 191,97 2 930,70 2 800,70 2 869,72 2 889,14 ulgowe [tys.] Źródło: Miejska Komunikacja Samochodowa Sp. z o.o. w Mielcu Tabela 8. Dynamika zmian ilości pasażerów przewiezionych przez MKS Mielec w latach 2002-2008 Lp. Wyszczególnienie 2003 /2002 2004 /2003 2005 /2004 2006 /2005 2007 /2006 2008/2007 1 Przewiezieni pasażerowie ogółem -5,50% -3,34% -11,46% -5,23% 0,62% -2,6% 2 Przewiezieni pasażerowie na -6,43% -5,93% -16,66% -6,60% -2,64% -8,75% bilety normalne 3 Przewiezieni pasażerowie na -4,88% -1,63% -8,19% -4,44% 2,46% 0,68% bilety ulgowe Źródło: Miejska Komunikacja Samochodowa Sp. z o.o. w Mielcu W roku 2008 Miejska Komunikacja Samochodowa wykonała pracę przewozową na poziomie 1 628 090 poj. - km, z czego 1 547 531 km było jazdy jako przewozy regularne, a pozostałe 80 559 km wykonano na kursach okazjonalnych (wynajmy okolicznościowe 16 924 km, wynajmy na basen i lodowisko 12 566 km, dowóz dzieci do szkół 51 069 km). W tabeli 9 przedstawiono parametry sieci w roku 2008 2. 2 Sprawozdanie z działalności Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu za rok 2008 strona 17

Tabela 9. Elementy sieci komunikacji autobusowej w roku 2008 Lp. Elementy sieci 2008 1 Liczba linii autobusowych [szt.] 7 2 Liczba tras autobusowych [szt.] 28 3 Długość tras autobusowych [km] 329,0 4 Liczba tras autobusowych w mieście [szt.] 21 5 Długość tras autobusowych w mieście [km] 243,4 Źródło: Opracowanie własne 2.2.2. Miejski i podmiejski system autobusowy W tabeli przedstawiono zestawienie parametrów sieci autobusowej z podziałem na trasy komunikacji miejskiej. W związku z obsługiwaniem przez Miejską Komunikację Samochodową tras na obszarze innych gmin od 1 lutego 2007 wprowadzono następujące strefy komunikacji miejskiej: Strefa 0 przystanki w granicach administracyjnych miasta Mielca w tym: 1. przystanek Wola Mielecka- granica miasta 2. przystanek Pętla Rzemień 1 3. przystanek Złotniki Szkoła (skrzyżowanie z ul. Traugutta) 4. przystanek Mościska- granica miasta 5. przystanek Lotnisko- granica miasta Strefa I przystanki zlokalizowane na terenie Gminy Mielec 1. przystanki Chorzelów I i Chorzelów Kościół 2. Przystanki Złotniki biblioteka i Złotniki sklep 3. przystanki Wola Mielecka 2 skrzyżowanie na Tarnów i Podleszany 1 4. przystanki Wola Mielecka 2 i Wola Mielecka 3 5. przystanki linii 4 i 20 Wola Mielecka strona 18

Strefa II przystanki zlokalizowane na terenie Gminy Mielec z wyłączeniem przystanków strefy I oraz przystanek końcowy linii 1 Strefa III przystanki zlokalizowane na terenie Gminy Tuszów Narodowy, Gminy Gawłuszowice oraz Gminy Przecław z wyłączeniem przystanków określonych w strefie IV Strefa IV 1. przystanki zlokalizowane na terenie Gminy Przecław od przystanku Kiełków Szkoła do przystanku Przecław Rynek 2. przystanki zlokalizowane na terenie Gminy Gawłuszowice i Tuszów Narodowy tj. Borki Nizińskie 1, 2, 3; Młodochów 1, 2 Brak szczegółowych danych o wielkości przewozów innych niż MKS przewoźników. Na podstawie pomiaru ruchu w Rynku, wykonanego w kwietniu 2009 dla potrzeb projektu nowej organizacji ruchu w Rynku 3 można oszacować wielkość i strukturę przewozów różnych przewoźników w sposób następujący: Roczne przewozy MKS 4 281 000 pasażerów Dobowe przewozy dnia powszedniego - 14 270 pas. Udział MKS w ruchu - 48 % (na podstawie pomiaru) Dobowe i roczne przewozy VEOLIA - 10 888 dobowo, 3 266 403 - rocznie Dobowe i roczne przewozy innych przewoźników 4566 dobowo, 1 369 920 - rocznie Łączne roczne przewozy autobusowe w Mielcu i okolicy - 8 917 323 3 Studium i projekt docelowej organizacji ruchu w Starym Mieście w Mielcu, Jan Friedberg, Projektowanie dróg i doradztwo w zarządzaniu, Wieliczka, kwiecień 2009 strona 19

Tabela 10. Elementy sieci komunikacji autobusowej obsługiwanych przez MKS Sp. z o.o. z uwzględnieniem tras w roku 2008 Lp. Elementy sieci 2008 1 Liczba linii autobusowych [szt.], w tym 7 2 Liczba tras ogółem 28 3 Długość tras ogółem [km] 329,0 4 Liczba tras miejskich [szt.] 21 5 Nr trasy Trasa Miejska 6 3 Os. Borek- ul. Jagiellończyka 7 4 ul. Legionów- Strefa 8 5 Tesco- Os. Rzochów 9 14 Os. Lotników- Cmentarz Komunalny 10 13 ul. Pisarka- Cmentarz Komunalny/ Kusocińskiego 11 17 ul. Pisarka- Strefa/ Padykuły 12 18 ul. Pisarka- SSE 13 19 ul. Pisarka- SSE/ Kwiatkowskiego 14 20 ul. Jana Pawła II- Os. Smoczka 15 21 ul. Legionów- SSE/ ul. Wolności 16 22 ul. Jana Pawła II- SSE 17 24 ul. Legionów- ul. Szybowcowa 18 28 Os. Lotników- ul. Wyszyńskiego 19 28A Lotników- Wyszyńskiego/ N. Szpital 19 29 Os. Lotników- ul. Zygmuntowska/ Szafera 21 29A Os. Lotników- ul. Zygmuntowska/ Kochanowskiego 22 30 Os. Smoczka- Br. Główna/ Strefę 23 35 Os. Borek- ul. Pisarka 24 36 ul. Szafera- ul. Wyszyńskiego 25 K1 ul. Bajana- Osiedle- N. Szpital- Rynek- Os. Lotników 26 K2 Os. Lotników- Rynek- N. Szpital- DK- ul. Bajana 27 Długość tras miejskich [km] 243,4 28 Liczba tras podmiejskich [szt.] 7 29 Nr trasy Trasa Podmiejska 30 1 Mielec- Wola Pławska 31 6 Mielec- Chorzelów 32 8 Mielec- Młodochów 33 10 Mielec- Wola Chorzelowska- Trześń 34 15 Mielec- Przecław 35 33 Mielec- Szydłowiec 36 34 Mielec- Wólka Książnicka 37 Długość tras podmiejskich [km] 85,6 38 Liczba przystanków [szt.], w tym 185 39 Przystanki zadaszone 54 40 Słupki 131 Źródło: Sprawozdanie z działalności Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu za rok 2008 strona 20

Według danych na dzień 31.12.2008 roku tabor autobusowy w inwentarzu MKS wynosił 40 sztuk, w tym 10 sztuk autobusów nisko- podłogowych. Autobusy są wyeksploatowane, potrzebujące gruntownych remontów lub wymiany na nowe. Średni wiek taboru wynosi 13,5 roku. Autobusami eksploatowanymi powyżej 10 lat są to pojazdy Jelcz M121MB, Autosan H9-35, Jelcz 110M oraz Jelcz M11, które stanowią około 70% taboru ogółem. Wskaźnik gotowości technicznej utrzymywany był na poziomie 87,6%. Poniżej w tabeli zawarto stan i rodzaje autobusów z uwzględnieniem przedziału wiekowego taboru. Zmiana taboru w ciągu roku 2008 nastąpiła w wyniku sprzedaży 2 sztuk autobusów, których stan techniczny nie pozwalał na dalszą eksploatację, a także ich naprawa była nieuzasadniona z punktu ekonomicznego i technicznego. W zamian zakupiono dwa uprzednio używane do jazd testowych autobusy niskopodłogowe klasy maxi, zasilane gazem ziemnym CNG marki TEDOM 123 G Kronos z roku 2006. Tabela 11. Struktura wiekowa i stan rodzajowy taboru autobusowego Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Sp. z o.o. Marka autobusu Do 3 Lat Liczba autobusów w przedziałach wiekowych 4-6 7-10 11-15 16-20 Powyżej lat lat lat lat 20 lat Autobusy miejskie nisko-podłogowe Jelcz M121MB - - - 4 - - 4 Neoplan K4016 - - 1 - - - 1 Solaris Turbino 12 - - 2 - - - 2 Jelcz M101I SALUS - 1 - - - - 1 TEDOM 123G 2 - - - - - 2 Autobusy miejskie Razem Autosan H9-35 - - - 6 4 6 16 Autosan A10.10M - - 2 - - - 2 Autosan H6 - - 3 - - - 3 Jelcz 110M - - - 2 1 3 Jelcz 120M - - 1 4 - - 5 Jelcz M11 - - - - 1-1 Razem 2 1 9 14 7 7 40 Źródło: Sprawozdanie z działalności Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu za rok 2008 Ponadto na terenie Mielca działa firma przewozowa Veolia Transport Podkarpacie Sp. z o.o., która świadczy usługi w zakresie komunikacji regularnej, zwykłej i pospiesznej, strona 21

a także przewozów okazjonalnych dotyczących obsługi gimnazjum oraz komunikacji nieregularnej tj. wynajmów turystycznych, okolicznościowych, krajowych i zagranicznych. Terenem działalności przewozowej obsługiwanym przez Spółkę jest obszar powiatu ropczycko - sędziszowskiego, strzyżowskiego, kolbuszowskiego, dębickiego, mieleckiego, rzeszowskiego, tarnobrzeskiego, tarnowskiego, przeworskiego i leżajskiego. W roku 2008 Spółka ogółem wykonała 358 541 kursów, 2 727 wynajmów, przejechała 12 611 785 pojazdo-km oraz przewiozła 11 844 301 osób, w tym 125 492 osób w komunikacji regularnej 4. Spółka przewozowa Veolia dzierżawi od Miasta teren, na którym znajduje się dworzec autobusowy. Miasto jest na etapie opracowywania koncepcji zagospodarowania tego terenu, wraz z budową nowego budynku dworca, który w przyszłości pełnił będzie rolę integratora transportu miejskiego z transportem regionalnym czy krajowym. 2.2.3. Sieć kolejowa Sieć kolejowa nie jest wykorzystywana dla potrzeb lokalnego ruchu miejskiego, tylko dla połączeń regionalnych i krajowych. Linia Tarnobrzeg-Dębica (przebiegająca przez Mielec) jest częścią linii Łódź Kaliska-Dębica. Na terenie Mielca jest to linia jednotorowa i niezelektryfikowana. Na odcinku z Mielca do Dębicy kursują: - Hetman relacji Zamość - Gorzów Wielkopolski, - Dwie pary szynobusów relacji Dębica - Tarnobrzeg, - Dwie pary pociągów relacji Tarnobrzeg - Przeworsk. Linia jest pośrednim łącznikiem z międzynarodową magistralą relacji wschód - zachód (Przemyśl- Zgorzelec). Od stacji w Mielcu biegnie bocznica w kierunku Specjalnej Strefy Ekonomicznej oraz elektrociepłowni, a także tor łączący stację z częścią bocznicową Mielec Południe. 4 Dane ze strony: http://www.vt-podkarpacie.pl/pl/1,31/2/informacje_o_spolce.html strona 22

2.2.4. Transport lotniczy Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Obecne lotnisko, znajdujące się na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej EURO-PARK Mielec, nie jest wykorzystywane do regularnych połączeń krajowych i międzynarodowych. Jego funkcja sprowadza się do świadczenia usług agrolotniczych, służy producentowi samolotów (Polskie Zakłady Lotnicze), Aeroklubowi oraz szkole pilotażu. Obsługuje także loty indywidualne. Ze względu na bliskie położenie Specjalnych Stref Ekonomicznych Mielca oraz Tarnobrzega, w Strategii rozwoju społeczno- gospodarczego miasta Mielca na lata 2007-2015 z prognozą do roku 2020, rozważa się plany prowadzące do podniesienia rangi lotniska. Najbliższym lotniskiem, które wykonuje loty międzynarodowe jest lotnisko Rzeszów Jasionka, gdzie oferowane są bezpośrednie loty do Londynu i Dublina oraz inne, pośrednie przez Warszawę. 2.2.5. Zasady i struktury zarządzania transportem zbiorowym Uwarunkowania prawno-organizacyjne, w tym struktury zarządzania transportem w mieście Doświadczenia światowe, w tym szczególnie z terenu Unii Europejskiej, wskazują, że niektóre uwarunkowania prawne w Polsce stwarzają bariery w stosowaniu sprawnych instrumentów prowadzenia zrównoważonej polityki transportowej. Dotyczą one stworzenia możliwości (lub choćby tylko dopuszczalności) takich rozwiązań jak: - prawa do powierzania obsługi transportowej miasta lub jego części na wyłączność wyłonionych w procedurach konkurencyjnych podmiotom gospodarczym (według zasady służby publicznej), - obligatoryjności tworzenia związków komunalnych w celu koordynacji rozwiązań przestrzennych i transportowych, w tym w odniesieniu do obszarów metropolitalnych 5 ; - określenie roli transportu publicznego (np. jako środka dominującego w centrum). Po przyjęciu w Unii Europejskiej Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 1370/2007 6 powstają przesłanki do stopniowego wprowadzania takich instrumentów 5 Trwają konsultacje rządowego projektu ustawy o rozwoju miast, centrach rozwoju regionalnego i obszarach metropolitalnych, który te zagadnienia uwzględnia, choć w formie niedoskonałej strona 23

w drodze dostosowania prawa polskiego do tego aktu prawnego, wiążącego Polskę, lub przez stosowanie bezpośrednio prawa UE. Jednakże najistotniejsze na poziomie lokalnym jest utworzenie takich ram organizacyjnych dla struktur zarządzania, które zapewnia sprawność i efektywność rozwoju systemu transportu, kierując się interesem pasażera (klienta) oraz zasadami polityki transportowej miasta. 2.2.6. Infrastruktura transportowa inna niż transport zbiorowy Parkowanie W latach 2002-2006 na terenie Mielca wykonano szereg remontów i modernizacji dróg wraz z parkingami i chodnikami. W wyniku tego odnowiona została powierzchnia 12 324 m 2 z przeznaczeniem na miejsca postojowe. Jednak taka powierzchnia jest niewystarczająca w szczególności w okolicach starych osiedli mieszkaniowych, gdzie Straż Miejska często interweniuje w sprawach parkowania w niedozwolonych miejscach (trawniki, chodniki). Ścieżki rowerowe Miasto, uwzględniając potrzeby mieszkańców, włączyło do swoich zadań inwestycyjnych budowę ścieżek rowerowych. Realizację tematu przekazano zespołom pracowniczym Urzędu Miejskiego z Wydziału Urbanistyki, Geodezji i Gospodarki Gruntami oraz Inżynierii Miejskiej i Biura Inżynieryjno - Technicznego. Efektem tego jest uwzględnianie ścieżek rowerowych i ciągów pieszych w projektach modernizacji oraz remontów dróg. W latach 2002-2006 zbudowano sieć ciągów komunikacyjnych dla rowerów i osób pieszych o długości 10 kilometrów 7. 6 Rozporządzenie Rady i Parlamenty Europejskiego 1370/2007 dotyczące usług publicznych w zakresie drogowego i kolejowego transportu pasażerskiego, 23 października 2007, Dziennik Urzędowy UE nr L 315, z 3.12.2007 7 Informacje uzyskane ze strony internetowej Urzędu Miasta Mielca strona 24

Tabela 12. Ścieżki rowerowe oraz ciągi pieszo- rowerowe w Mielcu Lp. Lokalizacja (nazwa) Długość (m) Powierzchnia (m 2 ) 1 Metalowców 936 2755 2 Ciąg pieszo- rowerowy Szafera- Drużbackiej 680 2672 3 Od Partyzantów w kierunku Stawów Cyranowskich 1357 5988 4 Jagiellończyka 370 2188 5 Aleje Jana Pawła II 700 2820 6 Szafera 1400 4168 7 Padykuły 1300 2600 8 Wojska Polskiego 570 1531 9 Niepodległości- Kwiatkowskiego 2500 6250 10 Ciąg pieszo- rowerowy Dąbrówki- Gajowa 250 773 11 Traugutta 600 1144 12 Ciąg pieszo- rowerowy ul. Powstańców Warszawy 800 4857 Źródło: Urząd Miejski w Mielcu Razem 11463 37746 Poniżej na rysunku 2 przestawiono przestrzenne umiejscowienie ścieżek rowerowych na terenie miasta. strona 25

Rysunek 2. Ścieżki rowerowe w Mielcu Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Źródło: Urząd Miejski w Mielcu strona 26

3. Organizacja transportu pasażerskiego na terenie Mielca 3.1. Główny przewoźnik pasażerów na terenie Mielca Głównym przewoźnikiem transportu zbiorowego na terenie Gminy Miejskiej Mielca jest Miejska Komunikacja Samochodowa Sp. z o.o. (MKS), która powstała po likwidacji Przedsiębiorstwa Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu. Na podstawie Aktu Założycielskiego (Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 2/2008 Nadzwyczajnego Zgromadzenia Wspólników MKS Sp. z o.o. z dnia 05.05.2008 roku) przedmiotem działalności Spółki jest: - Transport lądowy pasażerski, miejski i podmiejski, - Pozostały transport lądowy pasażerski, gdzie indziej niesklasyfikowany, - Konserwacja i naprawa pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli, - Działalność usługowa wspomagająca transport lądowy, - Sprzedaż detaliczna części i akcesoriów do pojazdów samochodowych z wyłączeniem motocykli, - Kupno i sprzedaż nieruchomości na własny rachunek, - Pozostałe badania i analizy techniczne, - Wynajem i zarządzanie nieruchomościami własnymi lub dzierżawionymi, - Działalność agencji reklamowych, - Pozostała działalność usługowa, gdzie indziej niesklasyfikowana z wyłączeniem ubezpieczeń i funduszy emerytalnych. Ponadto Spółka ma zapewniać ciągłość, powszechność i dostępność świadczeń w zakresie lokalnego transportu zbiorowego dla Gminy Miejskiej Mielec oraz innych Gmin. Dlatego też, na podstawie zawartych porozumień z Wójtami Gmin: Przecław (Porozumienie z dnia 08.10.2003 roku), Gawłuszowice (Porozumienie z dnia 13.10.2006 roku), Tuszowa Narodowego (Porozumienie z dnia 10.10.2003 roku) oraz Gminy Miejskiej Mielec (Porozumienie z dnia 8.10.2003 roku) o świadczenie usług w zakresie komunikacji miejskiej, na ich terenie usługi te prowadzi MKS Sp. z o.o. w Mielcu. Ponadto Rada Miejska w Mielcu podjęła w dniu 6 września 2007r. Uchwałę Nr XI/85/07 w sprawie zawarcia porozumienia z przedstawicielami Gminy Miasto Dębica, Gminą Dębica i Gminą Przecław na realizację wspólnej polityki transportowej dotyczącej komunikacji miejskiej, jako zadania własnego gmin, w zakresie lokalnego transportu zbiorowego. strona 27

3.2. Analiza SWOT Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Poniższa tabela 13 przedstawia tylko najważniejsze elementy, pozwalające na ocenę sytuacji w systemie transportu publicznego oraz spółki MKS w Mielcu metodą SWOT. Tabela 13. Analiza SWOT Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Mocne strony Słabe strony MKS posiada pełne kompetencje w zakresie organizacji lokalnego transportu zbiorowego Wysoka zdolność przewozowa Ugruntowana pozycja lokalnego przewoźnika Wykup ustalonych przez Gminę Mielec i Gminy sąsiadujące ulg w przejazdach komunikacji miejskiej Zapewnianie bezpieczeństwa pasażerom oraz innym użytkownikom dróg poprzez sprawne organizowanie komunikacji (zoptymalizowany czas pracy kierowców) Eksploatacja autobusów niskopodłogowych miejskiej Szanse Zagrożenia Możliwość utworzenia Centrum Obsługi Klienta dla pasażerów komunikacji miejskiej, kolei, autobusów regionalnych i dalekobieżnych Rozwój miasta przekładający się na poszerzenie obszarów działania o tereny nie objęte dotąd komunikacją miejską Polityka transportowa zmniejszająca atrakcyjność wykorzystywania transportu indywidualnego (opłaty parkingowe, strefy ruchu uspokojonego) Połączenie układu komunikacji miejskiej miast i gmin sąsiadujących Integracja komunikacji miejskiej z pozostałym transportem zbiorowym Fundusze UE na rozwój infrastruktury transportowej Nowoczesne rozwiązania taryfowo- biletowe zwiększające atrakcyjność korzystania z transportu publicznego w powiązaniu ich np. polityką parkingową Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Brak opracowanej polityki transportowej miasta Przestarzała infrastruktura komunikacji miejskiej Brak rozwiniętej sieci dróg, pętli końcowych dla autobusów komunikacji miejskiej Zaawansowany wiek taboru (średnia wieku 13,5 lat) Niski udział autobusów niskopodłogowych w stosunku do eksploatowanego taboru Brak preferencji w układzie komunikacyjnym miasta dla komunikacji Brak lub niedobór środków finansowych Wzrost transportu zatłoczenia w ruchu drogowym i parkowaniu Starzenie się taboru Wzrost kosztów eksploatacji ze względu na wzrost cen Wzrost kosztów działalności utrata pasażerów na rzecz samochodu osobowego nasilenie nielegalnie działającej konkurencji, w szczególności w okresie szczytu przewozowego Analizując powyższą tabelę można zauważyć przewagę mocnych stron nad słabymi oraz szans nad zagrożeniami. Pomimo, że przewaga jest nieznaczna sytuacja jest sprzyjająca strona 28

realizacji strategii max - min, która charakteryzuje się maksymalizacją możliwości i mocnych stron przy minimalizacji skutków działania słabych stron i zagrożeń. Ponadto przedstawiona tabela SWOT będzie podstawą metodyczną w ocenach poszczególnych przedsięwzięć organizacyjnych i inwestycyjnych, podejmowanych przez Miejską Komunikację Samochodową w Mielcu w zakresie transportu publicznego. 3.3. Reorganizacja Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu Podstawowym obowiązkiem Gminy w zakresie publicznego transportu zbiorowego jest wprowadzenie w życie rozwiązań zgodnych z Rozporządzeniem 1191/1969 8, które obowiązuje do 3.12.2009r., a po tej dacie rozporządzeniem 1370/2007 9. Zgodnie z Rozporządzeniem 1370/2007 jednostka samorządu terytorialnego może realizować swoje zadania w zakresie publicznego transportu zbiorowego poprzez własną spółkę komunalną posiadającą charakter podmiotu wewnętrznego, może również powierzyć wykonywanie zadań w drodze umowy cywilno-prawnej wybranemu przewoźnikowi w trybie przetargowym zgodnie z ustawą z dnia 29 stycznia 2004r Prawo zamówień publicznych. Pod pojęciem podmiot wewnętrzny należy rozumieć odrębną prawnie jednostkę, podlegającą kontroli jednostki samorządu terytorialnego, gdzie jej kapitał zakładowy w 100% należy do tej jednostki, zaś jednostka świadczy usługi na rzecz podmiotu właścicielskiego lub podmiotów działających z nią w porozumieniu. Mając na uwadze w/w rozporządzenia w najbliższym czasie planowane są działania w zakresie reorganizacji Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu polegające przede wszystkim na rozdzieleniu funkcji organizatora przewozów od funkcji wykonawczych czyli operatora przewozów. 8 Rozporządzenie Rady (EWG) nr 1191/69 z dnia 26 czerwca 1969 r. w sprawie działania Państw Członkowskich dotyczącego zobowiązań związanych z pojęciem usługi publicznej w transporcie kolejowym, drogowym i w żegludze śródlądowej 9 Rozporządzenie (WE) nr 1370/2007 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. dotyczące usług publicznych w zakresie kolejowego i drogowego transportu pasażerskiego oraz uchylając rozporządzenia Rady (EWG) nr 1191/69 i (EWG) nr 1107/70 strona 29

W momencie reorganizacji samorząd miejski przejmie część zadań oraz zmieni się forma rozliczeń związanych z wykonywanymi usługami przewozowymi, sprzedażą i kontrolą biletów oraz innymi usługami wspomagającymi. Nowy schemat organizacyjny będzie oparty na podziale funkcji: organizatora publicznego transportu zbiorowego tj. Gminy Miejskiej Mielec, operatora publicznego transportu zbiorowego przedsiębiorcy uprawnionego do prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie przewozu osób, który zawarł z organizatorem umowę o świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego. Wybór operatora dokonany zostanie zgodnie z obowiązującym ustawodawstwem wspólnotowym i krajowym. W przypadku prowadzenia usług transportu publicznego poza terenem Gminy Miejskiej Mielec przez operatora będącego podmiotem wewnętrznym niezbędne jest zawarcie stosownego porozumienia międzygminnego, w celu wspólnej realizacji publicznego transportu zbiorowego, w ramach którego Gmina zleci operatorowi realizację usług transportowych zarówno na terenie Gminy Miejskiej Mielec jak i gmin sąsiadujących, uczestników porozumienia. Dla wykonania funkcji organizatora transportu publicznego w Urzędzie Miasta zostanie utworzone stanowisko lub komórka odpowiedzialna za organizację transportu publicznego. Zadaniem tej komórki będzie: a) planowanie rozwoju transportu, b) organizowanie sieci transportu, w tym kontraktowanie usług przewozowych i nadzór nad ich realizacją oraz rozliczania zapłaty za usługi, c) zarządzanie siecią transportowa, d) inne działania niezbędne dla wdrożenia powyższego modelu organizacyjnego. Gmina Miejska Mielec w okresie przejściowym tj. nie dłużej jednak niż w okresie 7 lat licząc od dnia wejścia w życie w/w rozporządzenia 1370/2007 będzie realizowała swoje zadania zaspokajania potrzeb mieszkańców w zakresie publicznego transportu zbiorowego poprzez podmiot wewnętrzny za pośrednictwem operatora tj. Miejskiej Komunikacji Samochodowej Sp. z o.o. w Mielcu. strona 30

Miejska Komunikacja Samochodowa Sp. z o.o. w Mielcu spełnia kryteria podmiotu wewnętrznego, gdyż została powołana w trybie władczym tj. w 4 Uchwały Rady Miejskiej nr XXIV/69/96 z dnia 26.06.1996r w sprawie postawienia w stan likwidacji zakładu budżetowego Przedsiębiorstwa Miejskiej Komunikacji Samochodowej w Mielcu oraz utworzenia spółki pod firmą Miejska Komunikacja Samochodowa Spółka z ograniczona odpowiedzialnością, która to uchwałą nastąpiło nałożenie obowiązku świadczenia usług publicznych w lokalnym transporcie zbiorowym. Szczegółowe określenie zakresu obowiązku świadczenia usług publicznych przez spółkę jest zawarte w Statucie spółki oraz umowie z dnia 30.12.1996r o świadczenie usług komunalnych zawartej pomiędzy Gminą Miejską Mielec a Spółką, których to postanowienia zostaną dostosowane do niezbędnych wymogów rozporządzenia 1370/2007. strona 31

4. Rozwój usług transportu publicznego Ważnym elementem działalności Miejskiej Komunikacji Samochodowej jest podnoszenie poziomu usług, dotyczące w szczególności poprawy komfortu podróży pasażerów. Dlatego też Spółka za jeden z głównych celów stawia sobie efektywne zarządzanie jakością transportu publicznego. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów Spółka kontynuuje działania z lat poprzednich w zakresie sprzedaży biletów, organizacji przewozów oraz wymiany taboru. Warto zaznaczyć, że w roku 2008 wprowadzono nową formę dystrybucji biletów okresowych, którym jest Karta Miejska. Zastąpiła ona stary system zakupu biletów okresowych, przy tym oferując klientom nowy i wygodny sposób opłat za korzystanie z usług komunikacji miejskiej. Po roku działania Karty Miejskiej wydano 3 965 sztuk kart, gdzie przeważającą cześć zakupili klienci korzystający z przejazdów ulgowych (2358 sztuk). Ponadto, razem z Kartą Miejską, została przygotowana nowa taryfa opłat, która przede wszystkim ma na celu promowanie biletów sieciowych i okresowych. Także wdrożono kilka rodzajów promocji zakupu biletów okresowych, co pozwoliło przewoźnikowi na związanie na dłużej klienta z firmą. Kontynuacja powyższych rozwiązań, związanych ze sprzedażą i promocją biletów okresowych, została oparta na analizie preferencji i zachowań pasażerów. Ankietę przeprowadzono w 2008 roku, której wyniki i wnioski przedstawiono poniżej: Wykres 2. Częstość korzystania z usług komunikacji miejskiej strona 32

Wykres 3. Rodzaj wykorzystanych biletów Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego Wykres 4. Stopień zadowolenia z wprowadzenia systemu karty miejskiej - biletu elektronicznego Wykres 5. Stopień zadowolenia z promocyjnego systemu sprzedaży biletów okresowych (miesięcznych) Wykres 6. Atrakcyjność promocji strona 33