W odcinku III tworzyliśmy paski narzędzi. Umieszczaliśmy na panelach ikony, reprezentujące czynności (charakterystyczne dla edytorów tekstu). Musimy teraz przypisać każdemu przyciskowi jego czynność (wycinanie, wklejanie, czyszczenie, itd.). Zastosujemy również w tym projekcie paletę komponentów niewidocznych. Istnieją cztery rodzaje komponentów: Komponenty standardowe Komponenty sterujące Komponenty graficzne Komponenty niewidzialne Biblioteka VCL (Visual Component Library) wchodząca w skład Delphi zawiera ponad 100 konfigurowalnych komponentów (są to określonego rodzaju typy obiektowe) wielokrotnego użycia. Dzięki komponentom tworzenie aplikacji w Delphi jest bardzo szybkie. Komponenty reprezentują elementy sterujące aplikacji takie jak przyciski, pola edycyjne i wiele innych. Niektóre z nich działają parami. KROK 8 Cel: Przypisujemy przyciskom określone funkcje panel górny (Panel1) 1. Otwórz swój program: Moje dokumenty Pierwszy program_4 Projekt1. Jeżeli zapomniałeś jak to zrobić - zajrzyj do odcinka III. 2. Skompiluj swój program. Sprawdź, czy działa prawidłowo. Z programu możesz wychodzić poprzez naciśnięcie przycisku - Zamknij. Co trzeba zrobić, aby zadziałał również przycisk Wyjdź? [rys.1] rys.1 Pamiętasz jak to zrobić? 3. Kliknij dwukrotnie w przycisk na formatce. Zostaniesz przeniesiony do kodu źródłowego twojego programu.
4. W miejscu gdzie stoi kursor, wpisz komendę: close; (nie zapomnij na końcu linii postawić średnik). 5. Skompiluj program i sprawdź, czy przycisk działa. 6. Co jakiś czas staraj się zapisać czynności, które wykonałeś. Jeżeli zdarzy się, że popełniłeś jakiś błąd i program nie chce się kompilować, a ty nie umiesz tego naprawić, po prostu zamkniesz program nie zachowując zmian. W ten sposób zaoszczędzisz czas i nie będziesz musiał programować od nowa. Zajmiemy się teraz następnymi przyciskami. 7. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Wytnij. Memo1.CutToClipboard; [rys.2]. rys.2 Przycisk kopiuj: Memo1.CopyToClipboard; Przycisk wklej: Memo1.PasteFromClipboard; Przycisk czyść: Memo1.clear; Czy zauważyłeś, że w trakcie wpisywania program sam proponuje składnię kodu? Na pewno w przyszłości z tej pomocy skorzystasz. Jak można wytłumaczyć linię kodu: Memo1.CutToClipboard; Zawartość pola Memo wytnij do schowka. 8. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Kopiuj. Memo1.CopyToClipboard; 9. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Wklej.
Memo1.PasteFromClipboard; 10. Kliknij dwukrotnie w przycisk - Czyść. Memo1.Clear; 11. Skompiluj program i sprawdź, czy poprawnie działają przyciski: Przyciskiem Czyść usuń napis. Wprowadź dowolny fragment tekstu. Użyj przycisku Kopiuj, zaznaczając tekst. Sprawdź opcje: wklej, wytnij. Mam nadzieję, że wszystkie zdefiniowane przed chwilą opcje działają. Teraz kolej na przyciski umieszczone na lewym panelu. Czy potrafisz wprawić w działanie przycisk - Nowy dokument (znajdujący się jako pierwszy od góry na lewym panelu)? Jaką instrukcję w kodzie programu należy wpisać? Spróbuj wykonać to ćwiczenie samodzielnie. To proste! Rozwiązanie podam w następnym odcinku. KROK 9 Cel: Korzystamy z palety komponentów niewidocznych. Przyciski: Otwórz, Zapisz, Atrybuty czcionki, Kolor tła będą wymagały dodatkowych komponentów. Jest to związane z otwieraniem okna dialogowego w trakcie wywoływania danej opcji. 12. Znajdź zakładkę Dialogs [rys.3].
rys.3 13. Wśród komponentów odszukaj OpenDialog. 14. Umieść go na formatce. Jest to komponent, który po skompilowaniu programu nie będzie widoczny. Nie ma zatem znaczenia, w którym miejscu go umieścimy. Będzie widoczne jego działanie. [rys.4]. rys.4 Musimy ustawić właściwości komponentu OpenDialog. 15. Zaznacz komponent (jeśli nie jest zaznaczony) i wybierz właściwość: Filter. Zostanie otwarty Filter Editor, w którym musisz zdefiniować typ pliku, jaki będzie mógł być otwarty przez program Notatnik 1.0. [rys.5]
rys.5 Zwróć także uwagę na właściwość Name. Taka nazwa, jaka będzie zapisana w Name, musi być wpisana w kodzie źródłowym. Jeżeli zmieniamy nazwę obiektu w Name, pamiętajmy o prawidłowym zapisie w kodzie. Możemy teraz połączyć działanie przycisku Otwórz dokument z komponentem - OpenDialog. 16. Kliknij 2 razy w przycisk Otwórz dokument. Zostaniesz przeniesiony do kodu programu. 17. Wpisz instrukcję: if OpenDialog1.Execute then Memo1.Lines.LoadFromFile(OpenDialog1.FileName); Zastanów się, jak to tłumaczymy? To funkcja warunkowa. Komentarzami zajmiemy się w kolejnym odcinku. 18. Skompiluj program i sprawdź jego działanie. [rys.6] 19. Odszukaj na dysku dowolny plik z rozszerzeniem.txt i spróbuj go otworzyć. Wierzę, że się udało!
rys.6 20. Jeżeli wszystko jest w porządku - zapisz zmiany. 21. Wśród komponentów odszukaj SaveDialog. 22. Umieść go na formatce. Jest to komponent, który po skompilowaniu programu nie będzie widoczny. Nie ma zatem znaczenia, w którym miejscu go umieścimy. Będzie widoczne jego działanie. 23. Zaznacz komponent (jeśli nie jest zaznaczony) i wybierz właściwość: Filter. Zostanie otwarty Filter Editor, w którym musisz zdefiniować typ pliku, w jakim będzie zapisywany dokument, stworzony w twoim programie Notatnik 1.0. 24. Skontroluj właściwość - Name. Teraz kolej na wprowadzenie instrukcji w kodzie programu. 25. Kliknij 2 razy w przycisk symbolizujący - zapisywanie dokumentu do pliku. 26. Wpisz instrukcję: if SaveDialog1.Execute then Memo1.Lines.SaveToFile(SaveDialog1.FileName);
Jeżeli w zapisywaniu kodu popełnisz błąd, kompilator to wychwyci. Podświetli linię błędnie napisaną i ustawi kursor w miejscu, którego nie akceptuje. Na pewno w tym miejscu należy poprawić zapis. [rys.7] W zilustrowanym przypadku brakuje w zapisie 1. rys.7 27. Skompiluj program. 28. Sprawdź poprawność działania wpisanych przed chwilą funkcji: Zapisz w polu roboczym swojego notatnika informacje następującej treści: Notatnik 1.0. Borland Delphi (podaj wersję programu, za pomocą którego pracujesz) Autor: (podaj swoje imię i nazwisko) Copyright: 2003 29. Zapisz te informacje do pliku pod nazwą: czytaj i umieść w folderze: Moje dokumenty/pierwszy program_5. 30. Jeżeli funkcje działają poprawnie, zapisz program. Wszystkie pliki skopiuj do folderu: Pierwszy program_5. Twój program nabiera już wyglądu prawdziwego edytora tekstu. W następnym odcinku dalsza część wykorzystania komponentów niewidocznych.