Analiza śladów Składnik śladowy stężenie poniżej 100ppm poniżej 0.1% AŚ ok. 20% publikacji analitycznych
Analiza śladów Dziedziny zainteresowane analizą śladów Fizjologia roślin Ochrona środowiska Kryminologia Przem. mat. specj. czyst.
Analiza śladów Krytyczne, optymalne i toksyczne poziomy składników odżywczych dla roślin Składnik Poziom krytyczny Zakres optymalny Poziom toksyczny N, % <2 2,0-5,0 Nietoksyczny P, % <0,2 0,2-0,5 Nietoksyczny K, % <1,0 1,0-5,0 Nietoksyczny Ca, % <0,1 0,1-1,0 Nietoksyczny Mg, % <0,1 0,1-0,4 Nietoksyczny S, % <0,1 0,1-0,3 Nietoksyczna Fe, ppm <50 50-250 Nietoksyczne Zn, ppm 15-20 20-100 >400 Mn 10-20 20-300 >300 Cu, ppm 3-5 5-20 >20 B, ppm <10 10-100 >100 Mo, ppm <0,1 0,1-0,5 >0,5 Cl, % <0,2 0,2-2,0 >2,0 Na, % <1,0 1,0-10 Nietoksyczny http://www.zor.zut.edu.pl/skrypt-web/home.html
Wyrażanie stężeń ppm (vpm) 10-4 % mg/kg µl/l ppb (vpb) 10-7 % µg/kg nl/l ppt (vpt) 10-10 % ng/kg µl/m 3 ppq (vpq) 10-13 % pg/kg nl/m 3 czystość materiałów hel 6.0 = 99.9999% helu
Schemat analizy śladowej Materiał do analizy Próbka laboratoryjna Roztwór próbki oddzielenie matrycy pobieranie mielenie mieszanie oczyszczanie powierzchni mineralizacja roztworzenie oddzielenie składników śladowych Potencjalne problemy Homogeniczność, przechowywanie Narzędzia, atmosfera, odczynniki, lotność składników analityk urzadzenia wzbogacanie Roztwór składników śladowych
Zanieczyszczenia wtórne z powietrza Pb HCl 0.5l 8 dni odpar. na powietrzu 3µg 8 dni odpar. przepływ azotu 1µg 8 dni odpar. przepływ azotu, klimat. 0.1µg
W pyle z powietrza ppm Cd 3 S 20.000 K 7.900 Al 3.000 Ca 2.690 Ba 23 Pb 2.150
Clean room class100 www.usc.edu
Na zanieczyszczenie próbki wpływają: pot skóra włosy pojemniki narzędzia dym tytoniowy kosmetyki odzież biżuteria
Zanieczyszczenie rtęcią z powietrza lab. Oznaczanie MeHg metodą PDMS-GC-AFS
Wtórne na etapie rozdrabniania Fe Bez rozdrabniania Moździerz Młyn młotkowy Młyn kulowy, kule krzemienne Młyn kulowy, kule porcelanowe 24.9 ppm 24.9 ppm 43.3 ppm 35.0 ppm 159.5 ppm
Kontakt z naczyniami Adsorpcja analitu na ściankach Ługowanie składników naczynia Wpływ naczyń gdy: analit na poziomie: 10-5 % (0.1ppm) Desorpcja (poprzednich adsorpcji)
Kontakt z naczyniami B. stężony kwas wymywał Hg HClO 4 + HCl sample Elektrochemiczne oznaczanie rtęci w glebach
Współczynnik przeniesienia analitu Autosampler Shimadzu - automatyczny podajnik próbek SIL-30AC - zmniejszona powierzchnia kontaktu igły, - specjalne powłoki, - obróbka powierzchni, - nowy typ uszczelki igły.
Współczynnik przeniesienia analitu Włókno SPME Wyjęcie włókna z portu nastrzykowego GC/MS
Kontakt z naczyniami Pierwiastki w µg/dm 3 materiału naczynia Co Fe Na Zn Szkło 0.08 3000 Duże 0.73 Teflon 0.001 0.035 2-5 0.008
Mycie Szkło kwarcowe do analizy próbek biologicznych - przemycie wodą dejonizowaną - 2 dni w H 2 O 2 - przemycie wodą dejonizowaną - 2-3h w HNO 3 +H 2 SO 4 - przemycie w. 3x destylowaną - suszenie w specjalnej suszarce
Zanieczyszczenia próbki pochodzące z odczynników Klasy czystości odczynników Techniczne rzadko stosowane w analizie Czyste (cz.) lepiej oczyszczone Czyste do analiz (cz.d. a.) podane max. ilości zanieczyszczeń Spektralnie czyste w danych warunkach wzbudzenia widoczne są tylko wypisane pierwiastki Specjalne np. HNO 3 zawartość Hg 0.00005% Bez względu na czystość odczynników wymagana jest ślepa pr.
Zanieczyszczenia próbki pochodzące z odczynników Hg 0 MeHgEt HgEt 2 Analit Tło odczynnikowe Oznaczanie MeHg metodą PDMS-GC-MS
Zmiana składu r-ów wzorcowych i gazowych (adsorpcja) wyługowanie ze ścianek naczynia przenikanie przez ścianki przeciekanie (nieszczelność) Zanieczyszczenie próbki wody pitnej podczas transportu zw. organicznymi
Adsorpcja na ściankach c Silikon PCV PE PP PTFE Wzrost stężenia Chloroformu na powierzchni rurek wykonanych z różnych materiałów 60 min t
Dziękuję za uwagę