Program certyfikacji AWŚ

Program certyfikacji AWŚ 1. Spis treści 1. Spis treści... 1 2. Wstęp... 2 3. Terminologia i skróty... 3 4. Powołania Normatywne... 4 5. Zakres stosowania... 4 6. Opis procesu certyfikacji... 4 7. Prawa i obowiązki kandydata... 8 8. Prawa i obowiązki JCO... 9 9. Opłaty... 9 10. Wymagania dla jednostek szkoleniowych (trenerzy, programy szkoleniowe, organizacja)... 9 11. Kwalifikacje i powołanie egzaminatorów... 10 Aktualizacja procedury: w dniu: przez: Historia zmian: Dodanie AWŚ 18.03.2013 AW Rev. 12/01/18 Strona 1 z 15

Zmiany w pkt 6 Zamykanie niezgodności Zmiany po audicie wewnętrznym Zmiany po uwagach Komitetu Programowego Zmiany po uwagach PCA Uaktualnienie numeru normy Zmiana definicji i skrótu JCO (JCP). Uzupełnienie wymagań dla kandydatów. Zmiana systemu egzaminu z pytań wielokrotnego wyboru na jednokrotnego wyboru Uzupełnienie kryteriów dotyczących oceny egzaminu w p. 6; usunięcie p. 8 we wzorze umowy Uzupełnienie o opis pracy i zadań oraz wymagania kompetencyjne AWŚ 2. Wstęp 22.04.2013 30.09.2013 27.11.2013 04.12.2013 11.12.2013 29.10.2014 02.1.2014 26.10.2015 05.11.2015 08.01.2018 AKN, AW KM KM AR AKN KM AR AR AR AR Program certyfikacji personelu zgodnie z procedurą nr V-09SS-x03pl Przebieg procesu certyfikacji personelu obejmuje Auditora Wewnętrznego Systemu Zarządzania Środowiskowego (AWŚ). DEKRA Certification Sp. z o.o. posiada ponad 10-letnie doświadczenie w obszarze certyfikacji systemów zarządzania. Nasi auditorzy w trakcie procesu certyfikacji mają kontakt z pełnomocnikami i auditorami wewnętrznymi jednostek certyfikowanych. Doskonale więc znają ich potrzeby i problemy wynikające z dynamiki wdrażanych systemów zarządzania. Istnieje ciągła potrzeba doskonalenia umiejętności i podnoszenia kompetencji auditorów i pełnomocników, wynikająca z kolei z potrzeby zwiększenia zaufania do ich kompetencji. Tendencje z lat poprzednich, obserwowane w wynikach badań ISO Survey wskazują na wzrost zainteresowania na polskim rynku normą ISO 14001. Trend ten wzmacnia dodatkowo coraz większa świadomość konieczności zachowania standardów odpowiedzialności środowiskowej biznesu. Oznacza to w praktyce większe zapotrzebowanie na auditorów wewnętrznych tego systemu a także na monitorowanie faktycznych umiejętności tychże. Organizacje certyfikowane muszą mieć szczególną pewność, że ich auditorzy mają wystarczające kompetencje do utrzymania systemu. Działalność auditorów wewnętrznych znacząco decyduje bowiem o właściwym funkcjonowaniu i doskonaleniu każdego systemu zarządzania. Dotychczas jedynym narzędziem zapewnienia podnoszenia i bieżącej aktualizacji wiedzy i umiejętności auditorów były szkolenia. Certyfikacja umożliwi faktyczne potwierdzenie ich kompetencji. Rev. 12/01/18 Strona 2 z 15

Dodatkowo dzięki prowadzonemu przez jednostkę certyfikującą nadzorowi, auditorzy będą zobowiązani do stałego doskonalenia umiejętności, co wpłynie na ich wiarygodność. 3. Skróty i terminologia Certyfikat - dokument wydany przez JCO zgodnie z postanowieniami normy PN-EN ISO/IEC 17024:2012, wskazujący, że wymieniona osoba spełnia wymagania certyfikacyjne ISO 14001 standard ISO określający wymagania dla systemu zarządzania środowiskowego Menedżer Produktu ds. Środowiska, BHP i Efektywności Energetycznej (Menedżer) pracownik JCO odpowiedzialny za prowadzenie i nadzorowanie procesów związanych ze świadczonymi usługami certyfikacji personelu Kandydat osoba ubiegająca się o certyfikat, która spełnia wyspecyfikowane warunki wstępne certyfikacji Egzaminator osoba posiadająca kompetencje do przeprowadzenia i podania oceny wyników egzaminu, gdy w ramach tego egzaminu wymagany jest profesjonalny osąd; do 7 osób egzaminowanych jedna osoba, powyżej 7 egzaminowanych w jednym czasie powołany przez JCO egzaminator oraz pomocnik egzaminatora Kompetencja - zdolność wykorzystania wiedzy i umiejętności do osiągnięcia zamierzonych wyników Ocena proces porównania spełniania przez kandydata wymagań zawartych w programie certyfikacji Odwołanie wystąpienie kandydata o ponowne rozpatrzenie negatywnej decyzji podjętej w procesie certyfikacji Pomocnik egzaminatora pracownik JCO, przeszkolony z zasad przeprowadzania egzaminów Proces certyfikacji - działania, łącznie z wnioskowaniem, oceną, decyzją w sprawie certyfikacji, nadzorem, ponownej certyfikacji i wykorzystaniem certyfikatów oraz logo/znaków, za pomocą których jednostka certyfikująca ustala, że dana osoba spełnia wymagania certyfikacyjne. Program certyfikacji - określone wymagania certyfikacyjne i zasady prowadzenia tego procesu odnoszące się do kategorii osób, w stosunku do których stosuje się te same normy i zasady oraz te same procedury System certyfikacji ogół procedur i zasobów do prowadzenia procesu certyfikacji AWŚ JCO DEKRA Certification VA AA GF MSR ZZ ZM ZF ZA MR MCP OWCP Auditor wewnętrzny systemu zarządzania środowiskowego Jednostka Certyfikująca Osoby DEKRA Certification Sp. z o.o. Procedura Instrukcja Zarząd firmy Pełnomocnik ds. zarządzania (aktualnie obowiązki pełni Szef Zespołu ZZ) Zespół Zarządzania i Certyfikacji Zespół Marketingu Zespół finansów, Zespół administracji Menedżer Regionalny Menedżer Produktu ds. Środowiska, BHP i Efektywności Energetycznej Ogólne Warunki Certyfikacji Personelu Rev. 12/01/18 Strona 3 z 15

4. Powołania Normatywne PN-EN ISO/IEC 17024:2012 Ocena zgodności. Ogólne wymagania dotyczące jednostek certyfikujących osoby. PN ISO 19011:2012 Wytyczne dotyczące auditowania systemów zarządzania PN-EN ISO 14001:2005 Systemy zarządzania środowiskowego Wymagania i wytyczne stosowania. 5. Zakres stosowania Niniejszy program certyfikacji ma zastosowanie w procesie certyfikacji kandydatów na auditorów wewnętrznych systemu zarządzania środowiskowego. Określają one wymagania zgodne z obowiązującymi przepisami, normami i specyfikacjami w ramach zakresu akredytacji, których spełnienie jest niezbędne na poszczególnych etapach procesu. 6. Opis procesu certyfikacji Opis pracy i zadań auditora wewnętrznego środowiskowego Przeprowadzenie auditów wewnętrznych środowiskowych obejmujące przegląd dokumentacji, zaplanowanie, przeprowadzenie i sporządzenie raportu z auditu. Wymagane kompetencje - znajomość normy ISO 14001:2004 - znajomość technik auditowania, umiejętność przeprowadzania auditu wewnętrznego - wiedza w zakresie wymagań prawnych środowiskowych Wniosek o certyfikację. Proces certyfikacji rozpoczyna się w momencie złożenia w JCO przez kandydata wniosku o certyfikację. Do wniosku kandydat powinien dołączyć kopię dokumentu tożsamości oraz kopię dokumentu poświadczającego ukończenie szkolenia w zakresie przedmiotowym certyfikacji. Wraz ze złożeniem wniosku kandydat przesyła ponadto podpisane Ogólna Warunki Certyfikacji Personelu (OWCP). Wniosek następnie trafia do Menedżera. Menedżer, bądź osoba przez niego wyznaczona sprawdza kompletność wniosku i załączników oraz prawidłowość ich wypełnienia. Po sprawdzeniu kompletności wniosku i weryfikacji informacji w nim zawartych, Menedżer dokonuje kwalifikacji kandydata. W procesie kwalifikacji kandydatów na kategorie kompetencji Menedżer może zwrócić się do Komitetu Technicznego o wydanie opinii. Po pozytywnym zakwalifikowaniu kandydata, Menedżer bądź osoba wyznaczona dokonuje rejestracji kandydata w bazie i zakłada teczkę osobową kandydata. Wnioskujący otrzymuje potwierdzenie przyjęcia wniosku o certyfikację z kwalifikacją. W przypadku negatywnego wyniku sprawdzenia Menedżer może wezwać wnioskującego o uzupełnienie brakujących dokumentów, bądź zawiadamia wnioskującego o nieścisłościach. Rejestracja kandydata w bazie następuje w dniu usunięcia nieścisłości. Pierwszym etapem oceny jest weryfikacja złożonego wniosku. Menedżer dokonuje weryfikacji poprzez sprawdzanie spełnienia przez kandydata wymagań. Rev. 12/01/18 Strona 4 z 15

Wymagania względem kandydatów a następnie ocena i decyzja o przyznaniu certyfikatu odnosi się wyłącznie do procesu certyfikacji. Wymagania dla kandydatów ubiegających się o certyfikat AWŚ: - wykształcenie: minimum średnie; - doświadczenie zawodowe: w zależności od wykształcenia: Średnie: rok wykonywania obowiązków/czynności związanych z tematyką SZŚ, Wyższe: 6 miesięcy wykonywania czynności związanych z SZŚ, Wyższe i studia podyplomowe z zarządzania środowiskowego: 3 miesiące wykonywania czynności związanych z tematyką SZŚ; - Ukończone szkolenie (min 16 h) auditora wewnętrznego SZŚ - Udokumentowane przeprowadzenie min. 2 auditów wewnętrznych, z tego co najmniej 4 dni na miejscu w audytowanej organizacji plus działania poauditowe, obejmujące przegląd dokumentacji, zaplanowanie, przeprowadzenie i sporządzenie raportu z auditu. W przypadku jeśli kandydat na certyfikowanego auditora wewnętrznego nie ma udokumentowanej wystarczającej liczby auditów, Menedżer może warunkowo dopuścić kandydata do egzaminu. Certyfikaty, w przypadku niewystarczającego doświadczenia, wydawane są warunkowo na okres 1 roku. W tym czasie kandydat musi dostarczyć dowody poświadczające zdobyte doświadczenie w zakresie dwóch auditów wewnętrznych. W przypadku niedostarczenia dowodów ważność certyfikatu automatycznie wygasa po upływie roku. W przypadku udokumentowania uzupełnionego doświadczenia certyfikat zostaje przedłużony na okres kolejnych dwóch lat. Przedłużony certyfikat również podlega nadzorowi. Poza powyższymi wymaganiami JCO nie stawia żadnych dodatkowych wymagań np. dotyczących przynależności do stowarzyszeń oraz innych utrudniających dostęp do egzaminu. Ocena Zasadniczym etapem oceny jest egzamin sprawdzający kompetencje i wiedzę kandydata. Egzamin składa się z części pisemnej i ustnej. Na potrzeby egzaminów tworzona jest pula pytań egzaminacyjnych. Pula pytań przechowywana jest w sposób uniemożliwiający niepowołany dostęp do puli osób trzecich. Menedżer minimum raz w roku i każdorazowo w przypadku zmiany wymagań prawnych dokonuje przeglądu i aktualizacji puli pytań. Egzamin pisemny składa się z 25 pytań jednokrotnego wyboru, w tym 3 dotyczące wymagań prawnych, i trwa 40 minut. Nadzór nad egzaminem prowadzi Egzaminator. Aby zdać egzamin, uczestnik musi uzyskać z części pisemnej minimum 20 punktów. Wiedza praktyczna weryfikowana jest na podstawie zadanego auditu (symulacji). Kandydat musi odnieść się do konkretnej sytuacji auditowej zgodnie z wymaganiami konkretnej normy, przedstawić jego wynik w sposób przekonujący i uzasadnić go uwzględniając również obowiązujące wymagania prawne. Egzamin ustny trwa 25 minut i jest oceniany przez Egzaminatora. Kryteria oceny 1. Ocena prezentacji, łącznie 10 punktów, z tego: - wprowadzenie i wyjaśnienie sytuacji (1 punkt) Rev. 12/01/18 Strona 5 z 15

- zrozumienie sytuacji (4 punkty) - strategia do osiągnięcia celu (3 punkty) - wyjaśnienie / uzasadnienie sposobu postępowania (2 punkty) 2. Pytania pogłębiające dotyczące znajomości norm, łącznie 5 punktów: - przyporządkowanie sytuacji do normy ISO 14001 (w przypadku AWŚ) - możliwe uzupełnienie o przyporządkowanie do wytycznych, wymagań prawnych 3. Pytania pogłębiające dotyczące zadania, łącznie 5 punktów: - (krytyczna) ocena sytuacji w odniesieniu do systemu zarządzania (np. wydajność, dokumentacja), wyrobów (efektywność, bezpieczeństwo, wpływ na środowisko) i zasobów (np. opłacalność, czas, materiały). - ocena sytuacji w odniesieniu do problemów związanych z praktycznym wdrożeniem - ocena sytuacji w odniesieniu do problemów związanych z akceptacją systemu ze strony pracowników i kadry kierowniczej Aby zdać egzamin uczestnik musi uzyskać z części ustnej minimum 12 punktów, przy czym z oceny prezentacji musi uzyskać minimum 7 punktów. Egzaminy są przeprowadzane w odpowiednich salach, zorganizowanych w sposób zapewniający indywidualne odpowiadanie na pytania, zarówno dla egzaminów pisemnych jak i ustnych. Egzaminator otrzymuje pytania zestawy pytań w zapieczętowanej kopercie i otwiera je dopiero po ogłoszeniu reguł egzaminacyjnych. Oceny wyników dokonuje Egzaminator w sposób uczciwy, miarodajny i wiarygodny. Egzamin pisemny oceniany jest poprzez przyznawanie 1 punktu za poprawnie udzieloną odpowiedź i 0 za odpowiedź nieprawidłową. Za odpowiedź poprawną na pytanie testowe z uważa się odpowiedź, w której zaznaczono prawidłową odpowiedź. Brak odpowiedzi również skutkuje uzyskaniem 0 punktów. Przystąpienie do części ustnej możliwe jest jedynie po zaliczeniu części pisemnej. Egzamin ustny oceniany na maksymalnie 20 punktów. Następnie Egzaminator przedstawia dokumenty egzaminacyjne wraz ze swoją oceną do biura DEKRA Certification. Decyzja Decyzję o certyfikacji podejmowana jest na podstawie: - zatwierdzonego przez Menedżera wniosku o certyfikację; - dokumentów egzaminacyjnych. Przebieg procesu podejmowania decyzji o certyfikacji opisany jest w procedurze V-09SSx03pl Przebieg procesu certyfikacji personelu. Certyfikat wydawany jest na okres 3 lat. Certyfikat powinien zawierać co najmniej: a) imię i nazwisko osoby, która uzyskała dany certyfikat; b) datę uzyskania certyfikatu; c) datę upływu okresu ważności certyfikatu; d) powołanie się na program certyfikacji łącznie z identyfikacją wydania; e) nazwę jednostki certyfikującej; f) numer identyfikacyjny; g) podpisy osób reprezentujących jednostkę certyfikującą. Decyzje o wyniku procesu certyfikacji przekazywane są wnioskującemu pisemnie. W piśmie przewodnim do klienta informującym o decyzji określone są wymagane terminy nadzoru nad certyfikowaną osobą. Nadzór powinien odbyć się między pierwszym dniem 15 miesiąca a ostatnim dniem 21 miesiąca od dnia egzaminu certyfikacyjnego. Rev. 12/01/18 Strona 6 z 15

Od decyzji Komitetu Technicznego przysługuje wnioskującemu odwołanie, zgodnie z V-013- x01pl Odwołania i skargi postępowanie. Nadzór Obowiązkiem JCO jest sprawowanie nadzoru nad prawidłowością stosowania certyfikatu. Nadzór odbywa się poprzez weryfikację utrzymywania kompetencji przez certyfikowaną osobę i obejmuje sprawdzenie, czy: - W okresie ważności certyfikatu, posiadacz certyfikatu wykonuje działania w zakresie określonym certyfikatem. Maksymalna, łączna przerwa w wykonywaniu działań może wynosić nie więcej niż 1 rok. - Posiadacz certyfikatu stosuje certyfikat zgodnie z przeznaczeniem. - Posiadacz certyfikatu gromadzi zapisy dotyczące skarg, które wpłynęły w związku z jego działalnością objętą zakresem certyfikatu. - Posiadacz certyfikatu w okresie ważności certyfikatu odbył (i posiada udokumentowane) co najmniej jedno szkolenie w zakresie obowiązujących przepisów prawnych i norm dotyczących zarządzania środowiskiem. JCO zobowiązana jest do powiadamiania posiadacza certyfikatu o zmianach w systemie certyfikacji oraz zmianach przepisów prawnych i norm dotyczących certyfikatu w okresie jego ważności. Zmiany te będą przesyłane w formie informacji posiadaczom certyfikatów drogą elektroniczną w terminie do 30 dni. Niespełnienie przez posiadacza certyfikatu wymagań określonych w OWCP powoduje cofnięcie lub zawieszenie ważności certyfikatu. Jednostka certyfikująca przechowuje i nadzoruje, dokumentację dotyczącą każdej osoby, która otrzymała certyfikat oraz dokumentację z przebiegu procesu certyfikacji. Dokumentacja dotycząca poszczególnych osób jest przechowywana w warunkach zapewniających bezpieczeństwo i poufność. Dane dotyczące przebiegu procesu certyfikacji i nadzoru rejestrowane są również w bazie. Ponowna certyfikacja JCO na wniosek posiadacza certyfikatu, dwa miesiące przed upływem ważności certyfikatu może udzielić nowego certyfikatu na kolejne trzy lata, po weryfikacji dokumentacji, wskazującej na spełnienie wymagań dotyczących utrzymania kompetencji. Warunkiem ponownej certyfikacji jest: przedłożenie dokumentów świadczących o tym, że posiadacz certyfikatu podwyższał w okresie ważności certyfikatu swoje kwalifikacje w dziedzinie związanej z zakresem działalności objętej certyfikatem, np. przedstawienie zaświadczeń ze szkoleń z wymagań prawnych lub wymagań odpowiedniej normy, a także dowody potwierdzające przeprowadzenie co najmniej trzech auditów wewnętrznych z zakresu ISO 14001 w okresie posiadania certyfikatu spełnienie wymagań stawianych posiadaczowi certyfikatu przez jednostkę w trakcie sprawowania nadzoru nad jego działalnością w zakresie objętym certyfikatem, brak zasadnych skarg na poziom wiedzy i umiejętności posiadacza certyfikatu oraz nie przekraczanie i nie nadużywanie uprawnień wynikających z certyfikatu, potwierdzenie, że posiadacz certyfikatu nie zaprzestał działalności związanej z kompetencjami potwierdzonymi certyfikatem. W przypadku cofnięcia certyfikatu, uzyskanie certyfikatu wymaga ponownej certyfikacji. Rev. 12/01/18 Strona 7 z 15

Cofnięcie certyfikatu DEKRA Certification Sp. z o.o. jako Jednostka Certyfikująca Personel uprawniona jest w każdym momencie do cofnięcia certyfikatu DEKRA, jeżeli: warunki przyznania certyfikatu nie są (już) spełnione, na przykład ze względu na podanie niekompletnych lub nieprawdziwych danych w procedurze certyfikacyjnej; niespełnienie wymagań postawionych przez jednostkę certyfikacyjną w okresie zawieszenia certyfikatu kompetencji wystąpią inne przyczyny uprawniające do cofnięcia certyfikatu na podstawie OWCP. Zawieszenie certyfikatu DEKRA Certification Sp. z o.o. uprawniona jest w każdym momencie do zawieszenia certyfikatu DEKRA w przypadku: zgłoszenia przez OSOBĘ CERTYFIKOWANĄ czasowej rezygnacji z certyfikatu zgłoszenie przez OSOBĘ CERTYFIKOWANĄ braku możliwości przystąpienia do nadzoru w wyznaczonym terminie OSOBA CERTYFIKOWANA lub zleceniodawca nie dopełniają obowiązków nałożonych na nich w związku z certyfikacją, na przykład obowiązku informowania o zmianach, lub nie spełniają zobowiązań wynikających z umowy zawartej z DEKRA Certification Sp. z o. o. w szczególności zobowiązań dotyczących płatności; przedmiot użytkowania, na przykład certyfikat DEKRA, wykorzystywany będzie niezgodnie z warunkami użytkowania, określonymi w OWCP; gdy wymagana procedura w ramach nadzoru lub inny zarządzony przez DEKRA Certification Sp. z o. o. egzamin nie odbędzie się w wyznaczonym terminie lub nie zostanie przeprowadzony w całości; stwierdzenie przekroczenia uprawnień wynikających z przyznanego certyfikatu lub mających na celu świadome wprowadzenie w błąd niespełnienie wymagań określonych przez jednostkę certyfikującą, stwierdzone w okresie nadzoru 7. Prawa i obowiązki kandydata i osoby certyfikowanej Kandydat do certyfikacji ma prawo do: - żądania wglądu do dokumentacji z przebiegu swojego procesu certyfikacji. - wniesienia skargi/odwołania na przebieg procesu certyfikacji po otrzymaniu decyzji z każdego etapu procesu - oceny egzaminu i egzaminatora - złożenia zastrzeżenia do osoby egzaminatora (przed egzaminem) - rezygnacji z przystąpienia do egzaminu Rev. 12/01/18 Strona 8 z 15

- korzystania z dozwolonych pomocy podczas egzaminu (normy ISO 14001, ISO 19011). Kandydat do certyfikacji ma obowiązek: - zastosowania się do przedstawionych warunków przeprowadzania egzaminu - samodzielnej pracy podczas egzaminu. Osoba certyfikowana zobowiązana jest do spełniania warunków przyznania certyfikatu i do niezwłocznego informowania DEKRA Certification o wszelkich zmianach mogących mieć wpływ na spełnienie warunków utrzymania certyfikatu. 8. Prawa i obowiązki JCO Obowiązkiem JCO jest sprawowanie nadzoru nad prawidłowością stosowania certyfikatu. JCO zobowiązana jest do powiadamiania posiadacza certyfikatu o zmianach w systemie certyfikacji oraz zmianach przepisów prawnych i norm dotyczących certyfikatu w okresie jego ważności. Zmiany te będą przesyłane w formie informacji posiadaczom certyfikatów drogą elektroniczną. JCO ma obowiązek przechowywać i nadzorować dokumentację dotyczącą kandydata i osoby certyfikowanej, a także dokumentację z przebiegu certyfikacji, w warunkach zapewniających bezpieczeństwo i poufność. 9. Opłaty W procesie certyfikacji personelu obowiązywać będą kandydatów następujące stawki: Certyfikacja: - AWŚ 450 zł Recertyfikacja: - AWŚ: 350 ZŁ Egzaminy poprawkowe: - AWŚ: 350 zł 10. Wymagania dla jednostek szkoleniowych (trenerzy, programy szkoleniowe, organizacja) DEKRA Certification nie prowadzi szkoleń z zakresu objętego programem certyfikacji. Jednostka prowadząca szkolenia dla AWŚ powinna wyznaczyć osobę odpowiedzialną za ogólne zarządzanie szkoleniami, która będzie czuwała nad jakością świadczonych usług szkoleniowych oraz kompetencjami trenerów. Jednostka prowadząca szkolenia dla AWŚ powinna ponadto mieć określone wymagania kompetencyjne dla trenerów. Ponadto jednostka powinna zapewnić monitorowanie jakości prowadzonych szkoleń. Rev. 12/01/18 Strona 9 z 15

Obowiązkiem jednostki prowadzącej szkolenia dla AWŚ jest zapewnienie uczestnikom szkoleń informacji o warunkach uczestnictwa w szkoleniu, programie szkolenia i kwestiach organizacyjnych. Jednostka prowadząca szkolenia powinna prowadzić dokumentację z przeprowadzonych szkoleń wraz z rejestrem wydanych Zaświadczeń ze szkolenia. Program szkolenia powinien określać m.in. cel szkolenia, jego zakres tematyczny, oraz jego plan. Program szkolenia musi być zgodny z programem określonym przez JCO załącznik nr 1 do Umowy z firma szkoleniową. Każdy uczestnik szkolenia powinien otrzymać pełen zestaw materiałów szkoleniowych. Minimalne wymagania dla trenerów: - ukończone szkolenie z zakresu postanowień normy odpowiednio ISO 14001; - doświadczenie w prowadzeniu szkoleń. Uznane jednostki szkoleniowe to: - OTREK Europejskie Centrum Rozwoju Biznesu Sp. z o.o. - DEKRA Solutions Sp. z o.o. Jednocześnie JCO akceptuje wnioski kandydatów, którzy ukończyli szkolenia w innych jednostkach szkoleniowych pod warunkiem że szkolenie to spełnia warunki ramowego programu szkolenia AWŚ DEKRA Certification. 11. Kwalifikacje i powołanie egzaminatorów Wszyscy egzaminatorzy są powoływani przez Zarząd DEKRA Certification lub przez Menedżera Produktu ds. Środowiska, BHP i Efektywności Energetycznej. Powoływanie egzaminatorów w DEKRA Certification odbywa się w oparciu o przedstawione kwalifikacje oraz możliwość spełnienia określonych funkcji. Warunkiem nawiązania współpracy z egzaminatorem jest podpisanie dokumentu D-06Sx09pl Warunki przeprowadzania egzaminów w ramach certyfikacji personelu. Powołanie na egzaminatora udzielane jest na 3 lata, na podstawie wypełnionego profilu zawodowego. W tym czasie obowiązkowo musi być przeprowadzony przynajmniej 1 monitoring egzaminatora. Powołanie może zostać przedłużone na kolejne trzy lata. Warunkiem utrzymania statusu egzaminatora jest przeprowadzenie przez niego min. 3 egzaminów oraz pozytywna ocena z monitoringu, dokonanego przez Menedżera lub osobę przez niego wyznaczoną. W czasie trwania powołania, egzaminator jest zobowiązany raz w roku uczestniczyć w wymianie doświadczeń dla egzaminatorów. Rev. 12/01/18 Strona 10 z 15

Na 3-4 miesiące przed datą wygaśnięcia ważności powołania Egzaminator jest informowany o upływie ważności powołania. Egzaminator proszony jest o przesłanie zaktualizowanego profilu zawodowego wraz z załącznikami o podwyższeniu kwalifikacji. Wznowienie powołania następuje najpóźniej na 4 tygodnie przed upływem daty ważności poprzedniego powołania - data ważności poprzedniego powołania zostaje przedłużona o kolejne 3 lata Szczegółowa procedura powoływania egzaminatorów znajduje się w dokumencie V-09SSx03pl Przebieg procesu certyfikacji personelu. 12. Załączniki - Załącznik 1 umowa z firmą szkoleniową Umowa nr zawarta w dniu... pomiędzy: DEKRA Certification Sp. z o.o. z siedzibą we Wrocławiu, Plac Solny 20, wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Fabrycznej, VI wydział Gospodarczy; numer KRS 0000010810; NIP 899-24-08-842, którą reprezentuje: Pan Roman Zadrożny Prezes Zarządu, zwaną dalej DEKRA, a. z siedzibą w..., ul.., wpisaną do Krajowego Rejestru Sądowego w Sądzie Rejonowym w. pod numerem KRS. którą reprezentuje: zwaną dalej... 1 Postanowienia ogólne Rev. 12/01/18 Strona 11 z 15

1. Przedmiotem umowy jest ustalenie zasad i warunków współpracy pomiędzy DEKRA a. 2. Strony deklarują współpracę w zakresie propagowania idei podnoszenia i potwierdzania kwalifikacji poprzez certyfikację. 3. Umawiające się strony nie są upoważnione do przekazywania praw i obowiązków wynikających z tego umowy na podmioty trzecie, bez wcześniejszej pisemnej zgody drugiej strony. 4. Strony nie mają prawa żądania od siebie wzajemnie jakiegokolwiek wynagrodzenia z tytułu realizacji niniejszego umowy. 2 Zobowiązania stron 1... przygotuje programy szkolenia i materiały szkoleniowe dla kandydatów do certyfikacji, zgodnie z ramowymi wytycznymi, ujętymi w załączniku nr 1 do niniejszej umowy. 2. jest organizatorem szkoleń otwartych realizowanych w ramach niniejszej umowy 3. DEKRA ma prawo wglądu do programu i materiałów o których mowa w ust 1 przed podpisaniem niniejszej umowy oraz po każdej zmianie dokonanej w tych programach i materiałach. Ponadto.. zobowiązuje się udostępnić program i materiały na każde żądanie DEKRY. Ograniczenie możliwości wglądu może być podstawą rozwiązania niniejszej umowy. 4. DEKRA dopuszcza do egzaminów kandydatów, którzy odbyli szkolenie w. według programów i z udziałem materiałów o których mowa w ust 1 i 3, pod warunkiem spełniania przez kandydatów pozostałych wymagań dopuszczających do udziału w egzaminu. 5. DEKRA przeprowadza egzaminy w oparciu o program certyfikacji w zakresie, którego dotyczą szkolenia, opisane w załączniku. 6. zobowiązuje się do zlecenia szkoleń, określonych w załączniku nr 1 wyłącznie ekspertom o wysokich kwalifikacjach, gwarantujących wysoki poziom prowadzonych szkoleń. 7. Strony wyrażają zgodę na przekazanie materiałów marketingowych słuchaczom, w szczególności, broszur informacyjnych dotyczących ich działalności, gadżetów marketingowych itp. 3 Zawiązanie i rozwiązanie Umowy 1. Umowa wchodzi w życie z dniem jego podpisania przez obydwie strony. 2. Umowę zawarto na czas nieokreślony. Rev. 12/01/18 Strona 12 z 15

3. Każdej ze stron przysługuje prawo rozwiązania Umowy w każdym czasie za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia wynosi 3 miesiące. 4. W przypadku naruszenia postanowień niniejszej umowy każda ze stron ma prawo rozwiązać umowę w trybie natychmiastowym, bez zachowania okresu wywiedzenia, po uprzednim pisemnym wezwaniu drugiej strony do zaprzestania naruszeń w terminie 7 dni i niezastosowaniu się przez drugą stronę do powyższego wezwania. 5. Umowa może być rozwiązana przez każdą ze stron ze skutkiem natychmiastowym, bez zachowania okresu wypowiedzenia w przypadkach: a. dokonania zmian w programach i materiałach szkoleniowych o których mowa w 2 ust 1 i 3 bez pisemnego poinformowania i akceptacji DEKRA b. naruszenia zasad dotyczących konkurencji c. złamania zasady zachowania tajemnicy d. narażenia dobrego imienia lub wizerunku jednej ze stron Umowy e. nie dotrzymania warunków określonych w Umowie 6. Wypowiedzenie Umowy nie zwalnia Stron z obowiązku ukończenia prac, zleceń i wywiązania się ze zobowiązań podjętych przed dokonaniem wypowiedzenia przez jedną ze stron, w szczególności w sytuacji, gdy zobowiązania te dotyczą osób i podmiotów trzecich. 7. Rozwiązanie Umowy pomiędzy Stronami nie ma wpływu na ważność wystawionych przez DEKRA certyfikatów i zaświadczeń. 8. W przypadku wypowiedzenia Umowy przez którąkolwiek ze stron, strony zobowiązane są do zwrotu wszystkich powierzonych wzajemnie wydawnictw, materiałów roboczych, metodologii i innej dokumentacji. Strony nie mają prawa do wykonywania jakichkolwiek kopii, magazynowania na nośnikach magnetycznych, systemach komputerowych i innych, a także przekazywania innym osobom, instytucjom, etc. w/w dokumentów. 4Postanowienia końcowe 1. Podpisanie niniejszej Umowy przez strony unieważnia wszelkie wcześniejsze ustalenia poczynione w jakiejkolwiek formie. 2. DEKRA i. zobowiązują się do zachowania w tajemnicy wszystkiego co wiąże się ze wzajemną współpracą w ramach niniejszej Umowy, w szczególności przekazanych materiałów i informacji oraz treści niniejszej Umowy. Zobowiązanie to obowiązuje w czasie trwania Umowy i po jej zakończeniu. Na stronach ciąży zobowiązania do tego samego swoich pracowników. 3. DEKRA i. zobowiązują się, że wraz z wejściem w życie niniejszej Umowy, wszystkie dane, w tym osobowe, które będą magazynowane lub przetwarzane przez Rev. 12/01/18 Strona 13 z 15

którąkolwiek ze stron nie mogą być przekazywane osobom trzecim bez zgody drugiej strony. 4. Strony zobowiązują się do rozstrzygania wszystkich sporów w sposób polubowny. 5. Sądem miejscowo właściwym dla rozstrzygania sporów wynikających z umowy jest sąd właściwy dla siedziby DEKRA. 6. Niniejsza Umowa może zostać zmieniona przez Strony z zachowaniem formy pisemnej pod rygorem nieważności. 7. Strony nie dokonały żadnych ubocznych ustaleń ustnych zmieniających treść niniejszego umowy. 8. Do rozwiązania niniejszej Umowy wystarczy przesłanie listem poleconym stosownego pisma. Jako wiążącą uznaje się datę stempla pocztowego. 9. Umowa została sporządzona w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach po jednym dla każdej ze stron....... DEKRA Certification Sp. z o.o. Rev. 12/01/18 Strona 14 z 15

Zał. Nr 1 do umowy nr Jednostka prowadząca szkolenia: wyznacza osobę odpowiedzialną za ogólne zarządzanie szkoleniami, która będzie czuwała nad jakością świadczonych usług określa wymagania kompetencyjne dla trenerów monitoruje jakość prowadzonych szkoleń prowadzi dokumentacje ze szkoleń wraz z rejestrem uczestników prowadzi szkolenia odpowiadające ramowemu programowi: Ramowy Program szkolenia Auditor Wewnętrzny Systemu Zarządzania Środowiskiem LP TEMAT Czas teoria (h) Czas ćwiczenia (h) 1 Wymagania normy ISO 14001:2004 1.1 Wymagania ogólne 1.2 Odpowiedzialność kierownictwa i Polityka środowiskowa 1.3 Identyfikacja i ocena aspektów 1.4 Wymagania prawne i ocena zgodności z wymaganiami 4 2 1.5 Monitorowanie i pomiary środowiskowe 1.6 Programy zarządzania przez cele 1.7 Przeglądy systemu zarządzania 2 Podstawowe prawodawstwo w zakresie ochrony środowiska 4 1 3 Zasady audytowania wg normy ISO 19011:2012 3.1 Wytyczne do auditowania 3.2 Definicje dotyczące auditowania 3 2 3.3 Działania auditowe RAZEM: 11 5 Rev. 12/01/18 Strona 15 z 15