WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY w Białymstoku

WOJEWÓDZKI URZĄD PRACY w Białymstoku ul. Pogodna 22, 15-354 Białystok, tel. (085) 74 97 200, fax 74 97 209 e-mail: sekretariat@wup.wrotapodlasia.pl, www.up.podlasie.pl Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w woj. podlaskim w 2013r. II część raportu (popyt na pracę i sytuacja absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych) Białystok SIERPIEŃ 2014

SPIS TREŚCI WSTĘP... 3 I. POPYT NA PRACĘ W WOJ. PODLASKIM W 2012 ROKU... 4 1.1. Pracujący... 4 1.2. Wolne miejsca pracy... 10 1.3. Nowo utworzone miejsca pracy oraz zlikwidowane miejsca pracy.. 14 1.4. PODSUMOWANIE... 18 II. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH I WYŻSZYCH WOJ. PODLASKIEGO... 4 2.1. Absolwenci szkół wyższych woj. podlaskiego... 20 2.2 Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych woj. podlaskiego... 30 2.3 PODSUMOWANIE... 39 ANEKS STATYSTYCZNY... 41 2

WSTĘP Raport ma na celu przedstawienie sytuacji na podlaskim rynku pracy w zakresie kształtowania się popytu na pracę oraz sytuacji absolwentów szkół ponadgimnazjalnych i wyższych województwa podlaskiego w 2013 roku. Analizy popytu na pracę dokonano w oparciu o wyniki GUS-owskiego badania popytu na pracę w zakresie liczby pracujących, wolnych miejsc pracy w końcu 2013r. oraz nowoutworzonych i zlikwidowanych miejsc pracy w okresie I-IV kwartałów 2013r. wg grup zawodów i sekcji PKD 2007. Z uwagi na to, iż jest to badanie reprezentacyjne, dane odnośnie zawodów ze względu na wielkość próby zostały opracowane tylko na poziomie grup wielkich i dużych i tylko na poziomie województwa. Natomiast analiza sytuacji podlaskich absolwentów dokonana została w oparciu o tablice wynikowe wygenerowane przy użyciu aplikacji Monitoring zawodów na podstawie danych z Systemu Informacji Oświatowej SIO MEN o absolwentach szkół ponadgimnazjalnych w 2013r. i przewidywanej liczbie absolwentów tych szkół w 2014r. oraz otrzymanych z GUS informacji odnośnie liczby absolwentów szkół wyższych działających na terenie woj. podlaskiego według szkół i grup kierunków studiów za rok 2012/2013. Informacje te zestawione zostały z danymi z powiatowych urzędów pracy w zakresie pozostawania absolwentów szkół w rejestrach bezrobotnych w końcu 2013 roku. Wykorzystano też dane na temat szansy na uzyskanie pracy w zawodzie na podstawie wyników Badania popytu na zawody i kwalifikacje w województwie podlaskim w 2013 roku. 1 1 Wyniki badania popytu na zawody i kwalifikacje w 2013r. w ramach Podlaskiej Mapy Zawodów i Kwalifikacji. Analiza podaży i popytu na zawody i kwalifikacje w województwie podlaskim, WUP w Białymstoku, Białystok 2013 3

I. POPYT NA PRACĘ W WOJ. PODLASKIM W 2012 ROKU Rynek pracy jest kształtowany przez wzajemne relacje między podażą siły roboczej a popytem na pracę. Siła robocza jest to określona liczba ludności zainteresowana i gotowa wykonywać pracę za określone wynagrodzenie. Natomiast popyt na pracę jest to liczba miejsc pracy, które oferuje gospodarka w określonych warunkach społeczno-ekonomicznych. Na popytową stronę rynku pracy składają się: zagospodarowane miejsca pracy (aktualna liczba pracujących) oraz wolne miejsca pracy (miejsca powstałe w wyniku ruchu zatrudnionych bądź nowo utworzone). W 2013 roku Główny Urząd Statystyczny przeprowadził kolejne badanie popytu na pracę. Od 2007 roku jest to badanie o charakterze reprezentacyjnym, w ramach którego z częstotliwością kwartalną badane są podmioty gospodarki narodowej o liczbie zatrudnionych 1 lub więcej osób. Badanie obejmuje podmioty zaliczane do wszystkich rodzajów działalności, a nie, jak poprzednio, wyłącznie do sektora przedsiębiorstw 2. 1.1. Pracujący Wyniki badania popytu na pracę w woj. podlaskim w IV kwartale 2013r. są reprezentatywne dla 12,6 tys. podmiotów działających na terenie woj. podlaskiego (przed rokiem 11,9 tys.). Większość z nich (62,5%) stanowiły jednostki małe. 81,8% badanych podmiotów funkcjonowało w sektorze prywatnym, a 18,2% w publicznym. Najwięcej podmiotów prowadziło działalność w sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych (31,4%), przetwórstwo przemysłowe (12,4%), edukacja (11,6%) oraz budownictwo (9,3%). 3 W podlaskich jednostkach biorących udział w badaniu popytu na pracę pracowało w końcu 2013r. 230,7 tys. osób (2,2% ogółu pracujących w kraju) i w stosunku do roku poprzedniego liczba ta zwiększyła się o 11,8 tys. osób, tj. o 5,4%. W podmiotach sektora publicznego pracowało 84,7 tys. osób (36,7%), a w sektorze prywatnym 146,0 tys. osób (63,3%). 2 Popyt na pracę w 2013r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2013, s. 10 3 Popyt na pracę w województwie podlaskim w 2013r. Opracowania sygnalne, Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok, kwiecień 2014r., s. 2 4

Przeciętna liczba pracujących w 2013r. wynosiła 227,0 tys. (w 2012r. 227,0 tys., w 2011r. 233,4 tys. osób, w 2010r. - 240,1 tys. osób). Zdecydowana większość (ponad 67%) mieszkańców Podlaskiego pracowała w zakładach pracy prowadzących działalność w 4 sekcjach gospodarki: przetwórstwo przemysłowe (49,0 tys. osób 21,3% ogółu pracujących), handel; naprawa pojazdów samochodowych (48,2 tys. osób 20,9%), edukacja (35,0 tys. osób 15,2%) oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna (22,8 tys. 9,9%). W woj. podlaskim prawie 55,5% osób pracowało w jednostkach dużych, zatrudniających powyżej 49 osób (128,0 tys. osób), 29,4% - w jednostkach średnich, liczących 10-49 pracowników (67,8 tys. osób) i 15,1% - w małych, zatrudniających 1-9 pracowników (34,9 tys. osób). Wśród jednostek dużych najwięcej pracowników zatrudniały zakłady zajmujące się działalnością produkcyjną, handlem; naprawą pojazdów samochodowych, edukacją oraz opieką zdrowotną i pomocą społeczną. W grupie jednostek średnich przeważały jednostki z sekcji: handel; naprawa pojazdów samochodowych, edukacja oraz przetwórstwo przemysłowe, a wśród jednostek małych z sekcji: handel; naprawa pojazdów samochodowych, budownictwo oraz przetwórstwo przemysłowe. Szczegółową strukturę pracujących wg sekcji, sektorów i wielkości jednostek przedstawia poniższa tabela. Tab. 1. Liczba pracujących według sekcji, sektorów i wielkości jednostek w woj. podlaskim w końcu IV kwartału 2013r. 2013r. Sektor Jednostki wg wielkości Sekcje PKD 2007 2012r. Ogółem publiczny prywatny duże średnie małe 2012 218922 86771 132151 124155 57998 36769 Podlaskie 2013 230726 84673 146053 128042 67778 34906 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i 2667 2502 1418 1084 1207 693 602 rybactwo (a) Górnictwo i wydobywanie (b) 959 907 0 907 695 31 181 Przetwórstwo przemysłowe(c) 47120 49049 285 48764 35098 9987 3964 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do urządzeń klimatyzacyjnych (d) 3752 3272 1820 1452 3005 240 27 5

Sekcje PKD 2007 2012r. Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją (e) 2013r. Ogółem Sektor Jednostki wg wielkości publiczny prywatny duże średnie małe 2923 3041 2530 511 1969 944 128 Budownictwo (f) 13263 15095 138 14957 5614 5394 4087 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (g) Transport i gospodarka magazynowa (h) Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi(i) 37016 48215 0 48215 19380 16540 12295 9188 8454 3181 5273 4541 2119 1794 4369 3566 660 2906 449 1830 1287 Informacja i komunikacja (j) 2055 2096 142 1954 862 574 660 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (k) Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (l) Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (m) Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (n) Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (o) 4849 4837 1397 3440 3824 676 337 3533 3339 665 2674 1392 1204 743 4751 3762 902 2860 368 1446 1948 5570 3554 51 3503 2508 520 526 16706 16882 16882 0 11344 5414 124 Edukacja (p) 35052 34966 32680 2286 17398 15719 1849 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (q) Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (r) 20297 22764 18580 4184 16830 3051 2883 3735 3434 3324 110 1477 1228 729 Pozostała działalność usługowa(s) 1117 991 18 973 81 168 742 Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 W porównaniu do poprzedniego roku w 7 sekcjach nastąpił wzrost liczby pracujących, największy zaś dotyczył podmiotów prowadzących działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych (o 30,3%), budownictwa (o 13,8%), opieki zdrowotnej i pomocy społecznej (o 12,2%). W pozostałych sekcjach odnotowano spadek zatrudnienia, przy czym największy w podmiotach działających w zakresie administrowania i działalności wspierającej (o 36,2%), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (20,8%), zakwaterowania i gastronomii (o 18,4%), wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do urządzeń klimatyzacyjnych (o 12,8%) oraz pozostałej działalności usługowej (o 11,3%). 6

Wyniki badania popytu na pracę dostarczają także informacji na temat struktury zawodowej osób pracujących w badanych jednostkach (tab. 2). Tab. 2. Pracujący według grup zawodów, sektorów i wielkości jednostek w woj. podlaskim - stan na koniec IV kwartału 2013r. Wielkie i duże grupy zawodów ogółem Sektor 2013 Jednostki wg wielkości publiczny prywatny duże średnie małe PODLASKIE 230726 84673 146053 128042 67778 34906 1. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 11. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 12. Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 18964 5004 13960 8444 5826 4694 2252 899 1353 927 862 463 8438 2406 6032 4016 2536 1886 13. Kierownicy do spraw produkcji i usług 7272 1515 5757 3160 2116 1996 14. Kierownicy w branży hotelarskiej, handlu i innych branżach 1002 184 818 341 312 349 2. Specjaliści 54559 40335 14224 32268 16379 5912 21. Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 5005 2126 2879 3832 1075 98 22. Specjaliści do spraw zdrowia 12332 8954 3378 8933 1247 2152 23. Specjaliści nauczania i wychowania 22980 21799 1181 10262 11316 1402 24. Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 25. Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 26. Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 10370 5261 5109 7507 1879 984 1674 343 1331 515 243 916 2198 1852 346 1219 619 360 3. Technicy i inny średni personel 21986 11232 10754 14227 4028 3731 31. Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 5165 1468 3697 3686 737 742 32. Średni personel do spraw zdrowia 5159 2359 2800 2782 948 1429 33. Średni personel do spraw biznesu i administracji 34. Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 8371 5186 3185 6070 1472 829 2751 1975 776 1403 730 618 35. Technicy informatycy 540 244 296 286 141 113 4. Pracownicy biurowi 26195 7527 18668 12261 8801 5133 41. Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 4709 2579 2130 2666 1515 528 42. Pracownicy obsługi klienta 9820 1090 8730 3694 3092 3034 43. Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 4845 1210 3635 2787 1910 148 7

Wielkie i duże grupy zawodów ogółem 2013 Sektor Jednostki wg wielkości publiczny prywatny duże średnie małe 44. Pozostali pracownicy obsługi biura 6821 2648 4173 3114 2284 1423 5. Pracownicy usług i sprzedawcy 23607 3754 19853 8628 8799 6180 51. Pracownicy usług osobistych 5048 1679 3369 2723 1092 1233 52. Sprzedawcy i pokrewni 15663 96 15567 4418 6519 4726 53. Pracownicy opieki osobistej i pokrewni 1195 1090 105 455 610 130 54. Pracownicy usług ochrony 1701 889 812 1032 578 91 6. Rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy 684 298 386 383 90 211 61. Rolnicy produkcji towarowej 272 39 233 179 33 60 62. Leśnicy i rybacy 400 259 141 204 57 139 63. Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby 12 0 12 0 0 12 7. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 43182 3092 40090 27176 11265 4741 71. Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 72. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 9649 1580 8069 5214 2377 2058 9868 763 9105 6942 2488 438 73. Rzemieślnicy i robotnicy poligraficzni 1037 126 911 618 323 96 74. Elektrycy i elektronicy 3157 515 2642 1828 584 745 75. Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 81. Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 19471 108 19363 12574 5493 1404 22086 4089 17997 13567 5752 2767 5036 460 4576 4198 781 57 82. Monterzy 4325 146 4179 2596 889 840 83. Kierowcy i operatorzy pojazdów 12725 3483 9242 6773 4082 1870 9. Pracownicy przy pracach prostych 19463 9342 10121 11088 6838 1537 91. Pomoce domowe i sprzątaczki 8115 5824 2291 4888 2638 589 92. Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 332 138 194 121 59 152 93. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 6276 391 5885 4027 2021 228 94. Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 1665 785 880 451 706 508 96. Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 3075 2204 871 1601 1414 60 Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 8

Struktura zawodowa osób pracujących w woj. podlaskim różni się od zawodów reprezentowanych przez podlaskich bezrobotnych. Z badania popytu na pracę wynika, że wśród pracujących w końcu 2013r. najwięcej, bo aż 23,7% stanowili specjaliści (54,6 tys. osób), podczas gdy wśród bezrobotnych tylko 10,3%. W grupie pracujących specjalistów dominowali specjaliści ds. nauczania i wychowania, specjaliści ds. zdrowia oraz specjaliści ds. ekonomicznych i zarządzania. Następna liczna grupa pracujących to robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy stanowiący 18,7% ogółu pracujących (43,2 tys. osób), głównie robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych, robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń oraz robotnicy budowlani w grupie bezrobotnych stanowiący 21,7%. Wśród pracujących wyróżniają się też pracownicy biurowi 11,4% (26,2 tys. osób), w tym przede wszystkim pracownicy obsługi klienta wśród bezrobotnych zaledwie 3,3%. Wykres 1. Struktura pracujących w woj. podlaskim w 2013r. według wielkich grup zawodów. Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 Specjaliści pracowali przede wszystkim w sektorze publicznym 73,9% i w jednostkach dużych 59,1%, realizujących działalność w zakresie edukacji (23,5 tys. osób, tj. 43,1%) oraz opieki zdrowotnej i pomocy społecznej (10,9 tys. osób, tj. 20,0%). Z kolei robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy pracowali przede wszystkim w sektorze prywatnym 92,8%, w większości w jednostkach dużych zatrudniających 50 i więcej osób 62,9%, zajmujących się głównie przetwórstwem 9

przemysłowym (21,6 tys. osób, tj. 50,0%), handlem i naprawą pojazdów samochodowych (10,0 tys osób, tj. 23,4%) oraz budownictwem (6,4 tys. osób, tj. 14,8%). Podobnie pracownicy biurowi w większości zatrudnieni byli w sektorze prywatnym 71,3%, również głównie w dużych jednostkach 46,8%, prowadzących działalność w zakresie handlu; napraw pojazdów samochodowych (29,5%). Dość liczną grupą zawodową byli również pracownicy usług i sprzedawcy 23,6 tys., którzy stanowili 10,2% ogółu pracujących w województwie. Najczęściej zatrudniani byli głównie w sektorze prywatnym 84,1%, w jednostkach średnich 37,3%,zajmujących się przede wszystkim handlem i naprawą pojazdów samochodowych 62,2% 4. Wzrost liczby pracujących w województwie w 2013r. miał miejsce w większości grup, największy jednak odnotowano w grupie 7. robotników przemysłowych i rzemieślników (o 14,6%), grupie 1. przedstawicieli władz publicznych, wyższych urzędników i kierowników (o 12,2%), a także wśród specjalistów oraz techników i innego średniego personelu (o 5,3%). W 3 grupach odnotowano spadek liczby pracujących, a mianowicie w grupie 6. rolnicy, ogrodnicy, leśnicy i rybacy (o 5,5%), 8. operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (o 4,9%) oraz w grupie 4. pracownicy biurowi (o 0,3%). 1.2. Wolne miejsca pracy Na wolne miejsca pracy składają się nowo utworzone miejsca pracy, tj. powstałe w wyniku zmian organizacyjnych, rozszerzenia lub zmiany profilu działalności oraz wszystkie miejsca pracy w jednostkach nowo powstałych, a także miejsca pracy zwolnione w wyniku ruchu pracowników, w stosunku do których spełnione zostały jednocześnie 3 warunki: miejsca pracy w dniu sprawozdawczym były faktycznie nieobsadzone, pracodawca czynił starania, aby znaleźć osoby chętne do podjęcia pracy, a w przypadku znalezienia właściwych kandydatów, pracodawca byłby gotów do natychmiastowego przyjęcia tych osób. Jak wynika z badania popytu na pracę, na 12,6 tys. zbadanych podmiotów tylko 175 jednostek (1,4%) posiadało w końcu 2013r. wolne miejsca pracy i było to o 3,6% jednostek więcej niż w końcu roku poprzedniego. Zakłady pracy funkcjonujące w woj. podlaskim dysponowały w końcu IV kwartału 604 wolnymi miejscami pracy (2012r. 465, 2011r. 774, 2010r. 1526, 2009r. 949, 2008r. 1228). Najwię- 4 Tamże, s.4 i nast. 10

cej wakatów występowało w sektorze prywatnym (75,5%) i w jednostkach dużych (61,3%). Strukturę wolnych miejsc pracy według sekcji PKD przedstawia Tabela 3. Tab. 3. Wolne miejsca pracy według sekcji, sektorów i wielkości jednostek - stan na koniec IV kwartału 2013r. Sekcje PKD 2007 Podlaskie Rolnictwo,leśnictwo,łowiectwo i rybactwo (a) Ogółem Sektor Jednostki według wielkości publiczny prywatny duże średnie małe 2012 465 180 285 290 125 50 2013 604 148 456 370 215 19 15 4 11 4 6 5 Przetwórstwo przemysłowe (c) 194 0 194 168 26 0 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną,gaz,parę wodną,gorącą wodę i powietrze do urządzeń klimatyzacyjnych(d) Dostawa wody;gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją (e) 3 0 3 0 3 0 5 5 0 3 2 0 Budownictwo (f) 134 0 134 9 125 0 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle (g) Transport i gospodarka magazynowa (h) Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi(i) 25 0 25 20 5 0 76 5 71 67 9 0 7 7 0 0 7 0 Informacja i komunikacja (j) 2 0 2 2 0 0 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (k) Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości (l) Działalność profesjonalna,naukowa i techniczna (m) Administracja publiczna i obrona narodowa;obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (o) 2 0 2 2 0 0 2 1 1 1 1 0 8 4 4 0 8 0 41 41 0 34 6 1 Edukacja (p) 23 16 7 10 6 7 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (q) Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (r) 50 50 0 50 0 0 15 15 0 0 9 6 Pozostała działalność usługowa (s) 2 0 2 0 2 0 Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 11

Największa liczba nieobsadzonych miejsc pracy występowała w jednostkach prowadzących działalność w przetwórstwie przemysłowym 32,1%, budownictwie 22,2%, transporcie i gospodarce magazynowej 12,6% oraz opiece zdrowotnej i pomocy społecznej 8,3%. Strukturę kwalifikacyjno-zawodową miejsc pracy niewykorzystanych w końcu 2013 roku przedstawia Tabela 4. Tab. 4. Wolne miejsca pracy według grup zawodów, sektorów i wielkości jednostek - stan na koniec IV kwartału 2013r. Wielkie i duże grupy zawodów Ogółem Sektor Jednostki według wielkości publiczny prywatny duże średnie małe Podlaskie 604 148 456 370 215 19 1. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i kierownicy 11. Przedstawiciele władz publicznych, wyżsi urzędnicy i dyrektorzy generalni 29 8 21 11 18 0 2 2 0 0 2 0 12. Kierownicy do spraw zarządzania i handlu 7 3 4 7 0 0 13. Kierownicy do spraw produkcji i usług 20 3 17 4 16 0 2. Specjaliści 135 91 44 112 23 0 21. Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych 29 11 18 20 9 0 22. Specjaliści do spraw zdrowia 50 50 0 50 0 0 23. Specjaliści nauczania i wychowania 7 7 0 1 6 0 24. Specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania 25. Specjaliści do spraw technologii informacyjno-komunikacyjnych 26. Specjaliści z dziedziny prawa, dziedzin społecznych i kultury 38 12 26 37 1 0 2 2 0 2 0 0 9 9 0 2 7 0 3. Technicy i inny średni personel 22 18 4 18 0 4 31. Średni personel nauk fizycznych, chemicznych i technicznych 33. Średni personel do spraw biznesu i administracji 34. Średni personel z dziedziny prawa, spraw społecznych, kultury i pokrewny 9 9 0 8 0 1 6 4 2 6 0 0 4 4 0 1 0 3 35.technicy informatycy 3 1 2 3 0 0 4. Pracownicy biurowi 25 6 19 7 8 10 41. Sekretarki, operatorzy urządzeń biurowych i pokrewni 1 0 1 1 0 0 42. Pracownicy obsługi klienta 5 0 5 0 5 0 43. Pracownicy do spraw finansowostatystycznych i ewidencji materiałowej 2 2 0 2 0 0 44. Pozostali pracownicy obsługi biura 17 4 13 4 3 10 5. Pracownicy usług i sprzedawcy 15 0 15 13 2 0 12

Wielkie i duże grupy zawodów Ogółem Sektor Jednostki według wielkości publiczny prywatny duże średnie małe 51. Pracownicy usług osobistych 2 0 2 0 2 0 52. Sprzedawcy i pokrewni 13 0 13 13 0 0 7. Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy 200 5 195 84 116 0 71. Robotnicy budowlani i pokrewni (z wyłączeniem elektryków) 72. Robotnicy obróbki metali, mechanicy maszyn i urządzeń i pokrewni 102 4 98 11 91 0 65 0 65 64 1 0 74. Elektrycy i elektronicy 24 1 23 3 21 0 75. Robotnicy w przetwórstwie spożywczym, obróbce drewna, produkcji wyrobów tekstylnych i pokrewni 8. Operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń 81. Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych 9 0 9 6 3 0 154 7 147 113 36 5 30 2 28 28 2 0 82. Monterzy 12 0 12 12 0 0 83. Kierowcy i operatorzy pojazdów 112 5 107 73 34 5 9. Pracownicy przy pracach prostych 24 13 11 12 12 0 91. Pomoce domowe i sprzątaczki 4 3 1 3 1 0 92. Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, leśnictwie i rybołówstwie 4 0 4 0 4 0 93. Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie 7 1 6 7 0 0 94. Pracownicy pomocniczy przygotowujący posiłki 2 2 0 2 0 0 96. Ładowacze nieczystości i inni pracownicy przy pracach prostych 7 7 0 0 7 0 Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 W końcu roku najwięcej miejsc pracy czekało na robotników przemysłowych i rzemieślników (33,1% niewykorzystanych ofert), przede wszystkim na robotników budowlanych, robotników obróbki metali głownie w budownictwie (55,5%). Dużą popularnością na rynku pracy cieszyli się również operatorzy i monterzy maszyn i urządzeń (25,5%). Poszukiwały ich przede wszystkim jednostki prowadzące działalność w zakresie transportu i gospodarki magazynowej (48,1%) oraz przetwórstwa przemysłowego (46,1%). Poszukiwano także specjalistów, na których czekało 22,4% ogółu wolnych miejsc pracy, najwięcej w sekcji opieka zdrowotna i pomoc społeczna (33,3%) oraz przetwórstwo przemysłowe (22,2%) 5. 5 Tamże, s.8 13

Wykres 2 Struktura wolnych miejsc pracy w 2013 roku według wielkich grup zawodów Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 Przeciętna liczba wolnych miejsc pracy w 2013 roku, podobnie jak w poprzednim, wynosiła w woj. podlaskim 0,5 tys. (w 2013r. 0,5 tys., w 2012r. 1,0 tys., w 2011r. 1,0 tys., w 2010r. 1,5 tys.). 1.3. Nowo utworzone miejsca pracy oraz zlikwidowane miejsca pracy W ciągu całego 2013 roku w woj. podlaskim powstało 8,6 tys. nowych miejsc pracy (w 2012r. 13,0 tys., w 2011r. 11,5 tys., w 2010r. 17,5 tys., w 2009r. 10,1 tys., w 2008r. 9,3 tys. miejsc), z tego 83,0% w sektorze prywatnym, a 17,0% w sektorze publicznym. Najwięcej nowych miejsc pracy powstało w jednostkach średnich 46,7%, następnie w jednostkach małych 29,1% i w dużych 24,2%. Ponad 60% nowych miejsc pracy zostało utworzonych w 2013 roku w jednostkach prowadzących działalność w 3 sekcjach PKD: handlu; naprawie pojazdów samochodowych 2,1 tys., tj. 23,7% wszystkich nowo utworzonych miejsc pracy, następnie w zakładach przetwórstwa przemysłowego 1,3 tys. miejsc, tj. 18,9% oraz w przedsiębiorstwach związanych z budownictwem 1,5 tys. miejsc, tj. 17,7% i były to podmioty działające w zdecydowanej większości w sektorze prywatnym. W przypadku sektora publicznego najwięcej nowych miejsc pracy powstało w podmiotach dzia- 14

łających w sekcjach: edukacja 475 miejsc, tj. 32,4%, administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne 366 miejsc, tj. 25,0%, oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna 188 miejsc, tj. 12,8%. Tab. 5. Nowo utworzone miejsca pracy według sekcji, sektorów i wielkości jednostek w okresie I-IV kwartału 2013r. Sekcje PKD 2007 2012 2013 Sektor Jednostki według wielkości Ogółem, z tego: publiczny prywatny duże średnie małe 2012 13016 1885 11131 2631 3024 7361 Podlaskie 2013 8645 1466 7179 2091 4039 2515 Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo (a) 182 165 33 132 20 32 113 Górnictwo i wydobywanie (b) 36 36 0 36 2 4 30 Przetwórstwo przemysłowe(c) 1894 1633 1 1632 457 894 282 Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektr, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze 15 29 11 18 9 2 18 do urządzeń klimatyz (d) Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z 119 188 123 65 89 93 6 rekultywacją (e) Budownictwo (f) 1823 1526 2 1524 604 425 497 Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samoch., włączając motocykle (g) Transport i gospodarka magazynowa (h) Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi(i) 2955 2053 0 2053 212 1359 482 507 254 17 237 83 87 84 720 306 49 257 5 175 126 Informacja i komunikacja (j) 131 252 0 252 8 96 148 Działalność finansowa i ubezpieczeniowa (k) Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości(l) Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna (m) Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca (n) Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społ (o) 182 76 1 75 58 14 4 78 128 30 98 26 32 70 378 149 45 104 18 67 64 2291 123 0 123 48 24 51 532 366 366 0 157 202 7 Edukacja (p) 445 660 475 185 149 346 165 Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (q) 395 527 188 339 117 130 280 Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (r) 271 138 123 15 29 45 64 Poz. działalność usługowa(s) 62 36 2 34 0 12 24 Dane: na podstawie wyników badania popytu na pracę w 2013r., GUS, Warszawa 2014 15

W 2013r. liczba nowo tworzonych miejsc pracy zmniejszyła się o 4,4 tys., tj. o 33,6% i spadek ten dotyczył 12 sekcji PKD. Największy spadek odnotowano w zakresie administrowania i działalności wspierającej (aż o 94,6%), działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (60,6%), działalności finansowej i ubezpieczeniowej (58,2%), a także w podmiotach prowadzących działalność w zakresie zakwaterowania i gastronomii (57,5%). Wzrost liczby nowo tworzonych miejsc nastąpił w 6 sekcjach gospodarki, a najwyższy dotyczył wytwarzania i zaopatrywania w energię elektryczną, gaz, parę wodną i gorącą wodę oraz informacji i komunikacji (prawie 2-krotny). Nie zmieniła się natomiast liczba nowo utworzonych miejsc pracy w sekcji górnictwo i wydobywanie. Wykres 3 Struktura nowo utworzonych wolnych miejsc pracy w woj. podlaskim w 2013r. według wielkich grup zawodów Dane: Popyt na pracę w województwie podlaskim w 2013 r., Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok 2014, s.10 W 2013 roku najwięcej nowych miejsc pracy utworzono dla specjalistów (44,1% wszystkich nowo utworzonych miejsc pracy), pracowników biurowych (22,0%) oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń (16,9%). Miejsca pracy nowo utworzone w woj. podlaskim stanowiły 1,7% ogółu wszystkich miejsc pracy, jakie powstały w 2013r. w Polsce (16 miejsce w skali kraju); natomiast w poprzednim roku było to 2,8%. 16

Nie wszystkie jednak nowo utworzone miejsca pracy zostały zagospodarowane. W końcu 2013r. pozostało jeszcze 59 nieobsadzonych miejsc, co stanowiło 0,7% wszystkich nowo utworzonych w 2013r. miejsc pracy (w 2012r. do obsadzenia zostały 63 miejsca, tj. 0,5% nowo powstałych miejsc pracy). 28,8% nieobsadzonych miejsc odnotowano w podmiotach zaliczanych do sekcji edukacja (17) oraz w jednostkach prowadzących działalność w zakresie transportu i gospodarki magazynowej (18,6% - 11 miejsc). Jednocześnie w 2013r. zlikwidowano w woj. podlaskim 6,7 tys. miejsc pracy (w 2012r. 9,5 tys.). Redukcja etatów wystąpiła głównie w sektorze prywatnym (81,3%) oraz w jednostkach małych (43,7%). Jeśli chodzi o sekcje PKD, to najwięcej miejsc ubyło w jednostkach prowadzących działalność w zakresie handlu; naprawy pojazdów samochodowych (34,6%), przetwórstwa przemysłowego (16,3%) oraz budownictwa (10,5%); jednostki te funkcjonowały w większości w sektorze prywatnym. Jeśli zaś chodzi o sektor publiczny, to najwięcej miejsc zlikwidowały podmioty działające w edukacji (37,7%) oraz administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązkowych zabezpieczeniach społecznych (16,9%). W porównaniu do poprzedniego roku liczba zlikwidowanych miejsc pracy zmniejszyła się o 30,1%. Największy spadek dotyczył firm prowadzących działalność w zakresie górnictwa i wydobywania (o 93,6%), pozostałej działalności usługowej (o 81,8%) oraz administrowania i działalności wspierającej (o 78,8%). Jednocześnie w 5 sekcjach odnotowano wzrost liczby zlikwidowanych miejsc pracy, przede wszystkim w wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energie elektryczną, gaz, parę wodną i gorąca wodę (prawie 3-krotny wzrost liczby zlikwidowanych miejsc pracy), działalności finansowej i ubezpieczeniowej (74,7%) oraz handlu; naprawie pojazdów samochodowych (o 61,7%). Generalnie w woj. podlaskim w 2013 roku więcej miejsc pracy przybyło (8,6 tys.) niż ubyło (6,7 tys.). Utworzono więc o 2,0 tys. więcej miejsc pracy niż zlikwidowano. Na 100 zlikwidowanych miejsc pracy przypadało 130 nowo utworzonych (w 2012r. 137). Najkorzystniejszy bilans miejsc pracy miał miejsce w sekcjach: budownictwo (+824) oraz przetwórstwo przemysłowe (+548). Natomiast ujemny bilans w tym zakresie odnotowano w 4 sekcjach PKD, przy czym największa różnica dotyczyła handlu; naprawy pojazdów samochodowych (-250) oraz działalności profesjonalnej, naukowej i technicznej (-139) 6. 6 Tamże, s. 11 i nast. 17

1.4. PODSUMOWANIE Podsumowując charakterystykę popytu na pracę w woj. podlaskim w 2013r., można stwierdzić, że: - liczba pracujących w podmiotach działających w woj. podlaskim objętych badaniem zwiększyła się w ciągu roku o 11,8 tys. osób, tj. o 5,4%, w sektorze prywatnym (o 10,5%) oraz w jednostkach dużych i średnich (odpowiednio: o 3,1% i 16,9%), natomiast spadek odnotowano w sektorze publicznym (o 2,4%) oraz w jednostkach małych (o 5,1); - podobnie jak w poprzednim roku, najwięcej mieszkańców Podlasia pracowało w sektorze prywatnym, w jednostkach dużych, zatrudniających 50 pracowników i więcej i były to zakłady pracy prowadzące działalność w 4 sekcjach gospodarki: przetwórstwo przemysłowe, handel; naprawa pojazdów samochodowych edukacja oraz opieka zdrowotna i pomoc społeczna; - w strukturze zawodowej zatrudnienia największy odsetek stanowili specjaliści (24%), pracujący przede wszystkim w sektorze publicznym i jednostkach dużych, następnie robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (19%) oraz pracownicy biurowi (11%), zatrudnieni głównie w sektorze prywatnym i dużych jednostkach; - w 2013r. w badanych podmiotach zmniejszyła się liczba nowo utworzonych miejsc pracy (o 33,6%), zarówno w sektorze publicznym (o 22%), jak i prywatnym (o 36%) oraz w jednostkach dużych i małych (odpowiednio o: 21% i 66%), - najwięcej (60%) wolnych miejsc pracy powstało w podmiotach działających w trzech sekcjach: handel; naprawa pojazdów samochodowych, przetwórstwo przemysłowe oraz budownictwo, - 0,7% wszystkich nowo utworzonych w 2013r. miejsc pracy pozostawało w końcu roku nieobsadzonych; największe trudności ze znalezieniem pracowników miały jednostki zaliczane do sekcji edukacja, które w końcu roku miały nieobsadzonych 29% nowo utworzonych miejsc pracy, prowadzące działalność w zakresie transportu i gospodarki magazynowej 19%, a także w przetwórstwie przemysłowym oraz administracji publicznej i obronie narodowej po 14%, - zmniejszyła się liczba zlikwidowanych w 2013r. miejsc pracy o 30,1%; a redukcji etatów dokonały głównie jednostki małe, w sektorze prywatnym, działające w handlu; naprawie pojazdów samochodowych, przetwórstwie przemysłowym oraz budownictwie, - bilans miejsc pracy w woj. podlaskim był w 2013 roku dodatni; utworzono o 2,0 tys. stanowisk pracy więcej niż zlikwidowano, na 100 zlikwidowanych miejsc pracy przypadało 130 nowo utworzonych. 18

II. ABSOLWENCI SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH I WYŻSZYCH WOJ. PODLASKIEGO Absolwenci szkół ponadgimnazjalnych i wyższych, ich liczebność i struktura, są, obok osób już pracujących i osób bezrobotnych, istotnie wpływają na wielkość i kształt zasobów pracy występujących na rynku pracy. Populacja ta, podlegając procesom demograficznym oraz dokonując wyboru kierunku i poziomu kształcenia, dynamicznie wpływa na kierunek rozwoju zasobów pracy województwa. W 2013 roku poziom bezrobocia rejestrowanego wśród osób do 25 roku życia zmniejszył się o 353 osoby, tj. o 2,4%, mimo wzrostu ogólnego poziomu w województwie (o 2184 osoby, tj. o 3,2%). Spadek bezrobocia młodzieży był większy niż w roku poprzednim, kiedy to ubyło z rejestrów bezrobotnych 187 osób w analizowanej grupie wiekowej (1,3%). W końcu 2013r. w ewidencji urzędów pracy pozostawało 14197 osób do 25 roku życia i stanowiły one 20,0% wszystkich zarejestrowanych bezrobotnych 7. Natomiast wyniki Badania Aktywności Zawodowej Ludności są niejednoznaczne. Stopa bezrobocia rzeczywistego wśród ludzi młodych (w wieku 15-24 lata) zmniejszyła się na przestrzeni roku o 1,7 punktu proc. i w IV kwartale 2013r. wyniosła w woj. podlaskim 25,6%. Nadal jednak była prawie 3-krotnie większa niż wartość tego wskaźnika liczonego dla ogółu ludności województwa, który wyniósł 9,3% (spadek w ciągu roku o 0,7 punktu proc.). Jednocześnie odnotowano spadek wartości zarówno wskaźnika aktywności zawodowej młodzieży (o 0,5 punktu do 30,3%) i niewielki wzrost wskaźnika zatrudnienia (o 0,1 punktu do 22,5%) 8. Jeśli chodzi o kategorię samych absolwentów, tj. osób w okresie do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki, to w końcu 2013r. w zbiorowości podlaskich bezrobotnych grupa ta stanowiła 6,3% (4,5 tys. osób). W ciągu roku jej liczebność zmniejszyła się o 1,0%. Spośród bezrobotnych absolwentów najliczniejszą grupę stanowiły osoby bez zawodu liceów ogólnokształcących i profilowanych (39,5%), następnie szkół wyższych (25,4%) oraz technicy i inny średni personel (13,4%) 9. 7 Podlaski rynek pracy grudzień 2013, WUP w Białymstoku 8 Badanie Aktywności Ekonomicznej Ludności w województwie podlaskim w IV kwartale 2013 roku, Urząd Statystyczny w Białymstoku, Białystok marzec 2014 9 Ranking zawodów deficytowych i nadwyżkowych w woj. podlaskim w 2013r., WUP w Białymstoku, Białystok, kwiecień 2014, s. 18 19

2.1. Absolwenci szkół wyższych woj. podlaskiego W roku akademickim 2012/13 na terenie woj. podlaskiego funkcjonowało 17 szkół wyższych: 11 w Białymstoku głównym ośrodku akademickim regionu, 3 w Łomży, 2 w Suwałkach i 1 w Siemiatyczach, kształcących łącznie 42,8 tys. studentów. Spośród 17 uczelni było 5 publicznych i 12 niepublicznych. W 2013r. szkoły wyższe funkcjonujące na terenie woj. podlaskiego ukończyło 14,1 tys. absolwentów, tj. o 1,0 tys.(o 6,8%) mniej niż w poprzednim roku. Studia pierwszego stopnia (licencjackie lub inżynierskie) skończyło 8,1 tys. absolwentów (57,2%), a studia magisterskie (jednolite lub drugiego stopnia) skończyło 6,0 tys. absolwentów (42,8%). W roku akademickim 2012/2013 spośród wszystkich absolwentów uczelni podlaskich, najwięcej studiowało na kierunkach w podgrupach 10 : ekonomicznej i administracyjnej (głównie kierunki: administracja, zarządzanie, stosunki międzynarodowe, finanse) 3400 osób w skali województwa (24,2%), pedagogicznej 1999 osób (14,2%), medycznej (m. in. popularny kierunek pielęgniarstwo) 1806 osób (12,9%) oraz społecznej (głównie: ekonomia, socjologia) - 1501 osób (10,7%). Stałym zainteresowaniem cieszy się również architektura i budownictwo 790 osób (5,6%) oraz studia inżynieryjno-techniczne 689 osób (4,9%) i informatyczne 416 osób (3,0%), a także studia humanistyczne (m.in. filologie obcojęzyczne, filologia polska, historia) 711 osób (5,1%). 10 Zgodnie z Międzynarodową Standardową Klasyfikacją Edukacji (ISCED 97) 20

Tab. 6. Absolwenci szkół wyższych (studiów I i II stopnia oraz magisterskich jednolitych) według szkół i kierunków studiów (łącznie z cudzoziemcami) w woj. podlaskim w 2013r. w tym zareje- Absolwenci kod szkół wyższych w PUP jako bezstrowani w Nazwa zawodu zawodu 2013r. robotni w końcu 2013r.*) 1 2 3 4 5 6 Uczelnia/ kierunek WOJEWÓDZTWO PODLASKIE UNIWERSYTET W BIAŁYMSTOKU % (5:4) 14054 641 4,6 4458 224 5,0 Pedagogika ogółem 235107 pedagog 505 22 4,4 Nauczanie początkowe 234113 nauczyciel nauczania początkowego 324 2 0,6 Wychowanie przedszkolne 234201 nauczyciel przedszkola 45 2 4,4 Pedagogika opiekuńczowychowawczwychowawczy pedagog opiekuńczo- 235914 213 4 1,9 Filologie obcojęzyczne: 264302 filolog obcojęzyczny 280 8 2,9 Filologia polska 233012 nauczyciel języka polskiego 134 9 6,7 Historia 263302 historyk 113 17 15,0 Ekonomia 263102 ekonomista 469 17 3,6 Socjologia 263204 socjolog 114 12 10,5 Kulturoznawstwo 263203 kulturoznawca 26 2 7,7 Europeistyka 242219 specjalista ds. integracji europejskiej 66 12 18,2 Polityka społeczna 263305 specjalista polityki społecznej 152 8 5,3 Administracja 242217 specjalista administracji publicznej 412 30 7,3 Stosunki międzynarodowe/ Międzynarodowe stosunki gospodarcze 242224 specjalista stosunków międzynarodowych 494 18 3,6 Zarządzanie 242190 specjalista ds. zarządzania 273 5 1,8 Prawo 261906 prawnik 353 32 9,1 Biologia 213105 biolog 83 1 1,2 Ochrona środowiska 213303 specjalista ochrony środowiska 64 5 7,8 Chemia 211301 chemik 92 3 3,3 Fizyka 211103 fizyk 11 2 18,2 Matematyka 212202 matematyk 77 4 5,2 specjalista zastosowań Informatyka 251902 81 1 1,2 informatyki Informatyka i ekonometria 263101 ekonometryk 22 1 4,5 Praca socjalna 263504 specjalista pracy socjalnej 55 7 12,7 POLITECHNIKA BIAŁOSTOCKA Edukacja techniczno informatyczna 233007 specjalista edukacji techniczno-informatycznej 3220 182 5,7 43 5 11,6 21

w tym Uczelnia/ kierunek zareje- Absolwenci kod szkół wyższych w PUP jako bez- (5:4) strowani w % Nazwa zawodu zawodu 2013r. robotni w końcu 2013r.*) 1 2 3 4 5 6 Gospodarka przestrzenna 214907 specjalista gospodarki przestrzennej 158 8 5,1 Architektura i urbanistyka 216101 architekt 176 11 6,3 Architektura wnętrz 216102 architekt wnętrz 67 2 3,0 Architektura krajobrazu 216201 architekt krajobrazu 58 6 10,3 Grafika 216690 grafik 19 2 10,5 Politologia 263304 politolog 62 8 12,9 Zarządzanie 242190 specjalista ds. zarządzania 402 7 1,7 Logistyka 214106 logistyk 115 8 7,0 Ochrona środowiska 213303 specjalista ochrony środowiska 131 11 8,4 Matematyka 212202 matematyk 22 0 0,0 Informatyka specjalista zastosowań 251902 informatyki 196 8 4,1 Automatyka i robotyka 214903 inż. automatyki i robotyki 115 4 3,5 Inżynieria biomedyczna 214905 inż. biocybernetyki i inżynierii biomedycznej 96 4 4,2 Elektronika i telekomunikacja 215201 inż. elektronik elektronika i telekomunikacja 61 5 8,2 Elektrotechnika 215201 inż. elektryk 136 6 4,4 Mechanika i budowa maszyn 214404 inż. mechanik- maszyny i urządzenia przemysłowe 193 7 3,6 Technika rolnicza i leśna 214409 inż. mechanizacji rolnictwa 62 5 8,1 Leśnictwo 213203 inż. leśnictwa 68 1 1,5 Zarządzanie i inżynieria produkcjwania produkcji inż. zarządzania i plano- 214102 205 30 14,6 Budownictwo 214202 inż. budownictwa 432 11 2,5 Turystyka i rekreacja 242222 specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 129 13 10,1 Inżynieria środowiska 214390 inż. inżynierii środowiska 274 20 7,3 WYŻSZA SZKOŁA FINAN- SÓW I ZARZĄDZANIA W 869 5 0,6 BIAŁYMSTOKU Filologia obcojęzyczna (Filologia angielska) 264302 filolog obcojęzyczny 157 2 1,3 Ekonomia 263102 ekonomista 31 1 3,2 Europeistyka 242219 specjalista ds. integracji europejskiej 13 1 7,7 Gospodarka przestrzenna 214907 specjalista gospodarki przestrzennej 98 1 1,0 Finanse i rachunkowość 241306 specjalista ds. finansów 160 0 0,0 Zarządzanie 242190 specjalista ds. zarządzania 359 0 0,0 Informatyka specjalista zastosowań 251902 informatyki 10 0 0,0 22

w tym Uczelnia/ kierunek zareje- Absolwenci kod szkół wyższych w PUP jako bez- (5:4) strowani w % Nazwa zawodu zawodu 2013r. robotni w końcu 2013r.*) 1 2 3 4 5 6 Informatyka i ekonometria 263101 ekonometryk 8 0 0,0 Budownictwo 214202 inż. budownictwa 33 0 0,0 WYŻSZA SZKOŁA ADMINI- STRACJI PUBLICZNEJ IM.STANISŁAWA STASZICA W 1043 44 4,2 BIAŁYMSTOKU Pedagogika ogółem 235107 pedagog 39 7 17,9 Lingwistyka stosowana 264390 kulturoznawca 14 3 21,4 Gospodarka przestrzenna 214907 specjalista gospodarki przestrzennej 29 3 10,3 Administracja/ Bezpieczeństwo narodowe publicznej specjalista administracji 242217 934 24 2,6 Stosunki międzynarodowe 242224 specjalista stosunków międzynarodowych 5 2 40,0 Zdrowie publiczne 228204 specjalista zdrowia publicznego 22 5 22,7 UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU 1132 21 1,9 Analityka medyczna 227101 analityk medyczny diagnosta laboratoryjny 58 5 8,6 Farmacja 228190 farmaceuta 92 1 1,1 Kierunek lekarski 221101 lekarz ogólny 223 0 0,0 Pielęgniarstwo 222101 specjalista pielęgniarstwa 192 0 0,0 Kierunek lekarskodentystyczny 226101 lekarz dentysta 78 0 0,0 Techniki dentystyczne 321402 technik dentystyczny 15 0 0,0 Położnictwo 223101 położna 49 3 6,1 Elektroradiologia 321103 elektroradiolog 57 1 1,8 Fizjoterapia 229301 fizjoterapeuta 159 6 3,8 Ratownictwo medyczne 224001 specjalista ratownictwa medycznego 15 0 0,0 Zdrowie publiczne 228204 specjalista zdrowia publicznego 67 3 4,5 Dietetyka 228401 specjalista dietetyk 43 2 4,7 Kosmetologia 228903 kosmetolog 58 0 0,0 Logopedia z fonoaudiologią 228502 logopeda 26 0 0,0 NIEPAŃSTWOWA WYŻSZA SZKOŁA PEDAGOGICZNA W BIAŁYMSTOKU 574 18 3,1 Pedagogika ogółem: 235107 pedagog 355 Nauczanie początkowe z wychowaniem przedszkolnym 18 3,8 234201 nauczyciel przedszkola 113 Administracja/Bezpieczeństwo specjalista administracji 242217 wewnętrzne publicznej 106 0 0 WYŻSZA SZKOŁA EKONO- MICZNA W BIAŁYMSTOKU 246 11 4,5 Ekonomia 263102 ekonomista 222 8 3,6 23

w tym Uczelnia/ kierunek zareje- Absolwenci kod szkół wyższych w PUP jako bez- (5:4) strowani w % Nazwa zawodu zawodu 2013r. robotni w końcu 2013r.*) 1 2 3 4 5 6 Stosunki międzynarodowe 242224 specjalista stosunków międzynarodowych 24 3 12,5 WYŻSZA SZKOŁA MEDYCZNA W BIAŁYMSTOKU 287 13 4,5 Fizjoterapia 229301 fizjoterapeuta 64 5 7,8 Ratownictwo medyczne 224001 specjalista ratownictwa medycznego 31 3 9,7 Kosmetologia 228903 kosmetolog 79 4 5,1 Pielęgniarstwo 222101 specjalista pielęgniarstwa 113 1 0,9 WYŻSZA SZKOŁA WYCHO- WANIA FIZYCZNEGO I TURY- STYKI W BIAŁYMSTOKU Wychowanie fizyczne 233025 Turystyka i rekreacja 242222 WYŻSZA SZKOŁA MENE- DŻERSKA W BIAŁYMSTOKU Turystyka i rekreacja 242222 WYŻSZA SZKOŁA MATEMA- TYKI I INFORMATYKI UŻYT- KOWEJ W BIAŁYMSTOKU nauczyciel wychowania fizycznego specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych 149 5 3,4 135 5 3,7 14 0 0,0 25 2 8,0 25 2 8,0 27 1 3,7 specjalista zastosowań Informatyka 251902 20 1 5,0 informatyki Logistyka 214106 logistyk 7 0 0,0 WYŻSZA SZKOŁA AGROBIZ- NESU W ŁOMŻY 432 7 1,6 Towaroznawstwo 214110 towaroznawca 58 5 8,6 specjalista zastosowań Informatyka 251902 46 0 0,0 informatyki Pielęgniarstwo 222101 specjalista pielęgniarstwa 185 0 0,0 Rolnictwo 213205 inż. rolnictwa 107 1 0,9 Budownictwo 214202 inż. budownictwa 36 1 2,8 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKO- ŁA INFORMATYKI I PRZED- SIĘBIORCZOŚCI W ŁOMŻY Wychowanie fizyczne 233025 Administracja 242217 Zarządzanie 242190 Informatyka 251902 nauczyciel wychowania fizycznego specjalista administracji publicznej specjalista ds. zarządzania specjalista zastosowań informatyki 644 50 7,8 54 2 3,7 143 19 13,3 84 8 9,5 33 4 12,1 24

w tym Uczelnia/ kierunek zareje- Absolwenci kod szkół wyższych w PUP jako bez- (5:4) strowani w % Nazwa zawodu zawodu 2013r. robotni w końcu 2013r.*) 1 2 3 4 5 6 Pielęgniarstwo 222101 specjalista pielęgniarstwa 166 8 4,8 Praca socjalna 263504 specjalista pracy socjalnej 46 3 6,5 Automatyka i robotyka 214903 inż. automatyki i robotyki 26 2 7,7 Technologia żywności i żywienia człowieka 214503 inż. technologii żywności 53 3 5,7 Kosmetologia 228903 kosmetolog 39 1 2,6 WYŻSZA SZKOŁA ZARZĄ- DZANIA I PRZEDSIĘBIORCZO- ŚCI IM.BOGDANA JAŃSKIEGO 166 12 7,2 W ŁOMŻY Pedagogika ogółem 235107 pedagog 93 12 12,9 Socjologia 263204 socjolog 17 0 0,0 Zarządzanie 242190 specjalista ds. zarządzania 56 0 0,0 PAŃSTWOWA WYŻSZA SZKO- ŁA ZAWODOWA IM. PROF. EDWARDA SZCZE- 522 37 7,1 PANIKA W SUWAŁKACH Filologia obcojęzyczna (Filologia angielsko-rosyjska) 264302 filolog obcojęzyczny 13 2 15,4 Ekonomia 263102 ekonomista 44 2 4,5 Finanse i rachunkowość 241306 specjalista ds. finansów 82 4 4,9 Pielęgniarstwo 222101 specjalista pielęgniarstwa 107 1 0,9 Ratownictwo medyczne 224001 specjalista ratownictwa medycznego 44 3 6,8 Budownictwo 214202 inż. budownictwa 55 6 10,9 Rolnictwo 213205 inż. rolnictwa 42 4 9,5 Transport 214917 inż. transportu drogowego 41 3 7,3 Zarządzanie i inżynieria produkcjwania produkcji inż. zarządzania i plano- 214102 42 3 7,1 Kosmetologia 228903 kosmetolog 52 9 17,3 WYŻSZA SZKOŁA SUWALSKO-MAZURSKA IM.PAPIEŻA JANA PAWŁA II W 176 7 4,0 SUWAŁKACH Pedagogika ogółem 235107 pedagog 80 3 3,8 Administracja 242217 specjalista administracji publicznej 96 4 4,2 NADBUŻAŃSKA SZKOŁA WYŻSZA W SIEMIATYCZACH Zarządzanie 242190 specjalista ds. zarządzania 84 2 2,4 84 2 2,4 *) dane nie obejmują absolwentów zarejestrowanych w innych PUP niż właściwy ze względu na siedzibę uczelni Dane: obliczenia własne na podstawie informacji GUS dot. liczby absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków studiów za rok 2012/2013 oraz Raportów powiatowych MZDiN opracowanych przez PUP w Białymstoku, Łomży, Suwałkach i Siemiatyczach 25

32% podlaskich absolwentów w 2013 roku ukończyło studia na Uniwersytecie w Białymstoku (4,5 tys.), a najpopularniejsze kierunki to: pedagogika (wszystkie specjalności: 1087, tj. 24,4% absolwentów tej uczelni), ekonomia (469, tj. 10,5%) oraz administracja (412, tj. 9,2%). Kolejne 23% absolwentów ukończyło Politechnikę Białostocką (3,2 tys.), głównie na kierunkach: budownictwo (432, tj. 13,4% absolwentów tej uczelni), zarządzanie (402, tj. 12,5%) oraz inżynieria środowiska (274, tj. 8,5%) i zarządzanie i inżynieria produkcji (205, tj. 6,4%). Następne popularne uczelnie regionu to Uniwersytet Medyczny w Białymstoku, który ukończyło w 2013r. 1,1 tys. absolwentów (8,1% wszystkich absolwentów szkół wyższych województwa), głównie na kierunkach: lekarskim (223, tj. 19,7% absolwentów tej uczelni), pielęgniarstwie (192, tj. 17,0%) i fizjoterapii (159, tj. 14,0%) oraz Wyższa Szkoła Administracji Publicznej z 1,0 tys. absolwentów (7,4% ogółu absolwentów), głównie administracji i bezpieczeństwa narodowego (łącznie 934, tj. 89,5% absolwentów tej szkoły). W ewidencji powiatowych urzędów pracy w końcu 2013r. zarejestrowanych było 641 (4,6%) bezrobotnych absolwentów podlaskich szkół wyższych kończących naukę w 2013r., tj. o 175 osób (o 21,4%) mniej niż przed rokiem. Dane te jednak dotyczą tylko absolwentów uczelni mających siedzibę na terenie działania PUP, brak natomiast informacji, ilu absolwentów zarejestrowało się w innych urzędach pracy po powrocie do miejscowości stałego zamieszkania bądź innej. W przypadku poszczególnych uczelni odsetek absolwentów zarejestrowanych w końcu 2013r. w urzędach pracy jako bezrobotni kształtował się od 0,6% (Wyższa Szkoła Finansów i Zarządzania w Białymstoku) do 8,0% (Wyższa Szkoła Menedżerska w Białymstoku). Wskaźniki te nie są wysokie, należy mieć jednak na względzie to, że ponad połowa absolwentów uczelni działających na terenie woj. podlaskiego ukończyła studia I stopnia i zapewne część z nich kontynuuje naukę na studiach umożliwiających zdobycie dyplomu magistra. Najpopularniejsze zawody absolwentów podlaskich szkół wyższych z 2013r. i ich szanse na rynku pracy przedstawia poniższe zestawienie (Tab.7). 26

Tab. 7. 20 najpopularniejszych zawodów absolwentów szkół wyższych woj. podlaskiego w 2013r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę wyższą w 2013r. w tym Bezrobotni zarejestrowani w PUP w końcu 2013r. 1 2 3 4 5 6 1 242217 specjalista administracji publicznej 1691 77 4,6 2 242190 specjalista ds. zarządzania 1258 22 1,7 3 235107 pedagog 1072 62 5,8 4 263102 ekonomista 766 28 3,7 5 222101 specjalista pielęgniarstwa 763 10 1,3 6 214202 inż. budownictwa 556 18 3,2 7 242224 specjalista stosunków międzynarodowych 523 23 4,4 8 264302 filolog obcojęzyczny 450 12 2,7 9 251902 specjalista zastosowań informatyki 386 14 3,6 10 261906 prawnik 353 32 9,1 11 234113 nauczyciel nauczania początkowego 324 2 0,6 12 214907 specjalista gospodarki przestrzennej 285 12 4,2 13 214390 inż. inżynierii środowiska 274 20 7,3 14 214102 inż. zarządzania i planowania produkcji 247 33 13,4 15 241306 specjalista ds. finansów 242 4 1,7 16 228903 kosmetolog 228 14 6,1 17 229301 fizjoterapeuta 223 11 4,9 18 221101 lekarz ogólny 223 0 0,0 19 235914 pedagog opiekuńczo-wychowawczy 213 4 1,9 20 214404 inż. mechanik- maszyny i urządzenia przemysłowe (5):(4) w % 193 7 3,6 Dane: obliczenia własne na podstawie informacji GUS dot. liczby absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków studiów za rok 2012/2013 oraz Raportów powiatowych MZDiN opracowanych przez PUP w Białymstoku, Łomży, Suwałkach i Siemiatyczach Do najpopularniejszych kierunków kształcenia na poziomie wyższym w woj. podlaskim w 2013r. należy zaliczyć: - administrację: 1,7 tys., tj. 12,0% absolwentów szkół wyższych w 2013r. (kształcenie prowadzi 5 uczelni w regionie), - zarządzanie: 1,3 tys., tj. 9,0% absolwentów (6 uczelni), - pedagogikę: 0,8 tys., tj. 5,5% (5 uczelni), 27

- ekonomię: 1,0 tys., tj. 6,4% (5 uczelni), - pielęgniarstwo: 0,8 tys., tj. 5,4% (5 uczelni). Tab. 8. Ranking 20 zawodów absolwentów szkół wyższych woj. podlaskiego o największym odsetku rejestrujących się bezrobotnych w 2013r. Lp. Kod zawodu Nazwa zawodu Absolwenci, którzy ukończyli szkołę w roku 2013 w tym zarejestrowani w PUP jako bezrobotni w końcu 2013r. 1 2 3 4 5 6 (5):(4) w % 1. 211103 fizyk 11 2 18,2 2. 242219 specjalista ds. integracji europejskiej 79 13 16,5 3. 263302 historyk 113 17 15,0 4. 214102 inż. zarządzania i planowania produkcji 247 33 13,4 5. 263304 politolog 62 8 12,9 6. 263203 kulturoznawca 40 5 12,5 7. 233007 specjalista edukacji technicznoinformatycznej 43 5 11,6 8. 216690 grafik 19 2 10,5 9. 216201 architekt krajobrazu 58 6 10,3 10. 263504 specjalista pracy socjalnej 101 10 9,9 11. 214409 inż. mechanizacji rolnictwa 62 6 9,7 12. 263204 socjolog 131 12 9,2 13. 261906 prawnik 353 32 9,1 14. 228204 specjalista zdrowia publicznego 89 8 9,0 15. 242222 16. 227101 specjalista ds. organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych analityk medyczny diagnosta laboratoryjny 168 15 8,9 58 5 8,6 17. 214110 towaroznawca 58 5 8,6 18. 213303 specjalista ochrony środowiska 131 11 8,4 19. 215201 inż. elektronik elektronika i telekomunikacja 61 5 8,2 20. 213303 specjalista ochrony środowiska 64 5 7,8 Dane: obliczenia własne na podstawie informacji GUS dot. liczby absolwentów szkół wyższych według szkół i grup kierunków studiów za rok 2012/2013 oraz Raportów powiatowych MZDiN opracowanych przez PUP w Białymstoku, Łomży, Suwałkach i Siemiatyczach Największy procent absolwentów najpopularniejszych kierunków, którzy pozostawali bez pracy w końcu 2013r., odnotowano wśród fizyków 18,2%, specjalistów 28