Informacja w zakresie aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych przez Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie w roku 2008 W Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie wg stanu na dzień 31.12.2008r. zarejestrowanych było 277 osób niepełnosprawnych, zarówno bezrobotnych jak i poszukujących pracy. Tabela 1. Liczba osób niepełnosprawnych w latach 2007 2008. Wyszczególnienie 31.12.2007 31.12.2008 Liczba bezrobotnych 5402 4217 Liczba niepełnosprawnych 218 277 % ogółu 4,0% 6,5% Analizując strukturę osób bezrobotnych zarejestrowanych w tut. Urzędzie waŝne jest rozróŝnienie tych osób według posiadanego statusu na: bezrobotnych i poszukujących pracy. Zarejestrowanych bezrobotnych niepełnosprawnych na koniec 2008 roku było 199 osób, natomiast niepełnosprawnych poszukujących pracy 78 osób. Wykres 1. Niepełnosprawni bezrobotni i poszukujący pracy w latach 2007 2008. 250 200 150 100 50 0 199 144 78 74 2008 2007 Niepełnosprawni bezrobotni Niepełnosprawni poszukujacy pracy Rozgraniczenie to jest waŝne z tego względu, iŝ zgodnie z ustawą O rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ze środków PFRON moŝna pokrywać wydatki na instrumenty i usługi rynku pracy tylko w odniesieniu do osób poszukujących pracy. Biorąc pod uwagę stopień niepełnosprawności moŝna stwierdzić, iŝ najwięcej osób zarejestrowanych na koniec 2008 roku było ze stopniem lekkim (148 os. 53%) i umiarkowanym (110 os. 40%) co stanowi 93% wszystkich osób niepełnosprawnych. 1
Natomiast ze stopniem znacznym pozostawało w ewidencji tylko 19 osób, a to z kolei stanowi 7% ogółu. Wykres 2. Struktura osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem stopnia niepełnosprawności w latach 2007 2008. 100% 80% 60% 40% 20% 0% 19 110 17 83 148 118 2008 2007 Lekki Umiarkowany Znaczny Analizując strukturę osób niepełnosprawnych według wieku moŝemy stwierdzić, iŝ najliczniejszą grupę w tutejszym urzędzie stanowiły osoby w wieku 45 54 lata ( w 2007r.- 36%, w 2008r. 45%,). Pozostałe grupy wiekowe przedstawia poniŝsza tabela. Tabela 2. Struktura osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem wieku w latach 2007 2008. Wiek 2007 2008 18 24 22 10% 26 9% 25 34 45 21% 46 17% 35 44 42 19% 41 15% 45 54 80 37% 124 45% 55 i więcej 29 13% 40 14% Uwzględniając poziom wykształcenia wśród osób niepełnosprawnych moŝna zauwaŝyć, iŝ największą grupą były osoby z wykształceniem zawodowym, gimnazjalnym i poniŝej. W roku 2008 stanowili 67% wszystkich zarejestrowanych niepełnosprawnych. 2
Tabela 3. Struktura osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem poziomu wykształcenia w latach 2007 2008. Poziom wykształcenia 2007 2008 WyŜsze 13 6% 11 4% Policealne i średnie 53 24% 53 19% zawodowe Średnie ogólnokształcące 17 8% 27 10% Zasadnicze zawodowe 75 34% 100 36% Gimnazjalne i poniŝej 60 28% 86 31% Dokonując analizy osób niepełnosprawnych według czasu pozostawania bez pracy na uwagę zasługuje fakt, iŝ blisko 60% z nich stanowiły osoby długotrwale bezrobotne tzn. pozostają w tutejszym rejestrze powyŝej 12 miesięcy. Wykres 3. Struktura osób niepełnosprawnych z uwzględnieniem czasu pozostawania bez pracy w latach 2007 2008. 100% 80% 60% 40% 20% 65 49 163 81 37 103 0% 2008 2007 pow. 12 m - cy 6-12 m-cy do 6 m - cy Zgodnie z Ustawą z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, rehabilitacja osoby niepełnosprawnej powinna obejmować zarówno rehabilitację leczniczą, psychiczną, społeczną, jak i zawodową. Rehabilitacja zawodowa wg Międzynarodowej Organizacji Pracy jest częścią ogólnego procesu rehabilitacji i polega na udzielaniu osobie niepełnosprawnej takich usług jak: poradnictwo zawodowe, szkolenie zawodowe i zatrudnienie, aby umoŝliwić jej uzyskanie pracy, utrzymanie jej, a przez to normalne Ŝycie społeczne. Wszystkie typy rehabilitacji mają w miarę moŝliwości przygotować osobę niepełnosprawną do prowadzenia normalnego Ŝycia rodzinnego, społecznego i zawodowego. Część osób niepełnosprawnych ze względu na stan zdrowia nie moŝe podjąć lub kontynuować zatrudnienia, w związku z tym otrzymuje świadczenia rentowe. 3
W pozostałych przypadkach szeroko rozumiana rehabilitacja moŝe przyczynić się do przygotowania osoby niepełnosprawnej do aktywnego wejścia lub powrotu na rynek pracy. Osoby niepełnosprawne, mimo uszkodzenia organizmu, zachowują pewne sprawności, zdolności, predyspozycje psychiczne. INFORMACJA O REALIZACJI PROGRAMÓW DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH FINANSOWANYCH ZE ŚRODKÓW PFRON W 2008 ROKU Zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz.92 z późn.zm.) Powiatowy Urząd Pracy prowadzi działania w ramach rehabilitacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Działania, które są finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w 2008 dla osób niepełnosprawnych bezrobotnych albo poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu przedstawiały się następująco tj.: Lp. PFRON w 2008 r. Forma Wydatkowane środki / LIMIT /w zł/ 1 StaŜ / przygotowanie zawodowe w miejscu 87.793,92 / 90.000,00 pracy 2 Jednorazowe środki na podjęcie działalności 303.946,00 / 304.000,00 gosp. (DOTACJA) 3 Zwrot kosztów wyposaŝenia stanowiska pracy 120.000 / 120.000,00 4 szkolenia 33.207,30 / 40.000,00 razem 544.947,22 / 554.000,00 4
PoniŜsza tabela przedstawia limit i wydatki ze środków PFRON w 2008 r. oraz ilość zaktywizowanych osób niepełnosprawnych Forma LIMIT PFRON W 2008 r. Środki PFRON wydatkowane w 2008 r. /w zł/ StaŜ / przygotowanie zawodowe w miejscu pracy 90.000,00 87.793,92 18 osób ( w tym 6 staŝy i 12 przygotowań zawodowych ) Jednorazowe środki na podjęcie działalności gosp. (DOTACJA) 304.000,00 303.946,00 8 osób Zwrot kosztów wyposaŝenia stanowiska pracy 120.000,00 120.000 4 osoby szkolenia 40.000,00 33.207,30 17 osób Razem 554.000,00 Kwota wydatkowana 544.947,22 skierowano łącznie 47 osób W 2008 r. zaktywizowano łącznie 47 osób niepełnosprawnych, a ogólny koszt wydatkowanych środków w 2008 r. ze środków PFRON to kwota 544.947,22 zł czyli o 398.746,75 zł ( o 73%) więcej w porównaniu do wydatków w 2007 r. tj. 146.200,47 zł. Liczba zaktywizowanych osób niepełnosprawnych w 2008 r. jest wyŝsza o 10 osób w porównaniu do zaktywizowanej liczby osób w 2007 r. tj. 37 osób. Formy aktywizacji: skierowano do programu staŝu i przygotowania zawodowego w miejscu pracy łącznie 18 osób; tj. o 4 osoby więcej w porównaniu do 2007 r.; z jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej skorzystało 8 osób, które rozpoczęły działalność w zakresie usług budowlanych, artystycznej i literackiej działalności twórczej, handlu, konserwacji i naprawy pojazdów samochodowych, usług instalacji wodno-kanalizacyjnych, studia projektowania graficznego; tj. o 7 osób więcej w porównaniu do 2007 r. umowy o zwrot kosztów wyposaŝenia stanowiska pracy podpisano z 3 zakładami pracy, które utworzyły 3 stanowiska pracy (na które skierowano 5
4 osoby niepełnosprawne) tj.: operator wózka widłowego, pracownik laboratorium i stanowisko schładzania drobiu.; tj. o 3 osoby więcej w porównaniu do 2007 r. Zakłady pracy, z którymi podpisano umowy w ramach wyposaŝenia stanowiska pracy prowadzą działalność w zakresie handlu, produkcji i obróbki mechanicznej. Wypłata jednorazowych środków na podjęcie działalności gospodarczej i zwrot kosztów wyposaŝenia stanowiska pracy wynosiła max. 40.000,00 zł dla 1 osoby/stanowiska. Wśród osób niepełnosprawnych, które podjęły własną działalność gospodarczą były: - 3 osoby z lekkim stopniem niepełnosprawności tj. 37,5% ogółu osób niepełnosprawnych, które otrzymały środki na podjęcie działalności gospodarczej z PFRON, - 3 osoby z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, - i 2 osoby ze znacznym stopniem niepełnosprawności tj. 25% ogółu osób niepełnosprawnych które otrzymały środki na podjęcie działalności z PFRON. SZKOLENIA W 2008r. na szkolenia osób niepełnosprawnych wykorzystano 33 207,30 zł. co stanowiło ponad 83% pozyskanych środków. W 2008 r. z Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zostało przeszkolonych 16 osób niepełnosprawnych w tym 7 kobiet, w następujących kierunkach: - Obsługa komputera 9 osób - Samodzielny księgowy bilansista 1 osoba - Sprzedawca 1 os. - Spawacz 1 os. - Specjalista ds. kadr 2 osoby - Obsługa wózka widłowego 1 osoba - Sekretarka 1 osoba Kierunki szkoleń zostały ustalone w wyniku indywidualnych konsultacji osób niepełnosprawnych z doradcą zawodowym psychologiem oraz lekarzem, który opiniuje moŝliwość podjęcia pracy w danym zawodzie. POŚREDNICTWO PRACY W 2008 r. złoŝono zapotrzebowanie na 28 stanowisk, w ramach których 7 osób podjęło pracę. Najwięcej zostało złoŝonych wolnych miejsc pracy na stanowisko pracownik ochrony 15 miejsc. 6
Do tut. Urzędu zakłady PRACY złoŝyły następujące oferty pracy dla osób niepełnosprawnych. 1) Unimięs Chrzanów ul. Powstańców Styczniowych zapotrzebowanie na 10 pracowników ochrony 2) Zakład Krawiecki ELEGANCJA Trzebinia ul. Grunwaldzka zapotrzebowanie na 1 stanowisko krawcowa 3) PAGE s.c. Myślachowice ul. Płocka 79 zapotrzebowanie na 1 stanowisko elektromechanik 4) PROBET Chrzanów ul. Limanowskiego 9/1 zapotrzebowanie na 4 stanowiska pracownik ochrony 5) NALMAT Trzebinia ul. Kościuszki 88 zapotrzebowanie na 1stanowisko pomoc 6) NALMAT Trzebinia ul. Kościuszki 88 zapotrzebowanie na 1 stanowisko pracownik produkcji 7) NALMAT Trzebinia ul. Kościuszki 88 zapotrzebowanie na 1 stanowisko handlowiec 8) P.P.i.U.H. NOWA sp.z.o.o. Sosnowiec ul. Teatralna ( miejsce wykonywania pracy Chrzanów ul. Powstańców Styczniowych ) zapotrzebowanie na 1 stanowisko pracownik ochrony 9) UNIMIĘS Chrzanów ul. Powstańców Styczniowych zapotrzebowanie na 2 portier 10) TRAKER TRADE Trzebinia ul. Fabryczna 4 zapotrzebowanie na 1 stanowisko pakowacz 11) P.H.S. Chrzanów ul. Partyzantów zapotrzebowanie na 1 stanowisko robotnik gospodarczy 12) INT sp. z.o.o. Chrzanów ul. Balińska 49 zapotrzebowanie na 1 stanowisko agent ubezpieczeniowy 13) Hurtownia Art.Chem AJA ul. Borowcowi 53 zapotrzebowanie na 1 stanowisko magazynier 14) SECIURITY sp. z.o.o. Sosnowiec ul. Jabłoniowa 5a ( miejsce pracy Chrzanów) zapotrzebowanie na 1 stanowisko sprzątaczka 15) Miejski Zespół Administracyjny ul. Paderewskiego 2 złoŝone zapotrzebowanie na 1 stanowisko administrator cmentarza. DORADZTWO ZAWODOWE Analizując strukturę osób bezrobotnych korzystających z indywidualnego poradnictwa zawodowego w 2008 roku moŝna zauwaŝyć, iŝ z usług doradców zawodowych korzystały osoby do 25 roku Ŝycia (25%) oraz osoby powyŝej 50 roku Ŝycia (21%), czyli osoby będące w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Osoby te zgłaszały się z problemem zawodowym w podjęciu zatrudnienia. MłodzieŜy do 25 roku Ŝycia proponowano 7
udział w staŝach zawodowych, szkoleniach - a takŝe zachęcano do kontynuowania nauki. Od doradcy zawodowego osoby te z kolei oczekiwały zaplanowania kariery lub drogi rozwoju zawodowego. Doradca zawodowy pomagał w określeniu predyspozycji zawodowych oraz w stworzeniu dokumentów aplikacyjnych, zasad poruszania się po rynku pracy. Pomoc klientom będącym powyŝej 50 roku Ŝycia polegała głównie na wzmocnieniu samooceny, motywacji do podjęcia szkoleń zawodowych, podnoszących posiadane juŝ kwalifikację lub ze względu na brak moŝliwości wykonywania dotychczasowego zawodu proponowano przekwalifikowanie zawodowe. Przedstawiano równieŝ moŝliwość aktywizacji poprzez udział w przygotowaniu zawodowym w miejscu pracy. Doradcy zawodowi często pomagali w stworzeniu dokumentów aplikacyjnych i przygotowywali do kontaktów z pracodawcami w nowych realiach społeczno - ekonomicznych. Spośród osób korzystających z usług doradców wyróŝnić moŝna równieŝ osoby zamieszkałe na wsi (30%) oraz osoby niepełnosprawne (4%). Natomiast w zajęciach klubu pracy w roku 2008 uczestniczyło 14 osób niepełnosprawnych. Tabela 4 Struktura osób bezrobotnych korzystających z usług poradnictwa zawodowego w 2008 roku Wybrane kategorie osób: Poradnictwo indywidualne Poradnictwo grupowe Bezrobotni do 25 roku Ŝycia 595 149 Bezrobotni powyŝej 50 roku Ŝycia 566 117 Bezrobotni zamieszkali na wsi 776 218 Niepełnosprawni 116 32 Doradcy zawodowi w roku 2008 opracowali programy autorskie min. skierowane do osób niepełnosprawnych. Pierwszy program to Nie jesteś sam - który skierowany jest do osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy. Osoby na warsztatach uzyskają wsparcie głównie poprzez określenie indywidualnych potrzeb rozwoju zawodowego, barier psychologicznych powstrzymujących ich przed poszukiwaniem pracy, a takŝe przełamanie stereotypów myślowych związanych z wejściem na otwarty rynek pracy. Uczestnicy w trakcie zajęć będą mieli okazję zdiagnozować swoje predyspozycje zawodowe oraz zdefiniować swoje umiejętności i zainteresowania zawodowe w taki sposób, aby byli w stanie wykorzystać tę wiedzę w trakcie poszukiwania zatrudnienia i przedstawienia swoich atutów podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Nadal zostanie kontynuowana współpraca z Centrum Integracja oraz Stanowiskiem ds. rozwoju i wspierania przedsiębiorczości. Termin realizacji: raz na kwartał. 8
Program drugi to Urząd Pracy Przyjazny dla osób niepełnosprawnych - zakłada przeprowadzenie cyklu praktycznych szkoleń dla pośredników pracy jako pracowników pierwszego kontaktu z osobami niepełnosprawnymi. Omówione zostaną aspekty dotyczące obsługi oraz określenia przeciwwskazań zdrowotnych osób niepełnosprawnych w celu dokonania jak najlepszego doboru oferty pracy. Termin realizacji: marzec/kwiecień. Współpraca ze Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji Centrum Integracja w Krakowie Pomysł podpisania Umowy Partnerskiej pomiędzy Powiatowym Urzędem Pracy w Chrzanowie a Stowarzyszeniem Przyjaciół Integracji Centrum Integracja w Krakowie wziął się z potrzeby ściślejszej współpracy na rzecz osób niepełnosprawnych oraz wyrównywania ich szans na otwartym rynku pracy. Pracę nad zawarciem porozumienia rozpoczęto w sierpniu 2008 roku, kierując do Dyrektora CIK w Krakowie zaproszenia do współpracy. Opierając się na dotychczasowych działaniach, podejmowanych wspólnie z PUP w Chrzanowie, Centrum Integracja w Krakowie bardzo Ŝyczliwie podeszło do pomysłu zacieśnienia działań na rzecz osób niepełnosprawnych poprzez Umowę Partnerską. W celu ustalenia zakresu wzajemnej współpracy, dnia 22 października 2008 roku odbyło się spotkanie przedstawicieli PUP w Chrzanowie oraz CIK w Krakowie. Zaowocowało ono ustaleniem zakresu podejmowanych działań, tj.: Wspólna organizacja warsztatów dla osób niepełnosprawnych zgodnie z przyjętym harmonogramem średnio 4 razy w roku (tematyka warsztatów do uzgodnienia) Wspólna organizacja spotkań informacyjnych dla pracodawców Wymiana informacji dotyczących bazy ofert pracy dla osób niepełnosprawnych oraz bazy pracodawców zatrudniających ww. osoby Bezpośredni kontakt pośredników pracy PUP ze Specjalistą ds. pracodawców CIK Indywidualne wsparcie psychologa CIK dla osób zarejestrowanych w PUP Chrzanów w siedzibie CIK w Krakowie Nieodpłatne udostępnianie materiałów informacyjnych i publikacji CIK dla PUP, w razie potrzeby udostępnianie materiałów informacyjno-promocyjnych PUP dla CIK zgodnie z przyjętym planem, który będzie określał rodzaj publikacji/broszury, termin zamówienia oraz ilość sztuk. Zamieszczenie informacji o działalności i usługach CIK oraz obszarach współpracy na stronie www.pup-chrzanow.pl Zamieszczenie informacji o zakresie współpracy CIK-PUP na stronie www.integracja.org 9
Cykl artykułów informacyjno-promocyjnych, opracowanych przez dziennikarza CIK, zamieszczanych na stronach internetowych Stron Umowy Wspólne opracowywanie i realizacja projektów (finansowanych ze środków zewnętrznych) na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych Zapewnienie przez PUP lokalu do prowadzonych przez Partnera zajęć/warsztatów Wzajemna pomoc przy doborze grupy/rekrutacji osób do projektów Realizacja wspólnych przedsięwzięć (wypływających zarówno z inicjatywy PUP, jak i CIK) na rzecz osób niepełnosprawnych. W ramach współpracy odbyły się juŝ pierwsze warsztaty dla osób niepełnosprawnych, przesyłane są równieŝ materiały informacyjno promocyjne, broszury, publikacje itd. Powiatowy Urząd Pracy w Chrzanowie opracowała Program Wspólny cel adresowany jest do trzech najwaŝniejszych podmiotów występujących w procesie integracji i rehabilitacji zawodowej: 1. Osób niepełnosprawnych bezrobotnych i poszukujących pracy, zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Chrzanowie, posiadających orzeczenie o stopniu niepełnosprawności lub orzeczenie ZUS. 2. Pracodawców - w szczególności tych z otwartego rynku pracy, ale równieŝ z rynku chronionego 3. Instytucji z otoczenia osób niepełnosprawnych - organizacji statutowo zajmujących się problematyką niepełnosprawności. W programie sformułowane zostały 2 główne cele strategiczne: CEL 1. Prowadzenie kompleksowych działań skierowanych do osób niepełnosprawnych, których celem będzie ułatwianie tym osobom wejścia lub powrotu na rynek pracy W ramach tego celu wyodrębniono 9 zadań podstawowych: Zapewnienie poradnictwa zawodowego dla osób niepełnosprawnych Organizowanie szkoleń zawodowych dla osób niepełnosprawnych Świadczenie usług pośrednictwa pracy dla osób niepełnosprawnych Przyznanie jednorazowych środków na rozpoczęcie działalności gospodarczej 10
Organizowanie staŝy i przygotowań zawodowych Kierowanie osób niepełnosprawnych do zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych Zwrot pracodawcom kosztów przystosowania i adaptacji istniejących stanowisk pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych Zwrot pracodawcom kosztów wyposaŝenia stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych Zwrot pracodawcom kosztów wynagrodzenia osób niepełnosprawnych CEL 2. Stwarzanie osobom niepełnosprawnym korzystnych warunków do samodzielnego funkcjonowania w środowisku pracy poprzez współpracę i przybliŝanie problemu niepełnosprawności w otoczeniu instytucjonalno społecznym. W ramach tego celu wyodrębniono 6 zadań podstawowych: Pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych na aktywizację zawodową Promocja idei biznesu otwartego i odpowiedzialnego społecznie Poszerzenie wiedzy o aktywizacji osób niepełnosprawnych przez pracowników PUP Doradztwo organizacyjno-prawne oraz ekonomiczne dla osób niepełnosprawnych Organizowanie Giełd i Targów Pracy Nawiązywanie Partnerstw z instytucjami i organizacjami zajmującymi się problematyką aktywizacji osób niepełnosprawnych Program Aktywizacji Osób Niepełnosprawnych na lata 2008 2015 Wspólny cel powstał przy zaangaŝowaniu wszystkich pracowników merytorycznie odpowiedzialnych za aktywizację osób niepełnosprawnych w PUP w Chrzanowie i zredagowany przez pracownika Zespołu Projektowego. Zarządzeniem z dnia 1 grudnia 2008 roku Dyrektor PUP zatwierdziła Program Wspólny Cel oraz powołała Zespół ds. aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych. Zadaniem Zespołu jest realizacja zadań wynikających z Programu. 11