Rozlczane kosztów Proces rozlczana kosztów Koszty dzałalnośc jednostek gospodarczych są złoŝoną kategorą ekonomczną, ujmowaną weloprzekrojowo. W systeme rachunku kosztów odbywa sę transformacja jednych kategor układów kosztów w nne. Zasadnczym procesem w transformacj układów kosztowych jest proces rozlczana kosztów, który umoŝlwa przekształcene kosztów ujętych w dokumentacj źródłowej we wcześnej ustalone przekroje nformacyjne. Punktem wyjśca jest zgrupowane kosztów w układze rodzajowym, które w dalszej kolejnośc poddawane są rozlczenom: 1) mędzyokresowym, 2) podmotowym (według mejsc powstawana), 3) przedmotowym (według nośnków kosztów). 1
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej Dzałalność wydzałów pomocnczych (produkcj pomocnczej) obejmuje: śwadczene usług transportowych, śwadczene usług remontowych, wytwarzane energ, wytwarzane narzędz, opakowań, częśc zapasowych, prototypów tp., śwadczene usług socjalnych dla pracownków (stołówka, hotele robotncze, ośrodk wczasowe tp.). Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Koszty dzałalnośc pomocnczej, bezpośredne pośredne, rejestrowane są na konce Koszty dzałalnośc pomocnczej, dla którego prowadz sę dwupozomową ewdencję analtyczną: 1) wyodrębnene kosztów poszczególnych wydzałów dzałalnośc pomocnczej, 2) wydzelene poszczególnych pozycj kosztów rodzajowych. Ewdencja dzałalnośc pomocnczej pownna obejmować: rodzaje lośc wykonywanychśwadczeń, wydzały komórk przedsęborstwa, dla których usług były śwadczone, sumę strukturę kosztów danego wydzału, wysokość kosztów śwadczeń przypadających na poszczególne konta odborcówśwadczeń. 2
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Sposób rozlczana kosztów wydzałów pomocnczych na rzecz poszczególnych odborców zaleŝy od dwóch czynnków: 1) charakteru śwadczeń wydzałów pomocnczych: a) śwadczena jednorodne produkcja jednego rodzaju wyrobów lub usług, b) śwadczena róŝnorodne produkcja welu rodzajów wyrobów lub usług, 2) kerunków śwadczeń wydzałów pomocnczych: a) śwadczena jednokerunkowe produkcja wyrobów usług wyłączne na potrzeby nnych odborców poza wydzałam pomocnczym, b) śwadczena welokerunkowe produkcja wyrobów usług zarówno na potrzeby nnych odborców, jak wzajemne potrzeby wydzałów pomocnczych. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Śwadczene usług na rzecz nnych jednostek wewnętrznych bez wykonywana śwadczeń wzajemnych Najproścej przebega kalkulacja rozlczane kosztów wydzałów dzałalnośc pomocnczej o produkcj jednorodnej w sytuacj, gdy dany wydzał ne wykonuje śwadczeń na rzecz nnych wydzałów pomocnczych. Wówczas potrzebne są następujące dane: suma kosztów ponesonych przez wydzał produkcj pomocnczej, lość produkcj wytworzonej przez wydzał produkcj pomocnczej w okrese sprawozdawczym, lość produkcj pobranej przez poszczególnych odborców. 3
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. W tym przypadku rozlczane kosztów wydzału pomocnczego przebega następująco: ustalene kosztu wytworzena jednostk produkcj danego wydzału: K k = q ustalene kosztów śwadczeń na rzecz poszczególnych odborców K j = k q gdze: k koszt wytworzena jednostk produkcj wydzału -tego, K suma kosztów ponesonych przez wydzał -ty w okrese rozlczenowym, q welkość produkcj wydzału -tego w okrese rozlczenowym, K j kosztyśwadczeń wydzału -tego na rzecz wydzału j-tego, q j welkość produkcj wydzału -tego na rzecz wydzału j-tego. j Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. W warunkach braku pomaru lośc śwadczeń pobranych przez poszczególnych uŝytkownków, moŝna posłuŝyć sę welkoścam umownym nazywanym kluczam podzałowym kosztów. Są to parametry zuŝyca śwadczeń wydzałów pomocnczych, w stosunku do których koszt rozlczanych śwadczeń kształtuje sę proporcjonalne, np. koszty zuŝyca energ rozlczane proporcjonalne do powerzchn lub objętośc ogrzewanych pomeszczeń. Klucz rozlczenowy pownen pozostawać w zwązku przyczynowoskutkowym z rozlczonym kosztam. Dobór klucza pownen stanowć komproms pomędzy dokładnoścą oblczeń kosztem pozyskana odpowednch danych (dotyczących pomaru welkośc produkcj lubśwadczonych usług). 4
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. W przypadku śwadczeń o charakterze nejednorodnym (wydzał remontowy, narzędzowna), produkcja odbywa sę najczęścej na zlecene komórek zamawających. Koszty bezpośredne rozlczane są na poszczególne zlecena na podstawe dokumentów źródłowych, natomast koszty pośredne rozlczane są za pomocą odpowednch kluczy rozlczenowych. W przypadku drobnych zleceń stosuje sę uproszczone rozwązane polegające na rozlczanu kosztów wydzału pomocnczego proporcjonalne w stosunku do pracochłonnośc zleceń. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Śwadczene usług na rzecz nnych jednostek wewnętrznych z wykonywanem śwadczeń wzajemnych Przypadk występowana śwadczeń wzajemnych w praktyce: 1) Śwadczena jednokerunkowe dany wydzał pomocnczy ne wykonuje śwadczeń na rzecz nnych wydzałów pomocnczych, ale korzysta ze śwadczeń tych wydzałów. W tym przypadku w perwszej kolejnośc rozlcza sę koszty wydzału, który ne korzysta ze śwadczeń nnych wydzałów, natomast sam realzuje śwadczena na rzecz tych wydzałów. Na konec rozlcza sę koszty wydzału, który korzysta z usług wszystkch rozlczanych wcześnej wydzałów. 2) Śwadczena wzajemne dany wydzał pomocnczy wykonuje śwadczena na rzecz nnych wydzałów pomocnczych sam korzysta ze śwadczeń tych wydzałów. 5
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 1 Występowane jednokerunkowych śwadczeń wydzałów pomocnczych na własne potrzeby W przedsęborstwe znajdują sę dwa wydzały produkcj pomocnczej: kotłowna oraz wydzał transportu. W cągu mesąca wydzały te ponosły następujące koszty: kotłowna: 30000 zł wydzał transportu: 18000 zł Kotłowna w cągu analzowanego mesąca wytworzyła 1500 ton pary na rzecz następujących komórek przedsęborstwa: wydzał transportu: 100 ton wydzał produkcj podstawowej: 1100 ton zarząd: 300 ton Wydzał transportu zrealzował w cągu mesąca przewozy w lośc 2000 tonoklometrów (tkm) z wyszczególnenem na poszczególne komórk: zaopatrzene: 1000 tkm wydzał produkcj podstawowej: 400 tkm zbyt: 600 tkm Rozlczyć koszty wydzałów produkcj pomocnczej przedsęborstwa. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 1 cd. W perwszej kolejnośc ustalamy koszty jednostkowych śwadczeń kotłown oblczając koszt wytworzena 1 tony pary: 30000 1500 = 20 zł / t Ustalamy koszty śwadczeń kotłown na rzecz drugego wydzału produkcj pomocnczej (wydzału transportu): Całkowte koszty śwadczeń wydzału transportu wynoszą: Jednostkowy koszt śwadczeń wydzału transportowego jest równy: zł t 100 t 20 zł / t = 2000 zł 18000 zł + 2000 zł = 20000 zł 20000 zł = 10 zł / tkm 2000 tkm 6
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 1 cd. Rozlczene kosztów śwadczeń kotłown (30000 zł): na rzecz wydzału transportu: na rzecz wydzału produkcj podstawowej: na rzecz zarządu: Rozlczene kosztów śwadczeń wydzału transportu (20000 zł): na rzecz zaopatrzena: na rzecz wydzału produkcj podstawowej: na rzecz zbytu: 100 t 20 zł / t = 2000 zł 1100 t 20 zł / t = 22000 zł 300 t 20 zł / t = 6000 zł 1000 tkm 10 zł / tkm = 10000 zł 400 tkm 10 zł / tkm = 4000 zł 600 tkm 10 zł / tkm = 6000 zł Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Śwadczena wzajemne wydzałów pomocnczych Wydzał A Wydzał B Wydzał C Wydzał D 7
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Jednym ze sposobów wyceny rozlczana kosztów wzajemnych śwadczeń wydzałów pomocnczych jest zastosowane umownych stawek kosztów dla jednostek wykonywanych śwadczeń. W charakterze stawek umownych moŝna wykorzystać: planowany koszt wytworzena, koszt wytworzena z poprzednego okresu, cenę śwadczeń stosowaną przez zewnętrznych. dostawców Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Do wyceny śwadczeń produkcj pomocnczej, w zaleŝnośc od jej charakteru welkośc, moŝna zastosować następujące metody: a) metodę bezpośredną, b) metodę stopnową, c) metodę uwzględnana śwadczeń wzajemnych po koszce planowanym, d) metodę uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym, e) metodę kolejnych przyblŝeń, f) metodę algebraczną (układu równań). 8
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. a) Metoda bezpośredna polega na gnorowanu śwadczeń wzajemnych mędzy komórkam dzałalnośc pomocnczej. Koszty rozlczane są wyłączne na rzecz komórek dzałalnośc podstawowej zarządu. b) Metoda stopnowa zakłada pewną stałą kolejność rozlczana śwadczeń kosztów produkcj pomocnczej. Wydzał pomocnczy, którego koszty rozlcza sę w perwszej kolejnośc, ne przyjmuje usług nnych wydzałów pomocnczych. Tak postępuje sę aŝ do rozlczena kosztów ostatnego wydzału, który przyjął śwadczena wszystkch wydzałów produkcj pomocnczej, które rozlczono wcześnej. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. c) Metoda uwzględnana śwadczeń wzajemnych po koszce planowanym dokonuje wyceny wszystkch śwadczeń wzajemnych komórek dzałalnośc pomocnczej przy zastosowanu planowanych stawek jednostkowych. Reszta śwadczeń rozlczana jest według rzeczywstych kosztów wytworzena. d) Metoda uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym dokonuje wyceny wszystkch śwadczeń komórek dzałalnośc pomocnczej przy zastosowanu planowanych stawek jednostkowych oraz rozlczenu odchyleń kosztów rzeczywstych od tych stawek. 9
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. e) Metoda kolejnych przyblŝeń polega na klkakrotnym rozlczanu kosztów śwadczonych usług na rzecz danej komórk organzacyjnej zgodne ze strukturą procentową śwadczonych usług. Rozlczane kosztów powtarza sę aŝ do momentu, w którym wysokość ne rozlczonych kosztów będze nestotna dla prawdłowośc wyceny. f) Metoda algebraczną (układu równań) uwzględna wzajemne śwadczena mędzy komórkam dzałalnośc pomocnczej, wykorzystując układ równań, w którym newadomym są jednostkowe koszty śwadczonych usług przez komórk pomocncze. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Dokładne rozlczene moŝna uzyskać stosując układ równań o n newadomych (n lczba wydzałów pomocnczych). Punktem wyjśca są dwe zaleŝnośc: gdze: K 0 K K j k Q K 0 = K + K k K = Q j= 1 0 n j ( = 1, 2, K, n) ( = 1, 2, K, n) pełna, po rozlczenach wzajemnych, suma kosztów -tego wydzału pomocnczego, suma kosztów -tego wydzału pomocnczego przed rozlczenam wzajemnym, koszty śwadczeń j-tego wydzału na rzecz -tego wydzału pomocnczego, jednostkowy koszt śwadczeń -tego wydzału pomocnczego, globalna welkość śwadczeń -tego wydzału pomocnczego. 10
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej cd. Uwzględnając zaleŝnośc: K K j 0 = q j k = Q k j ( = 1, 2, K, n) ( = 1, 2, K, n) gdze: q j welkość śwadczeń wydzału j-tego na rzecz wydzału -tego otrzymujemy układ n równań: Q k n j= 1 q j k j = K ( = 1, 2, K, n) W równanach tych jako newadoma k występują koszty jednostkowych śwadczeń wydzałów pomocnczych, które uzyskujemy po rozwązanu układu równań. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 2 Występowane śwadczeń wzajemnych W przedsęborstwe znajdują sę dwa wydzały produkcj pomocnczej: A B. Koszty ponesone przez te wydzały w cągu beŝącego mesąca kształtują sę następująco: wydzał A: 20000 zł wydzał B: 25000 zł Wydzał A śwadczył w analzowanym mesącu usług na rzecz poszczególnych wydzałów: dla wydzału B: 100 j. dla wydzałów produkcj podstawowej: 250 j. dla admnstracj: 50 j. Razem: 400 j. Welkość śwadczeń wydzału B na rzecz poszczególnych komórek: dla wydzału A: 200 j. dla wydzałów produkcj podstawowej: 500 j. dla admnstracj: 100 j. Razem: 800 j. Rozlczyć koszty wydzałów produkcj pomocnczej stosując metodę algebraczną. 11
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 2 cd. Przyjmujemy: k 1 jednostkowy kosztśwadczeń wydzału A, k 2 jednostkowy kosztśwadczeń wydzału B, Otrzymujemy następujący układ równań: 400 k 1 200 k 2 = 20000 800 k 2 100 k 1 = 25000 Otrzymujemy rozwązane jednostkowe koszty śwadczeń wydzałów A B: k 1 = 70 zł k 2 = 40 zł Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 2 cd. Koszty śwadczeń wydzału pomocnczego A rozlczone na poszczególne komórk: wydzał B: wydzały produkcj podstawowej: admnstracja: 100 * 70 zł = 7000 zł 250 * 70 zł = 17500 zł 50 * 70 zł = 3500 zł 21000 zł Razem: 28000 zł Rozlczene kosztówśwadczeń wydzału B na rzecz poszczególnych komórek: wydzał A: 200 * 40 zł = 8000 zł wydzały produkcj podstawowej: 500 * 40 zł = 20000 zł 24000 zł admnstracja: 100 * 40 zł = 4000 zł Razem: 32000 zł 20000 zł + 25000 zł = 21000 zł + 24000 zł = 45000 zł 12
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 Na strukturę organzacyjną przedsęborstwa składają sę: admnstracja, dwa wydzały produkcyjne A B oraz dwa wydzały pomocncze wydzał transportowy X wydzał remontowy Y. Koszt planowany za 1 tonoklometr wynos 3,20 zł, a stawka 1 roboczogodzny wydzału remontowego wynos 2,40 zł. Pozostałe dane dotyczące kosztów oraz śwadczonych usług przedstawono ponŝej. Koszty: wydzał produkcyjny A: 75 200 zł wydzał produkcyjny B: 71 400 zł admnstracja: 51 000 zł wydzał pomocnczy X: 15 000 zł wydzał pomocnczy Y: 5 000 zł Razem 217 600 zł Śwadczone usług Jednostka mary Wydz. X Wydz. Y Wydz. A Wydz. B Admnstracja Rozlczyć koszty wydzałów produkcj pomocnczej stosując powyŝsze metody. Razem Wydzał X tkm 250 1 750 150 2 850 5 000 Wydzał Y rh 90 960 30 720 1 800 Źródło: Sojak S.: Rachunkowość zarządcza. Dom Organzatora, Toruń, 2003. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda bezpośredna Ustalamy rzeczywsty jednostkowy koszt wytworzena śwadczonych usług pomjając wzajemne śwadczena mędzy komórkam dzałalnośc pomocnczej. Rzeczywsty jednostkowy koszt z pomnęcem wzajemnych śwadczeń będze wynosł: dla wydzału transportowego: 15 000 zł ( 1 750 + 150 + 2 850) 15 000 zł = = 3,16 zł / tkm tkm 4 750 tkm dla wydzału remontowego: 5 000 zł ( 960 + 30 + 720) rh = 5 000 1 710 zł rh = 2,92 zł / rh 13
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda bezpośredna cd. Lp. Śwadczone usług Wydzały pomocncze Wydzały produkcyjne X Y A B Admnstracja Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. 3. 4. 5. 6. Śwadczena wzajemne Śwadczena na rzecz dzałalnośc podstawowej Rzeczywsty koszt jednostkowy (1/3) Rozlczene kosztów wydz. X Rozlczene kosztów wydz. Y 250 90 4 750 1 710 3,16 2,92-15 000 5 526,32 473,68 9 000,00 0-5 000 2 807,02 87,72 2 105,26 0 7. Razem 0 0 83 533,33 71 961,40 62 105,26 217 600 Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda stopnowa W metodze stopnowej rozlczamy wzajemne śwadczena mędzy komórkam pomocnczym jedyne w ogranczonym zakrese. Rozpoczynamy od rozlczana kosztów wydzału transportowego, ponewaŝ śwadczy on usług o wyŝszej wartośc na rzecz wydzału remontowego nŝ odwrotne. Koszty jednostkowe: dla wydzału transportowego: 15 000 zł ( 1750 + 150 + 2 850 + 250) tkm = 15 000 5 000 zł tkm = 3,00 zł / tkm dla wydzału remontowego (uwzględnamy koszty śwadczena usług wydzału transportowego to, Ŝe wydzał remontowy ne śwadczy usług na rzecz wydzału transportowego): ( 5 000 + 250 3) ( 960 + 30 + 720) zł rh = 5 750 1 710 zł rh = 3,36 zł / rh 14
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda stopnowa cd. Lp. Śwadczone usług Wydzały pomocncze Wydzały produkcyjne X Y A B Admnstracja Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. Śwadczena razem 5 000 1 710 3. 4. Rzeczywsty koszt jednostkowy wydzału X (1/2) Rozlczene kosztów wydz. X 3,00-15 000 750 5 250 450 8 550 0 5. Koszty wydzału Y (1+4) 5 750 6. 7. Rzeczywsty koszt jednostkowy wydzału Y (5/2) Rozlczene kosztów wydz. Y 3,36-5 750 3 228,07 100,88 2 421,05 5 750 8. Razem 0 0 83 678,07 71 950,88 61 971,05 217 600 Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda uwzględnana śwadczeń wzajemnych po koszce planowanym Wycena wzajemnych śwadczeń według planowanej stawk jednostkowej wygląda następująco: Wydzał Ilość Stawka Kwota Wydzał X 250 3,20 800 Wydzał Y 90 2,40 216 PowyŜsze kwoty naleŝy dodać do rzeczywstych kosztów wytworzena tych wydzałów, a następne koszty rozlczyć tak, jak według metody bezpośrednej. W wynku takej procedury śwadczone usług wycenane są częścowo według kosztów planowanych, a częścowo według rzeczywstych. 15
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda uwzględnana śwadczeń wzajemnych po koszce planowanym cd. Lp. Śwadczone usług Wydz. pomoc. Wydz. prod. Admnstracja X Y A B Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. 3. 4. 5. 6. 7. Śwadczena na rzecz dzałalnośc podstawowej Planowany koszt śwadczeń wydz. X Koszty po rozlczenu kosztów wydz. X Planowany koszt śwadczeń wydz. Y Koszty po rozlczenu kosztów wydz. Y Rzeczywsty koszt jednostkowy (6/2) 4 750 1 710-800 800 14 200 5 800 216-216 14 416 5 584 3,035 3,265 8. Rozlczene kosztów wydz. X -14 416 5 311,16 455,24 8 649,60 0 9. Rozlczene kosztów wydz. Y -5 584 3 134,88 97,96 2 351,16 0 10. Razem 0 0 83 646,04 71 953,21 62 000,76 217 600 Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym W tej metodze wszystke śwadczena najperw rozlczane są według planowanej stawk dla jednostk usług. W wynku takego rozlczena powstają odchylena, które trzeba rozlczyć stosując wskaźnk odchyleń. Odchylena te rozlczane na tylko na wydzały odstawowe. Wskaźnk odchyleń: dla wydzału transportowego: 784 zł ( 16 000 800) dla wydzału remontowego: 1 480 zł ( 4 320 216) 100% = 5,158% zł 100% = 36,062% zł 16
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym cd. Tak ustalone wskaźnk procentowe odchyleń pozwolą skorygować kosztyśwadczonych usług do wysokośc kosztów rzeczywstych. W przypadku kosztów wydzału transportowego otrzymamy odchylena ujemne, czyl zmnejszające planowane koszty śwadczeń. W przypadku wydzału remontowego będą to odchylena dodatne, a węc zwększające planowane kosztyśwadczeń. Odchylena dla wydzału transportowego: wydzał produkcyjny A: -5,158% 5 600 = -288,84 wydzał produkcyjny B: -5,158% 480 = -24,76 admnstracja: -5,158% 9 120 = -470,40 Razem: -784,00 Odchylena dla wydzału remontowego lczymy analogczne. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym cd. Lp. Śwadczone usług Wydz. pomoc. Wydz. prod. Admnstracja X Y A B Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. Rozlczene wydzału X -16 000 800 5 600 480 9 120 0 3. Rozlczene wydzału Y 216-4 320 2 304 72 1 728 0 4. Koszty po rozlczenach -784 1 480 83 104 71 952 61 848 217 600 5. Odchylena od kosztu planowanego -784 1 480 6. Wskaźnk odchyleń -5,158% 36,062% 7. 8. Kwota odchyleń wydzał X Kwota odchyleń wydzał Y 784-288,84-24,76-470,40 0-1 480 830,88 25,96 623,16 0 9. Razem 0 0 83 646,04 71 953,21 62 000,76 217 600 17
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda kolejnych przyblŝeń W metodze tej klkakrotne rozlczamy koszty śwadczonych usług na rzecz wszystkch komórek organzacyjnych zgodne ze strukturą procentową śwadczonych usług. Struktura śwadczonych usług wydzałów pomocnczych kształtuje sę następująco: Śwadczone usług Wydz. X Wydz. Y Wydz. A Wydz. B Admnstracja Razem Wydzał X 5% 35% 3% 57% 100% Wydzał Y 5% 53,33% 1,67% 40% 100% Zaczynamy od rozlczena kosztów wydzału X, potem Y, potem znów X, aŝ do momentu uzyskana bardzo małej kwoty kosztów nerozlczonych 0,4 zł. Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda kolejnych przyblŝeń cd. Lp. Śwadczone usług Wydz. pomoc. Wydz. prod. Admnstracja X Y A B Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. Etap 1 rozlczene wydz. X -15 000 750 5 250 450 8 550 0 3. Koszty po etape 1 0 5 750 80 450 71 850 59 550 217 600 4. Etap 2 rozlczene wydz. Y 287,50-5 750 3 066,67 95,83 2 300 0 5. Koszty po etape 2 287,50 0 83 516,67 71 945,83 61 850 217 600 6. Etap 3 rozlczene wydz. X -287,50 14,38 100,63 8,63 163,88 0 7. Koszty po etape 3 0 14,38 83 617,29 71 954,46 62 013,88 217 600 8. Etap 4 rozlczene wydz. Y 0,72-14,38 7,67 0,24 5,75 0 9. Koszty po etape 4 0,72 0 83 624,96 71 954,70 62 019,63 217 600 10. Etap 5 rozlczene wydz. X -0,72 0,04 0,25 0,02 0,41 0 11. Koszty po etape 5 0 0,04 83 625,21 71 954,72 62 020,03 217 600 12. Razem 0 0,04 83 625,21 71 954,72 62 020,03 217 600 18
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Przyjmujemy: Metoda algebraczna (układu równań) k 1 jednostkowy kosztśwadczeń wydzału A, k 2 jednostkowy kosztśwadczeń wydzału B, Otrzymujemy następujący układ równań: 5 000 k 1 90 k 2 = 15 000 1 800 k 2 250 k 1 = 5 000 Otrzymujemy rozwązane jednostkowe koszty śwadczeń wydzałów A B: k 1 = 3,058 zł k 2 = 3,203 zł Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Metoda algebraczna (układu równań) cd. Lp. Śwadczone usług Wydz. pomoc. Wydz. prod. Admnstracja X Y A B Razem 1. Koszty wydzałowe 15 000 5 000 75 200 71 400 51 000 217 600 2. 3. 4. Planowany koszt śwadczeń wydzału X Planowany koszt śwadczeń wydzału Y Koszty po rozlczenu śwadczeń wzajemnych -764,50 764,50 288,27-288,27 14 523,77 5 476,23 5. Koszt jednostkowy 3,058 3,203 6. 7. Rozlczene kosztów wydzału X Rozlczene kosztów wydzału Y -14 523,77 5 351,50 458,70 8 715,30 0-5 477,12 3 074,88 96,09 2 306,16 0 8. Razem -1,73-0,90 83 626,38 71 954,79 62 021,46 217 602,63 Neścsłośc w rozlczenu kosztów wynkają z przyjętych przyblŝeń przy ustalanu kosztów jednostkowych. 19
Rozlczane kosztów dzałalnośc pomocnczej przykład 3 cd. Porównane wynków Lp. Metoda rozlczana kosztów produkcj pomocnczej Wydzały produkcyjne A Admnstracja Razem 1. Metoda bezpośredna 83 533,33 71 961,40 62 105,26 217 600,00 2. Metoda stopnowa 83 678,07 71 950,88 61 971,05 217 600,00 3. 4. Metoda uwzględnana śwadczeń wzajemnych po koszce planowanym Metoda uwzględnana wszystkch śwadczeń po koszce planowanym B 83 646,04 71 953,21 62 000,76 217 600,00 83 646,04 71 953,21 62 000,76 217 600,00 5. Metoda kolejnych przyblŝeń 83 625,21 71 954,72 62 020,03 217 600,00 6. Metoda algebraczna (układu równań) 83 626,38 71 954,79 62 021,46 217 602,63 20