Uchwała Nr LIX/551/2013 Rady Miasta Nweg Sącza z dnia 10 grudnia 2013 r. w sprawie: Gminneg Prgramu Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych dla Miasta Nweg Sącza na rk 2014. Na pdstawie art. 18 ust. 2 pkt. 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r., samrządzie gminnym (tj. Dz. U. z 2013 r., pz. 594 z późn. zm.) raz art. 4 1 ust. 2 ustawy z dnia 26 października 1982 r., wychwaniu w trzeźwści i przeciwdziałaniu alkhlizmwi (tekst jednlity: Dz. U. z 2012 r., pz. 1356 z późn. zm.) Rada Miasta Nweg Sącza na wnisek Prezydenta Miasta uchwala, c następuje: 1. Uchwala się Gminny Prgram Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych dla Miasta Nweg Sącza na rk 2014 w brzmieniu jak w załączniku Nr 1 d niniejszej uchwały. 2. Wydatki na realizację zadań kreślnych w Gminnym Prgramie Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych dla Miasta Nweg Sącza na rk 2014 kreśla uchwała budżetwa Miasta Nweg Sącza na rk 2014. 3. Wyknanie uchwały pwierza się Prezydentwi Miasta Nweg Sącza. 4. Uchwała wchdzi w życie z dniem pdjęcia. Przewdniczący Rady Miasta (-) Jerzy Wituszyński
Gminny Prgram Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych dla Miasta Nweg Sącza na rk 2014 Załącznik Nr 1 d Uchwały Nr LIX/551/2013 Rady Miasta Nweg Sącza z dnia 10 grudnia 2013 r.
DIAGNOZA prblemów alkhlwych. 1. Skala zjawiska raz tendencje na pzimie kraju. Zrealizwane w Plsce badania epidemilgiczne, pzwalają szacwać liczbę sób uzależninych d alkhlu na k. 600 tys., zaś sób pijących alkhl szkdliwie - na k. 2,5 mln (Raprt z badań Epidemilgia zaburzeń psychiatrycznych i dstęp d psychiatrycznej pieki zdrwtnej - EZOP Plska Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurlgii, 2012 r.). Jak pkazują wyniki badań gólnplskich, wciąż isttnym prblemem jest picie alkhlu przez młdzież. Picie alkhlu przez młdych ludzi jest najczęstszym zachwaniem ryzykwnym - kntakt z alkhlem ma za sbą 87,3% gimnazjalistów z klas III. W czasie statnich 12 miesięcy przed badaniem jakieklwiek napje alkhlwe pił 78,3% 15-latków. W czasie statnich 30 dni przed badaniem jakieklwiek napje alkhlwe pił 57,6% 15-latków, a w stan nietrzeźwści wprwadził się 21,4% uczniów trzecich klas gimnazjów (badanie ESPAD 2011). Ostatnie gólnplskie badania ESPAD 2011 wskazują, że w Plsce wskaźniki dtyczące zachwań ryzykwnych utrzymują się na pdbnym pzimie, dntwuje się również spadek pewnych wskaźników dtyczących sięgania przez młdych ludzi p substancje psychaktywne. W badaniach bserwujemy trend wyrównywania się zachwań ryzykwnych wśród dziewcząt i chłpców. Przełamane zstały tym samym steretypy dtyczące teg, że piją tylk chłpcy czy dzieci ze śrdwisk zagrżnych. 2. Skala zjawiska raz zauważalne tendencje w Małplsce. W 2010 r., w Małplsce przeprwadzn na zlecenie Eksperta Wjewódzkieg ds. Infrmacji narktykach i narkmanii badanie SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE: POSTAWY I ZACHOWANIA, 2010. Badanie zawierał pytania używanie alkhlu. Respndenci pytani byli częsttliwść używania alkhlu, a także zachwania raz dświadczenia z tą substancją. Pytania dtyczyły kresu statnich 12 miesięcy przed badaniem. Alkhl jest zdecydwanie najbardziej rzpwszechniną substancją psychaktywną. Pnad 78% respndentów deklarwał, że używał alkhlu w ciągu statnich 12 miesięcy. Najczęściej badani wymieniali piw (69%), niec rzadziej wskazywali win (63%) raz napje spirytuswe (55%). Wyniki zaprezentwan w tabeli 1. Tabela 1. Odsetki knsumentów alkhlu raz pszczególnych typów napjów alkhlwych (w czasie statnich 12 miesięcy). Napje alkhlwe 78,3 Napje spirytuswe 55,1 Win 62,8 Piw 69,0 (źródł: Substancje psychaktywne - pstawy i zachwania, Kraków 2010). Mężczyźni (prawie 82%) częściej niż kbiety (prawie 75%) deklarwali picie alkhlu w ciągu statnich 12 miesięcy (tabela 2.). Pnadt większy prcent mężczyzn (76,5%) niż kbiet (61,5%) w ciągu statnieg rku spżywał piw. Różnica ta jest jeszcze bardziej widczna w przypadku wódki, gdzie pnad 67% mężczyzn pił ten rdzaj alkhlu w ciągu statnieg rku, pdczas gdy dsetek dla kbiet wyniósł pnad 42%. Mężczyźni także częściej przyznawali się d spżywania wina, chć tutaj różnica w dsetkach była stsunkw najniższa. Taka struktura picia alkhlu jest w dużej mierze uwarunkwana kulturw. Tradycyjny mdel zakłada, że knsumpcja napjów wyskprcentwych raz piwa jest raczej dmeną mężczyzn. Picie piwa raz alkhli wyskprcentwych przez kbiety nie jest tak szerk akceptwane spłecznie, a czasami wręcz źle widziane i naznaczające. Badania wśród młdzieży raz wiele badań ppulacyjnych wskazuje na fakt zacierania się tych różnic pmiędzy płciami. W wjewództwie małplskim wciąż przeważa jednak tradycyjny mdel. C interesujące, mężczyźni także częściej deklarwali picie wina. 2
Tabela 2. Odsetki knsumentów alkhlu raz pszczególnych typów napjów alkhlwych w pdziale na płeć (w czasie statnich 12 miesięcy). Mężczyźni Kbiety Piw 76,5 61,5 Win 64,3 61,1 Wódka 67,7 42,6 Alkhl gółem 81,9 74,7 W ramach badania ankietwani pytani byli częsttliwść picia piwa, wina raz wódki. Ankieterzy grmadzili także infrmacje przeciętnej ilści alkhlu wypijaneg przy jednej kazji w ciągu jedneg dnia. Zgrmadzne infrmacje pzwliły na szacwanie średniej ilści spżywaneg alkhlu. Wykrzystan metdę częstść-ilść. W celu standaryzacji wyników dtyczących wypijanych ilści alkhlu wykrzystan przelicznik na 100% czysteg alkhlu etylweg 1. Wyniki zaprezentwan w tabeli 3. Tabela 3. Szacwane średnie rczne zużycie alkhlu w litrach 100% alkhlu. Napje spirytuswe Średnia dla wszystkich badanych 1,5 Średnia dla knsumentów napjów spirytuswych 3,7 Win Średnia dla wszystkich badanych 0,5 Średnia dla knsumentów wina 0,9 Piw Średnia dla wszystkich badanych 2,2 Średnia dla knsumentów piwa 3,4 Wyniki zaprezentwane w tabeli wskazują, że największe średnie spżycie 100% alkhlu rcznie w litrach dtyczy napjów spirytuswych raz piwa. Knsumenci piwa wypijali średni 3,4 litra czysteg alkhlu. Średnia dla wszystkich knsumentów wynisła 2,2 litra czysteg alkhlu zawarteg w piwie. Wśród knsumentów napjów spirytuswych średnia wynisła 3,7 litra czysteg alkhlu rcznie. Była t najwyższa średnia spśród prezentwanych w tabeli. Średnia dla wszystkich knsumentów była niższa i wynisła 1,5 litra czysteg alkhlu zawarteg w napjach spirytuswych. W blku pytań dtyczących alkhlu ankietwani pytani byli także częsttliwść picia alkhlu. Rzkłady dpwiedzi zaprezentwan w tabeli 4. Wódka raz inne napje wyskprcentwe charakteryzują się relatywnie niską częsttliwścią używania. D cdzienneg lub prawie cdzienneg picia napjów spirytuswych przyznał się 0,7% respndentów. 2,1% respndentów pił teg typu alkhl 5-6 razy w tygdniu, a 0,3% 3-4 razy w tygdniu. Raz lub dwa razy w tygdniu alkhle wyskprcentwe pił 7,4% respndentów. D picia wódki raz innych napjów spirytuswych 2-3 razy w miesiącu przyznał się 9,4% respndentów. Największy dsetek respndentów (14,6%) pił napje dużej zawartści alkhlu raz na miesiąc. 6,1% respndentów pił teg typu alkhle 6-11 razy d rku, a 11,7% - 2 d 5 razy d rku. Raz na rk picie napjów wyskprcentwych zadeklarwał 2,9% respndentów. Bardz zbliżną strukturę częsttliwści mżemy zabserwwać w przypadku wina. Nikt z badanych nie zadeklarwał picia teg typu alkhlu cdziennie lub prawie cdziennie. 2% respndentów pił ten rdzaj alkhlu 5-6 razy w tygdniu a 0,7% 3-4 razy w tygdniu. Raz lub dwa razy w tygdniu win pił 5,2% respndentów. 10,5% respndentów deklarwał picie wina 2-3 razy w miesiącu. Prawie 15% ankietwanych pił win raz w miesiącu. Niewiele mniej, b 13,5% badanych przyznał się d picia wina 2 d 5 razy d rku. Relatywnie duży dsetek, b 9,5% pił win raz na rk. Struktura częsttliwści picia piwa raz wzry knsumpcji piwa zdecydwanie dbiegają d knsumpcji wina raz napjów spirytuswych. Piw zdecydwanie najczęściej na tle innych 1 Przyjęt umwne przeliczniki: dla wódki 40% zawartści czysteg alkhlu, dla wina 12%, a dla piwa 5%. 3
napjów alkhlwych knsumwane jest cdziennie, prawie cdziennie. D takieg zachwania przyznał się 2,6% badanych. Zdecydwanie częściej piw wypijane jest także przez respndentów 3-4 razy w tygdniu (6,2%) raz 1-2 razy w tygdniu (19,3%) i 2-3 razy w miesiącu (prawie 16%). Mniejszy dsetek (11%) sób badanych deklarwał picie piwa raz w miesiącu. Różnice pmiędzy piwem a innymi alkhlami są także widczne w przypadku kategrii dpwiedzi 6-11 razy w rku raz 2-5 razy w rku. Odsetki dla piwa w prównaniu z innymi alkhlami są wyraźnie niższe. Jak widać charakterystyka częstści picia alkhlu wykazuje zróżnicwanie ze względu na rdzaj alkhlu. Najprawdpdbniej respndenci pijają win raz napje spirytuswe przy specjalnych kazjach, d święta, z kazji rzmaitych wydarzeń twarzyskich raz sptkań z rdziną. Piw jest raczej alkhlem dnia cdzienneg, a jeg knsumpcja niekniecznie musi być związana z jakimś świętem czy celebracją. Picie piwa wydaje się bardziej związane z chwilami dpczynku, niezbwiązującymi i niefrmalnymi sptkaniami ze znajmymi. Tabela 4. Częsttliwść picia alkhlu w czasie statnich 12 miesięcy (dsetki respndentów). Napje spirytuswe Win Piw Alkhl gółem cdziennie lub 0,7-2,6 1,7 prawie cdziennie 5-6 razy w tygdniu 2,1 2,0 1,2 2,8 3-4 razy w tygdniu 0,3 0,7 6,2 6,4 1-2 razy w tygdniu 7,4 5,2 19,3 20,0 2-3 razy w miesiącu 9,4 10,5 15,9 20,3 1 raz w miesiącu 14,6 14,9 11,0 10,4 6-11 razy w rku 6,1 6,4 4,5 9,1 2-5 razy w rku 11,7 13,5 6,3 5,7 1 raz w rku 2,9 9,5 2,0 1,9 ani razu 44,9 37,2 31,0 21,7 Badani byli także pytani częsttliwść picia intensywneg (nadmierneg) rzumianeg przez wypijanie przynajmniej 6 standardwych prcji alkhlu przy jednej kazji, czyli c najmniej 6 szklanek piwa (250 ml), 6 kieliszków wina (100 ml), 6 kieliszków wódki lub inneg napju spirytusweg (30 ml). Wyniki analiz rzkładów dpwiedzi na t pytanie zaprezentwan w tabeli 5. Pnad płwa badanych nie deklarwała intensywneg picia w ciągu statnich 12 miesięcy. Największy dsetek ankietwanych (10,5%) deklarwał, że wypicie 6 standardwych prcji alkhlu przy jednej kazji zdarzał im się 2-5 razy d rku. 9% pzwalał sbie na takie zachwanie raz w rku. 7,6% respndentów deklarwał, że ten mdel knsumpcji alkhlu zdarzał im się raz na miesiąc. Tabela 5. Picie intensywne (nadmierne) w czasie statnich 12 miesięcy (dsetki respndentów). cdziennie lub prawie cdziennie 0,5 5-6 razy w tygdniu 0,7 3-4 razy w tygdniu 1,5 1-2 razy w tygdniu 3,4 2-3 razy w miesiącu 7,5 1 raz w miesiącu 7,6 6-11 razy w rku 6,8 2-5 razy w rku 10,5 1 raz w rku 8,7 ani razu 53,2 4
Badani byli także pytani fakt prwadzenia pjazdów mechanicznych p alkhlu. Zdecydwana większść ankietwanych nie deklarwała prwadzenia pjazdów mechanicznych p alkhlu w ciągu statnich 12 miesięcy. 6% ankietwanych przyznał się d prwadzenia pd wpływem alkhlu, a pnad 3% nie pamiętał, bądź nie był pewnych, czy zdarzył im się takie zachwanie. Tabela 6. Prwadzenie pjazdów mechanicznych p alkhlu. Odsetek wśród sób prwadzących samchód w czasie statnich 12 miesięcy Tak 6,0 Nie 90,4 Nie pamiętam, 3,3 nie jestem pewien 3. Diagnza prblemów alkhlwych w Nwym Sączu. Nwsądecka młdzież a alkhl. Ostatnie badania na zlecenie Miasta przeprwadzn w kresie d marca d czerwca 2011 r. Były t badania ankietwe uczniów szkół gimnazjalnych w Nwym Sączu. Obejmwały ne alkhl, jak jeden z bszarów zagrżeń dla młdzieży. Autrem badań i ich pracwania jest Jerzy W. Pilecki. 6,73% ankietwanych na pytanie Czy zdarza się, że kleżanki i kledzy w twjej klasie piją alkhl dpwiedział prawie wszyscy (szkły pnadgimnazjalne 31%). Pdsumwując pinie uczniów, mżna wniskwać, ze wśród młdzieży gimnazjalnej dknywane są próby picia alkhlu, skr tym, że nikt nie pije alkhlu ma wiedzę 13,98% uczniów. Wśród młdzieży gimnazjalnej aż 67,43% uczniów zadeklarwał, że nie pije alkhlu. Raz lub dwa razy w rku ma kntakt z alkhlem k. 20,53% uczniów, 4,42% uczniów stwierdził, że pije alkhl raz w miesiącu, a 3,89% kilka razy w miesiącu. Sumując wskazać mżna, że k. 30% uczniów ma kntakt z alkhlem, z tym, że dla k. 10% jest t przynajmniej raz w miesiącu lub częściej. Analiza częsttliwści picia alkhlu wśród młdzieży pnadgimnazjalnej wykazała, że 1/3 ppulacji deklaruje, że nie pije alkhlu, kł ¼ ankietwanych (21,94%) stwierdził, że pije rzadk - raz, dwa razy d rku. Niepkjący jest fakt, że 11,26% uczniów szkół pnadgimnazjalnych stwierdził, że pije alkhl raz lub kilka razy w tygdniu. Pzwala nam t stwierdzić, że c dziesiąty badany uczeń systematycznie pije alkhl. Badania dtyczące inicjacji alkhlwej wśród uczniów gimnazjów wskazują, że pnad 50% uczniów deklaruje, że dtąd nie pił alkhlu. Zdecydwanie wcześniej zaczynają spżywać alkhl chłpcy - 24,99% wskazuje na kres nauki w szkle pdstawwej, dziewczęta w 23,79% dziewcząt przeszł inicjację alkhlwa w gimnazjum. Ok. 1/5 respndentów gimnazjów stwierdził, że istnieją mżliwści zakupu alkhlu przez niepełnletnią sbę teg k. 6-7% dknał takieg zakupu sbiście. Osby uzależnine d alkhlu stanwią jedną z grup dysfunkcyjnych bjętych pmcą Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej. 5
Tabela 7. Skala zjawiska alkhlizmu wśród klientów pmcy spłecznej (liczba rdzin). liczba rdzin krzystających z pmcy MOPS 3000 2500 2386 2661 2000 1500 1000 liczba rdzin krzystających z pmcy MOPS liczba rdzin krzystających z pmcy MOPS z pwdu alkhlizmu 500 0 165 122 2011 2012 2012. liczba rdzin krzystających z pmcy MOPS - 2661. liczba rdzin krzystających z pmcy MOPS z pwdu alkhlizmu - 122. liczba sób krzystających z pmcy MOPS - 3963. liczba sób krzystających z pmcy MOPS z pwdu alkhlizmu - 122. Przestępczść związana z nadużywaniem alkhlu. W 2012 r., na terenie miasta Nweg Sącza plicja ujawniła 438 (352 sby w 2011 r.,) kierujących pd wpływem alkhlu i innych śrdków działających pdbnie d alkhlu w tym: 339 sób nietrzeźwych (pwyżej 0,5 prmila), 99 sób p użyciu alkhlu (d 0,2 d 0,5 prmila). Przemc. Statystyki gólnplskie pkazują, że k. 60-70% rdzin, w których jest prblem alkhlwy, występuje przemc, a blisk 80% żn i partnerek alkhlików dznaje przemcy ze strny męża lub partnera. Ofiarami przemcy padają równie częst dzieci w rdzinach z prblem alkhlwym. W 2012 r., funkcjnariusze Kmendy Miejskiej Plicji przeprwadzili na terenie Nweg Sącza 223 interwencje dtyczące przemcy dmwej. 97 sprawców przemcy dmwej był pd wpływem alkhlu. Ogółem liczba sprawców przestępstw będących pd wpływem alkhlu w 2012 r., t 530 sób. W 2012 r., w Sądeckim Ośrdku Interwencji Kryzyswej w ramach grup wsparcia dla sób współuzależninych i fiar przemcy wsparcia udzieln 238 sbm. Ddatkw SOIK realizwał Prgram Krekcyjn Edukacyjny dla Sprawców Przemcy na terenie Zakładu Karneg w Nwym Sączu gdzie w 2012 r., udzieln prad dla 11 sób sadznych raz 8 sób pza zakładem karnym. D Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych w 2012 r., wpłynęł 58 zgłszeń sób nadużywających alkhl i jedncześnie przejawiających zachwania przemcwe wbec rdziny. Kmisja przeprwadzała rzmwy z sbami, u których prblem alkhlwy wiąże się z przemcą dmwą. Człnkwie kntaktwali się z 58 sprawcami przemcy w rdzinie. 6
Gminna Kmisja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. W rku 2012 r., przyjęt 118 zgłszeń sbach nadużywających alkhl. Każdrazw sby te zstały wzywane na rzmwę d siedziby KRPA. W sprawach tych sób pdejmwan działania mające na celu pełne rzeznanie ich sytuacji w aspekcie prblemu alkhlweg. Infrmacje z tym związane uzyskiwan przede wszystkim d pracwników Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej w Nwym Sączu raz d funkcjnariuszy Plicji. Zasięgan także infrmacji z Sądeckieg Ośrdka Interwencji Kryzyswej - czy dana sba była dwżna wcześniej d Działu Opieki nad Osbami Nietrzeźwymi i Bezdmnymi. W uzasadninych przypadkach (przy sprzecznych infrmacjach uzyskanych d sby zgłsznej raz MOPS i Plicji) KRPA przeprwadziła rzmwy z człnkami rdzin sób zgłsznych z prblemem alkhlwym. Pnadt KRPA pdejmwała współpracę z kuratrami sądwym, prsząc wydanie pinii na temat funkcjnwania sby nadzrwanej przez kuratra i jedncześnie zgłsznej d Kmisji. Z sbami zgłsznymi prwadzi się prace nad mtywacją d pdjęcia kntaktu z placówką leczniczą - najczęściej z Małplskim Ośrdkiem Prfilaktyki i Terapii Uzależnień w Nwym Sączu. Współpracując z MOPS Kmisja wystąpiła 71 wywiadów śrdwiskwych natmiast z Kmendy Miejskiej Plicji 107 (w zależnści d źródła zgłszenia w sprawie jednej sby Kmisja występwała zarówn d MOPS, jak i d KMP). 16 sób p interwencji Kmisji i rzmwie mtywującej pdjęł i kntynuwał terapię dwykwą w Małplskim Ośrdku Prfilaktyki i Terapii Uzależnień w Nwym Sączu - bez kniecznści kierwania spraw d Sądu Rejnweg. Przyjęt zasadę, że następnie sby te zgłaszają się systematycznie d Kmisji (bez wezwań), przedstawiając zaświadczenia kntynuwaniu terapii dwykwej zgdnie z zaleceniami. Pnadt, w wyjątkwych przypadkach, jeżeli sby nie mgły pdjąć terapii, a wyrażały gtwść d pwstrzymania się d picia alkhlu, Kmisja zachęcała d pdpisania w Kściele zbwiązania trzeźwściweg, a następnie mnitrwała tę sytuację. Osby, które pdpisały zbwiązanie d utrzymania abstynencji na kreślny czas zbwiązan d regularneg zgłaszania się d KRPA. W sytuacji, gdy sba zgłszna nie gdzi się na zaprpnwany kntakt z placówką leczniczą - przypadek kierwany jest d rzpznania przez biegłych (lekarz i psychlg) w dziedzinie uzależnienia d alkhlu. Ich pinia decyduje, czy sprawa danej sby zstanie skierwana d pstępwania sądweg, czy też nie. 81 sób, nieskłnnych d samdzielneg zgłszenia się d Ośrdka Terapii Odwykwej, skierwan na badanie d lekarza i psychlga biegłych w celu rzpznania uzależnienia d alkhlu. P wydaniu pinii przez biegłych uzależnieniu sby badanej i wskazaniu dpwiedniej frmy terapii, (bądź też zwrtnej infrmacji niestawieniu się na badanie) sprawy 74 sób skierwan d Sądu Rejnweg Wydział III Rdzinny i Nieletnich w Nwym Sączu - w celu zastswania bwiązku pddania się leczeniu dwykwemu. Nadmienić należy, że w grudniu 2012 r., kilka spraw skierwan d biegłych, zwrócne zstały ne d KRPA pczątkiem rku 2013 i następnie (zgdnie z pinią biegłych) skierwan je d Sądu Rejnweg. Tabela 8. Ilść zgłszeń (dtyczących sób z dmniemanym prblemem alkhlwym), jakie wpłynęły z różnych źródeł d Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych w 2008 r., 2009 r., raz 2010 r., 2011 r. ŹRÓDŁO ZGŁOSZENIA 2007 2008 2009 2010 2011 2012 MOPS 22 33 30 26 24 47 SOIK 4 3 1 2 - - Prkuratura Rejnwa 54 96 30 10 5 7 7
Kuratrzy 19 7 13 6 15 7 Sądwi Plicja 20 9 45 67 43 11 DPS 3-3 4 1 3 Indywidualne 142 52 46 34 27 38 Inne 1-1 1 3 - Kmisje RAZEM OSÓB: 265 200 169 150 118 118 Terapia. Liczba sób zarejestrwanych w Pradni Terapii Uzależnień dla sób drsłych z terenu miasta Nweg Sącza (stan na 31 grudnia 2012 r.): Liczba sób uzależninych d alkhlu (F 10) - 325 sób. Liczba sób z rzpznaniem innych uzależnień d śrdków psychaktywnych (F11 - F19) - 16 sób. Liczba sób uzależninych d hazardu (F 63.0) - 26 sób. Liczba sób współuzależninych i DDA - 60 sób. Liczba sób bez ustalneg rzpznania (Z03) - 40 sób. Łącznie liczba sób zarejestrwanych - 451 sób. Liczba sób, które weszły d prgramu terapii uzależnień w Dziennym Oddziale Terapii Uzależnienia d alkhlu - 41 sób. Liczba sób zarejestrwanych w Pradni Terapii Uzależnień dla dzieci i młdzieży z terenu miasta Nweg Sącza (stan na 31 grudnia 2012 r.): Liczba sób uzależninych d alkhlu (F 10) - 5 sób. Liczba sób z rzpznaniem innych uzależnień d śrdków psychaktywnych (F11 - F19) - 8 sób. Liczba sób współuzależninych - 18 sób. Liczba sób bez ustalneg rzpznania (Z03) - 10 sób. Pradnia Terapii Uzależnień dla dzieci i młdzieży w 2012 rku prwadziła drębną statystkę d sierpnia 2012 r., (w związku z brakiem kntraktu na realizację usług zdrwtnych w w/w pradni w kresie d stycznia d lipca 2012 r., dzieci i młdzież były rejestrwane w gólnej pradni dla drsłych). Gminny Prgram Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych dla Miasta Nweg Sącza zstał pracwany w parciu : 1. Ustawę wychwaniu w trzeźwści i przeciwdziałaniu alkhlizmwi z dn. 26 października 1982 r., (t. j. Dz. U. z 2012 r., pz. 1356 z późn. zmianami.). 2. Ustawę przeciwdziałaniu przemcy w rdzinie z dn. 29 lipca 2005 r., (t. j. Dz. U. Nr 180 pz. 1493 z późn. zm.). 3. Ustawę pmcy spłecznej z dn. 12 marca 2004 r., (Dz. U. z 2013 r., pz. 182 z późn. zm.). 4. Ustawę z dnia 13 czerwca 2003 r., zatrudnieniu scjalnym (t. j. Dz. U. z 2011 r., Nr 43 pz. 225 z późn. zm.). 5. Ustawę działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie z dnia 24 kwietnia 2003 r., (Dz. U. z 2010 r., Nr 234, pz. 1536 z późniejszymi zm.). 6. Rekmendacje w sprawie realizwania i finanswania gminnych prgramów prfilaktyki i rzwiązywania prblemów alkhlwych pracwane przez Państwwą Agencję Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. Cel strategiczny Prgramu: Zapbieganie pwstawaniu nwych prblemów uzależnień wśród mieszkańców Nweg Sącza raz graniczenie rzmiarów negatywnych skutków charakterze rdzinnym, spłecznym i zdrwtnym związanych z nadużywaniem i uzależnieniem d alkhlu. 8
Cele szczegółwe Prgramu: 1. Zmniejszenie rzmiarów uszkdzeń zdrwia spwdwanych nadużywaniem alkhlu i innych śrdków psychaktywnych. 2. Ograniczenie zaburzeń życia rdzinneg spwdwanych nadużywaniem i uzależnieniem d alkhlu. 3. Mnitrwanie zjawisk spłecznych związanych z prblematyką uzależnień w mieście. 4. Wdrżenie nwczesnych frm prfilaktyki kierwanej w szczególnści d dzieci i młdzieży. 5. Zwiększenie świadmści zagrżeń wynikających z nadużywania alkhlu pprzez edukacje publiczną. 6. Przeciwdziałanie naruszenim prawa w związku z prwadzeniem sprzedaży napjów alkhlwych. 7. Integracja spłeczna sób uzależninych d alkhlu raz zagrżnych wykluczeniem spłecznym. Realizatrzy Gminneg Prgramu Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych: 1. Wydział Zdrwia i Opieki Spłecznej, i in. wydziały Urzędu Miasta Nweg Sącza raz jednstki rganizacyjne Miasta, 2. Kmisja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych Miasta Nweg Sącza, 3. Małplski Ośrdek Prfilaktyki i Terapii Uzależnień, 4. Sądecki Ośrdek Interwencji Kryzyswej, 5. Centrum Integracji Spłecznej, 6. Zespół Świetlic Śrdwiskwych, 7. Miejski Ośrdek Pmcy Spłecznej, 8. Organizacje pzarządwe i inne jednstki prwadzące działalnść pżytku publiczneg, 9. Parafie, Caritas, 10. Plicja, Straż Miejska, 11. Zarządy siedli, 12. Inne pdmity, którym zlecane są zadania GPPiRPA. Partnerzy: 1. Urząd Marszałkwski Wjewództwa Małplskieg, 2. Małplski Urząd Wjewódzki, 2. Państwwa Agencja Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych, 3. Ministerstw Pracy i Plityki Spłecznej, 4. Ministerstw Zdrwia, i inne. Źródła finanswania prgramu: 1. Śrdki finanswe budżetu miasta pchdzące z płat za krzystanie z zezwleń na detaliczną sprzedaż napjów alkhlwych d spżycia w miejscu (zakłady gastrnmiczne) i pza miejscem sprzedaży (sklepy). 2. Śrdki budżetu państwa i funduszy strukturalnych. 3. Śrdki uzyskane d spnsrów na zadania GPPiRPA. 4. Śrdki Nardweg Funduszu Zdrwia. 5. Śrdki własne rganizacji pzarządwych. 6. Niedpłatna praca wlntariuszy w ramach realizacji niektórych zadań GPPiRPA. Plan wydatków na realizacje zadań kreślnych w Gminnym Prgramie Prfilaktyki i Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych stanwi załącznik d Uchwały Budżetwej Miasta Nweg Sącza na rk 2014. 9
SPOSÓB REALIZACJI CELÓW SZCZEGÓŁOWYCH: I. Zmniejszenie rzmiarów uszkdzeń zdrwia spwdwanych nadużywaniem alkhlu i innych śrdków psychaktywnych. Spsób realizacji: Zwiększenie dstępnści pmcy psychterapeutycznej dla sób z prblemami alkhlwymi raz ich rdzin. Planwane działania: 1. Działania Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych Miasta Nweg Sącza: przyjmwanie przez Kmisję Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych, zgłszeń sbach nadużywających alkhl, psiedzenia Kmisji dtyczące przyjmwania sób nadużywających alkhl, prwadzenie działań mtywujących d pdjęcia leczenia dwykweg a także pdejmwanie czynnści zmierzających d rzeczenia zastswaniu wbec sby uzależninej d alkhlu bwiązku pddania się leczeniu w placówce leczenia dwykweg, udzielanie prad dla uzależninych i ich rdzin, prwadzenie bsługi biurwej Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. 2. Ustala się wynagrdzenie dla człnków Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych Miasta Nweg Sącza w wyskści 550 zł brutt miesięcznie dla człnków zespłu ds. analizy indywidualnych przypadków sób zgłsznych, 630 zł dla człnków zespłu piniując - kntrlneg (zgdnie z regulaminem rganizacyjnym KRPA), a dla przewdnicząceg kmisji w wyskści 750 zł brutt. 3. Działalnść innych pdmitów: prwadzenie psychterapii i prad dla sób uzależninych i współuzależninych, prwadzenie prgramów prfilaktyczn - edukacyjn - terapeutycznych pzstających w związku z uzależnieniami, wspieranie i dfinanswanie działań placówek leczniczych, z wyłączeniem usług finanswanych w ramach kntraktów NFZ, dfinanswanie zadań skierwanych d mieszkańców Nweg Sącza z zakresu psychterapii, psychedukacji raz psychprfilaktyki pdejmwanych przez Małplski Ośrdek Prfilaktyki i Terapii Uzależnień. II. Ograniczenie zaburzeń życia rdzinneg spwdwanych nadużywaniem alkhlu. Spsób realizacji: Udzielanie pmcy psychspłecznej i prawnej, a w szczególnści chrny przed przemcą w rdzinie. Planwane działania: 1. Diagnza prblemów przemcy dmwej wśród sób zgłaszających się d Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych. 2. Realizacja prgramów terapii dla fiar przemcy dmwej raz prgramów krekcyjn - edukacyjnych dla sprawców przemcy dmwej. 3. Prwadzenie hstelu dla kbiet, matek z dziećmi - fiar przemcy, umżliwiająceg schrnienie przed sprawcą. 4. Organizacja pmcy /SOIK/ dla fiar przemcy w rdzinie raz dla rdzin sób uzależninych d alkhlu, w tym: Pmc psychlgiczna, Pmc prawna, Pmc pedaggiczna, Pmc scjalna we współpracy z MOPS, Pmc mediatra i kuratra zawdweg, Opieka lekarska - w Dziale Opieki nad Osbami Nietrzeźwymi i Bezdmnymi raz w htelu w frmie prad raz we współpracy z zakładami pieki zdrwtnej, Pkój przesłuchań dla dzieci, przyjazny pkój, 10
Prwadzenie grup wsparcia dla rdzin sób uzależninych (współuzależninych), fiar przemcy, Grupa wsparcia dla rdziców dzieci sprawiających trudnści wychwawcze, Grupa wsparcia dla młdzieży gimnazjalnej z prblemami emcjnalnymi, Grupa wsparcia dla sób bezdmnych. 5. Współpraca z różnymi grupami zawdwymi mającymi kntakt z fiarami przemcy: Praca Zespłu Interdyscyplinarneg w skład, któreg wchdzą przedstawiciele Sądu Rejnweg - kuratrzy zawdwi i spłeczni Straż Miejska, przedstawiciele Kmendy Miejskiej Plicji, Miejskieg Ośrdka Pmcy Spłecznej, Sądeckieg Ośrdka Interwencji Kryzyswej, Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych i innych instytucji w celu pdjęcia wspólnych działań na rzecz przeciwdziałania przemcy, Udział człnków KRPA w grupach rbczych Zespłu Interdyscyplinarneg, Zespół Interdyscyplinarny mże zstać pszerzny na ptrzeby działań pmcwych skierwanych d rdzin. 6. Prwadzenie działalnści edukacyjnej i infrmacyjnej dla pracwników scjalnych, nauczycieli i pedaggów, uczniów i in. w zakresie przemcy dmwej. 6.1. Dfinanswanie szkleń i kursów specjalistycznych w zakresie pracy z dziećmi z rdzin z prblemem alkhlwym i prblemem przemcy w rdzinie raz w zakresie prwadzenia zajęć scjterapeutycznych. 6.2. Organizwanie lkalnych knferencji w zakresie wdrażania systemu pmcy dziecku i rdzinie z prblemem alkhlwym i wynikającym z teg prblemem przemcy. 6.3. Realizacja prgramów edukacyjnych dla rdziców - warsztaty umiejętnści rdzicielskich przygtwujące rdziców d wychwania dzieci bez przemcy. 6.4. Realizacja prgramów prfilaktycznych dtyczących przeciwdziałania przemcy dla młdzieży szklnej. III. Mnitrwanie zjawisk spłecznych związanych z prblematyką uzależnień w mieście. Spsób realizacji: diagnza lkalnych prblemów związanych z uzależnieniami. Planwane działania: 1. Mnitrwanie prblemu uzależnień pprzez ilściwą analizę uczestników zajęć psychterapeutycznych, scjterapeutycznych raz prfilaktycznych realizwanych w ramach niniejszeg prgramu. 2. Przeprwadzenie badań, które pzwlą zanalizwać zmieniające się trendy tj. natężenie różnych zjawisk i prblemów związanych z uzależnieniami raz wykluczeniem spłecznym - w śrdwisku uczniów szkół gimnazjalnych. Analiza taka umżliwi pdjęcie adekwatnych śrdków zaradczych, w tym działań prfilaktycznych. IV. Wdrżenie nwczesnych frm prfilaktyki kierwanej w szczególnści d dzieci i młdzieży. Spsób realizacji: prwadzenie działalnści prfilaktycznej skierwanej d dzieci i młdzieży z rdzin zagrżnych negatywnymi zjawiskami związanymi z nadużywaniem alkhlu. Planwane działania: 1. Prwadzenie działań prfilaktycznych w szkłach celem prpagwania zdrweg i trzeźweg stylu życia: realizwanie prgramów prfilaktycznych w szkłach, jak frmy zapbiegania negatywnym zjawiskm spłecznym, rganizacja zajęć edukacyjn - warsztatwych z zakresu zapbiegania uzależnienim, rganizacja zajęć wyrównawczych i prfilaktycznych dla dzieci ze świetlic śrdwiskwych, 11
edukacja nauczycieli, wychwawców w kierunku budwania nwczesnych systemów prfilaktycznych przeciwdziałających uzależnienim na terenie szkły. 2. Prwadzenie działań prfilaktyczn - terapeutycznych pza szkłą pprzez: finanswanie pracy Zespłu Świetlic Śrdwiskwych, wspieranie działalnści świetlic działających przy innych jednstkach raz rganizacjach pzarządwych w parciu wyniki knkursu fert raz zlecenia usług. Cele gólne działania świetlic śrdwiskwych: dknywanie pzytywnych zmian w pstawach dzieci, dsknalenie umiejętnści przekazywania własnych pglądów i pstaw, przekazywanie wiedzy na temat uzależnień raz wskazywanie mżliwści unikania zagrżeń, wyrównywanie deficytów edukacyjnych. Realizacja celów gólnych świetlic śrdwiskwych pprzez: zapewnienie pieki wychwawczej, rganizację czasu wlneg, pmc w nauce, edukację wyrównawczą, rzwój zaintereswań w ramach zajęć tematycznych: plastycznych, muzycznych, sprtwych, wspieranie w rzwiązywaniu prblemów szklnych, rdzinnych i rówieśniczych, kształtwanie pstaw spłecznych pprzez piekę nad młdszymi dziećmi, wspólne bchdzenie świąt, zajęcia integracyjne w grupach, rganizwanie wycieczek krajznawcz - turystycznych, współdziałanie z innymi instytucjami w celu zapewnienia wsparcia materialneg, psychlgiczn - pedaggiczneg. 2.4. Zajęcia prfilaktyczne prwadzne z dziećmi i młdzieżą zagrżną uzależnieniami w ramach Ochtniczych Hufców Pracy. 3. Inne frmy ddziaływań prfilaktycznych. 3.1. Twrzenie mżliwści ddatkwych frm spędzenia wlneg czasu przez dzieci i młdzież w tym: rganizacja raz finanswanie akcji Bezpieczne Wakacje raz Bezpieczne Ferie, rganizacja i dfinanswanie Przeglądu Małych Frm Teatralnych pt.: Przebudzenie, rganizacja i finanswanie kncertów i spektakli teatralnych charakterze prfilaktycznym, rganizacja akcji prfilaktycznych, imprez i happeningów prmujących zdrwy styl życia, dfinanswanie prfilaktycznych i terapeutycznych bzów dla dzieci młdzieży, dfinanswanie imprez i zajęć sprtwych charakterze prfilaktycznym, dfinanswanie prgramów mających na celu wsparcie dla młdzieżwych liderów śrdwiskwych. V. Zwiększenie świadmści zagrżeń wynikających z nadużywania alkhlu. Spsób realizacji: prwadzenie działalnści edukacyjnej i infrmacyjnej, pdnszącej kmpetencje sób prwadzących działalnść prfilaktyczną raz umiejętnści spłeczne dzieci i młdzieży. Planwane działania: 1. Warsztaty rzwju sbwści, treningi kmunikacji interpersnalnej, kształcące umiejętnści spłeczne raz uczące metd radzenia sbie ze stresem bez sięgania p śrdki uzależniające. 2. Objęcie stałymi szkleniami pdnszącymi kwalifikacje z zakresu prfilaktyki i rzwiązywania prblemów alkhlwych pracwników Zespłu Świetlic 12
Śrdwiskwych raz innych świetlic funkcjnujących na terenie miasta - zadanie stałe. 3. Objęcie szkleniami z zakresu prfilaktyki i rzwiązywania prblemów alkhlwych człnków Gminnej Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych in. uczestniczących w realizacji GPPiRPA - zadanie stałe. 4. Organizwanie, finanswanie zajęć dla rdziców dzieci uczestniczących w zajęciach świetlic śrdwiskwych i scjterapeutycznych, mających na celu pdniesienie kmpetencji wychwawczych. 5. Prwadzenie szkleń dla sprzedawców i właścicieli sklepów handlujących napjami alkhlwymi - zadanie stałe. 6. Pdejmwanie działań edukacyjnych skierwanych d sprzedawców napjów alkhlwych raz działań kntrlnych i interwencyjnych, mających na celu graniczanie dstępnści napjów alkhlwych i przestrzeganie zakazu sprzedaży alkhlu sbm pniżej 18 rku życia. 7. Prwadzenie lkalnych kampanii edukacyjnych, związanych z prfilaktyką prblemów uzależnień, rganizwanie festynów, happeningów, pikników, debat w lkalnych mediach, a także udział w gólnplskich i reginalnych spłecznych kampaniach edukacyjnych dtyczących prfilaktyki i rzwiązywania prblemów alkhlwych. 8. Działania edukacyjne na rzecz przeciwdziałania nietrzeźwści kierwców. Grupa dla kierwców zatrzymanych pd wpływem alkhlu w SOIK. 9. Opracwywanie raz zakup materiałów infrmacyjnych i edukacyjnych, ultek i innych frm służących ddziaływanim prfilaktycznym. 10. Prgramy psychkrekcyjne dla kierwców zatrzymanych za jazdę p pijanemu: Działania rescjalizujące, wymagające ścisłej współpracy z sądami rejnwymi i wydziałami karnymi. Działania te wymagają zaangażwania wykwalifikwanych szkleniwców, którzy pracują i wdrżą w życie prgram psychkrekcyjny. Nadrzędnym celem jest tu pwstrzymanie już ukaranych kierwców przed pnwnym łamaniem prawa. VI. Przeciwdziałanie naruszenim prawa w związku z prwadzeniem sprzedaży napjów alkhlwych. Spsób realizacji: Kntrlwanie placówek prwadzących sprzedaż napjów alkhlwych w zakresie przestrzegania przepisów ustawy wychwaniu w trzeźwści i przeciwdziałaniu alkhlizmwi raz warunków pdanych w zezwleniu - zwłaszcza w zakresie sprzedaży i pdawania napjów alkhlwych nieletnim. Planwane działania: Celem planwanych działań jest stswanie kreślnych prcedur przy przyznawaniu i cfaniu zezwleń na sprzedaż napjów alkhlwych, twrzących pdstawy lkalnej plityki wbec łamania bwiązująceg prawa. Cel ten realizwany będzie pprzez: 1. Respektwanie pinii Gminnej Kmisji Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych przez rgan wydający zezwlenie na sprzedaż napjów alkhlwych. 2. Kntrle prwadzne przez Plicję, Straż Miejską raz Gminną Kmisję Rzwiązywania Prblemów Alkhlwych, placówek prwadzących sprzedaż napjów alkhlwych przeznacznych d spżycia w miejscu lub pza miejscem sprzedaży - ze szczególnym uwzględnieniem sprzedaży napjów alkhlwych sbm nieletnim i nietrzeźwym. 3. Wydawanie decyzji uchyleniu zezwleń na sprzedaż napjów alkhlwych w przypadku nieprzestrzegania zasad brtu tymi napjami wynikających z ustawy wychwaniu w trzeźwści i przeciwdziałaniu alkhlizmwi. 4. Pdejmwanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów kreślnych w art. 13 (1) i 15 ustawy raz występwaniem przed sądem w charakterze skarżyciela publiczneg. 13
5. Mnitrwanie przestrzegania zasad sprzedaży napjów alkhlwych w punktach sprzedaży napjów alkhlwych metdą Tajemniczeg klienta tj. próba zakupu napju alkhlweg przez sbę pełnletnią wyglądającą na niepełnletnią. VII. Integracja spłeczna sób uzależninych d alkhlu. Spsób realizacji: wspieranie zatrudnienia scjalneg, umżliwiająceg pwrót d aktywneg życia zawdweg i spłeczneg sbm uzależninym p zakńczeniu prgramu terapii w zakładzie lecznictwa dwykweg raz sbm zagrżnym uzależnieniem i wykluczeniem spłecznym. Planwane działania: 1. Prwadzenie kursów zawdwych pdnszących raz zmieniających kwalifikacje zawdwe mężczyzn i kbiet zagrżnych uzależnieniem lub uzależninych. 2. Indywidualne prgramy reintegracji spłecznej dla sób zagrżnych lub wyklucznych spłecznie z pwdu uzależnienia. 3. Organizwanie miejsc pracy dla sób uzależninych p zakńczeniu leczenia dwykweg i dbytej terapii w ramach prgramów terapeutycznych, edukacyjnych i innych realizwanych zgdnie z ustawą zatrudnieniu scjalnym. 4. Kształcenie umiejętnści pełnienia ról spłecznych i siągania pzycji spłecznych dstępnych sbm niepdlegającym spłecznemu wykluczeniu. 5. Dfinanswanie Prgramów reintegracji spłecznej skierwanych d rdzin sób wyklucznych spłecznie. VIII. Wspmaganie działalnści rganizacji pzarządwych służącej rzwiązywaniu prblemów alkhlwych. Spsób realizacji: Pszczególne zadania gminneg prgramu mgą być pwierzne d realizacji rganizacjm pzarządwym pd warunkiem, że spełniają ne kryteria merytryczne i finanswe kreślne przepisami ustawy działalnści pżytku publiczneg i wlntariacie, zapewniając tym samym prfesjnalny pzim ich realizacji. Warunkiem włączenia rganizacji pzarządwej d realizacji gminneg prgramu jest dpwiedni zapis w statucie rganizacji, który kreśla zakres zadaniwy w bszarze rzwiązywania prblemów alkhlwych. Planwane działania: 1. Wspieranie realizacji zadań publicznych przez rganizacje pzarządwe, związane z rzwiązywaniem prblemów alkhlwych. 2. Pwierzanie rganizacjm pzarządwym realizacji zadań publicznych w zakresie rzwiązywania prblemów alkhlwych i prfilaktyki uzależnień. 3. Dradztw, udzielanie pmcy merytrycznej, rganizacyjnej i prawnej. 4. Prmwanie działalnści rganizacji pzarządwych i pmc w twrzeniu ich dbreg wizerunku. 5. Wzajemne infrmwanie się planwanych kierunkach działalnści i współdziałanie w celu zharmnizwania tych kierunków. Katalg usług przewidzianych d zlecenia rganizacjm pzarządwym i innym pdmitm: 1. Organizwanie letnieg i zimweg wypczynku dla dzieci i młdzieży zagrżnej uzależnieniami. 2. Prwadzenie zajęć terapii indywidualnej i grupwej dla sób uzależninych. 3. Edukacja publiczna tematyce uzależnień, przemcy, prblemów wychwawczych, realizacja prgramów edukacyjn - terapeutycznych raz zasad dpwiedzialnej sprzedaży napjów alkhlwych. 4. Udzielanie pmcy rdzinm, w których występują prblemy alkhlwe raz fiarm przestępstw będących następstwem nadużywania alkhlu. 14
5. Prwadzenie zajęć warsztatwych raz rekreacyjn - sprtwych dla dzieci i młdzieży ze śrdwisk zagrżnych uzależnieniami. 6. Organizacja zajęć terapeutycznych i prfilaktycznych w świetlicach scjterapeutycznych i śrdwiskwych. 7. Pdejmwanie działań pmcwych, akcji, knkursów i imprez klicznściwych mających na celu graniczenie zjawisk patlgicznych. 8. Pbudzanie aktywnści spłecznej i zawdwej sób wyklucznych spłecznie pprzez wspieranie zatrudnienia scjalneg. 9. Prwadzenie prgramów prfilaktycznych w parciu wlntariat. Przewdniczący Rady Miasta (-) Jerzy Wituszyński 15