POLSKA AKADEMIA MUZEUM I INSTYTUT ZOOLOGII. Część XXXIV: tom 9 ROZTOCZE. A C a r i. MECHOWCE Oribatida. Opracowali

R.A. orton POLSKA AKADEMIA NAUK MUZEUM I INSTYTUT ZOOLOGII KATALOG Catalogus FAUNY POLSKI faunae Poloniae Część XXXIV: tom 9 ROZTOCZE A C a r i MECHOWCE Oribatida Opracowali ZIEMOWIT OLSZANOWSKI, laleksander RAJSKI/, WOJCIECI-I NIEDBAŁA Nr 55 «Katalogu fauny Polski» SORUS POZNAŃ 1996

POLSKA AKADEMIA NAUK M U ZE U M I I N S T Y T U T Z O O L O G I I KATALOG Catalogus FAUNY POLSKI faunae Poloniae Część XXXIV, tom 9 ROZTOCZE A C a r i MECHOWCE Oribatida Opracowali ZIEMOWIT OLSZANOWSKI, laleksander RAJSKII, WOJCIECH NIEDBAŁA Pamięci Profesora Jana Rafaiskiego (1909-1995) Nr 55 «Katalogu fauny Polski. SORUS POZNAŃ 1996

sd REDAKTOR NACZELNY prof. dr hab. M. MROCZKOWSKI Redaktor tomu 9, części XXXIV: dr E. NOWAKOWSKI ROZTOCZE - ACARI Tom 9 - MECHOWCE - DR/BAT/DA Opracowali ZIEMOWIT OLSZANOWSKI, IALEKSANDER RAJSKII i WOJCIECH NIEDBAłA Praca częściowo finansowana przez Komitet Badań Naukowych i Wydział Biologii UAM I. Wstęp. ll. Przegląd gatunków........ ID. Tabela rozmieszczenia gatunków IV. Literatura. ~ Indeks nazw systematycmych. TREść 3 5 173 203 227 Copyright by Muzeum i Instytut Zoologij PAN Warszawa 1996 I. WSTĘP ISBN 83-85599-82-7 Wydawnictwo Sorus 61-802 Poznań, ul. Skośna 16/17, tel. 526-394 Wydanie pierwsze. Nakład 600 egz. Papier offsetowy ki. III 80 g, 70 x 100 Roztocze Z rzędu mechowców (Oribatida) są niewielkimi (100 I-tm-l mm) pajęczakami. Stanowią często najbardziej zróżnicowaną i dominującą ilościowo grupę stawonogów w poziomie organicznym gleby leśnej strefy umiarkowanej (ich liczebność może tam dochodzić do kilkuset tysięcy osobników na metr kwadratowy). Żyją jednak wszędzie tam, gdzie znajduje się martwa materia organiczna, stąd znaleźć je można także w mchach, porostach, w zagłębieniach skał, koronach drzew, na roślinach zielnych, w butwiejącym drewnie, gniazdach ptaków i ssaków. Większość z nich to sapro- i fungofagi. Mechowce są typową grupą lądową, nieliczni tylko przedstawiciele przystosowali się do życia w wodach słodkich. Ich obecność stwierdzono na wszystkich szerokościach geograficznych, od Spitsbergenu po Antarktydę, także wysoko w górach. Liczba gatunków mechowców dotąd opisanych na świecie wynosi około 7000. Ponad 500 gatunków wykazanych z Polski stanowi blisko połowę gatunków stwierdzonych w Europie. Badania nad tymi roztoczami w rozmaitych rejonach geograficznych oraz typach środowisk są zaawansowane w bardzo różnyln stopniu. Stan ich poznania w naszym kraju jest również llierównolnienly i ciągle niewystarczający. Niektóre grupy są pod względem taksonolnicznym zbadane niezadowalająco, co sprawia, iż w wielu opracowaniach są one oznaczane jedynie do rangi rodzinowej lub rodzajowej. 3

Praca nad niniejszym katalogiem rozpoczęta została już w latach pięćdziesiątych przez A. RAJsKIEGO. Zanalizował on przede wszystkim publikacje autorów niemieckich pracujących na terenach, które znalazły się w granicach Polski po II wojnie światowej oraz uwzględnił pierwsze prace powojenne. Notatki SP0fZ<1dzone w rękopisie zawierały również częściowe dane dotyczące ekologii i rozmieszczenia geograficznego gatunków. W. NIEDBAŁA przejął rękopis w końcu lat sześćdziesiątych, ustalił synonimikę gatunków, uaktualnił dane, sporządzając maszynopis rejestru gatunków znalezionych w Polsce do 1980 roku. Odpowiedzialny jest również za wykazanie stanowisk gatunków z niepublikowanej dotąd monografii Phthiracaroidea Polski. Z. OLSZANOWSKI kontynuował pracę poprzedników od połowy lat osiemdziesiątych. Od tego czasu liczba publikacji poświęconych mechowcom z terenu Polski podwoiła się, a liczba znalezionych gatunków zwiększyła się o ponad sto. Nowe wyniki badali spowodowały modyfikacje układu systematycznego grupy, jak równieżzmiany w nazewnictwie, przy uwzględnieniu synonimiki. Autor ten również dokonał ostatecznej redakcji tekstu. W katalogu przyjęliśmy system klasyfikacyjny GRANDJEANA (1969), zmodyfikowany przez MARSHALLA, REEVESA i NORTONA (1987), oraz w przypadku nadrodzin: Oppioidea system zaproponowany przez SUBfASA i BALOGHA (1989); Phthiracaroidea przez NIEDBAŁĘ (1992). Pomimo istniejących w bibliografii niekiedy bard?o obszernych infonnacji o wymaganiach ekologiczno-zoogeograficznych wielu gatunków mechowców, dane te podajemy dość oszczędnie, ponieważ uważamy, że wynmgają one w najbliższym czasie krytycznej analizy. Szerzej potraktowano pod tym względemrodziny Phthiracarwae, Nothrid11e i Camisiwae, które znajdują się w zaawansowanej fazie monograficznego opracowywania. W przeglądzie gatunków uwzględniono nie tylko dane z piśmiennictwa, lecz również dane dotychczas niepublikowane (w tym maszynopisy rozpraw doktorskich), oznaczone gwiazdką za nazwiskiem osoby odpowiedzialnej Z<1 wiarygodność tych informacji. Gatunki nowe dla fauny Polski zaznaczono dwiema gwiazdkami umieszczonymi za ich nazwami. Autorzy serdecznie dziękują prof. M. MROCZKOWSKIEMU Z<1 polhoc podczas przygotowywania kollcowej wersji tekstu oraz wszystkim osobom, których wspólpraca ułatwiła uzupełnianie danych zawartych w niniejszym katalogu. 11. PRZEGLĄD GATUNKÓW Ordo: DR/BAT/DA DUGEs, 1834. Oribatei DUGEs, 1834. Clyptostigmata CANESTRINI, 1891. Superfamilia: PALAEA CARDIDEA GRANDJEAN, 1932b. Familia: PALAEACARIDAE GRANDJEAN, 1932b. Genus: Palaeacarus TRAGARDH, 1932. 1. Palaeacarus hystricinus TRAGARoH, 1932. Paleacarus [sic!] hystricinus: SENICZAK, KuMEK i KACZMAREK 1989. Pojezierze Pomorskie: Bory Tucholskie (SYLWESTROwICZ-MALISZEWSKA, OLSZA NOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Włocławka (SE NIeZAK, KACZMAREK, KLIMEK i GóRNIAK 1989, SENICZAK, KLIMEK i KACZMAREK 1989), okolice Babimostu (SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i.bło SZYK 1993). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazywany dotychczas tylko z dwóch krain, z borów sosnowych. Superfamilia: CTENA CARDIDEA GRANDJEAN, 1954. Familia: APHELACARIDAE GRANDJEAN, 1954. Genus: Apllelacarus GRANDJEAN, 1932b. 2. Aphelacarus acarinus (BERLESE, 1910a). Parhypochthollius acarillus BERLESE, 191Oa. 5

r Pobrz.eże Ba~yku: wyspa Uznam, wyspa Wolin (SENICZAK 1978c); Pojezierze PomorskIe: okolice Człuchowa (SENICZAK 1978c); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Kępna (SENICZAK 1973). Gatunek kosmopolityczny; w Polsce wykazany dotychczas jedynie z trzech krain w północno-zachodniej części kraju. Występuje powszechnie w środowiskach naturalilych i synantropijnych, ale zawsze nielicznie. Superfamilia: MESOPLOPHOROIDEA EWING, 1917. Familia: MESOPLOPHORIDAE EWING, 1917. Genus: Mesoplophora BERLESE, 1904b. 3. Mesoploph01'a pulchra SELLNICK, 1928. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin (RAFALSKI 1966); Pojezierze Pomorskie: Szczecin (~ALSKI 1966);, Pojezierze Mazur~kie (WILLMANN 1931); Nizina Wielkopol ~ko-kujawska: Głogow (RAFALSKI 1966); Podlasie: Białystok (RAFALSKI 1966); Sląsk Dolny: okolice Legnicy (WILLMANN 1949b); Śląsk GónIY: okolice Chrzanowa (RAFALSKI 1966); Wyżyna Małopolska: rez. Świnia Góra (RAFALSKI 1966); Wyżyna Lubelska: okolice Kazimierza Dolnego (RAFALSKI 1966), rez. Świnia Góra (RAFAL SKI 1966); Roztocze: okolice ZwierzylIca (RAFALSKI 1966); Beskid Wschodni: okolice Brzozowa (RAFALSKI 1966). Gatunek holarktyczny, leśny, ksylofagiczny. 5. Haplochthonius simplex (WILLMANN, 1930). Cosmochthonius (Haplochthomus) simplex WILLMANN, 1930, Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Śremu (RAFALSKI 1966), PoznalI (NIE DBAłA 1972b). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z jednej krainy, ze słomianej strzechy i z gniazda dymówki. Familia: COSMOCHTHONIIDAE GRANDJEAN, 1947. Genus: Cosmochthonius BERLESE, 1910a. 6. Cosmochthonius lanatus (MICHAEL, 1885). Hypochthonius lanatus MICHAEL, 1885. Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (KrEŁCZEWSKI i WIŚNIEWSKI 1962a, 1962b, WIŚNIEWSKI 1965a, 1965b), okolice Śremu, Wielkopolski Park Narodowy (RAFALSKI 1966), PoznalI (NIEDBAŁA 1968, 1972b), okolice Kęplla (SENI CZAK 1973); Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z dwóch kra~n. Superfamilia: BRACHYCHTHONIOIDEA THOR, 1934. Familia: BRACHYCHTHONIIDAE THOR, 1934. Superfamilia: A TOPOCHTHONIOIDEA GRANDJEAN, 1948. Familia: ATOPOCHTHONIIDAE GRANDJEAN, 1945. Genus: Atopochthonius GRANDJEAN, 1948. 4. Atopochthonius artiodactylus GRANDJEAN, 1948. Wyżyna Krakowsko-WielullSka: Ojcowski Park Narodowy (RAFALSKI 1977); Tatry (RAFALSKI 1977). Gatunek holarktyczny; w Polsce bardzo rzadki, wykazany dotychczas tylko z dwóch krain. 6 Superfamilia: COSMOCHTHONIOIDEA GRANDJEAN, 1947. Familia: HAPLOCHTHONIIDAE VAN DER HAMMEN, 1959. Genus: HaplochtJlOnius WILLMANN, 1930. Genus: Eobrach;ychthonius JACOT, 1936. 7. Eobrachychthonius borealis FORSSLUND, 1942. _ Pojezierze Pomorskie: okolice Człuchowa (NIEDBAłA 1972a, 1974, 1976); Nizina Mazowiecka: Kampinoski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1974); Sudety Zachodnie: Lwówek Śląski (NIEDBAŁA 1976). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain. 8. Eobrachychthonius latior (BERLESE, 1910a). Brachychthollius latior BERLESE, 191Oa, Pojezierze Pomorskie: okolice Choszczna (NIEDBAŁA 1972a, 1976), okolice Człuchowa (NIEDBAŁA 1974); Nizina Mazowiecka: Kampinoski Park Narodowy (NIEDBALA 1974); Śląsk Dolny: Masyw Ślęży (NIEDBAŁA 1976, 1977); Roztocze: Zwierzyniec (NIEDBAŁA1976); Sudety Zachodnie: Góry Izerskie, Karkonosze (NIE DBAłA 1976); Beskid Zachodni: Babia Góra (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1972a, 1976). 7

9. Eobrachychthonius oudemallsi VAN DER HAMMEN, 1952. Pojezierze Pomorskie (NIEDBAŁA 1976); Pojezierze Mazurskie (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1976), okolice Babimostu (SYLWESTRO WIcz-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993); Nizina Mazowiecka: puszcza Biała (SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Dolny (NIEDBAŁA 1976); Wzgórza Trzebnickie (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Górny (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Małopolska (NIEDBAŁA 1976); Góry Świętokrzyskie (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (RAFALSKI 1966, NIEDBAŁA 1976); Sudety Wschodnie (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA 1976); Beskid Wschodni (RAFALSKI 1966, NIEDBAŁA 1976); Bieszczady (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek kosmopolityczny; w Polsce występuje zarówno w środowiskach nieleśnych, jak i w lasach, głównie borach świerkowych. Genus: Poecilochthonius BALOGH, 1943a. 10. Poecilochthonius italicus (BERLESE, 191 Oa). BrachychtJwnius brevis var. italicus BERLESE, 191Oa. Brachychthonius italicus: NIEDBAŁA 1972a. Poeciliochthonius [sid] italicus: SENICZAK 1978b. Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAŁA 19713,1976, SENICZAK 1978c); Pojezierze Pomorskie (NIEDBAŁA 19713, 1976, SENICZAK 1978b, ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1976), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a, SENICZAK, KLIMEK, GóRNIAK i PETER 1993); Śląsk Dolny (NIE DBAŁA' 1976); Wyżyna Krakowsko-Wielu(lSka (NIEDBAŁA 1972a, 1976); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Beskid Wschodni (NIEDBAŁA 1976); Pieniny (NIE DBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek holarktyczny; występuje prawdopodobnie na całym obszarze kraju, znajdowany przede wszystkim w lasach (preferuje lasy bukowe). Genus: Brachychochthonius JACOT, 1938. - 11. BrachycllOchthonius cricoides (WEIS-FoGH, 1948). BrachychtJwnius cricoides WElS-FOGH, 1948. Brachychthollius cricoides: NIEDBAŁA 1972a, SYLWESTROWICZ i KOSTECKA 1991, SENICZAK, KAcz MAREK i KLIMEK 1991a, SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i PETER 1993, SYLWESTROWICZ-MALlSZE WSKA, OLSZANOWSKI i BŁoSZVK 1993. Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b), wyspa Wolin (SENICZAK 1979c); Pojezierze Pomorskie (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b); Pojezierze Mazurskie (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1972, 1976, SENICZAK 1978b), rez. Las Piwnicki (SENICZAK 1979a), okolice Włocławka (SENI- 8 CZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a, SENICZAK, KLIMEK, GóRNIAK i PETER 1993), okolice Babitnostu (SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI. i BŁOSZVK 1993); Nizina Mazowiecka (NIEDBAŁA 1976), Radziejowice (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZVK, KALISZEWSKI i inni 1990), Puszcza Biała (SVLWESTROWICZ i KOSTECKA 1991, SVLWESTROWICZ-MALIszEWSKA, OLSZA NOWSKI i BŁOSZVK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b, SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993); ~yżyna Małopolska (NIEDBAŁA 19713, 1976); Góry Świętokrzyskie (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Lubelska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (SENICZAK 1978b, SYLWESTROWICZ i Ko STECKA 1991, SVLWESTRoWICZ-MALIsZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek palearktyczny; w Polsce występuje prawdopodobnie na obszarze całego kraju; leśny, (preferuje bory sosnowe). 12. Brachychochthonius immaculatus FORSSLUND, 1942. BrachychtJwnius striatus WILLMANN, 1956. BrachychtJwnius immaculatus: NIEDBAŁA 1972c, NIEDBAŁA i ROHLOFF 1972, TROJANOWSKI 1975, SYLWESTROWICZ-MALlSZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993. BrachycJwchthoitius immaculatus: PAX 1943, ŻYROMSKA-RuDZKA 1976, 1977, 1978, ADAMSKA, NlEDBAŁA i RUBlŃSKA 1978, SENICZAK 1978c, ŻBJKOWSKA-ZDUN 1983, SENICZAK, GÓRNIAK i KA CZMAREK 1985, NlEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZVK i inni 1982, NlEDBAŁA, BŁOSZVK, KAUSZEWSKI i inni 1990. Cała Polska, poza krainami: Podlasie i Kotlina Nowotarska. Gatunek holarktyczny; w Polsce znajdowany głównie w parkach, borach świerkowych i lasach mieszanych. 13. BrachycllOchthonius jacoti (EVANS, 19513). Brachychthonius jacoti EVANS, 1952a. Brachychthonius jacoti: SVLWĘ\STROWICZ-MALlSZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993. Pojezierze Mazurskie: okolice Starego Folwarku (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Babimostu (SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANO WSKI i BŁOSZVK 1993); Śląsk Dolny: okolice Brzegu (NIEDBAŁA 1974, 1976)..Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, bardzo rzadki, leśny. 14. Brachychochthonius jugatus JACOT, 1938. Brachychthollius jugatus: NIEDBAŁA 1972c, SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a, SVLWESTROwlcz-MALlSZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993. Pojezierze Pomorskie: okolice Człuchowa (SENICZAK 1978b); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Torunia (SENICZAK 1978b), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a); Nizina Mazowiecka: Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ -MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (SENICZAK 9 t

1978b); Roztocze: Zwierzyniec (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976), (SYLWESTROWICZ -MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993). Gatunek holarktyczny; w Polsce bardzo rzadki, spotykany dotychczas głównie w lasach. 14a. Brachychochthonius jugatus f. suecica FORSSLUND, 1942. Brachychthonius suecicus: NIEDBAłA 1968, 1972b; NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971. Brachychthonius jugatus f. suecica: SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OL.SZANOWSKI i BŁOSZYK 1993. Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAŁA 1976); Pojezierze Mazurskie (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1968, 1972b, NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971); Nizina Mazowiecka (NIEDBAŁA 1976, ŻYROMSKA-RuDZKA 1976, 1977, 1978, NIE DBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990), Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁO SZYK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Dolny (NIEDBAŁA 1976, 1977); Śląsk Górny (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Małopolska (NIEDBAŁA 1976); Góry Świętokrzyskie (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Lubelska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (NIEDBAŁA 1976); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (NIEDBAŁA 1976); Sudety Wschodnie (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek wykazany dotychczas z Kanady, Europy i Nowej Zelandii; w Polsce występuje zarówno w środowiskach nieleśnych, jak i w lasach (preferuje bory sosnowe). 15. Brachychochthonius paraplanus NIEDBAŁA, 1982b. Góry Świętokrzyskie: Wola Szczygiełkowa (NIEDBAŁA 1982b) - 10CllS typicus! dla B,: paraplanus NIEDB. Gatunek znany dotychczas tylko z miejsca znalezienia. 16. Brachychochthonius rostratus (JACOT, 1936). Brachychthonius rostratus JACOT, 1936. Brachychthonius hungaricus BALOGH, 1943a. Brachychochthonius hungaricus~ STRENZKE 1951a, 1952. Brachychthonius hungaricus: NIEDBAłA 1972b. Brachychochthonius rostra fus: NIEDBAŁA 1974, 1976, ŻVROMSKA-RuDZKA 1976, 1977,1978, SENI CZAK 1978b, NIEDBAłA, BłASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, NIEDBAłA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990. Cała Polska, poza krainami: Pobrzeże Bałtyku, Podlasie, Sudety Zachodnie i Wschodnie, Kotlina Nowotarska i Tatry. Gatunek holarktyczny; w Polsce występujący głównie w środowiskach leśnych, z których preferuje olesy, łęgi oraz grądy. 17. Brachychochthonius zelawaiensis (SELLNICK, 1928). Brachychthonius zelawaiensis SELLNICK, 1928. Brachychthonius zelawaiensis: WILLMANN 1956, MAHUNKA 1969, NIEDBAŁA 1972b, SENICZAK, KA CZMAREK i KUMEK 1991a, SYLWESTROWICZ i KOSTECKA 1991, SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i KA CZMAREK 1993, SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i PETER 1993, SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OL SZANOWSKI i BŁOSZYK 1993. Cała Polska, poza krainami: Podlasie, Wyżyna Krakowsko-Wielu{lska, Nizina Sandomierska i Pieniny., Gatunek holarktyczny; w Polsce ilajczęściej znajdowany w różnych typach lasu, ellrytopowy. Genus: Synchthonius VAN DER HAMMEN, 1952. 18. Synchthonius crenulatus (JAcoT, 1938). B rachychochthonius crenulatus JACOT, 1938. Nizina Mazowiecka: Kampinoski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976), okolice Warszawy (ŻYROMSKA-RUDZKA 1976, 1977, 1978); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Dolny: Masyw Ślęży (NIEDBAŁA 1976, 1977); Sudety Wschodnie: Ma' syw Śnieżnika Kłodzkiego (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni: Gorce (NIEDBAŁA 1972a), góry Bania i Jałowiec, Rycerka (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazywany głównie z borów świerkowych. 19. Synchthonius elegans FORSSLUND, 1957a. Pojezierze Pomorskie: okolice Bytowa (NIEDBAŁA 1974, 1976); Pojezierze Mazurskie: okolice Olecka, Góra Szeska (NIEDBAŁA 1972a, 1974, 1976), Poddubówek (NIEDBAŁA 1976); Roztocze: Zwierzyniec (NIEDBAŁA 1976); Beskid Wschodni: Krasiczyn (NIEDBAŁA 1976); Pieniny: Wąwóz Homole (NIEDBAŁA 1976). Gatunek palearktyczny; w Polsce znajdowany głównie w lasach (preferuje bory świerkowe). Genus: Brachychthonius BERLESE, 1910a. 20. BrachychtJwnius berlesei WILLMANN, 1928a. Brachychochthonius berlesei: STRENZKE 1951a, 1952. Bracltychthollius berlesei: FRENZEL 1936, WILLMANN 1939, 1949b, 1956, WIŚNIEWSKI 1966, NIE DBAŁA 1969, 1970, 1971(}, 1972b, 1974, 1976, 1977, NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971, SENICZAK 1973, 1978c, BOROWIAK i NIEDBAłA 1980, 1982, N IEDBAłA, BŁASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, SENICZAK, KLIMEK i SŁOWIKOWSKA 1986, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KAUSZEWSKI i inni 1990, SE NICZAK, KACZMAREK i KuMEK 1991a, SVLWESTROWICZ-MAL!SZEWSKA, OL.SZANOWSKI i BŁOSZYK 1993. Cała Polska, poza krainami: Podlasie i Kotlina Nowotarska. Gatunek holarktyczny; eurytopowy, bardzo liczny i pospolity. 21. Brachychthonius bimaculatus WILLMANN, 1936b. Liochthonius bimaculatus: SENICZAK 1978b. 10.l, 11

Pobrzeże Bałtyku: Dziwnów (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Poznań (NIEDBAŁA 1968, 1972b, 1974, 1976, NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971), Wielkopolski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976), okolice Torunia (SENICZAK 1978b), rez. S~ońsk (W. NlEDBAłA i Z. OLSZANOWSKl*); Nizina Mazowiecka: okolice Warszawy (ZYROMSKA-RUDZKA 1976, 1977, 1978), Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BwSZYK i imli 1981, 1982, NIEDBAłA, BŁOSZYK, KAL1szEwsKl i itmi 1990), Puszcza Biała (Sywestrowicz-MALIszEWSKA, OLSZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Dolny (FRENZEL 1936, WILLMANN 1936b), Psie Pole we Wrocławiu -locus typicus! dla Br. bimaculatus WILLM.; Wyżyna Małopolska: okolice Chęcin (NIEDBAŁA 1974, 1976); Roztocze (SYLWESTROWlCZ-MA LISZEWSKA, OLSZANOWSKl i BwSZYK 1993); Sudety Zachodnie (WILLMANN 1939). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazywany dotychczas głównie z nizinnych środowisk nieleśnych (łąki, pastwiska, wrzosowiska), stosunkowo rzadki. 22. Brachychthonius marginatus FORSSLUND, 1942. Liochthonius marginatus: NIEDBAłA 1972b. Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b); Pojezi~rze Pomorskie (NlEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b), Bory Tucholskie (SYLWESTROWICZ-MALISZE WSKA, OLSZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Pojezierze Mazurskie (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1968,1969, 1970, 1972b, 1976, NlEDBAŁA i ROHLOFF 1971, SENICZAK 1973, 1974, 1978b, BOROWIAK i NIEDBAŁA 1980, 1982), okolice Włocławka (SENICZAK, KAczMAREK i KLIMEK 1991a), okolice Turwi (SENl CZAK, KAcZMAREK i RAlYŃsKA-NoWAK 1991), okolice Solca Kujawskiego (SENI CZAK i SŁOWIKOWSKA 1993); Nizina Mazowiecka (NIEDBAŁA i ROHLOFF 1972, NIE DBAŁA 1976, NlEDBAłA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1982, NlEDBAŁA, BŁOSZYK, KA LISZEWSKl i inni 1990), 'Puszcza Biała (SYLWESTROwICZ-MALISZEWSKA, OLSZANO WSKl i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b, SYLWESTRO WIcz-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Śląsk Dolny (NlEDBAŁA 1976, 1977); Wyżyna Małopolska (NIEDBAŁA 1976); Góry Świętokrzyskie (NIE DBAŁA 1976); Wyżyna Lubelska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (NIEDBAŁA 1976, SE NICZAK 1978b, SYLWESTROWICZ~MALISZEWSKA, OLSZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (NlEDBAŁA 1976); Sudety Wschodnie (NlEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA i 976), Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *); Bieszczady (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazywany z różnych środowisk, przede wszystkim leśnych (głównie z borów sosnowych). Genus: Verachthonius MORITZ, 1976. 23. Verachthonius laticeps (STRENZKE, 1951a). 12 Brachychthonius laticeps STRENZKE, 1951a. Liochthonius laticeps: NIEDBAłA 1972a. Miochthonius [sic!] laticeps: NIEDBAłA 1976. Mixochthonius laticeps: SVLWESTROWJcz-MALlSZEWSKA, OLSZANOWSKJ i BŁOSZVK 1993. Pobrzeże Bałtyku (NlEDBAŁA 1976); Pojezierze Pomorskie (NlEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1976); Nizina Mazowiecka: Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (NlEDBAŁA 1976, SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Śląsk Dolny (NIEDBAŁA 1976, 1977); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska (NlE DBAŁA 1972a, 1976); Wyżyna Małopolska (NIEDBAŁA 1972a, 1976); Wyżyna Lubelska (NlEDBAŁA 1976); Roztocze (SYLWESTRowlcz-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (NIE DBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA 1976); Pieniny (NIEDBAŁA 1976); Polska (NlEDBAŁA 1974). Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazywany z różnych środowisk (preferuje lasy liściaste). Genus: Mixochthonius NIEDBAŁA, 1972d. 24. Mixochthonius pilososetosus (FORSSLUND, 1942). Brachychthonius pilososetosus FORSSLUND, 1942. Liochthonius pilosetosus [sic!]: NIEDBAłA 1972c. Mixochthonius pilosetosus [sic!]: SENIC:lAK 1978b. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin, Słowiński Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976), wyspa Uznam (SENICZAK 1978c); Pojezierze Pomorskie: Bory Thcholskie (SENICZAK 1978c), Piaśnica (NIEDBAŁA 1974, 1976); Pojezierze Mazurskie: okolice jez. Hailcza (NlEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Torunia (SENICZAK 1978b); Nizina Mazowiecka: Kampinoski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976), Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, Oi.sZANOWSKl i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b); Wyżyna Małopolska: okolice Śwhiiej Góry (NIEDBAŁA 1974, 1976); Roztocze (SYLWESTRoWlCZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Beskid Zachodni: Babiogórski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976). Gatunek holarktyczny; w Polsce rzadki i nieliczny. Genus: Liochthonius VAN DER HAMMEN, 1959. 25. Liochthonius alpestris (FO~SLUND, 1958). Brachychthonius alpestris FORSSLUND, 1958. Pojezierze Pomorskie: okolice Gryfina (NIEDBAŁA 1976), okolice Chełmna (SE NICZAK 1978b); Pojezierze Mazurskie: okolice Giżycka (NIEDBAŁA 1974, 1976). Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z dwóch krain, rzadki, znajdowany głównie na torfowiskach. - 13

r! 26. Liochthonius brevis (MICHAEL, 1888). Hypochthon;us brev;s MICHAEL, 1888. Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Kępna (KIEŁCZEWSKIi SENICZAK 1971), rez. Słońsk (W. NIEDBAłA i Z. OLSZANOWSKI*); Śląsk Dolny: Wrocław (FRENZEL 1936), okolice Legnicy (WILLMANN 1949b); Sudety Zachodnie: Sokołowsko (FREN ZEL 1936), okolice Dusznik (WILLMANN 1939); Sudety Wschodnie: Masyw Śnie "Żnika Kłodzkiego (F'RENZEL 1936, WILLMANN 1939, 1956). 27. Liochthonius ensifer (STRENZKE, 1951a). Brachychthon;us ellsifer STRENZKE, 1951a. Pobneże Bałtyku: wyspa Wolin (SENICZAK 1978b); Pojezierze Pomorskie: okolice Kartuz (SENICZAK 1976); Pojezierze Mazurskie: okolice Giżycka (NIEDBAłA 1974, 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Torunia (SENICZAK 1978b), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a, SENICZAK, KuMEK, GóRNIAK i PE1ER 1993). Gatunek palearktyczny; w Polsce rzadki, podawany zwykle z niżowych torfowisk i wilgotnych łąk. 28. Liochthonius evansi (FORSSLUND, 1958). Brachychthonius evans; FORSSLUND, 1958. Brachychthon;us evans;: NIEDBAłA i ROłU..OFF 1971. Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAłA 1976, SENICZAK 1978b); Pojezierze Poinorskie (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971, NIEDBAŁA 1972a, 1976, SENICZAK 1973, 1978q), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK i KuMEK 1991a, SENICZAK, KLIMEK, GóRNIAK i PE1ER 1993), okolice Thrwi (SENICZAK, KACZMAREK i RA1YŃsKA-NoWAK 1991), okolice Babimostu (SYLWESTROWICZ-MAuSZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Mazowiecka (NIEDBAłA 19713, 1976), Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MAusZE WSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976, SE NICZAK 1978b, SYLWESTROWICZ-MAusZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Śląsk Dolny (NIEDBAŁA 1977); Śląsk Górny (NIEDBAŁA 1976), okolice Katowic (K. ŻBIKOWSKA-ZDUN*);Wyżyna Krakowsko~Wieluńska (DZIUBA i SKUBAŁA 1987); Wyżyna Małopolska (NIEDBAŁA1976); Góry Świętokrzyskie(NIEDBAŁA1976); Wyżyna Lubelska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (SENICZAK 1978b, SYLWESTROWICZ-MA LISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Sandomierska (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA1976), Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAłA *); Beskid Wschodni (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974).. Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazywany głównie z lasów (preferuje bory sosnowe). 14 29. Liochthonius forsslundi MAHUNKA, 1969. Nizina MaZowiecka: Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MAusZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁoSZYK 1993); Sudety Zachodnie: okolice Trzcińska (NIEDBAłA 1972c, 1976); Beskid Zachodni: góra Przysłup Wielki (NIEDBAŁA 1972c, 1976); Polska (NIEDBAłA 1974). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, bardzo rzadki, znajdowany głównie w lasach. 30. LiochtJlOnius gisini (SCHWEIZER, 1948). Brachychthon;us gis;n; SCHWEIZER, 1948. Nizina Mazowiecka: Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MAusZEWSKA, OLSZANO WSKI i BŁOSZYK 1993); Tatry (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z dwóch krain, rzadki, podawany głównie ze środowisk leśnych. 31. Liochthonius globuliferus (STRENZKE, 1951a). Brachychthon;us globul;ferus SlRENZKE, 1951a. Brachychthon;us globuliferus: NIEDBAłA 1968, NIEDBAłA i ROłU..OFF 1971. Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Poznań (NIEDBAłA 1968, 1972b, 1974, 1976, NIEDBAłA i Ro HLOFF 1971), okolice Torunia (SENICZAK 1978b); Niżina Mazowiecka: Puszcza Biała (SYLWESTROWICZ-MALIsZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain na niżu, leśny, niezbyt częsty. 32. Liochthonius IlOrridus (SELLNICK, 1929). Brachychthon;us Jwrridus SELLNICK, 1929. Brachychthonius gisilli: STRENZKE 1951a, 1952. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin (NIEDBAŁA 1976); Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1951a, 1952), okolice Gryfina, Pyrzyc, Dębna, Miastka, Człuchowa, Złotowa (NIEDBAłA 1976); Pojezierze Mazurskie (SELLNICK 1929) - terra typica! dla Br. horridus SELLN.; Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Poznań (NIEDBAłA 1972b), okolice ł.agowa, Trzcianki, Wolsztyna, Wieruszowa, Wielkopolski Park Narodowy (NIEDBAŁA1976); Śląsk Dolny: okolice Namysłowa (NIEDBAŁA1976); Wyżyna Krakowsko-WielullSka: Ojcowski Park Narodowy (RAFAlSKI 1966); Góry Świętokrzyskie: Góra Jeleniowska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze: Zwierzyniec (NIE DBAŁA 1976); Beskid Zachodni: okolice Gorlic (RAFALSKI 1966, NIEDBAŁA 1976), góra Jałowa Kiczera (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). Gatunek europejski; w Polsce wyłącznie leśny, charakterystyczny głównie dla lasów bukowych. 33. Liochthonius hystricinus (FORSSLUND, 1942). Brachychthon;us hystr;c;nus FORSSLUND, 1942. Brachychtholl;us hystric;nus: STRENZKE 1951a, 1952. 15

r Pobrzeże Bałtyku (NIEDBAŁA 1976); Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1951a, 1952, NIEDBAŁA 1976); Pojezierze Mazurskie (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska (NIEDBAŁA 1976); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976); Śląsk Dolny (NIEDBAŁA 1977); Śląsk Górny (NIEDBAŁA 1976); Wyżyna Krakowsko -Wieluńska (NIEDBAŁA1976); Góry Świętokrzyskie (NIEDBAŁA1976); Wyżyna Lubelska (NIEDBAŁA 1976); Roztocze (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie (NIEDBAŁA 1976); ~udety Wschodnie (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni (NIEDBAŁA 1976), Beskid Zywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *); Beskid Wschodni (NIEDBAŁA 1976); Bieszczady (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). o Gatunek holarktyczny; występuje niemal w całej Polsce, eurytopowy. 34. Liochthonius lapponicus (TRAGARDH, 1910). Brachychthonius brevis var. lapponica TRAGARDH, 1910. Brachychthonius lapponicus: STRENZKE 1951a, 1952. Liochthonius lapponicus: NIEDBAłA 1974, 1976, 1977, ŻVROMSKA-RuDZKA 1976,1977, 1978, NIE DBAŁA, BłASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, NIEDBAłA, BŁOSZVK, KALISZEWSKI i inni 1990, ZALEWSKA 1990, SVLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKJ i BŁOSZVK 1993. Cała Polska, poza krainami: Podlasie, Puszcza Białowieska, Wzgórza Trzebnickie, Nizina Sandomierska, Kotlina Nowotarska i Bieszczady. Gatunek holarktyczny; w Polsce występuje zarówno w środowiskach nieleśnych, jak i leśnych, gdzie preferuje bory świerkowe.. 35. Liochthonius muscorum FORSSLUND, 1964. Pojezierze Mazurskie: okolice Augustowa (NIEDBAŁA 1972c, 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Wielkopolski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976); Nizina Mazowiecka: Kampinoski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1976), Radziejowice, Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i itmi 1981, 1982), Puszcza Biała (SYLWESTROWIcZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZY~ 1993); Śląsk Dolny: Masyw Ślęży (NIEDBAŁA 1977); Śląsk Górny: okolice Strzel~c Opolskich i Tarnowskich Gór, Lubsza (NIEDBAŁA 1976); Sudety Zachodnie: okolice Jeleniej Góry i Szklarskiej Poręby (NIEDBAŁA 1972c, 1977); Beskid Zachodni: Babia Góra (NIE DBAŁA 1972, 1976); Pieniny (NIEDBAŁA 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1972c, 1976); Polska (NIEDBAŁA 1974). c- Gatunek europejski; w Polsce występujący zarówno na niżu, jak i w górach, leśny.. 36. Liochthonius occultus NIEDBAŁA, 1971b. Pojezierze Pomorskie: okolice Kartuz, Bory Tucholskie (SENICZAK 1978b); Pojezierze Mazurskie: okolice Mrągowa (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Wielkopolski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1971b, 1976), okolice Torunia (NIEDBAŁA 1971b, 1976, SENICZAK 1978b), Janikowo koło Inowrocławia (SENICZAK, GÓRNIAK i KACZMAREK 1985); Nizina Mazowiecka: KamphIoski Park Narodowy, okolice Warszawy (NIEDBAŁA 1976, ŻYROMSKA-RuDZKA 1976, 1977, 1978),Puszcza 16 Biała (SYLWESTROwICZ-MALIsZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Puszcza Białowieska (NIEDBAŁA 1976, SENICZAK 1978b); Śląsk GónlY: rez. Płużnica koło Strzelec Opolskich (NIEDBAŁA 1971b, 1974, 1976) - locus typicus! dla L. occultus NIEDB.; Wyżyna Małopolska: okolice Świlliej Góry (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *). Gatunek europejski; w Polsce wykazywany głównie z lasów. 37. Liochthonius peduncularius (STRENZKE, 1951a). Brachychthonius pedullcularius STRENZKE, 1951a. Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1951a, 1952). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z jednej krainy. 38. Liochthonius perfusorius MoRITZ, 1976**. Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z jednego stanowiska, z buczyny, boru mieszanego i boru świerkowego. 39. Liochthonius perpusillus (BERLESE, 1910a). Brachychthonius perpusillus BERLESE, 191Oa. Liochthonius perpusillus: NIEDBAłA 1968, 1970, 1972b, 1974, 1976, 1977, NIEDBAŁA i ROHLOFF 1971, 1972, SENICZAK 1973, 1978, ADAMSKA, NIEDBAłA i RUBIŃSKA 1978, NIEDBAłA, BtASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, ŻBIKOWSKA-ZDUN 1983, DZIUBA i SKUBAłA 1986, DZIUBA, SKUBAŁA i ROSTOWSKA 1990, SYLWESTROWICZ i KOSTECKA 1991, SVLWESTROWICZ-MAUSZEWSKA, OLSZANO WSIO i BŁOSZVK 1993. Cała Polska, poza krainami: Podlasie, Wyżyna Lubelska, Nizina Sandomierska, Sudety Wschodnie, Kotlina Nowotarska i Bieszczady. Gatunek holarktyczny; w Polsce pospolity, preferujący lasy (głównie bory sosnowe). 40. Liochthonius piluliferus (FORSSLUND, 1942). Brachychthonius piluliferus FORSSLUND, 1942. Liochthonius piluiferus [sic!]: NIEDBAłA 1972a. Pojezierze Pomorskie: okolice Stargardu SzczecilIskiego (NIEDBAŁA 1972a, 1974, 1976), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Wyżyna Krakowsko-Wielullska: okolice Ostrężnika (DZIUBA i SKUBAŁA 1987); Wyżyna Małopolska: okolice Puław (NIEDBAŁA 1976). Gatunek holarktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, występujący w rozmaitych środowiskach, niezbyt częsty. 41. Liochthonius plumosus MAHUNKA, 1969. Pojezierze Mazurskie: okolice Suwałk (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Łagowa (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976); Roztocze: Zwierzyniec (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976). 17

Gatunek palearktyczny; w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, rzad nizinny. ki, leśny, 42. Liochthonius propinquus NIEDBAŁA, 1972d. Liochthonius propinquus: NIEDBAłA 1974, 1976, 1977, ŻVROMSKA-RuDZKA 1976, 1977, 1978, ADAMSKA, NIEDBAŁA i RUBIŃSKA 1978, SENICZAK 1978b, NIEDBAłA, BŁASZAK, BŁOSZVK i inni 1981, 1982, DZIUBA i SKUBAłA 1986, 1987, SYLWESlROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993. Cała Polska poza krainami: Podlasie, Wzgórza Trzebnickie, Sudety Wschodnie, Kotlina Nowotarska i Pieniny. Wyżyna Maopolska: Świnia Góra koło Kielc - locus typicus! dla L. propinquus NIEDB. Gatunek palearktyczny; w Polsce występującyw różnych środowiskach, glównie leśnych (preferuje bory jodłowe). 43. Liochthonius sellnicki (THOR, 1930). Brachychthonius sellnicki THOR, 1930. Brachychthonius scalans FORSSLUND, 1942. Brachychthonius scalaris: STRENZKE 1951a, 1952, NIEDBAłA i ROHLOFF 1971. Brachychthonius sellnicki: K1EŁCZEWSKI, NAWROT i WIŚNIEWSKI 1970. Liochthonius $ellnicki: NIEDBAłA 1972b, 1972c, 1974, 1976, 1977, ŻVROMSKA-RuDZKA 1976,1977, 1978, ADAMSKA, NIEDBAŁA i RUBIŃSKA 1978, NIEDBAŁA, BłASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990, ŻBIKOWSKA-ZDUN 1983, SVLWESTROWICZ-MALI SZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZVK 1993 Cała Polska, poza krainami: Podlasie, Wzgórza Trzebnickie, Roztocze i Kotlina Nowotarska. Gatunek holarktyczny; w Polsce pospolity, występujący w rozmaftych środowiskach, najczęściej w biotopach terenów otwartych, nieleśnych. 44. Liochthollius simplex (FORSSLUND, 1942). Brachychthonitis simplex FORSSLUND, 1942. Pojezierze Pomorskie: Barlinek (NIEDBAŁAl 972c, 1974, 1976), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990), Bory Thcholskie (SYLWESlROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZA NOWSKI i BŁOSZYK 1993); Pojezierze Mazurskie: okolice Suwałk (NIEDBAŁA 1972c, 1974, 1976); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Babimostu (SYLWESlROWICZ -MALIsZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Mazowiecka: Puszcza Biała (SYLWESlROWICZ-MALIsZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Śląsk Dolny: Masyw Ślęży (NIEDBAŁA 1977); Roztocze (SYLWESlROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANO WSKI i BŁOSZYK 1993). Gatunek holarktyczny, eurytopowy, tuzitmy. Cała Polska, poza krainami: Pobrzeże Baltyku, Nizina Mazowiecka, Podlasie, Wzgórza Trzebnickie, Góry Świętokrzyskie, Wyżyna Lubelska, Roztocze i Kotlina Nowotarska. Gatunek holarktyczily; w Polsce wykazywany glównie z grądów i terenów otwartych, nieleśnych. 46. Liochthonius tuxeni' (FORSSLUND, 1957). Brachychthonius hystricinus var. tuxeni FORSSLUND, 1957. Liochthonius hystricinus f. tuxeni: NIEDBAłA 1972a. Pojezierze Pomorskie: okolice Gryfina (NIEDBAŁA 1976); Nizina Wielkopolsko -Kujawska: okolice Konina (NIEDBAŁA 1974, 1976); Nizina Mazowiecka: Radziejowice (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1.982), Puszcza Biala (SYL WESlROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Wyżyna Krakowsko -Wielu{lska: Ojcowski Park Narodowy (NIEDBAŁA 1972a, 1974, 1976); Sudety Zachodtue: Karkonosze (NIEDBAŁA 1976); Sudety Wschodtue: Masyw Śnieżnika Klodzkiego (NIEDBAŁA 1976); Beskid Zachodtu: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *); BeskidWschodru: okolice Gorlic (NIEDBAŁA 1974, 1976); Tatry (NIEDBAŁA 1976). Gatunek europejski, rzadki, eurytopowy. Superfamilia: HYPOCHTHONIOIDEA BERLESE, 1910a. Familia: ENIOCHTHONIIDAE GRANDJEAN, 1947. Genus: EniochthOllius GRANDJEAN, 1933 1. 47. En-iochthonius min-utissimus (BERLESE, 1903). Hypochthoniella BERLESE, 191Oa. Hypochthol1ius minutissimus BERLESE, 1903. Hypochthonius pallidulus c.l. KocH,sensu MICHAEL, 1888. Hypochthoniella pallidula: DVRDOWSKA 1931, WILLMANN 1939. Hypocthoniella [sic!] pal/idula: STRENZKE 1952. Hypochthoniella minutissima: RAJSKI 1961a, RAFALSKI 1966, KIEŁCZEWSKI i WIŚNIEWSKI 1973, NIE DBAŁA 1977, SENICZAK 1978b, 1978c, 1979c, DZIUBA, MADEJ i ŻBIKOWSKA 1979, NIEDBAłA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1990, ZALEWSKA 1990, ZALEWSKA i RAJSKI 1990. Hypochthoniella minutissimus [sic!]: SENICZAK 1972c. Pobrzeże Baltyku: wyspa Wolin (SENICZAK 1972c, 1978c, 1979c), wyspa Uznam (SENICZAK 1978b); Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1952), Bory Tucholskie - okolice Czruchowa (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (DYRDOWSKA i931, RAJSKI 1961a, 1967, 45. Liochthonius strenzkei FORSSLUND, 1963.. Brachychthonius sellnicki: SlRENZKE 1951a, 1952. Liochthonius sellnicki: NIEDBAŁA 1967a, 1971a, 1972b. Liochthonius strenzkei: NIEDBAłA 1972c, 1974, 1976, 1977. 1 L. VAN OER HAMMEN (1952) podaje, że Hypochthoniella BERL. jest młodszym synonimem obiektywnym rodzaju Hypochthonius c.l. KocH, a ponadto został on oparty na gatunku typowym, niemożliwym do zidentyfikowania (por. MARSHALL, REEVES i NORTON 1987). 18 19

1968a, 1970, K:!EŁCZEWSKI i WIŚNIEWSKI 1973), okolice Torunia (SENICZAK 1978b), okolice Soka Kujawskiego (SENICZAK i SŁOWIKOWSKA 1993), okolice Babimostu (SYLWESTROWICZ-MALISZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Nizina Mazowiecka: Radziejowice, Warszawa-BiałołękaDworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1982, NIEDBAłA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990); Puszcza, Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967, SENICZAK 1978b); Śląsk Dolny: M~syw Slęży (NIEDBAŁA 1977); Śląsk Gómy: okolice Katowic (DZIUBA, MADEJ i ZBIKOWSKA 1979, ŻBIKOWSKA-ZDUN 1983); Wyżyna Małopolska: okolice Pillczowa (RAFALSKI 1966); Góry Świętokrzyskie(ZALEWSKA i RAJSKI 1990); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939). Gatunek kosmopolityczny; podawany głównie z wilgotnych i starych lasów oraz z torfowisk. Familia: HYPOCHTHONIIDAE BERLESE, 1910. Genus: Hypochthonius C.L. KOCH, 1836a. 48. Hypochthol1ius luteus OUDEMANS, 1917. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin (SENICZAK 1978c); Pojezierze Pomorskie: okolice Chełmna (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: PoznalI (NIEDBAłA 1967a); Nizina Mazowiecka: Warszawa (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1982, NIEDBAłA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżlńka Kłodzkiego(FRENZEL 1936); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAłA*); Polska (HAMMER 1969). 49. Hypochthol1ius rufu/us c.l. KOCH, 1836. HypactllOnius [sic!] rll[uzus C.L. KOCH, 1836 [error typogr.]. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin (SENICZAK 1978b); Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1952), okolice Miastka (KIEŁCZEWSKI 1957), okolice Chełmna, Człuchowa, Bory Thcholskie (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Torunia (DZIUBA 1959, SENICZAK 1978b), okolice Poznalńa (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970, NIEDB~ 1969, 19~0), PoznalI (NIEDBAłA 1967a), rez. Las Piwnicki (SENICZAK 1979a), okolice KruSZWIcy (SENICZAK, KLIMEK i SŁOWIKOWSKA 1986), okolice Włocławka (SENICZAK, KAcz MAREK, KLIMEK i G6RNIAK 1989), okolice Thrwi (SENICZAK, KACZMAREK, RATYŃsKA-NOWAK i SOCHA 1991), okolice Soka Kujawskiego (SENICZAK i SŁOWI KOWSKA 1993), rez. Słońsk (W. NIEDBAŁA i Z. OLSZANOWSKI*); Nizina Mazowiecka: Radziejowice, Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i ituli 1981, 1982, NIEDBAłA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i imń 1990); Puszcza. Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967, SENICZAK 1978b); Śląsk Dolny: Mrozów (FREN ZEL 1936), okolice Legnicy (WILLMANN 1949b), ~asyw Ślęży (NIEDBAłA 1977); Śh!sk Gómy: okolice Katowic (DZIUBA, MADEJ i ZBIKOWSKA 1979, DZIUBA, SKU- 20 BAłA i ROSTOWSKA 1990, ŻBIKOWSKA-ZDUN 1983); Góry Świętokrzyskie (ZALE WSKA i RAJSKI 1990); Roztocze (SYLWESTROWICZ-MAusZEWSKA, OLSZANOWSKI i BŁOSZYK 1993); Sudety Zachodnie: okolice Dusznik (IIARNISCH 1926, WILLMANN 1939), Sokołowsko (FRENZEL 1936), góra Szczeliniec Wielki (ADAMSKA, NIEDBAłA i RUBIŃSKA 1978), Karkonosze, okolice Kowar (Z. OLSZANOWSKI*); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (FRENZEL 1936, WILLMANN 1939, 1956); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA*), Gorce (Z. OLSZANOWSKI*); Bieszczady (SELL 1990); «poznaliskie» (DYRDOWSKA 1931). Gatunek holarktyczny; w Polsce stosunkowo częsty, znajdowany w rozmaitych środowiskach, nieco częściej spotykany na terenach otwartych, takich jak łąki, torfowiska. Superfamilia: PARHYPOCHTHONIOIDEA GRANDJEAN, 1932b. Fanńlia: PARHYPOCHTHONIIDAE GRANDJEAN, 1932b. Genus: Parhypoc1zthonius BERLESE, 1904b. 50. Parhypochthol1ius aphidinus BERLESE, 1904b**. Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: Ojców (A. RAJsKI*). Gatunek holarktyczny; w Polsce znaleziony dotychczas tylko na jednym stanowisku (brak dokładniejszychdanych o miejscu znalezienia). Superfamilia: EULOHMANNIOIDEA GRANDJEAN, 1931a. Familia: EULOHMANNIIDAE GRANDJEAN, 1931a. Genus: Eulohmannia BERLESE, 191Oa. 51. Eulohmal1nia ribagai (BERLESE, 1910a). Lahmannia (EIIZahmannia)ribagai BBRLESB, 191Oa. Pojezierze Pomorskie: okolice Człuchowa (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Pojezierze Mazurskie: Giżycko (SELLNICK 1920); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), PoznalI (NIEDBAłA 1967a), okolicę Torunia (SENICZAK 1978b), rez. Słomowo (Bo ROWIAK i NIEDBAłA 1980, 1982), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK, Ku MEK i GóRNIAK 1989, SENICZAK, KLIMEK i KACZMAREK 1989, SENICZAK, KLIMEK, G6RNIAK i PETER 1993); Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b); Śląsk Dolny: Wrocław (FRENZEL 1936), Masyw Ślęży (NIEDBAłA 1977); Sudety Zachodnie: góra Szczeliniec Wielki (ADAMSKA, NIEDBAłA i RUBIŃSKA 1978). Gatunek holarktyczny; w Polsce podawany głównie z lasów. 21

Superfamilia: PERLOHMANNIOIDEA GRANDJEAN, 1954. Familia: PERLOHMANNIIDAE GRANDJEAN, 1954. Genus: Perlohmannia BERLESE, 1916b. 52. Perlohmannia dissimilis (HEwITT, 1908). Lohmannia insignis var. dissimilis HEWrIT, 1908. Beskid Wschodni: Orle Góry koło Sanoka (RAFALSKI 1966). Gatunek europejski; w Polsce wykazany dotychczas tylko z jednego stanowiska, z lasu grądowego. Superfamilia: EPILOHMANNIOIDEA OUDEMANS, 1923. Familia: EPILOHMANNIIDAE OUDEMANS, 1923. Genus: Epilohmannia BERLESE, 1910a. 53. Epilohmannia cylindrica (BERLESE, 1904b). Lohomannia [sic!] cylindrica BERLESE, 1904b [error typogr.]. Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1983, 1990). Gatunek kosmopolityczny, jak dotąd nie wykazywany jedynie z krainy neotropikalnej; w Polsce notowany dotychczas tylko z jednego stanowiska, z murawy kserotennicznej. Superfamilia: EUPHTHIRACAROIDEA JACOT, 1930. Familia: ORIBOTRITIIDAE GRANDJEAN, 1954. 54. Entomotritia piffli MARKEL, 1964. Genus: Entomotritia MARKEL, 1964. Mesotritia (Entomotritia) piffli MARKEL, 1964. Mesotritia piffli: RAFALSKI 1966. Nizina Mazowiecka: Warszawa (RAFALSKI 1966); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: Krzeszowice (RAFALSKI 1966); Beskid Wschodni: Sobie{t koło Sanoka, Dukla (RA- FALSKI 1966). Gatunek palearktyczny; Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, gdzie występował głównie wściółce lasów liściastych. 22 Genus: Oribotritia JACOT, 1924. 55. Oribotritia berlesei (MICHAEL, 1898). Phthiracarus ber/esei MICHAEL, 1898. Oribotritia decumana: RAFALSKI 1966. Beskid Wschodni: okolice Sanoka (RAFALSKI 1966). Gatunek palearktyczny, znaleziony także na Nowej Gwinei; w Polsce wykazany dotychczas tylko z jednego stanowiska, z lasu grądowego. Familia: EUPHTHlRACARIDAE JACOT, 1930. Genus: Euphthiracarus EWING, 1917. 56. Euphthiracarus cribrarius (BERLESE, 1904b). Phthiracarus cribrarius BERLESE, 1904b. Tritia cribaria: SELLNJCK 1923c. Oribotritia cribraria: DVRDOWSKA 1931. Euphthiracarus cribarius [sic!]: RAJSKI 1961a. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Uznam, wyspa Wolin (SENICZAK 1978b); Pojezierze POlnorskie (STRENZKE 1952); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967); Śląsk Górny: okolice Katowic (DZIUBA, MADEJ i ŻBIKOWSKA 1979, ŻBIKOWSKA-ZDUN 1983); Wyżyna Krakowsko-Wielu{tska: rez. Parkowe (DZIUBA i SKUBAłA 1986); Beskid. Wschodni: Sobie{t koło Sanoka (RAFALSKI 1966); «Prusy Wschodnie» (SELLNICK 1923c); «Prusy Zachodnie» (SELLNICK 1923c); «poznaitskie» (DYRDOWSKA 1931). Gatunek holarktyczny, leśny. 57. Euphthiracarus monodactylus (WILLMANN, 1919). TrWa (Pseudotritia) monodactyla WILLMANN, 19l9. Tritia (Pseudotritia) monodactyla: SELLNICK 1923c. Pseudotritia monodactyla: WILLMANN 1939, DZIUBA 1959, NIEDBAłA 1967a. Pojezierze Pomorskie: Szczecin (RAFALSKI 1966); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Torunia (DZIUBA 1959), Pozna{l (NIEDBAłA 1967a), rez. SJo{tsk (W. NIEDBAłA i Z. OLSZANOWSKI*); Nizina Mazowiecka: Warszawa (RAFALSKI 1966); Śląsk Gómy: okolice Katowic (K. ŻBIKOWSKA-ZDUN*); Wyżyna Lubelska: okolice Puław (RAFALSKI 1966); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika KJodzkiego (WILLMANN 1939); Beskid Wschodni: Dukla, Sobie{t koło Sanoka (RAFALSKI 1966); «Prusy Wschodnie» (SELLNICK 1923c); «Prusy Zachodnie» (SELLNICK 1923c). Gatunek europejski. Genus: Microtritia MARKEL, 1964. 58. Microtritia minima (BERLESE, 1904b). Phthiracarus minij1uls BERLESE, 1904b. 23

Tritia (Pseudotritia) minima: SELLNICK 1923c. Pseudotritia minima: RAJSKI 1959a. Rhysotritia minima: RAJSKI 1961a. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Uznam, wyspa Wolin (SENICZAK 1978b); Pojezierze Pomorskie: Bory Tucholskie (SENICZAK 1978b); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1959a, 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Torunia (SE NICZAK 1978b), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK, KLIMEK i GóRNIAK 1989, SENICZAK, KLIMEK i KAczMAREK 1989, SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991, SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i KAczMAREK 1993), okolice Solca Kujawskiego (SENICZAK i SŁOWIKOWSKA 1993), Janikowo koło Inowrocławia (SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i KACZMAREK 1993); Nizina Mazowiecka: okolice Pruszkowa (KIEŁCZE WSKI 1976), Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i imn 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i iimi 1990); Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: Ostrężnik (DZIUBA i SKUBAŁA 1987); Roztocze: Puszcza Solska (SENICZAK 1978b); «Prusy Wschodnie» (SELLNICK 1923c); «Prusy Zachodnie» (SELLNICK 1923c). Gatunek holarktyczny; w Polsce podawany głównie z lasów i torfowisk, rzadziej z łąk. Genus: Rhysotritia MARKEL et MEYER, 1959. 59. Rhysotritia ardua (C.L. KOCH, 1841). Hop/opltO/'a ardua C.L. KOCH, 1841. Tritia ardua: SELLNICK 1923c, HARNISCH 1926. Orihotritia ardua: DVRDOWSKA 1931. Orihotritia loricata WILLMANN, 1931. Pseudotritia ardua: WILLMANN 1939, STRENZKE 1952. Pseudotritia loricata: WILLMANN 1949b, 1956. Orihotritia loricata: KIEŁCZEWSKJ 1957. Orihotritia (Pseudotritia) loricata: KJEŁCZEWSKI, NAWROT i WIŚNIEWSKI 1970. Pojezierze Pomorskie: okolice Chełmna (SELLNICK 1921, STRENZKE 1952), okolice Miastka (KIEŁCZEWSKI 1957), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), PoznalI (NIEDBAŁA 1967a), rez. SłollSk (W. NIEDBAŁA i Z. OLSZANOWSKI*); Nizina Mazowiecka: Warszawa-Białołęka Dworska, Warszawa (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i iimi 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALlSZEWSKI i inni 1990); Podlasie: okolice Siedlec (DYRDOWSKA 1931); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967); Śląsk Dolny: okolice Legnicy (WILLMANN 1949b); Wyżyna Krakowsko -Wieluliska: Ostrężnik (DZIUBA i SKUBAŁA 1987); Wyżyna Lubelska: Świdnik (NIE DBAŁA 1967b); Sudety Zachodnie: okolice Dusznik (Harnish 1926, WILLMANN 1939), okolice Kłodzka (KIEŁCZEWSKI, NAWROT i WIŚNIEWSKI 1970); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939, 1956); «Prusy Wschodnie» (SELLNICK 1923c), «Prusy Zachodnie» (SELLNICK 1923c); «poznaliskie» (DYRDOWSKA 1931). 24 Gatunek wykazany jak dotąd z krainy holarktycznej, orientalnej i australijskiej; eurytopowy. 60. Rhysotritia duplicata(grandjean, 1953). Pseudotritia duplicata GRANDJEAN 1953. Rhisotritia [sic!] duplic.ata: KIEŁCZEWSKI 1976. Rhyzotritia [sic!] duplicata: SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991. Pojezierze Pomorskie: okolice Kartuz i Człuchowa (STRENZKE 1952), Bory Tucholskie (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); Nizina Wfefkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Kępna (SENICZAK 1973), okolice Kruszwicy (SENICZAK, KUMEK i SŁOWIKOWSKA 1986), PoznalI (BAŁAZY, WIŚNIEWSKI i KAĆZMAREK 1987), Jallikowo koło Inowrocławia (SENICZAK, KLIMEK, GÓRNIAK i KACZMAREK 1988, KLIMEK, SENI CZAK, ŻELAZNA i D4BROWSKA 1991), okolice Włocławka (SENICZAK, KACZMAREK, KLIMEK i GóRNIAK 1989, SENICZAK, KLIMEK i KACZMAREK 1989, SENICZAK, KAcz MAREK i KUMEK 1991a, SENICZAK, KUMEK, GÓRNIAK i PETER 1993), okolice Soląl Kujawskiego (SENICZAK i SŁOWIKOWSKA 1993); Nizina Mazowiecka: okolice Pruszkowa (KIEŁCZEWSKI 1976), Radziejowice, Warszawa, Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALI SZEWSKI i inni 1990); Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b); Śląsk Górny: okolice Katowic (K. ŻBIKOWSKA-ZDUN*); Wyżyna Krakowsko-Wielullska: rez. Parkowe (DZIUBA i SKUBAłA 1986), Ostrężnik (DZIUBA i SKUBAŁA 1987); Roztocze: Puszcza Solska (SENICZAK 1978b). Gatunek palearktyczny; w Polsce podawany przede wszystkim ze ściółki borów iglastych. Superfamilia: PHTH/RA CARO/DEA PERTY, 1841. Familia: PHTH/RACARIDAE PERTY, 1841. Genus: Phthiracarus PERTY, 1841. Hoploderma MICHAEL, 1898. 61. Phthiracarus anonymus GRANDJEAN, 1934a. Phthira~arus anonymum [siei]: FRENZEL 1936, WILLMANN 1939. Pojezierze Pomorskie: Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: PoznalI (NIEDBAŁA 1967a); Nizina Mazowiecka: Radziejowice (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i iruli 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALISZE WSKI i inni 1990); Śląsk Dolny: Wrocław (FRENZEL 1936), Przemków, Bardo Śląskie, okolice Paczkowa (W. NIEDBAŁA*); Sudety Zachodnie: Sokołowsko (FRENZEL 1936), okolice Świeradowa Zdroju (W. NIEDBAŁA *); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (FRENZEL 1936, WILLMANN 1939); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek kosmopolityczny; w. Polsce bardzo rzadki, występujący pojedynczo. 25

_. Phthiracarus borealis (TRAoARDH, 1910)1. Hoploderma boreale TRAGA.RDH, 1910. Pobrzeże Bałtyku: Hel (KIEŁcZEWSKI 1976); Pojezierze Pomorskie: okolice Kartuz i Człuchowa, Bory Tucholskie (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (M. ZALEWSKA*); Pojezierze Mazurskie: okolice Brodnicy (SENICZAK 1978b); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (KIEŁcZEWSKI 1976), okolice Torunia (SENICZAK 1978b), okolice Włocławka (SENICZAK, KuMEK i KACZMAREK 1989, SENICZAK, KACZMAREK i KLIMEK 1991a, SENICZAK, KLIMEK, GóRNIAK i PETER 1993), okolice Bydgoszczy (SENICZAK, DĄBROWSKI, KACZMAREK i GóRNIAK 1991, SENICZAK, DĄBROWSKI, DĄBROWSKA i GAC KOWSKI 1993), okolice ThlWi (SENICZAK, KACZMAREK i KuMEK 1991b, SENIcZAK, KA CZMAREK, RA1YŃsKA-NoWAK i SOCHA 1991), Janikowo koło Inowrocławia (SENICZAK, KLIMEK, G6RNIAK i PETER 1993), okolice Soka Kujawskiego (SENICZAK i SŁoWIKOWSKA 1993); Nizina Mazowiecka: W1rsZ:1wa-Białołęka Dworska (NIEDBAłA, BŁAsZAK, BwSZYK i imu 1981, 1982, NIEDBAłA, BwsZYK, KAuSZEWSKI i imu 1990): Puszcza Białowieska (SENICZAK 1978b); Sudety Zachodnie: okolice DUSZlUk (HARNISCH 1926), okolice Kłodzka (K1EŁCZEWSKI, NAWROT i WIŚNIEWSKI 1970); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939); Polska (DYRDOWSKA 1931). Holarktyka. Status taksonomiczny tego gatunku jest niejasny, a dane z Polski dotycz<1 prawdopodobnie gatunków pokrewnych. 62.. Phthiracarus boresetosus JACOT, 1930. Pobrzeże Bałtyku: Woliński Park Narodowy, rez. Jamno (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Dębowo, okolice Brodnicy, okolice Guzów, okolice Starego Folwarku, Puszcza Piska, rez. Perkun, rez. Cisowy Jar, Jawor, okolice Barczewa, okolice Morąga, rez. Z1kręt, rez. Królewska Sosna (yv. NIEDBAłA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Kónrik (W. NIEDBAłA *); Nizina Mazowiecka: rez. Czanria (W. NIEDBAłA *); Podlasie: PUSZCZ:1 KnyszYllSka (W. NIEDBAłA *); Puszcza Białowieska: Białowieski Park ~arodowy (W. NIEDBAłA*); Śląsk Dolny: rez. Muszkowicki Las Bukowy, Masyw Slęży, Jodłowice (W. NIEDBAłA*); Wyżyna Krakowsko-WielullSka: rez. Lipowiec (W. NIE DBAłA *); Wyżyna Małopolska: rez. Śwhua Góra (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Lubelska: okolice Janowa Lubelskiego (W. NIEDBAłA*); Roztocze: okolice Tomaszowa Lubelskiego, rez. Szumy nad Taliwią, rez. Bukowa Góra, okolice ZwierzylIca (W. NIE DBAłA *); Sudety Zachodlue: okolice Opolna Zdroju (W. NIEDBAłA *); Sudety Wschodnie: Góry Złote (W. NIEDBAłA *); Pieniny (W. NIEDBAłA *); Polska (NIEDBAłA 1992). Gatunek kosmopolityczny; w Polsce rzadki i dość liczny, charakterystyczny dla lasów mieszanych i borów świerkowych. 63. Phthiracarus [nyobius JACOT, 1930. Phthiracarus setosellum [sic!] bryobium [sic!] JACOT, 1930. Phthiracarus crinitossimilis WILLMANN, 1939. I 1 Gatunek Phth. borealis sensu WILLMANN (1943) nie jest prawdopodobnie gatunkiem opisanym przez TRAGA.RDHA (NIEDBAłA 1992). 26 Phthiracarus crinitossimilis: WILLMANN 1956. Pobrzeże Bałtyku: okolice Fromborka (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Pomorskie: okolice Myśliborza, rez. Diabli Skok, rez. T\.Vardy Dół, Wieżyca, okolice Połczyna Zdroju, okolice Goleniowa, Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Lenki, Poddubówek, rez. Cisowy Jar, rez. Dębowo, Rogajny, rez. Bukowy, okolice Rudzienic Suskich, okolice Bartoszyc, okolice Morąga, rez. Zakręt, rez. Królewska Sosna, rez. Niedźwiedzie Wielkie (W. NIEDBAłA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Pleszewa, okolice Sądowa, okolice Rogalina, rez. Las Grądowy, okolice Kutna (W. NIEDBAŁA *); Nizina Mazowiecka: okolice Strzegocina, Nowa Wieś (W. NIEDBAłA *); Podlasie: rez. Chmielinne (W. NIEDBAłA *); Śląsk Dolny: okolice Niemczy, Rogów Opolski, Masyw Ślęży, rez. Muszkowicki Las Bukowy, okolice Paczkowa (W. NIEDBAŁA*); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: okolice Krzeszowic, Parzymiechy koło Krzepic (W. NIEDBAŁA*); Góry Świętokrzyskie: Świętokrzyski Park Narodowy, Pasmo Jeleniowskie (W. NIEDBAłA *); Roztocze: rez. SZUlny nad Tanwią (W. NIEDBAŁA *); Nizina Sandomierska: Sieniawa, Zalesie (W. NIEDBAłA *); Sudety Zachodnie: okolice Dusznik (WILLMANN 1939, 1956), Góry Stołowe, Góry lzerskie (W. NIEDBAŁA *); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939, 1956, Pax 1943, W. NIEDBAłA*) -locus typicus! dla Phth. crillitossimilis WILLM., Góry Bialskie, Góry Złote (W. NIEDBAŁA *); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *), Beskid Sądecki, okolice Uścia Gorlickiego, Beskid Żywiecki, Jawor (W. NIEDBAłA *); Beskid Wschodni: okolice Szymbarka, okolice Dukli, Krasiczyn, Jałowa Kiczera, Beskid Niski, Korzeniec, okolice Dynowa (W. NIEDBAŁA *); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Pieniny (W. NIEDBAŁA *); Tatry (W. NIEDBAŁA *); Polska (NIEDBAłA 1992). Gatunek holarktyczny; występuje na terenie całego kraju, charakterystyczny dla lasów liściastych. 64. Phthil'acarus clavatus PARRY, 1979. Pobrzeże Bałtyku: Gąski, okolice Niechorza, PogorzeliC<1 (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Pomorskie: okolice Myśliborza, okolice Chojnic, okolice Łubów, okolice Wiela, okolice Goleniowa, Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: okolice Pilawki, okolice Mrągowa, rez. Mieliwo, rez. Zakręt (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Żagall, okolice Nowogrodu BobrzallSkiego, LubostroiI, PoznalI, Wielkopolski Park Narodowy, okolice Gostynina (W. NIEDBAŁA *), rez. SłollSk (W. NIEDBAŁA i Z. Or..sZANOWSKI*); Nizina Mazowiecka: Krasne, okolice Jagodnego (W. NIEDBAŁA*); Podlasie: Puszcza KnyszYllSka (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: okolice Niemczy, Borowino, okolice Brzegu, Masyw Ślęży, okolice Oławy, Jurce (W. NIEDBAłA*); Wyżyna Krakowsko-WieluiIska: rez. Lipowiec, rez. Sokole Góry (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Małopolska: rez. ŚwiIua Góra (W. NIEDBAŁA *); Sudety zachodnie: okolice Strzegomia, okolice Świeradowa Zdroju, Karkonosze, Góry Izerskie, Jarkowice (W. NIEDBAŁA*); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (W. NIEDBAŁA *); Beskid Zachodni: okolice Limanowej, Gorce, Beskid Sądecki, Beskid Wyspowy, Beskid Śląski, okolice Ustronia, Beskid Żywiecki, Babiog6rski Park Narodowy, góra Czantoria, Beskid Średni, okolice Izde- 27

bnika (W. NIEDBAŁA *); Beskid Wschodni: okolice Szymbarka, okolice Dukli, JaJowa Kiczera, Magura Wątkowska, okolice Grzegorzówki (W. NIEDBAŁA *); Bieszczady (W. NIEDBAŁA*); Pieniny (W. NIEDBAŁA *); Tatry (W. NIEDBAŁA *); Polska (NIE DBAŁA 1992). Gatunek holarktyczny; w Polsce częsty i liczny, charakterystyczny dla lasów bukowych. 65. Phthiracarus compressus JACOT, 1930. Phthiracarus compressum [sic!] JACOT, 1930. Pobrzeże Bałtyku: Pogorzelica, rez. Jamno (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Pomorskie: okolice Radęcina, rez. Diabli Skok, okolice Sepólna KrajelIskiego, rez. Twardy Dół, okolice Kwidzyna, okolice Rucewa, okolice Grzybna, okolice PoJczyna Zdroju, okolice Goleniowa, okolice Dąbkowic, okolice Pyrzyc, Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAŁA*); Pojezierze Mazurskie: okolice Rogoźna, Rogajny, okolice Barczewa, okolice Mrągowa, Rudzienice Suskie, okolice Bartoszyc, okolice Kętrzyna, rez. Zakręt, rez. Niedźwiedzie Wielkie (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Żagań, rez. Nowa Wieś, Słomków Mokry, Kopaszewo, Gogolewo, Racot, rez. Dębno, Pawłowice, okolice Węglewic, okolice Pleszewa, Czeszewo, rez. Dąbrowa, Taczanów, okolice Łagowa Lubuskiego, Zatoil, okolice Chyciny, okolice Skwierzyny, rez. Dębina, okolice Międzychodu, Brójce, okolice Sądowa, okolice Sierakowa, rez. Dębina, okolice Trzcianki, okolice Nowego Miasta, okolice jez. Mielno, okolice Rogalina, Poznań, Kómik, rez. Las Grądowy, Wielkopolski Park Narodowy, okolice Kępna (W. NIEDBAŁA*); Nizina Mazowiecka: MaJa Wieś koło Grójca, rez. Dziektarzewo, okolice Pułtuska, Puszcza Biała, Nowa Wieś, rez. Dębina, okolice Makowa Mazowieckiego (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: rez. Chmielinne, okolice RadzYlua Podlaskiego (W. NIEDBAŁA *); Puszcza Białowieska: BiaJowieski Park Narodowy (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: Borowino, Przemków, Rogów Opolski, okolice Brzegu, rez. Muszkowicki L'lS Bukowy, Szczodre, Wrodaw, okolice Oławy, Jodłowice, Masyw Ślęży, Gniechowice, Wojnowice, Henryków, Kochlice, Jurce (W. NIEDBAŁA*); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Górny: okolice Podgórza, okolice Gliwic, Poręba-Żegoty, okolice Zawiercia (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Krakowsko-Wie1uńska: Ojcowski Park Narodowy, rez. Lipowiec, okolice Krzeszowic, rez. Zielona Góra, Parzymiechy koło Krzepic (W. NIEDBAŁA*); Wyżyna Małopolska: okolice Koluszek, okolice Klonowa, okolice Łoniowa, okolice Pajęczna, rez. Świtua Góra, okolice Chęcin, okolice Opoczna, Szpinalewo koło KamieiIska, okolice.suchedniowa (W. NIEDBAŁA *); Góry Świętokrzyskie: rez. Zamczysko, Świętokrzyski Park Narodowy, Pasmo Jeleniowskie (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Lubelska: okolice Kazimierza Dolnego, Kazimierz Dolny, Nałęczów (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: Naroi, okolice Tomaszowa Lubelskiego, rez. Szumy nad Tanwią, Zwierzyluec, rez. Bukowa Góra, rez. Obrocz, rez. Kalnienna Góra (W. NIEDBAŁA *); Nizina Sandomierska: okolice Tamowa, Sieniawa, okolice Leżajska, rez. Buczyna na Cyrance, Boratyil (W. NIEDBAŁA *); Sudety Zachodlue: okolice Świeradowa Zdroju, okolice Opolna Zdroju, Karkonosze (W. NIE- 28 DBAŁA*); Beskid Zachodm: okolice Myśleluc, okolice Gorzema GónIego, Jawor (W. NIEDBAŁA*); Bieszczady (W. NIEDBAŁA*); Polska (NIEDBAŁA. 1992). Gatunek holarktyczny; w cajej Polsce częsty i bardzo liczny, nieco rzadszy w górach, charakterystyczny dla olesów, łęgów, grądów i lasów dębowych, oraz parków. 66. Phthiracarus crenophilus WILLMANN, 1951b. Sudety Wschodnie: Masyw Śmeżmka Kłodzkiego (WILLMANN 1956). Gatunek europejski. Występowanie tego gatunku w Polsce nie zostało potwierdzone w ostatnich latach. 67. Phthiracarus crinitus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora crinita C.L. KOCH, 1841. Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990), okolice Radęcina, Biały Bór, okolice Babolic (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Dębowo, okolice Szczuczyna, rez. Zakręt (W. NIEDBAŁA*); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Żagań, Pawłowice, rez. Dąbrowa, okolice Międzychodu, Brójce~ okolice Trzcianki, Poznań, rez. Las Grądowy; rez. Jakubowo (W. NIEDBAŁA *); Nizina Mazowiecka:, rez. Dębina, okolice Łochowa (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: rez. Durne Bagno, rez. Krowie Bagno, Leśna Biała, Puszcza KnyszyilSka (W.,NIE DBAŁA *); Puszcza Białowieska: BiałowieskiPark Narodowy (W. NI~DBAŁA *); Sląsk Dolny: okolice Lubiatowa, okolice Brzegu, Węgliniec, Masyw Slęży, Koc~lice (W. NIEDBAŁA*); Wzgórza Trzebnickie: okolice TrzeblUCY (W. NIEDBAŁA*); Sląsk Górny: okolice Zawiercia; Wyżyna Krakowsko-WieluilSka: okolice Krzeszowic (W. NIEDBAŁA*); Wyżyna Małopolska: okolice Pajęczna, rez. Świlua Góra, rez. Grabowiec (W. NIEDBAŁA*); Góry Świętokrzyskie: rez. Zamczysko (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Lubelska: okolice Janowa Lubelskiego (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: rez. Szumy nad Tanwią (W. NIEDBAŁA *); Nizina Sandomierska: okolice Leżajska, okolice TanIowa (W. NIEDBAŁA *); Beskid Zachodlu: okolice Uścia Gorlickiego, Beskid Wyspowy, okolice Myśleluc (W. NIEDBAŁA*); Beskid Wschodni: okolice Szymbarka, Orle Góry pod Sanokiem, okolice Gorlic, okolice Komailczy, Magura Wątkowska (W. NIEDBAŁA*); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek palearktyczny; w Polsce dość częsty i liczny, charakterystyczny dla lasów mieszanych. 68. Phthiracarus ferrugineus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora Jerrugilwa c.l. KOCH, 1841. Phthiracarus ligneus WILLMANN, 1931. Phthiracarus ligneus: FRENZEL 1936, RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970. Pojezierze Pomorskie: okolice Grzybna, okolice Drawska Pomorskiego, okolice Karwic, okolice Pyrzyc, Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: okolice Szczuczyna, rez. Perkun, Poddubówek, okolice Giżycka (W. NIEDBAŁA*); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Łagowa Lubuskiego, okolice Chyciny, okolice Między- 29

chodu (W. NlEDBAŁA*); Nizina Mazowiecka: Oporów, okolice Jagodnego, okolice Makowa Mazowieckiego (W. NlEDBAŁA *); Podlasie: Wola" Wereszczal1ska koło Wlodawy (W. NlEDBAŁA *); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967), (W. NlE DBAŁA*); Śląsk Dolny: Wrocław (FRENZEL 1936), okolice Niemczy, Przemków, Kochlice, Bardo Śląskie (W. NlEDBAŁA *); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NlEDBAŁA *); Sudety Zachodnie: Ubocze (W. NlEDBAŁA *); Beskid Wschodni: okolice Ciężkowic, okolice Szymbarka (W. NlEDBAŁA *); «Pomorze» (STRENZKE 1952); Polska (NlEDBAŁA 1992). Gatunek europejski; w Polsce rzadki, charakterystyczny dla torfowisk, olesów i łęgów. 69. Phthiracarus globosus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora globosa c.l. Kocu, 1841. Phthiracarus globulus [sic!]: ZALEwSKA 1990. Pobrzeże Bałtyku: wyspa Wolin (SENICZAK 1978b); Pojezierze Pomorskie: okolice Brodnicy (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990), okolice Radęcina, Gostycyn, Puszcza Bukowa koło Szczecina, okolice Pyrzyc (W. NlE DBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: okolice Szczuczyna, okolice Rudzienic Suskich, okolice nawy (W. NlEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJsKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Torunia (SENICZAK 1978b), Żagall, rez. Nowa Wieś, Kopaszewo, Gogolewo, Pawłowice, okolice Pleszewa, Czeszewo, rez. Dąbrowa, Taczanów, okolice Nowogrodu BobrzallSkiego, okolice Świebodzina, okolice Łagowa Lubuskiego, okolice Międzychodu, Brójce, okolice Trzcianki, okolice jez. Mielno, okolice Rogalina, Kórnik, rez. Las Grądowy, okolice Gniezna (W. NlE DBAŁA *); Nizina Mazowiecka: Warszawa-Białołęka Dworska (NIEDBAŁA, BŁASZAK, BŁOSZYK i inni 1981, 1982, NIEDBAŁA, BŁOSZYK, KALISZEWSKI i inni 1990), Radziejowice, Kampinoski Park Narodowy, okolice Makowa Mazowieckiego, okolice Żyrardowa (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: rez. Durne Bagno, Puszcza KnyszyilSka (W. NlEDBAŁA *); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967), (W. NlEDBAŁA *); Śląsk Dolny: Grodno, okolice Lubiatowa, Przemków, Borowino, Rogów Opolski, Masyw Ślęży, Gniechdwice, okolice Oławy, Kochlice, okolice Strzegomia, Bardo Śląskie, okolice Paczkowa (W. NIEDBAŁA *); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Górny: okolice Podgórza, okolice Gliwic, Poręba Żegoty, okolice Zawiercia (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Krakowsko-Wielu(lSka: Ojcowski Park Narodowy, okolice Zabierzowa, okolice Krzeszowic, rez. Zielona Góra, Parzymiechy kolo Krzepic (W. NIEDBAŁA*); Wyżyna Małopol~ka: okolice Łoniowa, okolice Pajęczna, KrzyŻ3nowice,rez. Świnia Góra, okolice Chęcin, okolice Opoczna, rez. Grabowiec (W. NIEDBAŁA *); Góry Świętokrzyskie: rez. Zamczysko (W. NIE DBAŁA *); Wyżyna Lubelska: okolice Kazimierza Dolnego, Kazimierz Dolny, Nałęczów, okolice Janowa Lubelskiego (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: rez. Bukbwa Góra (W. NIEDBAŁA *); Nizina Sandomierska: okolice Tamowa, okolice Mielca, Sieniawa, Nowy Nart koło Niska (W. NIEDBAŁA *); Sudety Zachodnie: okolice Polanicy Zdroju, okolice Radomierzyc, okolice Świeradowa Zdroju, Karkonosze, Ubocze, Jarkowice (W. NlEDBAŁA *); Beskid Zachodni: okolice Limanowej, Gorce, Beskid Sąde- 30 cki, Beskid Wyspowy, Beskid Żywiecki, Babiogórski Park Narodowy, Beskid Śląski, okolice Myślenic, Beskid Średni, okolice Izdebnika, okolice Gorzenia Górnego (W. NIEDBAŁA *); Beskid Wschodni: okolice Ciężkowic, okolice Dukli, okolice Szymbarka, okolice Komańczy, Magura Wątkowska (W. NIEDBAŁA *); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Pieniny: Małe Pieniny (W. NlEDBAŁA *); Tatry (W. NIEDBAŁA *); «pozna(lskie» (DYRDOWSKA 1931); Polska (NlEDBAŁA 1992). Gatunek holarktyczny; w Polsce częsty i liczny, charakterystyczny dla parków. 70. Phthiracarus incertus NIEDBAŁA, 1983. Pojezierze Pomorskie: rez. Diabli Skok (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko -Kujawska: okolice Łagowa Lub. (W. NIEDBAŁA*); Puszcza Białowieska: Białowieski Park Narodowy (W. NIEDBAŁA *); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NlEDBAŁA *); Wyżyna Małopolska: okolice Pajęczna (W. NlEDBAŁA *); Roztocze: Karczewo koło Biłgoraja (W. NlEDBAŁA *); Beskid Zachodni: Beskid Sądecki, okolice Uścia Gorlickiego, okolice Limanowej (W. NIEDBAŁA *); Beskid Wschodni: okolice ę:uty Polallskiej (W. NIEDBAŁA*); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Polska (NlE~ DBAŁA 1992). Gatunek holarktyczny, w Polsce rzadki i nieliczny. -. Phthiracarus italicus (OUDEMANS, 1900a). Hoploderma italicum OUDEMANS, 1900a. Oribates dmypus DUGEs, 1834. Hoploderma dasypus: SELLNICK 1908. Pojezierze Mazurskie: okol,ice Olecka (SELLNICK 1908); Nizina Wielkopolsko -Kujawska: okolice Poznania (RAJsKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Torunia (SENICZAK 1978b); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967); Śląsk Dolny: Wrocław (FRENZEL 1936), okolice Legnicy (WILLMANN 1949b); Polska (DYRDO WSKA 1931). Species inquirenda (NIEDBAŁA 1992). 71. Phthiracarus laevigatus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora laevigata c.l. Kocu, 1841. Steganacarus laevigatus: RAJSKI 1961a, 1967. Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990); okolice Kwidzyna, okolice Połczyna Zdroju (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Mieliwo, okolice Brodnicy (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Kopaszewo, Wielkopolski Park Narodowy, okolice Kępna (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: SteredYll (W. NlEDBAŁA*); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967), (W. NIE DBAŁA *); Beskid Zachodni: Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA *); Beskid Wschodni: Korzeniec (W. NlEDBAŁA *); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek europejski; w Polsce rzadki i nieliczny, spotykany głównie na niżu. 31

72. Phthiracarus lentulus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora lentula C.L. KocH, 1841. Pojezierze Pomorskie: okolice Myśliborza (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: Wola Wereszczańska koło Włodawy (W. NIEDBAŁA *); Puszcza Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967); Polska (NIEDBAŁA 1992)..' Gatunek palearktyczny; w Polsce bardzo rzadki i występujący pojedynczo, wykazany dotychczas tylko z trzech krain niżowych. 73. Phthiracarus longulus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora longula c.l. KOCH, 1841. Phthiracarus tardus FORSSLUND, 1957b. Phthiracarus tardus: RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970. Pobrzeże Bałtyku: Sopot, okolice Łeby, okolice Kołobr~gu, ~winoujśc~e, WolillSki Park Narodowy (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Pomorskl~: okol~ce Zatoma, rez. Diabli Skok, Łuby, okolice Chojnic, okolice Czaplinka, okohce KWIdzyna, Gostycyn, Wieżyca, Biały Bór, okolice Połczyna Zdroj~, okolice. Babolic, rez. Stary Załom, Bukowo Morskie, okolice Drawska PomorskIego, ok~hce Pyrz~c: Puszcza Bukowa koło Szczecina (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskl~: rez. Mle~Iwo, okolice Brodnicy, rez. Jar Brynicy, okolice Rogoźna, okolice ZdzIare,k, okohce SZc~czyna, okolice jez. Rucianego, okolice Starego Folwarku, Po~dubowek, Pu~zcza ~lska, rez. PerkUll, okolice Guzów, Puszcza Augustowska, okohce Ełku, oko.hce Sejn, Rogajny, Ostróda, rez. Bukowy, Szymbark, okolice ~ła~y, rez. K~lka, okohce Morąga, rez. Zakręt, rez. Królewska Sosna, okolice. WlzaJn, re,z. CISOWy Jar (W. NIE DBAłA*); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okohce Poznam~ (RAJSKI.1961a, ~96:, 1968a, 1970), Żagań, Racot, Zatoń, okolice Łagowa Lubus~lego, oko~ice Trz~Iankl, okolice Nowego Miasta, okolice jez. Mielno, okolice Rogahna, Poznan, Kór~k, rez. Słomowo, rez. Las Grądowy, okolice Gniezna, okolice Sierakowa, rez. ~~Jkowo, rez. Jakubowo, Wielkopolski Park Narodowy, Toruń (W. NIEDB~ *); NlZlna Mazowiecka: Warszawa-Białołęka Dworska, Oporów, okolice Strzegocma, ~sne,. Różan, rez. Czarnia, Drozdowo, okolice Łochowa, okolic~ Makow~ Mazowle~klego, okolice Żyrardowa (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: Leśna BIała, okohce RadzY1l1a P~dlaskiego Żeliszew okolice Sokołowa Podlaskiego, Puszcza KnyszyllSka, okolice Siemiat;cz, okoli~ Sosnówka (W. NIEDBAłA *); Puszcza Białow.ieska ~RAJSKI 1961a, 1967), (W NIEDBAŁA*); Śląsk Dolny: okolic~ Niemczy, okohce LubIato,:a: okolice Brzegu, Rogów Opolski, okolice Oławy, okohce Pac~kowa (W: NIEDB~ ~, Śląsk Gómy: okolice Podgórza, okolice StrzelecOpo.lsklc~, okoh~e Zaw.lerc13 (W. NIEDBAłA*); Wyżyna Krakowsko-Wieluńska: rez. Llp~wlec, ~kohce zablerzo~ wa okolice Krzeszowic, okolice Krakowa (W. NIEDBAłA ); WYZYI13 Mało~olska. ok~lice Staszowa, rez. Grabowiec (W. NIEDBAłA*); Wyżyna Lubelska: okohce Janowa Lubelskiego (W. NIEDBAłA *); Roztocze: okolice Zwierzyilca (W. NIEDBAŁA *); Nizinśl Sandomierska: okolice Dębicy, okolice Mielca, Sieniawa, rez. Buczyna.na Cyrance, RadYnllllO (W. NIEDBAŁA*); Sudety zachodnie: Gór~ Stołowe, okoh~e Strzegomia, okolice Polanicy Zdroju, okolice Radomierzyc, okolice Opolna ZdroJU, 32 Jarkowice (W. NIEDBAŁA*); Sudety Wschodnie: Góry Bialskie, Góry Złote, Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (W NIEDBAŁA*); Beskid Zachodni: okolice Bochni, Gorce, Beskid Sądecki, okolice Uścia Gorlickiego, okolice Limanowej, Wysowa, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, Babiogórski Park Narodowy, okolice Cieślara, okolice Myślenic, Beskid Średni, okolice Czemichowa (W. NIEDDAłA *); Beskid Wschodni: okolice Ciężkowic, okolice Gorlic, Krasiczyn, okolice Dukli, okolice Huty Polailskiej, okolice KomalIczy, Beskid Niski, Magura Małastowska (W. NIEDBAŁA *); Bieszczady (W NIEPBAŁA*); Pieniny (W. NIEDBAŁA*); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek holarktyczny; w całej Polsce częsty i liczny, preferujący środowiska leśne. 74. Phthiracarus nitens (NICOLET, 1855). Hoplophora liitells NICOLET, 1855. Phthiracarus roubali BERLESE, 1924. Phthiracarus roubali: WILLMANN 1939. Pobrzeże Bałtyku: Sopot, okolice Fromborka, okolice Łeby, Pogorzelica (W. NIE DBAŁA *); Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990), okolice Radęcina, rez. Diabli Skok, Wieżyca, okolice Połczyna Zdroju, okolice wsi Dobrociechy, okolice Koszalina, okolice Babolic, Puszcza Bukowa koło Szczecina, okolice Goleniowa, okolice pynyc (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: okolice Pilawki, rez. Mieliwo, rez. Jar Brynicy, okolice Guzów, okolice Starego Folwarku, Puszcza Piska, Rogajny, okolice Hawy, okolice Morąga, rez. Zakręt (W. NIEDBAłA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: rez. Nowa Wieś, Kopaszewo, Pawłowice, okolice Węglewic, okolice Nowogrodu BobrzallSkiego, rez. Dębina, okolice Międzychodu, Brójce, okolice Sierakowa, okolice Łagowa Lubuskiego, PoznalI, rez. Słomowo, rez. Las Grądowy, Wielkopolski Park Narodowy, okolice Gniezna, okolice Kępna (W. NIEDBAłA*); Nizina Mazowiecka: rez. Dębina, Różan, okolice Łochowa, okolice Żyrardowa (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: okolice Staszowa, rez. Chmielinne, okolice BrallSka, Puszcza KnyszY{lska, Łomaza, rez. Durne Bagno (W. NIEDBAŁA *); Puszcza Białowieska: Białowieski Park Narodowy (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: okolice Lubiatowa, Borowino, Przemków, okolice Brzegu, Węgliniec, Szczodre, Masyw Ślęży, rez. Muszkowicki Las Bukowy, Kochlice, Jurce, okolice Paczkowa (W. NIEDBAłA *); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Górny: okolice Podgórza (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Krakowsko-WielullSka: Ostrężnik (DZIUBA i SKUBAŁA 1987), Ojcowski Park Narodowy, okolice Zabierzowa, okolice Krzeszowic (W. NIEDBAŁA*); Wyżyna Małopolska: rez. Świnia Góra, okolice Opoczna, okolice Suchedniowa (W. NIEDBAŁA*); Góry Świętokrzyskie: rez. Zamczysko, Świętokrzyski Park Narodowy, Pasmo Jeleniowskie (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Lubelska: Kazimierz Dolny (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: Naroi, rez. Bukowa Góra, Zwierzyniec, okolice Zwierzyllca, rez. Kamienna Góra (W. NIEDBAŁA*); Nizina Sandomierska: okolice Tamowa, okolice Dębicy, okolice Mielca, okolice Leżajska (W. NIEDBM:A*); Sudety Zachodnie: okolice Strzegomia, WlelI, okolice Radomierzyc, okolice Świeradowa Zdroju, Karkonosze (W. NIEDBAŁA *); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939), Masyw Śnieżnika 33

Kłodzkiego, Góry Bialskie (W. NIEDBAłA *); Beskid Zachodni: okolice Uścia Gorlickiego, Beskid Śląski, Beskid Żywiecki, okolice Cieślara (W. NIEDBAŁA*), Beskid Żywiecki - rez. Pod Rysianką (P. SKUBAŁA*); Beskid Wschodni: okolice Dukli, Orle Góry koło Sanoka, okolice Szymbarka, okolice Grzegorzówki, Czudec, Korzeniec (W. NIEDBAłA *); Bieszczady (W. NIEDBAłA *); Pieniny (W. NIEDBAłA *); Tatry (W. NIEDBAłA *); Polska (NIEDBAłA 1992). Gatunek holarktyczny; w Polsce częsty i dość liczny (szczególnie na niżu), charakterystyczny dla lasów mieszanych i liściastych. 75. Phthil'acal'us occultus NIEDBAŁA, 1981. Pobrzeże Bałtyku: Grędziec (NIEDBAŁA 1981) -locus typicus! dla Phth. occultus NIEDB. Gatunek znany dotychczas tylko z miejsca znalezienia. 76. Phthil'acGl'us OpGCUS NIEDBAłA, 1986. Pojezierze Pomorskie: okolice Łagiewnik, okolice wsi Poźrzadło Wielkie (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Dęby na Krukach PasIęckich (W. NIE DBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice PHy (W. NIEDBAŁA *); Nizina Mazowiecka: Klembów (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: Grodno, Węgliniec (W. NIE DBAŁA *); Śląsk Gómy: okolice Podgórza, okolice Zawiercia (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: rez. Szumy nad Tanwią, rez. Bukowa Góra, rez. Czartowe Pole (W. NIE DBAŁA *); Sudety Zachodnie: Karkonosze (W. NIEDBAŁA *); Beskid Zachodni: okolice Uścia Gorlickiego, Wysowa, Beskid Sądecki, Gorce, Jaworzyna Krynicka, Beskid Żywiecki, okolice Cieślara, okolice Myślenie, Jaroszowicka Góra (W. NIE DBAłA*); Beskid Wschodni: okolice Szymbarka, Orle Góry kolo Sanoka, okolice Dukli, okolice KomalICZY, JaIowa Kiczera, Magura Wątkowska, Czudec (W. NIE DBAłA*); Bieszczady (W. NIEDBAŁA*);Pieniny: MaIe Pieniny (W. NIEDBAŁA*); Tatry: Hala Gąsienicowa (NIEDBAŁA 1986) - locus typicus! dla Phth. opacus NIEDB.; Polska (NIEDBAłA 1992). Gatunek palearktyczny, jak dotąd nie znaleziony w Europie Zachodniej; w Polsce dość częsty i dość liczny, charakterystyczny dla lasów mieszanych, buczyn i torfowisk. 77. Phthil'acal'us pel'istomaticus WILLMANN, 1951b. Pobrzeże Bałtyku: Sopot (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA 1990), okolice Myśliborza, okolice Babolic, okolice Pyrzyc (W. NIEDBAŁA*); Pojezierze Mazurskie: rez. Cisowy Jar, Rudzienice Suskie (W. NIE DBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: Kopaszewo, okolice Nowogrodu BobrzaIlSkiego, Brójce, Poznall (W. NIEDBAłA*); Nizina Mazowiecka: rez. Dębina (W. NIEDBAłA*); Podlasie: rez. Chmielinne (W. NIEDBAŁA*); Puszcza BiaIowieska: BiaIowieski Park Narodowy (W. NIEDBAłA *); Śląsk Dolny: Jurce (W. NIEDBAłA *); Śląsk Górny: okolice Podgórza (W. NIEDBAłA*); Wyżyna Krakowsko-WielullSka: Ojcowski Park Narodowy (W. NIEDBAłA *); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek palearktyczny; w Polsce notowany glównie na niżu, w lasach liściastych. 34 -. Phthiracal'us pigel' (SCOPOLI, 1763). Acarus piger SCOPOLl, 1763. Hoplop/lOra lucida C.L. KOCH, 1841. Phthiracarus lucidus: WILLMANN 1956. Pojezierze Pomorskie: okolice CheImna (STRENZKE 1952), Bory Tucholskie (SE NICZAK 1978b); Nizina Wielkopolsko-Kujawska; okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), okolice Torunia (PRUSINKIEWICZ, STEFANlAK i SENICZAK 1975, SENICZAK 1978b); Puszcza Bialowieska (RAJSKI 1961a, 1967, SENICZAK 1978b); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika KIodzkiego (FRENZEL 1936, WIL LMANN 1956). Species inquirenda. 78. Pltthil'acal'us spadix NIEDBAłA, 1983. Pobrzeże Bałtyku: Sopot (W. NIEDBAŁA*); Pojezierze Mazurskie: rez. Jar Brynicy (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Sądowa (W. NIE DBAłA*); Nizina Mazowiecka: rez. Dębina (W. NIEDBAłA*); Podlasie: Zeliszew (W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: okolice Oławy, Kochlice (W. NIEDBAŁA *); Wzgórza Trzebnickie: okolice Trzebnicy (W. NIEDBAłA *); Sudety Zachodnie: Góry Stolowe, Karkonosze (W. N IED BAŁA *); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika KIodzkiego (W. NIEDBAŁA *); Beskid Zachodni: Góra Radziejowa (NIEDBAŁA 1983) - locus typicus! dla Phth. spadix NIEDB., Beskid Sądecki, Gorce, Beskid Żywiecki, Babiogórski Park Narodowy, Beskid Śląski (W. NIEDBAŁA *); Beskid Wschodni: okolice Gorlic (W. NIEDBAłA *); Bieszczady (W. NIEDBAŁA *); Pieniny (W. NIEDBAłA *); Tatry (W. NIEDBAłA *); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek europejski; w Polsce dość częsty i liczny, wybierający dla borów świerkowych, a także dla zarośli kosówki. -. Phthiracal'us stramineus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora straminea c.l. KOCH, 1841: Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1956). Species inquirenda. 79. Phthil'Gcarus testudineus (C.L. KOCH, 1841). Hoplophora testudinea c.l. KOCH, 1841. Pojezierze Pomorskie (STRENZKE 1952); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: PoznalI (NIEDBAŁA 1967a). Gatunek europejski o niejasnym statusie taksonomicznym. Familia: STEGANACARIDAE NIEDBAłA, 1986 Genus: Hoplophthiracarus JACOT, 1933. 35

-. Hoplophthiracarus histricinus (BERLESE, 1908). Hoploderma histricinum BERLESE, 1908. Hoploderma histricijlum: K1EŁCZEWSKI 1957. Pojezierze Pomorskie: okolice Miastka (KIEŁCZEWSKI 1957). Gatunek nearktyczny; jego występowaniew Polsce jest wątpliwe. 80. Hoplophthiracarus vanderhammeni NIEDBAłA, 1991. Hoploderma pavidum BERLESE, 1913. Phthiracarus pavidus: SELLNICK 1920, HARNJSCH 1926, WILLMANN 1939, 1956, STRENZKE 1952. Hoplophthiracarus pavidus: NIEDBAłA 1992. Pobrzeże Bałtyku: okolice Kolobrzegu (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Pomorskie: okolice wsi Kołowo (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Mazurskie: okolice OlsZtyna (SEL LNICK 1920), rez. Kociołek, okolice Mrągowa (W. NIEDBAłA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Międzychodu (W. NIEDBAłA*); Podlasie: Wola Wereszczallska kolo Włodawy (W. NIEDBAłA*); Sudety Zachodnie: okolice Dusznik (HARNISCH 1926, WILLMANN 1939); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Klodzkiego (WIL LMANN 1939, 1956); Polska (NIEDBAŁA 1992); «Pomorze» (STRENZKE 1952). Gatunek holarktyczny; w Polsce rzadki i nieliczny, występujący jedynie na torfowiskach. Genus: Stegall,acarus EWING, 1917. Subgenus: Steganacarus s. str. 81. Steganacarus (Steganacarus) anomalus (BERLESE, 1883). Hop/ophora anomala BERLESE, 1883. Pojezierze Pomorskie: rez. Bielinek nad Odn! (ZALEWSKA 1990). Gatunek palearktyczny, w Polsce wykazany jak dotąd tylko z jednego stanowiska, z murawy kserotermicznej. 82. Steganacarus (Steganacarus) applicatus (SELLNICK, 1920). Phthiracarus applicatus SELLNICK, 1920. StegaJlacarus app/icatum [sic!]: WILLMANN1939. Pojezierze Mazurskie: Giżycko (SELLNICK 1920), rez. Dębowo, Puszcza Borecka, okolice Węgorzewa, okolice Guzów, okolice Starego Folwarku, Poddubówek, rez. Cisowy Jar, Puszcza Romincka, okolice Szypliszek, rez. Bukowy, okolice Kętrzyna, okolice Gołdapi (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Chyciny, okolice Kępna (W. NIEDBAŁA *); Podlasie: Puszcza K.l1YSzyllska (W. NIEDBAłA *); Puszcza Białowieska (RAJsKI 1961a, 1967), (W. NIEDBAłA*); Sudety Wschodnie: Masyw Śnieżnika Kłodzkiego (WILLMANN 1939); Tatry (BERNINI i AVANZATI 1989); Polska (NIEDBAłA 1992). 36 Gatunek zachodniopalearktyczny; w Polsce rzadki, charakterystyczny dla lasów mieszanych oraz olesów i grądów. 83. Steganacarus (Stegallacarus) brevipilus (BERLESE, 1923). Phthiracarus (Trachychop/ophora) brevipilus BERLESE, 1923. Pojezierze Pomorskie:.okolice Pyrzyc (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko -Kujawska: Kopaszewo, Czeszewo (W. NIEDBAłA*); Sudety Zachodnie: okolice Radomierzyc (W. NIEDBAŁA *); Polska (NIEDBAŁA 1992). Gatunek śródziemnomorski;w Polsce wykazany dotychczas tylko z trzech krain, bardzo rzadki i pojedynczy, spotykany w lasach liściastych. 84. Stegallacarus (Stegallacal'us) mag11lls (NICOLET, 1855). Hop/ophora magna NICOLET, 1855. Hop/oderma magna [sic!]: DVRDOWSKA 1931. Hoploderma magnum: K1EŁCZEwsKI 1957. Phthiracarus magmus [sic!]: SENICZAK 1978b. Pobrzeże Baltyku: Sopot (W. NIEDBAłA*); Pojezierze Pomorskie: okolice Miastka (KrEŁCZEWSKI 1957), okolice C~łuchowa (SENICZAK 1978b), rez. Bielinek nad Odrą (ZALEWSKA' 1990), okolice Radęcina, rez. Diabli Skok, okolice Grzybna, okolice Połczyna Zdroju, okolice Reska, Puszcza Bukowa pod Szczecinem, okolice Pyrzyc (W. NIEDBAłA *); Pojezierze Mazurskie: rez. Lenki, rez. Niedźwiedzie Wielkie (W. NIEDBAŁA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (DYRDOWSKA 1931, RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), Żagall, Kopaszewo, rez. Dąbrowa, okolice Nowogrodu BobrzaIlSkiego, okolice Międzychodu, Brójce, okolice Sierakowa, rez. Dębina, rez. Las Grądowy, okolice Kępna (W. NIEDBAłA *); Podlasie: rez. Przekop (W. NIEDBAŁA *); Puszcza Bialowieska: Białowieski Park Narodowy (W. NIE DBAŁA *); Śląsk Dolny: Borowino, okolice Brzegu, okolice Oławy, Wojnowice, Masyw Ślęży, Henryków, okolice Oławy, Jurce (W. NIEDBAŁA *); Roztocze: okolice Tomaszowa Lubelskiego, rez. Szumy nad Tanwią (W. NIEDBAłA *); Sudety Zachodnie: okolice Radomierzyc (W. NIEDBAłA *); Polska (NIEDBAłA 1992). Gatunek holarktyczny; w Polsce rzadki, charakterystyczny dla grądów i lasów dębowych. 85. Steganacarus (Steganacarus) spinosus (SELLNICK, 1920). Phthiracarus ~pinosus SELLNICK, 1920. Phthiracarus ~pijlosus: HARNISCH 1926. Hoploderma spinosum: FRENZEL 1936. Pojezierze Pomorskie: okolice wsi Dobro~iechy (W. NIEDBAŁA *); Pojezierze Mazurskie: Giżycko (SELLNICK 1920) - locus typicus! dla Phth. spinosus SELLN., Poddubówek, okolice Sejn (W. NIEPBAłA *); Nizina Wielkopolsko-Kujawska: okolice Poznania (RAJSKI 1961a, 1967, 1968a, 1970), PoznalI (NIEDBAłA 1967a), rez. SłollSk (W. NIEDBAŁA i Z. OLSZANOWSKI*); Puszcz~ Białowieska (RAJSKI 1961a, 1967, W. NIEDBAŁA *); Śląsk Dolny: Masyw Ślęży (W. NIEDBAŁA *); Wyżyna Malopolska: 37