Wolumen otwartych pozycji indeksowanych do stawki WIBOR

Wolumen otwartych pozycji indeksowanych do stawki WIBOR

Agenda Cel badania Analiza Metodyka Źródła danych

Cel badania Celem badania jest oszacowanie, jak na polskim rynku kształtuje się wolumen instrumentów finansowych indeksowanych do stawki WIBOR, a także porównanie otrzymanego wyniku z danymi dotyczącymi stopy LIBOR zamieszczonymi w publikacji Darrell Duffie, Jeremy Stein (September 2014) Reforming LIBOR and Other Financial Market Benchmarks. Wyszukano instrumenty odsetkowe, w których wartość przepływów jest determinowana przez określoną stawkę WIBOR. Źródłami danych są: Narodowy Bank Polski, Ministerstwo Finansów, agencja Fitch i sprawozdania finansowe wybranych banków. Dane dotyczą otwartych pozycji na koniec 2013 r.; wyjątek stanowią obligacje nieskarbowe - raport agencji Fitch jest datowany na 30.11.2012 r.

Otwarte pozycje indeksowane do stawki WIBOR 7 191 mld PLN Wolumen całkowity 647 Pozycje bilansowe 6 544 Pozycje pozabilansowe 419 228 Kredyty Obligacje Relacja pozycji pozabilansowych do pozycji bilansowych wynosi ok. 10 Otwarte pozycje pozabilansowe rezydentów stanowią ok. 25% ogółu otwartych pozycji

Analiza relacji obrotu do wolumenu (1/2) USD-LIBOR 3M WIBOR 1M, 3M, 6M Otwarte instrumenty pochodne indeksowane do stawki ok. 100 bln USD 6,5 bln PLN Dzienny obrót na instrumentach pochodnych Dzienny obrót na instrumencie bazowym 1,15 bln USD 23,5 mld PLN 1 mld USD 8,2 mln PLN Za rynek bazowy dla PLN przyjęto łączny obrót w segmencie międzybankowym dla przedziałów 1M, 3M, 6M wg SMRP

Analiza relacji obrotu do wolumenu (2/2) USD-LIBOR 3M WIBOR 1M, 3M, 6M Instrumenty pochodne indeksowane do stawki Instrumenty pochodne indeksowane do stawki x 87 Dzienny obrót na instrumentach pochodnych Dzienny obrót na instrumentach pochodnych x 278 x 1.150 Dzienny obrót na instrumencie bazowym x 100.000 x 800.000 Dzienny obrót na instrumencie bazowym x 2.866

1. KREDYTY Metodyka pozycje bilansowe a) Źródłem danych dotyczących wielkości stanów kredytów indeksowanych do stawki WIBOR na koniec 2013 r. było zestawienie przygotowane przez Narodowy Bank Polski, zawierające zagregowane dane sektora bankowego, przygotowane w oparciu o jednostkowe sprawozdania banków i oddziałów instytucji kredytowych b) Do obliczeń wykorzystano wartości złotowych kredytów hipotecznych oraz kredytów inwestycyjnych gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw 2. OBLIGACJE SKARBOWE a) Wielkość rynku zmiennoprocentowych obligacji skarbowych sprawdzono bazując na danych zamieszczonych na stronie www.finanse.mf.gov.pl b) Stan zadłużenia na koniec grudnia 2013 r., w przypadku obligacji hurtowych WZ indeksowanych do stawki WIBOR 6M, wyniósł 114,4 mld PLN - stanowiły one 20,4% wszystkich obligacji hurtowych. c) Wartość nominalna otwartych pozycji detalicznych obligacji skarbowych serii TZ oraz TOZ, indeksowanych do WIBOR 6M, wyniosła w tym okresie 413 mln PLN. 3. OBLIGACJE NIESKARBOWE a) Wielkość rynku zmiennoprocentowych obligacji nieskarbowych oszacowano bazując na danych zamieszczonych w raporcie agencji Fitch z 30.11.2012 r. b) Obligacje zmiennoprocentowe stanowią 96% wszystkich obligacji nieskarbowych, czyli 112,6 mld PLN.

Kredyty 419 mld PLN Kredyty indeksowane do stawki WIBOR 302 Kredyty hipoteczne, złotowe 37 Kredyty inwestycyjne duże przedsiębiorstwa 51 Kredyty inwestycyjne - MSP 29 Kredyty inwestycyjne - detaliczne

Obligacje 228 mld PLN Obligacje indeksowane do stawki WIBOR 115 Obligacje skarbowe 113 Obligacje nieskarbowe

Metodyka pozycje pozabilansowe a) Do oszacowania wartości pozycji pozabilansowych indeksowanych do WIBOR zostało wybranych 5 największych banków krajowych. Banki te łącznie mają udział ponad 80% rynku ( Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2013 r., NBP). b) Ze sprawozdań finansowych jednostkowych banków za rok 2013 zebrano dane na temat wartości nominalnej instrumentów bazowych dla CIRS [1 noga lokata PLN oprocentowana wg WIBOR], IRS, FRA, IRO. Dla tych instrumentów wzięto pod uwagę obie strony - zarówno zakup, jak i sprzedaż, dlatego też uzyskano outstanding brutto. Jedynym wyjątkiem jest CIRS, gdzie liczy się tylko jedna noga floating PLN. c) Te wartości zostały zsumowane, dzięki czemu uzyskano sumę wartości nominalnej instrumentów bazowych w każdym z poszczególnych banków: PKO Bank Polski, Bank Pekao, ING Bank Śląski, mbank, Bank Handlowy. Uzyskano łączną wartość 1,46 bln PLN. d) Jako że ww. banki mają ponad 80% udziału w rynku, to aby uzyskać szacowaną wartość dla całego rynku krajowego, należało kwotę 1,46 bln PLN pomnożyć razy 1,25 (=1/0,80). Uzyskano wówczas wynik 1,83 bln PLN. Jest to wartość dla rezydentów, w związku z czym (jako, że polski rynek charakteryzuje się bardzo wysokim udziałem nierezydentów, ponad 70%) oszacowaną wartość 1,83 bln PLN należało zmodyfikować o mnożnik 3,58 (wyliczony na podstawie Tabeli 5.4.4. Rozwój systemu finansowego w Polsce w 2013 r. NBP). Uzyskano tą drogą wartość 6,54 biliona PLN.

Instrumenty pochodne 6 544 mld PLN Instrumenty pochodne indeksowane do stawki WIBOR 1 828 Rezydenci 4 716 Nierezydenci

Weryfikacja pozycje pozabilansowe a) W celu zweryfikowania rzędu otrzymanej wielkości, przygotowano także kalkulację na podstawie danych z raportu o rozwoju systemu finansowego NBP (2013 r.). Raport ten zawiera dane o średnich dziennych obrotach na światowym rynku dla kwietnia 2013: FRA (5,14 mld USD), IRS (2,14 mld USD), CIRS (0,36 mld USD). b) Średnie dzienne obroty na krajowym rynku dla IRS i CIRS pomnożono razy 250 (liczba dni) i razy 2 (zakup i sprzedaż) zakładając, że zapadalność tych kontraktów jest istotnie dłuższa niż rok. Natomiast obroty dla FRA pomnożono razy 91 (liczba dni, tj. 365/4) i razy 2 (zakup i sprzedaż), zakładając że najpopularniejszym terminem są 3M. c) Uzyskano 2 185 mld USD dla globalnego rynku, zatem mnożąc razy 3,1894, tj. średni kurs USD/PLN dla kwietnia 2013 r. otrzymano 6,95 biliona PLN. To pokazało, że otrzymany wcześniej rząd wielkości jest uzasadniony.

Źródła danych 1. Narodowy Bank Polski (http://www.nbp.pl) 2. Bank PKO BP (http://www.pkobp.pl) 3. Bank Pekao (http://www.pekao.com.pl) 4. ING Bank Śląski (http://www.ingbank.pl) 5. Bank Handlowy (http://www.citibank.pl) 6. mbank (http://www.mbank.pl) 7. Darrell Duffie, Jeremy C. Stein, Reforming LIBOR and Other Financial-Market Benchmarks, September 19, 2014 8. Ministerstwo Finansów (http//:www.finanse.mf.gov.pl) 9. Fitch Polska, 30.11.2012, Rating&Rynek

INSTYTUT RYNKU PIENIĘŻNEGO SP. Z O.O. WWW.MMINSTITUTE.EU INSTYTUT BADAŃ NAD GOSPODARKĄ RYNKOWĄ WWW.IBNGR.PL