1 S t r o n a Zakład Historii Medycyny i Farmacji Pytania sprawdzające z przedmiotu historia medycyny studia doktoranckie stacjonarne rok akademicki 2011/2012 1. Omów znaczenie nauczania historii medycyny dla zawodu lekarskiego i osiągnięcia ojca historii medycyny polskiej Ludwika Gąsiorowskiego. 2. Wymień i omów przynajmniej dwa źródła pisane starożytnego Egiptu zawierające treści medyczne. 3. Omów zasady profilaktyki jakie obowiązywały w starożytnym Egipcie i ich znaczenie dla zdrowotności starożytnych Egipcjan. 4. Omów zasługi Galena i konsekwencje jego badań w dziedzinie anatomii dla rozwoju 5. Omów postać Hipokratesa i wskaż jego największe osiągnięcia na polu 6. Omów nurt medycyny sakralnej w starożytnej Grecji. 7. Omów nurt medycyny świeckiej w starożytnej Grecji i wymień trzy znane szkoły lekarskie tamtego okresu. 8. Wymień osiągnięcia medycyny starożytnego Rzymy i wyjaśnij przyczyny jej upadku u schyłku starożytności. 9. Wymień najważniejsze zasady i omów znaczenie przysięgi Hipokratesa jako podstawy etycznej wykonywania zawodu lekarskiego. 10. Omów na czym polegała oraz kiedy i przez kogo została sformułowana humoralna teoria patogenezy chorób. 11. Omów uwarunkowania rozwoju chirurgii w XIX w. i omów zasługi jednego z wybitnych chirurgów tego okresu. 12. Kiedy i gdzie powstały pierwsze uniwersytety w Europie i omów znaczenie uniwersytetu w nauczaniu 13. Wyjaśnij na czym polegała scholastyczna metoda nauczania medycyny, jakie były jej możliwości i ograniczenia. 14. Wymień i omów znaczenie dwóch najważniejszych ośrodków szkolnictwa medycznego pozauniwersyteckiego średniowiecznej Europy. 15. Zielniki jako źródła wiedzy medycznej na ziemiach polskich wymień trzech autorów zielników i krótko omów rolę zielników. 16. Wymień dwóch wybitnych przedstawicieli francuskiej szkoły fizjologii z XIX w. i omów ich osiągnięcia
2 S t r o n a 17. Omów postać Paracelsusa i jego osiągnięcia dla rozwoju 18. Omów przesłanki rozwoju anatomii w okresie odrodzenia. 19. Kiła jako choroba epidemiczna w epoce odrodzenia teorie pochodzenia choroby, sposoby zapobiegania i leczenia. 20. Omów teorię samorództwa i wpływ jej obalenia przez L. Pasteura dla rozwoju mikrobiologii. 21. Omów przyczyny i konsekwencje dla współczesnej medycyny powstawania od XIX w. specjalności lekarskich. 22. Pierwszy antybiotyk i pierwszy sulfonamid - kto i kiedy je odkrył oraz jakie znaczenie w dziejach medycyny mają te odkrycia. 23. Wymień metody leczenia chorób psychicznych stosowane od połowy XIX w. do czasu odkrycia leków psychotropowych i omów jedną z nich. 24. Powstanie Akademii Krakowskiej i jej rola w nauczaniu medycyny do XVII w. 25. Józef Struś jako lekarz polskiego odrodzenia postać i zasługi. 26. Przedstaw największe osiągnięcia medycyny w kalifatach arabskich. 27. Wyjaśnij kto i dlaczego zajmował się medycyną w średniowieczu. 28. Omów osiągnięcia Girolamo Fracastoro w dziedzinie epidemiologii w okresie odrodzenia. 29. Omów na czym polegała i wyjaśnij znaczenie teorii zarazka sformułowanej przez G. Fracastoro dla profilaktyki chorób zakaźnych. 30. Wyjaśnij pojęcia wariolizacji i wakcynacji oraz wskaż kto i kiedy wprowadził te metody? 31. Omów dwie nowe metody badania lekarskiego jakie rozwinięto w okresie oświecenia. 32. Podaj nazwiska dwóch największych przedstawicieli mikrobiologii XIX w. i omów osiągnięcia jednego z nich. 33. Określ pojęcia aseptyki i antyseptyki w XIX w. i omów znaczenie tych metod postępowania dla rozwoju chirurgii. 34. Omów uwarunkowania rozwoju medycyny polskiej pod zaborem rosyjskim, wymień trzech działających wówczas lekarzy i zasługi jednego z nich. 35. Omów uwarunkowania rozwoju medycyny polskiej pod zaborem pruskim, wymień trzech działających wówczas lekarzy i i zasługi jednego z nich. 36. Omów uwarunkowania rozwoju medycyny polskiej pod zaborem austriackim, wymień trzech działających wówczas lekarzy i zasługi jednego z nich. 37. Omów poglądy na choroby, metody i sposoby walki z chorobami w średniowiecznej Polsce. 38. Sebastian Petrycy jako lekarz polskiego odrodzenia postać i zasługi. 39. Maciej Miechowita jako lekarz polskiego odrodzenia postać i zasługi. 40. Wojciech Oczko jako lekarz polskiego odrodzenia postać i zasługi. 41. Przedstaw średniowieczną koncepcję szpitala według Świętego Bazylego i jej wpływ na rozwój szpitalnictwa w czasach nowożytnych.
3 S t r o n a 42. Przestaw nowatorską ideę holenderskiego szpitala w Lejdzie oraz wyjaśnij pojęcie medycyny klinicznej. 43. Wymień trzy łódzkie szpitale z przełomu XIX i XX wieku oraz przedstaw wkład jednego z nich w rozwój polskiej 44. Omów znaczenie badań E. Jellinka dla rozwoju wiedzy na temat alkoholizmu. 45. Wymień trzy środki psychoaktywne stosowane od czasów najdawniejszych i powody ich używania w starożytności. 46. Wyjaśnij przyczyny narastania od XIX w. problemu uzależnień jako choroby społecznej. 47. Opium jako używka w czasach starożytnych i odkrycie morfiny w czasach nowożytnych kto i jakie były tego konsekwencje. 48. Omów zasadnicze poglądy na choroby psychiczne w czasach starożytnych i wymień sposoby ich leczenia. 49. Omów nową etykę medyczną J. H. van der Berga i jej znaczenie dla legalizacji eutanazji w Holandii. 50. Wyjaśnij na czym polega ruch hospicyjny i omów rolę Cicely Saunders w rozwoju idei hospicjum jako współczesnej alternatywy dla eutanazji. 51. Omów pojęcie eutanazji w czasach starożytnych. 52. Wymień główne choroby epidemiczne okresu średniowiecza oraz omów sposoby i metody zapobiegania im. 53. Wyjaśnij pojecie triady Kocha i jego znaczenie dla rozwoju wiedzy o etiopatogenezie chorób zakaźnych. 54. Kim był i jakie miał osiągnięcia dla rozwoju chirurgii Ambroży Pare. 55. Wyjaśnij na czym polega kliniczne nauczanie medycyny i gdzie je po raz pierwszy wprowadzono. 56. Omów zasługi Williama Harvey a dla rozwoju 57. Omów osiągnięcia Vesaliusza dla rozwoju anatomii w okresie odrodzenia 58. Wymień nazwiska dwóch największych przedstawicieli anatomii patologicznej z XIX w. i rozwiń pojęcia teorii komórkowej i humoralnej z tego okresu. 59. Wymień trzy najważniejsze osiągnięcia rewolucji naukowo-technicznej epoki nowożytnej (od XVIII w.) i wpływ jednego z nich na rozwój 60. Omów oświeceniową reformę nauczania na wydziałach medycznych Uniwersytetu Krakowskiego i Uniwersytetu Wileńskiego. 61. Wymień trzy teorie tłumaczące powstawanie chorób jakie były znane od czasów najdawniejszych i omów jedną z nich. 62. Omów uwarunkowania dynamicznego rozwój badań nad lekami w drugiej połowie XIX w. i znaczenie syntezy niesterydowych środków przeciwzapalnych w farmakoterapii. 63. Omów podobieństwa i różnice w teoriach dotyczących zdrowia i choroby głoszonych przez jatrofizyków i jatrochemików.
4 S t r o n a 64. Na jakich podstawach opierała się medycyna starożytnej Mezopotamii i jak przebiegał wówczas proces diagnostyczny. 65. Jakie kierunki w medycynie rozwinęły się w okresie odrodzenia i dlaczego. 66. Wymień dwóch wybitnych przedstawicieli rosyjskiej szkoły fizjologii z XIX w. i omów osiągnięcia jednego z nich. 67. Wymień dwóch wybitnych przedstawicieli niemieckiej szkoły fizjologii z XIX w. i omów osiągnięcia jednego z nich. 68. Wymień kto i jakie środki znieczulenia ogólnego wprowadził w XIX w. i ich znaczenie dla rozwoju chirurgii. 69. Podaj nazwiska trzech największych higienistów XIX w. i omów osiągnięcia jednego z nich. 70. Omów okoliczności zapoczątkowania uniwersyteckiego nauczania medycyny w Łodzi w 1945 r. i następstwa reformy szkolnictwa medycznego na przełomie 1949/1950 dla kształtowania się zawodu lekarskiego w powojennej Polsce. 71. Omów zasługi Rudolfa Weigla dla medycyny polskiej. 72. Omów przyczyny intensywnego rozwoju stowarzyszeń lekarskich i czasopiśmiennictwa lekarskiego w II Rzeczypospolitej. 73. Omów pojęcie choroby społecznej oraz wymień najważniejsze odkrycia dotyczące gruźlicy jako jednej z nich. 74. Wyjaśnij pojęcie chorób endemicznych, epidemicznych i pandemicznych oraz podaj przykłady takich chorób z uwzględnieniem epoki w której najczęściej występowały. 75. Omów znaczenie dla medycyny takich odkryć jak druk, odkrycie Ameryki, proch strzelniczy, mikroskop, promienie X. 76. Wymień najgroźniejsze epidemie występujące w Europie w XIX w. i przyczyny ich powstawania. 77. Omów znaczenie dla lekarzy i kultury polskiej okresu zaborów wydziału medycznego Poznańskiego Towarzystwa Naukowego i Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego powstałych w XIX w. 78. Omów przesłanki rozwoju medycyny pracy i jej znaczenie dla zdrowotności osób pracujących. 79. Omów zachowania higieniczne w średniowiecznej Europie i ich znaczenie dla stanu zdrowia ówczesnego społeczeństwa. 80. Podaj współczesną definicję śmierci i omów przesłanki jakie w przeszłości legły u podstaw jej sformułowania. 81. Wyjaśnij znaczenie i etyczne konsekwencje definiowania śmierci dla rozwoju nowoczesnych metod leczenia (transplantologia) 82. Porównaj (podobieństwa i różnice) starożytną koncepcję lekarza-kapłana z nowożytną koncepcją lekarza-badacza. 83. Wyjaśnij na czym polegały i jakie miały znaczenie dla zdrowotności szczepienia zapoczątkowane przez E. Jennera i L. Pasteura. 84. Wymień jakie dziedziny medycyny i dlaczego rozwijały się w okresie oświecenia.
5 S t r o n a 85. Podaj kiedy, przez kogo i jakie miało znaczenie dla rozwoju medycyny odkrycie grup krwi. 86. Omów teorię komórkową patogenezy chorób i podaj zasługi jej twórcy dla rozwoju 87. Omów chińską koncepcję walki przeciwieństw i równowagi w organizmie jako jedną z koncepcji zdrowia i choroby. 88. Omów rolę działalności Leopolda Lafontaine i Michała Bergonzoniego na polu XVIIIwiecznej medycyny polskiej. 89. Wymień odkrywcę adrenaliny i omów znaczenie tego odkrycia dla rozwoju fizjologii i 90. Wymień dwóch zasłużonych chirurgów polskich z przełomu XIX i XX w. i omów osiągnięcia jednego z nich. 91. Wymień ośrodki nauczania medycyny w II Rzeczypospolitej i omów znaczenie dwóch wybranych ośrodków dla rozwoju medycyny polskiej. 92. Omów przesłanki rozwoju nurtu higienicznego w XIX w. w Europie. 93. Wyjaśnij różnicę w pojęciach galeniści i paracelsyści jako przedstawicieli dwóch nurtów farmakoterapii. 94. Omów zasługi Ludwika Pasteura dla rozwoju mikrobiologii oraz wyjaśnij pojęcie pasteryzacji i znaczenie odkrycia procesu fermentacji. 95. Omów zasługi Roberta Kocha dla rozwoju mikrobiologii oraz omów problem wprowadzenia tuberkuliny do leczenia gruźlicy. 96. Wyjaśnij kiedy miało miejsce odkrycie prawidłowej budowy i funkcji układu krążenia i jakie były tego konsekwencje dla rozwoju 97. Wymień kierunki rozwoju medycyny w Europie w XVII i XVIII w. i omów jeden z nich. 98. Wymień dwa największe - według Ciebie - odkrycia w dziejach medycyny i uzasadnij swój wybór. 99. Wyjaśnij na czym polegała medycyna klasztorna oraz jakie były jej możliwości i ograniczenia. 100. Omów zasługi Karola Jonschera dla medycyny łódzkiej. 101. W jaki sposób średniowieczni alchemicy przyczynili się do rozwoju chemii i farmacji. 102. Wymień i omów zasługi dwóch kobiet, które zasłynęły jako uzdrowicielki w okresie średniowiecza? 103. Wymień jedną z laureatek Nagrody Nobla i omów jej osiągnięcia dla rozwoju 104. Wymień trzy substancje mające właściwości afrodyzjaków, używane już od czasów starożytnych. 105. Omów nową etykę medyczną J. H. van der Berga i jej znaczenie dla legalizacji eutanazji w Holandii.