Foresight technologiczny rozwoju sektora usług ug publicznych w Górnośląskim Obszarze Metropolitalnym Wnioski z analizy dokument kumentów w strategicznych Konferencja Otwierająca Politechnika Śląska, Zabrze 17.06.20009
Strategie rozwoju miast GZM Obszary usług publicznych przedstawiane są na ogół w oderwaniu od kontekstu metropolitalnego Priorytety, kierunki działań i cele związane z usługami publicznymi na ogół nie przystają do skali metropolitalnej Tylko transport przedstawiany jest jako usługa bardzo istotna dla metropolizacji W niektórych strategiach sygnalizowany jest aspekt metropolitalny (regionalny) w odniesieniu do: kultury, ochrony zdrowia lub kultury fizycznej i rekreacji
Strategie rozwoju miast GZM Z miejskich strategii nie wynikają ani wskazania co do poŝądanych długoterminowych kierunków rozwoju metropolitalnych usług publicznych, ani jasne kryteria oceny waŝności danej kategorii usług dla metropolizacji Poszczególne strategie miast mogą być ilustracją powaŝnych barier dla rozwoju usług metropolitalnych wynikających z ugruntowanego partykularyzmu poszczególnych samorządów. Z miejskich strategii nie wynika jasna potrzeba utworzenia metropolii
Strategia rozwoju województwa śląskiego Strategia rozwoju województwa śląskiego (projekt aktualizacji) nie wskazuje, które usługi publiczne mogą stać się dźwignią rozwoju metropolii; podkreśla jednak potrzebę rozwoju e-usług nie określa produktów markowych ani województwa, ani metropolii na poziomie wizji formułuje postulat regionu jako istotnego partnera w procesie rozwoju Europy, jednak w celach i kierunkach działań nie eksponuje (poza transportem i imprezami) ani aspektu międzynarodowego, ani ponadregionalnego nie określa modelu metropolii i nie określa sposobu sterowania procesami metropolizacji. nie precyzuje podejścia do ponadlokalnej integracji infrastruktury transportowej/środowiskowej. nie precyzuje sposobów polepszenia jakości zarządzania przestrzenią metropolii
Strategia rozwoju górnog rnośląsko-zagłębiowskiej metropolii Silesia do roku 2025 (projekt) Określa, jako produkty-wizytówki metropolii, cztery sfery: - usługi medyczne, - szkolnictwo wyŝsze, - turystykę miejską, przemysłową i sakralną, - infrastrukturę kultury o znaczeniu metropolitalnym. Określa, na poziomie miast, lokalizację wizytówek W celach i kierunkach działań porusza aspekt międzynarodowy oraz ponadregionalny, natomiast pomija go na poziomie wizji Proponuje policentryczny model metropolii wraz z postulatem specjalizacji miast
Strategia rozwoju górnog rnośląsko-zagłębiowskiej metropolii Silesia do roku 2025 (projekt) Kierunki działań dla metropolizacji: stworzenie efektywnych narzędzi finansowo-instytucjonalnych stworzenie programu rozwoju gospodarczego metropolii osiągnięcie statusu europejskiego węzła komunikacyjnego w transporcie drogowym, kolejowym i lotniczym budowa metropolitalnego systemu gospodarki odpadami komunalnymi opracowanie i wdroŝenie metropolitalnego plan zagospodarowania przestrzennego zaopatrywanie mieszkańców w energię w oparciu o odpowiedni metropolitalny program zbudowanie metropolitalnego programu odbudowy i ochrony zasobów wód powierzchniowych i podziemnych stworzenie metropolitalnego systemu kulturalno-sportowo-rekreacyjnego
Strategia rozwoju górnog rnośląsko-zagłębiowskiej metropolii Silesia do roku 2025 (projekt) ponadlokalna integracja infrastruktury w oparciu o metropolitalne, branŝowe programy (plany) realizowane w ramach wyodrębnionego związku komunalnego obejmującego transport miejski, komunikację, gospodarkę odpadami, a takŝe w oparciu o metropolitalny program ochrony zasobów wodnych wprowadzenie metropolitalnej polityki kształtowania przestrzeni publicznych
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego Wskazuje sfery usług mogące stać się kluczowymi dla metropolii: - ponadlokalna infrastruktura transportowa - obiekty o skali metropolitalnej mające słuŝyć jako centra kongresowe, naukowe, innowacyjne i centra kultury Wskazuje produkty/ usługi markowe: - turystyka biznesowa i kongresowa - turystyka kulturowa miejska Określa, na poziomie miast, lokalizację wizytówek w sferze kultury, nauki, przedsiębiorczości Jako kluczowe dla metropolizacji wyróŝnia transport i komunikację, uwzględnia jednak takŝe sfery: zdrowia, kultury, infrastruktury W skali międzynarodowej i ponadregionalnej rozwaŝa transport (lotniczy, kolejowy, samochodowy, wodny, rowerowy) oraz imprezy kulturalne/kongresowe
Plan zagospodarowania przestrzennego województwa śląskiego Jednoznacznie opowiada się za modelem policentrycznym metropolii Postuluje reformy instytucjonalne metropolii jako główne działanie dla metropolizacji Wskazuje konkretne lokalizacje obiektów integrujących systemy transportowe, a tym samym przestrzeń metropolii Postuluje polepszenie jakości zarządzania przestrzenią metropolii poprzez: - opracowanie planu zagospodarowania przestrzennego metropolii - realizację pilotowych projektów obejmujących np. integrację systemów transportowych, rekultywację i zagospodarowywanie terenów poprzemysłowych, itd. - współpracę międzyregionalną i ponadnarodową w zakresie planowania przestrzennego
Z krajowych dokumentów strategicznych wynika, Ŝe: Z krajowych dokumentów strategicznych wynika, Ŝe: wszystkie kategorie usług (poza zielenią publiczną i cmentarnictwem) znajdują odzwierciedlenie w priorytetach Strategii Rozwoju Kraju 2007-2015 oraz zapisach Narodowego Programu Foresight Polska 2020; większość zapisów odnosi się do działań, które powinny być realizowane na poziomie ponadlokalnym, np. metropolii niektóre krajowe dokumenty strategiczne zawierają szczegółowe odniesienia do wybranych obszarów usług publicznych (m.in. Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 2013, Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016) w dokumentach strategicznych ujmowany jest aspekt horyzontalny odwołujący się do rozwoju regionalnego; w Zaktualizowanej Koncepcji Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (2005) zakłada się m.in. wzmacnianie metropolitalnych funkcji Katowic i śląskiego obszaru metropolitalnego, szczególnie akademickich i kulturalnych, a takŝe odbudowę i modernizację infrastruktury komunalnej i transportowej oraz jej funkcjonalną integrację
Fakty metropolitalne (inwestycje do 2015 r) Instytucja wdraŝająca Miasto Jaworzno Województwo śląskie Miasto Ruda Śląska Miasto Bytom Województwo Śląskie Miasto Tychy Województwo Śląskie Uniwersytet Śląski w Katowicach Nazwa przedsięwzięcia Budowa Drogi Współpracy Regionalnej od DK79 do Węzła A4 Jeleń Kontynuacja budowy Drogowej Trasy Średnicowej Zachód odcinek Zabrze Gliwice Budowa odcinka trasy N-S od ul. 1-go Maja do Drogowej Trasy Średnicowej w Rudzie Śląskiej Budowa bytomskiego odcinka Obwodnicy Północnej Aglomeracji Górnośląskiej etap III Stworzenie połączenia DTŚ z Dąbrową Górniczą - etap I połączenie DTŚ w Katowicach z ObrzeŜną Zachodnią w Mysłowicach Szybka Kolej Regionalna Tychy Dąbrowa Górnicza etap I Tychy Miasto Katowice. Dostawa Elektrycznych Zespołów Trakcyjnych do wykonywania pasaŝerskich przewozów regionalnych Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka Wartość [mln PLN] 59,3 1 200,0 94,5 110,8 120,0 50,0 156,2 Miasto Gliwice Budowa nowoczesnej hali widowiskowo-sportowej PODIUM 365,0 Budowa nowej siedziby Muzeum Śląskiego w Katowicach Muzeum Śląskie w Katowicach 79,5 240,0 Miasto Katowice Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach 160,0 Miasto Katowice Budowa siedziby Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach 120,20