Internet szerokopasmowy w Polsce Czy za pięć lat wciąż będziemy na szarym końcu raportu OECD? Raport Warszawa, 29.10.2009
Stopień penetracji usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu jest obecnie jednym z fundamentów rozwoju gospodarczego kraju Wpływ szerokopasmowego dostępu do Internetu na rozwój gospodarczy Oszczędność czasu i środków poprzez cyfryzację (e-administracja) Ułatwienie komunikacji pomiędzy ludźmi i podmiotami Rozwój gospodarczy Powszechny dostęp do informacji Umożliwienie pracy na odległość Promocja i rozwój edukacji (e-learning) Analiza A.T. Kearney 2
Internet szerokopasmowy według OECD Definicja szerokopasmowego dostępu do Internetu (ang. broadband): Zgodnie z terminologią OECD w niniejszym raporcie przyjęto, że dostęp do Internetu nazywamy szerokopasmowym, jeżeli prędkość, z jaką dane są ściągane, wynosi przynajmniej 256 kbps Do szerokopasmowego dostępu do Internetu nie zostały wliczone istniejące obecnie sieci telefonii mobilnej (EDGE, UMTS, HSDPA), z uwagi na niestabilność prędkości transferu Sieci mobilnej telefonii następnej generacji (np. HSPA+, LTE) będą spełniały definicję szerokopasmowego dostępu do Internetu Analiza A.T. Kearney 3
13,5 11,5 10,5 7,8 7,2 Na koniec 2008 r. Polska zajmowała jedno z ostatnich miejsc wśród krajów OECD pod względem penetracji usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu Penetracja usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu, XII 2008 r. (%) 37,2 35,8 34,5 33,5 32,8 32,0 32,0 30,7 30,0 29,0 28,5 28,1 28,0 27,4 26,7 25,4 23,6 22,4 21,9 21,6 20,8 20,6 19,2 17,2 16,8 16,0 2003 r. 2004 r. 2005 r. 2006 r. 2007 r. 2008 r. 6,4 7,8 10,5 9,8 11,4 11,9 Dystans między Polską a średnią OECD pogłębia się: w 2003 r. różnica wynosiła 6,4 p.p., w 2008 r. wzrosła do 11,9 p.p. Uwaga: Penetracja to ogólna liczba łączy przypadająca na jednego obywatela OECD 4
Jak będzie wyglądał krajobraz polskiego Internetu w perspektywie najbliższych lat? A.T. Kearney oszacowało możliwe scenariusze rozwoju polskiego rynku dostępu do Internetu. Niniejszy raport podsumowuje główne wnioski płynące z dogłębnej analizy szeregu źródeł: Analiza strategii i zapowiadanych działań głównych graczy rynkowych Analiza otoczenia rynkowego i regulacyjnego i przegląd oczekiwanych zmian Benchmarki zagraniczne (krzywe adopcji, tempo rozbudowy projektów infrastrukturalnych, itd.) Analiza możliwości technologicznych Analiza benchmarków kosztowych i finansowych Identyfikacja barier oraz możliwych czynników rozwojowych Model rozwoju rynku biorący pod uwagę statystyki dostępne publicznie, dane pochodzące z projektów A.T. Kearney, dane z badań rynkowych, itd. - w dwóch scenariuszach Wywiady z ekspertami 5
Zidentyfikowaliśmy szereg czynników, które w ciągu najbliższych kilku lat mogą poprawić tak niekorzystne dla Polski statystyki Czynniki kształtujące penetrację usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce 1 Bariery Brak technicznej możliwości dostępu (ok. 5 mln) Nowe technologie Wdrożenie technologii LTE Wdrożenie technologii HSPA+ Czynniki stymulujące wzrost Obecne technologie Programy i zachęty do rozwoju dostępu na wsi (np. z UE) Rozbudowa i wzrost jakości infrastruktury operatorów telefonii stacjonarnej oraz telewizji kablowej Ustawa ułatwiająca samorządom i operatorom budowę infrastruktury FTTx Gospodarstwa domowe nieposiadające Internetu (ok. 10,3 mln) 2 3 Istnieje techniczna możliwość dostępu, ale brak potrzeby (ok. 2,9 mln) Istnieje techniczna możliwość dostępu, ale brak możliwości finansowych (ok. 1,6 mln) Demografia Wymiana pokoleniowa Wzrost zamożności Wzrost gospodarczy (PKB per capita) Kredyty i dopłaty do zakupu komputera oraz utrzymania łącza Nowe usługi Wdrożenie usług e-administracji Popularyzacja usług dostępnych w Internecie (komunikacja, zakupy, banki, rezerwacje) Wzrost znaczenia e-learningu Wzrost zainteresowania rozrywką oferowaną poprzez Internet (np. IP-TV) Spadek cen dostępu Obniżka cen dostępu hurtowego Wejścia nowych graczy na rynek Penetracja rynku przez promocje Wprowadzanie nowatorskich taryf Darmowy dostęp Udostępnienie infrastruktury LTE Programy samorządowe 4 Istnieje techniczna możliwość dostępu, ale brak umiejętności (ok. 0,8 mln) Szkolenia Szkolenia z obsługi komputera i wykorzystania Internetu Poziom wykształcenia Poprawa poziomu wykształcenia społeczeństwa Analiza A.T. Kearney 6
Na pokonanie bariery technicznej w dostarczaniu usługi szerokopasmowej największy wpływ może mieć wdrożenie technologii bezprzewodowych 1 Czynniki mogące wpłynąć na bariery techniczne Porozumienie UKE/TP Program 8.4 Programy i zachęty do rozwoju dostępu w białych plamach (np. z UE) Analiza A.T. Kearney 7
Wzrost atrakcyjności usług opartych na Internecie oraz nieuchronna wymiana pokoleniowa są kolejnym motorem zmian 2 Czynniki mogące wpłynąć na bariery motywacyjne Analiza A.T. Kearney 8
Pokonanie barier cenowych, a także pojawienie się darmowego dostępu do Internetu przyczyni się do wzrostu penetracji 3 Czynniki mogące wpłynąć na bariery finansowe 50% 50% 100% 100% 45% 40% 35% 70% 70% Partnerstwo publicznoprywatne 90% 80% 70% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 20% 20% 15% 15% 15% 10% 50% 10% 50% 10% 20% 5% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Udostępnienie infrastruktury LTE Wzrost gospodarczy (PKB/capita) Prawdopodobieństwo spełnienia Obniżka cen dostępu hurtowego Penetracja rynku przez promocje Wprowadzenie nowatorskich taryf Programy samorządowe Kredyty i dopłaty do zakupu komputera i utrzymania łącza Wejścia nowych graczy na rynek 0% Potencjalny wpływ na zmniejszenie liczebności grupy Analiza A.T. Kearney 9
Organizacja regularnych szkoleń z obsługi komputera jest jedną z możliwości zachęcenia społeczeństwa do posiadania dostępu do Internetu 4 Czynniki mogące wpłynąć na brak umiejętności Analiza A.T. Kearney 10
Scenariusz optymistyczny zakłada jednoczesne zaistnienie szeregu czynników, co znakomicie zmniejsza jego prawdopodobieństwo Scenariusz optymistyczny wzrostu penetracji BB w latach 2009-2014 Maksymalne tempo rozbudowy infrastruktury Szybki rozwój technologii LTE oraz szybka adopcja technologii HSPA+ Wykonanie umowy UKE/TP zgodnie z założeniami Sukces programów 8.4 i RPO, przy założeniu maksymalnej efektywności i koordynacji zarządzania programem Wdrożenie ustawy infrastrukturalnej + Przyśpieszona popularyzacja Internetu Duży wzrost zainteresowania rozrywką oferowaną poprzez Internet, stymulowany poprzez zwiększającą się podaż, promocje i zmianę trybu życia Polaków Powszechne wdrożenie usług e- administracji, zgodnie z programem Polski cyfrowej, w sposób zapewniający uruchamianie usług gwarantujących najszybszą adopcję w pierwszej kolejności oraz odpowiednio efektywną promocję i edukację 11
W scenariuszu optymistycznym penetracja usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w 2014 r. wyniesie ponad 28%, a pesymistycznym najwyżej 17,8% Warianty rozwoju penetracji usługi szerokopasmowego Internetu w Polsce 40% 35% 30% 28,5% 25% 20% 15% 10% 10,5% 17,8% 5% 0% 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Legenda: Wariant optymistyczny Wariant pesymistyczny Analiza A.T. Kearney, OECD 12
Spełnienie wariantu optymistycznego oznacza, że Polska osiągnie średnią OECD z 2008 r. dopiero pod koniec 2013 r. Porównanie penetracji usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w Polsce i OECD 45% 40% 35% 30% 28,5% 25% 20% 15% 22,4% = Średnia OECD z 2008 r. 17,8% 10% 5% 0% 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 Legenda: Wariant optymistyczny Wariant pesymistyczny Lider OECD (Dania) Analiza A.T. Kearney, OECD Średnia OECD 13
Mimo szeregu bardzo konkretnych działań, Polska w 2014 r. - nawet w wariancie optymistycznym - dalej będzie w tyle peletonu krajów OECD Podsumowanie Penetracja usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu jest jednym z najważniejszych parametrów określających stopień rozwoju kraju Pod względem stopnia penetracji usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu Polska zajmuje w OECD trzecie miejsce od końca (dane na koniec 2008 r.) A.T. Kearney prognozuje stopień penetracji usługi szerokopasmowego dostępu do Internetu w 2014 r. na poziomie: 28,5% - w wariancie optymistycznym 17,8% - w wariancie pesymistycznym Spełnienie wariantu optymistycznego uzależnione jest od szeregu czynników, m.in.: Efektywnego wykorzystania środków z Unii Europejskiej Realizacji strategii regulacyjnej UKE, w tym realizacji Porozumienia przez TP Skutecznego i szybkiego wdrożenia technologii bezprzewodowych (LTE i HSPA+) Szeregu działań edukacyjnych i promujących szersze korzystanie z Internetu Aby Polska zajęła wyższą pozycję w statystykach OECD, konieczne jest opracowanie i wdrożenie skutecznej strategii internetowej dla kraju 14