Scenariusz lekcji z edukacji czytelniczej i medialnej dla klasy II W czytelni biblioteki szkolnej Opracowała Anna Kaszkowiak
TEMAT LEKCJI: W czytelni biblioteki szkolnej CEL GŁÓWNY: Poznanie zbiorów czytelni. Nabycie przez ucznia umiejętności korzystania z czytelni biblioteki szkolnej. CELE OPERACYJNE : Uczeń: wskazuje różnice pomiędzy wypożyczalnią a czytelnią, rozpoznaje główne działy zbiorów czytelni, potrafi je nazwać i znaleźć interesującą go książkę, korzysta z księgozbioru podręcznego i czasopism, wymienia najważniejsze zasady regulaminu czytelni i zachowuje się zgodnie z nimi, wpisuje się do zeszytu. METODY: słowne - pogadanka, rozmowa z dziećmi, oglądowe pokaz, obserwacja, burza mózgów, gry i zabawy dydaktyczne. FORMY PRACY: indywidualna, zbiorowa, grupowa. ŚRODKI DYDAKTYCZNE: zestaw książek dla każdej grupy (słowniki, encyklopedie, albumy, przewodniki, czasopisma), karty pracy plansze: Zbiory biblioteczne, UKD, regulamin czytelni, wizytówka dla każdego dziecka, arkusz papieru dla każdej grupy. CZAS TRWANIA: 45 minut 1
OGNIWA DYDAKTYCZNE ZAJĘĆ I. CZĘŚĆ WSTĘPNA 1. Powitanie dzieci w bibliotece, podanie celu lekcji. 2. Podział klasy na grupy podział przypadkowy, uczniowie otrzymują wizytówki z postaciami z bajek. Dzieci szukają postaci, przedmiotów, które do siebie pasują, ustawiają się razem. Odgadują tytuł wiersza i autora. Szefem grupy zostaje osoba, która ma wizytówkę z tytułem wiersza lub bajki. GRUPA 1 Królewna Śnieżka 5 krasnoludków. GRUPA 2 Rzepka dziadek, babcia, wnuczek, kot Mruczek, bocian. GRUPA 3 ZOO tygrys, żyrafa, papuga, małpa, słoń, niedźwiedź. GRUPA 4 Lokomotywa wagon z bananami, wagon z armatami, wagon z fortepianami, wagon z kuframi, wagon z żyrafami, wagon z końmi. 3. Przejście do czytelni. Zajęcie miejsc przy stolikach. Rozdanie kart pracy. (załącznik nr 1) 4. Praca w grupach - rozwiązywanie krzyżówki. Szefowie grupy podają rozwiązanie krzyżówki (hasło: CZYTELNIA). 5. Podanie tematu lekcji. II. CZĘŚĆ PODSTAWOWA. 1. Rozmowa z uczniami: Po co przychodzimy do biblioteki? Czy dzieci wypożyczają książki z pomieszczenia, w którym teraz siedzimy? Czy każdą książkę z biblioteki można wypożyczyć do domu? Rozejrzyjcie się i powiedzcie, czy w czytelni znajdują się takie same książki jak w wypożyczalni? Czy oprócz książek w czytelni znajdują się inne zbiory? 2. Wyjaśnienie, że jesteśmy w czytelni, miejscu, w którym czyta się książki i czasopisma na miejscu i nie wypożycza się ich do domu. 3. Praca w grupach - każda grupa otrzymuje kartkę z zadaniami i zestawy książek i czasopism. (załącznik nr 2) 1 GRUPA - OTRZYMUJE NUMERY PŁOMYCZKA I ŚWIERSZCZYKA. 2 GRUPA - OTRZYMUJE RÓŻNE RODZAJE ENCYKLOPEDII. 3 GRUPA - OTRZYMUJE RÓŻNE RODZAJE SŁOWNIKÓW. 4 GRUPA - OTRZYMUJE ALBUMY, KSIĄŻKI PIĘKNIE WYDANE. Dzieci pracują razem. Szef grupy prezentuje przygotowane odpowiedzi. 4. Zebranie i podsumowanie przez nauczyciela przygotowanych przez dzieci odpowiedzi. W czytelni oprócz książek znajdują się również czasopisma, encyklopedie, słowniki, książki pięknie wydane - prezentacja, wskazanie tytułu, numeru, wyjaśnienie, co to jest tygodnik, dwutygodnik itd. 2
5. Prezentacja i omówienie planszy Zbiory biblioteczne. 6. Prezentacja i omówienie planszy UKD. 7. Wytłumaczenie nazwy księgozbiór podręczny. 8. Samodzielne uzupełnianie kart pracy. 9. Krótka rozmowa na temat zachowania w czytelni Omówienie najważniejszych punktów regulaminu, ze szczególnym zwróceniem uwagi na: poszanowanie książek, poprawne zachowanie, nie wchodzenie w kurtkach i z torbami. 10. Rozwiązanie przez grupy zagadki. Choć nie słychać jej, nie widać, to się tutaj bardzo przyda! Może wśród nas zapanować, Choć to nie król, nie królowa. Kto jej nazwę głośno powie, ten ją przerwie, przerwie słowem! / cisza / 4. Rozmowa - dlaczego w czytelni musi panować cisza? III. CZĘŚĆ KOŃCOWA 1. Podsumowanie wiadomości zdobytych na lekcji. 2. Przypomnienie podstawowych zasad zachowania w czytelni. 3. Zachęcenie uczniów do korzystania ze zbiorów czytelni. 4. Ewaluacja. (załącznik nr 3) 3
Załącznik nr 1 Karta pracy ucznia 1.Rozwiąż krzyżówkę: TEMAT: W CZYTELNI BIBLIOTEKI SZKOLNEJ. 1 3 2 5 4 6 8 7 1. Wydaje książki 2. Zgaduj... 3. Znajduje się na stronie tytułowej 4. Na końcu książki spis... 5. Ty też nim jesteś, gdy przychodzisz do biblioteki 6. Wypożyczasz z niej książki 7. Kupujesz w niej książki 8. Pracuje w bibliotece 9. Zaznaczasz nią stronę, którą czytasz HASŁO:... 2.Uzupełnij zdania: W wypożyczalni... książki do domu. W czytelni czytamy... książki i czasopisma. W czytelni obowiązuje.... Wszyscy przestrzegamy... czytelni. 9 4
Rozwiązanie 1.Rozwiąż krzyżówkę: 1 W Y D A W C A 5 2 Z G A D U L A 3 T Y T U Ł T R E Ś C I C Z Y T E L N I K 6 B I B L I O T E K A 4 10. W yd aj e książki 11. Zgaduj... 12. Znajduje się na stronie tytułowej 13. Na końcu książki spis... 14. Ty też nim jesteś, gdy przychodzisz do biblioteki 15. Wypożyczasz z niej książki 16. Kupujesz w niej książki 17. Pracuje w bibliotece 18. Zaznaczasz nią stronę, którą czytasz HASŁO: CZYTELNIA 2.Uzupełnij zdania: K S I Ę G A R N I A 7 8 B I B L I O T E K A R K A W wypożyczalni WYPOŻYCZAMY książki do domu. W czytelni czytamy NA MIEJSCU książki i czasopisma. W czytelni obowiązuje CISZA. 9 Z A K Ł A D K A Wszyscy przestrzegamy REGULAMIN czytelni. 5
Załącznik nr 2 Zadania dla grup GRUPA 1 KRÓLEWNA ŚNIEŻKA 1. Podaj tytuły czasopism, numer i rok wydania. 2. Sprawdź, jak często czasopisma się ukazują. 3. Dla kogo te czasopisma są przeznaczone i jaka jest ich tematyka? 4. Czy są działy, które powtarzają się w numerach, podaj ich tytuły. GRUPA 2 - RZEPKA 1. Co to jest encyklopedia? 2. Podaj tytuły encyklopedii, które oglądałeś. 3. Kiedy powinniśmy korzystać z encyklopedii? 4. Jak ułożone są hasła w encyklopedii powszechnej? GRUPA 3 - ZOO 1. Co to jest słownik? 2. Podaj tytuły słowników, które oglądałeś. 3. Kiedy powinniśmy korzystać ze słowników? 4. Jak ułożone są hasła w słowniku ortograficznym? GRUPA 4 - LOKOMOTYWA 1. Czym oglądane przez Was książki różnią się od tych, które wypożyczacie z wypożyczalni? 2. Jaka jest tematyka tych książek? 3. Czemu te książki znajdują się w czytelni? 4. Jeśli korzystamy z tych książek, czy musimy czytać je w całości? 6
Załącznik nr 3 Ewaluacja zajęć W czytelni biblioteki szkolnej 1. Podkreśl główkę, która określa Twój nastrój po dzisiejszych zajęciach : 2. Czy będziesz potrafił po dzisiejszych zajęciach skorzystać ze zbiorów czytelni? TAK NIE 7
Bibliografia 1. Kowalczyk D., Górska B.: Program edukacji czytelniczej i medialnej dla klasy I III. Biblioteka w Szkole 2004 nr 4 2. Przysposobienie czytelnicze i informacyjne dzieci w młodszym wieku szkolnym. Opracowania materiały pod red. K. Pogodzińskiej. Poznań 1987 8