Poziom wymagan ocena dopuszczaj aca ocena dostateczna ocena dobra ocena bar dzo dobr a ocena celuj aca

Podobne dokumenty
BIOLOGIA klasa 1 LO Wymagania edukacyjne w zakresie podstawowym od 2019 roku

Uczeń: omawia cechy organizmów wyjaśnia cele, przedmiot i metody badań naukowych w biologii omawia istotę kilku współczesnych odkryć.

Poziom wymagan ocena dopuszczaj aca ocena dostateczna ocena dobra ocena bar dzo dobr a ocena celuj aca I. BADANI A PRZYRODNICZE

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły branżowej I stopnia Autorki: Beata Jakubik, Renata Szymańska

II.4, IV.5, IV.6 (wymagania ogólne) III.1, III.2, III.3, III.4 (wymagania ogólne)

I LICEUM OGÓLNOKSZTAŁCĄCE IM. MIKOŁAJA KOPERNIKA W RADOMIU

Plan wynikowy z wymaganiami edukacyjnymi przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej Beata Jakubik, Renata Szymańska

rozumie znaczenie metod badawczych w poznawaniu przyrody tłumaczy, czym jest obserwacja i doświadczenie wymienia etapy doświadczenia

Tematy- Biologia zakres rozszerzony, klasa 2TA,2TŻ-1, 2TŻ-2

Roczny plan dydaktyczny przedmiotu biologia dla klasy I szkoły ponadpodstawowej, uwzględniający kształcone umiejętności i treści podstawy programowej

Plan działania opracowała Anna Gajos

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy pierwszej szkoły ponadpodstawowej dla zakresu rozszerzonego od roku 2019 Nr

Poziom wymagań ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z BIOLOGII W ZAKRESIE PODSTAWOWYM

BIOLOGIA ZAKRES PODSTAWOWY KLASA 1

Temat Ocena dopuszczająca Ocena dostateczna Ocena dobra Ocena bardzo dobra Ocena celująca

WYMAGANIA EDUKACYJNE z biologii klasa I poziom rozszerzony

Cele edukacyjne. w nowej podstawie programowej. II.1, II.2, II.3, II.4, II.5, III.1, III.2, III.3, III.4, III.6, IV.2 (wymagania ogólne)

Liczba godzin. Temat (rozumiany jako lekcja) Treści podstawy programowej. Propozycje metod nauczania. Propozycje środków dydaktycznych.

Wymagania edukacyjne oraz sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności z biologii. w klasach pierwszych realizujących poziom rozszerzony.

Bliskie spotkania z biologią METABOLIZM. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW. Instytut Biologii Eksperymetalnej, Zakład Biochemii i Biologii Komórki

BIOLOGIA KLASA I GIMNAZJUM - wymagania edukacyjne.

Bliskie spotkania z biologią. METABOLIZM część II. dr hab. Joanna Moraczewska, prof. UKW

Klasa I. Ocena dostateczna Uczeń opanował wymagania określone na ocenę dopuszczającą a ponadto: Uczeń:

Przemiana materii i energii - Biologia.net.pl

Temat: Komórka jako podstawowa jednostka strukturalna i funkcjonalna organizmu utrwalenie wiadomości.

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z BIOLOGII KLASA 5 DOBRY. DZIAŁ 1. Biologia jako nauka ( 4godzin)

Wydział Przyrodniczo-Techniczny UO Kierunek studiów: Biotechnologia licencjat Rok akademicki 2009/2010

CORAZ BLIŻEJ ISTOTY ŻYCIA WERSJA A. imię i nazwisko :. klasa :.. ilość punktów :.

TEST Z CYTOLOGII GRUPA II

Program nauczania biologii dla liceum ogólnokształcącego i technikum Zakres podstawowy Biologia na czasie

SCENARIUSZ LEKCJI BIOLOGII

KARTOTEKA POZIOM ROZSZERZONY

Przedmiot: Biologia (klasa piąta)

Reakcje zachodzące w komórkach

BUDOWA I FUNKCJONOWANIE KOMÓRKI

POZIOMY WYMAGAŃ EDUKACYJNYCH Z BIOLOGII KLASA V

Biochemia SYLABUS A. Informacje ogólne

6. Z pięciowęglowego cukru prostego, zasady azotowej i reszty kwasu fosforowego, jest zbudowany A. nukleotyd. B. aminokwas. C. enzym. D. wielocukier.

Wymagania edukacyjne z biologii w kl. V

Zadanie 5. (2 pkt) Schemat procesu biologicznego utleniania glukozy.

Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: Ocenę dopuszczającą otrzymuje uczeń, który: Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który:

TEST Z CYTOLOGII - GRUPA I

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjnych z przyrody dla wątku biologia

Spis treści. 1. Wiadomości wstępne Skład chemiczny i funkcje komórki Przedmowa do wydania czternastego... 13

Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych CHEMIA klasa III Oceny śródroczne:

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Kryteria oceniania z chemii kl VII

Obserwacje, doświadczenia, hodowle - aktywny uczeń na lekcjach biologii w klasie piątej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia.

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej

BIOLOGIA DLA KASY V. Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

WYMAGANIA EDUKACYJNE BIOLOGIA Klasa 5

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

CHEMIA. Wymagania szczegółowe. Wymagania ogólne

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

SPRAWDZIAN klasa II ORGANELLA KOMÓRKOWE, MITOZA, MEJOZA

CHEMIA klasa 3 Wymagania programowe na poszczególne oceny do Programu nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery.

I. BIOLOGIA NAUKA O ŻYCIU Dopuszczający Dostateczny Dobry Bardzo dobry Celujący - wymienia czynniki. - podaje przykłady niezbędne do życia

Biologia klasa V. Wymagania do działów na poszczególne oceny

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

I LO im T. Kościuszki w Myślenicach

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Dział 1: Biologia jako nauka

Dział 1: Biologia jako nauka

Dział 1: Biologia jako nauka

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Wymagania edukacyjne z biologii dla klasy 5 szkoły podstawowej oparte na Programie nauczania biologii Puls życia autorstwa Anny Zdziennickiej

Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

Praca kontrolna z biologii LO dla dorosłych semestr III

Poziom wymagań. ocena dopuszczająca ocena dostateczna ocena dobra ocena bardzo dobra ocena celująca

Wykład 1. Od atomów do komórek

WYMAGANIA EDUKACYJNE z chemii dla klasy trzeciej

WYMAGANIA EDUKACYJNE w klasie III

SPIS TREŚCI OD AUTORÓW... 5

prof. dr hab. Maciej Ugorski Efekty kształcenia 2 Posiada podstawowe wiadomości z zakresu enzymologii BC_1A_W04

KRYTERIA NA OCENY BIOLOGIA KLASA

Interfaza to niemal 90% cyklu komórkowego. Dzieli się na 3 fazy: G1, S i G2.

Transkrypt:

Wymagania edukacyj ne na poszczególne oceny - Biologia kl. 1a, 1b, 1c, 1e zakr es podstawowy w oparciu o program nauczania, Biologia na czasie Wyd. Nowa Era r ok szkolny 2019/20 Temat Poziom wymagan ocena dopuszczaj aca ocena dostateczna ocena dobra ocena bar dzo dobr a ocena celuj aca I. ZNACZENI E NAUK BI OL OGICZNYCH 1. Znaczenie nauk 2. Zasady prowadzenia badan Uczen : biologia wskazuje cechy organizmów wymienia dziedziny zycia, w których maja znaczenie osiagniecia biologiczne wykorzystuje róznorodne zródla i metody do pozyskiwania informacji wymienia metody poznawania swiata doswiadczenie, obserwacja, teoria naukowa, problem badawczy, hipoteza, próba badawcza, próba kontrolna, wniosek wymienia etapy badan Uczen : wyjasnia, jakie cechy maja organizmy podaje przyklady wspólczesnych osiagniec nauk przyrodniczych w róznych dziedzinach zycia odróznia wiedze potoczna od wiedzy uzyskanej metodami naukowymi Uczen : omawia cechy organizmów wyjasnia cele, przedmiot i metody badan naukowych w biologii omawia istote kilku wspólczesnych odkryc analizuje rózne zródla informacji pod wzgledem ich wiarygodnosci Uczen : polegaja wspólczesne odkrycia biologiczne analizuje wplyw rozwoju nauk na rózne dziedziny zycia wyjasnia, czym zajmuja sie rózne dziedziny nauk, np. bioinformatyka Uczen : wspólczesnych odkryc z rozwojem metodologii badan wyjasnia zwiazek pomiedzy nabyta wiedza biologiczna a przygotowaniem do wykonywania róznych wspólczesnych zawodów odnosi sie krytycznie do informacji pozyskanych z róznych zródel, w tym internetowych wskazuje róznice analizuje etapy okresla warunki miedzy obserwacja polega róznica miedzy prowadzenia badan doswiadczenia a doswiadczeniem obserwacja wlasciwie planuje rozróznia problem a doswiadczeniem ocenia poprawnosc obserwacje badawczy od hipotezy formuluje glówne etapy zastosowanych procedur i doswiadczenia oraz rozróznia próbe badan do konkretnych badawczych interpretuje ich wyniki badawcza od próby obserwacji i doswiadczen planuje, przeprowadza stosuje dwa rodzaje prób kontrolnej i dokumentuje proste kontrolnych odczytuje i analizuje wyjasnia i omawia doswiadczenie w przeprowadzonych informacje tekstowe, zasady prowadzenia biologiczne doswiadczeniach 1

3. Obserwacje biologiczne wskazuje sposoby dokumentacji wyników badan wskazuje róznice miedzy obserwacja makroskopowa a obserwacja mikroskopowa wymienia, jakie obiekty mozna zobaczyc golym okiem, a jakie przy uzyciu róznych rodzajów mikroskopów podaje nazwy elementów ukladu optycznego i ukladu mechanicznego mikroskopu optycznego wymienia cechy obrazu ogladanego pod mikroskopem optycznym obserwuje pod mikroskopem optycznym gotowe preparaty II. CHEM ICZNE PODSTAW Y ZYCI A graficzne i liczbowe odróznia fakty od opinii przedstawia zasady mikroskopowania prowadzi samodzielnie obserwacje makro- i mikroskopowe oblicza powiekszenie mikroskopu i dokumentowania badan planuje przykladowa obserwacje biologiczna wykonuje dokumentacje przykladowej obserwacji wyjasnia sposób dzialania mikroskopów: optycznego i elektronowego porównuje dzialanie mikroskopu optycznego z dzialaniem mikroskopu elektronowego wymienia zalety i wady mikroskopów optycznych oraz elektronowych definiuje i stosuje pojecie zdolnosc rozdzielcza przy opisie dzialania róznych typów mikroskopów interpretuje i przetwarza informacje tekstowe, graficzne, liczbowe w typowych sytuacjach formuluje wnioski odnosi sie do wyników uzyskanych przez innych badaczy wykonuje samodzielnie preparaty mikroskopowe obserwacje przygotowanych preparatów mikroskopowych prawidlowo dokumentuje wyniki obserwacji preparatów mikroskopowych wskazuje róznice miedzy danymi ilosciowymi a danymi jakosciowymi nietypowe obserwacje na podstawie róznych zdjec, zamieszczonych w literaturze popularno- -naukowej wskazuje, za pomoca jakiego mikroskopu uzyskano przedstawiony obraz oraz uzasadnia swój wybór na podstawie róznych zródel wiedzy objasnia zastosowanie mikroskopów w diagnostyce chorób 1. Sklad chemiczny organizmów. M akro- i mikroelementy klasyfikuje zwiazki chemiczne na organiczne i nieorganiczne wymienia zwiazki budujace organizm klasyfikuje pierwiastki na makroelementy i mikroelementy wymienia pierwiastki pierwiastki biogenne wyjasnia pojecia makroelementy i mikroelementy wymienia znaczenie wybranych makro- I mikroelementów przedstawia hierarchicznosc budowy organizmów na przykladzie omawia znaczenie wybranych makro- I mikroelementów uzasadnia slusznosc stwierdzenia, ze pierwiastki sa podstawowymi skladnikami organizmów wskazuje kryterium podzialu pierwiastków na podstawie róznych zródel wiedzy wskazuje pokarmy, które sa zródlem makroi mikroelementów 2

2. Znaczenie wody dla organizmów 3. Weglowodany budowa i znaczenie 4. Bialka budulec zycia 5. Wlasciwosci i wykr ywanie bialek biogenne wymienia wlasciwosci wody wymienia funkcje wody dla organizmów podaje znaczenie wody dla organizmów klasyfikuje weglowodany na cukry proste, dwucukry i wielocukry podaje przyklady cukrów prostych, dwucukrów i wielocukrów nazywa wiazanie O-glikozydowe wymienia wlasciwosci cukrów prostych, dwucukrów i wielocukrów przedstawia budowe aminokwasów podaje nazwe wiazania miedzy aminokwasami wyróznia bialka proste i zlozone podaje przyklady bialek prostych i zlozonych wymienia funkcje bialek w organizmie koagulacja przedstawia wlasciwosci wody wody dla organizmów okresla kryterium klasyfikacji weglowodanów wyjasnia, w jaki sposób powstaje wiazanie O-glikozydowe omawia wystepowanie i znaczenie cukrów prostych, dwucukrów i wielocukrów wskazuje sposoby wykrywania glukozy i skrobi podaje kryteria klasyfikacji bialek wskazuje wiazanie peptydowe omawia funkcje przykladowych bialek polegaja koagulacja charakteryzuje wlasciwosci fizykochemiczne wody i ich znaczenie dla organizmów uzasadnia znaczenie wody dla organizmów okresla, za jakie wlasciwosci wody odpowiadaja wskazane zjawiska, np. unoszenie lodu na powierzchni wody wskazuje róznice w budowie miedzy poszczególnymi cukrami prostymi porównuje i charakteryzuje budowe wybranych cukrów prostych, dwucukrów i wielocukrów odróznia bialka proste od zlozonych wskazuje grupy funkcyjne aminokwasów, które biora udzial w tworzeniu wiazania peptydowego rozróznia koagulacje bialka od denaturacji miedzy wlasciwosciami wody a jej rola w organizmie przedstawia i analizuje zawartosc wody w róznych narzadach ciala ilustruje powstawanie wiazania O- glikozydowego doswiadczenie pozwalajace wykryc glukoze w soku z winogron i skrobie w bulwie ziemniaka przedstawia role podstawnika (R) w aminokwasie charakteryzuje przykladowe bialka w pelnieniu okreslonej funkcji porównuje proces koagulacji bialek samodzielnie nietypowe doswiadczenia dotyczace zmian napiecia powierzchniowego wody oraz wlasciwie interpretuje wyniki uzasadnia, ze wybrane weglowodany pelnia funkcje zapasowa planuje doswiadczenie majace na celu wykrycie glukozy i skrobi w materiale biologicznym budowy bialek z ich funkcjami w organizmie doswiadczenie 3

6. L ipidy budowa i znaczenie 7. Budowa i funkcje kwasów nukleinowych i denaturacja wymienia czynniki wywolujace koagulacje i denaturacje bialka opisuje doswiadczenie wplywu jednego z czynników fizykochemicznych na bialko klasyfikuje lipidy ze wzgledu na budowe czasteczki przedstawia budowe lipidów prostych i zlozonych nazywa wiazanie estrowe wymienia znaczenie lipidów wyróznia rodzaje kwasów nukleinowych wymienia elementy budowy nukleotydu DNA i RNA przedstawia znaczenie DNA i RNA okresla lokalizacje DNA i RNA w komórkach wymienia wiazania wystepujace w DNA bialka i denaturacja bialka okresla warunki, w których zachodza koagulacja bialka i denaturacja bialka klasyfikuje czynniki wywolujace denaturacje, dzielac je na czynniki fizyczne i chemiczne zgodnie z instrukcja przeprowadza doswiadczenie wplywu wybranego czynnika na bialko podaje róznice miedzy lipidami prostymi a lipidami zlozonymi odróznia tluszcze wlasciwe od wosków klasyfikuje kwasy tluszczowe na nasycone i nienasycone przedstawia klasyfikacje lipidów wskazuje kryterium tego podzialu (konsystencja, pochodzenie) charakteryzuje budowe DNA i RNA polega komplementarnosc zasad azotowych wymienia inne rodzaje nukleotydów wskazuje wiazania wystepujace w DNA polega proces replikacji DNA bialka planuje doswiadczenie wplywu róznych czynników fizykochemicznych na bialko charakteryzuje lipidy proste i lipidy zlozone doswiadczenie dotyczace wykrywania obecnosci lipidów w nasionach slonecznika wskazuje zwiazek miedzy obecnoscia wiazan podwójnych w kwasach tluszczowych a wlasciwosciami lipidów charakteryzuje budowe chemiczna i przestrzenna DNA i RNA odróznia nukleotydy budujace DNA od nukleotydów budujacych RNA z procesem denaturacji bialek wskazuje znaczenie koagulacji i denaturacji bialek dla organizmów doswiadczenie dotyczace wplywu róznych czynników fizykochemicznych na bialka porównuje poszczególne grupy lipidów omawia budowe fosfolipidów i ich znaczenie w rozmieszczeniu w blonie biologicznej charakteryzuje podobienstwa i róznice w budowie DNA i RNA DNA jako nosnika informacji genetycznej wykrywajace bialka w materiale biologicznym wyjasnia zwiazek miedzy budowa poszczególnych lipidów a funkcjami, które pelnia w organizmach doswiadczenia dotyczace wykrywania lipidów w materiale roslinnym podaje przyklady innych nukleotydów niz nukleotydy budujace DNA i RNA wskazuje ATP jako jeden z rodzajów nukleotydów 4

I I I. K OM ÓRK A replikacja DNA wymienia rodzaje RNA 1. Budowa komórki eukar iotycznej 2. Budowa i znaczenie blon komórka wyróznia komórki prokariotyczne i eukariotyczne wymienia przyklady komórek prokariotycznych i eukariotycznych wskazuje na rysunku i nazywa struktury komórki eukariotycznej rozróznia komórki: zwierzeca, roslinna i grzybowa wymienia elementy budowy komórki eukariotycznej nazywa i wskazuje skladniki blon wymienia wlasciwosci blon wymienia podstawowe funkcje blon i krótko je opisuje wymienia rodzaje transportu przez blony (transport bierny: dyfuzja prosta i dyfuzja ulatwiona; transport czynny, endocytoza i egzocytoza) wskazuje i opisuje róznice miedzy komórkami eukariotycznymi podaje funkcje róznych komórek w zaleznosci od miejsca ich wystepowania rysuje wybrana komórke eukariotyczna na podstawie obserwacji mikroskopowej buduje model przestrzenny komórki eukariotycznej omawia model budowy blony biologicznej wyjasnia funkcje blon wyjasnia róznice miedzy transportem biernym a transportem czynnym odróznia endocytoze od egzocytozy analizuje schematy transportu substancji przez blony biologiczne stosuje pojecia roztwór hipertoniczny, roztwór izotoniczny i roztwór hipotoniczny konstruuje tabele, w stosuje kryterium podzialu komórek ze wzgledu na wystepowanie jadra charakteryzuje funkcje struktur komórki eukariotycznej porównuje komórki eukariotyczne na podstawie schematów, rysunków, zdjec i opisów wskazuje struktury komórkowe omawia wlasciwosci blon charakteryzuje rodzaje transportu przez blony biologiczne wyjasnia role blony komórkowej porównuje zjawiska osmozy i dyfuzji przedstawia skutki umieszczenia komórki roslinnej oraz komórki zwierzecej w roztworach: hipotonicznym, izotonicznym i hipertonicznym na podstawie mikrofotografii rozpoznaje, wskazuje i charakteryzuje struktury komórkowe wykonuje samodzielnie i obserwuje nietrwaly preparat mikroskopowy analizuje rozmieszczenie bialek i lipidów w blonach wyjasnia role i wlasciwosci blony komórkowej i tonoplastu w procesach osmotycznych miedzy budowa blony biologicznej a pelnionymi przez nia funkcjami planuje doswiadczenie majace na celu badanie wplywu roztworów komórki maja niewielkie rozmiary argumentuje i wyjasnia przyczyny róznic w budowie i funkcjonowaniu komórek miedzy budowa organelli a ich funkcja doswiadczenie dotyczace transportu substancji przez blony biologiczne blona biologiczna jest selektywnie przepuszczalna i omawia, jakie to ma znaczenie dla komórki 5

3. Budowa i rola jadra komór kowego 4. Skladniki cytoplazmy osmoza, dyfuzja, roztwór hipotoniczny, roztwór izotoniczny, roztwór hipertoniczny chromatyna, chromosom podaje budowe jadra wymienia funkcje jadra przedstawia budowe chromosomu cytozol wymienia skladniki cytozolu podaje funkcje cytozolu wymienia funkcje cytoszkieletu podaje budowe oraz funkcje mitochondriów, siateczki sródplazmatycznej, rybosomów, wakuoli, lizosomów, aparatu Golgiego której porównuje rodzaje transportu przez blone biologiczna identyfikuje elementy budowy jadra okresla sklad chemiczny chromatyny wyjasnia funkcje poszczególnych elementów jadra wymienia i identyfikuje kolejne etapy upakowania DNA w jadrze komórkowym rysuje skondensowany chromosom i wskazuje elementy jego budowy wyjasnia funkcje cytoszkieletu charakteryzuje budowe i funkcje siateczki sródplazmatycznej, rybosomów, wakuoli, lizosomów, aparatu Golgiego, mitochondrium omawia funkcje systemu blon wewnatrzkomórkowych definiuje przedzialowosc (kompartmentacje) miedzy budowa blon a ich funkcjami charakteryzuje elementy jadra charakteryzuje budowe chromosomu spiralizacji chromatyny w chromosomie miedzy budowa jadra a jego funkcja w komórce polega funkcjonalne powiazanie miedzy rybosomami, siateczka sródplazmatyczna, aparatem Golgiego a blona komórkowa omawia funkcje wakuoli wyjasnia, od czego zalezy liczba i rozmieszczenie mitochondriów w komórce porównuje siateczke sródplazmatyczna szorstka z siateczka o róznym stezeniu na zjawisko osmozy w komórkach roslinnych na wybranych przykladach wyjasnia róznice miedzy endocytoza a egzocytoza dowodzi przyczyn zawartosci róznej liczby jader komórkowych w komórkach eukariotycznych uzasadnia stwierdzenie, ze jadro komórkowe odgrywa w komórce role kierownicza wyjasnia zwiazek miedzy budowa a funkcja skladników cytoszkieletu przedstawia blony wewnatrzkomórkowe jako zintegrowany system strukturalno-funkcjonalny oraz okresla jego role w kompartmentacji komórki lizosomów dla funkcjonowania komórek organizmu, np. ukladu odpornosciowego analizuje udzial poszczególnych organelli uzasadnia znaczenie upakowania DNA w jadrze komórkowym wyjasnia, jakie znaczenie ma obecnosc porów jadrowych okresla zaleznosc miedzy aktywnoscia metaboliczna komórki a iloscia i budowa mitochondriów wyjasnia role przedzialów komórkowych w wytwarzanych przez nie róznych substancjach, np. enzymach 6

5. Cykl komór kowy 6. Znaczenie mitozy, mejozy i apoptozy I V. M ETABOL I ZM cykl komórkowy, mitoza, cytokineza przedstawia i nazywa etapy cyklu mejoza, apoptoza przedstawia istote mitozy i mejozy przedstawia znaczenie mitozy i mejozy wskazuje róznice miedzy komórka haploidalna a komórka diploidalna wyjasnia role interfazy w cyklu zyciowym komórki analizuje schemat przedstawiajacy zmiany ilosci DNA i chromosomów w poszczególnych etapach cyklu charakteryzuje cykl komórkowy opisuje efekty mejozy omawia na schemacie przebieg procesu apoptozy rozróznia po liczbie powstajacych komórek mitoze od mejozy wskazuje, który proces mitoza czy mejoza prowadzi do powstania gamet, uzasadnia swój wybór sródplazmatyczna gladka wyjasnia role rybosomów w syntezie bialek wyjasnia role tonoplastu komórek roslinnych w procesach osmotycznych wyjasnia przebieg cyklu wskazuje, w jaki sposób zmienia sie ilosc DNA w cyklu komórkowym porównuje zmiany liczby chromosomów w przebiegu mitozy i mejozy polega apoptoza przedstawia istote róznicy miedzy mitoza a mejoza okresla znaczenie apoptozy w prawidlowym rozwoju organizmów w syntezie i transporcie bialek poza komórke uzasadnia koniecznosc podwojenia ilosci DNA przed podzialem komórki okresla liczbe czasteczek DNA w komórkach róznych organizmów w poszczególnych fazach cyklu wyjasnia zmiany zawartosci DNA podczas mejozy mitozy i mejozy mejoza jest nazwana podzialem redukcyjnym interpretuje zaleznosc miedzy wystepowaniem nowotworu a zaburzonym cyklem komórkowym argumentuje koniecznosci zmian zawartosci DNA podczas mejozy wyjasnia zwiazek miedzy rozmnazaniem plciowym a zachodzeniem procesu mejozy argumentuje, ze proces apoptozy jest wazny dla prawidlowego funkcjonowania organizmu 1. K ierunki przemian metabolicznych metabolizm, anabolizm, katabolizm wymienia nosniki wymienia cechy ATP i jego znaczenie w procesach metabolicznych przedstawia role wyjasnia róznice miedzy procesami katabolicznymi a procesami anabolicznymi miedzy budowa ATP a jego rola biologiczna wykazuje, ze procesy wyjasnia, w jaki sposób ATP sprzega procesy metaboliczne definiuje i uzasadnia 7

2. Budowa i dzialanie 3. Regulacja aktywnosci 4. Oddychanie komórkowe. energii i elektronów w komórce przedstawia budowe ATP podaje funkcje ATP definiuje szlak metaboliczny i cykl metaboliczny : enzym, katalizator, kataliza enzymatyczna, energia aktywacji, centrum aktywne, kompleks enzym substrat przedstawia budowe podaje role w komórce wymienia wlasciwosci : inhibitor, aktywator, ujemnesprzezenie zwrotne wymienia podstawowe czynniki wplywajace na szybkosc reakcji enzymatycznych podaje role aktywatorów i inhibitorów przedstawia sposoby regulacji aktywnosci oddychanie komórkowe przenosników elektronów odróznia na ilustracji szlak metaboliczny od cyklu metabolicznego charakteryzuje budowe omawia wlasciwosci przedstawia sposób dzialania wymienia etapy katalizy enzymatycznej doswiadczenie wykazujacego wplyw z ananasa na bialka zawarte w zelatynie okresla, na czym polega inhibicja, aktywacja i ujemne sprzezenie zwrotne opisuje wplyw aktywatorów i inhibitorów na przebieg reakcji enzymatycznej omawia wplyw temperatury, wartosci ph i stezenia substratu na dzialanie doswiadczenie badajace wplyw temperatury na aktywnosc katalazy analizuje na podstawie schematu przebieg charakteryzuje szlak metaboliczny i cykl metaboliczny omawia przemiany ATP w ADP ksztaltu centrum aktywnego enzymu dla przebiegu reakcji enzymatycznej wyjasnia mechanizm dzialania i wlasciwosci wyjasnia sposób przyspieszania przebiegu reakcji chemicznej przez enzymy wyjasnia wplyw stezenia substratu, temperatury i wartosci ph na przebieg reakcji metabolicznej porównuje mechanizm dzialania inhibitorów odwracalnych z mechanizmem dzialania inhibitorów nieodwracalnych interpretuje wyniki doswiadczenia dotyczacego wplywu wysokiej temperatury na aktywnosc katalazy wskazuje substraty i produkty anaboliczne i kataboliczne sa ze soba powiazane porównuje przebieg szlaków metabolicznych z przebiegiem cyklów metabolicznych wyjasnia mechanizm katalizy enzymatycznej rozróznia wlasciwosci doswiadczenie majace wykazac wplyw dowolnego czynnika na aktywnosc enzymu wyjasnia mechanizm ujemnego sprzezenia zwrotnego jako sposobu regulacji przebiegu szlaków metabolicznych uzasadnia, ze oddychanie komórkowe kryteria podzialu przemian metabolicznych interpretuje wyniki przeprowadzonego doswiadczenia wykazujacego wplyw z ananasa na bialka zawarte w zelatynie interpretuje i przewiduje wyniki doswiadczenia wplywu róznych czynników na aktywnosc porównuje zysk energetyczny 8

Oddychanie t lenowe 5. Procesy beztlenowego uzyskiwania energii 6. Inne procesy metaboliczne wymienia rodzaje oddychania zapisuje reakcje okresla znaczenie oddychania dla funkcjonowania organizmu wymienia etapy lokalizuje etapy w komórce wymienia czynniki wplywajace na intensywnosc oddychania tlenowego fermentacja wymienia rodzaje fermentacji wymienia organizmy przeprowadzajace fermentacje okresla lokalizacje fermentacji w komórce i ciele nazywa etapy fermentacji podaje zastosowanie fermentacji w zyciu codziennym wymienia skladniki pokarmowe jako zródla energii glikolizy, reakcji pomostowej, cyklu Krebsa i lancucha oddechowego przedstawia role przenosników elektronów w procesie oddychania tlenowego omawia czynniki wplywajace na intensywnosc oddychania tlenowego odróznia fermentacje mleczanowa od fermentacji alkoholowej przedstawia przebieg poszczególnych etapów fermentacji mleczanowej omawia wykorzystanie fermentacji mleczanowej i alkoholowej w zyciu polegaja glukoneogeneza poszczególnych etapów miedzy budowa mitochondrium a przebiegiem procesu omawia przebieg poszczególnych etapów wyjasnia przebieg poszczególnych etapów fermentacji mleczanowej porównuje i wyjasnia róznice miedzy zyskiem energetycznym w oddychaniu tlenowym a zyskiem energetycznym fermentacji mleczanowej okresla warunki zachodzenia fermentacji przedstawia róznice w przebiegu fermentacji mleczanowej i alkoholowej wskazuje miejsce i role przenosników elektronów w procesie fermentacji omawia znaczenie utleniania kwasów tluszczowych ma charakter kataboliczny wskazuje miejsca syntezy ATP w procesie przedstawia zysk energetyczny z utleniania jednej czasteczki glukozy w trakcie oddychania tlenowego miedzy liczba i budowa mitochondriów a intensywnoscia porównuje drogi przemian pirogronianu w fermentacji i w oddychaniu tlenowym porównuje oddychanie tlenowe z fermentacja mleczanowa tworzy i omawia schemat przebiegu fermentacji wyjasnia róznice miedzy glikoliza a glukoneogeneza w poszczególnych etapach oddychania tlenowego lancuch oddechowy zachodzi wylacznie w warunkach tlenowych utlenianie tego samego substratu energetycznego w warunkach tlenowych dostarcza wiecej energii niz w warunkach beztlenowych w erytrocytach zachodzi fermentacja mleczanowa, a nie oddychanie tlenowe miedzy procesami metabolicznymi 9

glukoneogeneza, glikogenoliza wskazuje miejsce i zarys przebiegu przemian bialek i tluszczów w organizmie i glikogenoliza przedstawia role skladników pokarmowych jako zródla energii okresla warunki i potrzebe zachodzenia w organizmie glikogenolizy i glukoneogenezy podaje znaczenie procesu utleniania kwasów tluszczowych na podstawie schematów omawia przebieg utleniania kwasów tluszczowych, przemian bialek i glukoneogenezy wyjasnia, w jakich sytuacjach dochodzi do przemian tluszczów i bialek w komórkach wyjasnia przebieg rozkladu bialek, cukrów i tluszczów okresla znaczenie acetylo-coa w przebiegu róznych szlaków metabolicznych wyjasnia, w jaki sposób organizm pozyskuje energie ze skladników pokarmowych na podstawie schematu przemian metabolicznych okresla powiazania miedzy glukoneogeneza, glikogenoliza, oddychaniem tlenowym oraz utlenianiem kwasów tluszczowych (utleniania kwasów tluszczowych, glukoneogenezy, glikogenolizy) a pozyskiwaniem energii przez komórke Opracowanie: mgr I wona L esniewicz 10