Informacja sygnalna za II półrocze 2018 rou Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych w województwie zachodniopomorsim Opracowanie: Wydział Badań i Analiz Szczecin 2019
Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 wietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynu pracy (art. 8, ust. 1 pt 3 i art. 9, ust. 1 pt 9) opracowanie badań i analiz rynu pracy, w tym prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych jest jednym z zadań samorządu województwa oraz samorządu powiatu w zaresie polityi rynu pracy. Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżowych powinien być luczowym narzędziem wyorzystywanym przy planowaniu działań prowadzących do osiągnięcia równowagi na loalnym rynu pracy. Prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych pozwoli w szczególności na 1 : oreślenie ierunów i natężenia zmian zachodzących w struturze zawodowowalifiacyjnej na loalnych, regionalnych i rajowym rynu pracy, stworzenie bazy informacyjnej dla opracowania przyszłych strutur zawodowowalifiacyjnych w uładzie loalnym, regionalnym i rajowym, oreślenie odpowiednich ierunów szolenia bezrobotnych, zapewniając więszą efetywność organizowanych szoleń, bieżącą oretę poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego (dotyczy władz oświatowych oraz dyrecji szół), usprawnienie poradnictwa zawodowego poprzez wsazanie zawodów deficytowych i nadwyżowych, usprawnienie pośrednictwa pracy poprzez uzysanie informacji o planowanych ofertach pracy na ro przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów według zawodów, ułatwienie realizacji programów specjalnych dla atywizacji osób długotrwale bezrobotnych w celu promowania ich ponownego zatrudnienia. Ponadto, informacje o bezrobociu i ofertach pracy według zawodów posłużą w szczególności, jao źródło informacji do: dostosowania poziomu, strutury i treści ształcenia zawodowego do potrzeb rynu pracy, prowadzenia racjonalnej i zgodnej z realiami rynu pracy gospodari środami Funduszu Pracy, pozostającymi w dyspozycji powiatowych urzędów pracy, w zaresie asygnowania środów na atywne formy przeciwdziałania bezrobociu, szczególnie w zaresie programów specjalnych i atywizacji absolwentów, opracowywania przez samorządy loalne strategii działania oraz oceny i weryfiacji ich założeń w części dotyczącej łagodzenia sutów bezrobocia oraz promocji zatrudnienia, 1 Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy, Instytut Nau Społeczno Eonomicznych 2012 ro, s. 8-9. 2
planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na loalnym rynu pracy w zaresie przeciwdziałania bezrobociu, podnoszenia jaości poradnictwa zawodowego, poprzez bieżące wsazywanie doradcom zawodowym profesji poszuiwanych przez loalnych pracodawców oraz taich, na tóre maleje zapotrzebowanie, stworzenia pratycznego systemu wymiany informacji o wzajemnych powiązaniach, zachodzących pomiędzy potrzebami rynu pracy i systemem eduacyjnym, ta dla instytucji rynu pracy, ja instytucji eduacyjnych, usprawnienia pośrednictwa pracy, poprzez dostarczanie informacji zawodoznawczych charateryzujących stan i ewolucję rynów zatrudnienia (ze szczególnym uwzględnieniem zawodów deficytowych i nadwyżowych) w środowisach loalnych, stworzenia podstaw do dysusji o orecie ierunów strutury i treści ształcenia zgodnie z wymogami poszczególnych rynów pracy, uświadomienia pracowniom instytucji rynu pracy, sali niedostosowania strutury zawodów/specjalności do potrzeb rynu pracy, wyposażenia przedstawicieli instytucji eduacyjnych w wiedzę o stanie i ewolucji rynu pracy w województwie i (odpowiednim) powiecie, podniesienia wiedzy przedstawicieli instytucji eduacyjnych o procesie dostosowania eduacji do wymagań wojewódziego i powiatowego rynu zatrudnienia, uzysania przez przedstawicieli instytucji eduacyjnych wiedzy, niezbędnej do prowadzenia bieżącej oordynacji eduacji z zatrudnieniem, podniesienia świadomości przedstawicieli instytucji zajmujących się ryniem pracy i ryniem eduacyjnym o onieczności prowadzenia zintegrowanych działań na rzecz dostosowania systemu ształcenia do potrzeb rynu pracy. Załada się, że głównymi użytowniami informacji zawartych w opracowaniu będą: Urząd Marszałowsi Województwa Zachodniopomorsiego, Wojewódzi Urząd Pracy w Szczecinie i powiatowe urzędy pracy z terenu województwa zachodniopomorsiego, loalne władze oświatowe i dyrecje szół ponadgimnazjalnych oraz placówi nauowo badawcze, zainteresowane loalne organy rządowe i samorządowe, instytucje i organizacje społeczno polityczne z terenu województwa zachodniopomorsiego zainteresowane współdziałaniem na rynu pracy, Ministerstwo Rodziny Pracy i Polityi Społecznej, instytucje szoleniowe. 3
Uwagi metodologiczne Z uwagi na to, że dotychczas prowadzony monitoring stanowił jedynie diagnozę sytuacji obecnej Ministerstwo Pracy i Polityi Społecznej zleciło opracowanie nowej metodologii prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych. Metodologia ta została przygotowana w 2012 rou na zlecenie Centrum Rozwoju Zasobów Ludzich przez Instytut Nau Społeczno-Eonomicznych z Łodzi. 2 Informacja sygnalna za I półrocze 2015 rou była pierwszą informacją sporządzoną w oparciu o nową metodologię. Do przygotowania zestawienia posłużyły dane o liczbie zarejestrowanych bezrobotnych i ofertach pracy z systemu Syriusz oraz przygotowane przez WUP w Szczecinie dane o liczbie ofert pracy zamieszczanych w Internecie. 3 Na ogólnopolsim portalu internetowym pod adresem http://mz.praca.gov.pl można zapoznać się z wyniami monitoringu zawodów zarówno dla raju jai i dla województw oraz poszczególnych powiatów. Podstawowymi mierniami stosowanymi w monitoringu do oreślenia deficytu bądź nadwyżi zawodu są: Wsaźni dostępności ofert pracy B/O t = B t gdzie: B t - średniomiesięczna liczba bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t, O t O t - średniomiesięczna liczba dostępnych ofert pracy w grupie zawodów w oresie t. Mierni informuje o dostępności oferty pracy w danej grupie elementarnej. Im wyższa wartość miernia tym dostępność niższa. Wsaźni długotrwałego bezrobocia WDB t = DB t B 100 t gdzie: DB t - liczba długotrwale bezrobotnych w grupie zawodów na oniec oresu t, B t - liczba zarejestrowanych bezrobotnych w grupie zawodów na oniec oresu t. 2 Metodologia wypracowana została w ramach projetu Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy zainicjowanego przez Departament Rynu Pracy i Polityi Społecznej (Program Operacyjny Kapitał Ludzi, Działanie 1.1 Wsparcie systemowe instytucji rynu pracy). 3 Badanie przeprowadzone przez WUP w Szczecinie na zlecenie MRPiPS w październiu 2018 rou. Badaniem zostały objęte oferty pracy dostępne na portalu Zielona Linia. Dane z ażdego poniedziału i środy w miesiącu październiu były gromadzone w ogólnopolsim systemie Viator, weryfiowane przez WUP a następnie uogólniane na II półrocze 2018 rou. 4
Wartość miernia informuje o tym, jai odsete bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów stanowią długotrwale bezrobotni. Im więsza wartość miernia tym więcej długotrwale bezrobotnych w danej grupie elementarnej zawodów. Wsaźni płynności bezrobotnych WPB t = OB t NB t gdzie: OB t odpływ bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t, NB t - napływ bezrobotnych w grupie zawodów w oresie t. Wartość miernia wsazuje na ierune i natężenie ruchu bezrobotnych w elementarnej grupie zawodów. Tabela 1. Identyfiacja zawodów deficytowych i nadwyżowych Wsaźni dostępności Wsaźni długotrwałego Zawody deficytowe oferty pracy bezrobocia deficytowe B O t < 0,9 zrównoważone 0,9 B O t 1,1 WDB t Me lub bra wartości WDB t Me lub bra wartości Wsaźni płynności bezrobotnych WPB t 1 lub bra wartości WPB t 1 lub bra wartości B O nadwyżowe t > 1,1 WDB lub bra wartości t > Me WPB t < 1 Źródło: Opracowanie nowych zaleceń metodycznych prowadzenia monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżowych na loalnym rynu pracy, Instytut Nau Społeczno Eonomicznych 2012 ro. Z przedstawionej tabeli wynia, że: Zawody deficytowe to zawody, w tórych liczba dostępnych ofert pracy jest więsza od średniego stanu bezrobotnych w danym oresie sprawozdawczym, odsete długotrwale bezrobotnych w tych zawodach jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym oresie sprawozdawczym. Zawody masymalnie deficytowe to zawody, w tórych nie odnotowano bezrobotnych czyli wsaźni dostępności oferty pracy wynosi zero. Zawody zrównoważone to zawody, w tórych liczba ofert pracy jest zbliżona do liczby zarejestrowanych bezrobotnych, odsete bezrobotnych długotrwale jest nieznaczny, a odpływ bezrobotnych przewyższa ich napływ w danym oresie sprawozdawczym. Zawody nadwyżowe to zawody, w tórych występuje przewaga liczebna bezrobotnych nad dostępnymi ofertami pracy, bezrobocie długotrwałe jest relatywnie wysoie, a napływ bezrobotnych przewyższa ich odpływ w danym oresie sprawozdawczym. 5
Zawody masymalnie nadwyżowe to taie, dla tórych nie ma żadnych ofert pracy tj. wsaźni dostępności oferty pracy nie przyjmuje żadnych wartości (dzielenie przez zero). Raning elementarnych grup zawodów deficytowych i nadwyżowych w II półroczu 2018 rou Tabela 2. Grupy elementarne deficytowe, zrównoważone i nadwyżowe w II półroczu 2018 rou Secja Zalasyfiowanie Grupa elementarna zawód masymalnie deficytowy Pomocnicy biblioteczni Kierownicy do spraw badań i rozwoju Planiści producyjni Urzędnicy do spraw świadczeń społecznych Funcjonariusze służby więziennej Kowale i operatorzy pras uźniczych Hodowcy drobiu Magazynierzy i porewni Wizytatorzy i specjaliści metod nauczania Robotnicy wyonujący prace proste w ogrodnictwie i sadownictwie DEFICYT zawód deficytowy Rzeczoznawcy (z wyłączeniem majątowych) Kierownicy do spraw finansowych Specjaliści do spraw rozwoju systemów informatycznych Instrutorzy fitness i rereacji ruchowej Matematycy, atuariusze i statystycy Ładowacze nieczystości Przedstawiciele handlowi Specjaliści do spraw szoleń zawodowych i rozwoju adr Operatorzy urządzeń do obróbi powierzchniowej metali i naładania powło Agenci ubezpieczeniowi Pośrednicy pracy i zatrudnienia Księgowi Operatorzy sprzętu do robót ziemnych i urządzeń porewnych Czyściciele pojazdów RÓWNOWAGA zawód zrównoważony Pracownicy sprzedaży i porewni gdzie indziej nieslasyfiowani Specjaliści do spraw zarządzania zasobami ludzimi Robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy gdzie indziej nieslasyfiowani Pracownicy ochrony osób i mienia Średni personel do spraw statystyi i dziedzin porewnych Eonomiści Górnicy podziemnej i odrywowej esploatacji złóż i porewni NADWYŻKA zawód nadwyżowy Rolnicy producji roślinnej i zwierzęcej Rolnicy upraw polowych Krawcy, uśnierze, apelusznicy i porewni Dietetycy i żywieniowcy Technicy analityi medycznej 6
Secja Zalasyfiowanie Grupa elementarna Hodowcy zwierząt gdzie indziej nieslasyfiowani Kierownicy w instytucjach usług wyspecjalizowanych gdzie indziej nieslasyfiowani Technicy rolnictwa i porewni Robotnicy wyonujący prace proste przy uprawie roślin i hodowli zwierząt Ceramicy i porewni Robotnicy w producji wyrobów mleczarsich Robotnicy wyonujący proste prace polowe Ręodzielnicy wyrobów z tanin, sóry i porewnych materiałów Technicy budownictwa Położne bez specjalizacji lub w tracie specjalizacji Operatorzy wolnobieżnych maszyn rolniczych i leśnych Fryzjerzy Szwaczi, hafciari i porewni Maszyniści otłów parowych i porewni Operatorzy sieci i systemów omputerowych Dyżurni ruchu, manewrowi i porewni Ogrodnicy Robotnicy leśni i porewni Malarze budowlani i porewni Mechanicy maszyn i urządzeń rolniczych i przemysłowych Kucharze Średni personel ochrony środowisa, medycyny pracy i bhp Zamiatacze i porewni Monterzy i serwisanci urządzeń eletronicznych Technicy technologii żywności Kondutorzy i porewni Ślusarze i porewni Kierownicy producji w rolnictwie i leśnictwie Murarze i porewni Pracownicy do spraw statystyi, finansów i ubezpieczeń Sprzedawcy slepowi (espedienci) Operatorzy maszyn i urządzeń do przeróbi mechanicznej opalin Pracownicy administracyjni i seretarze biura zarządu Robotnicy czyszczący onstrucje budowlane i porewni Windyatorzy i porewni Nauczyciele sztui w placówach pozaszolnych Specjaliści do spraw ochrony środowisa Operatorzy urządzeń paujących, znaujących i urządzeń do napełniania butele Technicy nau fizycznych i technicznych gdzie indziej nieslasyfiowani Piearze, cuiernicy i porewni Organizatorzy onferencji i imprez Pielęgniari bez specjalizacji lub w tracie specjalizacji Robotnicy wyonujący prace proste w budownictwie drogowym, wodnym i porewni Średni personel do spraw zdrowia gdzie indziej nieslasyfiowany 7
Secja Zalasyfiowanie Grupa elementarna Operatorzy maszyn i urządzeń do producji wyrobów chemicznych Pracownicy obsługi biura gdzie indziej nieslasyfiowani Gospodarze budynów Monterzy i serwisanci instalacji i urządzeń teleinformatycznych Monterzy sprzętu eletronicznego Operatorzy maszyn i urządzeń do obróbi drewna Robotnicy wyonujący prace proste w budownictwie ogólnym Hydraulicy i monterzy rurociągów Ustawiacze i operatorzy obrabiare do metali i porewni Dearze Pracownicy wsparcia rodziny, pomocy społecznej i pracy socjalnej Pracownicy wyonujący prace proste gdzie indziej nieslasyfiowani Betoniarze, betoniarze zbrojarze i porewni Robotnicy przygotowujący drewno i porewni Robotnicy wyonujący prace proste w przemyśle gdzie indziej nieslasyfiowani Sprzedawcy na targowisach i bazarach Pomoce i sprzątaczi biurowe, hotelowe i porewne Pomoce uchenne Kierownicy do spraw producji przemysłowej Masarze, robotnicy w przetwórstwie ryb i porewni Średni personel z dziedziny prawa i porewny Filozofowie, historycy i politolodzy Operatorzy maszyn do producji obuwia i porewni Pracownicy usług domowych Operatorzy centrali telefonicznych zawód masymalnie nadwyżowy Monterzy budownictwa wodnego Sadownicy Prowadzący pojazdy ciągnięte przez zwierzęta Robotnicy wyonujący prace proste w rybołówstwie i załadach awaultury Producenci filmowi, reżyserzy i porewni Literaci i inni autorzy testów Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zamieszczonych na stronie mz.praca.gov.pl 8