Informacja o sytuacji na regionalnym rynku pracy w zawodzie Nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu Nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu (kod 232001) to jeden z 2443 zawodów ujętych w klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1145) obowiązującej od 1 stycznia 2015 r. We wcześniejszej klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy, obowiązującej od 1 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2014 r. (Dz. U. 2010 Nr 82, poz. 537), zawód ten miał tę samą nazwę i kod. Do zadań nauczycieli/instruktorów praktycznej nauki zawodu należy prowadzenie zajęć praktycznych w warsztatach szkolnych, pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego, u pracodawców i w indywidualnych gospodarstwach rolnych. WYMOGI KWALIFIKACYJNE 1 1.Nauczyciele praktycznej nauki zawodu - zajęcia praktyczne prowadzą w warsztatach szkolnych, pracowniach szkolnych, placówkach kształcenia ustawicznego, placówkach kształcenia praktycznego - powinni posiadać przygotowanie pedagogiczne 2 oraz mieć ukończone: a) studia pierwszego stopnia na kierunku (specjalności) zgodnym z nauczanym przedmiotem lub b) studia pierwszego stopnia na kierunku, którego zakres określony w standardzie kształcenia dla tego kierunku studiów w grupie treści podstawowych i kierunkowych obejmuje treści nauczanego przedmiotu. 1 Wymogi kwalifikacyjne nauczycieli/instruktorów praktycznej nauki zawodu zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. 2010 nr 244 poz. 1626) oraz rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemajacych wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. 2009 nr 50 poz. 400). 2 Przygotowanie pedagogiczne to nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia oraz pozytywnie oceniona praktyka pedagogiczna w wymiarze nie mniejszym niż 150 godzin; w przypadku nauczycieli praktycznej nauki zawodu niezbędny wymiar zajęć z zakresu przygotowania pedagogicznego wynosi nie mniej niż 150 godzin; o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom ukończenia studiów lub inny dokument wydany przez uczelnię, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli lub świadectwo ukończenia kursu kwalifikacyjnego - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemajacych wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U.2009 nr 50 poz.400).
2. Instruktorzy praktycznej nauki zawodu - zajęcia praktyczne prowadzą u pracodawców i w indywidualnych gospodarstwach rolnych. Instruktorami praktycznej nauki zawodu mogą być: A. Pracownicy, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza z uczniami lub młodocianymi stanowi podstawowe zajęcie i jest wykonywana w tygodniowym wymiarze godzin przewidzianym dla nauczycieli. Powinni oni posiadać kwalifikacje wymagane od nauczycieli, określone w przepisach w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli. B. Pracodawcy lub wyznaczeni przez nich pracownicy albo osoby prowadzące indywidualne gospodarstwa rolne, dla których praca dydaktyczna i wychowawcza z uczniami lub młodocianymi nie stanowi podstawowego zajęcia lub jest wykonywana w tygodniowym wymiarze godzin niższym niż przewidziany dla nauczycieli, w ramach obowiązującego ich tygodniowego czasu pracy. Powinni oni posiadać: a) co najmniej tytuł mistrza w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie wchodzącym w zakres zawodu, którego będą nauczać, i przygotowanie pedagogiczne wymagane od nauczycieli lub ukończony kurs pedagogiczny, którego program został zatwierdzony przez kuratora oświaty i obejmował łącznie co najmniej 70 godzin zajęć z psychologii, pedagogiki i metodyki oraz 10 godzin praktyki metodycznej, albo ukończony przed dniem 6 stycznia 1993 r. kurs pedagogiczny uprawniający do pełnienia funkcji instruktora praktycznej nauki zawodu. lub b) dla osób niemających tytułu mistrza w zawodzie, przygotowanie pedagogiczne lub ukończony kurs pedagogiczny oraz: 1) świadectwo ukończenia technikum, technikum uzupełniającego lub szkoły równorzędnej albo świadectwo ukończenia szkoły policealnej lub dyplom ukończenia szkoły pomaturalnej lub policealnej i tytuł zawodowy w zawodzie, którego będą nauczać, lub w zawodzie pokrewnym do zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej trzyletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać, lub 2) świadectwo ukończenia liceum zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej czteroletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego, lub 3) świadectwo ukończenia liceum ogólnokształcącego, liceum technicznego, liceum profilowanego, uzupełniającego liceum ogólnokształcącego, technikum i technikum uzupełniającego,
Wyszczególnienie Bezrobotni zarejestrowani w okresie ogółem Bezrobotni według stanu na koniec okresu Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki ogółem Osoby do 12 miesięcy od dnia ukończenia nauki na koniec okresu Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej ogółem Wolne miejsca pracy i miejsca aktywizacji zawodowej na koniec okresu kształcących w innym zawodzie niż ten, którego będą nauczać, lub średniego studium zawodowego i tytuł robotnika wykwalifikowanego lub równorzędny w zawodzie, którego będą nauczać, oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu tytułu zawodowego, lub 4) dyplom ukończenia studiów wyższych na kierunku (specjalności) odpowiednim dla zawodu, którego będą nauczać, oraz co najmniej trzyletni staż pracy w tym zawodzie nabyty po uzyskaniu dyplomu lub dyplom ukończenia studiów wyższych na innym kierunku (specjalności) oraz co najmniej sześcioletni staż pracy w zawodzie, którego będą nauczać. ANALIZA REJESTROWANEJ SYTUACJI W ZAWODZIE NA RYNKU PRACY Prezentowana analiza dotyczy okresu od 2010 r. do I półrocza 2015 r. W I półroczu 2015 r. w urzędach pracy województwa kujawsko-pomorskiego zarejestrowano 6 instruktorów praktycznej nauki zawodu, zgłoszono dla nich 1 ofertę pracy. Na koniec I półrocza pozostawało w ewidencji urzędów 16 bezrobotnych z tym zawodem. W 2014 r. do urzędów pracy województwa kujawsko-pomorskiego zgłosiło się 17 bezrobotnych legitymujących się zawodem nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu. W końcu grudnia 2014 r. w ewidencji pozostawało 14 osób z tym zawodem. Do powiatowych urzędów pracy województwa kujawsko-pomorskiego w 2014 r. zgłoszono 5 wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, o jedno więcej niż w 2013 roku. W latach 2011-2010 odnotowano największe zainteresowanie instruktorami praktycznej nauki zawodu, liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy była wówczas najwyższa i wynosiła w 2011 r. 22 miejsca, a w 2010 r. 21 miejsc. Możliwości zatrudnieniowe osób z zawodem nauczyciela/instruktora praktycznej nauki zawodu, od 2012 r. ulegały stopniowemu pogorszeniu. Na jedno zgłoszone miejsce pracy w 2014 r. przypadało ponad 3 zarejestrowanych, podczas gdy w 2011 r. i 2010 r. wskaźnik wynosił odpowiednio 0,95 bezrobotnych i 0,6 bezrobotnych. Tabela 1. BEZROBOTNI ORAZ WOLNE MIEJSCA PRACY I MIEJSCA AKTYWIZACJI ZAWODOWEJ W ZAWODZIE NAUCZYCIEL/INSTRUKTOR PRAKTYCZNEJ NAUKI ZAWODU W WOJEWÓDZTWIE KUJAWSKO POMORSKIM W LATACH 2010 2014.
2014 17 14 2 0 5 1 2013 20 14 3 2 4 0 2012 20 17 0 0 3 0 2011 21 21 0 0 22 0 2010 13 15 0 0 21 1 Źródło: Opracowanie własne na podstawie raportów z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych za lata 2010, 2011, 2012, 2013, 2014. Zawód nauczycielal/instruktora praktycznej nauki zawodu od 2012 r. określany jest jako nadwyżkowy 3 tzn. taki na który na rynku pracy istnieje niższe zapotrzebowanie niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. Inaczej sytuacja przedstawiała się w latach wcześniejszych, w 2011 r. zawód ten uznany został za zrównoważony (liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy równała się liczbie zarejestrowanych w zawodzie), a w 2010 r. klasyfikowany był jako deficytowy (liczba zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej była wyższa niż liczba osób z tym zawodem rejestrujących w powiatowych urzędach pracy). WYNIKI BADANIA PRACODAWCÓW 4 Według badania ankietowego przeprowadzonego wśród pracodawców w 2014 r. oraz w latach 2010-2011 nie planowano zatrudniania ani zwalniania osób z zawodem nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu. Z badań przeprowadzonych w 2012 r., 2013 r., dotyczących planów zatrudnieniowych wynika, że pracodawcy nie wskazywali wprost stanowisk dla nauczycieli/instruktorów praktycznej nauki zawodu, natomiast wyrażali chęć zatrudnienia nauczycieli przedmiotów zawodowych technicznych - 2 stanowiska w 2012 r. i 2 stanowiska w 2013 r. oraz nauczycieli przedmiotów artystycznych - 2 stanowiska w 2013 r. Nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu znalazł się w planach zwolnień zgłoszenie dotyczyło 1 osoby w 2012 r. i 6 osób w 2013 r. 3 Podziału na zawody deficytowe, zrównoważone i nadwyżkowe dokonuje się na podstawie wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) wyrażonego jako iloraz liczby zgłoszonych wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej w badanym okresie, w danym zawodzie i liczby zarejestrowanych bezrobotnych w badanym okresie, w danym zawodzie. Zawody deficytowe to takie, dla których wskaźnik przekracza wartość 1,1; zawody zrównoważone to te, dla których wartość wskaźnika mieści się w przedziale od 0,9 do 1,1; natomiast zawody nadwyżkowe to te, w których przypadku wskaźnik wynosi poniżej 0,9. Informacja przygotowana na podstawie opracowania: Monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych w województwie kujawsko-pomorskim. Publikacja przygotowywana w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty znajdują się na stronie internetowej WUP. 4 Badanie pracodawców jest realizowane w ramach projektu WUP Rynek Pracy pod Lupą. Raporty z badań znajdują się na stronie internetowej WUP (www.wup.torun.pl) oraz Projektu (www.podlupa.wup.torun.pl).
Opracowała: Anna Dudek doradca zawodowy Akceptowała: Elżbieta Słowińska Kierownik CIiPKZ WUP w Toruniu, Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bydgoszczy Ostatnia aktualizacja: Bydgoszcz, listopad 2015 r.