Renty strukturalne jako instrument prawny wspólnej polityki rolnej Unii Europejskiej Dorota Milanowska Wydanie 1 LexisNexis- Warszawa 2012
Wykaz skrótów.\..-.-.-. 11 Wstęp 13 ROZDZIAŁ I. Wspieranie rozwoju obszarów wiejskich w ramach wspólnej polityki rolnej 17 1. Wspólna polityka rolna Unii Europejskiej 17 2. Polityka struktur rolnych (polityka wspierania rozwoju obszarów wiejskich) - fazy rozwoju 19 2.1. Uwagi ogólne 19 2.2. Plan Mansholta i lata 1962-1972 20 2.3. Lata 1972-1985 22 2.4. Reforma MacSharry'ego 23 2.5. Agenda 2000 24 2.6. Reforma Fischera z lat 2003-2004 oraz reforma z 2008 r. ( health check") 25 3. Podstawy prawne polityki wspierania rozwoju obszarów wiejskich... 28 4. Autonomia państw członkowskich w kształtowaniu krajowej polityki wspierania rozwoju obszarów wiejskich 29 5. Regionalizacja polityki wspierania rozwoju obszarów wiejskich... 32 6. Finansowanie instrumentów wspierania rozwoju obszarów wiejskich 35 6.1. Sekcja Orientacji Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej 35 6.2. Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) ' 36 ROZDZIAŁ II. Obszary wiejskie w ramach II filaru wspólnej polityki rolnej 39 1. Struktury agrarne sensu stricto i sensu largo 39 2. Pojęcie obszarów wiejskich w prawie Unii Europejskiej 42 3. Obszary wiejskie w ustawodawstwach krajowych 44
4. Rola obszarów wiejskich w ramach rolnictwa wielofunkcyjnego... 46 5. Prawo rolne a prawo obszarów wiejskich 48 ROZDZIAŁ III. Instytucja rolniczych rent strukturalnych 51 1. Pojęcie i geneza rent strukturalnych 51 2. Podstawa wprowadzenia rent strukturalnych 52 2.1. Przyczyny wprowadzenia rent strukturalnych 52 2.2. Cele rent strukturalnych r 53 2.2.1. Wymiana pokoleń i odmłodzenie aktywnej populacji wiejskiej 53 2.2.2. Poprawa struktury obszarowej i modernizacja gospodarstw rolnych.".7... 55 2.2.3. Cele socjalne 55 2.2.4. Wyłączanie gruntów z produkcji 56 2.2.5. Działania na rzecz środowiska naturalnego 57 2.2.6. Podniesienie konkurencyjności sektora rolnego 57 3. Renty strukturalne jako instrument polityczny 59 3.1. Renty strukturalne jako instrument polityki rolnej 59 3.2. Renty strukturalne jako instrument polityki społecznej 59 3.3. Renty strukturalne jako instrument polityki zatrudnienia 60 3.4. Renty strukturalne jako instrument prawa 62 3.5. Ekonomiczny wymiar rent strukturalnych 63 ROZDZIAŁ IV. Ewolucja unormowań prawnych wcześniejszych emerytur w prawodawstwie unijnym 65 1. Założenia planu Mansholta 65 2. Dyrektywa odstąpieniowa 72/160/EWG 67 2.1. Uwagi ogólne 67 2.2. Podmioty uprawnione i warunki uzyskania świadczenia 68 2.3. Warunek zaprzestania działalności rolniczej i przekazania gospodarstwa rolnego 69 2.4. Charakter świadczenia 70 2.5. Zasady finansowania..- 71 3. Rozporządzenie (EWG) nr 1096/88 72 3.1. Uwagi ogólne : 72 3.2. Podmioty uprawnione i warunki uzyskania świadczenia 73 3.3. Warunek przekazania gospodarstwa rolnego 74 3.4. Charakter świadczenia 75 3.5. Zasady finansowania 76 4. Wcześniejsze emerytury w rozporządzeniu (EWG) nr 2079/92 77 4.1. Uwagi ogólne 77 4.2. Podmioty uprawnione i warunki uzyskania świadczenia 78 6 www.iexisnexis.pl
4.3. Warunek przekazania gospodarstwa rolnego 79 4.4. Charakter świadczenia 80 4.5. Zasady finansowania 80 5. Wcześniejsze emerytury w rozporządzeniu (WE) nr 1257/99 82 5.1. Uwagi ogólne 82 5.2. Podmioty uprawnione i warunki uzyskania świadczenia 83 5.3. Warunek przekazania gospodarstwa rolnego 84 5.4. Charakter świadczenia 85 5.5. Zasady finansowania 85 6. Wcześniejsze emerytury w rozporządzeniu (WE) nr 1698/2005... 86 6.1. Uwagi ogólne. 86 6.2. Podmioty uprawnione i warunki uzyskania świadczenia 86 6.3. Warunek przekazania gospodarstwa rolnego 87 6.4. Charakter świadczenia 88 6.5. Zasady finansowania 89 ROZDZIAŁ V. System rent strukturalnych w prawie polskim 90 1. Instytucje emerytalnego świadczenia pieniężnego za przekazanie ziemi w prawie polskim 90 2. Renty strukturalne jako element systemu zabezpieczenia społecznego rolników 94 3. Zasadność i cele wprowadzenia rent strukturalnych do prawa polskiego 95 4. Ramy prawne instytucji rent strukturalnych w prawie polskim (2001 r, 2004 r. i 2007 r.) 97 5. Definicja normatywna renty strukturalnej i podmioty uprawnione do jej uzyskania 98 6. Przesłanki uzyskania renty strukturalnej w prawie polskim 102 7. Przesłanki podmiotowe po stronie rolnika przekazującego gospodarstwo rolne 103 7.1. Wiek przedemerytalny 103 7.2. Podleganie ubezpieczeniu społecznemu i brak zaległości w opłacaniu składek 104 7.3. Prowadzenie działalności rolniczej przez ustawowo określony czas. 107 7.4. Nieustalone prawo do emerytury lub renty 108 7.5. Wpis do ewidencji producentów 108 8. Przesłanki podmiotowe i przedmiotowe po stronie osoby fizycznej przejmującej użytki rolne 109 8.1. Wiek 109 8.2. Posiadanie kwalifikacji zawodowych i brak ustalonego prawa do emerytury lub renty 110
8.3. Zobowiązanie do prowadzenia działalności na przejętych gruntach 112 9. Przesłanki przedmiotowe po stronie rolnika przekazującego gospodarstwo rolne 113 9.1. Zaprzestanie działalności rolniczej 113 9.2. Przekazanie gospodarstwa rolnego 114 9.2.1. Uwagi ogólne,114 9.2.2. Przedmiot przekazania: gospodarstwo rolne i użytki ' rolne 114 9.2.3. Przekazanie gospodarstwa rolnego na podstawie ustawy z 2001 r.,: 119 9.2.4. Przekazanie gospodarstwa rolnego na ^podstawie rozporządzenia z 2004 r 120 9.2.5. Przekazanie gospodarstwa rolnego na podstawie rozporządzenia z 2007 r 122 9.2.6. Zagospodarowanie przekazanych użytków rolnych 124 9.2.7. Przekazanie gospodarstwa rolnego w drodze umowy lub decyzji administracyjnej 125 10. Postępowanie w sprawie przyznania renty strukturalnej 129 11. Oddziaływanie rent strukturalnych na przemiany strukturalne w rolnictwie polskim 134 ROZDZIAŁ VI. System rent za przekazanie ziemi w prawie niemieckim 136 1. Wcześniejsze emerytury w prawie niemieckim 136 2. Federalne i związkowe programy rozwoju obszarów wiejskich w Niemczech (2011-2014) 137 3. System świadczeń pieniężnych z tytułu przekazania ziemi 139 3.1. Uwagi ogólne 139 3.2. Renta za przekazanie ziemi 140 3.3. Renta z tytułu zaprzestania produkcji i wyrównanie pieniężne 148 4. Skuteczność świadczeń rentowych z punktu widzenia przemian strukturalnych w rolnictwie niemieckim 150 ROZDZIAŁ VII. Wcześniejsze emerytury rolnicze w prawie francuskim 152 1. Polityka poprawy strukturalnych we Francji i tło regulacji 152 2. System świadczeń pieniężnych z tytułu zaprzestania działalności rolniczej 155 2.1. Uwagi ogólne 155 2.2. Odszkodowanie za zaprzestanie działalności rolniczej 156 www. texi$nexts.pi
2.3. Premia z tytułu przekazania ziemi na cele strukturalne 159 2.4. Pomoc na przekwalifikowanie zawodowe 160 3. Świadczenia związane z przekazaniem ziemi w obowiązującym prawie francuskim 160 3.1. Wcześniejsza emerytura 160 3.1.1. Uwagi ogólne 160 3.1.2. Warunki uzyskania wcześniejszej emerytury 162 3.1.3. Finansowanie wcześniejszych emerytur i ich wysokość... 167 3.2. Świadczenie związane z przekazaniem gospodarstwa rolnego... 168 3.3. Oddziaływanie wcześniejszych emerytur na przemiany strukturalne w rolnictwie, -. 169 ROZDZIAŁ VIII. Wymiana pokoleń w rolnictwie i rozwój gospodarstw rolnych w okresie programowania 2014-2020... 172 1. Uwagi ogólne 172 2. Instrumenty wymiany pokoleń w rolnictwie i rozwoju gospodarstw rolnych 174 ROZDZIAŁ IX. Skuteczność rent strukturalnych z punktu widzenia przekształceń struktur agrarnych 178 1. Wnioski z analizy prawnoporównawczej regulacji rent strukturalnych w Polsce, Niemczech i Francji 178 2. Stosowanie rent strukturalnych w państwach członkowskich Unii Europejskiej i jego fakultatywność 183 3. Renty strukturalne w wybranych państwach członkowskich Unii Europejskiej 185 4. Determinanty skorzystania z rent strukturalnych 189 5. Oddziaływanie rent strukturalnych na rolnictwo europejskie 193 Bibliografia 195