PRACOWNIA KOMPUTEROWEGO WSPOMAGANIA TECHNOLOGII POLITECHNIKA WARSZAWSKA INSTYTUT TECHNIK WYTWARZANIA ZAKŁAD AUTOMATYZACJI, OBRABIAREK i OBRÓBKI SKRAWANIEM INSTRUKCJA DO ĆWICZEŃ LABORATORYJNYCH ZARZĄDZANIE DOKUMENTACJĄ PRZY POMOCY OPROGRAMOWANIA SOLIDWORKS WORKGROUP PDM Opracował: dr inż. Tadeusz Rudaś Warszawa 2009
1. Wstęp Przedsiębiorstwa związane z działalnością produkcyjną muszą w sposób efektywny kontrolować obieg informacji dotyczącej produktów. Do tego celu służą systemy oznaczane skrótem PDM (Produkt Data Management zarządzanie danymi produktu). Zadaniem tych systemów jest przechowywanie i zarządzanie elektroniczną dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną produktów. W skład tej dokumentacji mogą wchodzić: modele części i złożeń, rysunki, wykazy elementów, analizy inżynierskie, materiały prezentacyjne, programy obrabiarek sterowanych numerycznie itp. Systemy PDM umożliwiają efektywne planowanie i zarządzanie projektami, rezultatem których jest wspomniana dokumentacja. Przedstawicielem oprogramowania PDM, znajdującego zastosowanie w przypadku stosunkowo małych grup projektowych, jest aplikacja SolidWorks Workgroup PDM. W instrukcji podano podstawowe informacje dotyczące działania aplikacji, umożliwiające posługiwanie się nią podczas zajęć z projektowania technologicznego prowadzonych na Wydziale Inżynierii Produkcji Politechniki Warszawskiej.
2. Oprogramowanie SolidWorks Workgroup PDM. Aplikacja SolidWorks Workgroup PDM jest oprogramowaniem, które może pracować w środowisku SolidWorks (instaluje się jako dodatek SolidWorks) lub jako aplikacja autonomiczna (otwierana przez SolidWorks Explorer). SolidWorks Workgroup PDM ma budowę klient/serwer. Na rys. 2.1 przedstawiono strukturę SolidWorks Workgroup PDM. Administrator Workgroup PDM PDM Vault (Przechowalnia) Użytkownicy innych aplikacji Użytkownicy SolidWorks Rys. 2.1 Struktura SolidWorks Workgroup PDM. PDM Vault (Przechowalnia) jest folderem (zwykle na serwerze), służącym do przechowywania dokumentów projektów oraz informacji związanych z zarządzaniem projektami. Przez usługę SolidWorks PDMWorks Workgroup kontrolowany jest dostęp do przechowalni i poszczególnych dokumentów. Administrator Workgroup PDM komunikuje się z przechowalnią przy pomocy narzędzia VaultAdmin. Główne zadania i możliwości Administratora SolidWorks Workgroup PDM to: Zarządzanie kontami użytkowników tworzenie zabezpieczonych (wymagających podania hasła) kont użytkowników, zmiana haseł użytkowników, tworzenie grup użytkowników i przydzielanie użytkowników do tych grup. Zarządzanie projektami tworzenie nowych projektów i podprojektów, nadawanie użytkownikom i grupom użytkowników praw dostępu do
poszczególnych projektów (tylko do odczytu, do odczytu i zapisu, brak dostępu), możliwość archiwizacji bieżącego stanu projektów. Tworzenie kopii zapasowych przechowalni (PDM Vault). Wprowadzanie globalnych ustawień przechowalni. Określenie schematu poprawek sposobu oznaczania kolejnych wersji projektu Możliwość włączenia obsługi cykli życia produktu, definiowania stanów w cyklu (np.: w trakcie projektowania, w opracowaniu, w toku, oczekiwanie na recenzję, wypuszczony na rynek, przestarzały, archiwum) i określania zasad obowiązujących przy przejściach dokumentów od jednego stanu do drugiego Użytkownicy kontaktują się z przechowalnią przy pomocy aplikacji klienckich uruchamianych z poziomu SolidWorks (użytkownicy SolidWorks) lub SolidWorks Explorer (użytkownicy innych aplikacji). Praca z dokumentami projektu może odbywać się po uprzednim utworzeniu: użytkownika, projektu i nadaniu dostępu do projektu przez administratora. Główne działania związane z ta pracą to: Wyewidencjonowanie dokumentu. Użytkownik posiadający w projekcie uprawnienia do zapisu może wyewidencjonować dokumenty projektu. Wyewidencjonowanie polega na przejęciu własności dokumentu, skopiowaniu go z serwera na dysk lokalny i otwarciu. Wyewidencjonować można tylko dokumenty nie posiadające właściciela. Użytkownik może pracować nad dokumentem, a następnie zaewidencjonować jego zmodyfikowana wersję. Każdy dokument może posiadać co najwyżej jednego właściciela. Zaewidencjonowanie dokumentu. Polega na zapisaniu dokumentu na serwerze. W przypadku modyfikacji dokumentu może go zaewidencjonować tylko właściciel. W przypadku nowego dokumentu konieczne są uprawnienia do zapisu dla projektu, w którym ma znaleźć się dokument. Nazwy dokumentów muszą być unikatowe. Przeszukiwanie przechowalni. Użytkownik może przeszukiwać przechowalnię wg zadanych przez siebie kryteriów wyszukiwania. W kryteriach można wykorzystywać warunki logiczne (np. <, >, =, zawiera itd.). Zmiana stanu w cyklu. Użytkownik może zmienić stan dokumentu w cyklu projektowym wybierając jeden ze stanów zdefiniowanych przez administratora. Tworzenie raportów. Użytkownik może przeglądać informacje o projekcie oraz zapisywać je do pliku (plik tekstowy forma tabelaryczna).
3. Klient SolidWorks Workgroup PDM dla użytkowników SolidWorks. Aby uruchomić klienta SolidWorks Workgroup PDM z poziomu SolidWorks, powinien być włączony dodatek Workgroups PDM (menu: Narzędzia, Dodatki). Klient jest zintegrowany z kartą Eksploratora plików w Okienku zadań (rys. 3.1). (Jeśli Okienko zadań nie jest aktywne, w menu Widok należy zaznaczyć opcję Okienko zadań). Rys. 3.1 Okno SolidWorks 2009 z klientem SolidWorks Workgroup PDM. Karta podzielona jest na dwie części (rys. 3.2). Górny panel zawiera widok lokalny (dokumenty znajdujące się na komputerze użytkownika). Dolny panel zawiera widok przechowalni (projekty i dokumenty znajdujące się w przechowalni na serwerze) z narzędziami Znajdź/Wyszukaj, Informacje o dokumencie, Raportowanie i Odśwież. Polecenia związane z pracą użytkownika SolidWorks Workgroup PDM dostępne są z poziomu menu podręcznego.
Widok lokalny Widok przechowalni Rys. 3.2 Karta Eksploratora plików SolidWorks z aktywnym klientem SolidWorks Workgroup PDM.
4. Klient Workgroup PDM dla innych użytkowników. SolidWorks Workgroup PDM dostępny jest również dla osób pracujących na komputerach, na których nie jest zainstalowany program SolidWorks. Klient Workgroup PDM dostępny jest wówczas po uruchomieniu programu SolidWorks Explorer (rys. 4.1). Rys. 4.1 Okno SolidWorks Explorer z aktywnym klientem SolidWorks Workgroup PDM. Lewa część okna zawiera widok plików i projektów (górny panel widok lokalny, dolny panel widok przechowalni z projektami i dokumentami). Prawa część okna zawiera informacje dotyczące zaznaczonego dokumentu. Podgląd dokumentu (zakładka Widok) jest dostępny dla plików SolidWorks, e-drawings, AutoCAD (dwg i dxf). Polecenia związane z pracą użytkownika Workgroup PDM dostępne są z poziomu menu podręcznego oraz narzędzia paska SolidWorks Explorer (Odśwież, Zapisz do pliku, Opcje, Informacje, Pomoc). Przy pomocy klienta SolidWorks Explorer nie można dokonywać ewidencjonowania dokumentów SolidWorks (do i z przechowalni). Można natomiast: otwierać dowolny dokument, zaewidencjonować dokumenty inne niż SolidWorks, modyfikować właściwości dokumentu, inkrementować poprawkę (wersję), zmieniać stan w cyklu.
5. Praca z SolidWorks Workgroup PDM. Poniżej opisano podstawowe czynności występujące przy posługiwaniu się klientem SolidWorks Workgroup PDM podczas zajęć z projektowania technologicznego z wykorzystaniem oprogramowania SolidWorks. Logowanie Na rys. 5.1 przedstawiono okno logowania klienta SolidWorks Workgroup PDM. Należy wpisać lub wybrać z listy nazwę komputera przechowalni rudy. Na większości zajęć nazwa ta będzie wyświetlana jako domyślna. Następnie należy wpisać lub wybrać z listy nazwę użytkownika i podać hasło. Nazwy użytkownika przydzielane są na pierwszych zajęciach. Początkowe hasło pokrywa się z nazwą użytkownika. Na początku zajęć student powinien zmienić hasło (menu podręczne: Opcje, zakładka Przechowalnia Vault). Rys. 5.1 Okno logowania klienta SolidWorks Workgroup PDM. Wskazanie folderu dla dokumentów SolidWorks Workgroup PDM Podczas pobierania dokumentów z przechowalni kopiowane są one na dysk lokalny do folderu określonego przez użytkownika. Ponieważ w zajęciach bierze udział wiele grup projektowych, na pierwszych zajęciach student powinien w folderze Moje dokumenty utworzyć podfolder na dokumenty SolidWorks Workgroup PDM oraz przed każdymi zajęciami wskazywać ten folder (w panelu przechowalni wskazać jej nazwę, z menu podręcznego wybrać Opcje, na zakładce Foldery w polu Moje dokumenty SolidWorks Workgroup PDM wskazać swój folder rys. 5.2)). Aby folder ten był widoczny, należy w górnym panelu okienka zadań wybrać z menu podręcznego Odśwież widok.
Rys. 5.2 Ustawianie folderu SolidWorks Workgroup PDM. Wyewidencjonowanie i otwieranie dokumentów przechowalni Należy zaznaczyć dokument w widoku przechowalni. Z menu podręcznego wybrać: Otwórz/Wyewidencjonuj dokument. Pojawia się okno dialogowe (rys. 5.3). Centralne miejsce w oknie dialogowym zajmuje lista dokumentów do wyewidencjonowania. Na liście tej znajduje się wskazany dokument oraz dokumenty, do których posiada on odniesienia. W kolumnie Opcje można zaznaczać, które z tych dokumentów mają zostać wyewidencjonowane i otwarte. Ikona oznacza przejęcie własności (można włączyć lub wyłączyć tę opcję). Posiadanie własności gwarantuje wyłączność we wprowadzaniu zmian w dokumencie oraz umożliwia zapisanie (zaewidencjonowanie) zmienionego dokumentu do przechowalni. Następna ikona informuje o stanie dokumentu (stosowane oznaczenia przedstawiono na rys. 5.4). Kolejna ikona określa typ dokumentu (rysunek, złożenie, model części itp.). Dalej podana jest nazwa pliku. Podczas wyewidencjonowania można wybrać wersję dokumentu (kolumna Poprawka) oraz wskazać folder do zapisania kopii lokalnej dokumentu (inny niż domyślny). Wyewidencjonowanie dokumentu odbywa się po wybraniu przycisku Otwórz/Wyewidencjonuj. Dokumenty zostaną skopiowane na dysk lokalny (oraz otwarte, jeśli zaznaczona jest opcja Otwórz dokument). Przycisk Wyprowadź do pliku powoduje zapisanie informacji z listy dokumentów do pliku tekstowego.
Rys. 5.3 Okno wyewidencjonowania i otwierania dokumentów. Rys. 5.4 Symbole informujące o stanie dokumentów i uprawnieniach do projektów.
Zaewidencjonowanie dokumentu Warunkiem zaewidencjonowania dokumentu (wprowadzenia go do przechowalni) jest dostęp do zapisu dla projektu, w którym ma się znaleźć oraz posiadanie własności dokumentu, jeśli jego wcześniejsze wersje znajdują się w przechowalni. Aby zaewidencjonować dokument należy zaznaczyć go w widoku lokalnym i z menu podręcznego wybrać Zaewidencjonuj ten dokument lub w przypadku otwartego dokumentów SolidWorks wybrać Zaewidencjonuj aktywny dokument lub w przypadku innych dokumentów wybrać Zaewidencjonuj z dysku. Można również przeciągnąć dokument z widoku lokalnego do widoku przechowalni. Po każdej z tych czynności wyświetlane jest okno Zaewidencjonuj dokument (rys. 5.5). Rys. 5.5 Okno zaewidencjonowania dokumentu. Centralne miejsce w oknie dialogowym zajmuje lista dokumentów do zaewidencjonowania. Na liście tej znajduje się wskazany dokument oraz dokumenty, do których posiada on odniesienia. W kolumnie Opcje można zaznaczać, które z tych dokumentów mają zostać zaewidencjonowane. Ikona oznacza zachowanie własności (można wyłączyć tę opcję zwalniając własność). Zwolnienie własności daje możliwość innym użytkownikom pracę nad tym dokumentem. Następna ikona oznacza pozostawienie kopii na dysku lokalnym (można wyłączyć tę opcję wówczas podczas zaewidencjonowania usuwana jest kopia z dysku lokalnego). Następna ikona informuje o stanie dokumentu (stosowane oznaczenia przedstawiono na rys. 5.4). Kolejna ikona określa typ dokumentu, dalej podana jest nazwa pliku. W przypadku dokumentów innych niż pochodzące z SolidWorks poniżej nazwy pliku pojawia się ikona Załącz do innego dokumentu umożliwiająca utworzenie odniesienia do innego dokumentu znajdującego się w przechowalni. W ten sposób można tworzyć strukturę drzewa w widoku przechowalni. Dla dokumentów można wpisać numer, opis i notatkę klikając pola w odpowiednich kolumnach. Można Wybrać poprawkę (numer wersji dokumentu). Poprawki są inkrementowane automatycznie zgodnie ze schematem zdefiniowanym przez
administratora. Jeśli chcemy zaewidencjonować nie ukończony dokument bez inkrementowania poprawki, należy kliknąć w kolumnie Poprawka i z listy wybrać kopia robocza. Można też wybrać projekt, do którego ma zostać zaewidencjonowany dokument oraz stan w cyklu projektowym (zgodnie ze stanami zdefiniowanymi przez administratora). Wybranie przycisku Zaewidencjonuj powoduje zaewidencjonowanie dokumentu. Przycisk Wyprowadź do pliku powoduje zapisanie informacji z listy dokumentów do pliku tekstowego. Ponieważ nazwy dokumentów w przechowalni muszą być unikatowe, w przypadku próby zaewidencjonowania dokumentu, którego nazwa występuje w innym projekcie, system zablokuje możliwość zaewidencjonowania. W przypadku próby zaewidencjonowania dokumentu o wersji równej lub starszej od istniejącej w przechowalni system wyświetla stosowne komunikaty z ostrzeżeniami i żądające potwierdzenia. Zmiana stanu w cyklu. Można określić status dokumentu przez wybór stanu w cyklu projektowym. Dostępne stany definiowane są przez administratora dla wszystkich użytkowników przechowalni. Przykładowo dla potrzeb ćwiczeń projektowych zdefiniowane zostały stany: do opracowania, w opracowaniu, do sprawdzenia, gotowe. Informacja o stanie dokumentów może być przydatna w zarządzaniu projektami. Można ją wykorzystać w procesie akceptacji dokumentów (np. wyszukując dokumenty o statusie do sprawdzenia). Ze zmiana stanu w cyklu mogą wiązać się pewne akcje zdefiniowane przez administratora np. zmiana właściciela. Na rys. 5.6 Przedstawiono okno zmiany stanu w cyklu. Okno uruchamiane jest przez wybór opcji Zmień stan w cyklu w menu podręcznym. Można również zmieniać stan w cyklu podczas zaewidencjonowania dokumentu. Rys. 5.6 Okno zmiany stanu dokumentu w cyklu projektowym.
Wyszukiwanie dokumentów. W praktyce firmy lub zespoły projektowe operują dużą liczba dokumentów. W zarzadzaniu dokumentami potrzebne sa zatem narzędzia umożliwiające wyszukiwanie na serwerze dokumentów wg różnych kryteriów. W SolidWorks Workgroup PDM, aby przeszukać przechowalnie należy z menu podręcznego wybrać Znajdź/Wyszukaj lub wybrac odpowiednią ikonę z paska narzędzi przechowalni. Wyświetlane jest okno dialogowe (rys. 5.7). Rys. 5.7 Okno dialogowe przeszukiwania przechowalni. Możliwe jest określenie zakresu wyszukiwania. Kryteria mogą dotyczyć różnych właściwości dokumentów.
6. Zadanie do wykonania. Na pierwszych zajęciach studentowi przydzielane jest konto użytkownika (nazwa i hasło). Należy zmienić hasło (p.5 Logowanie) oraz na dysku lokalnym w folderze Moje dokumenty utworzyć folder na pliki SolidWorks Workgroup PDM i dokonać stosownych ustawień w opcjach SolidWorks Workgroup PDM (p.5 Wskazanie folderu dla dokumentów SolidWorks Workgroup PDM). Po zalogowaniu się do SolidWorks Workgroup PDM w oknie przechowalni widoczny jest jeden projekt z uprawnieniami do zapisu (KOPMT_PT_01 na rys. 6.1). Projekt zawiera trzy pliki z dokumentacją konstrukcyjną: model 3D części opracowany w programie SolidWorks (P01PT1.SLDPRT na rys. 6.1) oraz rysunek części w dwóch formatach (P01PT1.SLDDRW i P01PT1.DWG na rys. 6.1). Student nie jest właścicielem tych plików i przez to nie może ich modyfikować. Może je natomiast otwierać. Do kolejnych dwóch projektów (Przykładowe zadanie, Szablony, formaty) student posiada uprawnienia tylko do odczytu. W projekcie Przykładowe zadanie znajduje się wzorzec rozwiązanego zadania. W Szablony, formaty szablony i formaty arkuszy dokumentów technologicznych oraz inne materiały pomocnicze do ćwiczeń. Rys. 6.1 Widok przechowalni z zadaniem do wykonania (w chwili rozpoczęcia projektowania). Podczas zajęć projektowych student opracowuje dokumentację technologiczną procesu obróbki. Dokumenty graficzne opracowane w programie SolidWorks powinny być zapisane w pliku: nazwa pliku z modelem 3D_TECHN.SLDDRW (P01PT1_TECHN.SLDDRW na rys. 6.2). Plik z dokumentacją opisową powinien posiadać nazwę: nazwa pliku z modelem 3D_TECHN.xls i być zaewidencjonowany jako załącznik do pliku z dokumentacją graficzną. Plik programu obróbkowego powinien posiadać nazwę; nazwa pliku z modelem 3D_ NC_nr operacji i być zaewidencjonowany jako załącznik do pliku z dokumentacją graficzną (rys. 6.2). W przypadku, gdy student w projektowaniu nie korzysta z programu SolidWorks, cała dokumentacja technologiczna powinna być zaewidencjonowana jako załączniku do pliku z rysunkiem w formacie DWG. W trakcie projektowania, po każdych zajęciach, student powinien opracowane przez siebie dokumenty zaewidencjonować je jako kopie robocze (p.5 Zaewidencjonowanie dokumentu). Po zakończeniu projektowania dokumenty należy zaewidencjonować bez opcji kopia robocza i zmienić ich stan w cyklu na do sprawdzenia (p.5 Zmiana stanu w
cyklu). Zmiana stanu w cyklu na do sprawdzenia powoduje utratę własności dokumentu i przez to brak możliwości wprowadzania dalszych modyfikacji. Rys. 6.2 Widok przechowalni po zakończeniu projektowania (przed zmianą stanu w cyklu na do sprawdzenia).