Dane makroekonomiczne z Polski Indeks PMI dla przemysłu dane Markit Indeks PMI dla przemysłu w latach 2017-2019 56,0 55,0 54,0 54,8 54,6 55,0 53,0 52,5 52,0 51,0 51,4 50,0 49,0 48,0 48,2 48,8 47,0 47,6 46,0 sty lut mar kwi maj cze lip sie wrz paź lis gru 2017 2018 2019 Według danych opublikowanych przez Markit, indeks PMI dla polskiego sektora przemysłowego w sierpniu br. wyniósł 48,8 pkt, wobec 47,4 pkt w lipcu br. (wykres obok). Wartość indeksu dziesiąty miesiąc z rzędu ukształtowała się poniżej poziomu 50 pkt, co oznacza pogorszenie koniunktury w sektorze przemysłowym. W raporcie podkreśla się jednak, iż ogólne tempo pogorszenia warunków w sektorze wyhamowało(wzrost wskaźnika PMI m/m). W raporcie wskazuje się, iż nadal niekorzystny wpływ na koniunkturę w przemyśle ma zgłaszany przez ankietowanych spadek zamówień eksportowych, który przede wszystkim można uzasadnić słabszym popytem w Europie. 1
Wydarzenia Według danych opublikowanych przez Markit, indeks PMI dla sektora przemysłowego w strefie euro w sierpniu br. wyniósł 47,0 pkt, wobec 46,5 pkt w lipcu. Tym samym wartość indeksu utrzymała się siódmy miesiąc z rzędu poniżej 50 pkt, co oznacza dalsze pogorszenie koniunktury w sektorze przemysłowym. W raporcie wskazuje się, jednak, iż (podobnie jak w Polsce) ogólne tempo pogorszenia warunków wyhamowało (wzrost wartości wskaźnika m/m). Z punktu widzenia polskiej gospodarki, obecne uwarunkowania zewnętrzne oznaczają, iż w kolejnych kwartałach utrzymywać się będzie ryzyko dla dynamiki polskiego PKB wynikające z pogorszenia relacji eksportu i importu, w efekcie którego saldo obrotów z zagranicą może obniżać tempo wzrostu gospodarczego. Tym niemniej, sierpniowe wyniki badań ankietowych pozwalają zachować umiarkowany optymizm, iż spowolnienie tempa wzrostu PKB w 2019 r. będzie umiarkowane. W serwisie UKNF opublikowano dane dotyczące sektora bankowego (banki komercyjne, oddziały instytucji kredytowych oraz banki spółdzielcze) według stanu na koniec lipca 2019 r. Wynik finansowy netto sektora bankowego wyniósł 9,1 mld zł wobec 8,9 mld zł w analogicznym okresie 2018 r. Pozytywny wpływ na wynik sektora miała głównie poprawa wyniku odsetkowego (o 2,2 mld zł, tj. o 8,4 % r/r) oraz wyniku na operacjach finansowych, z pozycji wymiany oraz z operacji walutowych (o 633 mln zł, tj. o 18,6 % r/r), które zrekompensowały wzrost kosztów funkcjonowania (o 1,6 mld zł, w tym kosztów ogólnego zarządu o 438 mln zł oraz amortyzacji o 853 mln zł), a także pogorszenie wyniku z tytułu rezerw i utraty wartości (o 988 mln zł). Wynik finansowy netto banków spółdzielczych zmniejszył się w stosunku do lipca 2018 r. o 9,2 % (tj. o 40,4 mln zł), głównie za sprawą pogorszenia wyniku z tytułu rezerw i utraty wartości (o 124,3 mln zł) oraz wzrostu kosztów funkcjonowania (o 54,5 mln zł), co tylko częściowo zostało zrekompensowane przez poprawę wyniku odsetkowego (o 94,9 mln zł), a także poprawę wyniku na operacjach finansowych, z pozycji wymiany oraz z operacji walutowych (o 46,3 mln zł). Według szacunkowych danych Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej stopa bezrobocia rejestrowanego na koniec sierpnia br. ukształtowała się na poziomie 5,2 % (tj. o 0,6 pp. mniej niż na koniec sierpnia 2018 r.). Na podstawie meldunków nadesłanych przez urzędy pracy oszacowano, iż liczba zarejestrowanych bezrobotnych wyniosła 866,7 tys. osób (tj. spadła o 1,7 tys. m/m). Dane za sierpień potwierdzają, iż bezrobocie utrzymuje się na niskim poziomie, tym niemniej należy także zwrócić uwagę na mniejszy niż w latach ubiegłych spadek liczby bezrobotnych w ujęciu miesięcznym (o 1,7 tys. m/m osób, co jest najsłabszym wynikiem dla tego okresu porównawczego od 2013 r.). W tym kontekście, szacunkowe dane o bezrobociu rejestrowanym mogą sugerować, iż szczyt koniunktury w bieżącym cyklu jest już za nami. Według danych opublikowanych przez amerykański Departament Handlu, miesięczny deficyt handlowy w USA wyniósł w lipcu br. 54,0 mld dolarów, wobec 55,5 mld dolarów deficytu w czerwcu br. i 52,4 mld w lipcu 2018 r. Warto podkreślić, iż 91 % deficytu USA generowane jest w wymianie handlowej z trzema partnerami (Chiny, Unia Europejska oraz Meksyk, które mają odpowiednio 61 %, 18 % oraz 13 % udział). Utrzymywanie się znaczącego deficytu w relacjach z głównymi partnerami handlowymi jest jednym z argumentów administracji prezydenta USA, za pomocą których uzasadniane są próby renegocjacji obowiązujących umów (w listopadzie 2018 r. podpisano nowe porozumienie handlowe z Meksykiem - link, zaś obecnie trwają negocjacje handlowe z Chinami). Można mieć jednak wątpliwości, czy działania podejmowane przez USA przełożą się na ograniczenie deficytu handlowego. Wątpliwości te wynikają stąd, iż Stany Zjednoczone deklarują równocześnie utrzymywanie w najbliższych latach bardzo łagodnej polityki fiskalnej (tzn. pogłębienie deficytu finansów publicznych). Utrzymywanie wysokiego deficytu budżetowego jest zaś postrzegane jako stymulant deficytu handlowego (wzrost wydatków publicznych pochodzących z emisji długu powoduje wzrost popytu konsumpcyjnego, który z kolei zwiększa import). Do czasu uporządkowania polityki fiskalnej (tj. ograniczenia deficytu finansów publicznych), nierównowaga w obrotach handlowych USA prawdopodobnie będzie się utrzymywać (pomimo prób nałożenia wyższych ceł na wybrane towary sprowadzane do tego kraju). Według danych amerykańskiego Departamentu Pracy, stopa bezrobocia w sierpniu 2019 r. wyniosła 3,7 % (bez zmian m/m), zaś zatrudnienie wzrosło o 130 tys. osób m/m, wobec wzrostu o 159 tys. m/m w lipcu (po korekcie). Dane za sierpień są potwierdzeniem dobrej koniunktury gospodarczej w USA. Tym niemniej, spowolnienie dynamiki wzrostu zatrudnienia może wzmocnić oczekiwania niektórych uczestników rynku odnośnie możliwej obniżki stóp procentowych przez Fed we wrześniu br. W tym kontekście, dane z amerykańskiego rynku pracy, które zostały opublikowane w godzinach popołudniowych w piątek (06.09) mogą być jednym z czynników osłabiających dolara w najbliższych dniach. Równocześnie, wzmocnienie rynkowych oczekiwań na złagodzenie polityki przez komitet Fed może mieć pozytywny wpływ na notowania złotego, szczególnie w relacji wobec amerykańskiej waluty. 2
Rynki finansowe Rynek stóp procentowych 1,90% 1,85% 1,80% 1,79% 1,79% 1,81% 1,81% 1,85% 1,72% 1,70% 1,72% 1,64% 1,60% 1,64% 1M 3M 6M 9M 1Y 2019.08.30 2019.09.05 W minionym tygodniu rynkowe stawki WIBOR/WIBID w głównych tenorach nie zmieniły się (wykres obok). Brak sygnałów ze strony większości przedstawicieli Rady Polityki Pieniężnej o możliwych zmianach w poziomie stóp NBP w perspektywie najbliższych miesięcy powinien sprzyjać stabilizacji rynkowych stawek w kolejnych tygodniach. Najbliższe posiedzenie decyzyjne RPP odbędzie się w dn. 10-11 września 2019 r. Oczekuje się, iż stopy NBP pozostaną we wrześniu bez zmian. Średnie rynkowe stopy procentowe w okresie 02 05.09.2019 r. OKRES WIBOR EURIBOR LIBOR-USD LIBOR-CHF LIBOR-GBP 1M 1,64% -0,44% 2,06% -0,91% 0,71% 3M 1,72% -0,44% 2,12% -0,86% 0,76% 6M 1,79% -0,44% 2,00% -0,84% 0,79% 1Y 1,85% -0,38% 1,92% -0,75% 0,84% 3
Rynek walutowy 4,5 4,384 4,369 4,367 4,339 4,341 4,339 4,2 4,017 4,019 4,024 3,997 4,002 3,975 3,9 3,972 3,982 3,988 3,941 3,933 3,932 3,6 30.08 02.09 03.09 04.09 05.09 06.09 EUR/PLN USD/PLN CHF/PLN W ostatnich dniach złoty odrobił część strat wobec euro, dolara oraz franka szwajcarskiego (tabela obok). Szansą na dalsze umocnienie złotego oraz innych walut z tzw. rynków wschodzących jest perspektywa prawdopodobnych obniżek stóp procentowych w strefie euro (posiedzenie decyzyjne w dn. 12 września) oraz w USA (posiedzenie decyzyjne w dn. 17-18 września br.). Dostrzegając szansę, jaką dla złotego są najbliższe posiedzenia głównych banków centralnych, należy jednak pamiętać, iż dopóki dominują obawy o rozwój wydarzeń wokół tzw. wojen handlowych, aktywa postrzegane jako ryzykowne (waluty z rynków wschodzących) mają ograniczone pole do umocnienia. Na europejskich rynkach kluczowe znaczenie mają również wydarzenia związane z kryzysem politycznym w Wielkiej Brytanii, który jednak wpływa głównie na kurs funta w relacji wobec innych walut. WYSZCZEGÓLNIENIE 30.08.2019 06.09.2019 ZMIANA USD/PLN 3,9717 3,9315-1,0% EUR/PLN 4,3844 4,3392-1,0% CHF/PLN 4,0174 3,9753-1,0% 4
Rynek towarowy 109,0 Ceny surowców - dane indeksowe, 30.08=100 106,0 103,0 100,0 101,5 100,0 100,9 100,0 97,0 94,0 30.08 02.09 03.09 04.09 05.09 Ropa Złoto Srebro W okresie 30.08-05.09.2019 r. cena ropy Brent wzrosła o 0,9 %. Pomimo zwyżki, perspektywy trwałych wzrostów cen ograniczają zarówno czynniki podażowe, w szczególności wysokie wydobycie surowca w USA (12,4 mln baryłek dziennie w tygodniu zakończonym 30 sierpnia br., według danych amerykańskiej agencji E.I.A.), jak i osłabienie koniunktury gospodarczej na świecie w 2019 r. Powyższe uwarunkowania mogą determinować globalny układ sił podaży i popytu, doprowadzając w najbliższych miesiącach do utrzymywania się cen ropy poniżej poziomu 70 dolarów za baryłkę. Czynnikiem ryzyka dla takiego scenariusza jest m.in. rozwój sytuacji na Bliskim Wschodzie (Iran), a także w Afryce Północnej (Libia). Warto przypomnieć, iż średnia cena za baryłkę ropy Brent w okresie 01.01-05.09.2019 r. była o 7 dolarów, tj. o 10 % niższa niż przed rokiem. Prawdopodobnie niższy niż w 2018 r. średni poziom cen ropy na światowych rynkach powinien być jednym z czynników ograniczających tempo wzrostu cen konsumpcyjnych w Polsce w 2019 r. W tym kontekście, uwarunkowania zewnętrzne w najbliższych miesiącach powinny wzmacniać oczekiwania dotyczące stabilizacji stóp procentowych NBP. Data Cena ropy (USD/bbl) Cena złota (USD/oz.) Cena srebra (USD/oz.) 30.08 60,43 1519,85 18,35 02.09 58,66 1530,34 18,45 03.09 58,26 1546,70 19,23 04.09 60,70 1552,35 19,57 05.09 60,95 1519,10 18,63 5
Rynek kapitałowy 27 400 2 450 26 500 2 350 25 600 2 250 24 700 2 150 23 800 2 050 WIG20 (prawa oś) Dow Jones (lewa oś) W okresie 30.08-05.09 WIG20 spadł o 1,3 %. Wydaje się, iż w warunkach utrzymywania się czynników ryzyka (związanych m.in. z wojnami handlowymi ), perspektywa trwałych zwyżek cen akcji na rynkach rozwijających się (do których zaliczana jest Polska) pozostaje mało prawdopodobna. Kalendarium Kalendarium (09-20.09.2019 r.)* Data Kraj Wskaźnik makro Okres 11 września Polska 12 września Strefa euro 13 września Polska 18 września USA 19 września Polska Decyzja w sprawie stóp procentowych Decyzja w sprawie stóp procentowych Inflacja konsumentów (finalne dane), r/r Decyzja w sprawie stóp procentowych Produkcja przemysłowa, zmiana r/r Wartość poprzednia IX 1,50% IX 0,00% VIII 2,9%** IX 2,00-2,25% VIII 5,8% * kolejne wydanie Komentarza tygodniowego zostanie opublikowane w dn. 23.09.2019 r. ** według wstępnych informacji opublikowanych przez GUS, wskaźnik inflacji konsumentów w sierpniu br. wyniósł 2,8% r/r DEPARTAMENT PLANOWANIA I ANALIZ Daniel Piekarek Analityk Makroekonomiczny, tel.: 22 539-54-97 Niniejsze opracowanie zostało sporządzone wyłącznie w celu informacyjnym i nie może być traktowane jako doradztwo ani porada inwestycyjna. W szczególności nie może być traktowane jako oferta ani propozycja zawarcia jakiejkolwiek transakcji, jak również nie jest formą reklamy ani ofertą sprzedaży jakiejkolwiek usługi świadczonej przez Bank BPS S.A. Przedstawione opinie i komentarze są niezależnymi opiniami Banku BPS S.A. i pozostają aktualne wyłącznie w momencie ich wydania. Przy ich opracowaniu wykorzystano źródła informacji, które są uważane za wiarygodne i dokładne, jednak zastrzegamy, iż mimo to mogą być one niekompletne lub skrócone. Niniejszy dokument stanowi własność Banku. Kopiowanie i rozpowszechnianie niniejszego dokumentu w całości lub w części możliwe jest wyłącznie po uprzednim uzyskaniu pisemnej zgody Banku. 6