X POLSKO-NIEMIECKA KONFERENCJA ENERGETYKA PRZYGRANICZNA POLSKI I NIEMIEC DOŚWIADCZENIA I PERSPEKTYWY SULECHÓW, 21-22 LISTOPAD 2013



Podobne dokumenty
GAZ ZE ŹRÓDEŁ NIEKONWENCJONALNYCH POTENCJAŁ POSZUKIWAWCZY, DOTYCHCZASOWE DOŚWIADCZENIA mgr inż. Aldona Nowicka, mgr inż. Małgorzata Koperska PGNiG SA

POTENCJAŁ ZASOBOWY POLSKI W ZAKRESIE GAZU I ROPY NAFTOWEJ Z PUNKTU WIDZENIA DZIAŁALNOŚCI POSZUKIWAWCZEJ PGNIG SA

Gaz z łupków nowe wyzwanie na obszarze wyniesienia Łeby

Marek Narkiewicz GAZ ŁUPKOWY W POLSCE MIĘDZY GEOLOGIĄ A NADZIEJĄ

Ewa Zalewska Dyrektor Departament Geologii i Koncesji Geologicznych Ministerstwo rodowiska. Lublin

Znaczenie terytorium województwa lubelskiego w ogólnopolskim projekcie rozpoznania geologicznego dla poszukiwań shale gas i tight gas

Gaz łupkowy na Lubelszczyźnie szanse i wyzwania ORLEN Upstream Sp. z o.o. - poszukiwanie i rozpoznawanie gazu ziemnego w złoŝach niekonwencjonalnych

Środowiskowe aspekty wydobycia gazu łupkowego

Intensyfikacja poszukiwania gazu z łupków

Jerzy Hadro. PETRO-KONSULT ul. Grota Roweckiego 11/ Kraków

PERSPEKTYWY GAZU ŁUPKOWEGO W POLSCE

Poszukiwanie gazu ze złóż łupkowych: perspektywa i inicjatywy Samorządu Województwa Pomorskiego

WĘGIEL KAMIENNY PODSTAWOWY SUROWIEC POLSKIEJ ENERGETYKI ZASOBY GEOLOGICZNE BILANSOWE

Warszawa, 13 czerwca 2017 DRO.III IK: Pan Marek Kuchciński Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej. Szanowny Panie Marszałku,

GAZ Z ŁUPKÓW.

Technologia. Praca magazynu gazu charakteryzuje się naprzemiennie występującymi cyklami zatłaczania i odbioru gazu.

GDZIE UWIĘZIONY JEST GAZ ŁUPKOWY I CZY ŁATWO GO WYDOBYĆ

CO WARTO WIEDZIEĆ O GAZIE Z ŁUPKÓW

POSZUKIWANIA GAZU Z ŁUPKÓW W POLSCE

Co warto wiedzieć o gazie z łupków

Aspekty środowiskowe eksploatacji gazu z łupków

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA. Program Geo-Metan. Przedeksploatacyjne ujęcie metanu z pokładów węgla otworami powierzchniowymi

MOśLIWOŚCI REALIZACJI CCS W GRUPIE LOTOS Z WYKORZYSTANIEM ZŁÓś ROPY NAFTOWEJ NA BAŁTYKU C.D.

LOTOS Petrobaltic S.A. Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo S.A. Akademia Górniczo- Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Środowiskowe aspekty wydobycia gazu z łupków

Wiele interesujących danych znajduje się na stronie:

Wykonanie stymulacji produktywności metanu w otworach Gilowice 1 i Gilowice 2H

Gospodarka wodna w fazie poszukiwania i eksploatacji złóż gazu

Oprócz podstawowej działalności produkcyjnej, jesteśmy operatorem największego

podatek dochodowy opłata(wynagrodzenie) za użytkowanie górnicze ustalana w umowie pomiędzy koncesjonariuszem a Skarbem Państwa

Potencjał dla poszukiwań złóŝ gazu ziemnego w łupkach dolnego paleozoiku (shale gas) w Polsce

P O L I T Y K A K O N C E S Y J N A

Dr hab. inż. Stanisław Nagy, prof. nzw.

Wydobycie gazu łupkowego w Polsce podsumowanie bieżącego etapu prac oraz ocena perspektyw na najbliższe lata

Gaz łupkowy. Polskie strategie i regulacje. Konferencja SCC, 18 listopada 2011 Perspektywy gazu niekonwencjonalnego w Polsce

Badania środowiskowe związane z poszukiwaniem i rozpoznawaniem gazu z łupków

Poszukiwania i wydobycie gazu z łupków Stan projektu

Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin

NIEKONWENCJONALNY GAZ ZIEMNY GAZ Z ŁUPKÓW UNCONVENTIONAL NATURAL GAS SHALE GAS

Kopalnie węgla kamiennego i metanu? Doświadczenia ze szczelinowania pokładów węgla

Nazwa i adres przedsiębiorcy Z-3 Zestawienie zmian zasobów złóż ropy naftowej, gazu ziemnego i metanu pokładów węgla kamiennego

GOSPODARKA ZŁÓŻ SUROWCÓW MINERALNYCH i ICH OCHRONA

Krzysztof Tchórzewski

Bardzo poważne luki naukowe w geotechnice stosowanej w przemyśle wydobycia gazów łupkowych

Poszukiwania gazu z łupków a ochrona środowiska - studium przypadku na przykładzie Polski

Badania środowiskowe w procesie poszukiwania i rozpoznawania gazu z formacji łupkowych

Jak gaz łupkowy wpłynie na ceny gazu dla odbiorców? - Józef Dopke

POLSKI GAZ ŁUPKOWY KOMPENDIUM WIEDZY O NIEKONWENCJONALNYCH ŹRÓDŁACH GAZU W POLSCE

Dobre praktyki w zakresie dialogu społecznego

WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Doświadczenia Talisman Energy w produkcji gazu ziemnego z skał łupkowych

Ile koncesji wydano na rozpoznawanie i eksploatację węglowodorów, które nadal obowiązują?

LWR /2012 P/12/186 WYSTĄPIENIE POKONTROLNE

Warszawa, dnia 10 lipca 2015 r. Poz. 968 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 1 lipca 2015 r.

KGZ Żuchlów. KGZ Żuchlów Stara Góra, Góra tel

STATUS PROJEKTU POLSKI GAZ Z ŁUPKÓW perspektywa inwestorów

METODYKA POSZUKIWAŃ ZLÓŻ ROPY NAFTOWEJ I GAZU ZIEMNEGO

ZAGROŻENIA NATURALNE W OTWOROWYCH ZAKŁADACH GÓRNICZYCH

I N F O R M A C J A w sprawie poszukiwań gazu łupkowego w Polsce z uwzględnieniem zaangażowania w tę działalność Stanów Zjednoczonych

Wyniki finansowe GK PGNiG za I kwartał Jacek Murawski, Wiceprezes ds. finansowych 14 maja 2013

OCENA ZASOBÓW WYDOBYWALNYCH GAZU ZIEMNEGO I ROPY NAFTOWEJ W FORMACJACH ŁUPKOWYCH DOLNEGO PALEOZOIKU W POLSCE (BASEN BAŁTYCKO - PODLASKO LUBELSKI)

MoŜliwości realizacji CCS w Grupie LOTOS z wykorzystaniem złóŝ ropy naftowej na Bałtyku

Nowe wnioski koncesyjne wg stanu na dzień 1 marca 2014 r. SUROWCE ENERGETYCZNE

Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA

Strategia PGNiG wobec zagranicznych rynków gazu GAZTERM 2019

(2018/C 163/06) SEKCJA I: PODSTAWA PRAWNA

Raport o oddziaływaniu na środowisko przedsięwzięcia:

Wizytacja stacji hydrogeologicznych sieci obserwacyjno-badawczej wód podziemnych kwietnia 2015 r.

GAZ Z ŁUPKÓW PRZYSZŁOŚĆ DLA POLSKI


Zasoby gazu ze złóż niekonwencjonalnych - informacje ogólne i główne pojęcia

wiedza o gazie z łupków w Europie

Zasoby wodne a wydobycie gazu z łupków

Informacja dla mieszkańców

Wstęp. Środowiskowe aspekty poszukiwań i produkcji gazu ziemnego łupkowego. Technologiczna specyfika wydobycia gazu łupkowego

Stanowisko Prezydium Polskiej Akademii Nauk dotyczące gazu ziemnego znajdującego się w warstwach łupkowych (tzw. gazu łupkowego)*

ExxonMobil i gaz upkowy w województwie lubelskim

TECHNIKI MONITOROWANIA I OBNIŻANIA SIĘ GRUNTU ZWIĄZANYCH Z Z ŁUPKÓW

W prezentacji przedstawiono rezultaty projektu badawczego zrealizowanego w latach przez konsorcjum w składzie Państwowy Instytut

GAZU ZIEMNEGO. Podstawowe fakty POSZUKIWANIA I WYDOBYCIE. Organizacja Polskiego Przemysłu Poszukiwawczo-Wydobywczego

Zagospodarowywanie złóż niekonwencjonalnych węglowodorów. grudzień 2011

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku założenia i perspektywy rozwoju sektora gazowego w Polsce

NAFTA-GAZ, ROK LXXII, Nr 11 / 2016

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 6 lipca 2005 r.

Ministerstwo Środowiska Departament Geologii i Koncesji Geologicznych

CO WARTO WIEDZIEĆ O GAZIE ZIEMNYM

Organizacja Polskiego Przemysłu Poszukiwawczo-Wydobywczego POSZUKIWANIA I WYDOBYCIE GAZU ZIEMNEGO. Podstawowe fakty

(2018/C 163/04) SEKCJA I: PODSTAWA PRAWNA

PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE GMINY WOŹNIKI NA LATA

P R O T O K Ó Ł. z Zebrania Plenarnego Komitetu Gospodarki Surowcami Mineralnymi PAN w Instytucie Nafty i Gazu w dniu 21 kwietnia 2004 roku

PGNiG SA Oddział w Zielonej Górze

Ekonomiczne aspekty eksploatacji niekonwencjonalnych złóż gazu w Polsce

Surowce energetyczne (węgiel kopalny, ropa naftowa, gaz ziemny)

GRUPA ORLEN SPIS TREŚCI

NIEKONWENCJONALNE ZŁOŻA GAZU ZIEMNEGO W POLSCE. GAZ W ŁUPKACH (SHALE GAS) I GAZ ZAMKNIĘTY (TIGHT GAS)

Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu AGH w Krakowie

Doświadczenia Grupy PGNiG w działalności na rynkach krajów arabskich Rafał Oleszkiewicz

prof. dr hab. Marian Harasimiuk dr Witold Wołoszyn UMCS, Lublin Gaz łupkowy problemy środowiskowe w warunkach lubelskich

podstawie odsłonięć i objawów powierzchniowych w obszarze Krosno-Rymanów- Jaśliska. Ocena ropogazonośności formacji fliszowych na

Transkrypt:

X POLSKO-NIEMIECKA KONFERENCJA ENERGETYKA PRZYGRANICZNA POLSKI I NIEMIEC DOŚWIADCZENIA I PERSPEKTYWY SULECHÓW, 21-22 LISTOPAD 2013 SHALE GAS, TIGHT GAS MINIONY ROK W POSZUKIWANIACH mgr inż. Aldona Nowicka PGNiG SA Oddział Geologii i Eksploatacji, Ośrodek Regionalny w Pile Piła, październik 2013

Wejherowo 4/2009/p - aktualna do 21.05.2021 Kartuzy - Szemud 72/2009/p - aktualna do 10.12.2015 Stara Kiszewa 1/2011/p - aktualna do 11.01.2017

Zainteresowanie rejonem Kościerzyna Gdańsk rozpoczęło się w 2000 roku, kiedy to w Ośrodku Regionalnym w Pile zostały opracowane projekty oraz wnioski koncesyjne dla obszarów koncesyjnych: Wejherowo, Kartuzy oraz Kościerzyna. Główna koncepcja poszukiwań w omawianym rejonie dotyczyła przede wszystkim rozpoznania utworów dolomitu głównego (bariera oolitowa) oraz utworów kambru środkowego, o którym to wówczas nie wiedzieliśmy prawie nic.

MAPA KONCESJI NA POSZUKIWANIE, ROZPOZNAWANIE ORAZ WYDOBYWANIE ROPY NAFTOWEJ, GAZU ZIEMNEGO I METANU Z POKŁADÓW WĘGLA KAMIENNEGO lipiec 2007 rok

I PRZYSZEDŁ ROK 2009

OBSZARY WYSTĘPOWANIA DOLNOPALEOZOICZNYCH ŁUPKÓW W POLSCE (P. Poprawa, 2010) ZASOBY WYDOBYWALNE SHALE GAS W POLSCE Wg Wood Mackenzie (07.2010) 1400 mld m 3 Wg Advanced Res. Int. (08.2010) 3000 mld m 3 Wg EIA (U.S. Department of Energy) (06.2011) 5300 mld m 3 Wg PIG PIB (03.2012) - zasoby gazu ziemnego 346-768 mld m 3, - zasoby ropy naftowej 215-268 mln ton Wg EIA (06.2013) - 4 200 mld m 3, w tym: - basen bałtycki 3 000 mld m 3 gazu ziemnego, 160 mln ton ropy z łupków - basen lubelski 250 mld m 3 gazu ziemnego - basen podlaski 140 mld m 3 gazu ziemnego c.d.n..

MAPY KONCESJI NA POSZUKIWANIA ZŁÓŻ WĘGLOWODORÓW według stanu na 01.10.2013 r PODZIAŁ POD WZGLĘDEM TYPU ZŁÓŻ PODZIAŁ POD WZGLĘDEM KONCESJONARIUSZY

W ujęciu ogólnym pod pojęciem gaz z łupków rozumie się gaz ziemny zawarty w silnie zdiagenezowanych skałach ilasto-mułowcowych, charakteryzujących się małą porowatością i niską przepuszczalnością. Z reguły są to osady, których sedymentacja następowała w środowisku morskim wraz z dużą ilością substancji organicznej. W efekcie, przy zachowaniu korzystnych warunków katagenetycznych mógł powstawać gaz ziemny. Powyżej takich osadów zalegają skały uszczelniające, którymi również są utwory ilasto-mułowcowe, o dużej miąższości. Gaz jest uwięziony w przestrzeni mikroporowej pomiędzy pakietami minerałów ilastych i pyłu kwarcowego. Wskaźniki geochemiczne w tego typu złożach zawsze wskazują na syngenetyczność węglowodorów z osadami.

from Midnight Oil and Gas, 2009

OBSZAR PADU LUBOCINO PRZED ROZPOCZĘCIEM PRAC WIERTNICZYCH

KAMBR ŚRODKOWY Głębokość końcowa: 3050 m Wiercenie rozpoczęto: 12.12.2010 Wiercenie zakończono: 08.03.2011

Otwór został wywołany w dniu 3 września 2011 roku; spalano gaz ziemny na flarze, prowadzono obserwację ciśnienia oraz przygotowano odwiert do oczyszczania

Wyniki uzyskane z realizacji otworu LUBOCINO-1 dały podstawę do zaprojektowania w obrębie klastra Lubocino kolejnych otworów wiertniczych, tj. LUBOCINO-2H oraz LUBOCINO-3H. Otwór LUBOCINO-2H był pierwszym horyzontalnym odwiertem łupkowym zrealizowanym przez PGNiG SA. Z uwagi na jego nowatorskie (nie stosowane w dotychczasowych pracach) zadanie geologiczne otwór LUBOCINO-2H miał charakter otworu badawczego. Wiercenie wspomnianego otworu miało miejsce w dn. 29.08-03.10.2012 roku. Otwór LUBOCINO-3H jest aktualnie w wierceniu. Pierwszoplanowym zadaniem geologicznym otworów horyzontalnych była ocena nasycenia poziomów dolnego syluru i ordowiku w kontekście odkrycia niekonwencjonalnego złoża węglowodorów typu shale gas / shale oil otworem Lubocino-1 oraz ocena możliwości jego eksploatacji.

TRÓJWYMIAROWA PREZENTACJA TRAJEKTORII OTWORU NA TLE WYNIKÓW SEJSMIKI 3D

PRZYKŁADY GEOMETRII SZCZELIN WYWOŁANYCH ZABIEGAMI SZCZELINOWANIA MONITORING MIKROSEJSMICZNY

LOKALIZACJA PROJEKTOWANYCH OTWORÓW OPALINO-3, OPALINO-4 ORAZ OPALINO-5 OPALINO-2 O-3 OPALINO-5 O-4