Narządy zmysłu Arkadiusz Pikora Zadanie 1. Dokoocz zdanie wybierając odpowiedz spośród podanych *A-F].Do aparatu ochronnego oka zalicza się : A.Powieki B. Naczyniówkę C. Twardówkę D. Spojówkę E. Soczewkę F. Poprawne odpowiedzi to A i D Zadanie 2. Dokoocz zdanie wybierając odpowiedz spośród podanych *A-F] Rolą brwi jest : A.Zwężanie i rozszerzanie źrenicy B. Ochrona gałki ocznej przed pyłami i zanieczyszczeniami C. ochrona gałki ocznej przed dostaniem się do niej kropel potu spływających po czole D. Załamywanie światła E.Skupianie światła na tęczówce F. Poprawne odpowiedzi to B i D Zadanie 3. Dokoocz zdanie wybierając odpowiedz spośród podanych *A-D.] Zagłębienie kostne w którym umieszczona jest gałka oczna nosi nazwę : A. Oczodół B. Gałkodół C. Szpary ocznej D. Poprawne odpowiedzi to A i C Zadanie 4. Dokoocz zdanie wybierając odpowiedz spośród podanych *A-D].Funkcją ciała szklistego w gałce ocznej jest : A. Nadawanie kształtu kulistego B. Regulacja ciśnienia śródgałkowego C. Ułatwianie poruszania się gałce po wgłębieniu kostnym D. Wszystkie odpowiedzi są poprawne Zadanie 5. Zaznacz, które z przedstawionych w poniższej tabeli zdao są prawdziwe (P), a które fałszywe (F) Ściana gałki ocznej zbudowana jest z czterech błon : twardówki, naczyniówki, siatkówki i spojówki. Rogówka pełni funkcję ochronną, a na naczyniówce znajdują się receptory. Rogówka jest częścią twardówki. Z przodu naczyniówka jawi się jako soczewka. Czopki i pręciki rozmieszczone są na siatkówce równomiernie. Pręciki są wrażliwe na ruch a czopki rejestrują barwy. Miejsce wejścia do gałki ocznej nerwu wzrokowego nazywa się plamką ślepą. Największe skupisko pręcików nazywane jest plamką żółtą. Soczewka to przezroczysty twór w kształcie dysku, którego zadaniem jest
załamywanie promieni świetlnych tak, aby mogły skupid w określonym miejscu na białkówce. Źrenica jest ciemnym otworem w centralnej części widzianego od przodu oka, który zmniejsza lub zwiększa swoją średnicę w zależności od natężenia padającego nao światła. Regulacja wielkości źrenicy odbywa się niezależnie od naszej woli, gdyż reakcją tą kieruje wegetatywny układ nerwowy, a zajście takiej reakcji umożliwiają mięśnie gładkie tęczówki. Zwężanie lub rozszerzanie się źrenicy nazywane jest adaptacją oka. Miejsce na siatkówce, w którym nie występują receptory nazywa się plamką ślepą. Czopki przeważają liczebnie nad pręcikami, gdyż jest ich około 20 razy więcej. W czopkach i pręcikach następuje zamiana bodźców świetlnych na impulsy nerwowe, które przekazywane są następnie do ośrodkowego układu nerwowego nerwem wzrokowym. Korowym ośrodkiem wzroku jest płat potyliczny. Zadanie 6. Uporządkuj podane etapy powstawania obrazu tak, aby powstał etapowy opis powstawania obrazu zgodny z faktyczną kolejnością występowania podanych etapów. Wpisz cyfry (1-5) w odpowiednie miejsca.. Promienie świetlne przechodzą przez źrenicę.. Soczewka częściowo załamuje promienie świetlne.. Załamane promienie skupiają się na siatkówce.. Promienie świetlne częściowo załamuje rogówka... Powstaje obraz. Zadanie 7. Uzupełnij poniższy tekst pojęciami (1-5) zaznaczając w każdym podpunkcie literę A lub B. Jeśli oglądany przez nas obiekt jest. (7.1), soczewka spłaszcza się. Światło jest wtedy (7.2) załamywane. Gdy jednak patrzymy na przedmiot znajdujący się. (7.3), soczewka uwypukla się. Wskutek tego światło załamywane jest.. (7.4). Zdolnośd soczewki do spłaszczania się i uwypuklania nazywa się. (7.5) oka. 7.1 7.2 7.3 7.4 7.5 A. zbliżony A. słabiej A. daleko A. słabiej A. adaptacją B. oddalony B. mocniej B. blisko B. mocniej B. akomodacją Zadanie 8. Skreśl wyrazy tak, aby powstał tekst o prawidłowym znaczeniu. Obraz powstający na siatkówce jest odwrócony, pomniejszony i nierzeczywisty/odwrócony, powiększony i rzeczywisty/ odwrócony, pomniejszony i rzeczywisty. Zjawisko, gdy nasze oczy widzą obrazy inaczej/tak samo niż / jak wyglądają one w rzeczywistości nazywa się złudzeniem optycznym. Zadanie 9. Przyporządkuj do danych miejsc w tabeli, litery odpowiadające strukturom anatomicznym (A-H) w uchu tak, aby w tabeli znalazło się zestawienie struktur anatomicznych i ich położenia w danej części ucha.
UCHO ZEWNĘTRZNE (1) UCHO ŚRODKOWE (2) UCHO WEWNĘTRZNE (3) A. trąbka Eustachiusza E. jama bębenkowa H. kowadełko B. strzemiączko F. błędnik kostny I. ślimak C. małżowina uszna D. błona bębenkowa G. przewód słuchowy J. błędnik błoniasty Zadanie 10. Zaznacz, które z przedstawionych w poniższej tabeli zdao są prawdziwe (P), a które fałszywe (F) Kanały półkoliste znajdują się w liczbie trzech w uchu wewnętrznym i odpowiadają za rejestrowanie zmian wynikłych ze zmiany położenia ciała. Kanały półkoliste bezpośrednio łączą się ze ślimakiem. Każdy z kanałów półkolistych leży w innej płaszczyźnie, co umożliwia odbieranie informacji o położeniu ciała w różnych miejscach. Właściwe receptory słuchu znajdują się w ślimaku. Małżowina uszna jest tworem zbudowanym z tkanki kostnej pokrytej skórą. W kanałach półkolistych znajdują się rzęski. Rolą trąbki Eustachiusza jest wyrównywanie ciśnieo pomiędzy jamą ucha, ja jama gardła, by nie doszło do uszkodzenia błony bębenkowej. Zadanie 11. Uporządkuj podane etapy odbierania dźwięków tak, aby powstał etapowy opis mechanizmu odbioru dźwięków zgodny z faktyczną kolejnością występowania podanych etapów. Wpisz cyfry (1-4) w odpowiednie miejsca.. Drganie kosteczek słuchowych.. Drganie błony bębenkowej.. Małżowina uszna zbiera fale dźwiękowe.. Drganie płynu w ślimaku i przekazanie przez komórki receptorowe ( narząd Cortiego) impulsu do nerwu przedsionkowo-ślimakowego. Zadanie 12. Dokoocz zdania (1-2) wybierając odpowiedź spośród podanych *A-F]. 12.1 Receptorami służącymi do odbierania zapachów są : A. komórki czuciowe B. komórki zapachowe C. komórki eteryczne D. komórki węchowe E. komórki nosowe F. komórki opuszkowe
12.2 Receptory powyższe odbierają bodźce : A. fizyczne B. chemiczne C. mechaniczne D. biologiczne E. poprawne odpowiedzi to A i B F. poprawne odpowiedzi to A i C Zadanie 13. Zaznacz, które z przedstawionych w poniższej tabeli zdao są prawdziwe (P), a które fałszywe (F). Język jest narządem zbudowanym głównie z mięśni gładkich. Na języku występują cztery rodzaje brodawek: liściaste, grzybowate, nitkowate i okolone, z czego największe są okolone występujące na tylnej części języka. Człowiek jest zdolny do rozróżniania pięciu smaków podstawowych: kwaśnego, gorzkiego, słonego, słodkiego i umami. Receptory Samku gorzkiego znajdują się po bokach języka. Receptory słodkiego smaku znajdują się na jego czubku. Receptory słonego smaku znajdują się w środkowej części języka. W brodawkach językowych umiejscowione są kubki smakowe, które są właściwymi receptorami smaku. Od każdego kubka smakowego odchodzi zakooczenie nerwowe. Zadanie 14. Uporządkuj elementy narządu smaku, zaczynając od najmniejszego. Wpisz cyfry 1-3... kubki smakowe brodawki języka komórki smakowe Zadanie 15.* Dokoocz zdanie wybierając odpowiedź spośród podanych (A-F). Do receptorów rozmieszczonych w skórze nie należy : A. ciałko dotykowe B. ciałko nacisku i wibracji C. narząd Cortiego D. kolbka Krausego E. ciałko blaszkowate F. ciałko Ruffiniego Zadanie 16. Przyporządkuj dane cechy ciał (A-J) do narządów zmysłów, dzięki którym możemy się o nich dowiedzied. Oko (1) Ucho (2) Skóra (3) Język (4) Nos (5)
A. ciało jest twarde F. ciało wydziela przyjemny zapach B. ciało jest gorzkie G. ciało jest jasne C. ciało jest miękkie H. ciało jest głośne D. ciało jest zielone I. ciało jest słone E. ciało nie wydaje żadnych dźwięków J. ciało jest zimne Zadanie 17. Uzupełnij poniższy tekst pojęciami (1-5) zaznaczając w każdym podpunkcie literę A lub B. Kiedy zakooczenia nerwowe odpowiedzialne z powstawanie bólu zostaną bardzo słabo pobudzone odczuwamy...(17.1). Może je powodowad.. (17.2). 17.1 17.2 A. drapanie A. owad poruszający się po skórze B. swędzenie B. użądlenie osy Numer zadania odpowiedź Punktacja 1 F 0-1 2 C 0-1 3 A 0-1 4 D 0-1 5 F, F, P, F, F, P, P, F, F, P, P, P, P, 0-15 F, P 6 2-3-4-1-5 0-5 7 B-A-B-B-B 0-5 8 Odwrócony, pomniejszony, 0-3 rzeczywisty/ inaczej/ niż 9 1-C, G. 2-A, B, H, D, E. 3- F, J, I 0-12 10 P, P, F, P, F, P, P 0-8 11 3-2-1-4 0-4 12.1 D 0-1 12.2 B 0-1 13 F, P, P, F, P, P, P, P 0-8 14 2-3-1 0-3 15 C 0-1
16 1-D,G. 2-E,H. 3-A,C,J. 4-B,I. 5-F 0-10 17 B, A 0-2