lek. Wojciech Mańkowski Zastosowanie wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) przy kwalifikacji pacjentów do zabiegu przeszczepu drążącego rogówki i operacji zaćmy Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała Katedra i Oddział Kliniczny Okulistyki Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała Wydział Lekarski z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Zabrze 2019
STRESZCZENIE W JĘZYKU POLSKIM CEL PRACY: Ocena użyteczności wzrokowych potencjałów wywołanych (VEP) u pacjentów kwalifikowanych do przeszczepu drążącego rogówki oraz poszukiwanie czynników prognostycznych pooperacyjnej ostrości wzroku u pacjentów kwalifikowanych do operacji zaćmy dojrzałej. MATERIAŁ i METODY: 1. Grupa pacjentów zakwalifikowanych do przeszczepu drążącego rogówki składała się ze 100 pacjentów, z czego 52 stanowili mężczyżni, a 48 kobiety. Średnia wieku wynosiła 57,17 ± 15,99 lat. U wszystkich pacjentów wykonano badanie okulistyczne, w tym ocenę ostrości wzroku w najlepszej korekcji okularowej oraz badanie VEP. U każdego pacjenta wyliczono współczynnik P2/P2. Wyznaczono współczynnik korelacji pomiędzy ostrością wzroku a wartością współczynnika P2/P2 1, 6 i 12 miesięcy po wykonanym przeszczepie drążącym rogówki. 2. Grupa pacjentów zakwalifikowanych do operacji zaćmy dojrzałej składała się ze 133 pacjentów, z czego 70 stanowili mężczyżni a 63 kobiety. Średnia wieku wynosiła 72,83 ± 10,16 lat. U każdego pacjenta wykonano badanie okulistyczne, w tym ocenę ostrości wzroku w najlepszej korekcji okularowej, ciśnienie wewnątrzgałkowe oraz badanie w lampie szczelinowej przed zabiegiem oraz 6 miesięcy po zabiegu. Jednorazowo, przed zabiegiem wykonano badanie VEP i wyliczono wartość współczynnika P2/P2. Oceniono korelację pomiędzy ostrością wzroku 6 miesięcy po zabiegu a wiekiem, ostrością wzroku w oku towarzyszącym, amplitudą fali P2 w operowanym oku, współczynnikiem P2/P2, ciśnieniem wewnątrzgałkowym oraz oceniono pooperacyjną ostrość wzroku w grupie pacjentów z zespołem pseudoeksfoliacji (PEX) i zespołem wiotkiej tęczówki (IFIS). WYNIKI: 1. Zaobserwowano silną korelację pomiędzy ostrością wzroku a wartością współczynnika P2/P2 1, 6 i 12 miesięcy po przeszczepie drążącym rogówki.
2. Zaobserwowano wysoką korelację pomiędzy pooperacyjną ostrością wzroku a amplitudą fali P2 oraz współczynnik iem P2/P2. Słabszą korelację wykazano również dla ciśnienia wewnątrzgałkowego i pooperacyjnej ostrości wzroku. Zespół pseudoeksfoliacji oraz zespół wiotkiej tęczówki statystycznie wpływ na pooperacyjną ostrość wzroku. mają także znamienny WNIOSKI: 1. Badanie VEP jak i ocena współczynnika P2/P2 są użyteczne o ocenie pooperacyjnej ostrości wzroku u pacjentów kwalifikowanych do przeszczepu drążącego rogówki. 2. Badanie VEP wydaje się silnym czynnikiem rokowniczym pooperacyjnej ostrości wzroku u pacjentów z zaćmą dojrzałą. Badanie ciśnienia wewnątrzgałkowego, obecność zespółu PEX i IFIS mogą być pomocne przy szacowaniu pooperacyjnej ostrości wzroku u pacjentów z zaćmą dojrzałą. SŁOWA KLUCZOWE: przeszczep drążący rogówki, usunięcie zaćmy, wzrokowe potencjały wywołane
STRESZCZENIE W JĘZYKU ANGIELSKIM BACKGROUND: To assess the usefulness of visual evoked potentials (VEPs) in estimating postoperative visual acuity in patients eligible for penetrating keratopiasty and to determine prognostic factors of postoperative visual acuity in patients with mature cataract. MATERIALS AND METHODS: 1. The study group consisted of 100 patients eligilbe for penetrating keratopiasty, the mea n age of 52 males and 48 females was 57.17 ± 15.99 years. Patients underwent an ophthalmological examination including visual acuity and VEP examination. The P2/P2 ratio was calculated. The correlation coefficient of the visual acuity and the P2/P2 ratio was evaluated 1, 6 and 12 months after penetrating keratopiasty. 2. The study group consisted of 133 patients with mature cataract, the mean age of 70 males and 63 females was 72,83 ± 10,16 years. Patients undervent ophthalmological examination including best corrected visual acuity, Goldmann aplanation tonometry and slit lamp examination at baseline and P2/P2 ratio was computed. Correlation between visual acuity 6 months after surgery and age, visual acuity in fellow eye, P2 wave in the treated eye, P2/P2 ratio and intraocular pressure was assessed. Finally, postoperative visual acuity in eyes with pseudoexfoliation syndrome (PEX) and intraoperative syndrome (IFIS) was assesed. RESULTS: 1. A positive correlation of the P2/P2 ratio and visual acuity 1, 6 and 12 months after penetrating keratopiasty was observed. 2. A strong positive correlation between postoperative visual acuity and P2 wave amplitude as well as P2/P2 ratio was observed. A weaker, yet significant correlation was demonstrated between intraocular pressure and postoperative visual acuity. There was a significant correlation between postoperative visual acuity and
the presence of pseudoexfoliation syndrome as well as intraoperative f10ppy iris syndrome. CONCLUSION: 1. VEPs including P2/P2 ratio can be usefull in estimating postopertive visual acuity in patients eligible for penetrating keratopiasty. 2. VEPs seems to be the strongest predictor of postoperative visual acuity in patients with mature cataract. Intraocular pressure, presence of PEX and IFIS syndrome mayaiso contribute to predicting postoperative visual outcomes in patients with mature cataract. KEY WORDS: penetrating keratopiasty, cataract extraction, visual evoked potentials