Weryfikacja i walidacja w systemie EMAS. Biuro Certyfikacji Systemów Zarządzania PRS S.A. Grzegorz Marchewka

Weryfikacja i walidacja w systemie EMAS Biuro Certyfikacji Systemów Zarządzania PRS S.A. Grzegorz Marchewka

EMAS (Eco Management and Audit Scheme) Wspólnotowy System Ekozarządzania i Audytu Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009r w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we wspólnocie (EMAS), uchylające rozporządzenie (WE) nr 761/2001oraz decyzje komisji 2001/681/WE i 2006/193/WE Jest to 3 wersja o 1993r

EMAS III jest instrumentem Wspólnoty Europejskiej na rzecz zrównoważonej konsumpcji, produkcji i polityki przemysłowej, którego celem jest wspieranie ciągłej poprawy efektów działalności środowiskowej, poprzez: systematyczną, obiektywną, okresową ocenę systemu zarządzania środowiskowego organizacji, dostarczanie informacji o efektach działalności środowiskowej, prowadzenie otwartego dialogu ze stronami zainteresowanymi, aktywne angażowanie pracowników.

EMAS to więcej niż ISO 14001 + Partycypacja pracowników EMAS + Publikacja informacji środowiskowych ISO/EN ISO 14001 (2004) + Rejestracja przez organy administracji publicznej + Zgodność z prawem + Poprawa środowiskowa

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), weryfikator środowiskowy oznacza jednostkę oceniającą zgodność, określoną w rozporządzeniu (WE) nr 765/2008, lub dowolny związek lub grupę takich jednostek, które uzyskały akredytację zgodnie z przepisami niniejszego rozporządzenia; weryfikacja oznacza proces oceny zgodności przeprowadzany przez weryfikatora środowiskowego w celu wykazania, czy przegląd środowiskowy, polityka środowiskowa, system zarządzania środowiskowego i wewnętrzny audyt środowiskowy organizacji oraz jej wdrożenie spełniają wymogi niniejszego rozporządzenia; walidacja oznacza potwierdzenie przez weryfikatora środowiskowego, który przeprowadził weryfikację, że informacje i dane zawarte w deklaracji środowiskowej i zaktualizowanej deklaracji środowiskowej organizacji są rzetelne, wiarygodne i prawidłowe oraz że spełniają wymogi niniejszego rozporządzenia

USTAWA z dnia 15 lipca 2011 r. o krajowym systemie ekozarządzania i audytu (EMAS) Art. 2. Krajowy system ekozarządzania i audytu (EMAS), zwany dalej systemem, tworzą: 1) minister właściwy do spraw środowiska; 2) Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska; 3) Polskie Centrum Akredytacji. Art. 6. Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska dokonuje wpisu organizacji do rejestru EMAS, na jej wniosek, po spełnieniu warunków określonych w art. 13 ust. 2 rozporządzenia (WE) nr 1221/2009. Art. 10.Polskie Centrum Akredytacji prowadzi akredytację weryfikatorów środowiskowych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (Dz. U. z 2010 r. Nr 138, poz. 935 oraz z 2011 r. Nr 102, poz. 586) oraz przepisami rozporządzenia (WE) nr 1221/2009

EMAS schemat rejestracji ORGANIZACJA WERYFIKATOR ADMINISTRACJA Przegląd Środowiskowy Wdrożenie systemu Opracowanie Deklaracji Zlecenie/Umowa Opracowanie wniosku Wniesienie opłaty Weryfikacja EMAS: System zarządzania Zgodność z prawem Deklaracja środowiskowa Walidacja Deklaracji Odmowa Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska Odmowa rejestracji Wpis do rejestru krajowego Przekazanie do rejestru UE Utrzymywanie systemu Aktualizacja deklaracji Potwierdzanie informacji środowiskowych

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), Możliwy program weryfikacji i walidacji w przypadku małej organizacji: 1 audit 2 audit 3 audit 4 audit 5 audit Weryfikacja TAK - - - TAK Walidacja TAK - TAK - TAK Potwierdzenie dla MŚP - TAK - TAK - Oświadczenie weryfikatora TAK - - - TAK

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), Program weryfikacji systemu i walidacji informacji środowiskowych dużej organizacji. 1audit 2 audit 3 audit 4 audit Weryfikacja TAK TAK TAK TAK Walidacja TAK TAK TAK TAK Oświadczenie weryfikatora TAK TAK TAK TAK

ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS), Rozdz. V, art. 25 Warunki przeprowadzania weryfikacji i walidacji: Pisemna umowa z organizacją, Zapewnienie przez weryfikatora zgodności z rzeczywistością, elementów organizacji podlegających weryfikacji lub walidacji, Ocena na podstawie analizy dokumentacji, wizytacji, rozmów z personelem i wyrywkowego sprawdzenia, Organizacja udostępnia wszelkie wymagane informacje, Weryfikator sporządza raport dla organizacji z wynikami oceny Walidacja deklaracji środowiskowej po weryfikacji systemu, Czynności weryfikacji i walidacji podlegają nadzorowi jednostki akredytacyjnej.

Etapy weryfikacji i walidacji Oferta Umowa Weryfikacja etap 1 Powiadomienie akredytatora Weryfikacja etap 2 Raport Walidacja Ocena procesu Oświadczenie Weryfikatora

Kryteria weryfikacji Niezgodność duża Pominięcie w opisanym systemie zarządzania lub nieprzestrzeganie w całości któregokolwiek z głównych wymagań EMAS. Sytuacja, kiedy zachodzi istotna wątpliwość co do zdolności do realizacji polityki i celów organizacji. Systemowy brak zgodności działań w organizacji z wymaganiami stosownego prawa środowiskowego. Niezgodność mała jednostkowe przypadki niespełnienia wymagania. Fakt stwierdzenia powtarzania się tych samych małych niezgodności w różnych obszarach, może być uznany jako niezgodność duża. Obserwacja - Spostrzeżenie poczynione przez auditora związane z możliwościami doskonalenia systemu zarządzania w odniesieniu do którego zaleca się organizacji podjęcie działań zapobiegawczych.

Weryfikacja Celem jest zebranie dowodów spełnienia wymagań Rozporządzenia EMAS, w szczególności: systemu zarządzania środowiskowego, wstępnego przeglądu środowiskowego oraz auditu środowiskowego, spełnienie przez organizację mających zastosowanie wspólnotowych, krajowych, regionalnych i lokalnych wymagań prawnych dotyczących środowiska, ciągłą poprawę efektów działalności środowiskowej, rzetelność, wiarygodność i prawidłowość (publikowanych) danych i informacji środowiskowych. Badanie jest prowadzone zgodnie z procedurami i instrukcjami przeprowadzania auditów przez Biuro Certyfikacji Systemów Zarządzania PRS S.A., na zasadzie próbkowania działań związanych z badanym obszarem.

1. Deklaracja środowiskowa opisuje historię, dane muszą być weryfikowalne, 2. Informacje muszą być jednoznaczne, 3. Jednakowy model głównych wskaźników efektów działalności środowiskowej: - efektywność energetyczna, - efektywność wykorzystania materiałów, - woda, - odpady, - różnorodność biologiczna, - emisje 4. Publiczna dostępność Walidacja 5. Odniesienie do sektorowych dokumentów referencyjnych 6. Wynikiem walidacji jest OŚWIADCZENIE WERYFIKATORA

Wskaźniki efektywności środowiskowej (przykład) A: roczny wpływ w obszarze B: roczny wynik R = A/B Wskaźnik Definicja Jedn. 2008 2009 2010 Ilość pracowników 2008 2009 2010 Energia elektryczna MWh 168 435 183 459 198 097 838 891 966 Energia Woda i ścieki Ciepło Zużycie wody i odprowadzanie ścieków GJ 1 905 1 576 1 844 9,48 7,65 8,99 m 3 2 533 2 248 1874 2008r. 201 2009r. 206 2010r. 205 12,60 10,91 9,14 Odpady Odpady komunalne m 3 215 234 228 1,07 1,13 1,11

OŚWIADCZENIE WERYFIKATORA ŚRODOWISKOWEGO W SPRAWIE CZYNNOŚCI WERYFIKACYJNYCH I WALIDACYJNYCH Biuro Certyfikacji Polskiego Rejestru Statków S.A. o numerze rejestracji weryfikatora środowiskowego EMAS PL-V- 0006 akredytowane w odniesieniu do zakresu... oświadcza, że przeprowadziło weryfikację czy obiekt lub cała organizacja, o których mowa w deklaracji... o numerze rejestracji..., spełnia wszystkie wymogi rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009r. dotyczące dobrowolnego udziału organizacji w systemie ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS). Podpisując niniejszą deklaracją oświadczam, że: - weryfikacja i walidacja zostały przeprowadzone w pełnej zgodności z wymogami rozporządzenia (WE) nr 1221/2009, - wyniki weryfikacji i walidacji potwierdzają, że nie ma dowodów na brak zgodności z mającymi zastosowanie wymaganiami prawnymi dotyczącymi środowiska, - dane i informacje zawarte w deklaracji środowiskowej organizacji dają rzetelny, wiarygodny i prawdziwy obraz całej działalności organizacji w zakresie podanym w deklaracji środowiskowej. Niniejszy dokument nie jest równoważny z rejestracją w EMAS. Rejestracja w EMAS może być dokonana wyłącznie przez organ właściwy na mocy rozporządzenia (WE) nr 1221/2009. Niniejszego dokumentu nie należy wykorzystywać jako oddzielnej informacji udostępnianej do wiadomości publicznej. Sporządzono w... dnia... Podpis: Grzegorz Marchewka Polski Rejestr Statków S.A. Biuro Certyfikacji Al. Gen. J. Hallera 126 80-416 Gdańsk

Dziękuję za uwagę

Szacowanie pracochłonności pierwszej weryfikacji Liczba Pracowników Ilość dni 1-5 3 2,5 6-10 3,5 3 11-15 4.5 3 16-25 5,5 3 26-45 7 3 46-65 8 3,5 66-85 9 3,5 86-125 11 4 126-175 12 4,5 176-275 13 5 276-425 15 5,5 426-625 16 6...... 876 1175 19 7 W zależności od charakteru, ilości i wagi aspektów środowiskowych oraz innych czynników jak logistyka, powtarzalność (różnorodność) działalności, wymagania prawne, ryzyko związane z charakterem działalności i inne