usprawnianie zarządzania w samorządzie terytorialnym poprzez budżet

Podobne dokumenty
Finanse publiczne. Stan prawny na 23 sierpnia 2018 r.

Minimalna stawka godzinowa dla umowy zlecenia

Wydatkowanie i rozliczanie środków unijnych w zamówieniach publicznych. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi Tekst ustawy

Kodeks spółek handlowych. Stan prawny na 21 sierpnia 2018 r.

KPW Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia

W SERII ABC PRAKTYKI PRAWA OŚWIATOWEGO UKAZAŁY SIĘ:

Zamów książkę w księgarni internetowej

SPIS TREŚCI. Wykaz skrótów Od Autorów... 13

E-PORADNIK ŚWIADCZENIA NA RZECZ PRACOWNIKÓW

Ustawa o finansach publicznych Ustawa o dochodach jednostek samorządu terytorialnego

Ustawa o rachunkowości. Stan prawny na 24 sierpnia 2018 r.

Kodeks postępowania administracyjnego. Stan prawny na 9 sierpnia 2018 r.

Księgowania na przełomie roku i gospodarka finansowa w jednostkach budżetowych

Dokumentacja pracownicza 2019

FINANSE PUBLICZNE. 9. wydanie

Adam Bartosiewicz Marek Jurek Artur Kowalski Radosław Kowalski Tomasz Krywan Sławomir Liżewski Łukasz Matusiakiewicz

Budżet zadaniowy w placówkach oświatowych

Rachunkowość budżetowa

W SERII UKAZAŁY SIĘ: O 2. J G VAT T B VAT. P K Z K. W A G, A S, A C D D S G,, E Ś O M J, S K

Zamów książkę w księgarni internetowej

Zamów książkę w księgarni internetowej

KRO. Stan prawny na 10 sierpnia 2018 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Prawo o aktach stanu cywilnego

Pomoc osobom uprawnionym do alimentów zmiany w ustawie

USTAWA O SYSTEMIE INFORMACJI W OCHRONIE ZDROWIA

Odpowiedzialność za długi spadkowe

Zapytania ofertowe i regulaminy zakupowe do euro. Praktyczny komentarz Pytania i odpowiedzi

Nadzór pedagogiczny w szkole i przedszkolu

ustawa o podatku od sprzedaży detalicznej

E-PORADNIK RÓŻNICE KURSOWE

Ordynacja podatkowa. Stan prawny na 29 stycznia 2019 r.

Opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej

Księgowość budżetowa, gospodarka finansowa i sprawozdawczość jednostek pomocy społecznej

prawo finansów samorządowych

Nowe Zarządzanie Publiczne - skuteczność i efektywność. Budżet zadaniowy w Polsce

KOMENTARZ. Rozporządzenie w sprawie dokonywania i rozpatrywania zgłoszeń znaków towarowych. Marta Lampart. Zamów książkę w księgarni internetowej

Finanse. jednostek samorządu terytorialnego. Elżbieta Kornberger-Sokołowska. Wydanie 1

Kodeks spółek handlowych. ze schematami. Łukasz Zamojski SCHEMATY. 2018ŕ2019. rok akademicki

centralizacja rozliczeń vat w samorządach

RACHUNKOWOŚĆ ZADANIOWA W SYSTEMIE RACHUNKOWOŚCI BUDŻETOWEJ JEDNOSTEK SEKTORA FINANSÓW PUBLICZNYCH

SPRAWOZDANIA PODATKOWE

E-PORADNIK PODRÓŻE SŁUŻBOWE 2013

Kodeks wyborczy. Stan prawny na 8 sierpnia 2018 r.

Budżet zadaniowy autentyczne narzędzie zarządzania publicznego?

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE

Rachunkowość jednostek oświatowych

E-PORADNIK REFAKTUROWANIE USŁUG

URLOP RODZICIELSKI, MACIERZYŃSKI, WYCHOWAWCZY... REWOLUCJA W PRZEPISACH!

Budżetowanie zadaniowe w administracji publicznej warsztaty z analizy ryzyka oraz oceny efektywności i skuteczności

Stan prawny na 1 stycznia 2013 r. Autorzy rozdziałów: Kazimiera Winiarska rozdz. 5 9, Monika Kaczurak-Kozak rozdz. 1 4, 10

Zamknięcie roku w jednostkach sfery finansów publicznych

ZWOLNIENIE Z OBOWIĄZKU STOSOWANIA KAS REJESTRUJĄCYCH PO ZMIANACH

Doskonalenie systemu zarządzania finansami

Imię, nazwisko i tytuł/stopień KOORDYNATORA (-ÓW) kursu/przedmiotu zatwierdzającego protokoły w systemie USOS Sławomir Presnarowicz/dr

E-PORADNIK STOSOWANIE KAS REJESTRUJĄCYCH OD 1 KWIETNIA 2013 R.

zamówienia publiczne nowe zasady Ewa Garbarczuk, Marek Stompel

Dr Urszula K. Zawadzka-Pąk PRAWO FINANSÓW PUBLICZNYCH, ĆWICZENIA 8.

Kodeks karny. Stan prawny na 13 sierpnia 2018 r.

ustawa o gospodarce komunalnej

Zasady inwentaryzacji

dotacje dla szkół i przedszkoli wyboru dokonała Agata Piszko

Rachunkowość jednostek oświatowych

Świadczenia rodzinne po zmianach od 1 stycznia 2016

Jarosław Feliński. Ochrona danych osobowych w oświacie

Dotacje oświatowe po zmianach

Przekształcanie szkół i zespołów szkół w czasie reformy ustroju szkolnego

1. Teoretyczne zagadnienia budżetu zadaniowego

Zadania czy paragrafy?

Prawo pracy w podmiotach leczniczych

Rachunkowość Biegli rewidenci. Stan prawny na 10 października 2019 r.

ROZWIĄZANIE UMOWY O PRACĘ PRAWA PRACOWNIKA I OBOWIĄZKI PRACODAWCY

PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

Nowe Prawo wodne. Omówienie Pytania i odpowiedzi Tekst ustawy Stan prawny na 1 stycznia 2018 roku

Analiza ekonomiczna w instytucjach publicznych analiza organizacji i projektów

Funkcjonowanie apteki

zatrudnianie pracowników tymczasowych

Waldemar Gos Teresa Kiziukiewicz Przemysław Mućko Bożena Nadolna. Zarządzanie kosztami. Teoria i dobre praktyki

Jerzy Dydenko, Tomasz Telega 12. WYDANIE KOMENTARZE PROBLEMOWE

E-PORADNIK NOWE ZASADY STOSOWANIA ULGI NA ZŁE DŁUGI

Kontrola zarządcza w jednostkach samorządu terytorialnego z perspektywy Ministerstwa Finansów

naruszenie przepisów dotyczących wieloletniej prognozy finansowej nie została przewidziana żadna sankcja lub kara, to jednak nieprzestrzeganie zasad

redakcja naukowa Radosław Piekarz Andrzej Borzęcki, Adrianna Byczkowiak, Barbara Janiak Tomasz Kosieradzki, Radosław Piekarz ZAGADNIENIA PODATKOWE

Joanna Polańska-Solarz. Promocja kancelarii doradztwa podatkowego i biura rachunkowego

Ustawa o rachunkowości

kodeks spółek handlowych

BUDŻETOWANIE ZADANIOWE W KONTEKŚCIE SANACJI FINANSÓW PUBLICZNYCH W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ

Arkusz organizacji pracy szkoły

Wieloletni Plan Finansowy Państwa

Rachunkowość, finanse, audyt i kontrola. Studium przypadków sektora publicznego i prywatnego

Budżet zadaniowy. Prowadzący: Agnieszka Drożdżal

ŚWIADECTWO PRACY PO ZMIANACH

dr Paweł Szczęśniak Katedra Prawa Finansowego Wydział Prawa i Administracji UMCS USTAWA BUDŻETOWA WYKŁAD NR 1

e-kontrola podatkowa i jednolity plik kontrolny

UCHWAŁA Nr... RADY MIEJSKIEJ W SŁUPSKU. z dnia r.

Transkrypt:

usprawnianie zarządzania w samorządzie terytorialnym poprzez budżet Od budżetu tradycyjnego i zadaniowego do budżetu efektów Joanna M. Salachna, Urszula K. Zawadzka-Pąk Grażyna Michalczuk

usprawnianie zarządzania w samorządzie terytorialnym poprzez budżet Od budżetu tradycyjnego i zadaniowego do budżetu efektów Joanna M. Salachna, Urszula K. Zawadzka-Pąk Grażyna Michalczuk Zamów książkę w księgarni internetowej WARSZAWA 2017

Stan prawny na 1 czerwca 2017 r. Recenzent Prof. dr hab. Andrzej Borodo Wydawca Grzegorz Jarecki Redaktor prowadzący Kinga Zając Opracowanie redakcyjne i łamanie Violet Design Wioletta Kowalska Ta książka jest wspólnym dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, byś przestrzegał przysługujących im praw. Książkę możesz udostępnić osobom bliskim lub osobiście znanym, ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A jeśli musisz skopiować część, rób to jedynie na użytek osobisty. SZANUJMY PRAWO I WŁASNOŚĆ Więcej na www.legalnakultura.pl POLSKA IZBA KSIĄŻKI Copyright by Wolters Kluwer Polska SA, 2017 ISBN: 978-83-8107-593-0 Dział Praw Autorskich 01-208 Warszawa, ul. Przyokopowa 33 tel. 22 535 82 19 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl księgarnia internetowa www.profinfo.pl

SPIS TREŚCI Wykaz skrótów 7 Wprowadzenie 9 Rozdział 1 Ustalenia terminologiczne i metodologiczne (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 13 Rozdział 2 Uwarunkowania prawne i zarządcze budżetu jednostki samorządu terytorialnego 20 2.1. Podstawy prawne budżetu samorządowego (Joanna M. Salachna) 20 2.1.1. Budżet i uchwała budżetowa jednostki samorządu terytorialnego zagadnienia ogólne 20 2.1.2. Budżet j.s.t. wymogi w zakresie sporządzania planu dochodów, planu wydatków oraz planu przychodów i rozchodów 25 2.2. Budżet z perspektywy zarządczej (Joanna M. Salachna) 40 2.2.1. Uwarunkowania zarządzania finansami samorządowymi, w tym zarządzania poprzez budżet 40 2.2.2. Zarządzanie finansami z perspektywy budżetu 44 2.3. Instrumenty operacjonalizujące budżet przesłanki, zasady, elementy konstrukcji (Joanna M. Salachna) 54 2.4. Specyfika rachunkowości jednostek samorządu terytorialnego (Grażyna Michalczuk) 64

6 Spis treści 2.5. Zasady wykonywania oraz kontrola w zarządzaniu budżetem jednostki samorządu terytorialnego (Joanna M. Salachna) 86 Rozdział 3 Budżet zadaniowy 101 3.1. Cel i istota budżetu zadaniowego (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 101 3.2. Klasyfikacja wydatków w budżecie zadaniowym (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 110 3.3. Część sprawnościowa w budżecie zadaniowym (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 127 3.4. Rachunkowość na potrzeby budżetu zadaniowego (Grażyna Michalczuk) 136 3.5. Wady i zalety budżetu zadaniowego (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 149 Rozdział 4 Budżet rezultatów 154 4.1. Cel i istota budżetu rezultatów (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 154 4.2. Klasyfikacja wydatków w budżecie rezultatów (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 159 4.3. Część sprawnościowa w budżecie rezultatów (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 169 4.4. Rachunkowość na potrzeby budżetu rezultatów (Grażyna Michalczuk) 185 4.5. Wady i zalety budżetu rezultatów (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 199 Rozdział 5 Nowsze formy budżetu efektów (Urszula K. Zawadzka-Pąk) 205 Literatura 209 Autorzy 217

WYKAZ SKRÓTÓW DPS dom pomocy społecznej j.s.t. jednostka samorządu terytorialnego OECD Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju RIO regionalna izba obrachunkowa r.s.z.r. rozporządzenie Ministra Finansów z 5.07.2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2017 r. poz. 760) SPZOZ samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej u.f.p. ustawa z 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.) u.o.n.d.f. ustawa z 17.12.2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (Dz.U. z 2013 r. poz. 168 ze zm.) UE Unia Europejska u.r. ustawa z 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2016 r. poz. 1047 ze zm.) WPF wieloletnia prognoza finansowa

WPROWADZENIE W warunkach ciągle zwiększającego się zakresu zadań i silnych ograniczeń finansowych jednostek samorządu terytorialnego (j.s.t.) coraz większe znaczenie należy przykładać do usprawniania zarządzania, w tym zarządzania ich finansami. Z tych m.in. względów jest oczywiste, że j.s.t. powinny prowadzić gospodarkę finansową w sposób sprawny i skuteczny 1. Ostatnią z wymienionych cech w odniesieniu do j.s.t. można rozumieć przede wszystkim jako wymóg prawidłowego formułowania budżetu (planów budżetowych). Sprawność zaś należy traktować jako dążenie do realizacji wyznaczonych w planach celów przy jak najmniejszym zużyciu zasobów, w tym zasobów finansowych oraz organizacyjnych. Jak się jednak okazuje, powyższe dyrektywy ogólne trudno przenieść na grunt praktyki. Proponowane i/lub stosowane przez niektóre j.s.t. instrumenty mające doprowadzić do usprawnienia i skuteczności ich działania niejednokrotnie okazują się pozorne, nie umożliwiając tym samym osiągnięcia założonego celu ogólnego (usprawniania zarządzania). Tak właśnie jest w przypadku tzw. budżetu zadaniowego, który stosowany i modyfikowany jest w polskich j.s.t. od około dwudziestu lat 2. Trudne jest znalezienie przykładu gminy, powiatu czy 1 Sama sprawność jest ogólnie rozumiana jako minimalizowanie zużycia różnego rodzaju zasobów przy osiąganiu celów organizacji, czyli inaczej ujmując działanie we właściwy sposób. Skuteczność zaś to wyznaczanie odpowiednich (stosownych) celów. Zob. J.A.F. Stoner, R.E. Freeman, D.R. Gilbert Jr., Kierowanie, Warszawa 1999, s. 24. 2 Prekursorem tego sposobu programowania budżetu jest Kraków, gdzie władze począwszy od 1992 r., podjęły działania zmierzające do opracowania i wdrożenia nowej metody budżetowania (chodziło bowiem nie tylko o planowanie i strukturę budżetu,

10 Wprowadzenie województwa, w których budżet zadaniowy został w pełni wdrożony i pozwalał uzyskiwać analogiczne rezultaty w usprawnianiu zarządzania finansami samorządowymi, jakie osiągnięto w krajach zachodnich. Na taki stan rzutują przede wszystkim określone prawnie wymogi dotyczące szczególnie planowania budżetowego w j.s.t., które oparte są na tradycyjnych, biurokratycznych rozwiązaniach, uniemożliwiających podniesienie skuteczności (jakości) i efektywności (relacji nakładów do świadczonych usług publicznych) realizowanych zadań. Wskazane problemy spowodowały swego rodzaju rozczarowanie budżetem zadaniowym, co widoczne jest nie tylko i może nawet nie przede wszystkim na szczeblu samorządowym. Mając jednak na uwadze ciągle aktualny postulat usprawniania zarządzania finansami j.s.t., pożądane jest wypracowanie takich rozwiązań, które docelowo umożliwią poprawę jakości usług publicznych, chociażby w zakresie: stanu dróg, poziomu nauczania w szkołach czy organizacji form rozwoju kulturalnego. Wskazane przykłady zadań j.s.t. mają charakter typowych usług publicznych, których skuteczność i efektywność jest w porównaniu do innych zadań względnie nietrudno zmierzyć. Bardziej skomplikowana sytuacja istnieje na szczeblu centralnym (bud żetu państwa), ponieważ wiele z zadań finansowanych z budżetu państwa ma charakter nadzorczy czy organizacyjny. Stąd też np. znacznie łatwiej zmierzyć efekty nauczania uczniów języka angielskiego w danej gminnej szkole podstawowej niż efekty nadzoru nad edukacją prowadzonego przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. W konsekwencji wdrożenie tzw. budżetu zadaniowego powoduje przynajmniej wyjściowo mniej komplikacji w podsektorze samorządowym niż w podsektorze rządowym. Niniejsza publikacja wychodzi naprzeciw oczekiwaniom pracowników j.s.t. oraz innych osób pragnących pogłębić swoją wiedzę na temat możliwości stosowania budżetowych narzędzi/instrumentów, które ale także o sposoby jego realizacji). Budżet w pełnym układzie zadań (dla wszystkich jednostek organizacyjnych) został opracowany dla Krakowa na rok 1997. Zob. K. Pakoński, M. Piszczek, Koncepcje wykorzystania budżetu w zarządzaniu jednostkami samorządowymi [w:] Budżet władz lokalnych. Narzędzie zarządzania, red. S. Owsiak, Warszawa 2002, s. 88.

Wprowadzenie 11 w zróżnicowanym stopniu przyczyniają się do usprawnienia zarządzania finansami j.s.t. poczynając od tych, które jedynie zwiększają przejrzystość oraz tworzą grunt do podejmowania czynności zarządczych (rozdz. 2), a kończąc na innowacyjnych (jak na polskie warunki) rozwiązaniach/metodach budżetowania (rozdz. 5). Przy tym zrozumiałość zasadniczego wywodu wymagała uprzedniego przedstawienia zagadnień terminologicznych (rozdz. 1). Stan prawny pracy datowany jest na 1.06.2017 r. Jednak ze względu na brak ustawowych regulacji tzw. budżetu zadaniowego (programów) w j.s.t. przynajmniej do czasu wydania takowych publikacja nie traci na aktualności. Autorki

Rozdział 1 USTALENIA TERMINOLOGICZNE I METODOLOGICZNE Powszechnie rozpoznawalny termin budżet zadaniowy, stosowany na określenie nowszych od tradycyjnych metod budżetowania, został wprowadzony do języka polskiego jako tłumaczenie angielskiego terminu performance budgeting. Choć mogłoby się wydawać, że kwestie terminologiczne mają drugorzędne znacznie w stosunku do kwestii merytorycznych, to jednak przyjęty w języku polskim termin zdecydowanie nie sprzyjał zrozumieniu podstawowego założenia omawianej koncepcji, u podstaw której leży nie tylko odmienna klasyfikacja wydatków (składająca się m.in. z zadań), co rzeczywiście akcentuje przyjęty termin budżet zadaniowy, lecz także niewynikająca z tego terminu koncepcja performance, którą należy tłumaczyć jako efektywność i skuteczność realizacji zadań publicznych. Efektywność (ang. efficiency) oznacza stosunek nakładów do świadczonych usług publicznych, z kolei skuteczność (ang. effectiveness) oznacza jakość tych usług 1. Pomimo początkowego stosowania w języku polskim również innych terminów, które lepiej oddawałyby istotę nowego wówczas w Polsce rodzaju budżetu, jak np. budżet celów i efektywności 2, termin budżet 1 C. Talbot, Performance management [w:] The Oxford Handbook of Public Management, red. E. Ferlie, L.E. Lynn Jr., Ch. Pollitt, Oxford New York 2007, s. 497 498. 2 J. Filas, Jak przygotować budżet gminy dla zarządzania zintegrowanego [w:] Budżet jako narzędzie zarządzania w administracji samorządowej, czyli jak osiągać cele przy ekonomicznym wykorzystaniu zasobów, red. K. Pakoński, Warszawa 2000, s. 26 56. Urszula K. Zawadzka-Pąk

14 Rozdział 1. Ustalenia terminologiczne i metodologiczne zadaniowy na stałe przyjął się zarówno w praktyce całej administracji publicznej, jak i w stopniowo rozbudowywanej literaturze 3. Nie należy jednak zapominać, że ten wybór tłumaczeniowy był wielokrotnie krytykowany przez przedstawicieli nauki zdających sobie sprawę z zasadniczego celu jego wprowadzenia. Skuteczność i efektywność można osiągnąć poprzez planowanie środków publicznych i zarządzanie nimi przy wykorzystaniu odpowiednio dobranych celów i mierników, co oznacza konieczność faktycznego wykorzystywania informacji, które one dostarczają w praktyce planowania i wykonywania budżetu j.s.t. W konsekwencji ideę koncepcji performance budgeting lepiej niż wyrażenie budżet zadaniowy oddawałby termin budżet efektywności i skuteczności. Jednakże ze względów pragmatycznych efektywność i skuteczność będziemy łącznie określać jako efekty, a cały termin performance budgeting będziemy tłumaczyć jako budżet efektów. Podjęcie w krajach zachodnich prac nad budżetem efektów wynikało z dostrzeżenia niedostatków budżetu tradycyjnego, którego stosowanie wprawdzie umożliwia kontrolę legalności, nie ułatwia jednak oceny efektywności i skuteczności wydatkowania środków publicznych, a w konsekwencji dokonania zasadniczych zmian w powyższym zakresie. Przy planowaniu i kontroli budżetu tradycyjnego kładzie się nacisk na szczegóły wydatkowania. Przykładowo, analizuje się, czy wysokość wydatków na materiały biurowe wzrosła lub zmalała w stosunku do minionego roku, czy zostały one prawidłowo dokonane, zaksięgowane. Przedmiotem analizy nie jest natomiast efektywność i skuteczność ich wykorzystania. Co więcej, budżet tradycyjny wiąże się z obowiązkiem uchwalania szczegółowej klasyfikacji wydatków, co w konsekwencji prowadzi do odgórnego, realizowanego na mocy uchwały budżetowej mikrozarządzania departamentami (wydziałami/referatami) urzędu j.s.t. i jednostkami organizacyjnymi j.s.t. oraz ograniczenia ich 3 Por. m.in. K. Karpińska, Metodyka budżetu zadaniowego w Polsce [w:] Budżet zadaniowy w Polsce. Reorientacja z wydatkowania na zarządzanie pieniędzmi publicznymi, red. T. Lubińska, Warszawa 2007; E. Ruśkowski, U.K. Zawadzka-Pąk, Prawne problemy konstrukcji i funkcjonowania budżetu zadaniowego we Francji. Wnioski dla Polski, red. E. Ruśkowski, Białystok 2010. Urszula K. Zawadzka-Pąk

Rozdział 1. Ustalenia terminologiczne i metodologiczne 15 możliwości dyskrecjonalnego (swobodnego) działania. Dodatkową barierą w usprawnianiu zarządzania finansami samorządowymi jest istniejąca struktura organizacyjna i zasady funkcjonowania jednostek organizacyjnych. W konsekwencji kierownicy i pracownicy administracji publicznej różnych szczebli nie dysponują tzw. autonomią menadżerską (elastycznością w działaniu) i mają bardzo ograniczone możliwości podnoszenia efektywności i skuteczności. Choć prace koncepcyjne nad budżetem efektów rozpoczęto jeszcze pod koniec XIX stulecia 4, to jednak próbę jego wdrożenia pod nazwą budżetu programów (ang. program budgeting) podjęto dopiero w latach 50. ubiegłego stulecia, początkowo w Stanach Zjednoczonych, a następnie w krajach Europy Zachodniej. Ze względu na liczne trudności we wdrażaniu tych metod 5 ze stosowania budżetu programów wycofano się w Stanach Zjednoczonych w latach 70. i 80., podobnie uczyniono w pozostałych państwach. Do powyższej koncepcji, nazywanej tym razem bądź budżetem programów, bądź budżetem efektów (ang. performance budgeting), powrócono pod koniec ubiegłego stulecia, tym razem nie tylko na szczeblu rządowym, ale także lokalnym. Prekursorem była Wielka Brytania, za której przykładem podążyło wiele państw rozwiniętych, jak również rozwijających się, w tym Polska. Trudno zgodzić się z niemal powszechnie panującym poglądem, że w Polsce na szczeblu lokalnym czy też centralnym udało się wprowadzić instrument zarządzania określany w krajach zachodnich mianem performance budgeting, tj. budżetem efektów. Doszło natomiast do wykształcenia w naszym kraju swoistego rodzaju dokumentów planistycznych o bardzo ograniczonej użyteczności zarządczej określanych mianem budżetu zadaniowego. Powyższa hipoteza została poddana weryfikacji w niniejszej monografii, a osiągnięciu tego celu sprzyja przyjęta struktura pracy, o czym poniżej. 4 C.J. Heinrich Measuring Public Sector Performance and Effectiveness [w:] Handbook of Public Administration, red. B.G. Peters, J. Pierre, London 2007, s. 27. 5 Por. U.K. Zawadzka-Pąk, Konstrukcja prawna, wdrażanie i realizacja budżetu zadaniowego we Francji i w Polsce, Kraków Legionowo 2014, s. 139. Urszula K. Zawadzka-Pąk

W publikacji omówiono zupełnie nowe w polskim piśmiennictwie podejście do usprawniania zarządzania w polskim samorządzie terytorialnym, zarówno z prawnego, jak i ekonomicznego punktu widzenia. Wykorzystując modele zachodnie, wskazano, w jaki sposób zmienić dotychczasową praktykę budżetu zadaniowego w Polsce, tak by stał się on faktycznie narzędziem zarządzania. W opracowaniu przedstawiono m.in.: uwarunkowania prawne i zarządcze budżetu jednostki samorządu terytorialnego, budżet i uchwałę budżetową jednostki samorządu terytorialnego, zarządzanie finansami z perspektywy budżetu, zasady wykonywania oraz kontrolę w zarządzaniu budżetem jednostki samorządu terytorialnego, cel i istotę oraz wady i zalety budżetu zadaniowego i budżetu rezultatów, wymogi w zakresie sporządzania planów dochodów, wydatków oraz przychodów i rozchodów, procedury kontrolne, wady i zalety budżetu zadaniowego i budżetu rezultatów, specyfikę rachunkowości jednostek samorządu terytorialnego. Książka przeznaczona jest dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego oraz osób pragnących pogłębić swoją wiedzę na temat możliwości stosowania budżetowych narzędzi (instrumentów), które w zróżnicowanym stopniu przyczyniają się do usprawnienia zarządzania finansami jednostek samorządu terytorialnego. ZAMÓWIENIA: INFOLINIA 801 04 45 45, FAX 22 535 80 01 ZAMOWIENIA@WOLTERSKLUWER.PL WWW.PROFINFO.PL CENA 129 ZŁ (W TYM 5% VAT)