RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 162356 (13) B2 (21) Numer zgłoszenia: 286815 (51) In tc l5: B29D 15/00 B29C 45/44 (22) Data zgłoszenia: 10.09.1990 B29C 3 3/4 4 (54)Forma wtryskowa (43) Zgłoszenie ogłoszono: (73) Uprawniony z patentu: 17.06.1991 BUP 12/91 "DIORA" - Spółka Akcyjna, Dzierżoniów, PL (45) O udzieleniu patentu ogłoszono: 30.10.1993 WUP 10/93 (72) Twórcy wynalazku: Mieczysław Mitraszewski, Dzierżoniów, PL Stanisław Teterycz,, PL PL 162356 B2 (57) Forma wtryskowa, stosowana do wytwarzania wyprasek z tworzyw sztucznych, zwłaszcza wyprasek kół zębatych o skośnym uzębieniu, znamienna tym, że w ruchomej części formy ma mechanizm złożony z obrotowej nasadki (5) z wewnętrznym uzębieniem skośnym, która poprzez stalową kulkę (7) osadzoną w kulistym wgłębieniu nasadki (5) sprzęgnięta jest z ruchomą listwą (8), w której wycięty jest poprzezczny kanałek, przy czym ruchoma listwa (8) sprzęgnięta jest z jednej strony z popychaczem (9), a z drugiej z cofaczem (11). Fig. 2
Forma wtryskowa Zastrzeżenie patentowe Forma wtryskowa, stosowana do wytwarzania wyprasek z tworzyw sztucznych, zwłaszcza wyprasek kół zębatych o skośnym uzębieniu, znamienna tym, że w ruchomej części formy ma mechanizm złożony z obrotowej nasadki (5) z wewnętrznym uzębieniem skośnym, która poprzez stalową kulkę (7) osadzoną w kulistym wgłębieniu nasadki (5) sprzęgnięta jest z ruchomą listwą (8), w której wycięty jest poprzeczny kanałek, przy czym ruchoma listwa (8) sprzęgnięta jest z jednej strony z popychaczem (9), a z drugiej z cofaczem (11). * * * Przedmiotem wynalazku jest forma wtryskowa, stosowana do wykonywania wyprasek z tworzyw sztucznych, zwłaszcza wyprasek kół zębatych o skośnych zębach. Dotychczas formowanie kół zębatych o skośnych zębach realizowane jest przez : - wypychanie wypraski, która obraca się wokół własnej osi, w celu uwolnienia się ze skośnego uzębienia. - segment obracający się pod naciskiem wypychanej wypraski. W rozwiązaniu tym występują duże siły tarcia, które są przenoszone przez uzębienie wypraski. W celu ich zmniejszenia segmenty łożyskuje się w łożyskach poprzecznych i wzdłużnych. Takie rozwiązanie przedstawione jest w polskim opisie patentowym 139 660 oraz w książce pt. "Przegląd konstrukcji form wtryskowych" autorów Henryk Zawistowski i Daniel Frenkler, wyd. Ośrodek Doskonalenia Kadr SIMP. Warszawa 1985 str. 65 rys. 2. 41. Wadą znanych rozwiązań jest konieczność obrócenia się wypraski na co w wielu przypadkach nie pozwala kształt wypraski, a także niemożliwość formowania otworów w wy prasce przez stemple umieszczone w matrycy wykonującej ruch obrotowy. Istotą opracowanej konstrukcji formy wtryskowej, według wynalazku jest to, że w ruchomej części formy ma mechanizm złożony z obrotowej nasadki, z wewnętrznym uzębieniem skośnym, która poprzez stalową kulkę, osadzoną w kulistym wgłębieniu tej nasadki, sprzęgnięta jest z ruchomą listwą, w której wycięty jest poprzeczny kanałek, przy czym ruchoma listwa sprzęgnięta jest z jednej strony z popychaczem, a z drugiej z cofaczem. Opracowane rozwiązanie konstrukcji formy wtryskowej umożliwia formowanie otworów nie tylko usytuowanych promieniowo na powierzchni czołowej wypraski, ale również, różnych występów i podcięć od strony doprowadzenia wtrysku. Przedmiot wynalazku pokazany jest w przykładowym wykonaniu na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia widok gniazda formy w płaszczyźnie jej podziału, a fig. 2 - przekrój A-A gniazda formy zamkniętej, fig. 3 - przekrój boczny B-B gniazda formy. Głównymi częściami składowymi formy wtryskowej według wynalazku są: dolna płyta formująca 1, osadzony w niej na wcisk wkład 2, formujący piastę 3 wypraski. Wkład ten zakończony jest stożkową końcówką centrującą 4, na której osadzona jest obrotowa nasadka 5 formująca wieniec 6 wypraski o skośnym uzębieniu. Obrotowa nasadka 5 ma kuliste wgłębienie, w którym osadzona jest stalowa kulka 7 współpracująca z poprzecznym kanałkiem wykonanym w ruchomej listwie 8. Listwa 8 przesuwana jest w jednym kierunku przez popychacz 9 osadzony w płycie wypychaczy 10, a w powrotnym kierunku przez cofacz 11 umieszczony także w płycie wypychaczy 10. W płycie wypychaczy 10 osadzone są również wypychacze 12 i 13 wypychające piastę 3 i wieniec 6 wypraski. Działanie formy jest następujące. Po wtrysku tworzywa, z chwilą rozpoczęcia procesu otwierania formy, zaczyna przesuwać się płyta wypychaczy 10 w kierunku strzałki "A" (fig. 3) wprawiając w ruch wypychacze 12 i 13 oraz cofacz 11 (fig. 3 ). Wypychacze 12 i 13 zaczynają
162 356 3 wypychać piastę 3 o r a z wieniec 6 wypraski, jednocześnie popychacz 9 zakończony ścięciem przesuwa ruchomą listwę 8 w kierunku strzałki "B" (fig. 1 i fig. 3). Wypraska w czasie wypychania nie wykonuje ruchu obrotowego. Ruch obrotowy wykonuje nasadka 5 w kierunku strzałki "C" (fig. 1) sprzęgnięta stalową kulką 7 z ruchomą listwą 8, która w jednym kierunku przesuwana jest przez popychacz 9, a w powrotnym przez cofacz 11. Stalowa kulka 7 wykonuje wówczas ruch przemieszczający w kierunku strzałki "D" (fig. 2). Ruch wypychaczy 12 i 13 zsynchronizowany jest z ruchem popychacza 9 i cofacza 11 tak, że jeżeli wypraska przesunie się podczas wypychania o pewną wielkość, to obrotowa nasadka 5 z wewnętrznym uzębieniem skośnym (formująca wieniec wypraski) obróci się o odpowiedni kąt na stożkowej końcówce centrującej 4 wkładu 2. Zsynchronizowanie wszystkich ruchów pozwala na wypchnięcie wypraski z formującego wkładu 2. W procesie zamykania formy płyta wypychaczy 10 cofa popychacz 9 i cofacz 11, który wprawia w ruch powrotny ruchomą listwę 8 sprzęgniętą ze stalową kulką 7 i obrotową nasadką 5 doprowadzając wszystkie elementy formy do pozycji wyjściowej. Opracowana konstrukcja formy jest formą dwugniazdową, umożliwiającą formowanie wyprasek kół zębatych o module m=0,5 mm i kącie pochylenia zęba B=15.
162 356 fig.3
162 356 fig. 2
162 356 Departament Wydawnictw UP RP. Nakład 90 egz. Cena 10 000 zł