UDDEHOLM ELMAX SUPERCLEAN 3
Ogólne dane ELMAX jest chromowowanadowomolibdenową stalą stopową charakteryzującą się: Dobrą odpornością na zużycie Dobrą wytrzymałością na ściskanie Odpornością na korozję Bardzo dobrą stabilnością wymiarową Wysoka odporność na zużycie jest często kojarzona z niską odpornością na korozję i odwrotnie. Jednak w przypadku stali ELMAX udało się uzyskać wyjątkowe właściwości dzięki procesowi metalurgii proszków. Stal ELMAX umożliwia produkowanie odpornych na zużycie form zapewniając generalnie najlepszą ekonomikę formowania. Skład chemiczny % Stan dostawy Kod kolorystyczny Zastosowania C 1,7 Si 0,8 Mn 0,3 Cr 18,0 Zmiękczona do około 250 Brinell Niebieski / czarny Mo 1,0 V 3,0 Nowe rodzaje tworzyw sztucznych o dużej zawartości wypełnienia stawiają większe wymagania przed materiałem na narzędzia pod względem odporności na zużycie i odporności na korozję. Stal ELMAX została specjalnie opracowana pod kątem nowoczesnych zastosowań, takich jak produkty dla przemysłu elektronicznego: złącza, wtyki, przełączniki, oporniki, obwody scalone, itd. Stal ELMAX może być również stosowana w przemyśle spożywczym, gdzie kombinacja odporności na korozję i odporności na zużycie jest wymagana dla zastosowań wymagających skrawania. Właściwości WŁAŚCIWOŚCI FIZYCZNE Zahartowana i odpuszczona do 58 Rockwell C. Temperatura 20 C (68 F) Gęstość kg/m 3 7800 lbs/in 3 0,282 Współczynnik sprężystości N/mm 2 psi Współczynnik rozszerzalności cieplnej C od 20 C F od 68 F Przewodność cieplna * W/m C Btu in (ft 2 h F) Ciepło właściwe J/kg C Btu/lb, F 200 C (392 F) 7750 0,280 400 C (752 F) 7700 0,277 240 000 230 000 220 000 34,8x10 6 33,4x10 6 31,9x10 6 10,7x10 6 11,6x10 6 6,0x10 6 6,5x10 6 21 153 23 168 460 0,110 *) Zmierzenie przewodności cieplnej jest bardzo trudne. Rozrzut pomiarów może wynosić nawet ±15%. WYTRZYMAŁOŚĆ NA ŚCISKANIE Podane wartości są przybliżone. Twardość 60 RC 55 RC 50 RC Wytrzymałość na ściskanie, Rm N/mm 2 tsi psi Granica plastyczności, Rp0,2 N/mm 2 tsi psi 3000 195 435 000 2300 150 335 000 2700 175 390 000 2150 140 310 000 2300 150 335 000 1800 120 260 000 ODPORNOŚĆ NA KOROZJĘ Formy wykonane ze stali ELMAX charakteryzują się dobrą odpornością na korozję, gdy formowane są korozyjne tworzywa w normalnych warunkach produkcji. Narzędzie do formowania wtryskowego elementów kamery. Materiał na wkładki formy: ELMAX; formowane tworzywo: poliwęglan (30% GR). 2
Obróbka cieplna Wykres odpuszczania MIĘKKIE WYŻARZANIE Należy zabezpieczyć stal i nagrzać do 980 C (1800 F), czas utrzymywania 2h. Schładzać w piecu o 20 C/h do 850 C (1560 F). Czas utrzymywania 10h. Schładzać powoli do 750 C (1380 F). Następnie na powietrzu. ODPRĘŻANIE Po obróbce zgrubnej, narzędzie powinno zostać nagrzane do 650 C (1200 F), przy czasie utrzymywania 2 godziny. Schładzać powoli do 500 C (930 F), a następnie na powietrzu. HARTOWANIE Temperatura podgrzewania: 600850 C (1110 1560 F). Temperatura austenityzacji: 10501100 C (1920 2010 F), zwykle 1080 C (1980 F). Wykres CCT Temperatura austenityzacji 1920 F (1050 C). Czas utrzymywania ut. Temperatura Czas utrzymywania w Twardość przed C F minutach * odpuszczaniem 1050 1920 30 60 HRC 1080 1980 30 61 HRC 1100 2010 30 62 HRC * Czas utrzymywania = czas w temperaturze austenityzacji od momentu całkowitego skrośnego nagrzania narzędzia. Należy zabezpieczyć narzędzie przed odwęgleniem i utlenieniem podczas hartowania. ODPUSZCZANIE Należy dobrać temperaturę odpuszczania pod kątem wymaganej twardości w oparciu o poniższy wykres odpuszczania. Odpuszczać dwa razy stosując chłodzenie do temperatury pokojowej między odpuszczeniami. Najniższa temperatura odpuszczania to 180 C (360 F). Czas utrzymywania w temperaturze to minimum 2 godziny. Krzywa Twardość T 800500 (s) chłodzenia nr HV 10 Kg 1 803 1 2 772 10 3 724 105 4 634 576 5 634 1048 6 536 2095 7 503 3143 8 270 4190 9 245 6285 3
ŚRODKI HARTOWNICZE Obieg powietrza / gaz. Kąpiel hartowania stopniowego lub kąpiel solna w temperaturze 20/200550 C (68/3901020 F), następnie na powietrzu. Uwaga: Celem uzyskania optymalnych właściwości, tempo chłodzenia powinno być tak szybkie jak to możliwe, przy dopuszczalnym odkształceniu. Należy odpuszczać narzędzie, gdy tylko jego temperatura osiągnie 5070 C (120160 F). ZMIANY WYMIAROWE STALI ELMAX PODCZAS OBRÓBKI CIEPLNEJ WYMRAŻANIE Elementy wymagające maksymalnej stabilności wymiarowej powinny być wymrażane celem uniknięcia zmian wymiarowych. Natychmiast po hartowaniu, element powinien zostać wymrożony w temperaturze pomiędzy 40 C a 120 C (40 do 180 F), a następnie poddany odpuszczaniu. Wymrażanie przez 13 godzin spowoduje wzrost twardości o 13 HRC. Należy unikać skomplikowanych kształtów, ponieważ istnieje ryzyko pęknięć. Przykład wpływu temperatury austenityzacji i wymrażania. Austenityzacja: 1050 C (1920 F) 1050 C (1920 F) Środek hartowniczy: powietrze powietrze Wymrażanie: 60 C (75 F) Odpuszczanie: 230 C (440 F) 230 C (440 F) Forma do produkcji kaset magnetofonowych z wkładkami wykonanymi ze stali ELMAX. Austenityzacja: 1100 C (2010 F) 1100 C (2010 F) Środek hartowniczy: powietrze powietrze Wymrażanie: 60 C (75 F) Odpuszczanie: 230 C (440 F) 230 C (440 F) Powyższy test przeprowadzono na próbce 40x40x40 mm (1,6x1,6x1,6 cala). 4
Zalecenia odnośnie obróbki Poniższe dane dotyczące skrawania to wartości przybliżone, które powinny zostać dopasowane do lokalnych warunków. Parametry skrawania Posuw (f) Głębokość cięcia (a p ) mm Kategoria węglika TOCZENIE Obróbka narzędziami z węglikiem spiekanym Skrawanie narz. ze stali szybkotnącej Zgrubna Precyzyjna Skrawanie precyzyjne m/min 5080 80130 15 f.p.m. 165265 265430 50 mm/obr. 0,300,60 0,30 0,30 i.p.r. 0,010,024 0,01 0,01 mm 26 2 2 cal 0,080,24 0,08 0,08 ISO K15 * K15 * Pokryte Pokryte węglikiem węglikiem * Używać narzędzi odpornych na zużycie pokrytych węglikiem na przykład Sandvik Coromant GC 3015 lub SECO TP05. Wiertła kręte ze stali szybkotnącej Średnica wiertła Posuw (f) mm cale m/min f.p.m. mm/obr. i.p.r. 5 3/16 9* 30* 0,080,20 0,0030,008 510 3/163/8 9* 30* 0,200,30 0,0080,012 1015 3/85/8 9* 30* 0,300,35 0,0120,014 1520 5/83/4 9* 30* 0,350,40 0,0140,016 *) Dla pokrytych wierteł ze stali szybkotnącej v c ~13 m/min (44 f.p.m.). Parametry obróbki m/min f.p.m. Posuw (f z ) mm/obr. Wiertła z węglika Rodzaj wiertła Wymienne Stały węglik Nakładka z węglików spiekanych 1) 80130 265430 40 135 30 100 i.p.r. 0,050,25 2) 0,0020,01 2) 0,100,25 2) 0,0040,01 2) 0,150,25 2) 0,0060,01 2) 1) Wiertło z wewnętrznymi kanalikami chłodzącymi i nakładką z węglików spiekanych. 2) Zależy od średnicy wiertła. FREZOWANIE Frezowanie czołowe oraz frezowanie czołowe nożem kwadratowym Parametry skrawania skrawania (v c ) Posuw (f z ) Głębokość cięcia (a p ) Kategoria węglika m/min f.p.m Obróbka narzędziami z węglika Narzędzia ze stali szybkotnącej Zgrubna Precyzyjna Frezowanie precyzyjne 7090 230300 mm/z¹b 0,200,40 cal/z¹b 0,0080,016 mm 25 cale 0,080,20 ISO K15 * Pokryte węglikiem 90120 300395 0,100,20 0,0040,008 2 0,08 K15 * Pokryte węglikiem 9 30 0,10 0,004 2 0,08 * Używać narzędzi odpornych na zużycie pokrytych węglikiem na przykład Sandvik Coromant GC 3015 lub SECO T10M. Frezowanie walcowoczołowe Parametry skrawania m/min f.p.m. Posuw (f z ) mm/z¹b cal/z¹b Rodzaj frezu walcowoczołowego Stały węglik Wkładka z Narzędzia ze węglików stali szybkotnącej 20 66 5080 165265 9 1) 30 1) 0,030,20 2) 0,0800,20 2) 0,0500,35 2) 0,0010,008 2) 0,0030,008 2) 0,0020,014 2) Kategoria węglika ISO K20 K15 3) 1) Dla frezów walcowoczołowych ze stali szybkotnącej v c ~16 m/min (55 f.p.m.). 2) W zależności od głębokości promieniowej otworu oraz średnicy. 3) Używać narzędzi odpornych na zużycie pokrytych węglikiem. WIERCENIE 5
SZLIFOWANIE Ogólne zalecenia dotyczące tarcz szlifierskich podano poniżej. Dodatkowe informacje można znaleźć w publikacji Uddeholm Szlifowanie stali narzędziowej. Zalecenia odnośnie ściernic Rodzaj szlifowania Stal po miękkim Po hartowaniu wyżarzaniu Szlifowanie czołem ściernicy ściernica prosta A 46 HV B107 R75 B3 1) 3SG 46 GVS 2) C 46 GV Szlifowanie czołem ściernicy segmenty A 24 GV 3SG 46 FVSPF 1)2) A 36 FV Szlifowanie wałków A 60 JV B126 R75 B3 1) 5SG 70 IVS 2) C 60 IV Szlifowanie otworów A 46 JV B107 R75 B3 1) 3SG 60 JVS 2) C 60 HV Szlifowanie profilowe A 100 LV B107 R100 V 1) 1) Pierwszy wybór. 2) Ściernice firmy Norton Co. 5SG 80 JVS 2) C 120 HV Tabela porównawcza właściwości stali Szczegółowe informacje Prosimy o kontakt z lokalnym biurem Uddeholm celem uzyskania dodatkowych informacji dotyczących doboru, obróbki cieplnej, zastosowań i dostępności stali narzędziowych Uddeholm. Forma do produkcji złącz. Stal ELMAX jest wykorzystywana jako materiał na wkładki. Obróbka elektroiskrowa (EDM) Jeżeli proces obróbki elektroiskrowej (EDM) odbywa się na materiale zahartowanym i odpuszczonym, wtedy narzędzie należy poddać dodatkowemu odpuszczaniu w temperaturze o około 50 F (20 C) niższej od temperatury odpuszczania zastosowanej wcześniej. 6
Network of excellence Uddeholm is present on every continent. This ensures you highquality Swedish tool steel and local support wherever you are. Assab is our whollyowned subsidiary and exclusive sales channel, representing Uddeholm in various parts of the world. Together we secure our position as the world s leading supplier of tooling materials. www.assab.com www.uddeholm.com 11