SPRAWOZDANIE ROCZNE 2009

SPRAWOZDANIE ROCZNE 2009 Program Operacyjny Polska - Saksonia 2007-2013 PROGRAM OPERACYJNY cel: Europejska Współpraca Terytorialna (Cel 3) obszar wsparcia: Wolny Kraj Związkowy Saksonia Rzeczpospolita Polska okres realizacji programu: 2007-2013 numer programu: CCI-Code: 2007CB163PO018 nazwa programu: Program Operacyjny Polska - Saksonia 2007-2013 SPRAWOZDANIE ROCZNE Z REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO okres sprawozdawczy: rok 2009 data zatwierdzenia przez Komitet Monitorujący: 15.06.2010 1

IMPRESSUM opracowanie i przygotowanie: Saksoński Bank Odbudowy Bank Wsparcia Wspólny Sekretariat Techniczny Pirnaische Straße 9, 01069 Dresden zakończenie prac redakcyjnych: 25.06.2010 Wydane przez Saksońskie Ministerstwo Gospodarki, Pracy i Transportu, Instytucja Zarządzająca, Referat 56, Wilhelm-Buck-Straße 2, D 01097 Dresden 2

I SPIS TREŚCI IMPRESSUM... 1 I SPIS TREŚCI... 3 1 WSTĘP... 5 2 ZESTAWIENIE WYNIKÓW Z REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO... 6 2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów... 6 2.1.1 Stan obsługi technicznej Programu Operacyjnego... 6 2.1.2 Informacje finansowe... 10 2.1.3 Informacje dotyczące wykorzystania środków Funduszu... 11 2.1.4 Analiza jakościowa... 13 2.2 Informacje na temat zgodności z prawem wspólnotowym...16 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze...16 2.4 Zmiany w kontekście realizacji Programu Operacyjnego...16 2.5 Znaczące modyfikacje z mocy artykułu 57 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006..16 2.6 Zgodność z innymi instrumentami...17 2.7 Monitorowanie i ocena...17 2.7.1 System zarządzania i kontroli... 17 2.7.2 Zapewnienie jakości monitorowania Programu... 19 2.7.3 Systemy danych... 19 2.7.4 Posiedzenie Komitetu Monitorującego... 20 2.7.5 Przekrojowy cel równość szans / niedyskryminacja osób niepełnosprawnych... 21 2.7.6 Informacje dotyczące oddziaływania Programu na środowisko... 22 2.8 Sytuacja społeczno-ekonomiczna na obszarze wsparcia...22 3 REALIZACJA W PODZIALE NA PRIORYTETY... 26 3.1 Oś priorytetowa 1...27 3.1.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów... 27 3.1.2 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 28 3.2 Oś priorytetowa 2...29 3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów... 29 3.2.2 Fundusz Małych Projektów... 32 3.2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze... 33 4 POMOC TECHNICZNA... 34 3

5 INFORMACJA I PROMOCJA... 35 5.1 Informacje ogólne...35 5.2 Nowe media...35 5.2.1 Strona internetowa... 35 5.2.2 Kontakt przez e-mail... 37 5.2.3 Lista beneficjentów... 37 5.2.4 Terminy... 37 5.3 Media klasyczne...38 5.3.1 Prasa... 38 5.3.2 Publikacje... 39 5.4 Spotkania, seminaria, konferencje...41 5.4.1 Konferencje, spotkania... 41 5.4.2 Tematyczne imprezy informacyjne... 42 5.4.3 Spotkania organizowane przez podmioty trzecie... 43 5.4.4 Wewnętrzne warsztaty i narady... 44 5.5 Wystawa...44 5.6 Prezentacje projektów...45 5.7 Wykorzystanie materiałów promocyjnych...45 5.8 Doradztwo i szkolenia dla wnioskodawców lub beneficjentów...45 5.8.1 Dni doradztwa... 45 5.8.2 Szkolenia dla beneficjentów... 46 II ZAŁĄCZNIK... 48 4

WspółpracyTransgranicznej 1 WSTĘP Sprawozdanie roczne z realizacji Programu Operacyjnego Polska - Saksonia 2007-2013 przedstawia postęp w Programie oraz związane z nim działania i środki podjęte w 2009 roku. Głównym celem rozdziału 2 Zestawienie wyników z realizacji Programu Operacyjnego jest kompleksowe spojrzenie na Program Operacyjny Polska Saksonia. Obok przedstawienia finansowego i fizycznego postępu dokonano analizy, na ile Program przyczynia się do osiągnięcia celów odnowionej Strategii Lizbońskiej. W rozdziale 3 skupiono się na realizacji Programu na poziomie obu osi priorytetowych. Wykorzystanie środków Pomocy Technicznej wyjaśniono w rozdziale 4. Rozdział 5 poświęcony jest działaniom informacyjnym i promocyjnym zrealizowanym w 2009 roku. Sprawozdanie roczne z realizacji Programu zasadniczo przedstawia stan zakontraktowania projektów, tzn. do sprawozdań statystycznych i analitycznych brane są pod uwagę projekty, w przypadku których podpisano Umowę o dofinansowanie do 31.12.2009 r. Wyjątek stanowi pkt. 2.7.4 "Posiedzenie Komitetu Monitorującego". Tam znajdują się dane projektów zatwierdzonych przez Komitet Monitorujący oraz kwoty dofinansowania. Liczba oraz kwota dofinansowania zatwierdzonych projektów różnią się od wartości projektów zakontraktowanych, gdyż jedno z przedsięwzięć zatwierdzonych w roku 2009 otrzymało Umowę o dofinansowanie na początku 2010 roku. Rok sprawozdawczy zdominował cel, by bez dalszej zwłoki rozpocząć realizację Programu Operacyjnego Polska - Saksonia, a następnie szybko rozpatrzyć możliwie dużo zakwalifikowanych już projektów, poddać je pod głosowanie Komitetu Monitorującego i zatwierdzić. Kiedy wraz z przyjęciem Wspólnego Uszczegółowienia w kwietniu 2009 roku stworzono podstawę prawną dla udzielania wsparcia, Komitet Monitorujący we wrześniu 2009 r. podjął pierwsze decyzje w sprawie projektów. Do końca roku zakontraktowano już 18 projektów, dzięki którym osiągnięto pierwsze ważne postępy w zakresie realizacji celów Programu. Tym samym udało się przypuszczalnie uniknąć przepadnięcia środków w 2010 roku, grożącego wskutek spóźnionego rozpoczęcia Programu. Niniejsze sprawozdanie sporządził Wspólny Sekretariat Techniczny na zlecenie Instytucji Zarządzającej zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r. oraz rozporządzeniem Komisji (WE) nr 846/2009 z dnia 1 września 2009 r. Uwzględniono przy tym również rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 z dnia 11 lipca 2006 r. 5

2 ZESTAWIENIE WYNIKÓW Z REALIZACJI PROGRAMU OPERACYJNEGO 2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów Program Operacyjny Polska - Saksonia 2007-2013 został przyjęty przez Komisję Europejską w dniu 21.12.2007. W kolejnym roku dokonano koniecznych poprawek, które zostały przyjęte przez Komisję Europejską w dniu 05.08.2008. Wraz z opublikowaniem Wspólnego Uszczegółowienia w dniu 9.04.2009 wspólna podstawa prawna dla dofinansowania z Programu Operacyjnego zyskała moc prawną. W dniu 15.05.2009 oficjalnie rozpoczęto przyjmowanie wniosków do Programu Operacyjnego Polska - Saksonia. Następnie można było rozpocząć merytoryczną i formalno-prawną ocenę pierwszych wniosków. Komitet Monitorujący po raz pierwszy rozpatrzył wnioski o dofinansowanie projektu w dniu 29.09.2009. W konsekwencji do końca 2009 roku można było zawrzeć pierwsze umowy o dofinansowanie. Łącznie w roku sprawozdawczym Komitet Monitorujący zatwierdził 19 projektów. 18 z 19 projektów otrzymało Umowę o dofinansowanie jeszcze w 2009 roku, dzięki czemu zakontraktowano około 16 mln euro środków EFRR. Odpowiada to wskaźnikowi zakontraktowania środków (bez Pomocy Technicznej) w wysokości prawie 16,07 proc. W roku sprawozdawczym nie zostały wypłacone jeszcze żadne środki. W okresie sprawozdawczym odrzucono 3 wnioski o dofinansowanie projektu, ponieważ nie odpowiadały one wymogom Programu Operacyjnego Polska Saksonia. W pierwszym roku dofinansowania wyraźnie największe zainteresowanie zanotowano w dziedzinach wsparcia osi priorytetowej 2 Transgraniczna integracja społeczna. 17 zakontraktowanych w tej dziedzinie projektów wykorzystało prawie 31 proc. środków dostępnych dla osi priorytetowej 2. Tylko 1 spośród 18 projektów z zawartymi Umowami o dofinansowanie przypada na oś priorytetową 1 Rozwój transgraniczny. Z tego powodu na 2010 rok planuje się kompleksowe działania akwizycyjne skierowane w pierwszym rzędzie na dziedziny wsparcia osi priorytetowej 1. Zasada elastyczności obowiązywała w okresie sprawozdawczym. 2.1.1 Stan obsługi technicznej Programu Operacyjnego Dla Programu Operacyjnego Polska - Saksonia do dyspozycji jest łącznie 105.111.000,00 euro z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR). Z tego 98.804.340,00 euro 6

przypada na dofinansowanie projektów. Pozostałe 6.306.660,00 euro przeznaczone jest na Pomoc Techniczną. Poniższa tabela przedstawia stan zakontraktowania na dzień 31.12.2009. Liczba projektów z zawartymi Umowami o dofinansowanie Zakontraktowane środki EFRR w oś priorytetowa 1 1 786.768,99 oś priorytetowa 2 17 15.090.726,86 ogółem 18 15.877.495,85 Postęp osiągnięty w roku sprawozdawczym w oparciu o wskaźniki finansowo-techniczne monitoringu wdrażania Programu Operacyjnego Polska - Saksonia przedstawia poniższa tabela. Wartości roczne wskaźników uwzględniają wyniki faktycznie osiągnięte na koniec danego roku (wartości rzeczywiste). Wartości wskaźników wynikowych Partnerzy projektu oraz Projekty w chwili tworzenia tego sprawozdania wynoszą zero, gdyż wykazywane będą jako wartości rzeczywiste dopiero po zakończeniu odpowiednich projektów, tzn. po dokonaniu ostatniej wypłaty i zakończeniu kontroli poświadczającej celowość wydatków. 7

WspółpracyTransgranicznej Wskaźniki finansowo-techniczne monitoringu wdrażania Programu Wskaźniki Wartość docelowa 1 Wartość wyjściowa Wynik w roku 2008 Wynik w roku 2009 Ogółem wskaźniki wyjściowe wskaźnik finansowy kwota ogólna zakontraktowanych środków 2 123.311.286,00 0,00 0,00 18.574.116,17 18.574.116,17 wydatki łącznie 3 123.660.001,00 0,00 0,00 18.845.514,07 18.845.514,07 wskaźniki wynikowe partnerzy projektu łączna liczba partnerów zaangażowanych w projekcie nie 4 0 0 0 0 liczba partnerów projektu, którzy wcześniej nie uzyskali wsparcia w ramach programu Celu 3 lub jego poprzednika programu Interreg III A nie 4 0 0 0 0 projekty liczba operacji, które spełniają dwa z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel liczba operacji, które spełniają trzy z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel liczba operacji, które spełniają cztery z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólne finansowanie, wspólny personel liczba operacji, które służą wspólnemu wykorzystaniu infrastruktury 233 0 0 0 0 62 0 0 0 0 15 0 0 0 0 nie 4 0 0 0 0 1 Wartość docelowa odnosi się do roku 2015. 2 Obejmuje środki UE oraz publiczne środki krajowe, w tym krajowe, regionalne, lokalne oraz inne środki dofinansowania. 3 Obejmuje środki UE oraz prywatne i publiczne środki krajowe. 4 Dla tych wskaźników nie określono wartości docelowej. 8

Wskaźniki Wartość docelowa 5 Wartość wyjściowa Wynik w roku 2008 Wynik w roku 2009 Ogółem liczba operacji, które służą współpracy w zakresie usług publicznych liczba operacji, które zmniejszają odizolowanie poprzez lepszy dostęp do dróg, sieci informacyjno-komunikacyjnych i usług liczba operacji, które powinny wspierać i poprawić wspólną ochronę środowiska i wspólne zarządzanie środowiskiem liczba osób, które biorą udział we wspólnych działaniach edukacyjnych i szkoleniowych nie 6 0 0 0 0 nie 6 0 0 0 0 nie 6 0 0 0 0 nie 6 0 0 0 0 liczba małych projektów nie 6 0 0 0 0 5 Wartość docelowa odnosi się do roku 2015. 6 Dla tych wskaźników nie określono wartości docelowej. 9

WspółpracyTransgranicznej 2.1.2 Informacje finansowe Już w 2008 roku Komisja Europejska na podstawie artykułu 82 ustęp 1 c) rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 przekazała Instytucji Certyfikującej zaliczki w łącznej wysokości 5.255.550,00 euro. Pod koniec stycznia oraz pod koniec kwietnia 2009 roku Instytucja Certyfikująca otrzymała zaliczkę za 2009 rok każdorazowo w wysokości 2.102.220,00. Stanowi to równowartość 2 proc. wkładu wspólnotowego na każdy przelew. W ten sposób Komisja Europejska przekazała na rzecz Programu zaliczkę w łącznej wysokości 9.459.990,00 euro. Stanowi to równowartość 9 proc. wkładu wspólnotowego. Instytucja Certyfikująca w dniu 18.12.2009 złożyła w Komisji Europejskiej wniosek o płatność w wysokości 40.982,49 euro, zawierający wydatki Pomocy Technicznej. 10

Osie priorytetowe w podziale na źródła finansowania (w ) Wydatki poniesione przez beneficjentów zawarte we wnioskach o płatność przesłanych do Instytucji Zarządzającej Odpowiedni wkład publiczny Wydatki poniesione przez organ odpowiedzialny za dokonywanie płatności na rzecz beneficjentów Łącznie płatności otrzymane od Komisji Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny W tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR 0 0 0 Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna 0 0 0 W tym wydatki związane z zakresem interwencji EFRR Łączna kwota 0 0 0 9.459.990,00 7 Stan realizacji programu prezentuje poniższe zestawienie. Oś priorytetowa Środki EFRR zgodnie z IPF w Zakontraktowane środki EFRR w Wypłacone środki EFRR w Oś priorytetowa 1 49.754.945,00 786.768,99 0,00 Oś priorytetowa 2 49.049.395,00 15.090.726,86 0,00 Ogółem 98.804.340,00 15.877.495,85 0,00 2.1.3 Informacje dotyczące wykorzystania środków Funduszu W Programie Operacyjnym Polska - Saksonia do wybranych kategorii interwencji przyporządkowano określone kwoty na podstawie doświadczeń z poprzednim Programem Interreg III A oraz oceny ex ante. Poniższa tabela przedstawia, do których kategorii interwencji przyporządkowano przyznane dotychczas środki. 7 Podział zaliczki na poszczególne osie priorytetowe jest zmienny. 11

Indykatywny podział wkładu wspólnotowego 8 Kod 9 Kwota 10 Wykorzystanie 11 03 2.985.297,00 0,00 09 3.482.846,00 0,00 11 3.482.846,00 0,00 23 8.955.890,00 0,00 24 1.990.198,00 0,00 26 1.990.198,00 0,00 28 1.492.648,00 0,00 46 3.482.846,00 0,00 47 1.492.648,00 0,00 48 1.990.198,00 0,00 51 1.492.648,00 0,00 53 1.990.198,00 786.768,99 54 2.487.747,00 0,00 57 9.950.989,00 0,00 58 4.904.939,00 1.674.767,75 59 2.942.964,00 2.391.938,45 60 2.452.470,00 0,00 71 1.961.976,00 0,00 73 2.942.964,00 2.124.305,05 74 1.471.482,00 0,00 75 4.414.445,00 1.143.575,90 76 1.961.976,00 845.427,01 77 2.452.470,00 516.843,92 79 2.452.470,00 0,00 80 17.167.288,00 5.183.335,05 81 6.411.699,00 1.210.533,73 85 12 5.360.661,00 241.948,57 86 12 945.999,00 15.536,43 13 Ogółem 105.111.000,00 16.134.980,86 Do wykorzystanych wartości odnosi się punkt 2.4.1 Analiza jakościowa. 8 Przedstawienie kumulatywnego podziału wkładu wspólnotowego zgodnie z załącznikiem II, cześć C rozporządzenia (WE) nr 1828/2006 Komisji z dnia 8 grudnia 2006 r. (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 45 z dnia 15.2.2007) znajduje się w załączniku I do niniejszego sprawozdania. 9 Definicja kategorii interwencji znajduje się w załączniku II do niniejszego sprawozdania. 10 Zaplanowane wykorzystanie wkładu wspólnotowego na szczeblu programu operacyjnego zgodnie z artykułem 11 ust. 1 rozporządzenia (WE) Komisji nr 1828/2006 z dnia 8 grudnia 2006 r., (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 45 z dnia 15.2.2007) 11 Stan na dzień 31.12.2009 12 Kategorie interwencji Pomocy Technicznej 13 Kwota ogólna składa się z wykorzystania kodu interwencji w odniesieniu do dwóch osi priorytetowych oraz kodu interwencji Pomocy Technicznej 12

2.1.4 Analiza jakościowa Poniższe zestawienie przedstawia postęp osiągnięty w roku sprawozdawczym pod względem wskaźników i celów minimalnych zdefiniowanych w Programie Operacyjnym. W przeciwieństwie do zestawienia Wskaźniki finansowo-techniczne monitoringu wdrażania Programu (patrz str. 8-9) wskaźniki zdefiniowane w poniższej tabeli odnoszą się do wartości zakontraktowanych, czyli wartości teoretycznych. Skwantyfikowane cele finansowo-technicznego monitoringu wdrażania Wskaźnik Cel minimalny 14 Wartość wyjściowa Wynik za rok 2008 Wynik za rok 2009 Ogółem Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 03 i 09 Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 23, 24, 26 i 28 6,2 % 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 13,7 % 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 46, 47, 48, 51, 53 i 54 12,3 % 0,0% 0,0% 0,7% 0,8% Udział zakontraktowanych środków UE w kategorii interwencji 57 10 9,5 % 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 80 i 81 22,4 % 0,0% 0,0% 6,1% 6,1% Udział zakontraktowanych projektów, które spełniają trzy z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie 20 % 0,0% 0,0% 53,3% 33,3 % Udział zakontraktowanych projektów, które spełniają cztery z następujących kryteriów: wspólne przygotowanie, wspólna realizacja, wspólny personel, wspólne finansowanie Udział partnerów współpracy projektów, którzy wcześniej nie uzyskali wsparcia w ramach Programu Celu 3 albo jego poprzednika Programu Interreg III A Udział zakontraktowanych środków UE w kategoriach interwencji 23, 24, 46, 53, 57, 59, 60, 75, 76, 77 i 79, które przypadają na przedsięwzięcia w powiatach leżących bezpośrednio przy granicy, w całkowitej puli zakontraktowanych środków poszczególnych kategorii interwencji 5 % 0,0% 0,0% 44,4 % 44,4 % 35 % 0,0% 0,0% 17,1 % 8,6 % 70 % 0% 0% 2,6% 2,6% 14 Wartość docelowa odnosi się do roku 2015. 13

Europejska strategia na rzecz wzrostu i zatrudnienia W 2000 roku Europejska Rada uchwaliła w Lizbonie strategię rozłożoną na dziesięć lat, dzięki której UE ma stać się najbardziej dynamicznym i konkurencyjnym obszarem gospodarczym na świecie. Rok później, Rada w Göteborgu za pomocą unijnej Strategii Zrównoważonego Rozwoju uzupełniła podejście gospodarcze i społeczne Strategii Lizbońskiej 15 o wymiar ekologiczny. W 2005 roku Europejska Rada postanowiła nadać Strategii Lizbońskiej nowe impulsy i nakierować priorytety na zrównoważony rozwój i zatrudnienie. Przyjęte w kolejnym roku strategiczne wytyczne Wspólnoty dla spójności 16 uwzględniają ten rozwój i mają przyczynić się do urzeczywistnienia nowych celów. Są one zgodne ze zintegrowanymi wytycznymi na rzecz wzrostu i zatrudnienia 17. Europejska strategia znalazła odzwierciedlenie w Programie Operacyjnym Polska - Saksonia. W ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej Program ma przyczynić się do zwiększenia spójności ekonomicznej, społecznej i terytorialnej na pograniczu polskosaksońskim. Przy pomocy celów, wskaźników i kategoriach interwencji zapisanych w Programie można zmierzyć wkład w realizację rozszerzonej Strategii Lizbońskiej. Poniżej podsumowano, jaki postęp udało się osiągnąć w roku sprawozdawczym w odniesieniu do najważniejszych kodów interwencji, odzwierciedlających na szczeblu Programu istotne cele i priorytety Strategii Lizbońskiej. Podsumowując można stwierdzić, że w odniesieniu do kodów interwencji od 03 do 57 osiągnięto minimalny postęp. Dotyczą one osi priorytetowej 1, w której w 2009 roku dofinansowanie przyznano tylko jednemu projektowi. W osi priorytetowej 2 zakontraktowano 17 projektów, tak więc w odnośnych dziedzinach zanotowano większy postęp. Wsparcie małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) W strategii zatrudnienia duże znaczenie przypisuje się wzmocnieniu małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP). Dlatego dąży się do wspomagania przedsiębiorczości, wspierania sieci współpracy oraz promowania badań naukowych i innowacji w MŚP. W odpowiednich kategoriach interwencji 03 do 09 w roku sprawozdawczym nie zostały zawarte żadne umowy o dofinansowanie. 15 Więcej na stronie: http://ec.europa.eu/growthandjobs/pdf/lisbon_de.pdf 16 Decyzja Rady 2006/702/EG z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 291 z dnia 21.10.2006) 17 Zalecenie Rady 2008/390/EG z dnia 14 maja 2008 r. w sprawie ogólnych wytycznych polityki gospodarczej państw członkowskich i Wspólnoty (2008 2010), (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 137 z dnia 27.05.2008) oraz decyzja Rady 2008/618/WE z dnia 15 lipca 2008 r. dotycząca wytycznych w sprawie polityki zatrudnienia państw członkowskich (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 198 z dnia 26.07.2008) 14

Wsparcie rozbudowy infrastruktury komunikacyjnej Kody interwencji 23, 24, 26 i 28 odpowiadają celowi sformułowanemu w Wytycznych Wspólnoty dla Spójności, jakim jest rozbudowa i poprawa infrastruktury komunikacyjnej w celu zwiększenia regionalnej konkurencyjności w gospodarce i turystyce. W tych kategoriach interwencji w 2009 roku nie podpisano żadnych umów o dofinansowanie projektów. Działania na rzecz ochrony środowiska Europejska Rada przyjmując rozszerzoną Strategią Lizbońską potwierdziła, że polityka ekologiczna istotnie przyczynia się do wzrostu gospodarczego, zatrudnienia i zrównoważonego zarządzania zasobami. Podejście to przypieczętowano w Strategicznych Wytycznych Wspólnoty dla Spójności 18. Zapisano tu różne pola działania, jak zwiększenie efektywności energetycznej, wykorzystanie energii odnawialnych, podejmowanie działań na rzecz zapobiegania ryzykom oraz na rzecz ochrony klimatu. Sprawy związane ze środowiskiem naturalnym na poziomie Programu Operacyjnego znalazły się w kodach interwencji 46, 47, 48 oraz 51, 53 i 54. W roku sprawozdawczym 1 projekt otrzymał wsparcie, który z kwotą 786.768,99 euro stanowi udział 5 proc. przyznanych środków EFRR. Wsparcie turystyki Wspieranie turystyki odpowiada celowi, jakim jest poprawa sytuacji w zakresie zatrudnienia na pograniczu i tworzenie podstaw dla zrównoważonego rozwoju gospodarczego. Kwota udostępnionych środków w wysokości prawie 10 mln euro (kod interwencji 57) podkreśla, jak dużą wagę przywiązuje się do tej dziedziny. Jednakże w roku sprawozdawczym nie skorzystano z możliwości dofinansowania przedsięwzięć turystycznych. Wsparcie partnerstw i wspólnych koncepcji W 2009 roku dofinansowanie przyznano czterem projektom podlegających pod kod 80 (promowanie partnerstw, paktów i inicjatyw poprzez tworzenie sieci współpracy odnośnych podmiotów). Wśród nich znajdują się 3 projekty dotyczące utworzenia Funduszu Małych Projektów w Euroregionie Neisse-Nisa-Nysa i Euroregionie Sprewa-Nysa-Bóbr. W kodzie interwencji 81 (podniesienie jakości opracowania polityk i programów) 3 przedsięwzięcia zajmujące się poprawą bezpieczeństwa na pograniczu i tworzeniem wspólnych procedur dla transgranicznej współpracy otrzymały wspracie. 18 Decyzja Rady 2006/702/EG z dnia 6 października 2006 r. w sprawie strategicznych wytycznych Wspólnoty dla spójności (Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 291 z dnia 21.10.2006) 15

Jakość współpracy transgranicznej 3 projekty realizowane są pod kierownictwem saksońskich, 15 projektów pod kierownictwem polskich Partnerów Wiodących. Pokazuje to, że podmioty po obu stronach granicy gotowe są przejąć finansową, merytoryczną i organizacyjną odpowiedzialność za realizację projektów. Kwestie prawne dotyczące współpracy transgranicznej uregulowane są w wystandaryzowanej Umowie Partnerskiej między Partnerem Wiodącym a partnerem (partnerami) projektu, która jest częścią dokumentacji składanej wraz z wnioskiem. 2.2 Informacje na temat zgodności z prawem wspólnotowym Zgodność Programu Operacyjnego Polska Saksonia z prawem wspólnotowym przedstawiono szczegółowo w Dokumencie Programowym (rozdział 3.4. Zgodność z politykami krajowymi i wspólnotowymi ). W 2009 roku nie wystąpiły żadne zmiany czy problemy związane ze zgodnością Programu z prawem wspólnotowym. 2.3 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze W 2009 roku nie wystąpiły żadne problemy przy wdrażaniu Programu. 2.4 Zmiany w kontekście realizacji Programu Operacyjnego W dniu 25 marca 2009 roku Komitet Monitorujący przyjął Wspólne Uszczegółowienie Programu Operacyjnego Polska - Saksonia 2007-2013. Dokument ten służy jako wspólna podstawa prawna dla wsparcia i obowiązuje w równej mierze polskich i saksońskich partnerów współpracy. 2.5 Znaczące modyfikacje z mocy artykułu 57 rozporządzenia (WE) nr 1083/2006 W 2009 roku nie nastąpiły żadne modyfikacje. 16

2.6 Zgodność z innymi instrumentami Informacje te znajdują się w rozdziale 3.4.2 Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska Saksonia 2007-2013. W tym zakresie nie nastąpiły jeszcze żadne zmiany. Instytucja Zarządzająca jest reprezentowana w Komitetach Monitorujących EFRR i EFS. Dzięki temu w ramach monitorowania dochodzić może do wzajemnych uzgodnień między programami. Program Operacyjny Polska-Saksonia, tak samo jak i saksońskie Programy Operacyjne EFRR i EFS, obsługiwany jest przez SAB. Tym samym zapewniona jest koordynacja podstaw wsparcia. Szczególnie bliska jest współpraca z Instytucją Zarządzającą EFS. Jako członek międzyresortowej grupy roboczej Transnarodowość, Instytucja Zarządzająca czynnie współdziała przy kształtowaniu warunków ramowych dla transnarodowych działań wspieranych z EFS. 2.7 Monitorowanie i ocena 2.7.1 System zarządzania i kontroli Struktury zarządzania i kontroli Programu Operacyjnego Polska Saksonia zostały wdrożone. Po konsultacjach z właściwymi placówkami krajowymi, zostały one szczegółowo zdefiniowane w Opisie Systemu Zarządzania i Kontroli. Po zakończeniu procedury kontradyktoryjnej Opis Systemu Zarządzania i Kontroli został certyfikowany przez Instytucję Certyfikującą w 2009 roku oraz przekazany Komisji Europejskiej. Istotne zadania w zakresie obsługi Programu oraz projektów Instytucja Zarządzająca delegowała na rzecz SAB. SAB wykonuje m. in. zadania Wspólnego Sekretariatu Technicznego (rozpatrywanie wniosków, działalność informacyjno-promocyjna, jednostka udzielająca wsparcia) oraz saksońskiej kontroli z artykułu 16. Przy prawidłowej realizacji Programu placówki te, obok regulacji w Programie Operacyjnym i Wspólnym Uszczegółowieniu oraz w Opisie Systemu Zarządzania i Kontroli, dodatkowo opierają się na instrukcjach Instytucji Zarządzającej oraz wytycznych Koordynatora Programu. Instytucja Zarządzająca jako podmiot odpowiedzialny za Program upewnia się, czy delegowane przez nią zadania są prawidłowo wykonywane przez instytucje pośredniczące. W grudniu 2009 roku Instytucja Zarządzająca rozpoczęła kontrolę administracyjną we Wspólnym Sekretariacie Technicznym, łącznie z komórką udzielającą przyznawanie 17

wsparcia. Jednostki te są równocześnie odpowiedzialne za Program Ziel 3/Cíl 3 Saksonia Czechy. Na koniec okresu sprawozdawczego (dn. 31.12.2009) nie dysponowano jeszcze szczegółowymi końcowymi wynikami kontroli, ponieważ nie została ona jeszcze zakończona. Jednakże już teraz można potwierdzić sprawność działania Wspólnego Sekretariatu Technicznego. Na 2010 rok zaplanowano kontrolę systemową u saksońskiego Kontrolera z artykułu 16. Zgodnie z zapisami zawartymi w Programie Operacyjnym Polska Saksonia 2007-2013 głównym zadaniem Koordynatora Krajowego jest wspieranie Instytucji Zarządzającej we wdrażaniu Programu oraz koordynacja działań związanych z jego realizacją, które są prowadzone po stronie polskiej. Rola Koordynatora Krajowego w tym zakresie została doprecyzowana w przygotowanym wspólnie z Instytucją Zarządzającą Opisie Systemu Zarządzania i Kontroli. Tym samym monitoruje on i kontroluje prawidłową realizację zadań powierzonych polskim instytucjom w zakresie wdrażania Programu. Zakres zadań i obowiązków instytucji włączonych po polskiej stronie w realizację Programu wynika z zawartych umów i porozumień z tymi instytucjami. Zadania w zakresie kontroli z art. 16 po polskiej stronie zostały powierzone Dolnośląskiemu Urzędowi Wojewódzkiemu oraz Lubuskiemu Urzędowi Wojewódzkiemu. Instytucje te działają w oparciu o dokumenty programowe oraz Wytyczne Ministra Rozwoju Regionalnego w zakresie kontroli z art. 16 w ramach Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013 przygotowane przez Koordynatora Krajowego, a także Instrukcję Wykonawczą zawierającą opis procedur związanych z kontrolą z art. 16. W 2009 r. Koordynator Krajowy nie przeprowadził kontroli realizacji zadań polskich kontrolerów z art. 16. Wynikało to z faktu, że 2009 r. do polskich kontrolerów z art. 16 nie wpłynęły od polskich partnerów współpracy żadne dokumenty dotyczące potwierdzenia poniesionych wydatków. W związku z tym przeprowadzenie takiej kontroli zaplanowane zostało na rok 2010. Zadania w zakresie oceny formalno-prawnej i koordynacji oceny merytorycznej wniosków w części dotyczącej polskiego partnera współpracy zostały powierzone Wydziałowi VII, ulokowanemu w strukturach Departamentu Współpracy Terytorialnej w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego. Kontrola i monitoring realizacji ww. zadań wynika z zapisów Regulaminu organizacyjnego Departamentu Współpracy Terytorialnej i jest prowadzona na bieżąco. Ponadto szczegółowy opis procedury do oceny wniosków po polskiej stronie zawiera Instrukcja Wykonawcza oraz Wytyczne w zakresie oceny formalnoprawnej i merytorycznej wniosków o dofinansowanie w części dotyczącej polskiego partnera współpracy przygotowane przez Koordynatora Krajowego. 18

2.7.2 Zapewnienie jakości monitorowania Programu W celu zapewnienia jakości monitorowania Programu odbywają się regularne konsultacje Instytucji Zarządzającej ze Wspólnym Sekretariatem Technicznym oraz saksońskimi Kontrolerami z artykułu 16 w ramach jour fixe, które mają na celu ścisłe monitorowanie i optymalizację realizacji Programu. Oprócz regularnej wymiany informacji w okresie sprawozdawczym odbyły się dwa spotkania między Instytucją Zarządzającą a Ministerstwem Rozwoju Regionalnego (Koordynatorem Krajowym Programu) dotyczące aspektów monitorowania Programu. Instytucja Zarządzająca, w swej funkcji Instytucji Krajowej Wolnego Kraju Związkowego Saksonia, omawiała tematy przekrojowe na posiedzeniach Międzyresortowej Grupy Roboczej Cel 3. W ramach warsztatów w marcu 2009 roku instytucje uczestniczące w procedurze po stronie polskiej i niemieckiej uzgadniały procesy pracy i obiegu informacji. Ciągła wymiana informacji zapewnia odpowiednią jakość wspólnej realizacji Programu. Koordynator Krajowy pozostaje w stałym kontakcie z instytucjami po polskiej stronie uczestniczącymi w realizacji Programu. W listopadzie 2009 r. odbyło się we Wrocławiu spotkanie robocze z polskimi i saksońskimi kontrolerami z art. 16. 2.7.3 Systemy danych Do składnia wniosku projektowego wykorzystuje się aplikację internetową EWA Elektroniczny Wniosek Projektowy Saksonia. Dane z wniosku przekazywane są poprzez interfejs do systemu danych SAB ProSAB-System, tam zapisywane i udostępniane do dalszego przetwarzania. Obok systemu danych SAB do Pomocy Technicznej stosuje się jednolity krajowy System Zarządzania Środkami Wsparcia (FMV) Wolnego Kraju Związkowego Saksonia oraz jednolitą krajową Bazę Danych Środków Wsparcia dla Wolnego Kraju Związkowego Saksonia (FÖMISAX). Komórki obsługujące przyznawanie wsparcia korzystają z FMV lub ProSAB. Istotnymi etapami obsługi są przetwarzanie i kontrola wniosku, sporządzanie umów o dofinansowanie, kontrola wydatków, oceny monetarne takie jak spłata czy płatność odsetek oraz zakończenie 19

przedsięwzięcia. W wymienionych lokalnych systemach informatycznych rejestrowane są wszystkie dane potrzebne do sprawozdawczości wobec UE. Przy pomocy systemu FIKO-PRÜF SAB (dla przedsięwzięć) oraz Instytucja Zarządzająca (dla Pomocy Technicznej) sporządzają zgłoszenia wydatków na podstawie danych o projektach zarejestrowanych we wcześniejszych systemach. Dokonuje się wszystkich możliwych kumulacji, aby zgłoszenie do Komisji Europejskiej przygotować, a następnie wysłać w sposób kompletny i poprawny. W tym miejscu w przyszłości odbywać się będzie certyfikowana wysyłka do SFC2007 przy pomocy udostępnionych przez Komisję Europejską funkcji serwisu sieciowego. System informatyczny FIKOAdmin wspiera planowanie i modyfikację Programu Operacyjnego wraz z jego planem finansowym. W 2009 roku nastąpiło specyficzne dla Celu 3 dostosowanie lokalnego systemu danych FMV oraz systemu FIKO do właściwych dla Celu 3 wymogów UE. W 2010 roku zaplanowane są dalsze adaptacje systemu FIKO w celu ulepszenia monitoringu. Poprzez SFC2007, dnia 22 grudnia 2009 roku elektronicznie złożono pierwszy wniosek o płatność. 2.7.4 Posiedzenie Komitetu Monitorującego W 2009 roku odbyły się trzy posiedzenia Komitetu Monitorującego, rotacyjnie po stronie polskiej i saksońskiej oraz procedura obiegowa w celu przyjęcia sprawozdania za rok 2008. W dniu 25 marca 2009 roku Komitet Monitorujący w Zgorzelcu przyjął Wspólne Uszczegółowienie. Głównym tematem kolejnych posiedzeń była decyzja w sprawie wnioskowanych projektów z następującymi rezultatami. 20

Posiedzenie z dnia Miejsce posiedzenia Liczba projektów z zawartymi Umowami o dofinansowanie Zakontraktowane środki EFRR (w ) Liczba odroczonych projektów Liczba odrzuconych projektów 25.03.2009 Zgorzelec 0 0 0 0 09.09.2009 Oybin 8 7.454.030,10 2 0 24.11.2009 Lwówek Śląski 11 9.355.000,69 0 0 Ogółem 19 16.809.030,80 2 0 Do końca 2009 roku 18 spośród 19 zatwierdzonych projektów otrzymało Umowę o dofinansowanie. 2.7.5 Przekrojowy cel równość szans / niedyskryminacja osób niepełnosprawnych W celu udokumentowania, że przekrojowy temat równości szans jest uwzględniany przy realizacji wsparcia, rozpatrywane są następujące kryteria: Przeprowadzany projekt jest ukierunkowany głównie na równość szans/integrację społeczną ma pozytywny wpływ na równość szans/integrację społeczną jest neutralny pod względem równości szans/integracji społecznej Dotychczas zakontraktowane projekty pod względem równości szans / integracji społecznej charakteryzują się następującymi parametrami: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny liczba projektów Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna liczba projektów w odniesieniu do równości szans/integracji społecznej projekt jest ukierunkowany głównie na ma pozytywny wpływ na jest neutralny pod względem równość szans/integrację społeczną równość szans/integrację społeczną równości szans/integracji społecznej 0 0 1 w odniesieniu do równości szans/integracji społecznej projekt jest ukierunkowany głównie na ma pozytywny wpływ na jest neutralny pod względem równość szans/integrację społeczną równość szans/integrację społeczną równości szans/integracji społecznej 1 13 3 21

2.7.6 Informacje dotyczące oddziaływania Programu na środowisko Ze Strategicznej Oceny Oddziaływania na Środowisko 19 (SOOŚ) wynika dla Programu obowiązek prowadzenia działań monitorujących. Monitorowanie następuje w oparciu o wskaźniki ustalone w ramach SOOŚ. W celu monitorowania oddziaływania na środowisko, poprzez zespolenie wypracowanych wskaźników środowiskowych z systemem wskaźników Programu, rejestruje się liczbę projektów lub przedsięwzięć, które mogą wywołać odpowiednio jeden lub kilka oczekiwanych skutków dla środowiska. W celu uwzględnienia spraw ochrony środowiska dla przeprowadzanego działania ustala się w tym zakresie następujące kryteria: jego głównym tematem jest środowisko ma pozytywny wpływ na środowisko ma neutralny wpływ na środowisko. Dotychczas zakontraktowane projekty pod względem oddziaływania Programu na środowisko charakteryzują się następującymi parametrami: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny liczba projektów Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna liczba projektów pod względem oddziaływania na środowisko głównym tematem projektu jest projekt ma pozytywny środowisko wpływ na środowisko projekt ma neutralny wpływ na środowisko 1 0 0 głównym tematem projektu jest środowisko pod względem oddziaływania na środowisko projekt ma pozytywny wpływ na środowisko projekt ma neutralny wpływ na środowisko 7 0 10 2.8 Sytuacja społeczno-ekonomiczna na obszarze wsparcia Zaprezentowane w formie tabelarycznej wskaźniki kontekstowe umożliwiają precyzyjne przedstawienie ogólnego rozwoju na całym obszarze wsparcia. Uwzględnia się przy tym dane, które pomagają określić stan rozwoju, również w istotnych dziedzinach wsparcia. 19 Strategiczna Ocena Oddziaływania na Środowisko Raport Środowiskowy Programu Operacyjnego Współpracy Transgranicznej Polska-Saksonia 2007-2013; strony 56-57. 22

Nazwa wskaźnika Rok Wspólny Obszar Wsparcia 20 Liczba mieszkańców Wolny Kraj Związkowy Saksonia 21 Rzeczpospolita Polska 22 Wartość bazowa 23 2.584.369 Brak danych Brak danych 2007 2.554.157 622.200 24 1.931.957 2008 2.539.807 613.700 1.926.107 2009 25 2.535.979 613.780 26 1.922.199 27 Liczba osób pracujących (miejsce pracy) Basiswert 28 640.479 Brak danych Brak danych 2007 614.979 251.400 29 363.579 2008 622.453 250.900 371.553 2009 30 574.038 202.584 31 371.454 32 Liczba przybywających do pracy z woj. Lubuskiego/Dolnośląskiego Liczba wyjeżdżających do pracy z woj. Lubuskiego/Dolnośląskiego Pomiary rozpoczną się po wprowadzeniu swobody przepływu pracowników między Niemcami a Polską. 33 20 Obszar wsparcia bez reguły elastyczności 21 w odniesieniu do obszaru wsparcia 22 w odniesieniu do obszaru wsparcia 23 Niniejsze oraz kolejne wartości bazowe z 2005 roku odpowiadają wartościom schematu 13 (wskaźniki kontekstowe i ich wartości bazowe) Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. 24 Źródło liczby mieszkańców w saksońskim obszarze wsparcia: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Wartości te dotyczą obszaru na dzień 31.12.2007. 25 Źródło: http://www.arbeitsagentur.de. Stan z czerwca 2009. 26 Źródło liczby mieszkańców w saksońskim obszarze wsparcia: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). Wartości te dotyczą obszaru na dzień 31.12.2009. 27 Źródło liczby mieszkańców w polskim obszarze wsparcia http://www.stat.gov.pl. Tymczasowe wartości dotyczą obszaru na dzień 31.12.2009. 28 Niniejsze oraz kolejne wartości bazowe z 2005 roku odpowiadają wartościom schematu 13 (wskaźniki kontekstowe i ich wartości bazowe) Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. 29 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de/index/22kreis/unterseite22.htm 30 Źródło: http://www.statistik.sachsen.de 31 Stan z września 2009 roku 32 Źródło: www.dwup.pl i www.wup.zgora.pl. 33 Zebranie danych możliwe będzie dopiero wtedy, gdy właściwe urzędy i instytucje po stronie polskiej i saksońskiej udostępnią odpowiednie dane dla obu wskaźników. 23

Nazwa wskaźnika Rok Wspólny Obszar Wsparcia Liczba bezrobotnych Wolny Kraj Związkowy Saksonia Rzeczpospolita Polska Wartość bazowa 34 274.453 Brak danych Brak danych 2007 165.165 53.668 35 111.497 36 2008 145.684 45.684 100.000 2009 167.154 44.554 37 122.600 38 Liczba noclegów w ruchu turystycznym Wartość bazowa 39 5.337.389 Brak danych Brak danych 2007 5.525.831 1.488.100 40 4.037.731 41 2008 5.559.488 1.534.940 4.024.548 2009 5.150.824 1.327.500 3.823.321 Liczba wspólnych przejść granicznych 42 Wartość bazowa 12 2007 12 2008 12 2009 12 Powierzchnia obszarów chronionych (ha) Obszary Natura 2000 Wartość bazowa 35.300 Brak danych Brak danych 2007 30.282 26.782 43 3.500 44 2008 30.282 26.782 3.500 2009 30.282 26.782 3.500 45 34 Niniejsze oraz kolejne wartości bazowe z 2005 roku odpowiadają wartościom schematu 13 (wskaźniki kontekstowe i ich wartości bazowe) Programu Operacyjnego Polska Saksonia 2007-2013. 35 Źródło liczby bezrobotnych w saksońskim obszarze wsparcia: http://www.pub.arbeitsamt.de (Federalna Agencja Pracy) 36 Źródło liczby bezrobotnych w polskim obszarze wsparcia: http://www.stat.gov.pl. 37 Raport miesięczyny Federalnej Agencji Pracy. Stan ze stycznia 2010 roku 38 Źródło liczby bezrobotnych w polskim obszarze wsparcia: http://www.dwup.pl & www.wup.zgora.pl. Tymczasowe wartości dotyczą obszaru na dzień 31.12.2009. 39 Źródło liczby noclegów w ruchu turystycznym: Crossborder Database http://www.crossborderdatabase.de 40 Źródło liczby noclegów w saksońskim obszarze wsparcia: http://www.statistik.sachsen.de (Krajowy Urząd Statystyczny Wolnego Kraju Związkowego Saksonia). 41 Źródło liczby noclegów w polskim obszarze wsparcia: www.intur.com.pl 42 Źródło: Atlas Administracyjny Saksońskiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych: www.verwaltungsatlas.sachsen.de 43 Źródło: http://de.wikipedia.org 44 Źródło: http://www.crossborderdatabase.de 45 Ostatnie badanie pochodzi z 2008 roku. 24

Nazwa wskaźnika Rok Wspólny Obszar Wsparcia Wolny Kraj Związkowy Saksonia Rzeczpospolita Polska Liczba partnerstw szkół między Polską a Saksonią Wartośc bazowa 46 56 Brak danych Brak danych 2007 Brak danych 47 2008 52 48 2009 52 Liczba partnerstw gmin między Polską a Saksonią Wartość 50 bazowa 49 Brak danych Brak danych 2007 50 2008 52 2009 50 52 Gospodarczy i socjalny rozwój w obszarze wsparcia w dużej mierze zależy od warunków makroekonomicznych. Światowy kryzys gospodarczy i finansowy doprowadził do wyraźnego wzrostu liczby bezrobotnych, zwłaszcza w polskiej części obszaru wsparcia. Również w ruchu turystycznym, wyrażonym poprzez liczbę noclegów, można zaobserować trend zniżkowy. 46 Źródło: www.smul.de 47 Brak badania za 2007 rok. 48 Źródło: www.smul.sachsen.de (tylko partnerstwa między Dolnym Śląskiem a Saksonią). 49 Źródło: Saksoński Związek Miast i Gmin 50 Źródło: www.europa.sachsen.de. Ostatnie dane pochodzą z roku 2008. 25

3 REALIZACJA W PODZIALE NA PRIORYTETY Program Operacyjny Polska Saksonia obejmuje dwie osie priorytetowe, które zdefiniowano w zgodzie z odnowioną Strategią Lizbońską i które ukierunkowane są na wzmocnienie ekonomicznej, społecznej i terytorialnej spójności w polsko-saksońskim regionie przygranicznym: Oś priorytetowa 1 Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia 1 Gospodarka i nauka Dziedzina wsparcia 2 Turystyka i działalność uzdrowiskowa Dziedzina wsparcia 3 Transport i komunikacja Dziedzina wsparcia 4 Środowisko przyrodnicze Dziedzina wsparcia 5 Ład przestrzenny i planowanie regionalne Oś priorytetowa 2 Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia 1 Kształcenie i szkolenie Dziedzina wsparcia 2 Kultura i sztuka Dziedzina wsparcia 3 Infrastruktura społeczna Dziedzina wsparcia 4 Bezpieczeństwo publiczne Dziedzina wsparcia 5 Rozwój współpracy partnerskiej Dziedzina wsparcia 6 Fundusz Małych Projektów Poniżej szczegółowo przedstawiono realizację Programu według poszczególnych osi priorytetowych. Podsumowując można stwierdzić, że w osi priorytetowej 2 w pierwszym roku przyznawania wsparcia osiągnięto istotny postęp. 17 zakontraktowanych projektów stanowi prawie 31 proc. dostępnych dla tej osi priorytetowej środków EFRR. Przedmioty wsparcia osi priorytetowej 1 cieszyły się natomiast mniejszym zainteresowaniem. W tej osi priorytetowej zakontraktowano jeden projekt. Wyjaśnieniem może być, że zapotrzebowanie na te przedmioty wsparcia jest mniejsze niż w poprzednim Programie Interreg III A lub że pomysły na projekt nie spełniają zwiększonych wymogów stawianych współpracy transgranicznej. Nie skorzystano z możliwości, jaką daje artykuł 34 (2) rozporządzenia (WE) nr 1083/2006, by dla każdej osi priorytetowej do 10 proc. wkładu wspólnotowego sfinansować poprzez Europejski Fundusz Społeczny (EFS). 26

3.1 Oś priorytetowa 1 3.1.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów Fizyczne i finansowe postępy osi priorytetowej 1 Dla osi priorytetowej 1 zgodnie z Indykatywnym Planem Finansowym dostępne są środki EFRR w wysokości 49.754.945,00 euro. W roku sprawozdawczym w przypadku jednego projektu została zawarta Umowa o dofinansowanie, dzięki czemu zakontraktowano środki EFRR w wysokości 786.768,99 euro. Odpowiada to stanowi zakontraktowania środków (bez Pomocy Technicznej) na dzień 31.12.2009 w wysokości 1,58 proc. Nie wypłacono jeszcze żadnych środków. W podziale na dziedziny wsparcia dofinansowanie w obrębie osi priorytetowej 1 prezentuje się w następujący sposób. Liczba projektów z zawartymi Umowami o dofinansowanie w osi priorytetowej 1 Rozwój transgraniczny Dziedzina wsparcia 2008 2009 Ogółem Dziedzina wsparcia 1 0 0 0 Dziedzina wsparcia 2 0 0 0 Dziedzina wsparcia 3 0 0 0 Dziedzina wsparcia 4 0 1 1 Dziedzina wsparcia 5 0 0 0 Ogółem 0 1 1 Analiza jakościowa W roku sprawozdawczym zanotowano duże mniejsze zainteresowanie działaniami inwestycyjnymi osi priorytetowej 1, niż wynikałoby z oceny ex-ante i doświadczeń z poprzednim Programem Interreg III A. Jednakże na koniec roku złożono w WST 12 wniosków o dofinansowanie projektu, tak że w kolejnym okresie można oczekiwać postępu pod względem zakontraktowania środków. Określone kompleksowe działania akwizycyjne w 2010 roku powinny skutkować składaniem odpowiednich projektów. 27

Tytuł projektu Przykład projektu osi priorytetowej 1 Dziedzina wsparcia 1 Środowisko przyrodnicze - Magistrala przesyłowa wody zimnej Zatonie-Sieniawka Partnerzy współpracy Partner Wiodący: Gmina Bogatynia Partner projektu: Urząd Miasta Zittau Okres i miejsce realizacji 20.03.2008 31.12.2009, Gmina Bogatynia Środki EFRR 786.768,99 Krótka prezentacja Partnerzy projektu znajdują się po polskiej wzgl. saksońskiej stronie rzeki granicznej Nysy. Magistrala wodna biegnąca po polskiej stronie wymaga pilnej modernizacji. Woda wyciekająca do gruntu rozmiękcza wał przeciwpowodziowy zwiększając ryzyko powodzi na pograniczu polsko-niemieckim. Skorodowany rurociąg pogarsza dodatkowo jakość wody. Dofinansowane w ramach projektu ułożenie magistrali wodnej zostało zaplanowane przez partnerów współpracy wspólnie. Ułożenie magistrali zmniejszy ilość przeciekającej wody, przez co zapobiegnie się w przyszłości degradacji i rozmiękczaniu wałów przeciwpowodziowych wzdłuż rzeki granicznej. Na pograniczu wyrówna się standard życia pod względem dostępności wysokowartościowej wody pitnej. 3.1.2 Napotkane znaczące problemy oraz podjęte środki zaradcze Dotychczasowy niewielki popyt na przedmioty wsparcia osi priorytetowej 1 wymaga rozważenia różnych działań zmierzających do zwiększenia stanu zakontraktowania środków. Jako pierwszy krok zaplanowano na 2010 rok 4 tematyczne konferencje informacyjne, obejmujące dziedziny wsparcia Gospodarka i nauka, Turystyka i działalność uzdrowiskowa, Środowisko przyrodnicze oraz Ład przestrzenny i planowanie regionalne. Ponadto publikowane są ogłoszenia informujące o możliwościach wsparcia w różnych gazetach na polskim obszarze wsparcia. 28

3.2 Oś priorytetowa 2 3.2.1 Osiągnięcie celów i analiza postępów Informacje na temat fizycznych i finansowych postępów osi priorytetowej 2 Dla osi priorytetowej 2 zgodnie z Indykatywnym Planem Finansowym dostępne są środki EFRR w wysokości 49.049.395,00 euro. W roku sprawozdawczym sporządzono umowy o dofinansowanie dla 17 projektów, którymi zakontraktowano środki EFRR w wysokości 15.090.726,86 euro. Odpowiada to stanowi zakontraktowania środków na dzień 31.12.2009 w wysokości 30,77 proc. Nie dokonano jeszcze żadnych wypłat. W podziale na dziedziny wsparcia dofinansowanie w obrębie osi priorytetowej 2 prezentuje się w następujący sposób. Liczba projektów z zawartymi Umowami o dofinansowanie w osi priorytetowej 2 Transraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia 2008 2009 Ogółem Dziedzina wsparcia 1 0 5 5 Dziedzina wsparcia 2 0 3 3 Dziedzina wsparcia 3 0 2 2 Dziedzina wsparcia 4 0 3 3 Dziedzina wsparcia 5 0 1 1 Dziedzina wsparcia 6 0 3 3 Ogółem 0 17 17 Analiza jakościowa Projekty złożone w okresie sprawozdawczym uwypuklają zapotrzebowanie i zainteresowanie współpracą transgraniczną w dziedzinach Kultura i sztuka, społeczeństwo i bezpieczeństwo. We wszystkich dziedzinach wsparcia realizuje się projekty, przy czym przedmioty wsparcia w dziedzinie Kształcenie i szkolenie cieszą się szczególną popularnością. Wiele akcji skierowanych jest na spotkania transgraniczne, które mają na celu likwidację uprzedzeń, stworzenie świadomości wspólnej historii i kultury oraz zainicjowanie partnerstw polsko-saksońskich. W ten sposób wnosi się ważny wkład w integrację regionu przygranicznego. 29

WspółpracyTransgranicznej Przykładowe projekty osi priorytetowej 2 Transgraniczna integracja społeczna Dziedzina wsparcia Tytuł projektu Partner Wiodący Partnerzy współpracy Środki EFRR Okres realizacji Miejsce realizacji Zawartość projektu 1 Kształcenie i szkolenie Działalność obywateli na rzecz wolności. Odwaga cywilna w warunkach dyktatury. Saksonia i Dolny Śląsk w latach 1945-1989 Sächsische Bildungsagentur Chemnitz Der Sächsische Beauftragte für Stasiunterlagen Dolnośląskie Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Inf. Pedagog. we Wrocławiu Gmina Miejska Zgorzelec Polnisches Institut Berlin Urząd Miasta Görlitz 694.089,02 01.09.2009 31.08.2012 Powiat Görlitz, powiat Zgorzelec Projekt na temat polskiego i wschodnioniemieckiego społeczeństwa lat 1945-1989 opracowanie dwujęzycznych materiałów dydaktycznych (do historii, etyki, religii, wiedzy o społeczeństwie) oraz literatury na temat opozycji w NRD i PRL na przykładzie Saksonii i Dolnego Śląska w latach 1945-1989 przygotowanie wystawy "Görlitz-Zgorzelec 1945-1989" utworzenie laboratoriów historycznych w dwóch polskich i dwóch saksońskich szkołach konferencje specjalistyczne dla nauczycieli oraz warsztaty dla uczniów z Dolnego Śląska i Saksonii 2 Kultura i sztuka Europejskie Centrum Kulturalno- Informacyjne Gmina Gryfów Śląski Urząd Miasta Bischofswerda 431.103,20 01.01.2010 30.06.2011 Gryfów Śląski, Bischofswerda Utworzenie centrum kultury w Gryfowie Śląskim wykorzystanie do wspólnych działań miast partnerskich Bischofswerda i Gryfów Śląski przeprowadzenie imprez kulturalnych w Bischofswerda i Gryfowie Śląskim 3 Infrastruktura społeczna Skrzaty w Europie 1. Etap Gmina Karpacz Urząd Miasta Reichenbach/ O.L. DRK Kreisverband Görlitz Stadt und Land e. V. 516.843,92 01.01.2007 20.09.2010 Gmina Karpacz, miasto Reichenbach Przebudowa budynku byłej szkoły podstawowej na przedszkole oraz spotkania integracyjne z dziećmi miasta partnerskiego Reichenbach zajęcia z j. niemieckiego dla 5 i 6 latków edukacja ekologiczna dla wszystkich grup wiekowych placówki 30

Dziedzina wsparcia Tytuł projektu Partner Wiodący Partnerzy współpracy Środki EFRR Okres realizacji Miejsce realizacji Zawartość projektu 4 Bezpieczeńst wo publiczne Poprawa bezpieczeństwa i współpracy jednostek policji w obszarze pogranicza w zakresie wspólnej likwidacji zagrożeń terrorystycznych Komenda Wojewódzka Policji we Wrocławiu Landeskriminalamt Sachsen 663.398,87 02.11.2009 30.06.2010 Euroregion Neisse Nisa - Nysa Poprawa współpracy polskich i saksońskich jednostek specjalnych w likwidacji zagrożeń terrorystycznych poprzez wspólne ćwiczenia tematyczne wspólne wykorzystanie uprzednio nabytej specjalistycznej techniki operacyjnej wypracowanie wspólnych niewerbalnych znaków dla policjantów Wyniki zostaną przedstawione opinii publicznej na wspólnej konferencji, aby zwiększyć poczucie bezpieczeństwa mieszkańców pogranicza. 5 Rozwój współpracy partnerskiej Inicjowanie, wspieranie i rozwój transgranicznych partnerstw projektowych Stowarzyszenie Gmin RP Euroregion "Sprewa - Nysa - Bóbr Euroregion Neisse e. V. 83.414,58 01.06.2009 31.03.2012 Euroregion Sprewa - Nysa - Bóbr, Euroregion Neisse - Nisa - Nysa Wpieranie współpracy partnerskiej między lokalnymi i regionalnymi instytucjami i jednostkami administracji terenowej poprzez stworzenie dwujęzycznej internetowej bazy danych ofertę doradczą przy rozwijaniu i realizacji wspólnych projektów szkolenia, giełdy partnerstw i warsztaty wspierające nawiązywanie kontaktów i rozwijanie projektów 31