Zabrze miastem przemian TRADYCJA i NOWOCZESNOŚĆ 1
artyści obecnego stulecia, osiągnąwszy doskonałość, nie byliby doszli tak wysoko, gdyby nie ci, co byli przed nimi. Giorgio Vasari, Żywoty najsławniejszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów. 2
3 Najstarsza osada na terenie miasta wzmiankowana w dokumencie z 1243 roku W 1790 r. Salomon Izaaka z Brabantu odkrył bogate pokłady węgla kamiennego W 1826 r. właścicielami dóbr zabrzańskich zostali Donnersmarckowie
Koncern Borsiga wybudował po 1867 roku, na powierzchni 19 ha, 60 domów wielorodzinnych dla 2800 pracowników i urzędników oraz ich rodzin 4 Podobne osiedla powstały w innych dzielnicach Zabrza
Koniec XIX wieku Na terenie dzisiejszego Zabrza działały: trzy huty żelaza, kilka kopalń węgla, kilka koksowni, brykietownia, huta szkła, fabryka kotłów, wytwórnia lin i drutu, odlewnie, wytwórnie armatury a także gazownia, cegielnia, tartaki, wytwórnie smarów, młyny, browary i wiele wiele innych. 5
Początek XX wieku Huta Donnersmarcka (Huta Zabrze) na początku XX w. wybudowała: kompleks Cassina (obecnie Teatr Nowy) bibliotekę publiczną (obecnie Filharmonia) kryty basen, halę gimnastyczną W północnej części obecnego miasta, powstał kompleks sanatoryjny i wypoczynkowy dla dzieci i dorosłych (obecna siedziba Śląskiej Akademii Medycznej) 6
Historyczny rozwój przestrzenny Zabrza Miasto Zabrze powstało poprzez przyłączanie sąsiednich miejscowości. Część z nich było samodzielnymi osadami posiadającymi atrybuty miasta np. własne ratusze. Historyczny układ dzielnic Zabrza zdeterminował kierunki jego przestrzennego rozwoju 7
Historyczny rozwój Przestrzenny Zabrza Na układ zabudowy mieszkaniowej nałożyła się komunikacyjna oś Donnersmarcka Kronprinzenstrasse (obecnie ulica Wolności) będąca kręgosłupem przemysłu 8
Polityka przestrzenna miasta Podstawowym dokumentem określającym kierunki rozwoju przestrzennego jest studium uwarunkowań Miasto Zabrze sporządziło i uchwaliło nowe studium w lipcu 2011 roku 9
Polityka przestrzenna miasta Polityka przestrzenna jest realizowana poprzez sporządzanie planów miejscowych. Obszary Zabrza na których obowiązują plany miejscowe i na których trwają prace nad sporządzeniem planu miejscowego 10
Konkursy urbanistyczno architektoniczne organizowane we współpracy z Wydziałem Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach Plac Warszawski, Kwartał Sztuki, Kino Roma Przestrzenie publiczne centrum miasta 11
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Osiedle patronackie Donnersmarcka Część stara Ulica Londzina, Niedziałkowskiego 12
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Osiedle patronackie Donnersmarcka Część nowa - Zandka 13
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Wylot Kluczowej Sztolni Dziedzicznej Ul. Karola Miarki 14
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Budynek dyrekcji Huty Donnersmarcka Obecnie obiekt Adaptowany dla potrzeb Urzędu Miejskiego 15
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Zabudowa dawnej Gazowni Miejskiej Ul. Cmentarna 16
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Zabudowa fabryki pomp, Dawna huta Redena I koksownia Skaley Obecnie zakłady WAFA POMP, POWEN 17
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Szpital kliniczny nr 1 Dawny szpital Spółki Brackiej 18
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Budynek Muzeum Górnictwa Węglowego Dawne Starostwo Powiatowe 19
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Browar piwny VANPUR Dawny browar Loebela Haendlera Zał. 1860 r. 20
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Budynek dyrekcji Firmy SCHENKER Dawna Królewska Dyrekcja Górnicza 21
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Wieża ciśnień z 1909 r. Jako przykład budowy Systemu wodociągów Przez przemysł górniczy 22
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Kompleks zabudowy Dawnej kopalni Królowa Luiza Ul. Sienkiewicza Kompleks zabudowy Dawnej kopalni Królowa Luiza Ul. Wolności 23
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Elektrociepłownia Zabrze Zaborze (FORTUM) Dawna elektrownia Zawodowa AEG 24
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Park im. Gen. Witolda Pileckiego dawny park STEINHOF miejsce eksploatacji górniczej z widocznymi na powierzchni Pingami 25
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego GUIDO 26
Wartościowe obiekty w granicach projektowanego Parku Kulturowego w Zabrzu trójkąt Parku Kulturowego wierzchołki trójkąta wejście do sztolni Skansen Królowa Luiza ZKWK GUIDO środek ciężkości wieża ciśnień przy ul. Zamoyskiego 27
Dziedzictwo i współczesność Planowany rozwój przestrzenny miasta opiera się na zachowaniu dziedzictwa historycznego przy jednoczesnym zrównoważeniu wpływu tradycji, nowoczesności i szacunku dla środowiska naturalnego oraz na wykorzystaniu atutów komunikacyjnego położenia miasta na przecięciu autostrad A1 i A4 28
Historyczne dziedzictwo Napływ robotników wymusił budowę patronackich osiedli wraz z całym zapleczem socjalnym Kompleksy urbanistyczne Osiedli robotniczych Najważniejsze obiekty rewitalizowane lub wskazane do rewitalizacji 29 Obiekty przemysłowe i inne Historyczne osiedla robotnicze z XIX i pocz. XX wieku, obiekty socjalne
Osiedla robotnicze 30 Osiedle Borsig osiedle Ballestrema
Osiedla robotnicze 31 Osiedle Zandka wybudowane Donnersmarcka dla pracowników huty Zabrze Budynek straży pożarnej i dom żelazny
32 Zabrze Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej
Zabrze centrum turystyki przemysłowej Europejski Ośrodek Kultury Technicznej i Turystyki Przemysłowej Zabytkowa Kopalnia Węgla Kamiennego GUIDO Udostępnione do zwiedzania: poziom 170 (2007) i 320 (2008) 33
Zabrze centrum turystyki przemysłowej Odbudowa Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej Od 2000 roku trwają prace zmierzające do udostępnienia odcinka sztolni o długości 2,5 km pod Zabrzem w celach turystycznych. 34
Powiązanie z regionalnym układem komunikacyjnym A1 Płn.Polska Teren Inwestycji A1 A4 DTŚ Centrum Miasta DK 88 DTŚ Katowice 35 Ulica wewnątrzmiejska Węzeł Komunikacyjny Niemcy Republika Czeska A4 Ukraina
Współczesność nowe wyzwania dopełnieniem dbałości o historyczne dziedzictwo jest tworzenie nowych możliwości rozwoju. 36 KSSE Nowe Miasto Słoneczna Dolina Wielofunkcyjne centrum usługowe Centrum Przesiadkowe dworzec PKP Stadion Miejski Centrum medyczno - dydaktyczne
37 Pow. terenu 12 ha
Centrum przesiadkowe dworzec PKP Element przebudowy funkcjonalnej centrum miasta pow. zabudowy 3 ha pow. użytkowa ok. 60 000 m kw. w tym powierzchnie komercyjne ok. 40 000 m kw. Centrum kulturalne Centrum handlowe Centrum turystyki Centrum administracyjne Plac centralny 38 Centrum przesiadkowe Centrum biurowe
Dbałość o środowisko naturalne Dopełnieniem budowy wysokich standardów dla mieszkańców jest dbałość o stan środowiska naturalnego 39 Dolina rzeki Bytomki Rekultywacje hałd Zachowanie atrakcyjnych terenów zielonych parki, parki leśne, otwarte tereny zielone Ogród Botaniczny, rewitalizacja ogrodnictwa d. szkółki drzew Spatha.
Dbałość o tereny zielone Rewitalizacja dz. ogrodnictwa Spatha Ogród Botaniczny 40 Rewitalizacja doliny rzeki Bytomki
Wizja rozwoju Zabrza na lata 2008 2020 Zabrze będzie miastem kreującym swój rozwój oparty na: równowadze pomiędzy historią i nowoczesnością, śląską tożsamością i metropolitalnym kontekstem oraz atrakcyjnością mieszkaniową i inwestycyjną. 41 Strategia Rozwoju Miasta przyjęta Uchwałą Nr XXII/284/08 Rady Miejskiej w Zabrzu z dnia 17.03.2008 r.
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Urząd Miejski w Zabrzu ul. Powstańców Śląskich 5-7 41-800 ZABRZE 42