eśli chcesz, Jeśli chcesz, by miejsce by miejsce pracy, pracy, które stworzyłeś stworzyłeś było: było: bezpieczniejsze, zdrowsze, zdrowsze, oraz oraz przyjazne przyjazne Twoim Twoim pracownikom zczędzając oszczędzając zarazem zarazem tysiące złotych ocznie - rocznie ten poradnik - ten poradnik jest jest właśnie dla Ciebie! dla Ciebie! 1 3
pracowników. mailowym: kontakt@ptpz.pl lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. ństwu pomocą i radą. Biuro naszego projektu jest do Państwa dyspozycji runek. Uwalniając całkowicie miejsce pracy od dymu tytoniowego polscy realizują skutecznie niskobudżetowe działania mające ogromny wpływ ielu pracodawców w Polsce i w pozostałych krajach Europy podejmuje rozdrowotne skierowane do swoich pracowników, dbając jednocześnie mowanie Spis treści 1. Korzyści z tworzenia miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego - str. 5 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji 2. Regulacje prawne ograniczające używanie tytoniu w miejscu pracy - str. 8 4. Plan działań - str. 13 Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki w 5. województwie Podsumowanie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. - str. 19 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego. Poradnik dla pracodawców objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych życzymy powodzenia oraz działania podjęte za Dziękujemy 3. Konsekwencje nieutworzenia miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego - str. 10 Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu radnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 24 19
Korzyści z tworzenia miejsca pracy wolnego Korzyści z tworzenia miejsca pracy wolnego umowanie od dymu tytoniowego od dymu tytoniowego Każdy człowiek ma prawo do życia w zdrowym środowisku, a jednym z jego elementów Każdy człowiekwmapolsce prawo do w zdrowym środowisku, jednym z jego elementów wielu pracodawców i życia w pozostałych krajacha Europy podejmuje jest miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego. Jest ono bezpieczne dla zdrowia, jest miejsce pracy wolne dymu tytoniowego. Jest ono bezpieczne dla zdrowia, prozdrowotne skierowane do od swoich pracowników, dbając jednocześnie a dzięki temu służy efektywnemu wykonywaniu zadań, produktywnemu myśleniu oraz a dzięki temu całkowicie służy efektywnemu wykonywaniu zadań, produktywnemu myśleniu oraz erunek. Uwalniając miejsce pracy od dymu tytoniowego polscy budowaniu relacji międzyludzkich. budowaniu relacjiniskobudżetowe międzyludzkich. y realizują skutecznie działania mające ogromny wpływ pracowników. Coraz więcej pracodawców dba o zdrowie swoich pracowników wprowadzając Coraz więcej pracodawców dba o zdrowie swoich pracowników wprowadzając politykę miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego. Ważne jest, aby polityka ta była politykę imiejsca wolnego od dymu tytoniowego. jest, aby polityka ta była aństwu pomocą radą.pracy Biuro naszego projektu jest Ważne do Państwa dyspozycji spójna z obowiązującymi regulacjami prawnymi, które mają na celu ochronę osób spójnakontakt@ptpz.pl z obowiązującymi regulacjami prawnymi, które mają na ochronę osób m mailowym: lub pod numerem telefonu 58celu 735 83 03. niepalących przed skutkami biernego palenia, jak również uświadomienie osobom niepalących przed skutkami biernego palenia, jak również uświadomienie osobom palącym niebezpieczeństw płynących ztego tegonałogu. nałogu. za płynących podjęte zdziałania oraz życzymy powodzenia palącymdziękujemy niebezpieczeństw Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Dowody naukowewskazują wskazująna nato, to,że żepracownik, pracownik,który którynie niemoże możebez bezżadnych żadnychograniczeń ograniczeń Dowody naukowe palić papierosów w w miejscu miejscupracy pracy--również równieżwwdomu domustara starasię sięunikać unikaćnarażania narażaniananadym dym palić papierosów papierosowy pozostałych członków rodziny, a nierzadko decyduje się na porzucenie papierosowy pozostałych członków rodziny, a nierzadko decyduje się na porzucenie nałogu. nałogu. Zakaz palenia w w miejscu miejscu pracy pracyjest jestpopierany popieranyprzez przez72% 72%Polaków Polakóworaz oraz86% 86%obywateli obywateli Zakaz palenia pozostałych krajów Unii Europejskiej. Dodatkowo dowiedziono, że miejsce pracy pozostałych krajów Unii Europejskiej. Dodatkowo dowiedziono, że miejsce pracy wolne od dymu dymu tytoniowego tytoniowego przynosi przynosi korzyści korzyści ekonomiczne, ekonomiczne,zdrowotne, zdrowotne,a atakże także wolne od społeczne: społeczne: Occupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality i Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu oradnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 nia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 daż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 55 19 1
Korzyści ekonomiczne: większa wydajność pracowników nienarażonych na dym tytoniowy oraz tych, którzy rzucili palenie Amerykańska Agencja ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Pracy (OSHA) szacuje, że czyste powietrze zwiększa wydajność pracowników o 3% 1 ograniczenie czasu spędzanego na papierosie, który może być poświęcany na pracę W Wielkiej Brytanii oszacowano, że korzyści w tym zakresie sięgnęły rzędu 430 milionów funtów rocznie 1 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji pracownicy niepalący oraz nienarażeni na dym tytoniowy są zdrowsi i krócej przebywają na zwolnieniach chorobowych W Wielkiej Brytanii powoduje to oszczędności w wysokości: - 680 milionów funtów z tytułu lepszego samopoczucia pracowników, którzy pracują wydajniej - 140 milionów funtów oszczędności dzięki mniejszej liczbie dni spędzonych na zwolnieniu chorobowym 2 niższe koszty sprzątania, utrzymania i renowacji palarni oraz odświeżania mebli i sprzętu biurowego W Wielkiej Brytanii oszczędza się z tego tytułu 100 milionów funtów rocznie Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki 2 w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. mniejsze koszty związane z leczeniem oraz przedwczesnymi zgonami osób palących i narażonych na bierne palenie Poradnik Miejsca Szacowane pracy coroczne wolne straty od dymu ekonomiczne tytoniowego. państwa Poradnik związane z przedwczesną dla pracodawców śmiercią 43 000 konsumentów i pracowników są w Polsce bardzo wysokie. Biorąc pod objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. uwagę fakt, że średnia strata ekonomiczna z powodu śmierci spowodowanej aktywnym lub biernym paleniem wynosi w naszym kraju ok. 621 tys. zł na osobę - corocznie państwo traci ok. 27 mld zł. Koszty te znacznie przekraczają wpływy z podatku akcyzowego na wyroby tytoniowe (16 mld zł w 2009 r.). 3 Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 26
Korzyści zdrowotne: Korzyści zdrowotne: zmniejszenie narażenia innych osób na utratę zdrowia spowodowaną biernym zmniejszenie narażenia innych osób na utratę zdrowia spowodowaną biernym paleniem poprzez ograniczenie palenia w domu, w środkach transportu, paleniem poprzez ograniczenie palenia w domu, w środkach transportu, w miejscach publicznych i zakładach pracy w miejscach publicznych i zakładach pracy spadek liczby chorujących i umierających na choroby odtytoniowe spadek liczby chorujących i umierających na choroby odtytoniowe 1 W szczególności powodujące niepełnosprawność m.in: przewlekła obturacyjna choroba płuc W szczególności powodujące niepełnosprawność m.in: przewlekła obturacyjna choroba płuc 4 (POChP), udary mózgu, astma, a także śmierć m.in.: zawały serca, nowotwory (np. rak płuc) (POChP), udary mózgu, astma, a także śmierć m.in.: zawały serca, nowotwory (np. rak płuc)4 Korzyści społeczne: Korzyści społeczne: lepszy wizerunek wizerunek przedsiębiorstwa przedsiębiorstwa dbającego dbającego oo zdrowie zdrowieswoich swoichpracowników pracowników lepszy zarówno w w oczach oczach pracowników, pracowników,jak jaki ikontrahentów, kontrahentów,klientów klientówi gości i gości zarówno zdrowi pracownicy pracownicy lepiej lepiej służą służąprzedsiębiorstwu, przedsiębiorstwu,swojej swojejrodzinie rodziniei społeczeństwu i społeczeństwu zdrowi 77
Regulacje prawne ograniczające używanie tytoniu w miejscu pracy mowanie Realizowanie skutecznej polityki w zakresie tworzenia środowisk pracy wolnych od dymu tytoniowego jest głównym priorytetem wynikającym z wprowadzonej w dniu 15 listopada 2010 r. nowelizacji ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych. W ustawie zakazano palenia w następujących miejscach: realizują skutecznie niskobudżetowe działania mające ogromny wpływ polscy tytoniowego dymu od pracy miejsce całkowicie Uwalniając runek. pracowników. ielu pracodawców w Polsce i w pozostałych krajach Europy podejmuje rozdrowotne skierowane do swoich pracowników, dbając jednocześnie 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji 1. teren przedsiębiorstw podmiotów leczniczych i inne pomieszczenia, w których są udzielane świadczenia zdrowotne 2. teren jednostek organizacyjnych systemu oświaty i pomocy społecznej 3. teren uczelni 4. pomieszczenia innych zakładów pracy 5. pomieszczenia obiektów kultury i wypoczynku do użytku publicznego 6. lokale gastronomiczno rozrywkowe 7. środki pasażerskiego transportu publicznego oraz obiekty służące obsłudze podróżnych 8. przystanki komunikacji publicznej 9. pomieszczenia obiektów sportowych Tobacco-Free 10. ogólnodostępne Kids miejsca w ramach przeznaczone projektu wspierania do zabaw dzieci rozwoju samorządowej polityki w 11. województwie inne pomieszczenia pomorskim dostępne celem do tworzenia użytku publicznego miejsc wolnych od dymu tytoniowego. Poradnik Właściciel Miejsca lub zarządzający pracy wolne obiektem od dymu (np. tytoniowego. budynkiem zakładu Poradnik pracy) dla pracodawców lub środkiem objęty transportu jest (np. Honorowym pojazdem Patronatem służbowym Ministerstwa służącym do przewozu Zdrowia. osób), w którym obowiązuje zakaz palenia wyrobów tytoniowych ma obowiązek umieszczenia w widocznych miejscach odpowiedniego oznaczenia słownego i graficznego informującego o zakazie palenia tytoniu. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Autorzy: Ważne, aby Wioleta znak Tomczak, zakazu Łukasz palenia Balwicki, był odpowiednio Michał Brzeziński, duży (widoczny Mateusz zarówno Boike dla Współpraca: pracowników, Joanna jak i klientów), Skowron, umieszczony Małgorzata Kuncewicz przy wszystkich - Główny wejściach Inspektorat do budynku Sanitarny i do Korekta: poszczególnych Katarzyna działów Kopańska firmy oraz odpowiednio w należących do firmy pojazdach Skład: służących Maciej do przewozu Wieczorek osób. Dodatkowo znak ten warto umieścić w pomieszczeniach, Wydawca: w których Polskie najczęściej Towarzystwo pracownicy Programów łamią prawo Zdrowotnych (np. toalety, pokoje biurowe, inne ISBN: miejsca, 978-83-926154-9-1 w których gromadzą się pracownicy). Odpowiednie oznakowanie podnosi Gdańsk świadomość 2011pracowników dotyczącą ich prawa do przebywania w środowisku wolnym od dymu tytoniowego. mailowym: kontakt@ptpz.pl lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych życzymy powodzenia oraz działania podjęte za Dziękujemy ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu radnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 ństwu pomocą i radą. Biuro naszego projektu jest do Państwa dyspozycji 28 19
Prawo nie nakłada na pracodawcę obowiązku tworzenia palarni na terenie zakładu Prawo nie nakłada na pracodawcę obowiązku tworzenia palarni na terenie zakładu pracy. Pracodawca ma jedynie taką możliwość. Jeśli zdecyduje się na założenie palarni pracy. Pracodawca ma jedynie taką możliwość. Jeśli zdecyduje się na założenie palarni musi pamiętać, że przeznaczone na nią pomieszczenie powinno spełniać wszystkie musi pamiętać, że przeznaczone na nią pomieszczenie powinno spełniać wszystkie ustawowe wymagania: ustawowe wymagania: 1. Musi to być pomieszczenie wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń 1. Musi to być pomieszczenie wyodrębnione konstrukcyjnie od innych pomieszczeń i ciągów komunikacyjnych (nie może np. znajdować się w przejściu do innych ciągów komunikacyjnych (nie może np. znajdować się w przejściu do innych pomieszczeń) pomieszczeń) 2. Odpowiednio oznakowane (tak, aby wszyscy wyraźnie widzieli, że jest palarnią) 2. Odpowiednio oznakowane (tak, aby wszyscy wyraźnie widzieli, że jest palarnią) 3. Służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych (nie może to być pomieszczenie 3. Służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych (nie może to być pomieszczenie socjalne, socjalne, w którym którym można można spożywać spożywać posiłki) posiłki) 4. Zaopatrzone Zaopatrzone w wywiewną wywiewną wentylację wentylację mechaniczną mechaniczną lub lub system system filtracyjny, filtracyjny, który który uniemożliwia uniemożliwia przenikanie przenikanie dymu dymu tytoniowego tytoniowego do do innych innych pomieszczeń pomieszczeń Koszt utworzenia i utrzymania odpowiedniej palarni palarni jest jest bardzo bardzo wysoki. wysoki. Ponadto Ponadto inwestowanie w palarnie może wskazywać na na większą większą dbałość dbałość pracodawców o podtrzymywanie nałogu palących pracowników niż niż o o pracowników, którzy którzy nie nie palą, palą, a w miejscu pracy zostają narażeni na na wymuszoną ekspozycję na na dym dym tytoniowy. 1 9
Konsekwencje nieutworzenia miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego mowanie Działania podejmowane na rzecz tworzenia miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego (stosowanie zakazów palenia, proponowanie pomocy w rzuceniu nałogu, zaniechanie tworzenia palarni), nie są działaniami dyskryminującymi lub też obrażającymi kogokolwiek. Są podejmowane na rzecz podtrzymywania i wzmacniania zdrowia wszystkich zatrudnionych. Akty prawne zobowiązujące pracodawcę do podejmowania takich działań to: 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej (art. 66 ust.1), która mówi o tym, że każdy ma prawo do bezpiecznych i higienicznych warunków pracy Kodeks Pracy (art. 207 2) mówiący o tym, że pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy [ ] Dodatkowo zarówno pracodawcę, jak i pracownika mogą spotkać konsekwencje wynikające z nieprzestrzegania zakazu palenia w miejscu pracy. Na podstawie art. 13 ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu Tobacco-Free i wyrobów tytoniowych Kids w ramach : : projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. za nieumieszczenie informacji znaku słownego o zakazie i palenia graficznego tytoniu w w miejscu objętym zakazem palenia pracodawcy grozi kara grzywny do 2000zł. Poradnik za palenie Miejsca tytoniu wyrobów pracy w miejscu tytoniowych wolne objętym od dymu w miejscu zakazem tytoniowego. objętym palenia Poradnik zakazem grozi kara dla palenia grzywny pracodawców grozi do 500zł kara objęty grzywny jest Honorowym do 500zł Patronatem Ministerstwa Zdrowia. Podmiotami uprawnionymi do nakładania kar są Policja, Straż Miejska oraz Państwowa Inspekcja Podmiotami Sanitarna. uprawnionymi Pracodawca do nakładania ma prawo kar ustalić są Policja, w regulaminie Straż Miejska pracy oraz konsekwencje Państwowa związane Inspekcja z Sanitarna. nieprzestrzeganiem Pracodawca zakazu ma prawo palenia ustalić na terenie w regulaminie zakładu pracy. konsekwencje Polskie związane Towarzystwo z nieprzestrzeganiem Programów zakazu Zdrowotnych palenia na terenie zakładu pracy. Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 pracowników. mailowym: kontakt@ptpz.pl lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych życzymy powodzenia oraz działania podjęte za Dziękujemy ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 realizują skutecznie niskobudżetowe działania mające ogromny wpływ polscy tytoniowego dymu od pracy miejsce całkowicie Uwalniając runek. Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 ielu pracodawców w Polsce i w pozostałych krajach Europy podejmuje ństwu pomocą i radą. Biuro naszego projektu jest do Państwa dyspozycji Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu radnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 rozdrowotne skierowane do swoich pracowników, dbając jednocześnie 10 2 19
Pracodawca może ponosić odpowiedzialność: wca może Pracodawca Prawo ponosić nie odpowiedzialność: nakłada może na ponosić pracodawcę odpowiedzialność: obowiązku tworzenia palarni na terenie zakładu pracy. Pracodawca ma jedynie taką możliwość. Jeśli zdecyduje się na założenie palarni Odszkodowawczą Odpowiedzialność - na odszkodowawczą podstawie kodeksu za cywilnego szkodę art. wyrządzona 415 : pracownikowi owawczą - na Odszkodowawczą Pracodawca musi podstawie pamiętać, gdy nie dopełnia kodeksu może - przeznaczone ponosić swoich cywilnego podstawie odpowiedzialność: obowiązków art. kodeksu na 415 nią pomieszczenie w : cywilnego sytuacji, gdy art. powinno osoba 415 : spełniać wszystkie na podstawie kodeksu cywilnego art. 415 i nast. k.c. lub art. 471 niepaląca k.c. ma problemy ie dopełnia ustawowe swoich gdy zdrowotne obowiązków nie wymagania: dopełnia związane swoich w sytuacji, z narażeniem obowiązków gdy osoba na w niepaląca dym sytuacji, tytoniowy gdy ma problemy osoba w miejscu niepaląca pracy ma problemy gdy osoba niepaląca dozna uszczerbku na zdrowiu w związku z narażeniem na dym otne związane Odszkodowawczą zdrowotne z narażeniem związane - na na dym podstawie z narażeniem tytoniowy kodeksu w na miejscu dym cywilnego tytoniowy pracyart. w 415 miejscu : pracy tytoniowy w miejscu pracy 1. gdy Musi nie to dopełnia być pomieszczenie swoich obowiązków wyodrębnione w sytuacji, konstrukcyjnie gdy osoba od niepaląca innych ma pomieszczeń problemy Za nieprzestrzeganie przepisów BHP - na podstawie kodeksu pracy art. 283 zestrzeganie i Za przepisów ciągów nieprzestrzeganie zdrowotne komunikacyjnych BHP związane - na przepisów podstawie z narażeniem (nie BHP kodeksu może - na na np. dym pracy podstawie znajdować tytoniowy art. 283 kodeksu w się miejscu w pracy przejściu pracy art. 283 do innych Odpowiedzialność o charakterze karnym za nieprzestrzeganie przepisów BHP pomieszczeń) Pracownik na podstawie może kodeksu ponosić pracy odpowiedzialność: art. 283 k.p. ik może ponosić Pracownik Za nieprzestrzeganie odpowiedzialność: może ponosić przepisów odpowiedzialność: BHP - na podstawie kodeksu pracy art. 283 2. Odpowiednio oznakowane (tak, aby wszyscy wyraźnie widzieli, że jest palarnią) Na podstawie regulaminów wewnętrznych oraz art. 108 kodeksu pracy: awie regulaminów Na Pracownik podstawie wewnętrznych może regulaminów ponosić oraz odpowiedzialność: wewnętrznych art. 108 kodeksu oraz pracy: art. 108 kodeksu pracy: 3. Służące wyłącznie do palenia wyrobów tytoniowych (nie może to być pomieszczenie Na podstawie pracownikowi, regulaminów który łamie wewnętrznych zakaz palenia oraz art. w 108 miejscu kodeksu pracy pracy: grozi upomnienie, wnikowi, który Na socjalne, podstawie pracownikowi, łamie w którym zakaz regulaminów palenia który można łamie spożywać w wewnętrznych miejscu zakaz posiłki) palenia pracy oraz grozi w art. miejscu 108 upomnienie, kodeksu pracy pracy: grozi upomnienie, pracownikowi, nagana, także który kara łamie pieniężna zakaz palenia w ramach miejscu odpowiedzialności pracy grozi upomnienie, służbowej na, a także nagana, kara pieniężna a także w kara ramach pieniężna odpowiedzialności w ramach odpowiedzialności służbowej służbowej nagana, za nieprzestrzeganie a także kara pieniężna zasad bhpza nieprzestrzeganie zasad bhp przestrzeganie 4. za pracownikowi, Zaopatrzone zasad nieprzestrzeganie bhp w który wywiewną zasad łamie bhp wentylację zakaz palenia mechaniczną w miejscu lub pracy system grozi filtracyjny, upomnienie, który pracownik może mieć obniżone wynagrodzenie z z tytułu palenia poza poza czasem wnik może uniemożliwia mieć pracownik nagana, obniżone a przenikanie może także wynagrodzenie mieć kara dymu obniżone pieniężna tytoniowego z tytułu wynagrodzenie w palenia do ramach innych poza z odpowiedzialności pomieszczeń tytułu czasem palenia poza służbowej czasem przerw w przerw za nieprzestrzeganie zasad bhp Koszt pracownik utworzenia może i utrzymania mieć obniżone odpowiedniej wynagrodzenie palarni z jest tytułu bardzo palenia wysoki. poza Ponadto czasem inwestowanie przerw w palarnie może wskazywać na większą dbałość pracodawców o podtrzymywanie nałogu palących pracowników niż o pracowników, którzy nie palą, a w miejscu pracy zostają narażeni na wymuszoną ekspozycję na dym tytoniowy. 1 11 11 9 11
Palenie tytoniu w miejscu pracy powoduje nie tylko konsekwencje prawne, lecz również ekonomiczne, zdrowotne i społeczne. Dodatkowo pracodawca musi pamiętać o tym, że: palący pracownik częściej opuszcza stanowisko pracy Palący pracownik spędza dziennie ponad 40 minut na paleniu papierosów w czasie pracy. Tygodniowo ponad 3,5h, a w skali roku około 22 dni, przez co przepala drugi urlop palący pracownik częściej oraz dłużej jest nieobecny w pracy z powodu częstszych chorób spowodowanych paleniem 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji Palący pracownik statystycznie dłużej wraca do zdrowia z powodu zwykłych infekcji częste infekcje i przedłużające się zwolnienia pracowników spowodowane paleniem w miejscu pracy powodują konieczność przeprowadzania dodatkowych rekrutacji oraz szkoleń nowych pracowników palenie w zamkniętych pomieszczeniach powoduje konieczność częstszej ich renowacji palenie w zamkniętych pomieszczeniach powoduje większe prawdopodobieństwo zaprószenia ognia brak ograniczeń w paleniu przez pracowników powoduje koszt utworzenia oraz utrzymania palarni w zakładzie pracy Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki palący pracownik traci miesięcznie ponad 200zł na papierosy, a w skali roku w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. ok. 2500zł 4 palący pracownik przedwcześnie umiera Poradnik Miejsca W Polsce pracy pali 9 milionów wolne od dorosłych dymu osób, tytoniowego. z czego ponad Poradnik 5 milionów dla stanowią pracodawców mężczyźni. Wśród tej grupy mężczyzn palenie tytoniu jest odpowiedzialne za 40% przedwczesnych zgonów. objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. 5 palący pracownik naraża na bierne palenie innych współpracowników Dolegliwości zdrowotne wynikające z tego narażenia są takie same jak u osób palących Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych (nowotwory, POCHP, astma, zawały serca, udary mózgu). 4 Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 12 2
mowanie Plan działań ielu pracodawców Każde przedsiębiorstwo w Polsce powinno i w pozostałych wypracować działania krajach zmierzające Europy podejmuje do eliminacji rozdrowotne palenia skierowane w zakładzie pracy do swoich oraz w należących pracowników, do firmy dbając pojazdach jednocześnie służących do runek. Uwalniając przewozu osób. całkowicie Wdrożenie klarownej miejsce polityki pracy ochrony od dymu zdrowia tytoniowego na poziomie polscy miejsca realizują pracy skutecznie wprowadza niskobudżetowe poczucie odpowiedzialności działania za zdrowie mające i bezpieczeństwo ogromny wszystkich wpływ pracowników. zatrudnionych, kontrahentów oraz gości. Dlatego też w utworzenie miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego powinni włączyć się wszyscy mający wpływ na ństwu pomocą kształtowanie i radą. postaw Biuro i zachowań naszego prozdrowotnych: projektu jest pracodawca, do Państwa kadra dyspozycji kierownicza mailowym: oraz wszyscy kontakt@ptpz.pl pracownicy. lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. Pracodawca Dziękujemy wprowadzając podjęte politykę działania w zakresie oraz tworzenia życzymy środowiska powodzenia wolnego od dymu tytoniowego Polskie w swoim Towarzystwo zakładzie pracy odniesie Programów najlepszy Zdrowotnych skutek łącząc działania restrykcyjne ze wsparciem dla pracowników palących. Przykładowy plan działań, który mogą Państwo zastosować: Działania restrykcyjne: Opracowanie dokumentu określającego cele i funkcjonowanie polityki zdrowotnej w zakresie utworzenia zakładu pracy wolnego od dymu tytoniowego - wpisanie go do regulaminu pracy/obwieszczenie Zapoznanie wszystkich pracowników z wprowadzoną polityką zdrowotną - Podpisanie przez wszystkich pracowników oświadczeń mówiących o zapoznaniu się z wprowadzoną polityką i zobowiązaniu do jej przestrzegania 1 Wskazanie osób odpowiedzialnych za egzekwowanie nowych regulacji (kierownicy, pracownicy administracyjni, działu BHP) ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical Zamontowanie widocznych oznakowań słownych oraz graficznych m.in. przy wejściu do zakładu pracy oraz do poszczególnych oddziałów, w miejscach w których obserwuje się osoby palące Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu radnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 Usunięcie wszystkich popielniczek znajdujących się w obiektach zakładu pracy oraz bezpośrednio przed wejściami do budynków aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 19 13
Umożliwienie pracownikom uzyskania odpowiedzi na pytania związane z tworzonym miejscem pracy wolnym od dymu tytoniowego Działania wspierające: Udzielanie wsparcia palącym pracownikom m.in. przez informowanie o możliwości uzyskania pomocy w rzuceniu palenia (kierując regularne wiadomości drogą mailową, zawieszając w widocznych miejscach plakaty i ogłoszenia) 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji Pomocy w rzuceniu palenia udzielają poradnie dla osób chcących rzucić palenie oraz lekarze rodzinni. Osoby uzależnione mogą również skorzystać z pomocy udzielanej przez telefoniczną poradnię pomocy palącym: 0 801 108 108 Udzielenie instrukcji osobom, które będą egzekwować prawo, iż przy każdej interwencji powinny one udzielać wsparcia osobie łamiącej zakaz palenia Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki w miejscu pracy (stosować sprawiedliwe kary, udzielać informacji o możliwości w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. uzyskania pomocy w rzuceniu palenia) Przeprowadzanie regularnego monitoringu efektów realizowanej polityki miejsca Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego. Poradnik dla pracodawców pracy wolnego od dymu tytoniowego (np. poprzez monitorowanie absencji, objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. odsetka osób palących oraz tych, którzy rzucili palenie, obserwacje akceptacji wprowadzonych rozwiązań, w tym stosowania prawa). Upublicznianie sukcesów prowadzonych działań. Nagradzanie osób niepalących Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych oraz tych, które rzuciły palenie. Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Dobrym momentem Joanna Skowron, wdrożenia Małgorzata działań tworzących Kuncewicz miejsce - Główny pracy Inspektorat wolnym Sanitarny od dymu Korekta: tytoniowego Katarzyna mogą być Kopańska obchodzone w ciągu roku dni mobilizujące do rzucenia palenia: Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Nowy Programów Rok (1 Zdrowotnych stycznia), ISBN: 978-83-926154-9-1 Światowy Dzień bez Tytoniu (31 maja), Gdańsk 2011 Światowy Dzień Rzucania Palenia (trzeci czwartek listopada) 14 2
Tworząc miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego pracodawca: Tworząc miejsce pracy wolne od dymu tytoniowego pracodawca: w pełni przestrzega obowiązującego prawa pełni przestrzega obowiązującego prawa poprawia zdrowie oraz jakość pracy zarówno wśród palących, jak i niepalących poprawia zdrowie oraz jakość pracy zarówno wśród palących, jak i niepalących pracowników pracowników pomaga uzależnionym pracownikom ograniczyć palenie i wyjść z nałogu pomaga uzależnionym pracownikom ograniczyć palenie i wyjść z nałogu Ważne jest, aby wprowadzając politykę miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego Ważne jest, aby wprowadzając politykę miejsca pracy wolnego od dymu tytoniowego pracodawca wspierał pracowników: pracodawca wspierał pracowników: życzliwością, życzliwością, wyrażaniem wyrażaniem zgody zgody na na korzystanie korzystanie z z terapii terapii antynikotynowej antynikotynowej podczas podczas pracy pracy możliwością możliwością zastosowania zastosowania dodatku dodatku motywacyjnego motywacyjnego w w postaci postaci pieniężnej pieniężnej lub lub niepieniężnej niepieniężnej (karnet (karnet na na basen, basen, siłownię) siłownię) dla dla niepalących niepalących pracowników pracowników oraz oraz dla dla tych, którzy rzucili rzucili palenie palenie 1 15
Prawidłowe oznakowanie zakazu palenia w miejscach pracy 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego. Poradnik dla pracodawców objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 16 2
mowanie Komunikat nt. polityki Firmy dotyczącej uwalniania miejsc pracy od dymu tytoniowego ielu pracodawców Od dnia, w Polsce Firma i w pozostałych krajach Europy podejmuje wprowadza rozdrowotne we wszystkich skierowane zamkniętych do swoich pomieszczeniach pracowników, politykę miejsca dbając pracy jednocześnie wolnego od dymu runek. Uwalniając tytoniowego. całkowicie miejsce pracy od dymu tytoniowego polscy realizują skutecznie niskobudżetowe działania mające ogromny wpływ pracowników. Polityka ta dotyczy wszystkich pracowników, dostawców, klientów i osób odwiedzających pomieszczenia zakładów pracy. Realizowana jest w celu zapewnienia zdrowego, czystego, bezpiecznego oraz bardziej wydajnego środowiska pracy wolnego od szkodliwego dymu ństwu pomocą i radą. Biuro naszego projektu jest do Państwa dyspozycji tytoniowego. mailowym: kontakt@ptpz.pl lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. Polityka ta jest zgodna z obowiązującą od dnia 15 listopada 2010r. nowelizacją ustawy o ochronie Dziękujemy zdrowia przed za następstwami podjęte działania używania tytoniu oraz i życzymy wyrobów tytoniowych, powodzenia która wprowadza zakaz palenia Polskie we wszystkich Towarzystwo pomieszczeniach Programów zakładów pracy. Zdrowotnych Polityka miejsc pracy wolnych od dymu tytoniowego obowiązuje w trakcie i po godzinach pracy i dotyczy: Wszystkich pracowników Firmy.. na wszystkich zmianach; Klientów, dostawców, konsultantów, wykonawców i wszystkich innych odwiedzających; Pozostałych osób przebywających w pomieszczeniach należących do Firmy Palenie tytoniu i stosowanie jakichkolwiek wyrobów tytoniowych będzie zakazane we wszystkich pomieszczeniach Firmy.., które są jej własnością lub które są przez nią dzierżawione. Dotyczy to wszystkich pomieszczeń, zamkniętych hal, garaży oraz samochodów i innych pojazdów służbowych. 1 Wszystkie popielniczki zostaną usunięte z zamkniętych pomieszczeń zakładu pracy oraz sprzed wszystkich wejść do budynków. Zostaną one przeniesione na tereny otwarte znajdujące się w bezpiecznej odległości od osób, które nie chcą być narażone na bierne palenie. ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality Departament Kopie Zdrowia, tej polityki Going powinny smokefree: być rozesłane the economic do wszystkich case, Annual obecnych Report i przyszłych of the Chief pracowników, Medical umieszczone w widocznych miejscach oraz dostępne do wglądu na żądanie. Przewoźniak Przestrzeganie K., Jaworski tych J.M., zasad Janik-Koncewicz jest obowiązkowe, K., Zatoński a ich łamanie M., przez Miejsce pracowników pracy wolne będzie od podlegać dymu radnik dla pracodawcy procedurom i pracownika, dyscyplinarnym wydanie firmy. drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 Polityka ta będzie egzekwowana przez następujące osoby oraz działy Firmy: aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010... 19 17
ństwu pomocą i radą. Biuro naszego projektu jest do Państwa dyspozycji mailowym: kontakt@ptpz.pl lub pod numerem telefonu 58 735 83 03. pracowników. mowanie Dziękujemy za podjęte działania oraz życzymy powodzenia Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych runek. Uwalniając całkowicie miejsce pracy od dymu tytoniowego polscy realizują skutecznie niskobudżetowe działania mające ogromny wpływ ielu pracodawców w Polsce i w pozostałych krajach Europy podejmuje rozdrowotne skierowane do swoich pracowników, dbając jednocześnie Jak radzić sobie z paleniem w miejscu pracy 18 Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego został wydany dzięki dotacji Tobacco-Free Kids w ramach projektu wspierania rozwoju samorządowej polityki w województwie pomorskim celem tworzenia miejsc wolnych od dymu tytoniowego. Poradnik Miejsca pracy wolne od dymu tytoniowego. Poradnik dla pracodawców objęty jest Honorowym Patronatem Ministerstwa Zdrowia. Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych Autorzy: Wioleta Tomczak, Łukasz Balwicki, Michał Brzeziński, Mateusz Boike Współpraca: Joanna Skowron, Małgorzata Kuncewicz - Główny Inspektorat Sanitarny Korekta: Katarzyna Kopańska Skład: Maciej Wieczorek Wydawca: Polskie Towarzystwo Programów Zdrowotnych ISBN: 978-83-926154-9-1 Gdańsk 2011 ccupational Safety and Health Administration (1994). Indoor Air Quality Departament Zdrowia, Going smokefree: the economic case, Annual Report of the Chief Medical Przewoźniak K., Jaworski J.M., Janik-Koncewicz K., Zatoński M., Miejsce pracy wolne od dymu radnik dla pracodawcy i pracownika, wydanie drugie; Fundacja Promocja Zdrowia, Warszawa 2011 ia epidemią palenia w Polsce, WHO, 2009 aż Dotyczący Używania Tytoniu przez Osoby Dorosłe (GATS), Polska 2009-2010 18 2 19