KOSZTY WYPŁAT ŚWIADCZEŃ



Podobne dokumenty
!!" % & $ ( # # ( ( # ( ( TalentowiSKO talenty dodajemy, mnoīymy, potċgujemy. TalentowiSKO@bankbps.pl tel TalentowiSKO.

!*,!- "!#$% ##, %*., )*#.!)+-/ 3 &. )*#.) +*!$.,2-/,. *, 4!$. ),5 03, ),5 *!,+), *!%,) &,)*#% *# +#.% *-# *% %!)*#%%-/


! ' #0! 1 2 3# #"!#""#

Ruciski i Wspólnicy Kancelaria Audytorów i Doradców Sp. z o.o.

Dz.U nr 119 poz. 575 OBWIESZCZENIE MINISTRA TRANSPORTU I GOSPODARKI MORSKIEJ

)*#"#+!,-,$./%01234!!#5#34!,4&''678'79 %4:3!,+#;/%3,$#3<#%!,!2,"")5*, = #$)!*<">)/%%?4@3#*5)2#$,4;!,

,-. )!!!! /0. )(! 1 !.! $#)&$&'()*+&">'-&#$#." 4"&'%,,%)&%$)+$) 3 &.&

!"! # $ % % &' &( ) *+,#%%#-***./,.0*00

1:100 Nr rysunku: Stanisław Krzowski. Marcin Szczuchniak. Temat: Data: luty 2014r. BUDOWLANA. Branża: Podpis: Skala:

'!(!) * ") +"!,-!(!). / 0 1 2" 0 &! 1-3 4! &- ) 1 3"!( & 56!7! -!!+ 8! 1 & ) 1. 5 &:0 ) 1 3$" 7!) )!)" 1&

Uchwała Nr... Rady Miejskiej w Jaworznie. z dnia 3 listopada 2015 r.

! " # " $ % &"'( ) #% $ * # $ +, - % + #. #, / % 0 $

$%&'()* +#",+#-&(+.+,/0)1&'&!.(2&32)&'4&!)'!+&564&32)*%& 4)*()7' 8# +! 9 )*4()-99" #& &'&!.: (2, &32):! +#;&2*53< =*

! Warszawa, 2003 rok


/ ( *+0 1 & "#2" ( "! -

!"#"$%#$#&'&!% )$ * +!"!&!"),+#-&. #/( )*!! "$)'#5#67#$&$#!5")!$#") " #

! #$%&'(&) Jubileusz Jutrzenki. Muzyczny upominek. Nocka Star Wars. W ramach projektu UE. II Wyścig Naleśnikowy *+,-./01 201,

*&#&+&",(. -./01.23/ !"#$%&"'( )$*+,-"%.+-./ 0$1$%"-23./ 3.-4$%$-5&& $3"6% ".

!"#!$%&!'(")*(+!*,+-.*!/0")0('%1*(2

() )* ) *+, - ! # ./001%( (6789 0:!!:;;51<=' /97 > 7 ( ( (7 ( ( )?91//.:/:< !,0 , #( -.)! /

#,4 5$ 6 789::;+<=+> ,5BC D588B78:97;9:7 + 5EFG9G8H9IIH )= <!<CJ D5 5 ! "#$ * $%))+,#*(),)+)$+ ),-. /0&

Festiwal zmagań szkolnej młodzieży

Lista Cen 02/2014 Samochodów marki Fiat Professional Rok Produkcji 2014 Obowiązuje od

"" 67! 8 #"7 +(3 657+=>3 .,$,88 8?, +++!'%'!": 1C3 D<

ZANIECZYSZCZENIE WÓD BIA EGO DUNAJCA NA TLE BADA MONITORINGOWYCH

!!" # " $ $ $ %&'(!! " # " $%%&'$%()* +!! ", -. /

, &#-$,!#.! /$,$ -01!0!-!2*!34 56%7! 8+.! &#&0!7& & #$' #$!%& &'(%)$*+( $ " $#(,&.$06!$!0! 56%7! 8+.! &#&0!7& 09#$!$

!"#$ %&!'"()$*+$",&%-!.,*/

XXXVI Egzamin dla Aktuariuszy z 10 października 2005 r.

PLAN ROZWOJU LOKALNEGO na lata

*+,-./)0)!-12+),1345,167)

'!)*!+,%! -#!. / !" #!$%& ' #!$%& ' (!!

Półroczne Sprawozdanie Finansowe SKOK Fundusz Inwestycyjny Rynku Pieniężnego za okres od 1 stycznia 2006 do 30 czerwca 2006 roku

Lista Cen 03/2015 Samochodów marki Fiat Professional Rok Produkcji 2015 Obowiązuje od

Parametry fakturowania. Cennik (eksport) SANDA SP. Z O.O. TRAUGUTTA KOLUSZKI. Szanowni Państwo,

!!!!!!!!!!!!!!!!!!! "!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!! "

Lista Cen 05/2014 Samochodów marki Fiat Professional Rok Produkcji 2014 Obowiązuje od

PROGNOZA i OPTYMALIZACJA FINANSOWA

Podsumowanie raportu z wyceny wartości Hubstyle Sp. z o.o.

RYTM ŚWIATŁA A SPOSÓB KREOWANIA WNĘTRZ WARUNKI KONKURSU !"#$%&'()*#

5 9; STU ()* +,-. /0#1 cp :Y ; :PQ ; $< + =>? AB)* + C 2D +,6E ; FFGHI)* + Y * JK L# M )* N ;O 7 )* +] P<Q)* +R STUV6 #)* +,- ] W

Rekomendacja dobrych praktyk informacyjnych, dotyczących ubezpieczeń na życie związanych z ubezpieczeniowymi funduszami

DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

!"#$ %&!'"()$*+$",&%-!.,*/

L U D O L F I N G O W I E PWP XŁ X IPW.P L U D O L F I N G O W I E X MX IPw.A P 8 0

Spis treści Przedmowa Wykaz skrótów Wykaz literatury Wprowadzenie Rozdział I. Regulacje z zakresu cen transferowych Rozdział II.

aangażowanie lokalnego biznesu w sponsoring i mecenat kultury jest niewielkie, czego przyczyną jest brak odpowiedniego kapitału kulturowego u

2 ), S t r o n a 1 z 1 1

$-& '& '%'!& %'+ %'#!&! %$!& '!3 45 '!3 455 $)" %*) 6$& 6!2%" " 6 & $" ( ' ' 6& '$*& & ( 6%& 7%*) $ "!#'3

!"#$%&'()*+,+-.+/0%1*(( *(2",+(3#043"#*"(5(561+%36-$0#*&((.+$"#4207&(,+-.+/0%43",+(( 5(8+2"59/3$5*"(:04;+/#*+.+'+%-1*'(

Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr... Rady Miasta Mysłowice z dnia r.

!*' /! &&!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!* -! 01), (!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!!

Sprawozdanie z działalnoci Spółki Doradztwo Gospodarcze DGA S.A. w roku /45

BILANS SPORZĄDZONY NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2014 ROKU

UCHWAŁA NR XLI/419/2014 RADY MIASTA SANDOMIERZA. z dnia 25 czerwca 2014 r.

Nazwa jednostki organizacyjnej, w skład której wchodzi szkoła. Zespół Szkolno- Przedszkolny nr 3

!"#$%& #$"!'&% ()*!+&%,-. / -# $#%0& %.)!*!-.-# #1+*2%!". -& +. -!-.,&.+&30. 4.$

i pakietu programowego PALASM 4

ŁEBA STRATEGIA ROZWOJU TURYSTYKI I BUDOWY MARKI ZAŁOENIA STRATEGICZNE...3

I n f o r m a c j e n a t e m a t p o d m i o t u k t ó r e m u z a m a w i a j» c y p o w i e r z y łk p o w i e r z y l i p r o w a d z e p o s t p

!"#$%& ' ()*+,-./-%+01( % (2 3 % :; % 5 - +B% 5; CDE :? F-. GHIJ%KLMN%=O PQRST 1 #U% VW XY % Z VW%+[\]\^_`a\]\bc " L+ > J % a -.K V )

O) bgo O) O) - -- U u'm


Dla Akcjonariuszy Agora S.A.

$ % !""# ' ( ) *+ + % %, % -,, ,./01*233!!*456*71568

Informacja dodatkowa do Sprawozdanie Finansowego z 2009 r. art. 48 Ustawy o rachunkowości

Mechanizmy rynku świadczeń emerytalnych z II filara. Stan prac legislacyjnych i wybrane problemy aktuarialne

UCHWAŁA NR 120/2002 ZARZĄDU POWIATU KŁODZKIEGO. z dnia 8 sierpnia 2002 r.

KOMISJA NADZORU FINANSOWEGO

ZMIANY W METODYCE BION

!" #! $%&' $ &!!$ :;!"# $ %& ' ( )* %+,-./0 1 +( :; :, ( BC+=D E -./0% : > / F-.FG91"# H F IH F+J K L M N O + F+PQ"# RS*T"U VW6

Ogólnopolski Tydzien Kariery października 2015r. "Poznaj swojego doradcę kariery"

& , / =

Wojewódzki Urzd Pracy w Gdasku

Półroczne sprawozdanie ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego sporządzone na dzień 30 czerwca 2009 roku

TUiR Allianz Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

BURMISTRZA OPOCZNA. z dnia 22 marca 2016r

TUiR Allianz Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

Niskie płace barier rozwoju. Cz I. Popyt gospodarstw domowych: zagroony czynnik wzrostu gospodarczego?

!! " #$ #$%&%' " ( ) * (+ *, -, .%/ $0%/12$3%%&%' #" !" #. '*'.$%" $%&"""'!(!!)*!+!(!! .&& -"(!/!"0! 1%23 %1$%'4" +' 4" &%' '.

TU Allianz Życie Polska S.A. Bilans zakładu ubezpieczeń (w tys. złotych)

Jedyne pismo polskie w Brazylii

Raport roczny CU Towarzystwo Ubezpieczeń na Życie. CU Powszechne Towarzystwo Emerytalne. CU Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych

z dnia 15 marca 2017r

Towarzystwo Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" ul. M. Skłodowskiej-Curie 82, Lubin

UCHWAŁA NR XXII/287/16 RADY MIASTA PIEKARY ŚLĄSKIE. z dnia 25 maja 2016 r.

Sprawozdanie finansowe. Bilans Sporządzony na dzień 31 grudnia 2012 r. Stan na dzień AKTYWA. Stan na dzień ,53

Nentech S.C. Karol Szambelaczyk!ukasz Weber ul. Powstaców Wielkopolskich 24 Wrzenia Tel ,

!" #$ %& '! " #" # ( ) $ '!"#$%&' # ( "! (!! "#$ %%&!' " # 1 ( # -! # 0 2!# 34-!# (& 5 # '! "# $ % & ' "# $ ( 6 7 "! "!' # $ # ' ") "!' "!"! $

Wymagany wiek emerytalny. rok m-c lata m-ce m-c rok

Uchwała Nr... Rady Miasta Ostrowca Świętokrzyskiego z dnia 2016 r.

Ogłoszenie o zmianach statutu KBC OMEGA Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z dnia 13 czerwca 2014 r.

BILANS AKTYWA Towarzystwa Ubezpieczeń Wzajemnych "CUPRUM" według stanu na r. Wyszczególnienie początek okresu koniec okresu

SPRAWOZDANIE FINANSOWE

CZERWIONKA, UL. DR. ROSTKA 27 (STARY PAWILON SPOŁEM GÓRNIKA)

Zestyki 1 P 1 N 3 P + N 2 P 3 P 3 P + N

ODSTAWY PLANOWANIA W GOSPODAROWANIU WODAMI wg RAMOWEJ DYREKTYWY WODNEJ

Wyniki finansowe towarzystw i funduszy emerytalnych 1 w 2007 roku

Transkrypt:

URZĄD KOMISJI NADZORU UBEZPIECZEŃ I FUNDUSZY EMERYTALNYCH KOSZTY WYPŁAT ŚWIADCZEŃ Z DRUGIEGO FILARA SYSTEMU EMERYTALNEGO Departament Komunikacji i Integracji Europejskiej Warszawa 2005

Synteza Raportu... 5 I. Wypłata emerytur z II filara systemu emerytalnego... 10 1. Wielko rynku wypłat z II filara...11 2. Instytucje wypłacajce wiadczenia...13 3. Produkty emerytalne...17 II. Determinanty kosztów wypłat emerytur... 21 1. Koszty instytucji wypłacajcej niezwizane bezporednio z obsług produktu emerytalnego...22 2. Koszty transakcyjne obsługi rezerwy technicznej...24 3. Koszty administracyjne...25 4. Premia za ryzyko...29 4.1. Ryzyko rynków kapitałowych...31 4.2. Ryzyko zmian demograficznych...32 4.3. Ryzyko negatywnej selekcji...32 4.4. Ryzyko błdnej kalibracji systemu...33 III. Wycena premii za ryzyko w zakładach ubezpiecze emerytalnych... 34 1. Metoda kalkulacji premii dla zakładu...36 2. Ryzyko finansowe...37 2.1. Podział nadwyki rezerw...43 3. Ryzyko demograficzne...47 4. Ryzyko kalibracji ujednolicanie stawek i tablice unisex...54 5. Efekty negatywnej selekcji...61 5.1. Selekcja negatywna na rynku konkurencyjnym...61 5.2. Selekcja negatywna wzgldem produktów emerytalnych...66 6. Kompensacja efektów finansowych i demograficznych...73

!" #$% &"#' $'()*'$+&),&-".&--/ %)01!%)0-%'02 3 4)/ '&-' -#)/) 5-'$ +&),) $5$ #' *. 63 &" #' $' ()*' #$ #' *7-8 &'5%)" '-+$5-%0*)9/!)&'-5$! #' *#-70+ :5-9&)/!)) $/#-70 /% &":2)))/!-&/)5*;5-&$)%)*$&'-5$!<%#' *. # %-/ %5 ) * = &-5-+) 5-&$) %)*$ ) $/) >#) /5/ '*/?2 -%)0)) $/-*)!"&'-5$!<% #' *. +950#)" )+7* %&"%!- -+"$7) #$ %&"2 - +950 -) ()-%!&)"<% #' *.= %)9 %&" 0 +&-4'5)- %'-4: 4%)5)2)!$* /$1 @AAB&'%)5 %"=1!- -+"$7) &'-5$!<% #' *. ) #-70 -%): %)9/ )1 CD '('-%.!&)"<% #' *.2 3 &'-/!) +'!-%"- $5)) 5* % -!-4))&' /9/(-'# *))!-<%; + 7'$-%/ *) '$5-/ &-%)5):= + "-)! + % 7<'-%%!23"4)%-/%)*!-4) &%) '<%- $)% '!-%) $+&)-./!) +&)($!/--%) ) $/)% &"/0.2 ))/ '&-'/%9&0&'<+0)*-4)-%/ *) 7- &'-+*#$2 -%-5) '(-'# #' */ *1 % '<% # -&)$ -5 &'%7- ($!/--%) '!$ -%'. ($5$ #' *.= /! ) '!$!"5<% $+&), #' *.2 %<' '7$*/) 5-0. #$% &" #' $' ()*'&-%))#):4%)5-#-4:=1/-&'-+*#-.'!'-& #*) / #=75 1 * %) 5-+'#$ #-%)% &" 0&- 94) -+0 &'2 %7*95$ -+-%)0!-%.'!' #$)'!-%)!&)"<%#' *.)''%!"5<% $+&), #' *./!-()<%&$+*).='7$*/'!$&-%) + : -')-%-.'-9)'$!-$#;/&)'%"-!=&-##' &-+)'/07-4%)5)25+ %:-)9&-%)-%5"$7'.5). &')-' <%E+&),%=(! %-4))&'%)5*)%-4)215 '.&')-' <% #-1+ :%!-(*)!)5%-#&--" #)=.-:- %)4)/+'5)/- %) / 5

!-(*)!(! %-4)+&),%#=&-)%1+&),%-!-$/=&' #!-#7"<%)&-:!-' 4)$'-.2 ' ')$# +&),%!"5= 1 $+&)- &-%)) + :&% 7-= 1 -' #4%)5)#' *!-'!-%.5.2' ')$#(! %-4) #<%)= 1''%.) &-%) + :)%-%% *$ &%)) #! #*7-!$ #' <% 5* 57-&-)-#$'!=!- ($!/--%) ) $/)% &"/0/&-%) + :#))#*)-%2' ')$#&'%)5*)%-4)#-1 -#)'-$#): 5%-/!-;/!- 501) 5- &%))% -!)/ 5!%-4) 4%)5,#' *.=!+ #' $' + " &'-&-'/-*5-!&)"<% 7'-#5-.% = +05F/!- &'%)5*)%-4:'-5)*0; #)/)'<1)% % -!-4)4%)5,=+ &%):*& + --+-#-7-'/ $/)%/4)-%/2 '<%- #! #*)/!' ')$# +&),% /! ) &- 94)!' ')$# &'%)5*)%-4) +95) 7'-%"!- =!<'-)&-)-0 $+&))*$+ %$*) &-5) 75 + 5 5-%) )!-' '-%</ $/) %#7" )'%/)!'+$&,%2 -#)!' ')$# (! %-4)-%7- ) *1 /5! &'-%5: 5- %'-4) -!)%/ 5!--%7- '$#)) 4%)5, #' *.= *'/ 5-"0/ (!/) >$1-4)? #' <%2 $/ 75 5)%)9)$ #' <%-' #$/ #' $'9%% -!-4)@GHH "= /5 ') " -95-4)#' */*&&-5%7*95#!' ')$#%'-4)-!)%/-5/= %!<'/5))9)$#' <%-' #$/4%)5)%% -!-4)@HHH"=.-:#-1# &'/0:= 1 &-")/ ) 5-!&-%)2 % 7'*&-$* -') $1-4)=/! %'/ 5-'! )!-*)5$/0- %)4)= *%'9%.-50%!"5 %"4)%) &-/97-!' ')$# (! %-4)-%7-2 -&)'- -'/!' ')= )#&*)!$/0&2+'5--'0%'/95-'!0)#&'2 (! %-4: #$ %&"= *) &---!- %&"%/0 '-%)0) #-% 5-0 '<%-) $/)% &"/0. 4%)5)/!)&'-5$!<% #' *.2 %7*95$ (!!*)=/5 '*) $/#-1&--): %'F) )1!- 5#))' / )1 "0!- %)*$ &-5#)-<%2-4%)5)'!$ $+&), 1 )&-5&-%)5/0= 1#-1*)%/-7'))!-<% 5)"*-4) $+&))-%/5-&-)-#$-!-"- ID&' &).!"5!*$+ 6

%#)/7-2 %7*95$ % -!)!- "='!% &" 4%)5,&' &)'%!)*!*+95)#" =+ (! %)#-7"-)#5)":!)*!&-5#)-<%2!-' 4: '!$!-!$' /7- &'#%) 7'*) %)9! (! %-4: &-5#)-<%&' %.%-$!$5-&,%-%.#--&-*)2%)%)*!'<1) % (! %-4) '05)''%#)!"5$#-1!-#&-%:% 1!- 5#))' /2 3 &'&5!$ &'-5$!<% #' *.= &-5%-%0!%)0 /!' 7%'/) 4%)5) #' *7-2 *) "/ % -!-4) 4%)5) '1 ) $/ %&"/00 '!- '!<% ()-%. ) '!- 5#-7'()2 -#) % &-"0)$ '7$*/#) 5-0 #)'-%)0,) $/-*.-''-%)0, %2 &'%)5*)%-4)-%.= )!<' &'-5$! #' * &-%-5$/0 5-5!-% '!- 7 %/ *!/))-'% 0&)) #. +"95<%%% ) -+-%)0, #' *.2 4*) &' /#-%"+ %!*!$*/. #' $' "0 -&9 %'-$% 10 5- -& %-*/-5'!=%<% '05/0!"5#) $+&), #' *. + *)+ % 5$1- +'5)/ )!-' / $/) )1 '05/0 ($5$#) #' *.2 - %!"#) '!#) %)0 #) &'-%5)#!15/ 5)"*-4) 7-&-5'/ '05/0 ($5$# #' * # &--) /5 ) )%)*!) '!- %)0 &-*)!0)% /0($5$$;)-)07)9)*)+'*)5())-%/#))#*/-& %'-$2!- - +'5)/ *1-5'* %/&- /)%'!)7$($5$ )1-5 $/) '!.()-%. $5$ '0 $ " )9'5): # '!)# $/5-*)/0 &- 94) &-*)!9 )% /02 '!- 5())$/# 5'5-%-/!--$!%')/)5-%'-4)-!)%/)% /)= &-#-0 #)'&- /.>&2#-50?'!/'!)#!<' #'! /&''$-!*)2 3 &' &5!$'!$% &"=% *1-4)-5'7$*/)= %)9!-4: +05F )#* "-4: '! &''$- / &-5#)- %&"/0 4%)5)#' *2 J5 + ($5$#' * -)07"'--& %'-$-&$!&'--% )1)1 4'5) 5*' =-5+)"-+ )9 - )!-' )!&)". #' *./7- "-!<%=*'05/0 ($5$#)&-)4*)+ 0.!-!%/)=. +=1 7

+'5-4%)5-#))! %)"-!-%)-&$4)*)+ 7'#)*)"+ &-5#)-23 &'&5!$!"5$$+&),#' *.)&' /9) %/% -!-4)#' $' %!-'!) #' * #= +"05 % &'%)5)$ &' "/ -& %'-$ - @ &$! &'--% '-)#-1&-%-5-%:!'-(*)5-+-' +05F1&%): -*+' #) 5% /!)'95$@HD%'-4)''%.)/=!-# )1/ #' $' 23 5/)9%)9=1/5 #'-05 #'-%)0)#/!*!$*/#' $' %-&')$-+'5-)!0-&9.)0;&-)-#)-& %-*/-5'!*$+ )1/;-'%&'-%5)#.)#$&' &/) $+&)-.% 5% 1!. ''%;%&' &5!$-'-1/% )#!-)-4)&' &/)%)5-+-'.2!- 5#-7'()%)01 )9 % 5"$1)# $ '%) 1 )%&' "-4)2 --%)!$*. %&<" )!<% 4#)'*-4) &'!*!$*/) %'-4) 4%)5)#-17'-%: # +"05% =!-$/0 -!-"-BD%'-4) ''%.)/25'$7)/'- $1 %)&'-7-5#-7'().%!*!$*/. #' $'/&'-+*# =+-%&-"0)$-'-1 #&'/9)#-&.)/ )*) $5' %--+ 1 /0/ /!'</=%)9)! 6/+'5)/&-!' %5-8&' ' %)-4:2 3 ' # %)9 '-%1)/ &-$*= + ) $1 %: 5-!*!$*/) #' $' + -& #). ; % )!*) &5!$ 4#)'*-4) ; &'-7-5#-7'().23 <%#-1*)%+ "-+ '%)5-%)4%)5)%5<"5*/5"$1/ 1 /0.#' <%=%')(! 7-)*7-&5!$4#)'*-4)=/5!!'%)/ + "+ &%% "-4)!-#&-%&'&-5))) #' $' %)0.!#) )% /)2 J'*)/5!#.)#!-'! -+-%)0, #' *. %)0 '-%-/# $/)()-%/) %)0 #)#) 5#-7'() #) &-%) + :)*12!= 1 &-&$*/9 #' <%#-1&-5)*): $+K&-&$*/-'<1 #&'-()*$ 5#-7'() ##-1-%--%: /%)!)# 7 %/ *!/) '!$&'-5$!<% #' *.2 $)!0:.&'-+*#<%*1 &-%-*):&%05!' #)/9 -%0 '!$!<' # 5-9&./!)*!&'-5$!<%2 $/% &"/0 &-%) #):&'%-5-)%)*!)/&'#)'!-&' -('-%)$&'-5$!<%). )1 %!" #' $' 5-1 %-)2-5!-%-=&' %&'-%5)$&%.'-%)0, &'%)5*)%-4)-%./!$/5-*))%!5*&") (-'-%)$1 )+*) = )'<%-#)' '-!"5 #' <%#)95 '<1 #)!"5#) #' * #) &-%-5$/ 8

5-5!-%' *$+!)&-7<*.!"5<%2-#)*1 ' 7-%:*$+ #))#*)-%:%&" %'-%)0, #-%.7'-10.&-%)# #. +"95<%% -+-%)0,=!)./!$/5-*))%!5*&")2 *) % -!-4)!-<%5#))' /.&-!$/0=1'-%))9 #'!$% &" 4%)5, #' *.#-1 &-%-5)# 5)":!)*!&-5#)-<%= )#)/% &)'%.&)9)$*. +95) --&"* *!- 5*/5/) $/)2 - -+"$7) &'-5$!$ #' *7- ) &-%) &'!'- : ID!&)"<% #' *.= /4*) ' 7$/# "-1) %/% -!-4)4%)5)=%&')% #')&-5#)- %&"/0 4%)5) #-70 5-5!-%- -!)%: % -!)/ &'#) '!- % -0/%&-5@HD!&)"<%#' *.2 9

1 ()*' -%7- # $+&), &-"./-&' 5) 5())-%/!"5!)2 3 -!')! %-4) %-5-%/ $+&)-!$#$*$/!&)" #' * % -%' #($5$$#' * #2&)"#' * %//5 #5%<. 7"<%. F'<5" ()-%) #' $' = -+-! %&"!"5$ +&), &-".2 $&")/0 # F'<5"#()-%) 1 ) #' $'#-70 + : -95-4) 7'-#5- % &'-%). &'-7'#. #' *.= /! ) )5 %)5$*.!-.#' *.2.)#% &" #' $' /5-+' ))*1 &-5)%:)9$/ 15. 0.#-5 ()!/)2 '<%-'-5/&'-5$!$; +95) )#)5 %)5$* #' $' 5-1 %-)=/7-..) /! --% +*) 4#)'*-4)= %')) $/% &"/00/--!'4*-23 -+/.%)*))05())-% '-5/ &'-5$!<% ) ) $/ %&"/0 4%)5)!&)"$ #' *7-7'-#5-7-% 2 -)%1 $)%-% ()*' $+&), &-". /-+-%)0!-%= 4%)5) ()*' 0-+/9=%&-"0)$ #' $'0 = 7%'/#)!'+$&,%=%"4)%'-%)0)!%)% &"/ &'%0'<%) 5-)-"0-'-%)0)5-0!$#$*/)!&)"$%2 #<%) *!--) $/)!"5$ +&),#' *.=)5())$/07<"-%-=-!' /)9&-50%02&-' -#)/) 5-'$ +&),) $5$ #' *. 63 &" #' $' ()*' #$ #' *7-8 %)'" '-+$5-% -#<%)) #-1*)%. &'-5$!<% #' *.)'-%)0,) $/-*.2 &-'%! %"= 1 )))/)5*!-&/ 5-0/ &'-5$!<% ) ) $/)2 -&$) %)*$ &'-5$!<% #' *.# %-/%5 ) * = - #- 5-5-&$)%)*$) $/)2 <1'-%)0)) $/-*)!"&'-5$!<% #' *.#/0 )+7* %&"%!--+"$7) #$% &"2 - +950()-%!&)"<% #' *.=%)9%&" 0 +&-4'5)- %'-4: 4%)5)2 ))/ '&-'/ %9&0&'<+0)*-4)-%/*) 7-&'-+*#$2 10

21 $3%"456!%#+67*8$3 )'%#' $' ()*'$+&),&-".-0% &"-%GHHA'-!$2 3 *.GHHA;GH@L#' $' +950% &" *!-!-+)-#>%7*95$).)1 %)! #' * )1#91?2 '<%-*)+ $+&)-.=/!)"0%'-4:!&)"<% #' *.= +950#"2 3 *. GH@M;GHGH # ) 5-/'%:= - %)01 )9 &)'% #)% &"#) 5*#91 )%)9! #)!&)"#) #' * #)!-+))#91 =% )!/0 #)5"$1/!$#$*/)4'-5!<%%2GHG@;GHLI -%"4)% %'- #$2 -#)95 '-!)# GHG@ GHLI"0!&)" #' * -5.-50. #' $'9%'-0&)9)-!'-))-)070&-5 IM#)*)'5<% " >%.'-!$GHHM?23 '-!$GHLI!&)" -<+-5.-50.#' $'9+950-!-"- 5%$!'-)%)9! )1!"5!) "-!<% 2 -#)#- /'<1)! % &-%) '-0: %7*95$ 7'-%! )% /)2 +*@2@&'5%) &' +*)1-0&'-7-9*)+ #' <%)%'-4)).!&)"<% #' *.%*. GHHA;GHLI2 '-7--&)' )9 $!$*)-.#-5*. $1.%'&-'. ) 63 -!-4: #' $' % -% # #) $+&), &-".8 ) 6'-7- $/)()-%/ -%.. -%' % #' *.%*. GHHLK GHMH82 &$!$%)5)) $/)()-%.='-%&" % '95$@H5-IM#)*)'5<%"- +'5-&-%1!%- 5-7-&-5'-%)2%)%)*!)-&" &'--% &-+)' -+"$79.!%- $'/0 5-&'.-5<%&-5#)-<%-+"$7$/0.= *)-.%!.#)*)-<% "-.2 '-+*#!-<%% &"&-/%)" )9/$1% #-#)%&'-%5)'(-'# #' */2 5!$*)-% /$1 @AAB'-!$&'%)5 %"=1) $/% &"/0#-7"+ &-+': 5-CD!&)"$#' *7-&--+"$7)% &"#' $'5-1 %-).2!% )! +*)@2@ 5*'-!$ GHLI&'!"5"-+ )9 - &'.-5 ) $/)% &"/0. % -0&'%)M#)*)'5 "-.2&)'% '$-!!%-CD% 5/)95-4: % 7<'-%0 ) 5*7- + " 7 %) -5+)' &' &' ". #' $' /-#)-.%&-#) #&'-/!#$% 2-'# )9&'*)-%:=)* '1)0$5)-2 11

"(!"*3$&*96&*7"!%:+";&<";*=&6! 6#>$)*&"+! +6)"%"45$&<%$7:+ 63!6&< -! #' )!-+) > 2? #' ) #91 F) > 2? #' ) N0) > 2? &)" #' * >#*2"? GHHA M K M OC GH@H A K A @CG GH@@ @M K @M GBB GH@G GB K GB OIO GH@L MG K MG @@HM GH@M OG @G CM G@CC GH@I BH GL @HL LLGO GH@O @HH LL @LM MCMH GH@C @@O MM @OH OGHG GH@B @LG IO @BB CACC GH@A @MI C@ G@O AAOI GHGH @MB BM GLG @@O@L GHG@ @IG AB GIH @LICC GHGG @MO @HB GIM @MBCC GHGL @MC @GH GOO @OBO@ GHGM @MA @GB GCC @BBBG GHGI @IH @GB GCB GHLCH GHGO @MA @L@ GCA G@AAC GHGC @MA @GO GCM GL@OL GHGB @I@ @GB GCA GI@BA GHGA @C@ @L@ LHG GAGIC GHLH @CL @LL LHO L@OLL GHL@ @BO @LL L@A LIGOH GHLG @AM @LM LGB LBOI@ GHLL GHI @LB LML MLHCO GHLM G@G @O@ LCL MAB@O GHLI GG@ @OG LBL IMMM@!!"5$><%? $+&), #' *. >5*/E? +95).-%" +'5-5$1 5 #)!&'.-5<%% )!/0 +'5- )!)7-).))/*7-&-)-#$2 3 )07$ &)'%. GH * '- %-*$#!&)"<% #' *. "-!<% -5.-50.%'-4)-!-"-IHHK!'-))5*+95)'<"%!-*/.*.2 )+ #' <%%'-4)% # ) CHK!'-)2 -)% 5/ )9 %-') &'&)<%&'/4)-%. 5-0.&)'%.!)*!$*($!/--%) #$2 3 12

&-0!-%.*.#' $' +95)-' # %"-+'5-)%)*-<+=# #' $' +95) '* %) #" % -$!$ 5- #' $' 2-5/#-%) 5)"*-4) '!$ % # -!') #-1 + : &- &'-$ )-&"*%7*95$)!)&'.-5 %-$!$5-!-<%".2 :#-1!--#))'-05/=+ &)'%!)*!'-)!<%#' <%-&$/0. %-7<* ) 5-%"- 5-5!-%/ #' $' 5-1 %-)/= ).'* %) )%)*!)!&)" % &"--/5-'-%- +05F&''('-%- 5- =!= + &-5)-" #' $'97-F'<5"&'-&-'/-*)5-!&)"$&' &)7-%)'$* #!-) % ()*'2 7- &$'-%)0)&'/4)-%#-70 + :/5!!'!-%/!- )'<%-#)' '!-%)!-*/. '-)!<% #' <%= %" /4*) &'/#0)"-1)!$')*)12,1!)6#&'+67&'=&4+$;&*!$ $/-* '-% &" ()*' $+&), &-". &'-%5 )9 5- -5&-%)5) 5%($5#*& )E)*) $/)#% &": #' $' )/!0 (-'#9&'%0#/0#): ) $/2 --5&-%)5) & )-*)+9).'!' ) $/)% &"/0.= *1 -!'4*):= ($!/9% &" #' $'#-70&'/0:/$1 ))/0&-5#)- >!"5 $+&))-%=&-%. -%' %#' *?!-)+05F*/$%-')"!-%))-%.) $/)2 &-' ) 63 &" #' $' ()*' #$ #' *7-8 7<"-%- -#%)"%5 )* '<1.'-%)0,) $/-*.2 ##' * / &-5 '7 7'-1,) 15 #-1*)%.'-%)0, ).'-) /*&)/&'5 %!)#)2 -)1/!'<-%- -#<%)- 0 #-1*)% 7'-1)= %' %!)#'-%)0)) $/-*7- /*&)/*$+ /7-'/&' 7--%7-5- &-'5)-+)7'-1)#2! "E &-5#)- %&"/0 ($!/-$/ &-)1/ &-/*. #-1*)%-4)%!') &%)) 5!%7-4%)5) $+&)-#$= )5-+<'#(-'#9' 5*!/-')$ &-5#)-$2 - %).%7*95<%=!)'!-% 9&$/ 94)/&' #--&-*$ )1 '!$!-!$' / #2 13

'5-%)* *1 $'<%)1-5&' /9.'7$*/)-5-4)&'-5$!<% #' *.2! "E 5)"*-4: '!$ 4%)5, #' *.#-1 + : )-&"*= %"%&-0!-%/() #$2%7*95$(!!*) #)/ '1- &'-+*# + "+ &-/5 ) $/2!- $*7 #$ #)/)$= /4*) %&"9 #' $' &'/#-%" + %4)/ ))/0&-5#)- 2!E'!-=1!&)" #' *-0%94)%!-' 5- *<%). )1% &" #' $' ()*'2 -%)0)) $/-*#/0 5'$7-'95 ) 5*% 0&)) 7-'!=.-:/--%)9!% $/)=75 '!$5)"/5&,%-% *$+P$)K&,%-% &-5#)-2! # "# $ 2 +/#$/--'!- 7 %/ *!/))&'-)!-!$'/) &" &-K/!-4)-%2 4*)$+&)- )#%&" %$% +<'&'-5$!$#' *7-='!-- % 9&$/ *!- '!$ %)*-# &-5#)-#) %&"/0 #)2 J5 $+&)- % +)'&'-5$!='!-7 %/*!/)5-!;!-*%)!% #)/ # -&)$;'<%)1 #-&' /5/) $/)% &"/0/2 '&'-)!-!$'/) &" 9&-K/!-4)-%0 *1 '-$#): + % -!)!- &---% %)0!$ #'!)7-%0%*!0-!*)= - %)4)&-/%)0 )9- *!-% $/)= 75 $+&)- #% +<'#)95!)*!-#) $/#)2!--)&'"-1 )9-5'$% -!-4:4%)5)= *#-1&2%)9! :&'%5-&-5-+),%-+!'$%) $/)% &"/0/2 -)*&-7<*7'-1))9'*)$/0=*1 ) *!--5&' /9/%$%. '7$*$/0.'!% &"*)+)).'!'!"5<% $+&), #' *.= * -5'7$'7$*/)5-5!-%.2 7*)-% #%4)/%1 #&'-+*##/ #" '-#)''!$%&-0!-%.*.($!/--%) #$% &"2-7"-+ -!: )9= 1 %% $/) 5-&$)%)*$&-5#)-<%=&-0!-%- '!$ + "-+ #)/ *!-5*/57-2!)&-5#)-#)"+ $&' %)*/-%0&- /9% 9&.*.= %%#-#)= 75 %)*!-4:'!$&-%*"+ (! % 14

5)")!)*!$) $/)2-1 -&'-%5): 5- $/)% K#--&-*) /23 5/ )9%)9!-) $%7*95)))!).&'-+*#<%%'7$*/.= &2&' 5) -5&-%)5).!-#&/)-'7-%)5-'$%!')&' %)!-/)=/! ) + : #-1 %-') *)#)<% )*-4)-%.2 #) )- $. *)#)<% &'--%7-$5)"$%'!$=#-1+ %&'-%5):'-%)0)%'-5/$E #-1%)07$'-!$&' /0:"-!<%-"0.!&)".)%)9!.)1G#)*)'5 ")&2 %) #&'-+*##=/!)#-1)9&-/%):'!$/)%)*!*)+.9. 5- $'$.#)) 5)"*-4)&-0!$2 :#-1)=!<' 5 5$/0)9$'$.-#): /$1%&-0!-%/()5)") #$% &"()*'&-%))+ :%&%) &-<+-&'-#-%)&''7$*-'=&2&-&'%&'-%5)% 1.-&"!- /.5*&-5#)-<%%.-50.&<F)/2 /) $/0-+'5-5"$7)#.-' -)5)"))&'-%50!"5&-%)) $%7*95):-%%-//'7)2' /#$/0=1&-5)"'!$0&)"+ %&-0!-%/ () #$=-#-1-)070:&-#-0%"4)%7-!-/--%)=!/-')$ )'-%"+ 4'5) 5!--% %)*!-4: '!$ 5* 57-.-' -$ -%7-2 %)0#)'0%)*!-4) +950'- '('!&)"<% #' *.2 3!' @2@ &'5%) 4'5)0 %)*!-4:&' "-1)$ 5!--%) '<1. &$!<% >* GHHA) GH@M?=&' /9)$'<17-.-' -$ 5* $!<% >GH) GI*?) '<1/ -&) 5!-2 -&%#)' '! /-4))% /)= 5*!-7-4=!- %.-5)"+ '! &-0!$/7-($!/--%)2 ' /9-5-4:% -!) -& 5!-= +-! 5*!-)91!*!$*/ 5.$/% -!-'-1-4:2 &'5%)-.% *),%)5:=1'!/%))9/!-5$1-'! /)/ =/4*)&$! '-% )% /)&' /#)# '-! GH@M2 -%&") '-$#)"= 75 1&' /#$/0 &$!$ '-% '-! GHHA!"5 #' * + " + #$- %-' : "0!-#&*)!-%0)(''$!$'95--+"$7)#)/)1@HH )9 $+&)-.-)!).!&)".2 15

& "(!"*4;!$'*;6)%"!"+!'"&*!'+$3%"4&$6!%#;3 :?!6&<):;6)%"!$<"6*"!:+&*)"+6&< 3;1*7 12 10 8 6 4 dyskonto 3% dyskonto 5% dyskonto 7% 2 0 20 lat od 2009 20 lat od 2014 25 lat od 2009 horyzont czasowy 3 ))/ #'&-')!- %)0 % &"#) +95)# *)-%*)%-&')$- 5%!'/#-5*;#--&-*$)'!$!-!$' /7-5)"/0 #)%)*-# &-#)-#)=!<'.15)#5-#)$/0/&- /)'!-%/>/-%1&$!$ %)5) &2 7 %/ *!/)?2 )* / "!)# - %)= 1 % %&5!$ 5-&$)%)*$&-5#)-<% '!=!"5#) $+&), #' *. +950 ) $/ &' %= - * % %&5!$ /57- -'7$ %&"/07- /7- (-'# %"-4) /!%)0 -%'02!- /&'- '-%)0) $% )9 ) $/ &,%-%=*#-1*)%/%!1&-%)')% &")*#$!--'/$#()'# &' %.% "-)-#$% 5'-5!-!$'$=/! - )9 # 5)/%!') 4%)5)$"$7%).5)5).2 %/4*)' %)!"'!$ +95)) )1!"5 %'&-')E &2 5)": +950 *!- L &-5#)- - )'<%. $5)".= +05F %-'- -) '! 16

. +' 5-% =%!<' # 5)"/5) $/% &"/0 *!)*!)%$/0. > 5)? -!)%') '-%-/$ /50 )9 675)4&-#)95 8'!)# #--&-*) #)!-!$' / #=/4*).-5)-&-)-#'<1.!-<%=/!) % 9&-%)&-/*.7'-1,2 @1 ";#%6 63! Q%)5)#' *()*'$+&),&-".+95)&'-5$!#/+'5)/ &-% #;5-1 %-)0#' $'0%"/'*/% -!-4)% &"0%-&')$- $4'5)-+*)5*7-'%)1 )=%2+*) 2-'#4%)5,()*' )/ -#)&'05-=.-: +%0&)) /50 )9%4'<5 ). #' $' 5-1 %-)2 3 &-#) &'%)5 %"'<%)1 #-1*)%-4: %&" #' $' 7%'-%/= *) %&"/ &' &%) -!' )*1)-57-= $+&)- 1 / @ ;/4*)$+&)- )1 /#' $'9 -' # %*)+ &5!-+)' 2-1*)% + " '<%) %&" #' $' '-5)/ ;!*!$*-%/%-&')$-"0!&)"#' * )'%)1 )-+-/7#"1-!<%2 -&'-5$!<% #' *. *1 '<%)1% &"/5-'-% >?= *)-55)"7-!&)"$#' *7-5-5 &- /)$+&)-7-2 %)4)% #%&5!$ )/&-'+ 15 & ()) $/ #' *= 75 1 '(' 4'-5!<% 9&$/ +&-4'5)-!-- +!-% #' 2 -&$*-4: %&"/5-'-%. )&--//5!-+-/9 5*'!$ =&-)%1% - %) &-<+'5$!$/%)*!-4:'!$=#-1'<%)1 5)":/!-'-5/ 7*-+*/ 7 %/*!/)23 &%.-!-*)-4).&' -+%'-%)$% &" /5-'-%/ &% #) 5-5!-% #)-7'))#)=#-1# -#): (!&- %/ *!/)= +-%)# 5-!"5<% '()0!*))=!<'.-+"$7%)01 )9 )1 #!-# )1 % )!"-+ -.$!<%5*"7-'!$#' <%2 3 %)-!.'&-'$ ) 63 &" #' $' ()*' #$ #' *7-8 *"- )9 %)'5)= 1.-: '<1-'-5-4: &'-5$!<% &-5))!- ($!/--%) #$= -('-%) 5-5!-%. (-'# #' $' '!$ 1 Projekt zakładał, e okres gwarancji wynosi minimum 10 lat. Było to nietypowe rozwizanie, ustawa powinna raczej wskazywa maksymalny dopuszczalny okres gwarancji przy bardzo długiej gwarancji emerytura staje si lokat rentiersk, a nie produktem ubezpieczeniowym. 17

&-%* *&)/ &-!-): '<1)-% &-'+ &' ". #' <%2! -+-%)0!-%-4) ) &-%.-4) #$ ) &-%)) &'05: - /7- )!)/ * -4) ) )7-'-%)$ &'('/) $+&)-.2 %)'5)= 1 %)*-4: &'-5$!<%&-5))!- #.'!'/!-4)-% ;'/ )! )!%)-$//7- &'%5)%-4)=*' %) #&'-+*##/)6 &-5))8=*6-)*&-5))82 -*/'-5)" 7--&'-%)&'<+$/05:-5&-%)5F-& )2 3 &' &5!$&'-5$!$#' *7-#-1#<%):-/7-.'!' %9'/) %%9'/2.'!'! %9' -. -&)$/0 &-<+ %&") 4%)5)#' *7-;0-)(-'#/5-9&5*$+&)-7-)%-&')$- )$+&)- 5-!-$/% +-'$&'-5$!$=-)*%-7<*% +<'2'!"5#!)../% -!-4: #' $' =// 65-1 %--4:8 -!' 7%'/)2.'!'! %%9' -#-5!*!$*/) 4%)5)2 )(-'#/ %!* ) 0 5-9& 5* $+&)-7-= &' /#)/ ) % &$+*)!/. #'!)7-%. ; -+/#$/0 &2 #-595-+-'$<&%'-$ +*)4#)'*-4)2-1- %)4) "-1 := 1)(-'#/-%%9'/.'!' &'-5$!<% ) 0 &-'+ $+&)-#$= 75 1 -) &'-%5/0 )9 5- &'-&--%/ % -!-4) 4%)5)= -%"4))'$/ #' 2 -#) &$!$%)5) (! %-4)) +&),% #$=.'!'!%%9'&'-5$!<%/ % %1)/ )1.'!'! %9'2 * '05/0. =&% %-+-5%!"-%)$.'!'!)%%9'//)-)/ )1#-1*)%-4: -('-%) &'-5$!<% - '<1/.'!' %9'/2 &$!$ %)5) '7$*-''!$=%-+-5%!"-%)$.'!'!)%%9'//7'-F= %' +-%)# '!- -('-%) #' -# &'-5$!<% 5* ).!--#)) )!-'.2! $/ / % - &'%5-&-5-+ '!$=!<' #!-$#')* #)*"!6!$&):&'-5$!2 3 -!)&-)-#4%)5-#-4)!-$#<%&-"0-!-!$'/0'!$ &-%* &' /#)/ 94)-%- $)!0: %&-#)7- '! )(! %-4)2 '$)+'5- %.'7$"-5-4).'!'!)&'-5$!$%)'0&-5!)# & )&-'+9)))!-!$'$/0. -+0&-5#)-<%2 ' 4)4* '$-.&'#'.&'-5$!$ #' *7- +'5)/ (! %#-1-!: )9 18

&' %) &-/5 /!-/) % 5'-5 *) /)=!<'0 % 7' %"+ &-5#)- 7%'$/0 /)1!- -+"$7)2-5/#)&'-5$!<%=!<'%'-'-%1 :0&-#' $'05-1 %-)0E @2 #' $' 7%'-% #-!'#% &" 2 G2 94)-%% -()!&)"$#' *7-2 L2 <1(-'# #' $''-5).2 )'% '-5/ 4%)5)%)01 )9 &-/*0 7 %0 *!/0= 5'$7) #)/ '-#)''!$ >)-&-5-0!- =/4*)%F#)# &-5 $%79 (!!*)?= &- #/7-%&" %!- #-%#-1+ :'<%-&- % /!)7 % = ')&'-5$!#) %&" %!- =% )!/0 '/7-=1/+'5)/!-#&*)!-%.)) )1 &--"2 #' $' '-5) %#7 5-5!-%- +'5-5-&'-%.'7$*/)&'%.=%&')% #%&5!$#-1&'-%5):5- '<1.&'-+*#. &-") 9&%/!.-:+ '1-%)#"1,% *!-%*$#-1*)%-4)!-' )'! /7-&'-5$!$)&2 4*).-5)-%%9'0.'!'!9&'-5$!<%=*1 &'*)-%:E @2 3 +<'+*)4#)'*-4)2 G2 ' /9&-'+!*!$*/)4%)5)-& %'-$2 L2!/.-%)'!<%()-%.E#-5 %!-' ) 5% 1!) ''%.).!"5$=&-!' ))5-+-'<%=)5!/)4%)5))&2.-)1)!)!%)-$/($5#*/)--4)%"4)%7---%)5*7- '%) 1 ) #' <%=%!)&'-+*# %"4)%7-5-+-'$ +*) ) 0%* 5-!-,'-$#)2'!"5-%-E&-%.)&-!-&))=1% +<'&-#)95 +*)#) &$ +*)#)-55)* #) 5*&") -!%)*) *!-&-*) )!--#)/ +'5- +"95= - -) 7<"-%-%!% ))/ #'&-')24*).-5)--& %'-$&' /#-%&-'+!*!$*/) 4%)5)=&-5%-% #&'-+*##/!%) 5-+'-%-*-4)). $*)&' 19

) $/ %&"/0 4%)5)2 3 &'-/!) %&'-%5- '<%)1 '-%)0) &-5)"$ &-/*/ 5% 1!) ''% #)95!"5#' * $+&)-7-=/4*)!-%))"+ 5)9!)!-' / $/) '!.()-%.2!%)0''%) <& %'-$%)01 )9&'-+*#)5!/) 4%)5)2 )*0 # "-1)#=% %-50 # )9 &'!! #$'&' /7-= / &'/9) "/ % -!-4) 4%)5)= )*1) -5 $/) '!. ()-%.2.-)1 %7*95<% &-"./ -&-105. #$= - %). &' %)9! -!- %&"= 75 1 &''$'!- '!<% ()-%.) $/9% &"/002 20

1 A &-% #' $' 5-1 %-) ) / &/*)!-#&*)!-% # &'-5$!# $+&))-% #= )- -/5!= 1% &" #' $' 0!%)0"%0) )!--%023 &"#' $' =)*)0!-&/)%2% &"&'-7'#-%.=) / +-%)# -+"$70 /!)7-4 & ()7- '.$!$ 7'-#5- # )#!&)"# #' * #= &-5-+),%--+"$7)'.$!$)% /7-2 #' $' / $"$70=!<'0#9*$&*"!6%##'-5!"5$ $+&), #' *.=&"0 %-)#!&)"#'('-% #2)'05&))95#)#' <% ;&-.-50-5 #' <%!&)" 7'-#5-%!"5) -%)0/7-! % &-!' )''%E 5!--%. -+-%)0,%-+ #' <%2 # #' * %)# (! % #= /4*) % 5 # #-#) /7- ($!/--%) %'-4)-#!&)"<%&-.-50-5 #' <%-5&-%)5 $# 5!--%. -+-%)0, %-+ "-!<% )!-<%-+"$7). -+-%)0,2 4*)&)'%!%-/ %)9! )1!- ) -+-%)0)!"5-)07!5% / =/4*)/#)/; ) $/) 7'-) )% &"*-4:) $&5!=-)* # ) 5-&$'%)/)%)*!-4) -+-%)0,2 &'%)5 %"= 1!- -+"$7) &'-5$!<% #' *.)#-70-%):%)9/)1CD'('-%.!&)"<%#' *.= &-5-!"5#-1*)%-4:'%)/) -+-%)0,; * *!-% 7<'9;% $/) 75!$!!-' / $/) '!. ()-%. ''% ) $/) %&"/0/ &'!'-0 &% # 55!)#&-)-# 5!--%. -+-%)0,2!'4*)!-<%/!-&'-!&)"<%#' *.=.-:)//5 0#-1*)%0#-50). '&'/)=% 5/ )9'-%)0)# /'()/ #2 3 &')%),%) 5-($5$ #' *.=% &'-%)//!--5!-&" '05)! %#) )/ -1# -&"0 '05)'.$!)# #' =&-)%1!)7-'.$!$ ) #2 &" &-+)' &'!"5 #' * / '&'/0 5!--%.!-<%%)0.-+"$70&'-5$!$#' *7-2)!<'.!-<%#/0.'!' " =);%1)/; 0&'-&-'/-* 5-%&"-7-!&)"$= *) &'-5$!$ #' *7-2 5! 5())-%)!-<%/!--&"!%--%/ &*$ &'-!&)"$ #' *7- &-%-5-%"-+ = 1 &'-&-'/-*) 21

/+'5)/-+)01)+ *)+ /$+-1)#' )=5*7-%&'-%5)$4'5)-/-&" &'--%/% 5/ )9-& #* #'-%)0)#2 ) # 75))#/!%)&-+-'$-&" ; #-+ :/5-'-% &-+<'>?%#-#) '('$!&)"$= -&" &-+)' + "+ +)10- ''% ;&-'0 &'-&-'/-*) #' $' 2 )'%'-%)0)/!-' )/&$!$%)5) ))//) 5)"*-4)) +')'%/4) '!= 5'$7)#-1%&%.%'$!. &'-#-%:*&0&-*)!9)% /0)/+&))/% $/)=75 '+ &'/0:&-'(*=&2%% &5!$+!'$% ($/)!"5<%2 *1 &-5!'4*):=1!5())-%!->-&"=&'-%)/?#-1)+ :)&% )+95)%)5-5*$+&)-7-2('!"5<%'/+95)% 7*05"% &-<+= 1 -!'4*-!&)" &'-&-$/0 -!'4*-0 #' $'9= &2 % (-'#) %),E 6--+)%%)!$ OI*!15@HH )9!&)"$-('$/# IHH " #' $' #))9)8*$+65*--+ %%)!$OI*!-!15.@HH"#' $' #))9/ - GH )9 "8)52 ('!//5-5* $+&)-7-= * $&") )/5-5*!-7-4=!-.)"+ )/% %)-!-%:- -%. &'!-.; )#-1). +-%)#--%: &-5%)-(' + /-#-4) "-1, - 5- -&.)/= +*) 4#)'*-4))#-5)5!/) 4%)5)2-1 -+)% -+'):!"5 -)5.-('. 5*!-$#= +950./5!&-.-50$&"))."-1,5#-7'().)()-%.>&' #/5.+)-'<%"-1,#-1+ :% 'F)67-' 8&$!$%)5)$!)!$')*/?2*7--.'-)'<%!-$#-+'5-%1)'$5% %) %&' &5!$'!$!"5<%$+&),#' *.2 21 ")*6 $!)6#&'$ +67&'=&'!$*+$=*! 9*"4;!$" * "9)7#(=";#%# 63!(" %/4*)!"5$+&),#' *.+95)-%)"94:%)9!/) $/)&2!"5$ $+&))-%7-= /5 # &'5#)-# /7-5)"*-4) / -+"$7 &'-5$!<% #' *.2 3 $/)= 75!"5 / &' % # &-5#)-#!-!$' / #'!$=&--)-/!-&-!)!"5!; *) '-!- '-$#)!- #'!)7-%2*) # 5-).!- '!*# )!-!%) /);% 22

&-)% 7'-5)'$5)-.&'!%) -'<%=&'-%)/)+'-!'<%+05F ).) $/)&-4'5)0.)&2 3 &-/')$!- &-#-#-70-!: )9 5-4%)5) &)'%7- '-!$ ($!/--%) '!$ -%'. ($5$ #' *.2 - '!*# 05-4:!"-&-*)%0&- /0'!$)*)'7$*-% #&'&,%-2 #&)'!*#-%=-)* ) -) $%-%- +'-)-= +95)#)"#)/= -#))#$)#):-+'5-5$17-'-#.$23 )!-)))5)/ '<1) #)95 '!)# = '!)# ($5$ #' *.= +05F ($5$ )% /.2 3 %)9!-4)&' &5!<%($5$)% /#-70!"5: *!- -+))=-5-&-/*.!<%=!<'.)#$0'*)-%:2 ## #-1 "-1 :!-!'0 5!*'/9-5-% -!-4) #' $' &-5%) 5.-!&)* #' * # $+&)-7-2 -5 #%7*95#!"5 +'5)/&' &-#) +! '!*#$/0 *-!9 +!-%0 - " # -&'--%)$ ; &- +'5- #"- &'%5-&-5-+ #) $/#) +!'$% +!$!*) # &%-4: -' #) -!'4*-/$# %-!'4*- #)2 #&)'!*#-% #-1#):%)9.'!' 5$1- +'5)/#' -' )1!#&) '!*#-% ($5$ #' *.2 3' $&-%.))# -%..-*-7)#-1# &-5/'%:=1+95)-#)".'!'% -)'! % =&2 &-/*!*)+95)#<7"-+ :&'-&--%0% -!-4:#' $' &-#-0 &/*.!*!$*-'<% 5-9&.% '))&2 -)%1&' " #' /% $/)!*)!$&$/07- +'5-5'-7) &'-5$! >+)-'0 &-5 $%79 '-#)' 71-%.4'-5!<%#-1-&-'<%:.-:+ 5-!$&)'$.-#-4)?#-1# )9 &-5)%:-'-1)/.)&'# 4*. 5 /)2 3 -!') 5-/'"-4) #$!&)" #' * &')97- #' &'!'- 0-@HH )9 "= -#)!- '!*# )!%) /)% -0@HHH"!*)#-1$:'/% -!)= %)5:= 1!- &-!) "-!&' -%):#-70#)/ )1@D/7-!&)"$ #' *7-2 - - '<%)1 &-0!-%/ ( #$E &-)%1 "-!-%) '* %) )% -!)#)!&)"#) 0 #)/ '! /) 5* ) $/)= '* %)#)/&))95 +95)&'-.).&-!)2 23

'!$% &"#' *.)#&-'+ )))'-+$5-%/))!%) -'<%= /! -#)"-#)/%#-#) '$'(-'# #' */2 3 $/)! 4)4* 5())-%7-&'-5$!$/!4%)5)#' */-%'9+95=*1 '/ &-*7:-%-.!".)(-'#/))5 ' +$/)/!-&)% 1/2 $)!0: +95.!-<%)!-5*)%/5*!*)%-/!%) //*1"-+ '-%1 :! %)')$#<%%5'-5!%) /)=/5 )+&-4'5)-%+)$'.!"5$ +05F%-55)".) $/)&-4'5)0./!+'-!' =&-)&2,1 ")*6!)%&6'!"9)7#($*+6&<!$&*!' - -+"$7)''% -!- '! /% &") 4%)5,) '05)! %#)2- '! /% &"%)'/0&-&'-$!-#))9.&'*%<% ' #' */ '.$! +!-% "-!2 * 5$1.) $/)()-%.!-!'/-%7-&'*%$ +!-%7-/ )#)')#" = 5*7-1 )!<' +!) -('$/0 &'*% 5'#- 5*!*)<% )5 %)5$*.2 - %)0 5#))'-%)# -+-%)0, %-+!*)<% '<%)1 0 5$1- )1 )1 &2% -%'.($5$. #' *.2 3 &')%),%) 5- =!"5 $+&), #' *. )#$)&'-%5): 7<"-%/ %)5/)%&" '.$! "-!2!')(-'#/)&' &). 5* "-! / 5$1-#)/ )-+/#$//5 )= &-5 #)&'-* #)=59%')$#-% =% -!-4:!&)"$= &)% -!-4: 4%)5)2 &-'+ *) %%9'.!"5 #-1 '<%)1 ' #: ) &'%': 5- #'". "-!.2-0!-%&-/#-4: + 5.) $/) %&"/0. )#$) + : 5$1= +-%)#&'&)'% GH*% &""0*)+ #' <%&-+)'/0.4%)5)+95)&-55))9)-!'-)#)/)1 *)+"-!<%2 -)%1!"5$+&),#' *.=#)+950+!)#=+95)5 &--%" &' 5"$7) +'5-5$1 #) ''%#) ()-% #)= %' '-%1) / %&'-%5) # '!$ ) $/) 5&- ')$2-5!-%- +95) 5-!- %" -&'/) + ) ) + ) &&)'<% %'-4)-%. &-#-0 +)$' #!*'!).2-1 5-+' # &' +*)1)# "-1 := 1 '<%- % 7'-5) 5&- ')$/!) +)$'#!*'!)7- +95)&'-&-'/-* 5-%)*!-4)&-'(* 24

)% /7-!"5$2-4%)5) '!$ &-!$/= 1 ) 0 -% -!) $# >&-)1/H=GD! %<%'-)?23 5/)9#=1)#&-'+ ;+ "-+ - %5-4:'$5;%!*!$*-% %:7- &$!- %-&"9&-+)'0&-0!-%-!&)"$"-!2-%)0)#%$&"-4)% '/0 #+"-+ $%7*95)). -+)01,%-&)%'-$&' /9/5-% *),%)*!-4)4%)5)2 -+ #!-#%)0 #-+"$70''%/!-)-4:&%))#'7)$ %&"*-4);&-5-+7-=/!)))/%) $/. $+&))-%.2 3 &'!.-5) %)9 - $' #)!&)"<% %". % &%/ &'-&-'/) 5- %'-4) &-)5.''%=! +! % -%)" &2@HID/7--+-%)0,&' ID #'7))% &"*-4)2 -/!)&--) -!-!&)"$&-'+7- &%))#'7)$% &"*-4);*1 --5$*-/%)*!-4)#'7)$)<& &'--%.24*)''% 0!*!$*-%&-&'%)=#'7)% -)ID=!-# 0-5!)5*$# % -0/ID''%;*1 /5! :=1&-%) + : -*)- ) *!- $%7*95))# <&&'--%. 5*!'5 <%= */!-!- *' % ;%'-$*-7)7-!&)"$>?)%-%7-75))5)/2 @1 ")*6; $!$)&6'! - 5#))' /-+/#$/0!- &'-*=!- +$5-%)=!&*-/)) #-' /9 )(''$!$' 2 ' /#$/0= 1 + "+ &-5#)-# %-'- # -5 &-5%=)% 5)*- #))/0//$1) $/)()-%/+05F$+&))-%/= *1"-+ --%:!- 5#))' /!)7- &-5#)-$ &-'<%$/0 7-5- -+)))/0.) $/)'!$!&)"-%7-*$+ $+&))-%7-2 -'<%)!))/&'-=+-%)#!"5$+&),#' *.&--/#)#-%!- ) $/0 5-4: $)!*02 )'%0 *-7)0=/! )9 $% -!"5 $+&), 1 )2 3 -+$ &'&5!..-5) - +)*-%) %&" &-/* #) -+-%)0)#)=!<'.!*!$*/ *1-5 5%<. ($5#*. )!<%E %!F)!<% 5#-7'(). ) %!F)!<% '!<% ()-%.2 3 &'&5!$!"5<% $+&), 1 ) +'5-5$10'-*9-57' %#'!)7)!%) /; )%)*$!*)<% 5 5$/ #. )+)-!$&)&-*) 1 )2 &-%-5$ 25

)!<% -&). %4)/=!- &-!)!*) &-%) + : 5* 5 5-%))12 +*) G2@&'5%)!- 5#))' /!"5<% $+&), 1 )%*. GHHG)GHHL%%))$&' &)0!"5!0+'$ -2!%)5:% 5!)!%) /90 )#*'<%-5-%)*!-4)%!)#&--" #!--#5#))' / #2!"5! +'$-% -)"-!-"-@@#)*)'5<%"-.=!- 5#))' />&-!%) /0? -!-"-@HD / $# 2 )#&-%-5$ + &' &$:= 1!-!"5$ $+&), #' *.+950% 1-5!-<%!"5$$+&),1 )2/5$/)9% &- /)$&' %)*/-%/%-$!$5-&' %.&-5#)-<%-('$/0.5-+'-%-* $+&))2 J%'-% )% -&'%)5 %* - 5-%)*!-4)&-& $"$7)!"5$ ) 5$10 94: '7).% 5!<%&'5)9+)-'% +95 #)= -#-1 &'!"5: )9 5% /!= *+- ; 5% /0 '5$!/9!-<%2 %)4) +$5$/0'# ($!/--%) #$% &" *1 # # 5'$7)# (!)2 ' 69!"*6&'&<!$&*!("&<#!%##9*$&*B;*$7# 3;1*7 "*6&'&<!$&*!("&<#!%#*%7;:+ #9*$&*B;*$7# "%,--, "%,--@!"5!)&' &)+'$ - A=AH @@=@C -!%) /) @=@B @=@A - 5#))' / @=GB @=@B 5-4:- %)=1&'!-.5#))' /.)!-.!%) /)5)"*-4) $+&))-%/## 5- ))5$1 #)(!#)!*)2#%)9!) $/ # //!- 0 )1%'*/) 5-&-!.!"5!2-7)! #-1 "#: )9% 26

%&5!$$%-%-7%'-%7-#--&-*$=-#)+95)%)01&-&'% %)*)!-'-% #'!$2&-*!)#'!$$+&),1 )5)""- %GHHL'-!$LM!"5<%%&-)&<"!! /.2*) %!*$ # &-)5/0 ).'!'))!)$5)"3 K 2!/5- :!-'-% ;' /%)9! &-5#)- #)" CHD$5)"%&' &))!"5!)+'$ -=-#)A&-5#)-<%+)'"- /$1AHD%!).!"5!25)"'./%)9!.&-5#)-<%%!-.!%) /) )%!-.5#))' /./% 'F)#)/ )1).$5)"%&' &))!"5!)= &-5-+) 5* 7'$& &-5#)-<% &-)5/0. AHD '!$2 (!!*) '!$ $+&), 1 ))*$'$/%!' G2@2 (!!*)/ 5-4: )* =/4*) +-%)# &-5#)- &-)5/0 AHD $5)"%'!$&--0 CHD!-<% 5#))' /.= - -= 1!- 5#))' / &-!) "-<%!)!"5!)/ $ ).&-5 '-!'-)#)/ )15*&--".&-5#)-<%&-)5/0.@HD'!$ G 2 2 Zgodnie z relacj (70 / 90) : (30 / 10), co w przyblieniu daje 1 : 4. 27

&' 8%6)%3$!6!%##9*$&*B;*$7#C#;*$7+*6$)$)%7;%$!'+$>%)*6&<"; $":++6D!$*%&*$&<#;*$7+%")*&<%+$*6&'$$ %")*&<; $!$)&6'!6&< E 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 C3 C 90% Udział w rynku Udział w kosztach akwizycji Udział w kosztach administacyjnych ' -+'%-%*. '!$ (!.!*)=% 9&$/0'<%)1 +'5-5$1'<1) )5 %)5$* #)95 &-5#)-#)2 34'<5 @@ &-5#)-<% &-)5/0. &-5 @K&'--% $5)"%'!$=!-!%) /)%'*/)5-!"5!)+'$ -%." )9-5 @=H5-GO=ID=-#)!- 5#))' /;-5@=G5-GO=MD23 )!)!'/))!)= %"%!')!-<% 5#))' /.= '$5- $: (! 0 7')9 #-1*)%/'5$!/)!-<%=#-1 +-%)# 5- :'!<% )-%.= &2 $5)"$% 2)#)/!*-& #*)/)!-<%%)01% 5/)902 3 7'$&)/#)/.!"5<%-$5)*&-)1/@D'* %!- 5#))' / '-0 7%"-%)-)07/0-5@B 5-&-5 IHD!"5!) +'$ -2$7'$/ -= 1))/ &%!%--%7')!-<%;-!-"-GH#)*)-<%"'-)=&-)1/!<'/'$5-28

/4:7- &$) $/)2"-+ -.-:+ =175 + %'-!$GH@L5)""-I= ).!- 5#))' / &%&'!'- " + @HD '('-%.!&)"<% #' *.= *)+ " + +'5-% -!)2 3 'F)%)5:=1'!!-!$' / ) #+ ).($!/--%)%&)'%.*. #$2 F1 $*6*6%" *) '$!$'*'!$!"5<% $+&), #' *. $7'$/= 1% -$!$ 5-'!$ $+&), 5-+'-%-*./7-!-!%) /)#-1 '5$!-%:-'05 %)*!-4)= &--"!- 5#))' / - /#)/ 5%$!'-)2 $&"))/ % 7*05!%) &'#)0 '!-2 +/#$/ -!- % )!/0 )&'%)5 %*-4) '-%-/$ )-. &'#'<% #-%. ; &'-<% 5#-7'().= $/) '!. ()-%.= 7#/) '!$ >% %&5!$ )))!)*!$&-5#)-<%?-''!-&-*) +"95/!*)+'/) #$; $/9=%!<'/ -7')) #-% $)#-1*)%)/0 -)07)9) '-%)0,!--#)) (! %.2!"5 $+&), #' *. / &-5#)-#=!<' /5/ '- # 7%'-% &-& %-/$"$7)=5'$7)/"0-&"9-('$/&'-5$!=!<'7-!-% %-') 5 /&%0#)0*--%0-'<1.&'#'.5*'<1.!-$#<%E%'-4)-!)%/=%')/))52 4*)&'#' -&)$/0 9 #)0 *--%0 0 =//%'-4:-!)%/#)/ )1 = '-!"5!*)<% &-5#)-$-5&-%)5'-!"5-%)!*)<%&-&$*/)=&'%-%)*!).*)+7%'$/ &-5#)--%) )#*&%!2 3 # ) ($!/-$/ +'5-&-5-+/ 5)/!) $/ $+&))-% % )K$+&))-%= &2-&'-' 7)'*--%.2 &%- +950($!/--%" /!-"+!"5 $+&), #' *.= *) ) +950#-7" -5#<%): "-!-% )!-#$=!-&'.-5) #' $'9-95-4)#) ()*'2 -%. )-+-%)0!-%.'!' #$)#&*)!$/= 1!' 5!' #)/) -%/ $+&)-. %7*95$ ). &'-()* -/-K5#-7'() -+/#$/0 #2)2&":=%!"))%!- % %<5= +95) -7')- 5-#))#$#+05F%'9;%!'/ #&'&5!$;/5 0#)0 29

'<1)$/00 +95) %)! $+&)-7-2 (!$= 1 &,%- 5-&$ /!- $5)-0!--#)) 5!' #)/9 -%0!-$#<%%&%. &. $+&),/! $+&)) 1 ) $+&))!-#$)! /=% )!=)1!!)/5!' #)/)%% &5!$$+&),#' *.#-1+ :&'!' ')#) (! %-4)!--#)/2 %)4) ))#&*)!$/ -= 1!)! + "+ +&-5% = -#) *1 &-5/0: 5)")#))#*)$/0 7 %!$!) / )(! %-4)2 4*) )(! %-4: % -+-%)0, -%-$/ 5-5!-% #) $!' #)!-#)5*=&,%-&-%)-&-%-*):!"5-#&-!' :!- &-&'%)9!)&'-%)/)2-1# '<%)1% -+'):-+)&-!' )).&' 5-5!-% '(' %0'; -4%'-5/$ $+ 5)<%= */ -'/#"- &'%5-&-5-+2 J5 )(! %-4: % -+-%)0, -%-$/ 5% / #)!#)&-5#)-<%=&,%-&-%)-5-#7:)9-+)1)&'-%)/)+05F&-5)"$.!<%#)95!"5$+&).&'&-%<'0!*!$*/9).#' $'2 3 &'#)'!-/!%)0'$50=%"/4*)'!--5-))95-5*!)7-.-' -$ -%7-2 7<*)&'-+*# / - 5*'!'!<% ()-%.=!<'# ) #.'!'E )*-5. *)-5&'%)5 %. <& %'-$% 7<'9)% 5<"= &-'5 "#))&2!- 5#-7'()=.-: '<%)1+'5-%1=#.'!' # /2%)5-# /!)'$!#)-' %&' +*)1)$&%&'#' '-!"5$2'5'!)#&-*) #'-$#) #/!- #)'7$" 7' % '!) 5)") #$% 5) )# +&))2!- &% +&))#-7" + "$1 :*)+'* 5 ($!/--%) &-0!$ 5)"*-4) '1)#= 1#-1*)% +95)!-'!%-&')$- *)9 +)10. % )!<%&-5#)-<%;! $/#)"#)/'!$=!<' #-%*)/ $% GHHL'-!$-+)1 ")-)% -!-4:-&"&-+)'.&' -%' %- #' *2 *7-!15 '-5/'!% #7)/#-5!*!$*/)&'#)!"5$ $+&),#' *.2 30

F121 6*6%"6!%:+%$7"+6&< -'!-+'5-'$55-% =/4*)% #7# -5&-5#)-$(! %-4)!--#)/= *)-)07)% )!<% )-5+)7/0.% 'F)-5% )!<%). &-5#)-<%'!$!&)"-% #E $*#% +'5--'-1/= &2!)/=%!<'/''%.)!"5$ 0)5!-%)(*/0= +950 )!) #' $' ) +'5-&'%5-&-5-+!5% / &-5#)-$2!- '!<%!&)"-%. #-1 % *)#)-%: ' 7$/0 "-4) 4%)5) #' *7-= * $*1)/0/-5%)*!-4)&%7-)5!$;% '-5/$%'-4:/5-! $)%%($5$$)% / #2 3 <% &-5#)-% &"/0 )#$)"+ 5-#7:)915/&'#)'!-()-%= *#' ))+ *)+ &%)%)*!-4)%-).#' $'=-/&-")'$5 5-!&-%)2 %-*))&-5#)-$!-)-4)-)07)% )!<% &% #&-)-#)#-1&'-%5):5-)7-&-5'-4)''%#)!"5$; $/)=%!<'/ ) +95) '- " )9-% -!-4: #' $'= * &-#-0''%'*)-%"*7'$&!&)"-%/=5-!<'/*1 2-050#-50 '05)'!)#()-% #% 5/ )9-'-1% -& %'-$&'!*!$*/) #' $'=#-1 + :- % 4)4*-7')- $%-%-=&' "-1)$&-5)"$5% 1!)''%.)/!"5$%') -)07)9) 5-+'. % )!<%; &-5-+/= )!-)))5 /= 5)/!&'-&--%"&'-/! 2 ' 5 + "+! 5!-#&- /''%.)/= +!-)07 5)9!)*& # -&-# %'-$ -5&'-%: -5 ). *--%. (!<% >&2 5#-7'().? #-5 ()!$/0.%'-4:''%2 %0%50!)7-'-%)0)/(!= 1 &-5)" ''% 5- %)9! # &'%5-&-5-+),%# #' <% &--/0. 5"$1/ % #) ; - '-%)0) / % &% # )!' %505*-<+=!<'$#'0'* %)%4)2 31

F1,1 6*6%"* $!; "(8$&*!6&<!- --+/#$/ %)9!) )9 4'5)7-5*7- $ '%) 1 )-'#-1 -+/#-%:(!=1&'-#-1#):)#&-5*-+$&") '<1.!-.-'2 )/05%)#-5 *)#)/)7-'!=&' #-+)0)!&-%*% &'&5!$!"5<%$+&),#' *.2)'%-0&))$)$ '-5/#*-! ')'!)/- "/*$+#))#*) 5&'/-$/0/ )9%'-4) '*/= 5'$7; )/!-&')%; -' 7/ % &" 5-1 %-). ' %&" - -!'4*- #.-' -) -% #2 3 -+$ &'&5!..-% %"+ )9/!) $/+!-%=)$+&))-%2 &-5%) 5..)-'. *$+ ). *) #-1 --%: # ) )5--%) '%) 1 )%-&')$- --%)!$*) 5-9&. +*) 4#)'*-4)2 * &-9&-%) + "-+ )/!- -5%'--4)0#-5 -'-1-4)-%/&' '05)$'!)#()-% #2 3 &" $/ )9%-&')$-!$*) 5-9& +*)= -#) -' #$/ &/*0&'#)9 '!-= +05F%&-)% 1/&'-%)/)= +05F &-&' %-')--+7-($5$$ 7%'/) 5#-7'().;%') 7'-1) 5*''%!"5$% )!/07- )5--%) 4#)'*-4)= $$&")"+ ''%!&)"<% %". +05F $#'/0 ($5$ 7%'/) 5#-7'()/2 3 &')%),%) 5- '-%)0) 5* '!<% ()-%.= #-5 '05) '!)# ) $5'%!'</ 1 /0. #' <%;/5*).'/$'*2 F1@1 6*6%"!(6+!')3%&'$!- 7 %/ *!/)% 9&$/ 5%<.&".; )'<%-#)'7- '-!"5$$+&)-.#)95 &-5#)-#)'!$=!<'.-5) *!-%5 =75 '!$ 5)" %)9/ )1 /5 &-5#)-= ) % +-'$ &'-5$!<% #' *. &'-#$/0.&'-()*5#-7'() /5-!)=!<'.-5) *!-%5 =75 '!$ $+&))% +)'/0&-4'<5!)*!$&'-5$!<%2 32

7 %0 *!/9 #-1 *)#)-%: &-&' *)#)/9 *!/) ; *+- ' 7$/0 -('-%) %)9/ )1 /57- &'-5$!$= *+- $)#-1*)%)/0 #' -%) % +<'!"5$ $+&), #' *.2 - -)07)9) 7- -)7- ) / &-'+ ' 7/ %)*$ ) $/)= * -5&-%)5) -7'))#.)#<%!%) /)2 '-+*## 7 %/ *!/) / )#-1*)%-4: // --%) = -#) ; % &')%),%) 5- '! ()-%. ) 5#-7'(). ; -$!-%- "%- --%: //!*9 /$1-5 #-#$ %') $#<% "-!-%!).2'$5-/5!&-'5):-+)7 %0*!/0=75 5$1!*9))/2'#)'!-%&-)'%)/)$#<%"-!-%!). ;-&'-%5)95-#) %'-4)#' $';&2%)07$'-!$-5). &-5&))/'-%)0)#'/%!*$- #=. += 1!)--%) #)"-+ )9 5-!- %:/5 ) =&'&' /9)-'-1.!*!$*/) &-0!$2 %' -/5!&-* 5* + *)+'*/!*!$*/)!-<%&'!"5=-'%&'-%5 )!)&-5%1/0&'%)5*)%-4: #$E#' $' 57-"-!#-7"+ +-%)#*1:5-5!-%--5!$*-. )!<%= /!-=1'!*#/7-+'5)/&'#%)"5-!-+))15-#91 2 F1F1 6*6%"97>;!'%3$9&'$)6) # "95!*)+'/ #$ - 7'-1)'5!- 5-'7= "!)#)-2-1 -+) %!1 "%- %-+'):= 1 %'7$*/ #-%-%-$/0 +'!)# #-1*)%-4) +)*-%) #$= /$1 &-%) *!- %9&. $!<% ##.2 (! )!<'.'7$*/)/ -$!-%-&'- 5-% = 2 #-1 "%- --%: %&"% -!'4*-. &'&)<% ''%!"5$ $+&),#' *.2' /#$/0=1%!)&--"'!-" % )-= &--/& )E - '-+): &-%"0!$!'7$*/) 5% 1!0 +05F )5-+-'# ''%.).!"5$; 5-!-7-#/0 '():!) 5% /= /!). F'<5" #/0+ :&-!' )5-+-' R 33

1 0 / 0 -)1 94:-&'-%) -%))*-4)-%0&'<+9--%)&'#) '!- 5* ) $/)% &"/0/ 4%)5)='-$#)//!-&'-!&)"$ #' *7-/!) &-%)) + :&'- +&))&' #'!)#;/!- +&-4'5) &'#) 5* = +05F /!- &') 94)!"5!) 5-5!-% ($5$ 7%' /2 )*'!()-%) 5#-7'() 0 5-'7) $%7*95)%!*!$*/. $+&))-%. ) #' *.=!%) 7 %/ *!/) ) )5-!"5/!*)+'/) #$ 0 5$1-'5)/&-5--= 5*7-&-4%)9-)# -)&'-&-'/-*)%)9/#)/2 *1 := 1(! &-)-#&'#) '!-='-$#)//!-&-'0) $"#!!&)"$ #' *7-= ') 4&$43 *3?!6 "; )6%&'$ #)+"+6&< (#3#'=&6&< ";*' ";#%:+ $ ";6%3%#3&'$ 4+$;&*!$2 -$/ &'#)9'!-&-'<%$/0% 9$%-).''%&' /*& #%!-' )$ 5-9&.)(-'#/)= % 0 /!0&-%*/0'7$*/2 '!"5-%-E %/4*) $%-%- -)!'<1)-%) #' $' %7*95$ &":=!15 +95)%!*!$*/.%-).''%$%7*95)"&'-&-'/9#91 )!-+))'<15* &") $!) 4#)'*-4)= $%7*95)/0'<%)1 5*)(-'#/= &2-'<1).% 4#)'*-4)"-!<%)' &-&$*/)23 5$1/#)'&'#)'!-/ %)9&-.-50-7'))#-5)5!/)4%)5)#' *7->&2!-)-4: $' #)/7-'*/%'-4:?&-"0-7-!*#&!$ &%.&'#'<% #-%.2 )0 % &<F)/. &-5'-5)". -!-)-4: --%) -!'4*-.'-%)0,## # 4*)%"4)!) '$) $%-%=!<'!-('-$/ %"0!*!$*/0!$')*0 -&'0 #! #* # %!-' )$ 5-9&/)(-'#/)2 &-'+ *))*-4)-%.!-)/&' /9)&%.-7<*. "-1, -5-4)!"$ #$ #' *7-2 )+ #' <%)). 7'7-%!&)" #' *&'5%)-% 94) -&'-%) 0 '!-%/!- 5%/4)-%2 34

)+ -<+ % %)!$ #' * # +$/ "-1)$ $' #) -+) -+-%)0$/07-%)!$ #' *7-; OH 5*!-+)) OI* 5*#91 2 #) '7$*/)% #!')>&-5/#-%-/$1&%&'<+ =!<'/5!)5-!" )9 ))/ % $%-5%/? &-%-5-%" + #)9)-.% *),2 ))/ '&-' +95) %)'" *) *!- 5*-&)7-%)!$ #' *7-= *'$*. *) #-1+ :&-'!-% /!-&'!5-%$*.#)% #!')2 4*) ) &)- )/= %*)) +$/0 4#)'*-4) %'/ % -)/ &'-7-)J>*GHHGKGHLH?2-&9%'-$=&-!<'/)%-%+950''% $*-- +-%- GD2 ) -"-/ $*-= #' $' ()*' $+&),&-".+950#-7" + :'<1)-%%7*95$&":2)/)* )! + '$):!'<1)-%)=!<' &'-%5) 5-#)/7-'<1)-%) % -!-4) #' $'= - &$!$%)5) #$ +&)) &-"7-/!-' 2-5!-%- -+'%$/# % -+'9+) ) $'-&/!)/ -' )*)/ 5/ 5- )%*-%) 5!' #)/) %7*95$ &":= %/4*) + "+ -!--#) $5)-= &2%!-' $+&))-% # 5* )!<'. $"$72!'<1)-%) %72 &":= +05F/-'/!' ')$#-+-%)0!-%7- &'/9) +*) &$ =%.-5)%!"5'! )%"4)%/!*)+'/)= 5*7- ) -)&' /9/!-'-%)0) 5-# 4*= %/4*)/ +'5)/&'%5-&-5-+ # %')# '-%-/$ #$2 + #< %"4)%) 5!-#&--%: %!) '! 5-# 4*)&' /9-= 1!"5 $+&), #' *.!*!$*$/0% -!-4: #' $' -&)'/0)9-+'%-%.'<1).%4#)'*-4)#)95 &")#)2 *1 := 1&'! ) 5*!"5<% $+&), #' *.# *!-%"4)%--%)!-<%%&<F)/.*. #$24*)5*&)'%.!)*!$'-)!<% #' <% 4%)5) -0!*!$*-% )5-!"5) +95) - #)"- *!-#))#* %&" %% )!()-% 2%7*95$+'5-5$10 5 #)!9 '('-%.!&)"<%!15 +"05&-&")- % -%)$ #' $' %4)/.!-.-' +95) &'!"5" )9 +'5- )%)*!) %7*95 )+)*-%''%%&' "-4)25'$7)/'- ''% +950*)-%!. #)*)'5<% "-.=%)9 %#"%7*95-5. *)-!)%. -+-%)0,-5 $''%%)$/&-%1' *$+!)%/5*/&' "-4)23 &'! /5!!%)&-%17-7'-1) 5*&" -4) / +'5--5*7") )97 35

5*!-&-'-!GHLI23!'L2@&'5%)&' '-''%&' "-1)$ID &'-%)/) *!$#$*-%.!&)"<%#' *.2#&-5&'//)''% $"$ %&" #' $' +$/ -&). % 1/ "-1). ()-%. ) 5#-7'().2!%)5:=%'-!$ GHLI''% +950% -)" OBD&'-!$#$*-%.!"5! * GHHA;GHLI= -%!$/= 1&"0 5-/'"-4:)%7*950 +)*)/9%)*!-4)'!$ #-)07)%/&<F)/ #)2 &( "(!"*+"4&$*+!3"(!"*6)%# #3"+!6&<)%7;% 3;1*7 500 450 400 350 300 250 200 150 100 50 0 2009 2011 2013 2015 2017 2019 2021 2023 2025 2027 2029 2031 2033 2035 Rok skumulowane kapitały stan rezerw 21 ";%3%#3&'$ $;3*%7;# 3)*!-4: '!= % $/) 75 / -- -55*-) '-"-1- % )= #-1!*!$*-%:!)*! &--+<%2 &-'+ --%) %7*95/!*) '! 36

>&' 57-=/4*)&'#) '!-#)"+ &-: $"#!!&)"$ #' *7-? &'/9-9&$/00#-59E -+-%)0) #' * -/0&'*)- 5%$!'-); &)'%&'*))!"5 $/9)5*0= 75 &'%)5$/%!) #) #$= *) -& %'-$) 4#)'*-4:%&' "-4)=) -$/.)!)%1) &%)/0 $'*-4:!$')*0 5*!157- &-/5 7- "-!E +'! $4'5))=*)#)/7 %/*!/)2'$7)&'*))-&)')9"-1)$=1 &'#' #-% 0 '$-; -% )! '7$*/) #-%.*$+ )%)5 &-5#)-$ ;!*!$*$/ #' $'9 % -&')$ - &%0 -&9 %'-$= -$/ '$-+*)4#)'*-4))52-' #.%&-<+%)*!-4)#' $' *!- &)'%7%'$/+)*-%) #$=/4*)&-#))#!- 5#))' /2 )'%#' $'-=!<'0&-%))% &":=5'$7;!<'0+95)(! ) %&""2 9&) 5-!-$/ )9&'*))''%&' "-1)$= 1&'#' 0 %')$&)'%7-= *)' %) '!$=#' $'% &"/%%')) 5'$7)#E $*-%-&')$- )&"0)(-'#/9) '$-'7$" 2 4*) #' $' &)'%/'<1-5 5'$7)/ -%-$/ - 5% 1!0*$+ $/# # #''%% &' "-4);%#-#)=75 &-%) &':/$1+ :% &"=+-$#'"-) $+&)- 2 5% 1!9 *$+ )5-+<' 5!-$/ )9 -&0 %'-$ &-!<'/ )%-% + "''%)-' #0%)*!-4:&-'<%$/ 5-!&)"$ #' *7-; / - 5!--% )5-+<'*$+! 2 4*)-&'/9&'&'-%5)# 5* %!). "-!<% 57-!"5$ 57-'-)!= $#$/# 5% 1!)S' ) &-5)*)# &'"0!&)" #' *=-' ## '* %0 5% 1!9S)5-+<'!"5$2' /#$/0= 1!- 5#))' /)!%) /)-" % )-&-&'%)= / -%'-4:=!<' *1 5-5: 5-&'-%)/) =! +!"5 )-)07" ) 5% /.!<%=))7'-)"-#$+!'$%-2,1 6*6%"8$!!)"+!-()-%/%)0'$5-4)0%--%)$-& %'-$)%-%) ''%!"5$$+&),#' *.2J5 + -&% -)"'*)'-=/2+ " )5!-%) *!-)(*/0=%<%% -!-4: #' $' '<%"+ )9!&)"-%) #' *#$= &- &-'0)$ &'-%)/)= &-5)*-#$ &' 5* '%) 1 ) 37

$+&)-7-*)-%#))0.2 %-%)''%&-% 1/ -&) &%) %-*)/0). 5&'//9)% 10 #' $'92 (! / # )*)/ )# 5"$1 5* '%) 1 ) $+&)-7-2 *$'$/ - 3!' L2G!<' #&'5%)-- %'-4:#' $' 5*!-+) )#91 %'-!$GHGH&' /#$/0=15*-&!"5$ #' *7-@D% -)-$#-%@HH/5-!2%'-4)-& %'-$@ 5-MD&')9!-+)!%'-#' $' -LAD=1 /0!'</#91 *!- GCD2 L #' $'% 1-@HD-=15!--% '$#),% &"#' *. '<%)1#%'-4:% 10-@HD2 -)%1 '$#), / %)0 %'-4)0 ''%=/4*)&' /#)# #' $'9 "0= #) -& %'-$ -%-$/&-5-+0 #)0%'-4) +)10/''%/! #)%'-4) #' $' &' #)) -& %'-$23)5:%)9=1-&%'-$#&-91 %&" %%'-4:''%=// &'-%)S)5--%)%!*!$*/.-%-$/&-%1 #))5-+-'#)S!#)!"5$2 &(' "45 6#6;3*&$>!'%"9$6GH$ >?&*6*!6G H+"%#,-,-+ *3?!"4&$";)"6*+"#G;3)"62E+"45 6#6I2--H 160 140 120 100 80 60 stopa ZUE 1% stopa ZUE 2% stopa ZUE 3% stopa ZUE 4% 40 20 0 K M 3 Tu, jak i we wszystkich innych wyliczeniach w tym rozdziale zastosowano tablice zrónicowane wzgldem płci. 38

5!--%! S '!"5$ $+&), #' *. *10 5)--5!*))5--%)S&'-%)-& %'-$23 1&'-&-'/!-+)%) %)9!/0 )9 '%) 1 ) )- %)9!/0 (! 2 3 &'! %!-*/.*. $5)"!-+) &5= 4'5) '%) 1 )'-4)T 5*7- #) )9 94)-%- -02 3!' L2L&'5%)!S '9!"5$ 5*'-!$GHLH >%).*. %)*!-4) 0 +'5- +*)1-?% $/) 75 &-'+!*!$*/) #' $'&' /9- -&9 %'-$ GD= -& '*)-%% -)"%'<1.%').-5 H 5- MD2-1 -+'%-%: #')9 (!$ )5-!"57- --%)= +-%)# 5!--%'&' &'-%)$-& -@=ID-5&-%)5-5-+%7*95/ %'-4)!-#5% / #)5--%)-& -GD2(!% )!#2)2 5$1-"+7-5!--%)%&)'% #&'&5!$2 #' %&" %-5. *)-& %'-$-5$!$+)*&'%)=1 %/4*)-!)% -& %'-$/&' /9&'%)5"-%-=*--%%.))! &-%-5$/0 0 '9 5*!"5$2 )*)%.)''% #% -+) 0 "= +-%)#'1/0()'#9$'9&" -4) )'%/'7$*-'=/4*)% &5!-%0 %., #'./ ' 5*!"5$ -/ - $/&-5%</) "2 *7- /4*)$!)#' $' #)" + )9-&':-&)%'-$% 1/)1+&)=&2 +'5-5"$7-'#)-%. -+*)7/)=!"5-%) $+&), #' *. *1 )9 &'#)'!-2' /#$/0'<%-#)' '-!"5-5. *,&-% 17-&'!"5$= #&'#) $"$-+)1)%'-4)-!)%/% -)"+ -!-"-@=ID!"5!2 "&'#)'!-&-%)+ :% 124*)&'%)5$/# &%)'-!"5%., <&%'-$=%<%5-% &'#)'!-#-1+ &-"$1 :)9#-50)!2 39

&(( 8%;3+)6#&'$(;6+%3%#3&'&< 6#6*6'>")">*+"#,EJ )"*&*6+$)";9$(7";'+"4&$ E%$7# 63!(" 0,0% 0,5% 1,0% 1,5% 2,5% 3,0% 3,5% 4,0% rzeczywista stopa zwrotu ZUE strata (-) /zysk (+) ZUE 3&'! -& %'-$#))/0)9%);#) #-70#):.'!' &'/4)-% ;%&-)(*$!$/ )'$#<%; +05F # = &2 &5! 5"$7--!'-%.<&%'-$%7-&-5'!.'-%))9.=%7*95$5$10&-51!&)"$=%-*)/ %'- 7-&-5' )&2 3 &')%),%) 5-*-! ')'!)/ % /5-!-%/ #' $'!"5'*0 5&'//''%2 ' /#$/0 &$! -5)))''% 7'-#5-&'/5'-!= -& %'-$ /!0)5!-% 0 ''% &-0!$-!'$% &"#%)9! ) 5*!"5$ )1&<F)/ -& %'-$=&-)%1!&)*)$/-'*)% 14'-5!)2*7-)5 4'5) 5"$7--!'-%-& %'-$= *1'<1)'-"-1-%)+950#)" '<1 %&" %!*!$*/9 #' $'2 3!' L2M&'5%)! S '9 =&' "-1)$= 1 40

&'/9- "0 -&9 %'-$ GD= -#) -&' %)&'&)'%. GH* %&"#)))9*))-%-%&% #&'5)*>&2-5G5-MD?=&- #-!')% -) %&'%)5 %GD2&$!$%)5)4'5)/-& 5"$7--!'-%/%') 0 &'#))5 >/2@G=LM)IO?;-)#&*)!$//5!-%5!--!$S' ;/5!).%&" %% )!/+'5-'<1 =-%)5:%"5%<. 4'-5!-%.%').;#-&4'5)'-%-$/4)-&'--%0'0=' 4)-&'--% #!)#2 7-5) -')0-!)%, 5& /.=#-1 "-1 := 1!"5 $+&), #' *.+95))9$ :) # +"95 %--%)$-& %'-$ # )!02 -)%1'!% &" +95)'-%)/" )9 +'5-5 #))=!- )&' /. $!<%%&)'%.*.($!/--%) #$/'* %) )%)*!)2 4*) %'-!$ GH@I%!*!$*/.&' /#) -&9 %'-$''% LD= &-5 75 % -)-@=ID=%<%/7- ' 7- $"$/'* %) +'5-5$1= -#) -#)*)/ $#)'!-%2 3 #)'9-+'%/) <&.)-'.!"5-+)1 -&9 $1 %0%!*!$*/. + ()*) 5-" 5-@=ID2 ' /#$/0= 1-5+ %)9-*))-%-)'%@I+05F@H*'* %)-#)*' 5*'!$ &'5%)/0-5&-%)5)-%!' L2I)L2O23!'!"5/05---%))5*=* %&'! 5---%) 5& /#-1#):&%0 +%"5-4:) -& %'-$% 9&.*.#-7"+ + :)5--%2 41

&(* 8%;3+)6#&'$(;6+%3%#3&'&< 6#6*6'>")">*+"#,EJ )"*&*6+$)";9$(7";'+"4&$ E%$7# 63!(" &(+ rzeczywista stopa zwrotu ZUE przez pierwszych 20 lat strata (-) /zysk (+) ZUE 8%;3;&6'!'%"%&'$)"6*+"#*@J-E;"*&*6+$)(" "*$" #;7#(""%)"+("2J.E E%$7# 63!(" 0-2 -4-6 -8-10 -12-14 -16-18 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 lata strata (-) /zysk (+) ZUE strata (-) /zysk (+) ZUE - szybsze dostosowanie 42

&(, 8%;3;&6'!'%"%&'$)"6*+"#*@J-E;"*&*6+$)(" "*$" #;7#(""%)"+("2J.E 3!1*7 0-200 -400-600 -800-1000 -1200-1400 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 strata (-) /zysk (+) ZUE lata strata (-) /zysk (+) ZUE - szybsze dostosowanie,121 ";*$7!;+6?%$*+ '#)9'!-()-%#-1*)#)-%:&' /#$/0+'5--'-1--%) -& %'-$=!<'&'! ) 7%'$/&-%) 5% 1!) ''%.!"5$= -'%&'-%5/0#.)#&-5)"$ 5% 1!)#)95 $+&)-.!"52-5)" *1 '-$#): '-!-=%&%.%'$!. " 5% 1!#-7"+ '(): 5- $+&)-.2-1 -+) %-+'):!)*! %')<%!)7- #.)#$2 3 1 #&'#'#/#-#) 9-*)%-4:% 5% 1!)2 5)-;&' -'-1/% );)#%)9/$$&" 9"--5&'-$% #' $' = #%)9! 5% 1!25'$7)/'- )#&<F)/ %$* &-5)"5% 1!)#)95!"5 #' <%= ##)/ #' <% )7-!-' 2 )-'0&-5 $%79(*$!$/9 <& %'-$ + 9&-5)" ''% )#/0 $=#-70 +-%)#% &-<+ $ -5):!'<!--!'-%!!"5$= ## #!$#$*-%:5"$7--!'-%0'9; &-5)"''%!"5+-%)#&-5)"&%7- # )'/07-!$= ) #' 0&' &/9%!.)'.2 43

#)- #&'-+*##/& )%/!)/(-'#) %$* 5% 1!# '(): 5-#' <%2-1*)% #=.-:#"-&'%5-&-5-+ #)%&% #)'!-% # '-%)0)# / +&-4'5) '(' 5% 1!) 5- $+&)-. % (-'#) /5-'-%7-4%)5) )*17--5 #' $' 2 /&-%)- )9 --5+ %: &' %)9!)% #)'$% &"/ #' $' 5* +)*-%)''%2!- 1 ''% + " + % *)5*-& )1/%)1-&%-*-5'!=!)%'- )-%)'!()-%7-2 3 $/)+'5--'-1/!*!$*/)%9&/#-1&'-&--%:=1"5% 1! '() 5- #' <%2.)##<7"+ % 7*05: 9&$/0-; 5*-<+-5.-50. #' $'9%5 #'-!$;&)'%!-'!-+ %)9&-&)0 #'-!$#' $' = &-#-5%*)!15-GI'-!$&-#' $'2-'<% % /!$* ''% &)'%-0!*!$*/02 4*) 5% 1!% -)&-5 ID''% #' $' 0 %)9!%7 9&$/07-.#$E "-4: 5% 1!)/ 5)*-&' 1 /0. #' <%%&'-&-'/)5-).#' $'25% 1!&' &5/0/57-#' / 5)*-&'/7-5*'%)1 )%#))0.;/2&' "-1)$'-%/-& %'-$;/ -#.)#=!<' 1 5/#))#*0&'#)9!"5-%) $+&), #' *.2 3!' L2C&'5%) ''% 5*-<+-5.-50. #' $'9% GHLH% '.%').2 '5%)--&-&)'% 6''% $!-%8; *) = 5-!*!$*/)!<'. $1 - -& -'-1/=% #%&5!$ + "--GD2-&' %) -)07&'!"5$ $+&), #' *.% )) L=ID2 3 '-4: 6!*!$*/ -& #*8 -!*!$*/''%&' "-1)$&"/%)5 -&' ". -&. %'-$25&-&'5)7-'<1))9))#&#5&'//)''%23 '-4)6+ 5---%)8 - $/=%!<'/ % &""+ #' $'9%% -!-4) $*-/ &'!*!$*/)-'-1/= " 5% 1! ''%. ) + "+ %!-' = -%)"+ -)! &-5#)-$2 3 ') 6''% 5---%8!"5 #.)#&-5)"$ 5% 1!)-&) % 1/2 3&'-%5- #&-5)"$ 5% 1!) &%) +'5- )0 >H=OD? 5!--%0&'#)9 5* =&-5 75 %')6+5---%)5/&'#)9%% -!-4)1A=MD2'#)&-%/7"<%)!&)"<%!-+)= 5*!<'.!-,) 5---%,%.-' -) GI*/ )- 44

)% '/0= %7*95$ % 'F) 5"$1 '%) 1 )%%)!$ BI* )1 #91 %%)!$*AH2 &(-!*+*%$7:+"):9";&<";*=&6&<! 6#>+"%#,-@-*6 *7"?!$#)"6*+"#+%3%#3&'&<,E$)"6*&*6+$)'@J.E 3;1*7 35 30 25 20 szacowane rezerwy kalkulacja optymalna bez dostosowania rezerwy dostosowane 15 10 5 0 przedział 35 lat!%4)/ --=#.)#&-5)"$ 5% 1!)''%/ )!-' 5* -<+=!<' $#'" -$!-%-%4)/2 5'$7)/ '- /'-5/# #' $' '-0/= - #-1 + : % &-",%) -5+)' &- %)= 75 1 %'- % 7'-5)%!*$1 )/%1 5*5-+'-$/5-!)23!'L2B&'5%)!*97-/%)!5*#91-5.-50.#' $'9%'-!$GHLH;%'-4:5*!*!$*/)-& #*/= *) $'*/!$')*)=-'%'-4: #' $' %!-*/. *. "-!-% 5- GI'-!$&' %'))&-5)"$ 5% 1!)2-0!-%%'-4: -5&-%)5!*!$*/)-'-1/2 ' /9-= 1!*!$*/%9& +$/ -&) GD= -)07/ -& L=ID2 #' $'&'!*!$*/)-& #*/% -)"+ BMI "= #' $'!*!$*-%&' )!)/-&)%'-$% -)CMC"24*)5% 1!''% 45

+95) 5)*- 7-5) -&)0#-50=%<% ) #' <%=!<' &'1 *) #' $'@C)%)9/*#-70*) :4%)5)&-% 1/@HHH"2 &(. 6# >?&*6*!6*&<";*=&("! 6#>+,-@-*6*7"?!$# ";*$7#!;+6?%$*+;3)"6*+"#+%3%#3&'&<,E$)"6 *&*6+$)'@J.E *7 1250 1000 750 500 250 0 neutralny 1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 lata na emeryturze!=1%&" %-& %'-$)5-+<'S5% 1!9+05F!&)" #' * >% $/)&-5)"$ 5% 1!)''%?/ +'5- )* =/&% # '7$## '!)#!-!$' / #2 ' &%))$&%/ %-+-5 )%-%)=#-1# -!)%:=1!-!$'$/0) $/&' %-)070*&% )!))1/5&,%-% #--&-*2 %)%)*!'<1)%-&.%'-$%)0!0!-#&$/'<1)%!-.5#))' /.%)0.(!#)!*)25'$7)/'- '!$ ) *1 &'): )!-!$'/) &" F))% //2 -)%1 '!$()-% #-)07)% 1.<&%'-$%)01)9% 10%')/0!&)"$= 7%'/% -!-4) 4%)5) #' &-5)"!<%) ' )% /) )0!0!-!$'/9'/)-&"*02-1-&'%5"-1 :=1*&&-*)! 46

)% / +95)-%--%"% &-<+&-4'5)= &2&' )07/0%)9/ -%. "-!<% 5- = /4*) %)).)-'. <& %'-$!"5<% + " + &$+*)!-%; % 75 +!)/%)!-#)"-#)/=#-1 + : )% '/0 +.9):!"5 5- &-5/#-%)'!-%)/.)% /)= 75 1-+%&'5 &-/* #)'#)+95)'-"%#)'9%'-$''%!"5$2 @1 6*6%"; "(8$&*! 3-!')'(-'#/)$'-/-%/=!<')*)-5#))" *1 )%)*$-*!<%= &'-7-5#-7'() 5* -*!) + " %)*-!'-)!-' 7-%= &' # /%1)/ #) 5-0 &5/0/ 5)-4)2 )#- -=!$*0 &'-7-9 5#-7'() J *1 $: '/!-'% %0;&'%)5$/-%'- 5*7-'%)1 )=*'/) E'95$AD&'')GH*2-5!-%-!"5 *!-#))#* &5!'<1)%4#)'*-4)#)95!-+)#)#91 #)2 3 5"$7/&'-7- #)!, -*!)%'-!$GHGI)-)070/&-)-#$'%) 1 ) )&) '-!$ GHHH2 '$5-%)9-+--%) 5*7- '%) 1 ) $:-2!- 5#-7'() #.'!' # ; ) #-1 )9 &'5 )# +&) : &-#-0 '!$'/) -5&-%)5)/!-'$!/) &-'(* )% /7-!"5$=. + 1%&'-%5- -0 ) &-%&&)' %'-5/$ -+*)7/))5!-%.#) #)5#-7'() #)2!--/&'%)5 %*; %/0!)# 7*-+*.!'-(=#-1# -!)%: "7-% 5"$1) )9 5"$7-4) '%) 1 ) #' <%2 '- #.'!' )07" '/ )1!-!-% =&'-+*## / *!---%)/7-#&2!- 5#-7'() - -4%)9/ )1 *!-(! )5--%) 5*7- '%) 1 ) %!*!$*/) #' $' 2 4*)%)! #' * &--/ " =% 5"$1) )9 5*7-'%)1 )% 5"$1.-' -&'5!/ %!).#).%)0. &'-7-#) #' * #)='<%)1 <& %'-$2 -%-5$/ 5-5!-%- )!-' #) '$!$' -/-!--#)/&-",%;&-%)9!))9$5)"$#' <% % &-",%) -%-$/ %)9! # -+)01)# )K!&)"-%/ 94) #$ +&))&-"7-)&-%.. $+&), 5'-%-.= -!-*)#-1 47

&'-%5): 5-5() $!-'&$+*)7-)%') &5!$!-!$' /-4) "/ 7-&-5'!)23 5"$7)#-!')&-5)))%)!$#' *7-% 5/)9)$)!)-= %/4*) +95) %)0 )* #)&'-#) &-" #)2 )#)/--%)=!)5 )-)*%)!#' * &-%))+ :&-5))- %!'&-!'))/7- -&'-%)2 %7*95$ )%-%) ''%= #' $'!&)"-%/ 94) #$ +&)) &-"7-#% 10%'-4: )1!&)" #' * &-5)*- &' 5* '%) 1 ) >!)&-5/4) -$/ )9% P$)K!&)"-%/ 94) #$; -% # ()*'= '<%)1 )# +-%"!*!$*/!&)"$ &-0!-%7-?2 ' /#$/0 +*)9 '%) 1 )-5'9+0 5*&")) -&9 %'-$ ''% &-)-#) GD=%!'L2A&'5%)% -!-4:#' $' /!-D!&)"$#' *7-!-+) ) #91 %*.GH@H;GHLH2<1)%!-*/.*.)05$1=-% )!!-'% #$&'-7-5#-7'()/2 &(/ $)$>&*! 6#*%"9$GH$ >?&*6*!6G H +3&<,-,-C,-@- E%$7# 63!(" 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 K M 0,2 0,1 0,0 2010 2012 2014 2016 2018 2020 2022 2024 2026 2028 2030 lata 48

3 % &5!$!"5<% $+&), #' *.='!- 5#-7'()-+/#$/ ) *!- )5--%) '%) 1 ) % +*).= * '<%)1 $1 ) +*) )'&' %.2"-!-%)-%)0 *!-94:&-&$*/);5*#"-5. '-)!<%&-5 BHD-<+% 5/!-.-') *1 5- ;) + :#-1)-) '<1)0-5 -<+ % # # # %)!$ )+950. "-!#)2 <1)#-70 + : # =%)0#)/##)!)) *#1 )E&'$/0 ;+'-+-)= #)!, #);#)!, %)2-1# )9&-5)%:=1"-!-%)5/!-.-' +950#)*) 4'5) 5* '%) 1 ) )-*& )1 4'5) 5*&-&$*/)=.-: ) +950 - +'5-5$1'<1)2 )#)/ $1 ) +*) 5*&-&$*/) &-%-5$/ *!!)&'-%)4#)'*-4)#' <%%()*'2!) (! 5* # )5--%) '%) 1 )2 3)01 )9- % &")# #' $' 5"$1/ )1% )! - &)'%-.!*!$*/);!%)9 &-%-5$/ )5-+<' ''%2 (! +95) 5-4: )*)-5$)9 % )) 94)-%-!-#&-% &'!))%-%)''%=5*7-+95)#)/)1&'-&-'/-* =/2)5--%) '%)1 )-UD&-%-5$/#)/ 5!--% )5-+<')1UD!&)"<% #' *.2 )5--%) 5*7- '%) 1 )%)01 )9 &'-%)# %&<" )!<% 4#)'*-4)%!-*/.*.=&' #!*&'-%)/ %'F)%)9! )1!* )5--%) '%) 1 ) >% )! - -' "+7- %&"%$&-)-#$ 4#)'*-4) 4'5) '%) 1 )=%#)'9% #)')!-*/. $+&)-.?2 3')= #-1# )9 &-5)%:= 1!* &'-%) 4#)'*-4) ) +95) )5 5*!-*/. * &--%) 5/!-.-' $+&)-.#' $'=*+95)'-"%);-5-4:- %)=1&' / &'-7- &5%'&-')#.-' -$-%7-2 &-'+ *) (!$&'-%)4#)'*-4)&' /9-=15*'%)1 ) )5--%-- I=@H*$+@ID= *) 4'5) 5* '%) 1 )!-+))#91 % 5"$1 )9-@HD= &2 GG5-GM=G'-!$2!--&'!-'!9%&<" )!<% 4#)'*-4)=%!<'/#-1)!'-4)&-97-%-%) M 2-%)9!))9+"95$% ) 5/#)/0!*9 5!--%7- )5-+-'$ )1!-'!%&<" )!<% 4 Wykładnik ronie o 1 punkt na kade kolejne 10 lat, czyli jeli współczynnik miertelnoci jest korygowany mnonikiem 0,9 w pierwszym roku to w 21-ym bdzie korygowany mnonikiem przez 0,9^(1+20/10) czyli 0,73. 49

4#)'*-4) " ##-1)!)#2 %7E ) *1!-' 7-%7-% &-<+ '%) 1 ) '!-%:!-#& /)= /2/4*)!-' 7$/# 0#-50 '%) 1 ) &-"-%)&-&$*/)-&*$@HD-&--"&-"-%+95)#)"'%)1 )-&'%5 #)/-@HD=*'-!"54#)'*-4))+95)!)/!&-!-' 7-%)$-@HD% 5<" 0#-502 *)5!-%)''% 5-5)0'*) -&0 %'-$ '<1)#/0 )%)*!)%&" %()* )5-+<'S5% 1!9''%2 3!' L2@H&'5%) )5-+<'!"5$%'-!$ GHLH >%*.%4)/. %)*!-4) 0 +*)1-? %)0 )5--%)# 5*7- '%) 1 )2!* )5-+-'$'-4)- %)4)%'!*0+"95$=*#*/%'-&0%'-$) /#)/)1&'-&-'/-*2!*+ "+ )5*)&'-&-'/-*&' '-%/-&) %'-$ ) '-% # 5!-)2 4*) $# )5--%) &-)-#)@HD 0= -/7- (! )/&'5) )* ;/.-:+ #)/ )1 (! &'-%)-& %'-$!"5$-/5&$!$&'--% 2!-&'-+*#/%))9 '<%)1= -+-! &'-%) 4#)'*-4) %)07- )5-!"5 # &'-7--%)#=!<'7-!*9#-1&'<+-%:--%: 5..)-'.= %$*'-+)1-4:% '%)$ 1 )#)95 "-!#) % 5/!-.-')= &--" #)--+#)!-.-' 2-1 - + : 7<*))-%&-0!-%/() #$=%!<'/-5! "-!<% %!-.-'./ )%)*!))## &-5% &'&$:=10----+ -) #&'-()*$-/-!--#) #)1&--"--+ 7-'-)!2 50

&( 0 8%;3!$;")*&"+!$+!$?6&$+"%#,-@-+*3?!"4&$";)%3$ 97>;#$)"6*+"#*%7;# E%$7# 63!(" 0-1 -2-3 -4-5 -6-7 -8-9 -10-11 -12 błd 5% błd 10% błd 15% skala niedoszacowania stopa ZUE 2,0% stopa ZUE 2,5% stopa ZUE 3,0% - $/0= %!<'/ &'-%$/ 4#)'*-4: #' <%!$! # 7-+"95$&'-7-5#-7'().='!-5#-7'()#-1% )!: )%"4)%/!*)+'/)= *)$%-%7-'$))5!%.+*)4#)'*-4)2 J5 + ) $/% &"/0#)" &"0%-+-59%5-+-'&'-7-5#-7'(). &-'+!*!$*/)!&)"<%#' *.=!-!$'/'!$+ "+ "+=!"5 % +)'" + &'-7- /+'5)/& #) ).&$!$%)5)= *) &'%)5$/0/5"$15*'%)1 )2 &-+)#$/%)!$='7$*/'!$ #-70 '$:-+-%)0! --%)-!'4*-. +*) 4#)'*-4)= &2. &$+*)!-%. &' J2 )/ /5! %'F /!-4)-% '<1) #)95!$* #) +*)#) 4#)'*-4); +$/0 #) 5..)-'.= +*)#) 51

&'-7--% #)2 *!$*/% -!-4) 4%)5)% ()*'-&)' )9!$*. +*).= *)#)*0 #"-1)$=14#)'*-4:%'.!-.-'.&-&$*/) )#)))9%)07$!)*!$5))9)$*2&%&-5-+ % #<7-)--% 5* #' $' ()*'=. + 1 % #)95 ) &-%0 ) +$50 15. %0&*)%-4).)!)&'-7-2 4*)5-9&/5"$7--!'-%-()/*&'-7-5#-7'())!"5$+&), #' *.#<7"+ )/!-' :=!*!$*/#' $' % 7*05" + )/2&25* OHK*)/!-+) -5.-50/#' $'9%'-!$GH@H=%&<" )!)#4#)'*-4) 5*OI*=!<' %.-5)"+ 5-*7-' #$)+ "+ 5*OI*)/!-+) '-!$GH@H= * OIK*)/!-+) 5*&'-7- '-!$ GH@I2!&-%"+ +*) 4#)'*-4) -<+ 57-'-)!= #) --%. +*) 4#)'*-4)-<+% 5 #'-!$2 3!'L2@@&'5%)(!5*!"5$&' /9)+*)4#)'*-4)'-!$GH@H=&' "-1)$=1&'-7-J5-'-!$GHLH)95-!"5)'*)$/)14#)'*-4)&- '-!$GHLH-5&-%)5/0 #'-!$GHLH2!%)5:% $/)75 &'-7-)9'*)$/ '/&-5-+5-/&' )5--%)$5*7-'%)1 )-@HD2-5-4: 5$1 $#)#-1/0 '!-%:/!-&'#)9 '!- &")) )9&'-7-5#-7'().2-5!-% 4)-&'--% &'#) '!- 5#-7'() % (-'#) -&" &-'0-/!&)"$ #' *7-% 5/ )9 $#0% -!0;%)9!0 )1 &2 "-4:!-<%5#))' /.2 :#-1'-%)0)#/% -5'9+))94)''% &/* ($5$7%'/)5#-7'()/=!<'7-4'-5!))*)"+ ''% % &"9 #' $'% $/)= 75 4#)'*-4: #' <%-! %"+ )9 )1 )1!"52 5/! #-)/&-.-50)5)5)"/07-$5$$'% #-7'()/=!-*%)!5'$7)#5)&-+)7:$')&" -4)%()*'%7*95$ &5! $5)"$-<+&'$/0.% &-",%)2 5) &'-+*# ($5$# 7%' / #&-*7 #= 1 75 &'-7-5#-7'() )9 ) &")= #' ) 57- '-)! '0 94: %-).!&)"<%;%&')%),%) 5-%4)/ -&)7-#.)#$&-5)"$ 5% 1!)''% = # )/!$')*) $'* 5*$+&)-7-)*1)-5')$% 5',2 52

-%)0)#!$')*) $'* # + "+ &-5)" )5-+-'$''%;!-' 7-%) #' $'% 5<"%#)'9'*)/) )!-' 7- ')$ 5#-7'()7-2 - /5!'-%)0) +'5- '$5 5-!&-%)&' &-",%-2 :#-1 *1"-+ &-%)0:#.)#&-5)"$ 5% 1!) )% /)&-5)"# )5-+-'$ %)07- % 5"$1)# )9 5*7- '%) 1 )2.)# 5)"/0 % &')%.!)'$!.)-)*&)'% / )!-' 5*-<+ 1 /0.'* %)!'</=5'$7)/5*)/!-' )/ 2-#)&-"0)-+$#.)#<%%*$ % 7"5)'*/%'-4)#' $' %)/'/'$5.))2 &( 8%;3!$;")*&"+!$+!$?6&$+"%#,-2-*63$*&'$ "(!"*6; "(8$&*!'$:?!')%3$97>;# E%$7# 63!(" 0-1 -2-3 -4-5 -6-7 prognoza błd 2% błd 4% błd 6% bład 8% skala niedoszacowania 53