Jedyne pismo polskie w Brazylii

Transkrypt

1 Jedyne pismo polskie w Brazylii Słowo rektora Czcigodni Księża, Drogie Siostry, Szanowni przedstawiciele społeczności polonijnej Otrzymujecie kolejny numer naszego Echa. Spodziewam się, że spotkacie na jego łamach artykuły, które Was zainteresują, a może nawet pobudzą do chęci napisania swoich spostrzeżeń z terenu Waszej działalności czy posługi we wspólnocie wiary lub społeczności polonijnej Chciałbym zwrócić Waszą uwagę na rozważanie J. E. Biskupa Jana Wilka, OFMConv. ordynariusza diecezji Anápolis w stanie Goiás na temat polskiego Święta Narodowego - 3 Maja. Warto zapoznać się z tekstem ks. Kazimierza Długosza SChr opisującego tradycję poświęcenia pokarmów na stół wielkanocny wśród Polonii brazylijskiej, a konkretnie opis święconki w parku Papieża Jana Pawła II w Kurytybie. Publikujemy dwa teksty poświęcone śp. ks. Benedyktowi Grzymkowskiemu SChr autorstwa: prof. Mariana Kawki z Uniandrade i dr Renaty Siudy-Ambroiziak z Uniwersytetu Warszawskiego. Zachęcamy młodzież polonijną z Kurytyby i okolic do udziału w spotkaniu z młodzieżą z Polski w dniu 19 lipca br. w parku Papieża Jana Pawła II. Prezentujemy dwie pozycje książkowe, na które warto zwrócić uwagę. Piszemy także o spotkaniu młodzieży z Polski z polonijną 19 lipca br. w parku Papieża Jana Pawła II w Kurytybie. Z okazji jubileuszu 25. lecia kapłaństwa przybliżamy sylwetkę Jubilata ks. Jana Fliga SChr, posługującego Polonii brazylijskiej od 1988 r. Wspominamy uroczystość zorganizowaną w Kurytybie z okazji r0. Rocznicy pionierskiego lotu kapitana Stanisława Skarżyńskiego. Drogi Czytelnik znajdzie również opis świętowania 50. lecia parafii św. Judy Tadeusza w Brasílii. Zamieszczamy dalszy ciąg tekstu o Kurytybie widzianej oczyma Polaka. Przypominamy o pielgrzymce duszpasterzy polonijnych do Rzymu. W końcowej części Echa publikujemy dalszy ciąg diariusza śp. ks. Franciszka Wołczańskiego. Życzę miłej lektury ks. Zdzisław Święto Narodowe 3 Maja Na treść tego święta składają się trzy zasadnicze elementy: śluby króla Jana Kazimierza, ogłoszenie Konstytucji 3 Maja i ogłoszenie Matki Bożej Częstochowskiej Królową i Patronką Narodu Polskiego. Te trzy elementy, spojone duchem wiary i miłości do Ojczyzny, czynią święto 3 Maja uroczystością kościelnopatriotyczno-narodową. 1. Śluby Jana Kazimierza W obliczu zagrożeń Ojczyzny Jednym ze sławniejszych i smutnych wydarzeń historycznych Polski jest to, które Henryk Sienkiewicz nazwał potopem. Gdy w r Szwedzi zajęli cały kraj, a król musiał opuścić Ojczyznę, broniła się jedynie Jasna Góra, z garstką rycerstwa, ludem i zakonnikami, na czele z Ojcem Kordeckim. Oblężenie trwało od 19 listopada do 27 grudnia. W końcu przyszedł dzień zwycięstwa, które przywróciło ludowi nadzieję. Dzień zwycięstwa odniesionego cudem. To przekonanie podzielali wszyscy: lud i król Jan Kazimierz. Cudowna obrona Jasnej Góry stała się wydarzeniem symbolicznym, przywoływanym aż po nasze czasy, jako źródło nadziei, w obliczu wielkich zagrożeń Ojczyzny. Król Jan Kazimierz, jako wyraz wdzięczności za cudowne zwycięstwo, za sugestią nuncjusza apostolskiego arcybiskupa Piotra Vidoniego, dnia 1 kwietnia 1656 r. przed obrazem Matki Bożej Łaskawej, w katedrze lwowskiej, złożył historyczne ślubowanie o charakterze społeczno-religijnym: Wielka Boga Człowieka Matko, Najświętsza Dziewico, Ja, Jan Kazimierz, za zmiłowaniem Syna Twojego, Króla Królów, a Pana mojego i Twoim Miłosierdziem Król ( ) Ciebie dziś za Patronkę moją i za Królową państw moich obieram ( ) Skoro zaś z wielką serca mego żałością widzę, że za jęki i ucisk kmieci spadły w tym siedmioleciu na królestwo moje ( ) plagi: powietrza, wojny i innych nieszczęść, przyrzekam i ślubuję, że po nastaniu pokoju wraz ze wszystkimi stanami wszelkich będę używał środków, aby lud Królestwa mego od niesprawiedliwych ciężarów i ucisków wyzwolić ( ). 2. Konstytucja 3 Maja W roku 1791, w dniu 3 Maja, Sejm Czteroletni Rzeczpospolitej Polskiej, po długich zmaganiach ludzi światłych, takich jak król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj - przedstawicieli Stronnictwa Pa- Kurytyba, marzec kwiecień 2013, nr 2(22), 2/2013

2 triotycznego -, przeciwko wi#kszoci pos$ów oddanych interesom w$asnym i zaprzedanym obcym pot#gom, w obliczu ogromnego oczekiwania ludzi wszystkich klas, licznie zgromadzonych na ulicach Warszawy, og$osi$ tzw. Ustaw# Rz%dow%. By$a to druga w wiecie, po Stanach Zjednoczonych, Konstytucja o charakterze demokratycznym i post#powym. W ramach swoich uchwa$, miedzy innymi, i w du&ej mierze, realizowa$a obietnice z$o&one przez króla Jana Kazimierza. Rozentuzjazmowany lud okrzykn%$ Konstytucj# spontanicznym: Vivat król Vivat Konstytucja Vivat wszystkie stany. A echo roznios$o po ca$ej Polsce rado" i nadziej# w s$owach Mazurka 3 Maja: Witaj, majowa jutrzenko, %wie( naszej polskiej krainie uczcimy ciebie piosenk' przy hulance i przy winie. Witaj Maj, pi&kny Maj, A Polaków b$ogi raj Nierz'd braci naszych cisn'$, Gnu%no%( w r&ku króla spa$a, A wtem Trzeci maj zab$ysn'$ I nasza Polska powsta$a. Wiwat, Maj, pi&kny Maj, Wiwat, wielki Ko$$'taj. Niestety, Konstytucja nie mia$a czasu wej" w &ycie. W po$owie 1792 r. konfederacja targowicka i agresja wojsk rosyjskich spowodowa$y obalenie Ustawy Rz%dowej. Nast%pi$ pierwszy rozbiór Polski, potem drugi i trzeci. Pomimo tej kl#ski dziejowej, pozosta$o przewiadczenie, jako promie' nadziei, &e naród jest narodem, Ojczyzna ojczyzn#, a Polska Polsk# 3. Maja Królowa Polski Obraz Matki Bo&ej Cz#stochowskiej znajduje si# na Jasnego Górze od r Wczeniejsze jego dzieje gubi% si# w mrokach historii i legendy. Od pocz%tku cieszy$ si# specjaln% czci% zarówno ludzi prostych, zamo&nych i królów. Przyci%ga$ ku sobie licznymi $askami, nadprzyrodzonym wsparciem, opieku'cz% moc% dla ludzi prosz%cych. Bowiem nie kult czyni obraz przedmiotem s$awy, ale s$awa $ask, które Bóg zsy$a za porednictwem widzialnego znaku, pozwala uchwyci" dzia$alno" Bo&ej Opatrznoci i dobroci. Wobec narodu polskiego, Bóg okaza$ sw% opieku'cz% moc w wizerunku Jasnogórskiej Pani. "#"$%#&'()*+,-'.,*( -/#0'/ #1$*+2 "*(13")34- &')*&"$,-'(567(&(8+*-'9$$:( ;*(<="()*+(4=+,*(4>/*)*%'( 4-,-=+=(?#)-$2>#&*"$= $(4<*+#?#94>$=(@8AB(-*?/*CD:( Król W$adys$aw IV ( ), opuszczaj%c niegdy Jasn% Gór#, wyzna$: Wiedzcie, "e ojcowie nasi, "e nag$e sprawy pa#stwa i gro"'- ce niebezpiecze#stwa wywo$uj' mnie st'd, nigdy si& jednak od mojej Opiekunki %wi&tej nie oddalam. Gdziekolwiek b&d& si& znajdowa$, tu zawsze obecnym by( nie przestan&. Nic dziwnego te&, &e spontaniczna pobo&no" ludu, wród licznych tytu$ów nadawanych Maryi w obrazie jasnogórskim, coraz cz#- ciej nazywa$a J% swoj% W$adczyni% i Królow%. Ju& Konstytucja sejmowa z r. 1764, za zgod% wszystkich stanów Rzeczpospolitej obojga narodów (Polski i Litwy), mog$a stwierdzi", &e jest do swej Najja%niejszej Królowej Maryi Panny w obrazie jasnogórskim cudami s$yn'cej zawsze nabo"na i Jej protekcji w potrzebach doznaj'ca. W czasach rozbiorów, mimo &e nie istnia$o pa'stwo, naród mai$ swoj% Królow%, a Ona swój tron na Jasnej Górze. Obraz Matki Bo&ej Cz#stochowskiej sta$ si# drugim god$em Polski. W zwierciadle bowiem oczu tej Matki pisze D$ugosz uczymy si& rozpoznawa(, widzie( i kocha( bez zdrady dziedzictwo ojczyzny Polski. Zawarte w lubach Jana Kazimierza staranie o ustanowienie wi#ta Królowej Polski otrzyma$o zgod# Stolicy Apostolskiej dopiero w 1923 r., dla diecezji lwowskiej, przez Piusa X. Papie& Pius XI rozszerzy$ to wi#to na ca$% Polsk# w roku Wczeniejsze starania utrudnia$y rozbiory Polski, a tytu$ by$ politycznie k$opotliwy. Papie& Jan XXIII og$osi$ Najwi#tsz% Maryje Pann# Królow# Polski g$ówn% Patronk% Kraju, razem ze wi#tymi biskupami i m#czennikami Stanis$awem i Wojciechem. Dzie' wi#ta Królowej zwi%zano z rocznic% narodow%, z dat% uchwalenia Konstytucji 3 Maja. 4. wi&to Narodowe dzi% Dzie' *wi#ta Narodowego przywo$uje wartoci drogie ka&demu narodowi: j#zyk, kraj, histori#, wolno", niepodleg$o", poszanowanie godnoci obywateli. W przypadku Polski, do tych ogólnych wartoci musimy doda" jeszcze inne, specyficzne, a które tylko Polak jest w stanie zrozumie", wiadomy zwyci#stw i katastrof dziejowych. Pewne wartoci polskie staja si# wyj%tkowo bliski i jasne w obliczu wydarze', które uczyni$y nasze &ycie takim jakim jest. Mam na myli nasze &ycie emigrantów polskich na ziemi brazylijskiej 2

3 Biskup Victor Tielbeek, mój poprzednik na stolicy biskupiej diecezji Formosa, podczas rekolekcji wyg$oszonych dla Ojców Franciszkanów Konwentualnych snu$ tak% refleksj#: Trzy elementy buduj' nasze "ycie: przesz$o%(, tera)niejszo%( i przysz$o%(. Nie mog& zapomnie( przesz$o%ci, jej osi'gni&( i bogactwa; patrz& w przysz$o%(, aby z pomoc' Ducha wi&tego wiedzie( co mam czyni( dzi%. W naszym kontekcie emigracyjnym, refleksja biskupa Victora ma swoiste znaczenie. Zwraca uwag# na szczególne bogactwo dziedzictwa pokole', które tworzy$y bezporedni% przesz$o" wielu tutaj zgromadzonych. Czego uczy nas ich dowiadczenie? Co przekazuje nam ich zmaganie si# o wyrwanie z nigdy nieuprawnej ziemi podstawowych rodków egzystencji? Czego uczy nas fakt szukania, dos$ownie za górami i lasami, jakiej dzia$ki ziemi przeznaczonej dla przyby$ej, z nieistniej%cej na mapie Polski, rodziny? Czego uczy nas fakt, &e przybyli na te ziemie, aby stanowi" tani% si$# robocz%, aby zast%pi", w mniemaniu plantatorów kawy i g$osicieli idei republika'skich, darmow% si$# robocz% niewolników afryka'skich, dla których hojnie uczyniono gest zniesienia niewolnictwa? Czy $atwowiernie mo&na twierdzi", &e te fakty nie maj% nic wspólnego?... Czy wspó$zale&no" idei i faktów, w innej postaci, nie tworzy równie& wspó$czesnego kontekstu spo$eczno- polityczno-ekonomiczne- -go? Kultywowanie wartoci narodowych, pami#" poprzednich pokole', skrz#tne gromadzenie dokumentacji historycznej jest potrzebne nie tylko dla podtrzymywania folkloru czy t#sknoty za tym, co ju& nigdy nie wróci. Jest raczej pod$o&em, na którym powinno si# budowa" tera(niejszo" i przysz$o" m$odego pokolenia potomków emigrantów polskich. Swojego czasu we W$oszech, mia$em sposobno" pozna" z bliska ludzi m$odych, wychowanych w du&ym miecie, którzy cz#sto wracali do rodzin we w$oskim interiorze. Dziwi$em si#, &e ci ludzie ch#tnie rozmawiali ze starszymi w ich dialekcie. Kiedy zapyta$em, czy nie wstydz% si# swojego pochodzenia i mówienia dialektem, odpowiadali, &e teraz we W$oszech jest moda na podtrzymywanie tradycji Jest ubogaceniem dla ludzi m$odych. Przypuszczam, &e tego rodzaju pytania stawiaj% sobie i tutaj ludzie m$odzi, albo rodzice wzgl#dem swoich dzieci: warto uczy" np. j#zyka polskiego? Warto podtrzymywa" tradycje? Nie b#dzie to opó(nieniem tzw. startu &yciowego tego pokolenia? S%dz#, &e zamiast myle" o zubo&eniu, nale&y myle" o bogactwie dwóch kultur, które nie wykluczaj% si#: wr#cz przeciwnie, ubogacaj% i rozwijaj% m$od% osob#. W to wi#to patrzymy te& na wspó$czesn% Polsk#. Jestemy cz$onkami narodu, dla którego kraj sta$ si# mo&e tylko symbolem lub rzeczywistoci% geograficznie odleg$%. Ale jestemy jednym narodem, w którym tkwi% nasze korzenie. W obliczu szybkich przemian, cieszymy si# post#pem. Alej, jak zawsze, jest co co niepokoi. Kiedy odwiedzi$em Polsk# w czerwcu 1997 r., z przykroci% s$ucha$em komentarzy, &e we wspó$czesnej Polsce niemodne s%, unikane i nawet cenzurowane takie s$owa jak naród, ojczyzna, przysz$o", wierno", Koció$ itd. A kto ich u&ywa, nara&ony jest na niepochlebne przydomki. Na ich miejsce, natomiast, modne i mile widziane s% s$owa: tolerancja, równo" Same w sobie dobre, ale w kontekcie bardzo dwuznacznym, niepokoj%cym Módlmy si# i dok$adajmy stara', aby dla Polski nastawa$y coraz lepsze dni. Módlmy si#, aby Polacy na obczy(nie, i ich potomkowie, &yli szcz#liwie, z satysfakcj%, dumni, &e s% lud(mi dwóch kultur. Biskup Jan Wilk, OFM Conv. - Ordynariusz diecezji Anápolis w stanie Goias. E)( 5#&'04-'( <=>4<( -"*I 9*-/=%( &( %#$%( *+,G$&3%J( K<*"#&$/( #"(?#)4<*&2( )#( +#-&*0*"$*L( M*>$=( N=B#( F>4,=9=",M*(?+-=?+#&*I )-$/( &( 73+'<'O$=( )"$*( P( %*M*( QRRS( +J( -( #>*-M$( #OI,G#)A&( T&$2<*( U( 6*M*J( K>/*)*%( M=B#( F>4,=9=",M$( 8$4>3?#&$( N*"#&$( 4=+)=,-"=(?#)-$2>#&*"$=( I( &( $%$="$3(V-'<=9"$>A&($(&/*4"'%(W(-*(&'+*0*"$=(-B#I )'("*(?+-=)+3>(<',G(4/A&:( Bogosawienie pokarmów na stó wielkanocny w"ród Polonii w Brazylii W$ród tradycji Wielkanocnych zachowanych do dzisiaj przez brazylijsk% Poloni szczególn% popularno$ci% cieszy si tzw. $wiconka. W wielu miejscowo$ciach, gdzie dzisiaj "yje 4 czy nawet 5 pokolenie polskich emigrantów w Wielk% Sobot od rana trwa b#ogos#awienie pokarmów. Kap#ani, którzy swoj% opiek% duszpastersk% otaczaj% parafie z 20, 30 czy nawet 50 ko$cio#ami filialnymi ca#y dzie& po- 3

4 $wicaj% na dotarcie do najwikszych wspólnot, gdzie zgromadzeni wierni czekaj% z przygotowanymi koszykami pe#nych $wi%tecznych pokarmów. W rejonach gdzie wystpuj% du"e skupiska potomków polskich emigrantów zwyczaj ten sta# si tak popularny, "e z wielkanocnymi koszykami do ko$cio#a przychodz% tak"e wierni niezwi%zani pochodzeniem z polsk% tradycj%. Jednak najbardziej znanym miejscem b#ogos#awienia wielkanocnych pokarmów jest park Jana Paw#a II w Kurytybie. Tegoroczna $wiconka zgromadzi#a tam oko#o 2 tys. osób. Cho' uroczysto$ci przewidziane zosta#y na godz. 17,oo to ju" od po#udnia w parku gromadzili si Polonusi oraz Brazylijczycy sympatyzuj%cy tej formie polskiej pobo"no$ci. Przybywaj%cy mieli okazj do zapoznania si z polsk% kuchni%, zwiedzenia wystaw po$wiconych polskiej emigracji, poznania technik malowania jajek oraz obejrzenia wystpów polonijnych zespo#ów folklorystycznych. Najwa"niejszym jednak punktem programu by#o uroczyste b#ogos#awie&stwo pokarmów, którego podczas specjalnego nabo"e&stwa udzieli# rektor Polskiej Misji Katolickiej w Brazylii ks. dr Zdzis#aw Malczewski TChr. W s#owie skierowanym do wiernych ks. Zdzis#aw mówi# o religijnej tradycji $wicenia pokarmów i "yczy# wszystkim b#ogos#awionych i szcz$liwych $wi%t Wielkanocnych. B#ogos#awienie wielkanocnych pokarmów zachowywanie jest nie tylko w g#bokim brazylijskim interiorze, ale tak"e w$ród naszych rodaków "yj%cych w du"ych aglomeracjach miejskich. W polskiej parafii personalnej w Rio de Janeiro oraz w polskiej kapelanii w São Paulo, gdzie duszpasterzuj% chrystusowcy po$wicenie pokarmów odbywa si przy okazji niedzielnych Eucharystii. Kurytybska $wiconka jest jednym z dowodów na to, jak nasza polska tradycja zwi%zana z religijno$ci% katolick% przenikn#a tak"e do $rodowiska brazylijskiego i sta#a si cz$ci% jego kultury. Tegoroczna $wiconka w parku Papie"a Jana Paw#a II w Kurytybie by#a transmitowana na ca#% Brazyli przez dwie stacje telewizyjne Cultura i Bandeirantes. Rektor PMK udzieli# dla tych stacji wywiadu, podczas którego wyja$ni# znaczenie religijne polskiej tradycji $wicenia pokarmów na stó# wielkanocny. Pod koniec wywiadu dla stacji Cultura, jej reporterka poprosi#a, aby rektor udzieli# b#ogos#awie&stwa dla wszystkich brazylijskich telewidzów $ledz%cych na bie"%co to polonijne wydarzenie maj%ce miejsce w Kurytybie. Ks. Kazimierz D"UGOSZ SChr Ksidz Benedykt: gorliwy kap"an, znakomity humanista Uczucie smutku i alu ogarn"#o mnie, kiedy rankiem dn. 14-go lutego dowiedzia#em si" o zgonie $ poprzedniego dnia $ ks. Benedykta Grzymkowskiego TChr. Odej%cie jego w 77-tym roku ycia odebra#em, podobnie jak wielu z tych, którzy Go znali lub z Nim wspó#yli, jako strat" w pewnym sensie tragiczn& i przedwczesn& $ z punktu widzenia czysto ludzkiego. Na drogach yciowych, ks. Benedykt by# dla mnie osob& niepospolit&. Trajektoria jego ycia, jako kap#ana i przez d#ugie lata wybitnego przywódcy Polonii brazylijskiej, z pewno%ci& pozostawi#a g#"bokie %lady w wielu i wielu osobach. W niektórych przedsi"wzi"ciach, w których bra#em udzia#, wspó#praca ks. Benedykta by#a decyduj&ca. Wymieni' mog", na przyk#ad, organizacj" lektoratu j"zyka polskiego na Federalnym Uniwersytecie Parany (UFPR) w 1982 r. Bardzo wana okaza#a si" wówczas jego pomoc, w postaci dostarczenia wskazówek i elementów dla przygotowania pomocy naukowych. Uczestniczy#o korzystnie w tym lektoracie wiele osób i w ostatnich latach utworzona zosta#a na 4

5 tej uczelni polonistyka $ co by#o wielkim osi&- gni"ciem dla tutejszej Polonii. Dla mnie i dla ony, mona powiedzie', e to ks. Benedykt otworzy# drzwi Europy, i to Europy dla nas bardzo znacz&cej $ bo ziemi w#oskiej dziadków Iwony i Polski, sk&d przybyli do Brazylii moi rodzice. Istotnie, w lipcu i sierpniu 1984 r. zorganizowa# on wycieczk" turystyczn& o charakterze religijnym i kulturalnym do W#och i do Polski. By#a to wycieczka z#oona z 62 osób nale&cych to tutejszej wspólnoty polonijnej. Punkt szczytowy tej naszej podróy do W#och by#o niew&tpliwie spotkanie, jakie mieli- %my z papieem Janem Paw#em II w Castel Gandolfo dn. 21 lipca 1984 r. W Polsce, nasza wycieczka obj"#a Warszaw", Cz"stochow", Zakopane, Wadowice (rodzinne miasto Papiea Polaka), O%wi"cim, Kraków, Wieliczk", Gda(sk, Sopot, Gdyni", Malbork i Toru(. Dla mnie by#a to take okazja do pierwszego spotkania z cz#onkami polskiej cz"%ci mojej rodziny w Lublinie. W latach osiemdziesi&tych zesz#ego wieku Polonia w Brazylii znajdowa#a si" w fazie nowego oywienia i ywotno%ci, poniewa w tamtych latach posta' papiea Jana Paw#a II, którego przyjazd do Kurytyby w 1980 r. skoordynowa# w#a%nie ks. Benedykt, wzbudzi#a w%ród cz#onków naszej Polonii podmuch poczucia w#asnej warto%ci i dumy. Wtenczas to przywództwo ks. Benedykta da#o si" odczu' w sposób istotny, szczególnie w organizacji i za#oeniu Centralnej Reprezentacji Wspólnoty Brazylijsko-Polskiej (Braspol), której za#oenie nast&pi#o dn. 27 stycznia 1990 r. i która do dni dzisiejszych rozwija w Brazylii dzia#alno%' nader poyteczn&. Inna pami"tna inicjatywa, która liczy#a na decyduj&ce poparcie ks. Benedykta to wydanie czasopisma Projeções Revista de estudos polono-brasileiros (Projekcje $ przegl&d studiów polsko-brazylijskich) w 1999 r., przekszta#conego w 2010 r. na czasopismo Polonicus Revista de reflexão Brasil-Polonia (Polonicus - Przegl&d refleksji Brazylia-Polska). We wszystkich spotkaniach, jakie urz&dzali%my z redaktorem, ks. Zdzis#awem Malczewskim TChr, w celu omówienia wydania tego czasopisma, ks. Benedykt by# zawsze obecny i ch"tny do udzielenia swojej cennej wspó#pracy. W 2007 r. mia#em przyjemno%' i zaszczyt uczestniczenia z ks. Benedyktem, jako przedstawiciel Polonii brazylijskiej, w III Mi"dzynarodowym Kongresie Stowarzyszenia Dziedzictwa Kulturowego Polonii w Cz"stochowie, w dniach wrze%nia tamtego roku. Wtenczas, w pierwszym dniu kongresu, zwiedzili%my razem %wi&tyni" Matki Boskiej Jasnogórskiej. Nie b"d" ju tutaj wspomina# o dzia#alno%ci tego ksi"dza polonijnego jako kapelana Polaków w Rio de Janeiro, profesora na wy- szych uczelniach w tym mie%cie, prowincja#a Towarzystwa Chrystusowego w Brazylii czy rektora Polskiej Misji Katolickiej w tym kraju. Ks. Benedykt Grzymkowski by# z powo- #ania kap#anem zawsze wiernym Ko%cio#owi. By# równie humanist& $ w znaczeniu kogo%, kto uwierzy# w moliwo%ci cz#owieka i kto w swoim %rodowisku dzia#alno%ci stara# si" zawsze rozwija' je dla dobra wspólnego. I w tym zadaniu zdolny si" okaza# do wspania#ych osi&gni"'. Dlatego, po g#"bszej analizie, moe Jego odej- %cie fizyczne nie powinno by' powodem do uale( i skarg. On wykona# swoj& misj", a odt&d nalee' b"dzie do galerii najwybitniejszych postaci Polonii brazylijskiej. Prof. Mariano KAWKA UNIANDRADE "#$%&'(&')*$*+#,** -",*.(&(/0-1'(*2340%-$5"-'%* "# "#$ %&'&()"* +,-)."/0#"1 2)3 4-3/5 01&"1&. -67&3'1& '1&-0)"3). 81 '1&4/ *9:&.'15 4-).;<(/*&:7/,)79.1=*9.'9#-&71&,0#-&#7/5 *"9'1& 0 %,9-)>11? 7/(4-9# 7,-&7,/09(-9')4@ 0 ABBC,/"6 29(9D *&,&'/0)4@? "1&() */ -9,E0'/ :9?:9"1./1"/>&(-)-FGHIJ?-9#*9'9019>1K.)#1=? 4-)0:&L/7,-)79("6#",E*M"#$N7/4@/(-129,(-1&: /(M"#1O(-N? 4-)./P&,94-&:/( M"#1OP=NQ R*EP 2)3 0E04-9# K7$ "#$ %&'&()"* (>9 '9#?.3/(-1&P) 04@/(-O4&:(/71&,/0K019*9"9(&.14"1?'1&*)>"/ '1&-9#*O71/').?.O(,). */09,-)#-&. 1 K01&*5 ').7,-&0/('1"1&.7/S/36('16%,9-)>11?9>&*9"5 P& 0#79'193). M9,21*,&. &>&L9'*19,6.N? 7,90(-15 0)..1#*,-&. #3/09 1 4&>'&:,17/#*)? (0/,#"1&: &*)"1&*)1#9T/1,T1T,&$K7$"#$%&'&()"*?21&L>&7/5 #36L6:O4)#1=-9,E0'/:=-)"1&.7/,*6L9>#"1.?:9"1 U,9'46#"1.? -9#"9"1093 '9# #0/:O,/->&L3O -'9:/5./K41OK019*/0&:>1*&,9*6,)1/2#-9,9.1-91'*&,&5 #/09D? 0)",94-9:O4).1-'94-'1& 7/-9'9#-O 0395 #'O01&(-=?0)'1&#1/'O-&#*6(1E0?29(9D1#9./5 (-1&>')4@>&"*6,$ %)3 /' :&('9"? 7,-) 493&: #0/:&: />2,-)5.1&:01&(-)16.1&:=*'/K4194@/,9-'1&#7/*)"9'&: 07,/#*"6>*6,-&/#/21#*&:10)4-6416?4-3/01&"1&. '1&-0)"3&:#",/.'/K41?6:.6:O4/L,-&4-').?'1&5 K.193/ 6K.1&4@'1=*).? *9"1. 29,(-/? 29,(-/ 41&5 73).196*&'*)4-'1&P)4->10).0"/'*9"*94@.1=5 (-)>6(-"14@$V/2)34-3/01&"?"*E,)7,-)41OL93:9".9L'&#? - "*E,). #7/*"9'1& -979(93/ =W?./L3/#*9W#1=0P)416./.&'*&.7,-&3/./0).? 4@01>O? "1&() *,-&29 2)3/ -9#*9'/01W #1= '9( #95.).#/2O?'9(*)."1.#1=:&#*&K.)14/(9:&.)- #1&21& 1'').$ %/ /' -90#-& #*9,93 #1= (909W *9" (6P/Q S9.1=*9. 0#79'193& 01&4-/,)? "1&() */? 7,-) >9.74& 0)"01'*'&L/? U,9'46#"1&L/ 01'9? "*E,&L/2)301&>2141&>&.10)21*').-'904O?#'65 >1K.) /7/01&K41 '1& *)>"/ / '9# #9.)4@? / 7,94)? /2/01O-"94@? 7>9'94@ '9 7,-)#-3/KW? 9>& *9"P& / 5

6 K01&41&? / %/L6? /,&>1L11? / 01&,-&? / U1>/-/U11$ V/ 2)3) 0):O*"/0/ 71="'& 1 09,*/K41/0& 4@01>& 5 4-9#?"*E,)?'1&#*&*)?:6P'1&0,E41$S/-/#*9'1&:&(5 '9" 79.1=W < 79.1=W / 4-3/01&"6 (/2,).?.O5 (,).?#->94@&*').?//((9').7,-):941&>6(>9*9" 01&>6? / '1&#*,6(-/')..1#:/'9,-6-7/K01=4&5 '1&. '90,949:O4). -23O"9'& /01&4-"1 0 #7/#E2 *9" (&>1"9*')? #62*&>')? '1&6K019(/.1/')? 9 :&(5 '9"*9"29,(-/7,-&41&P#"6*&4-')$ X7$ "#$ %&'&()"* +,-)."/0#"1 :&#* :6P 6 V&L/? "*E,&.6493&P)41& #36P)3 0 01&>"1&: 7/"/5,-& #&,49 1 '1&#7/*)"9'&: 7/L/(-1& (64@9$ S/-/5 #*9013 *)4@? (>9 "*E,)4@ 2)3 /79,41&.? '9(-1&:O? Y=(,4&.? (,/L/0#"9-&.? Y1#*,-&. 1 (,/L1. S,-):941&>&.$ V/ /'1 3O4-O #1= *&,9-0 2E>6 1 0& 0#7/.'1&'194@50#7/.'1&'194@/71="').1(/5 2,). 4-3/01&"6? "*E,) 7/*,9U13 *9" 71="'1&? *9" &>&L9'4"/1*9"(/2,-&P)W$Z1&4@*9./:9",E*"9? 9>& *9" 29,(-/ 0-9.1&,-&'16 #&,(&4-'9 1 41&739? 7/P&L'9>'9 /7/01&KW / '9#-). "#1=416 "#1=(-6 %&'&()"41&2=(-1&./1.?29,(-/#",/.').?@/35 (&.-3/P/').Y6-01&>"1.7/(-1="/09'1& &(/2,/?"*E,&L//(Z1&L/(/K019(4-)39.$[91./1 7,-):941&>&? "*E,-),E0'1&P.1&>1 #-4-=K41& #7/*"9W+/'9#0/:&:M2,9-)>1:#"1&:N(,/(-&$ X+J(Y="*<*(KZ[XI68YE;Z7(W(VFK\([]( Modzie# z Polski coraz bli#ej Kurytyby W ramach m#odzie- "owego Tygodnia Misyjnego w Kurytybie w dniu 19 lipca br. odbdzie si w parku Papie"a Jana Paw#a II dzie& polski. We*mie w nim udzia# m#odzie" przyby#a z Polski, z innych krajów, a tak"e m#odzi Polonusi brazylijscy. Ks. Grzegorz Suchodolski z krajowego biura (DM w Warszawie poinformowa#, "e do Kurytyby przybdzie z kraju 4 biskupów, 475 osobowa grupa m#odzie"y, której towarzyszy' bd% przewodnicy (16 ksi"y i 7 osób $wieckich). Program spotkania bdzie si przedstawia# nastpuj%co: - godz. 15,oo koronka do Mi#osierdzia Bo"ego, - godz. 15,15 zawi%zanie wspólnoty ($piewy, prezentacja grup), - godz. 16,oo s#owo Gospodarzy i Pasterzy do m#odzie"y: Biskup Henryk Tomasik z Radomia, Biskup Rafael Biernaski z Kurytyby, ks. mgr Alceu Zembruski SChr przedstawiciel PMK w Brazylii, a tak"e lider miejscowej Polonii, - godz. 16,3o pokaz taneczny Para&skiej Grupy Folkloru Polskiego Wis#a z Kurytyby, - godz. 17,oo koncert polskiego zespo#u wokalnego z Siedlec: program pt. (piewnik papieski, - godz. 17,40 przygotowanie do Mszy $w., - godz. 18,oo Uroczysta Msza $w. koncelebrowana. Dla u#atwienia zebranym lepszej komunikacji ze strony polonijnych organizatorów wyst%pi w charakterze t#umacza pani prof. dr Aleksandra Piasecka-Till z katedry literatury i jzyka polskiego w Para&skim Uniwersytecie Federalnym w Kurytybie (UFPR). "#$%&'()$#%*+",-.#%" "#$%&' "#$%&'( )*$+,-.&/0( 1( 2,-1'3$$( $( 4&-5./0( 67)8.9:19.':;( <=>?5<=><@( (&')'*' "#+,-.'),#/.0")1,.)/2345'610-,.'7-0'8#(,.-9:;#6-52' <(5#: =>/78/?2.(@#/012'8#/(&')'*-"#+0A4BA.:?-,.'7-0'8/,.)/),.-9:C'.7#8'<(5+D"18',.-9: ;#6-52'<(5#E?'012'8/)#8#7F'6101C()/(GH#"6-.## I-5"&#/@- J(7K( N>/.1F"&#7K # N>/.-'G/.1M &'Q"&#7K R8#0/."16/6( ;'.")'0"&#/@-: <"#$%&' )'0#/.' 5#"61 01"1*'8/,.)/)8'")17K/G#@.'86P0 )S.')15###O6'8P0TF/28-M 7)-817K 2- &./0817K 0 I-5"7/: U#/"6/61? 5#"61 6/ 8#@218#/2-6'.*12-'2./M "'6P0:J-"1F"&'7/8)(.'0 7)'"#/ )'>-.P0 )'6.)1G1M 0'*'0#/5/&-./",-82/87F#01"1*'8/F,-7)6$)->'01 - /G#@.'7F+ 5(28-V7#,-5"&#/F ) 6/./8P0 )'F+617K,.)/).-"1F"&#/@-)'>-.7+:" ( A'6-G#'"60<(.161>#/)-"6'*',.)1@-6-0'M 8'&"#$%&'25'(,'G#+68#/8#'-"->1V,:<":S/8/21&M 6'W.)1G&-0"&#/@-OXK.?,-,.)/28#/@-./&6-.'IC< 0S.')15##?-.@'8#)'6-.'",-6&'8#'=F7'V0:Y'8'I'0M *'NN0BZ[4.:)I-5-8#$>.')15#F"&$0<(.161>#/?0#)1M 61 &'.2: YP)/9' W5/G,'? I.1G'"'I-5"&#0BZ[3.: <": S/8/21&6 )-.@'8#)-M 0'* 6'&%/ 0#/5( 0#)16 '.71>#"&(,' O)7)/,'8' ;/"-*/@- ) J)1G( \ 2/5/@'6' I.1G'"' I-5"&# 2": 2("),'"6/."60',-M 5-8#F8/@- 0 >.')15#F"&#7K -V.-2&'7K,-5-8#F817K: I.)1,-G8#FG1 &": S/8/M 21&6 )G'.* B] 5(6/@- A4B].:0<(.161>#/:I#/.0")/012'8#/0",-G8#'8/F &"#$%&# (&')(F/ "#+ 0 F+)1&(,-.6(@'5"&#G: ;/."F',-5"&-F+)17)8')-"6'8#/012'8'08'F>5#%")17KG#/M "#$7'7K0I-5"7/:<"#$%&'8-"#616(*06*(G'7)/8#(8' F+)1&,-5"&# "60$-%&B.($8)-C/0D(4'30)&E-(E%D(2).)5 8'E&-( F,1'*E90%E$)+9( 4G;,@: I./)/86'7F' 0",-M 6

7 G8#'8/F,-)17F'&"#$%&-0')'0#/.'A4["6.-80.')) '8/&"/G#5("6.'7F#: R.-7)1"6',.-G-7F' 0",-G8#'8/F &"#$%&# -2>1*' "#+ AA 7)/.07' >.: 0.'G'7K V0#+6-0'8#' -2,("6( &( 7)7# V0: Y'8' XK.)7#7#/5'0<(.161>#/:^,:&":S/8/21&6-"6'68#/_ 0/0",-G8#'8/F,'.'9##:" "#$%&"'()*+,)%&-$.)/.01.2'34.) /',).5.)6%$7.)89:;) ""#$%&'()&*+",&-./$%"0&"1&2&3%4.53(&6789&.:& 5& ;%()"4& <=.)4>:&?/& 5& 67E6&.:& 5B#F"0& $/& G/5(.%HB5(& IC.HB-/54,/& "&./%F/3%#0& )/5"3>(B& 5& F=L)"4>& %0/MH0& Q4%F/N.4$)"/& F/& /B.%HD()"-& @.(>-& %/B(0& 5& F(.(R""& Q(.S/& $4& I/P B4,"F4& P& F/$& 54%5()"4D& Q/M4>& 5& BHD& D"4N3"4:& U& F/P 5& V/D& *4+"3"()/& P& KT& $"434%>(& 9& BH3%)"(& 677W&.:& %/B(0& F./O/%3%4D&?/+P M4>& 5& K"/& $4& '()4"./:&V5(&+(B(& F=L)"4>&2X&BH3%)"(&6777&.:& /O>#0&F/0-,1&F./O/%P 3%(& F(.(R""& Q/M4>& 5& Y".D/)$& P&?K:&Z&+-BHD&2[[2&.:& %/B(0&F.%4)"4"/)H&)(&B()/P F/&P&TI:&Z&3"#,-&\&+(B&>4,/&F./O/%3%/5()"(&5&B4>& )4,/& "& (+/)-:& 8& +-B4,/& 2[[W&.:& 5F=+)/BH& F/+/)">)4>&& Q/M4>& T?:& 68&,.-$)"(& 2[[E&.:& %/B(0& D"()/5()H& %4D& F(.(R""& N5:& '=%4R(& 5& ^,-"(& Q.()3(& P& F.(3H& 5& B4>& F(.(R""& 6E& BH3%)"(& 2[6[&.:& %/B(0& `)B/)"4,/& 5& T()B/& `)Ba)"/& $/&?(+D(& P& KT]& (& X[& BH3%)"(& 2[66&.:& -B()/5"/)H& F./O/%3%4D& F(.(R""& >#0& "1& B.-$)4,/& %($()"(& 54>& "& db& J(F"B-01& <4)4.(+)#& G/5(.%HB5(& IC.HB-P /54,/& $+(&?/+/)""& U(,.()"3%)4>:& 8& +-B4,/& 2[[8&.:& %/B(0& D"()/5()H& F.%40/M/)HD& 3C.HB-/53=5& F.(3->#3H3C& 5& B()"4& %/B(0&F.%4)"4"/)H&$/&F.(3H&5&TS/&?(-+/:& & c(& 2[62&.:& %/B(0& F./O/%3%4D& F(.(R""&e5:&`))H&5&T()B()(&P&I.-%&;(3C($/]&,$%"4& %/B(0(& F.%4%& F./5")3>1& 3C.HB-/5P @:& '()& f& T.4O.)H& '-O"+(B& F.%4P >4>&./$%")H:& V/B/>)4D-& J"1$%-& '-O"+(B/5"& MH3%HP "#$%%%&'(")*+,"&-.(*/01/2%-*&3+$$ 80. rocznica pionierskiego lotu kapitana Stanisawa Skarzy"skiego 2 maja br. w Muzeum Paraskim w Kurytybie odbywa si" uroczysto#$ zwi%zana ze &wi"tem Narodowym 3 Maja. Uroczysty obchód zosta' zorganizowany przez konsula generalnego RP w Kurytybie p. Marka Makowskiego. Po od#piewaniu hymnu Polski i Brazylii pan konsul wyg'osi' okoliczno#ciowe przemówienie do zebranych przedstawicieli Polonii i Brazylijczyków - przyjació' Polski. Nast%pi'o otwarcie wystawy dla uczczenia 80. rocznicy lotu kapitana Stanis'awa Skar(yskiego w 1933 r. do Brazylii. Wystawa zosta'a zorganizowana przy wspó'pracy z Konsulatem: Domu Kultury Polska - Brazylia, Towarzystwa polsko-brazylijskiego Tadeusza Ko- 7

8 #ciuszki, Muzeum Paraskiego oraz Nexo Desing. Nast"pnie odby'o si" przyjacielskie spotkanie przy lampce wina, podczas którego trwa- 'y d'u(sze rozmowy Polonusów i brazylijskich przyjació' Polski. 678'9(7"4*:;,*9(1')*#)3)<''*+5,*67/0* =)/(7"4)*5*.3)">9''* $%.9:9 2,$ /(2)093) #1= 6,/4-)#*/K41-01O-9'& - /24@/(&. -3/*&L/ :621>&6#-6 0#7E>'/*) 79,9U19>'&:? 7/3/P/'&: 0 7/36('1/0&: 4-=K41#*/3&4-'&:%,9#\>11$ J,4)21#"67 %,9#\>11 [/#] Z&0*/' (& J>.&1(9 %97*1#*9(&"5,&*&.-('19^_.9:9 AB`a,$ 6*0/,-)3 0#7/.'19'O 79,9U1=$ V&L/ #9.&L/ ('19 "#$ b/2&,*/ F/,(&'/'#1-/#*93.19'/09') :&: 71&,0#-). 7,/2/#-5 4-&.$ V&L/ ('19 2)39 #7,90/09'9Y#-9K0$7/>/09$c#,E(01&,5')4@ 2)3 /2&4') [6#&>1'/ d621*#4@&" < 2)3) 7,&-)(&'* %,9-)>11 8ABe`5`A;$ c ",/'14& 79,9U19>'&: 71&,0#-):&:7,/2/#-4-'971#93f gs,9l'= 2)W 7,-&0/('1"1&. (64@/0). 7,-):941&>&. 0#-)#*"14@$ S/0#*9:O4& (-1&39 2=(O /(7/01&(-1O '9#-&: K019(/.&:,&>1L1:'/K41h$ c >1746 AB`a,$,/-7/4-=*/ 26(/0= 71&,0#-&L/ (,&0'19'&L/ 1 7,/01-/,)4-'&L/ "/K41/39 /,9-7>&29'11$ c ABCe,$ -26(/09'/ 4&'*,6. 79,9U19>'&$ ^_ 79i(-1&,'1"9 ABCB,$ 7/3/P/'/ "9.1&D 0=L1&>') 7/( 26(/0= '/0&L/ "/K41/39$ j26(/09'/ ",)7*= 1 01&P=$ ^_.9:9 AB,$ -/#*939 1'96L6,/09'9 ",)7*9 7/(4-9# 6,/4-)K41& /24@/(-/'&L/ :621>&6#-6 ^e$ >&419 6*0/,-&'19 79,9U11$ d9,()'93[/#]k,&1,&k9>4l/5(&",&*&.- ('19 C >1749 ABB`,$ <.19'/093 "#$ 7,939*9 F-&#3909 b/#*"/0#"1&l/ (,6L1. 7,/2/#-4-&. 79,9U11$ S/ A^ >9*94@ 7/#36L1 (6#-79#*&,#"1&: 0 (1&4&-:1 3/.-)D#"1&: 7,-)2)3 (/ %,9-)>11? 92) 7,94/09W :9"/.1#:/'9,-$ c >9*94@ ABCA5AB_A 7&3'13 7/#36L= 0 d6,)*)21&$ Z9-97,/#-&'1& 9,4)21#"679 [/#] Z&0*/'9 7/(:O3 #1= -9(9D (6#-79#*&,#"14@ 0 #*/3&4-'&: %,9#\>11 87,/2/#-4-79,9U11f Y9*"1 %/P&: j(,/019? Y9*"1 %/P&: - Z9-9,&*6$S,-&-A^>9*2)37,/2/#-4-&."9*&(,)1 7,-&- Am >9* &"/'/.&. 9,4@1(1&4&-:1 #*/3&4-'&:;$ AB#*)4-'19AB,$R:41&4[9'S90&3nn.19'/093 "#$ F-&#3909 7,939*&.$ j "/>&1 ^C 79i(-1&,'1"9 ABBm,$ /*,-).93 '/.1'94:= "9'/'1"9 0 #0/:&:.941&,-)#*&:(1&4&-:1$ S/(4-9# 7/#36L1 "#$ 7,939*9 F-&#3909 0& 0#7/.'19'&: 79,9U11 -/#*93-26(/09') /2#-&,')? '/0/4-&#') "/K41E3 826(/09 0 >9*94@ ABB`5 ^mmm;? "/'#&",/09') ^C.9:9 ^mmm,$ 7,-&- "9,()'939[/#]k,&1,&k9>4l/$ j "/>&1 -/#*93) 7,-&7,/09(-/'& L,6'*/0'&,&./'*)f #9>/'6 79,9U19>'&L/ 8^mmA,$;? 4&'*,6. (6#-79#*&,#"1&L/ 8^mm_,$;? "*E,& -/#*93/ (&()"/09'& 71&,0#-&.6 7,/2/#-4-/01 oy/'#&'@/,b/2&,*/h?9*9"p&#9>/'6oy9*"1%/p&: Y9*"1d/#41/39h?.1&#-4-O4&L/#1=07/(-1&.194@ K01O*)'179,9U19>'&:?./LO4&L/7/.1&K41W"1>"9#&* /#E2$ V/ /2#-&,'&? '/0/4-&#'& 1 U6'"4:/'9>'& 7/.1&#-4-&'1& -/#*93/ 7/#01=4/'& Ae "01&*'19 ^maa,$ 7,-&- 9(.1'1#*,9*/,9 97/#*/>#"1&L/ < 21#"679c9>(&.9,9p9>>&>/$ ^_.9:9 ^maa,$ 6,/4-)#*&: Y#-) K0$ "/'4&>&2,/09'&: - /"9-:1-3/*&L/ :621>&6#-6 7,-&0/('14-)3 9,4)21#"67.&*,/7/>1*9 H&,L1/ (9 b/4@9$ Z9 0#*=71& L/#7/(9,- 6,/4-)#*/K41 "#$ S,939* F-&#390 7/01*93 79#*&,-9.1&:#4/0&L/ d/k41/39?"/'4&>&2,6:o4)4@"#1=p)?#&.1'9,-)#*e0 - H&.1'9,16. oy9*&, G44>&#19&h? #1/#*,) -9"/''& /,9-87/.1./ ('19 7,94); >14-'1& -&2,9')4@ 8

9 /"/>14-'/K41/0&"9-9'1&$ F939 4&>&2,94:9 7,-&21&L939 0 ">1.941& 7/09L1? (/#*/:&D#*09 1 L3&2/"1&L/#"671&'19$ S/ -9"/D4-/'&: 6,/4-)#*&: G64@9,)#*11 /(2)39 #1= "/>94:9 0 L6#*/0'1& 6(&"/,/09'). #9>/'1&$ d1>9"#&* /#E2 0)7&3'13/ #9>/'? 92) 0,9-9,4)21#"67&. H&,L1/ (9 b/4@9? -& #0/1. (6#-79#*&,-&. "#$ 7,939*&. F-&#390&.? /,9- /2&4').1 "9739'9.1 1 #&.1'9,-)#*9.1? 0-1OW 6(-1930#&,0/09'&:5-7&0'O&>&L9'4:O5"/>94:1$ d9p(/,9-/0).e: 7/2)* 0 '/0/4-&#'&:? 41OL>&,/-01:9:O4&:#1=2,9-)>1:#"1&:#*/>14)?'97909.'1& 01&>"1. 7/(-10&. (>9 6,29'1#*)4-')4@,/-01O-9D %,9#\>11? 9>&,E0'1&P #-4-&LE>'). -94@0)*&. '9( "/'",&*'). 01&>/>&*'1. 0"39(&. 7/>#"1..1#:/'9,-) (1&4&-:9>')4@ 0 (64@/0),/-0E:#*/3&4-'&:0#7E>'/*)"9*/>14"1&:$ S/#-4-&LE>'& 0#7E>'/*) -9"/''&.9:O #0/14@ #",)2E0 #71#6:O4)4@ < 4-=#*/ 29,(-/ (/"39('1& 5 (/"/'9'19 #0/14@ -9"/'E0? 4-) -L,/.9(-&D -9"/'')4@ 0& 0#7E>'/41& d/k41/39? :9" *&P 03/P/'&: 7,94) 0,/-0E: /K019*)? /71&"1 -(,/0/*'&:?,EP'/,/('&: (-1939>'/K41 #7/3&4-'&:$ j9#*9'9019. #1= 4-=#*/ 1 7)*9. < '9,9-1& #9. #1&21&f 4-) '1& 7/01''/ #1= 7,-&7,/09(-1W g#-4-&le3/0)4@ 29(9D *&,&'/0)4@h 039K'1& 0 #*/3&4-'&: %,9#\>11? 92) 7Ei'1&: 7/7,-&- /(7/01&('1& /7,94/09'1& "#1OP"/0& 7/"9-9W S/>#4&1[&:d/K41/3/014-&L/(/"/'9>1[&:#)'/01& '9j1&.1d,-)P9X01=*&L/$c).1&'19.9"*69>')4@ (6#-79#*&,-) 7/>#"14@ 7&3'1O4)4@ 7/#36L= 0 *9.*&:#-&: 9,4@1(1&4&-:1 #*/3&4-'&:f "#$ 7,939* F-&#390 b/#*"/0#"1 < 7,/2/#-4-79,9U11 K0$ [6() V9(&6#-9? "#$ "9'/'1" H*9'1#390 Y6#-9" < 7,/2/#-4-79,9U11 Y9*"1 %/P&: Y13/#1&,(-19? "#$ d9-1.1&,-c/:'/<7,/2/#-4-79,9u11y9*"1%/p&: j(,/019? "#$ Y9,19' d6>&#-9 < 7,/2/#-4-79,9U11 K0$ [9'9 q19''&)9 - J,#$ Z1& 0).1&'19. 1'')4@ 7/#>"14@.1#:/'9,-) 7,946:O4)4@ 0 *9.*&:#-).,&L1/'1& ",9:6$ [&#*&. L3&2/"/ 7,-&"/'9') / 7/*,-&21& 7,-&7,/09(-&'19 *9"1&L/ #*6(16.$ F-) :9"9K 1'#*)*64:9 '96"/09 >62 29(94- (-1&:E0 7/>#"1&:(19#7/,)7/(&:.1&#1=*9"1&L/0)-09'19r 74J(;)-$4/*&(6\V;F]K7Z(KVG+( ( "#$%&%'()*+%,(-).(/( "#$%&#'(&)*+'#,-./010'&#234%&(&56475'8'9:(;0<'' 8'6024,&4'=>?@=AB' 62)#0#/8#/>(2)#9'&6?%/0G#/V7#/?0&6PM.1G G#/")&' 6'& 0#/5( 8'")17K.-2'&P0 8#/ 2)#'*' %'28' ")&-*'? 0 &6P./F (7)-8- >1,-2"6'0 F+)1&',-5"&#/@-?K#"6-.###&(56(.1:;V.P2G*-2/@-,-&-5/M 8#'>.')15#F"&#7KI-5-8("P08#/G'6'&#/@-)',-6.)/M >-0'8#':U'2G#/8#`F/28'&8'5/%1?%/-2A44Z.-&( 8' 8'F"6'.")/F (7)/58# 0 S.')15##?,-0"6'*/F 0 BZBA.-&(? a/2/.'581g R8#0/."16/7#/ I'.'81 2)#'*' &#/M.(8/& 9#5-5-@##,-5"&#/F: ;#/5-5/68#/ "6'.'8#' - (.(M 7K-G#/8#/ 6/F F/218/F 8' &-8618/87#/,-5-8#"61&#,.)18#-"*1 0 &-Q7(./)(56'61: <#/.(8/& 6/8 )-"6'* (.(7K-G#-81 0 B34:.-7)8#7+,.)1>17#',#/.0")17K,-5"&#7K &-5-8#"6P0: XK+6817K 2- "6(2#-0'8#',-5M "&#/F5#6/.'6(.1#F+)1&'>1*-0#+7/F8#%G#/F"7:U'B[ G#/F"7)@*-"#*-"#+A[:&'8212'6P0?0V.P28#7KI-5-M 8("#-.').2)/88#S.')15#F7)171:I#/.0"#'>"-50/87#0 A4B].-&(-,(")7)$G(.1(7)/58##>+2$,.)17)18#'` "#+2-.-)0-F(&(56(.1,-5"&#/F0S.')15##:C-%5#0-V7# 01&')'8#'"#+>+2$G#/`>'.2)-2(%/?>-0",P*,.'7' 8' 5#8## I-5"&' \ S.')15#' G-78- &(5/F/: U'"#.-2'71 %'*(F$? %/ 8#/ G-@$ &-.)1"6'` ) 2->.-2)#/F"60' I-5M "&#/F b/5/0#)f#? ) &'8'*( "60-.)-8/@- ",/7F'58#/ 25' I-5-8##?7)15#bcII-5-8#':O1@8'*6/F6/5/0#)F#2-7#/.' 2-.-2'&P08'7'*1G@5->#/?8#/G'@-615&-0dG/M.17/I-*(28#-0/F:Y'&06'&#/F"16('7F#)'#86/./"-0'` G*-217K I-5-8("P0 61G 7- "#+ 2)#/F/ 0 &.'F( #7K,.)-2&P0? &(56(.$? G()1&$? ",-.6/G # K#"6-.#$ I-5M "&#e<6-v7-v6(g-78-)'8#/2>'*fr"#*(f/)/"0-f/f " V,.)/&')'`>.')15#F"&#GI-5-8("-G#-.@'M 8#)(F+0"6'0+)2F+`gR.-&#I-5"&#g: h5' G#/")&'Q7P0 G#'"6' 8'F>'.2)#/F,-5M "&#G /5/G/86/G F/"6,'.&? ' 0 )'"'2)#/ 5'" #G#/8#' Y'8'I'0*'NND#$%&'()*$)+,-,).$/$)+,'0$)11E:b/./8 6/8",/7F'58#/)'@-",-2'.-0'8-,.)/2,#/.0")$0#M )16$=F7'^0#+6/@-0S.')15##:Y/"66-G#/F"7/?&6P./ 8' 7-2)#/Q >'.2)- 7K+68#/ -20#/2)'F$ G#/")&'Q71 G#'"6'? -.@'8#)(F/ "#+ 6( 0#/5/ #G,./)1 -&-5#7)8-M V7#-017K?061G6'&%/0#+&")-V`V0#$68' K#./5#@#F817K)0#$)'817K)K#"6-.#$I-5"&#:I'.&"6'8-0# F/28$)'6.'&7F#6(.1"617)817K<(.161>1:O)/9-0$6/M 9

10 @-6/./8(F/"6I-5&'h'8(6'L#7#/7&#2/d>./(?G#/")M &'F$7'-2,-7)$6&(5'6i4:0S.')15##:R.-2)#*'"#+0 ;#58#/?,Pj8#/F5-"1.)(7#*17'*$.-2)#8+8'T'-5)#/:; 6.'&7F/ -&(,'7F#.')/G ) -F7/G 2-"6'*' "#+ 2- "-M 0#/7&#/@-*'@.(?',-,-0"6'8#('.G##@/8/.'*'d8M 2./"'0"6$,#*'2-0-F"&'#,.)/")*'")5'&>-F-01:I- )'&-Q7)/8#(2)#'*'Q0-F/8817K8#/G#'*'@2)#/0.'M 7'`?'8#;#58-?'8#T'-5)#/8#/8'5/%'*1F(%2-I-5"&#? G#'*'V0#'2-G-V`?%/08'F5/,")1G01,'2&()8'5'M )*'>1"#+00#+)#/8#(:T2/712-0'*'"#+8'01F')22- d8@5##?'>1,-&#5&(5'6'7kg#@.-0'`2'5/f)'0#/5&$ 0-2+: I'8# h'8(6' F/"6 >'.2)- )''8@'%-0'8' 0 "0-F$,.'7+: =,.-0'2)'8#/ &'%2/F -"->1? &6P.' 6( 2-6.)/ ",.'0#' F/F 0#/5/ "'61"9'&7F#: ;#2'`? %/ I'.& Y'8' I'0*' NN 6- F/F %17#/: I-&')(F/ G# 0")1"6&#/ ->#/&61: C#+2)1 "6.)/5#"61G# '.'(&'.#'G# -.-)*-%1"M 617K&-8'.'7K0&")6'*7#/,'.'"-5#"6-#6(&#5&'8'V7#/ knk:0#/7)817k2./08#'817k2-gp0",.-0'2)-817k ) 6/./8( "6'8( I'.'8'? 0 &6P.17K 2'08/F G#/")&'5# -"'28#71,.)1>15#))#/G,-5"&#7K:;,#/.0")1G2-M G( (.)$2)-81 F/"6 "&5/, ),'G#$6&'G#./@#-8'581G )0#$)'81G#)I-5"&$?@*P08#/.+&-2)#/*-:O$'.61&(*1 01&-8'8/ 8' G#/F"7( F'& 7K-7#'%>1 G#&.-"&-,#F8/ G#8#'6(.&# Y/)("' >$2j C'6&# S-"&#/F 01&-8'8/ 0 ")1")7/),#8#-.':;#+&")-V`'.61&(*P0",.-0'2)-8- F/28'&)I-5"&#:U#/>.'&(F/6(l,#"'8/&?2./08#'817K ")&'6(*/&? 5'5/7)/& 0 "6.-F'7K./@#-8'5817K? K/.>P0 G#'"6? ->.("P0? &#5#GP0m:: h.(@' 7K'*(,' 01,-"'M %-8' 0/ 0")/5&#/ G/>5/? 8'.)+2)#',.'71? ",.)+61 2-G-0/? ->.')1? F/"6 6/% 6.-7K+ )2F+` (&')(F$717K K#"6-.#+,-5"&#/@- -"'28#760' 0 I'.'8#/: ; &-Q7( I',#/%: h-g 0 6.'7#/ 0#)161,',#/"&#/F ("6'M 0#-81>1*8'"6'2#-8#/nX-(6-I/./.#'g?@2)#/06.'&M "*(%1 )' &',5#7+: I.)/2 8#$ "6-# 2./08#'81 &.)1% :; -*6'.)( )8'F2(F/ "#+,-V0#+7-81,.)/)Y'8'I'0*'NN->.')C'6&#S-M "&#/F X)+"6-7K-0"&#/F? ->-& ",/7F'58#/ )'GP0#-81 # 01&-8'81 0 X)+"6-7K-0#/ K'96 ) 61G "'G1G 0#)/M.(8&#/G:b--.1@#8'58/2)#/*-'.61"6P0)I-5"&#>(M 2)#2(%/)'#86/./"-0'8#/S.')15#F7)1&P0:C8#/)'9'M "718-0'*'.)/j>' ny/)("' C#@.'86'g? &6P.' )-"6'*' 01&-8'8')-&')F#0#)161 I',#/%'0<(.161>#/#,-M 2'.-0'8' F/F G#/")&'QM 7-G:I.)/2&-5/F81G#7K'M *(,'G# "6-F$ 2./08#'8/ 0-)1 &-88/,.)10#/)#-8/,.)/),-5"&#7K /G#@.'8M 6P0 5(> 01&-8'8/,.)/) 8#7KF(%8'G#/F"7(0I'M.'8#/: U#/&6P./ 2.'>#8#'M "6/?F/2/8)8#7KG',/*8/ 2./08#'8/ &-*': b- 25' S.')15#F7)1&P02(%'/@)-61&': b/.') 7)'" 8',-2)#0#'8#/,-5"&#7K,-G8#&P0: Y(%,.)/20#)16$0,'.&(Y'8'I'0*'NN0#/5/"*1")'*/G- "6-F$71G 6( F/@- G-8(G/87#/? -,#8#/ >1*1.'7)/F 8/@'6108/: Y/"6 6-,#/.0")1,-G8#& Y'8' I'0*' NN F'&#,-"6'0#-8-0S.')15##?-2"*-8#+7#'2-&-8'8-Bo,'j2)#/.8#&'BZ[B.-&(:;#2)#'*/GF(%>'.2)-0#/5/,-G8#&P0 8'")/@- 0#/5&#/@-.-2'&' "6-F$717K 8' 0")1"6&#7K&-8618/86'7K?./,./)/86-0'*1.P%8/,-M )#-G1?0#+&")-V`>(2)#*',-2)#0:b/8)2/712-0'8#/ 01@.'* 0 G-F/F &5'"19#&'7F# 8'FG8#/F(2'817K.)/j>: b(0#)/.(8/&y'8'i'0*'nn8#/)@'2)'"#+)"150/6&$? &6P.',-)-"6'*'0G-F/F,'G#+7#:T./")6$&":S/8/M 21&6W.)1G&-0"&#0",-G#8'*G#?%/@216/8#/)>16,-7K5/>8/ -,#8#/,.)/&')10'* I',#/%-0#? 6/8 VG#'* "#+? %/ 8#/ 0")1"6&#G G("# "#+,-2->'`: T' 6- >/) 6.(2(.-),-)8'F+,-G8#& C#&-*'F' <-,/.8#'?,.)/M 6( 0 BZZi.-&( ) 7/86.(G G#'"6' # -2M./G-86-0'8-:I-G8#&6/8>1*2'./GG#'"6'b-.(M 8#'?)-&')F#kk:5/7#'IJL:I-7)$6&-0-"6'*,.)1I5'7( I-5"&#G: h)#v 8' -28-0#-81G 7-&-5/ )8'F2(F/ "#+ 6'>5#7',-V0#+7-8' 0#)17#/ 0 <(.161>#/,./)12/86' JIL/7K';'*+"1?7)*-0#/&'6.'&6-0'8/@-F'&-"1GM >-5 ->'5/8#' &-G(8#)G( 0 p(.-,#/: I-"6'7# >'.2)-,-,(5'.8/F? ")'8-0'8/F # 7/8#-8/F 0 S.')15##: I-,(M 5'.8-V` >1*/@-,.)10P271 O-5#2'.8-V7# F/"6 8' 615/ 2(%'? %/ 0 >.')15#F"&#7K "&5/,'7K G-%8' )8'5/j` 0P2&+8')0'8$-2F/@-8')0#"&'n;'5/"'g:' I-01FV7#(),'.&(6.'9#'G2-&-5/F8/@-9.'M,(F$7/@-G#/F"7':T8'F2(F+"#+,.)/29(6(.1"617)81G? 8#/"'G-0#61G0&")6'*7#/C()/(GO)6(&#;",P*7)/M "8/F:=@.-G81?0#2-7)81)2'5/&'@G'7K?G'&")6'*6 m:-&'?f/@-01"-&-v`abg:fffy'&0#+&")-v`#8817k >(218&P0 )',.-F/&6-0'817K,.)/) 8'F"*188#/F")/@- >.')15#F"&#/@- '.7K#6/&6' ="7'.' U#/G/1/.' ->5'81 F/"6-8/ )/ 0")1"6&#7K " $: WG'7K -22'8-2-(%16&(0A44A.-&(?F/@-,.-F/&6'865#7)1*"->#/ 06/21Zi0#-"/8#>1*7'*17)'"7)1881)'0-2-0-: X)'"8'0#)16+0&-5/F8/F,-5"&#/F-.@'8#)'M 7F#: <#/.(F+ "0-F/ &.-&#,-8-08#/ 2-7/86.(G: b1g.')/g ",'7/.(F+ "6'.1G#? 0$"&#G# (5#7)&'G#? "$ -8/ 8'615/0$"&#/?%/017-9'8-)8#7K.(7K&-*-01:T'M 10

11 G#/8#-8-F/8'2/,6'&##'5/F/",'7/.-0/:R2'F+"#+ 2- "#/2)#>1 B44 5'6 b-0'.)1"60' #G#/8#' C'.")'*&' YP)/9' I#*M I.)/2 >(218&#/G "6-F$ 20' "'G-7K-21? ->')G#/F"7-0$./F/"6.'7F$?'5/,.)16'>5#7'7K)8'FM 2(F$ "#+ >#'*-M7)/.0-8/ 8'5/,&# I-5"&#: =,.-0'2)' G8#/ ;*-7K? '5/,-2&./V5'? %/ >'.2)#/F 7)(F/ "#+ I-5'&#/G 8#% ;*-7K/G: U#/ (2'F/ G# "#+ ("6'5#`"&$2(8#/@-6'&'G#*-V`2-8'")/@-&.'F(:; &'%21G.')#/ 2-"&-8'5/ -.#/86(F/ "#+ 0/ 0")/5&#7K 8#/ I-5-8## ) d82%/5#&$ S-.1": I.)1")*- 8' 8#/ I-5-8("P0? 21"&("F' >1*' >'.2)- 7#/&'0'? )'"6'8'0#'5# "#+ 0 F'&# &-8&./681 ",-"P> G-@$,-M GP7.-2'&-G G#/")&'F$71G 0 S#'*-.("#: U'F0#+&M *1G#"#+8#/0#/5&#/:L/7)@21)->'7)1*/GF'&#/"&'.>1 &.1F$ >1*/G 0 ")-&(: ; %17#( 8#/ 0#2)#'*/G 6'&#/F #5-V7#"6.-FP05(2-017Kl>(61?&#/.,7/?"(&8#/?&'96'M 81? ",-28#/? 7)',&#m: I-7K-2)$ -8/ 7K1>' )/ 0")1"6&#7K./@#-8P0 0 I-5"7/? "$ 0*'"8-V7#$ I-5M "&#/@- T/",-*( b'q7' L(2-0/@- ) I'.'81 n;#"*'g? &6P.1F/"6",'2&->#/.7$)'*-%-8/F0BZA[.-&(,.)/) b'2/(")' C-.-)-0#7)' ni'.'q"&#/f W.(,1 a-5&5-.( I-5"&#/@-g: T/",P* F/"6 8'2)017)'F '&61081? "$ 28#? %/8',.P>1,.)17K-2)#B34-"P>:;V.P28#7K"$)'M.P08- "/8#-.)1 F'& # G'*/ 2)#/7# 0 0#/&( ] \ 3 5'6: Y/@- 01"6+,1 "$ >'.2)- >'.08/? 7K'.'&6/.1)(F/ F/ %101 6'8#/7?,#+&8- "6.-FP0 # K'.G-8#' G()1&#? V,#/0(#&-5-.P0:d6.'&71F8/01"6+,1-@5$2'>'.2)- 5#7)8' 0#2-08#': ; (>#/@*1G.-&( n;#"*'g )2->1*' "/.7'0#2-08#0J)/")-0#/06.'&7#/2-.-7)8/@-kc a/"6#0'5( I-5-8#F817K T/",-*P0 a-5&5-.1"617)817k: I-2->81G ()8'8#/G 7#/")$ "#+ 01"6+,1 n;#"*1g 0 <(.161>#/? -.@'8#)-0'8/ "$ 8' "7/8'7K 8'F5/,")17K 6/'6.P0:I.)17K-2)#&-G,5/60#2)P0?"$0V.P28#7K I-5-8("# # S.')15#F7)171? ' 2(%$ 7)+V`,(>5#7)8-V7# "6'8-0#$G*-2)#5(2)#/:U'F>5#%")',.P>')/",-*(G' "#+ -2>1` )' 20' 28#? 0 0#+&")-V` 7)*-8&P0)/",-*(8'7-2)#/Q,.'7(F/5(>(7)+")7)' 2-")&P*: I-20#/7)P.8'&-8#/7&-5/F8/@-#86/8"10M 8/@- 28#' ",+2)-8/@- 0 <(.161>#/ 8'F5/,#/F 01,-M 7)$`?)/>.'`G1V5#?,-"(G-0'`2)#/Q#01,#`&-5/F8$,1")8$>.')15#F"&$&'0+0F/281G)5#7)817K,'.&P0: ;1>P. 01F$6&-0-6.(281? '5/ 2/712(F+ "#+ 8' I'.q(/ 2'" I/2./#.'"?,-*-%-81 8' ->.)/%'7K <(.1M 61>1?@2)#/)8'F2(F/"#+"*188'-,/.')2.(6(:O*188' 25'G#/")&'Q7P0<(.161>1?'5/)/0"612/G,.)1)8'M F+?%/07)/V8#/F8#78#/"*1")'*/G-=,/.'d.'G/: b-7-)->'7)1*/g)','.*-2/7k:r56.'8-0-m 7)/"8' '.7K#6/&6(.' ->#/&6(? 01>(2-0'8/@-,.)/2 A45'61?06-,#-8'0V7#'812'08/@-&'G#/8#-*-G(? 0")1"6&--6-7)-8/>(F8$#(.-)G'#7-8$)#/5/8#$: T/ 0")1"6&#7K "6.-8 -,/.' ->5'8' 0-2$: ; "6'0#/,-2)#0#'`G-%8'0#/5/@'6(8&P0& K.1>?.-),-)8'F+ 615&- &'.,#/? "$ 6/% %P*0#/: h.-@' 0/FV7#-0' 2- -,/.1 0#/2)#/,.)/) 2.(7#'8/ G-"6&#: =>-&(.0#"6/V7#'81"&'58/,-&6P.17K",*10'&#5&(M 8'"6-G/6.-0/F 01"-&-V7# 0-2-",'2? ' 2--&-*' & K? 0",'8#'5/,'7K8$717K &0#'6P0: -,/.1 (.)/&'F$71? '%(.-01: <-8"6.(&7F'F/@-)>(2-0'8'F/"6)/"6'5-017K.(.:T )/08$6.),-,.)/),-5#0+@5'8-01 2'7K 0#2'` 2(%$,-*-%-8$ 0 2-5/ "7/8+ -,-0#/.)7K8# 344 GA -.') 'G9#6/'6.'58#/("16(*-0'8/A:344G#/F"7"#/2)$717K: b'&#/f2.(@#/f-,/.18#/g'8#@2)#/8'v0#/7#/:o,/m 719#7)81?,.)1F')81&5#G'6G#/F"7',-)0'5'8'7K0#5+./95/&"F#:C#*/)'&-Q7)/8#/28#': I-)8'F$7 &-5/F8/ (.-&# G#'"6'? &#/.(F+ "#+,-8-08#/2-,'.&(:Y/"6#7K6(01F$6&-0-2(%-:O6'M 61"61&#,-2'F$?%/i4G A 6/./8P0)#/5-817K,.)1,'2' 8'BG#/")&'Q7'<(.161>1?0@:G-F/@-.-)/)8'8#'6-./&-.2V0#'6'?8#/"*1")'*/G-,-2->81G0"&'j8#&( 0 #881G G#/V7#/: =@.P2 S-6'8#7)81? &6P.1 F/"6 F/2M 81G ) "1G>-5# G#'"6':.,2$%3,4) 51678#978) :*;<=>,),'?$2,@A Pielgrzymka duszpasterzy emigracji polskiej (Rzym: listopada 2013 r.) W dniach od 18 do 21 listopada br. odbdzie si pielgrzymka duchownych duszpasterzy polskiej emigracji do grobu $w. Piotra i b#. Jana Paw#a II w Rzymie. Warto zaznaczy', "e program spotkania zapowiada si bardzo interesuj%co. Midzy innymi: Msze $w. koncelebrowane z ró"nych bazylikach pod przewodnictwem: kard. Zenona Grocholewskiego, arcybiskupa Szczepana Weso#ego, arcybiskupa Józefa Kowalczyka Prymasa Polski, biskupa Wies#awa Lechowicza. Odbdzie si sesja po$wicona duszpasterstwu emigracji w Audytorium Augustinianum" z udzia#em kard. Antonio Maria Vegliò - przewodnicz%cego Papieskiej Rady ds. Duszpasterstwa Migran- 11

12 tów i Podró"uj%cych. W $rod 20 listopada odbdzie si audiencja z Ojcem $w. Franciszkiem. " "/%()%0$1("#$2"3)(45%$1#("67.51(8$#%*'79" <-5/F819.'@G/86l:6$,7;4%*4%("1"<=5%(>2 "6'8#G2-.-"*/G2-6/F&'.#/.1?G-F'"6'.M ")' "#-"6.' b/./"#' G#'*' ->-0#$)/& G8#/ n>'0#`g: ;)#+*'G8#/0#+7?&#/21G#'*/G-&:A5'6'0,-5/# )-"6'0#*'G8#/8'2,-6-&#/GnJ'7)6'g?'"'G',-5/M 7#'*'>'0#`"#+)/"0-F$.P0#/V8#7$\&()18&$L(20#M "#$ J'F7K/5: N F'? G'*' &(5&'? "6-7)1*/G "# ' 6)0: >1*- U' ")7)+V7#/? 0 61G "'G1G G-G/87#/,.)/7K-2)#*',.)/)&*'2&+0.'7'F$7'),-5'n;'0.)(5&'8#'g#"*1M ")$7,5("&?,-2>#/@*'#0#2)$78'0-2)#/GPF&',/5(M "#&? 012->1*' G8#/? 016/5/,'*' 0-2+ # )'8#-"*' 8' I-"'2+D-&:344Mi44G:E?,16'F$77)1F/6-F/"62)#/7M &-: = 61G #8712/87#/ 8#&6 G# 0.-2)#8#/ 8#/ GP0#*: N &#/21 6'% n;'0.)(5&'8#'g,.)1f/7k'*' 2- I.)1/G1V5' 8' 7/./G-8#/ V0#+7/Q &',*'Q"&#7K &": O6'8#"*'0'O-5/7&#/@-0BZ]i.:?07)'"#/",-6&'8#' "#+ )/ G8$? &5/.1&#/G NN &(."( ",16'*'l na.'8(8#(? 7K.->/7)&(m7)1610#/")?7)18#/0#/")eW21>1G8#/ F'?6->16(7#/>#/8#/>1*-mN-,-0#/2)#'*'G#F'&6- >1*-: I.)1 8'F>5#%")/F -&')F# )',16'*/G G-F/F "#-M "6.1 b/./"#? 7)1 6-,.'02' # 7)1-8' 6-,'G#+6'e N -8'?F(%F'&-)'&-88#7'?-2,-0#/2)#'*'lnI'G#+6'G# 8#@21 8#/ )',-G8+? >- 8#@21-2 G'G1 615/ 8#/ 2-M "6'*'G7-06/21g: Y'&- 2)#/7&- 5(>#*/G "#+ >'0#` ) ;-F6&#/G -2 O6.1&'? "6'.")1G - A 5'6': =2 0#-"81 2- F/"#/8# 6.)/>'>1*-,#58-0'`@+"#:;)#G#/,-"1*'8-G8#/2- =7K.-8&# O#P"6. O*(%/>8#7)/& O6'.-0#/F"&#7K 0 J1M G'8-0#/:b'G5(>#*/G)/"*(7K(8'9#"K'.G-8##01M ")(&#0'`8'&5'0#")'7KG/5-2#/)8'8/F'&n05')*&-M 6/&8',*-6/&g##88/:;nY'"/*&'7Kg##8817K,.)/2M "6'0#/8#'7K O#-"6.' dg>.-)f' )5/7'*' G#.P%8/.-5/ )/V,#/0'G#: h-")&-*10j1g'8-0#/")*-"#+00#/&(o 5'6: CPF &()18 ;-F6/&?,- 0'&'7F'7K?,- C")1 V0: O)/2*2-n)',#"(g2-A&5'"1)8'F"6'.")$G-F$"#-"6.$ Y'2)#$: N 06/21 F',.-"#*/G F$l ny'2)#(? )',#") # G8#/mgh1./&6-.")&-*1a#.5/F)@-2)#*"#+?'5/)'%$2'*? >1,.)1")5#.-2)#7/: C'G' %17)1*' "->#/? %/>1G >1* G#8#"6.'8M 6/G: C#8#"6.'86(.1 8'(7)1* G8#/ "6'.")1-2/ G8#/ I'0/*O)'F8':J')6-8'0/6G#'*/G")7)+V7#/"*(%1` 2-C")1V0:<":S#"&(,-0#)I.)/G1V5'?&6P.1>1*0 J1G'8-0#/: N &#/21 6- )'&-G(8#&-0'*/G.-2)#8#/? 6- G-F/ "#-"6.1 <'"#' # b/./"#' )'7)+*1,-&,#0'` )/ G8#/ln61")&(7#/?612-")&-*1egdF'8'6-lnF'&G8#/ 8#/)',#")/7#/?6-8#/>+2+'8#@+"#,'"*?'8#8#/,PF K.-8&#? '8# 2- &-V7#-*'? '8# 8#/ >+2+ F'2*? '8#,'7#/.)' GP0#*m M./0-5(7F' 8' 7'*/@-: ;6/21 C'M G'G8#/0)#+*'0->.-8+#.)/&*'ln)',#")+7#+a.'M 8(V? )',#")+ m: G'") "#+ >'0#` 0-7K.-87/? 6- "#+ >+2)#/")>'0#*0")&-5/:T6/@-#6'&8#78#/>+2)#/:::g I-8#/0'% 8#/ G#'*/G G/6.1&#? '8# 5'6 0*'M V7#017K?>-)'5/20#/i.-&%17#'?0#+70,#"'5#G#2'M 6+(.-2)/8#'9#&71F8$l_cNNNBZB]?2-,#/.0")/F&5'"1.-&( ")&-58/@- BZBZMBZBA4: d &#/21 8',#/.0")1 &0'.6'*,-&')'*/GV0#'2/760-)-7/8'G#)@P.18' 2P*ln>'.2)-2->.)/g?6-G8#/)'7)+5#")'8-0'`: I- "&-Q7)/8#( o &5'"1 ")&-*1,-2"6'0-0/F )2'*/G/@)'G#82-]&5:W#G8')F'58/F0O'8-&(:; J1G'8-0#/ G#/5#VG1.P%817K 8'(7)17#/5# # 8'(7)1M 7#/5&#? F'& h->.-0-5"&'? ;'F"P08'? U-0'& # #88#: U-0'&@.'*8'"&.)1,7'7K#)'*-%1*7KP.:C8#/)5/7#* '2)#/0/7)&'V,#/0'g:N7KP.V,#/0'*./9./8ln=F2'M 8'?2'8'D>#"E?-F2'8'?-F2'8'?2'g:N2.(@')0.-6&'l nd2'5/fm%/w.)/5'?>-6-2)#v8#/2)#/5'?'2'5/fm%/0 &P*&-?>-6-2)#VU#/2)#P*&-g#./9:n=F2'8'mg: C#/5#VG1?&#/21>1*/G0A&5'"#/?&'6/7K/6+ &": ;.-Q"&#/@-: R"#'2*/G "->#/,/08/@-.')( 0 -"6'68#/F*'07/?',.)/2/G8$7K*-,1F'&2.$@#?./,/M 6/7#'.)/:NF'?)>168#&?)61*(2'0'*/G#G,.)617)&#,- (")'7K:T'(0'%1*6-&":;.-Q"&#?)'0-*'*8'V.-2/&# &')'*G#GP0#`,'7#/.)m=F7)/8'")?T2.-0'V?;#/M.)+?B4,.)1&')'Q?_@.)/7KP0@*P0817K?_O'&.'G/8M 6P0 V0:? o,.'02 0#'.1: d F'? 8'(7) GP0#` 7-2)#/88#/8'@*-"02-G(.'8-#0#/7)P.?01./71M 6-0'*/G?F'&)&'.'>#8(G'")18-0/@-:;./)(56'7#/ &":;.-Q"&#,-0#/2)#'*l nt' 6-? %/ (G#'*/V? 6- )' 6/ r,.)617)&#s2-"6'8#/")5#8#f&'8'*',+615&-b4.')1g:n 2-"6'*/G: Popieraj pras polskojzyczn" w Brazylii Z#ó$ pomoc na konto PMK: Bank Itaú: Agencja 3812, Numer konta: Biuletyn Echo Polonii Brazylijskiej zosta przygotowany do druku w Chaupniczej Oficynie Komputerowej ZM w Kurytybie2( Nakad ad 500 egz. Projekt winiety: Eluta Sta$ko-Smierzchalska z wydawnictwa Hlondianum w Poznaniu. PMK nie ponosi odpowiedzialno"ci za tre"% artykuów autorskich. Zezwala si& na dokonywanie przedruków pod warunkiem podawania 'róda. Materiay do publikacji prosimy przesya% na adres siedziby rektora PMK: Rua Gilherme Ihlenfeldt, Curitiba PR?0@"4("(/)*$"*?*#A)74%514=B revista@polonicus.com.brc")*%a7)d,7?$#(e;%$+(257;2@) 12