Krystyna Iglicka Katarzyna Gmaj Od integracji do party cypacji Wyzwania imigracji w Polsce i Europie From Integration to Participation Challenges for Immigration in Poland and Europe Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR Warszawa 2015 ß Scholar
Spis tresci Wprowadzenie 15 1. Polityczna partycypacja imigrantöw oraz/lub obywateli paristw trzecich przebywajqcych wpolsce 20 1.1. Wstgp 20 1.1.1. Jak wazne jestzagadnienie politycznego uczestnictwa imigrantöw, w tym obywateli paristw trzecich, w mediach, spoteczeristwie oraz partiach politycznych? 20 1.1.2. Krötkie wprowadzenie do historii imigracji oraz aktualnych problemöw imigracyjnych i integracyjnych 21 1.1.3. Zmiany demograficzne i aktualna sytuacja migracyjna w Polsce 24 1.2. Przeglqd badari 26 1.2.1. Badania dotyczqce sytuacji krajowej 26 1.3. Warunki prawne i przepisy dotyczqce systemu politycznego i partii 28 1.3.1. Prawne warunki uczestnictwa w wyborach (na szczeblu lokalnym, regionalnym, krajowym i w strukturach Unii Europejskiej) 28 1.3.2. Kto moze wstgpic do partii politycznej? 28 1.4. Rzeczywisty stan reprezentacji w gtöwnych partiach politycznych 30 1.4.1. Biezqce dane dotyczqce liczby imigrantöw zasiadajqcych w Sejmie jako reprezentanci swoich partii 30 1.4.2. Ilu imigrantöw zasiada obecnie w sejmikach wojewödztwa i radach powiatu/gminy? 31 1.5. Opis faktycznej dyskusji i podejscia do tematu w partiach politycznych 31 1.6. Awiadomosc w partiach politycznych i perspektywy... 33 7
Katarzyna Gmaj, Krystyna Iglicka 2. Wyniki wywiadöw przeprowadzonych w Polsce 34 2.1. Opis etapu empirycznego - informacje ogölne dotyczqce wywiadöw oraz osöb ich udzielajqcych 34 2.2. Dost p i wstqpienie do partii 35 2.2.1. Powody i sposöb wst^pienia do partii politycznej. 35 2.2.2. Osobista motywacja, by stac si? czfonkiem partii. 39 2.2.3. Obszary zainteresowania polityköw o imigracyjnym pochodzeniu 40 2.2.4. Powitalne kultury" partyjne 41 2.2.5. Powiqzania mi^dzy partiami i organizacjami imigranckimi 43 2.2.6. Wewn^trzny proces nominacyjny w partiach oraz kariery polityczne 44 2.2.7. Rola pochodzenia imigracyjnego w polityce: zaiety i wady z punktu widzenia partii jako catosci oraz dla indywidualnej kariery politycznej 45 2.2.8. Powiqzania wewnqtrzpartyjne, srodki i programy wspierajqce (lub blokujqce) polityköw o pochodzeniu imigracyjnym 47 2.3. Imigranci jako wybrani/mianowani przedstawiciele w partiach politycznych (reprezentacja i partycypacja).. 48 2.3.1. Ocena ogölnego zaangazowania politycznego imigrantöw 48 2.3.1.1. Przynaleznosc do partii 48 2.3.1.2. Czynny i bierny udziat w wyborach... 50 2.3.2. Zainteresowanie partii politycznych zaangazowaniem ludzi o pochodzeniu imigracyjnym 52 2.3.3. Reprezentacja interesöw wyborcöw imigracyjnych i imigrantöw w ogöle 54 2.4. Podsumowanie 58 2.5. Czynniki hamujgce lub uiatwiajqce zaangazowanie polityczne osöb o imigracyjnym pochodzeniu 59 2.5.1. Kontekst ogölny - polityka migracyjna i zagadnienie integracji 59 2.5.2. Prawodawstwo jako gföwny czynnik hamujqcy udziat imigrantöw w zyciu politycznym - obywatele krajöw trzecich 61 2.5.3. Nieformalne niekorzystne czynniki utrudniajqce imigrantom - obywatelom krajöw trzecich - udziat 8 w zyciu politycznym 62
2.5.4. Nieformalne korzystne czynniki wspierajqce udziat imigrantöw - obywateli krajöw trzecich - w zyciu politycznym 64 Iris Dahnke, Lea Markard, Annelies Wiesner, Ricard Zapata-Barrero 3. Röznorodnosc w programach, organizacji i reprezentacji partii politycznych 65 3.1. Wst p - röznorodnosc w partiach politycznych 65 3.2. Tworzenie warunköw do wtqczenia si imigrantöw w zycie polityczne. Przeglqd sytuacji imigracyjnej w krajach biorqcych udzial w projekcie DivPol oraz potencjalnego elektoratu europejskiego i jego politycznej reprezentacji 70 3.3. Dlaczego partie polityczne powinny wtqczac imigrantöw w swoje szeregi? Wymiar normatywny 74 3.4. Podsumowanie. Czynniki hamujqce lub wspierajqce partycypacj? imigrantöw i rozwöj röznorodnosci w partiach politycznych w siedmiu krajach europejskich 79 3.4.1. Ograniczenia prawne dotyczqce obywateli paristw trzecich w partiach politycznych 79 3.4.2. Wst^powanie do partii politycznych i funkcjonowanie w ich ramach 81 3.4.3. Sciezki kariery oraz funkcje petnione przez polityköw o imigracyjnym pochodzeniu 83 3.4.4. Röznorodnosc w partiach politycznych i dyskusje na temat röznorodnosci 87 3.4.5. Powiqzania pomi^dzy partiami politycznymi a spojecznosciami imigranckimi i ich stowarzyszeniami 90 3.5. Rekomendacje dla partii politycznych 92 4. Wyzwania zwiqzane z imigracjq do Polski. Wymiary: edukacyjny, rynku pracy i aktywnosci politycznej, dotyczqce obecnosci obywateli panstw spoza Unii Europejskiej... 96 4.1. Wst^p 96 4.2. Wyzwania edukacyjne zwiqzane z migracjami do Polski. 98 4.2.1. Podstawy prawne 99 4.2.2. Gtöwne wyzwania 100 4.2.3. Rekomendacje na podstawie badania 103 4.3. Dyskryminacja w miejscu pracy oraz wyzwania zwiqzane z legalnq imigracjq do Polski 104
4.3.1. Dzialania i instrumenty stworzone na rzecz imigrantöw 107 4.3.2. Przejawy, ktöre mozna uznacza dyskryminacjg w miejscu pracy 109 4.3.3. Podsumowanie 111 4.4. Wyzwania polityczne zwigzane z uczestnictwem imigrantöw w zyciu politycznym w Polsce 111 4.4.1. Podejscie do obywatelstwa i röznorodnosci....111 4.4.2. Formy uczestnictwa, z ktörych korzystajq nie-obywatele 112 4.4.3. Podsumowanie 114 Zakonczenie 116 Zatgcznik 1. Lista wywiadöw 118 Zatqcznik 2. Nazwy i profile partii biorqcych udziat wwywiadach 119 Bibliografia 121 O autorkach 127
Contents Introduction 131 1. Political participation of immigrants and/or Third Country Nationais (TCNs) in Poland 136 1.1. Introduction 136 1.1.1. How important is the topic of political participation of immigrants and/or TCNs for the media, for the public and for political parties? 136 1.1.2. Short introduction to Immigration history, population and current issues of immigration/integration.. 137 1.1.3. Demographic development and current migration Situation in Poland 141 1.2. Research overview 142 1.2.1. Research concerning the national Situation... 142 1.3. Legal prerequisites and regulations within the political system and parties 145 1.3.1. Legal prerequisites to vote (at local, regional, national and the EU level) 145 1.3.2. Who is allowed tojoin a political party? 145 1.4. Actual State of representation in the major political parties 147 1.4.1. Current data on how many migrants and/or TCNs are sitting in the Parlament as representatives oftheir parties 147 1.4.2. How many migrants and/or TCNs are currently sitting in regional and local parliaments?... 148 1.5. Description of the actual discussion and approach to the issue within political parties 148 1.6. Awareness within the political parties, and prospects.. 150 Katarzyna Gmaj, Krystyna Iglicka 2. Outcomes of the interviews conducted in Poland... 151 2.1. Description of the empirical phase - General Information on the interviews and interviewees 151 2.2. Access and entry into a party 152 2.2.1. Reasons for joining and ways of entering a political party 152 11
2.2.2. Individual motivation for becoming politically active in a party 156 2.2.3. Topics of interests of TCN politicians/politicians with a migrant background 157 2.2.4. "Welcoming cultures" of parties (outreach activities, campaigns, etc.) 158 2.2.5. Links between parties and migrant organizations 160 2.3. Internal party structures - Nominations, careers and experiences 161 2.3.1. Internal nomination processes in parties, and political careers 161 2.3.2. Role of a migration background in politics: Advantages and disadvantages for a party as a whole and for the political career of an individual 162 2.3.3. Inner-party networks, measuresand programmes supporting (or obstructing) politicians with a migration background 165 2.4. Immigrants as elected/appointed repräsentatives of political parties (representation and participation).. 165 2.4.1. Assessment of general political involvement of migrants 165 2.4.1.1. Membership in political parties 165 2.4.1.2. Passive and active participation in elections 167 2.4.2. Political parties' interest in attracting people with migration background 170 2.4.3. Representation of migrant voters' interests and migrants' interests in general 172 2.5. Summary 176 2.6. Factors hindering or facilitating political involvement of persons with a migrant background 177 2.6.1. General context - Migration policy and the issue of Integration 178 2.6.2. Legislation as the main and formal factor hindering political participation of immigrants - TCNs... 179 2.6.2.1. Legal prerequisites to vote 180 2.6.2.2. Membership in political parties 180 2.6.2.3. Naturalization 181 2.6.3. Informal unfavourable factors hindering political 12 participation of immigrants - TCNs 182
2.6.4 Informal favourable factors supporting political participation of immigrants - TCNs 184 Iris Dahnke, Lea Markard, Annelies Wiesner, Ricard Zapata-Barrero 3. Diversity in political parties' programmes, Organization and representation 185 3.1. Introduction - Diversity in political parties 185 3.2. Making a quantitative case for including immigrants in political life - An overview of the migration Situation in the DIVPOL countries and Europe's potential electorate and its political representation 190 3.3. Why should political parties include immigrants? - The normative dimension 194 3.4. Executive summary - Mapping factors which Minder or support participation of immigrants and diversity development in political parties in seven European countries 199 3.4.1. Legislative restrictions for TCNs in political parties 199 3.4.2. Access/entry to political parties and political life in parties 201 3.4.3. Career paths and roles of politicians of Immigrant backg round 203 3.4.4. Diversity inside political parties and discourses on diversity 206 3.4.5. Links between political parties and Immigrant communities and their associations 209 3.5. Recommendations for political parties 211 4. Challenges related to Immigration to Poland. Education, labour market and political activity matters concerning the presence of TCNs 214 4.1. Introduction 214 4.2. Educational challenges related to migrating to Poland. 216 4.2.1. Legal bases 217 4.2.2. Primary challenges 218 4.2.3. Recommendations based on the research... 220 4.3. Workplace discrimination and the challenges related to legal Immigration to Poland 222 4.3.1. Actions and Instruments created for immigrants 224
4.3.2. Actions which can be considered workplace discrimination 226 4.3.3. Conclusion 228 4.4. Political challenges related to the immigrants' participation in the political life in Poland 228 4.4.1. Approach to citizenship and diversities 228 4.4.2. Forms of participation adopted by non-citizens. 230 4.4.3. Conclusion 231 Conclusion 233 Annexe 1. List of interviews 235 Annexe 2. The names and profiles of the parties involved in the interviews 237 Bibliography 240 On the Authors 246