Analizy Sektorowe Czerwiec 19 Finalizacja umowy UE z Mercosur, w tle silne spadki cen wołowiny Surowce rolne: Zboża: Pogarszają się oczekiwania odnośnie produkcji kukurydzy na świecie wskutek znacznych obniżek prognoz zbiorów w USA. Spadek wskaźnika światowych zapasów do zużycia kukurydzy (najniższy od sez. 14/15) będzie wsparciem dla cen w sez. 19/. Mniejszy zasięg suszy rolniczej w Polsce niż w 18. Krajowe zbiory pszenicy mogą wzrosnąć o 17% r/r. W wyniku oczekiwań lepszej produkcji zbóż podstawowych, również w UE i na świecie, dynamika wzrostów cen pszenicy obniża się. Mleko: Wzrost produkcji mleka w UE może być czynnikiem oddziałującym na spadki cen mleka w kolejnych miesiącach. Stabilizacja dostaw w Nowej Zelandii w 2h19 będzie miała neutralny wpływ na zmiany cen w UE. Silnie zniżkują ceny masła. Według danych MRiRW w czerwcu 19 były niższe o ponad 3% r/r. Mięso: Maleją ceny żywca wołowego w Polsce. Spadek jest jednym z silniejszych w UE. Duży wpływ na spadek cen może mieć znaczące ograniczenie eksportu wołowiny z Polski na początku 19, głównie w wyniku spadku dostaw do Turcji. Wpływ afery z nielegalnym ubojem bydła w Polsce na początku roku na kształt handlu mięsem wołowym można oceniać jako niewielki. Owoce i warzywa: Ceny truskawek w przetwórstwie niższe w relacji rocznej m.in. w wyniku słabego popytu. Susza coraz większa, niemniej wciąż słabsza niż przed rokiem nie zmienia oczekiwań wzrostu produkcji warzyw w relacji do 18. Wzrasta eksport mrożonych warzyw do krajów Ameryki Pn. Otoczenie rolnictwa: Przyspieszenie prac nad finalizacją umowy UE z Mercosur. Umowa pozwoli na zwiększenie importu produktów rolnych (wołowiny, drobiu, cukru), co pogorszy warunki konkurencyjne m.in. dla producentów z Polski. Ostatecznego rozstrzygnięcia wymagają m.in. kwestie kontyngentów eksportowych dla tzw. wrażliwych produktów rolnych. Departament Analiz Ekonomicznych Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl Mariusz Dziwulski tel. 22 521 81 88 28 26 24 2 18 16 14 Indeks cen żywności FAO (2-4 = 1) 1 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 sty-18 sty-19 żywność ogółem mięso mleko zboża 4,5 4, 3,5 3, pkt. Kursy walut 2,5 sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 sty-18 sty-19 USD/PLN EUR/PLN Ceny netto wybranych produktów rolnych w maju 19 Cena V.19 pszenica (zł/t) 79, -1,2 17,5 kukurydza (zł/t) 697,1-5,3 7,6 rzepak (zł/t) 1 599, -,6 6,4 drób () 3,86 -,5 7,8 trzoda chlewna () 5,83 1,9 31,3 mleko (zł/hl) 134,64 -,9 4,2 jabłka (),74-1,3-66,4 źródło: GUS, MRiRW, IERiGŻ-PIB, PKO Bank Polski m/m Zmiana % r/r 16 125 9 55 Cena ropy vs światowy indeks cen nawozów USD/bbl sty-1 sty-11 sty-12 sty-13 sty-14 sty-15 sty-16 sty-17 sty-18 sty-19 cena ropy Brent (L) indeks cen nawozów na świecie (1=1) (P) Źródło: FAO, NBP, Bank Światowy, PKO Bank Polski pkt 18 145 11 75 4 1
Zboża i uprawy polowe Gorsze oczekiwania dotyczace produkcji kukurydzy na świecie Zboża Amerykański Departament ds. Rolnictwa USDA na początku czerwca 19 znacząco (-3% m/m) skorygował w dół prognozy zbiorów kukurydzy na świecie w sez. 19/, głównie z powodu znaczących opóźnień zasiewów w USA. Według USDA mają one wynieść niespełna 1,1 mld t (-1,9% r/r), z czego w USA 347,5 mln t (5,1% r/r, - 8,9% m/m). Sytuacja w USA w czerwcu w zakresie zasiewów kukurydzy i soi była niekorzystna. IGC (International Grains Council) pod koniec czerwca 19 prognozował większy spadek zbiorów tego zboża na świecie (-3,2% r/r do 1,9 mld t) oraz w USA (-8,9% r/r do 335 mln t), dlatego w lipcowe prognozy USDA powinny również przynieść znaczącą korektę zbiorów w dół. Produkcja kukurydzy w sez. 19/ będzie niższa od globalnego spożycia, co oznacza, że poziom zapasów końcowych kukurydzy na świecie w sez. 19/ zmniejszy się według IGC do 271 mln t (-15% r/r). Wskaźnik zapasy końcowe/zużycie dla kukurydzy w sez. 19/ ukształtuje się natomiast na poziomie 23,7% (wobec 27,9% w sez. 18/19), co oznacza najniższy poziom od sez. 14/15, będąc znaczącym wsparciem dla cen kukurydzy w nadchodzącym sezonie. Susza mniejsza niż przed rokiem Zwiększa się zasięg suszy rolniczej w Polsce w kolejnych tygodniach 19. Niemniej, według IUNG (okres raportowania od 21 kwietnia 19- czerwca 19) sytuacja pod względem suszy jest lepsza niż w analogicznym okresie w 18. W przypadku upraw zbóż jarych suszę odnotowano w 1 województwach na obszarze 9,4% gruntów ornych, podczas gdy w 18 obserwowana była we wszystkich województwach na powierzchni 63,14% gruntów ornych. Natomiast w przypadku zbóż ozimych susza wystąpiła na powierzchni 4,52% gruntów ornych wobec 49,36% w roku poprzednim. M.in. z uwagi na to, oczekiwania co do zbiorów w Polsce są lepsze niż przed rokiem (w ub. roku z powodu suszy produkcja zbóż podstawowych zmalała o 18,6% r/r, do,3 mln t, w tym pszenicy o 15,8% r/r do 9,8 mln t). IGC ocenia, że w 19 zbiory pszenicy w Polsce zwiększą się o blisko 17% r/r do 11,4 mln t. Prognozy lepszych zbiorów zbóż (poza kukurydzą) na świecie (w tym w UE i Polsce) przyczyniają się do słabnięcia dynamiki wzrostów cen na rynku krajowym. Przeciętna cena pszenicy według danych MRiRW w połowie czerwca 19 była wyższa o 9% r/r, podczas gdy w 1q19 wzrosty przekraczały %. Kolejne miesiące prawdopodobnie przyniosą spadki cen. Oceniamy, że przeciętna cena skupu pszenicy (wg GUS) w Polsce w 2h19 może zmniejszyć się o 1-15% r/r. 9 8 7 6 5 zł/t Ceny zakupu zbóż w Polsce 4 14-1-5 15-1-5 16-1-5 17-1-5 18-1-5 19-1-5 indeks cen zbóż IGC (P) kukurydza paszowa (L) Zmiany cen i skupu pszenicy w Polsce Ceny kontraktów terminowych na pszenicę i rzepak Euronext-MATIF kontrakt najbliższy Produkcja i zużycie kukurydzy na świecie pkt. pszenica konsumpcyjna (L) żyto paszowe (L) 4 %, r/r %, r/r 3 1-1 - -3 45 4 35 3 EUR/t wolumen skupu - odwrócona skala (P) cena skupu (L) EUR/t 25 14-1-1 15-1-1 16-1-1 17-1-1 18-1-1 19-1-1 rzepak (L) pszenica (P) 1 mln t % 11 1 9 8 3 27 24 21 18 15 - -15-1 -5 5 1 15 225 175 15 125 35 3 25 15 1 5 7 Produkcja (L) Zużycie (L) Zapasy końcowe/ zużycie (P) Źródło: MRiRW, GUS, Datastream, IGC USDA,, PKO Bank Polski 2
Mleko Maleje produkcja mleka w Nowej Zelandii Mleko Według prognoz USDA (półroczny raport Amerykańskiego Dep. ds. Rolnictwa), produkcja mleka w Nowej Zelandii w 19 może obniżyć się o 1% r/r do 21,8 mln t. Spadek produkcji nastąpił głównie w wyniku obniżenia dostaw w 1h19. W 2h19 produkcja może utrzymać się na zbliżonym poziomie w relacji do analogicznego okresu przed rokiem, mając stosunkowo niewielki wpływ na zmiany cen produktów mleczarskich. W większym stopniu o zmianie poziomu cen decydować będzie produkcja w UE. i rośnie w UE Początek 2q19 przyniósł wzrosty produkcji mleka w Unii Europejskiej, po spadkach obserwowanych w 1q19 spowodowanych skutkami suszy. Według KE unijna produkcja mleka w kwietniu 19 zwiększyła się o 1,2% r/r. Zmiany w produkcji są dość zróżnicowane w zależności od regionu. Największe wzrosty obserwuje się w Irlandii (+15% r/r w kwietniu 19) oraz Wlk. Brytanii (+4,8% r/r). Wzrost ten wpisuje się w długoterminowy trend produkcji (szczególnie w Irlandii), niemniej jego tempo spowodowane jest niską ubiegłoroczną bazą odniesienia. Z powodu suszy produkcja mleka w tych krajach wyraźnie spowolniła w 18. Spadki dostaw notuje się wciąż u największych producentów tj. Niemiec, Francji, Holandii a także we Włoszech. Utrzymanie stabilnego tempa wzrostu produkcji w Polsce (w okresie styczeń 19-maj 19 skup wzrósł o 3,1%, za GUS) pozwala na zwiększanie przewagi naszego kraju nad produkcją mleka we Włoszech i umacnianie się na pozycji 5 producenta mleka w UE. Spadają ceny masła Według notowań MRiRW przeciętna cena zbytu masła w blokach w 3 tyg. czerwca 19 w Polsce osiągnęła poziom 1556 zł/1 kg, co było wartością najniższą od września 16. Od początku 19 ceny masła zmniejszyły się o 13%, a w relacji rocznej o ponad 3%. Spadek cen jest wynikiem tendencji na rynku światowym. Zwiększenie podaży masła z Nowej Zelandii (największy eksporter masła na świecie) eksport z Nowej Zelandii w pierwszych 4 miesiącach 19 wzrósł o 17% r/r, do 182 tys. t (za CLAL), czemu sprzyjał wzrost produkcji mleka w tym kraju w sez. 18/19, istotnie obniżyło popyt na masło z UE. Według danych KE sprzedaż zagraniczna w okresie styczeń-kwiecień 19 zmalała o 14% r/r do blisko 58 tys. t mimo wzrostu jego produkcji o 2,4% r/r (dane KE). Silny wzrost cen produktów białkowych nie równoważy w pełni obserwowanego spadku cen masła. Cena mleka w ekwiwalencie masła i odtłuszczonego mleka w proszku w pierwszych 3 tyg. czerwca 19 obniżyła się aż o 19% r/r. Ceny pełnego mleka w proszku utrzymują poziom wyższy niż przed rokiem (+8%), jednak z malejącą dynamiką. Wzrost wynika z silnego spadku produkcji w UE o 11,5% r/r w okresie styczeń 19-kwiecień 19. 35 28 21 14 7-7 -14-21 Dynamika zmian cen i skupu mleka w Polsce -28 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 sty-18 lip-18 sty-19 dynamika skupu mleka - skumul. dla 12 mies. (P) - odwrócona oś cena skupu mleka (L) 26 23 17 14 11 45 4 35 3 25 8 %, r/r Ceny sprzedaży przetworów mleczarskich w Polsce zł/1 kg 5 14-1-5 15-1-5 16-1-5 17-1-5 18-1-5 19-1-5 masło ekstra w blokach (L) ser edamski (L) Ceny mleka na najważniejszych rynkach Zmiany produkcji mleka główni eksporterzy* %, r/r pkt 1 2 3 4 5 6 7 8 9 19 17 15 13 11 9 7 5 odtłuszczone mleko w proszku (OMP) (L) Global Dairy Trade Index (P) 15 sty-13 lip-13 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 sty-18 lip-18 sty-19 USA Nowa Zelandia UE-28 8 6 4 2 EUR/1 kg %, r/r UE Australia USA Nowa Zelandia RAZEM -2 3-4 sty-16 maj-16 wrz-16 sty-17 maj-17 wrz-17 sty-18 maj-18 wrz-18 sty-19 *UE-28, Australia, Nowa Zelandia, USA Źródło: GUS, MRiRW, KE, CLAL, FAO, PKO Bank Polski
Mięso Spadają ceny żywca wołowego Mięso Według notowań MRiRW przeciętna cena skupu bydła w Polsce w 3 tyg. czerwca 19 wyniosła 6,6, co oznaczało spadek o 11,4% r/r i o 9,4% w relacji do 1 tyg. stycznia 19. W największym stopniu obniżki dotyczyły cen byków, które od początku roku obniżyły się o ok 15%. Spadek cen dotyczy większości krajów UE, niemniej w Polsce jest on znacznie silniejszy (większy notuje się w Niemczech). Referencyjna cena wołowiny kategorii ACZ - R3 od początku roku do 1 tyg. czerwca 19 zmalała w Polsce o 11% (dane KE) wobec spadku o 4% średnio w UE. Przy spadku produkcji wołowiny w Polsce oraz w UE (uboje w 1q19 zmalały odpowiednio o 6, i 1,3% r/r) spadki można wiązać z malejącym popytem eksportowym na wołowinę polską oraz nasileniem konkurencji międzynarodowej (poza UE). Z danych MRiRW wynika, że łączny eksport mięsa wołowego (świeże i mrożone - CN 1 i CN 2) z Polski w okresie styczeń 19- kwiecień 19 zmniejszył się o blisko 13%, do 13 tys. t. Wyraźna obniżka dotyczyła głównie eksportu do Turcji. Po znaczącym wzroście sprzedaży wołowiny z Polski do tego kraju w 1h18, od listopada 18 Turcja praktycznie wygasiła import z UE. Jedną z przyczyn mogło być znaczące osłabienie się tureckiej liry jesienią 18. W stosunku do EUR jej wartość w całym 18 obniżyła się o 25%. Polska odpowiadała w 18 za blisko całość dostaw wołowiny z UE do Turcji. Import mięsa wołowego w Turcji służy jako środek przeciwdziałający nadmiernemu wzrostowi inflacji, dlatego nie ma on charakteru trwałego (por. wykres). Jedynym podmiotem mającym pozwolenie na import wołowiny jest turecka Rada ds. Mięsa i Mleka. Wzrost cen mięsa wołowego w Turcji w 17 i 18 przyczynił się do zwiększenia importu z UE, głównie z Polski. Poziom inflacji w Turcji od 4q18 jest bardzo wysoki (choć z tendencją malejącą), niemniej słaba wycena liry może być czynnikiem zmniejszającym prawdopodobieństwo szybkiego wznowienia dostaw, nawet przy wysokich cenach wołowiny w tym kraju. Oprócz spadku sprzedaży mięsa wołowego z Polski poza UE zmniejszył się również eksport do UE (w pierwszych 4 mies. 19 o 6,5% r/r). Biorąc pod uwagę to, że spadki sprzedaży do krajów Wspólnoty zaczęły się znacznie wcześniej (w 2h18 sprzedaż zmalała o 11,3% r/r), wpływ skandalu z nielegalnym ubojem bydła w Polsce na początku 19 na eksport wołowiny można uznać za stosunkowo niewielki. 3,5 Ceny zakupu trzody chlewnej i bydła wg wagi żywej 6,5 6, 5,5 5, 4,5 4, 13-1-1 14-1-1 15-1-1 16-1-1 17-1-1 18-1-1 19-1-1 trzoda chlewna (L) bydło (P) Tygodniowe ceny skupu drobiu w Polsce Ceny jaj i kurcząt brojlerów w UE 7, 6,9 6,6 6,3 6, 5,7 5,4 4,5 7, 4,1 3,7 3,3 2,9 2,5 17 13-1-1 14-1-1 15-1-1 16-1-1 17-1-1 18-1-1 19-1-1 218 EUR/1 kg 21 2 194 186 178 kurczęta (L) indory (P) 6,5 6, 5,5 5, 4,5 EUR/1 kg 21 13-1-1 14-1-1 15-1-1 16-1-1 17-1-1 18-1-1 19-1-1 kurczeta brojlery (L) jaja (P) Eksport mięsa wołowego z UE do Turcji 6 tys. t 5 4 19 17 15 13 11 9 3 2 1 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 sty-18 lip-18 sty-19 Źródło: GUS, MRiRW, KE, Eurostat, PKO Bank Polski 4
Owoce i warzywa Ceny truskawek w przetwórstwie niższe niż przed rokiem Owoce i warzywa Według notowań IERiGŻ-PIB (za MRiRW) przeciętna cena skupu truskawek do mrożenia (odszypułkowanych) w pierwszych 3 tyg. czerwca 19 wyniosła 4,55, co oznacza spadek o 7,5% r/r. Bardziej, bo o 17% potaniały truskawki do produkcji soków. W kierunku spadku cen wpływać mogły wzrost zapasów, na który wskazuje wysoka produkcja w 18 przy słabej dynamice eksportu mrożonych truskawek w sez. 18/19 oraz wzrastająca konkurencja ze strony Maroko i Egiptu. Według danych Eurostatu unijny import mrożonych truskawek z tych dwóch krajów od czerwca 18 do kwietnia 19 zwiększył się o 26% r/r do 97 tys. W kwietniu 19 przywóz z Egiptu osiągnął rekordowy wolumen miesięczny 13 tys. t (+26% r/r). Nie są znane ostateczne dane o produkcji truskawek w Polsce, niemniej przebieg uwarunkowań pogodowych i doniesienia branżowe nie wskazywałyby na jej wzrost, stąd większy wpływ na ceny mogły mieć czynniki popytowe. Miesięczne ceny skupu owoców i warzyw do konsumpcji bezpośredniej w kraju 3,5 3, 2,5 2, 1,5 1,,5, sty-13 lip-13 sty-14 lip-14 sty-15 lip-15 sty-16 lip-16 sty-17 lip-17 sty-18 lip-18 sty-19 cebula marchew jabłka Ceny skupu jabłek do przetwórstwa i ceny soku jabłkowego w eksporcie z Polski 1,3 EUR/kg 1,85 Mniejszy zasięg suszy w przypadku warzyw 1,1 1,65 Według raportu IUNG z połowy czerwca 19 susza w przypadku warzyw gruntowych została odnotowana w 3 województwach na powierzchni,45% gruntów ornych w kraju wobec blisko 33% w analogicznym okresie przed rokiem. Znacząco mniejszy zasięg oddziaływania suszy jest argumentem sprzyjającym budowaniu lepszych oczekiwań dot. zbiorów warzyw gruntowych w Polsce i tym samym spadków cen warzyw. Niemniej, czynnikiem niepewności pozostaje dalszy przebieg warunków pogodowych. Susza w 18 była główną przyczyną znacznego zmniejszenia zbiorów warzyw i znaczących wzrostów cen. Według danych GUS produkcja warzyw gruntowych zmalała o 1,3% r/r do 4,11 mln t, co przy połączeniu ze znacznie niższymi zbiorami w pozostałych krajach UE, przyczyniło się do istotnych wzrostów cen warzyw. Wzrasta eksport mrożonych warzyw w USA i Kanady Według danych Eurostatu z Polski do USA w okresie lipiec 18- marzec 19 wyeksportowano 18 tys. t mrożonek warzywnych (+13,6% r/r), tj. o 86% więcej w relacji do sez. 15/16. Dodatkowo wzrosła istotnie sprzedaż do Kanady w analogicznym okresie 2,1- krotnie, do 7,8 tys. t. Kraje Ameryki Pn. są najbardziej dynamicznie rozwijającym się kierunkiem sprzedaży mrożonych warzyw z Polski poza UE. Wzrost sprzedaży do USA i Kanady łagodzi skutek mniejszych dostaw mrożonek do Białorusi. Zaostrzenie rosyjskiej polityki względem reeksportu skutkuje, że w sez. 18/19 (dane dla 9 mies.) sprzedaż mrożonych warzyw z Polski do Białorusi w relacji do sez. 15/16 zmalała o 4,3%, do 43,3 tys. t.,9 1,45,7 1,25,5 1,5,3,85,1,65 jabłka do przetwórstwa (L) zagęszczony sok jabłkowy (P) Ceny mrożonych owoców w eksporcie z Polski 2, EUR/kg 1,8 1,6 1,4 1, 1,,8,6,4 truskawki wiśnie Ceny truskawek w Polsce w czerwcu danego roku 6, 5, 4, 3, 2, 1,, Truskawki bez szypułki *dane niepełne Źródło: ZEO IERiGŻ-PIB, MRiRW, Eurostat, PKO Bank Polski Truskawki z szypułką 5
Otoczenie rolnictwa Finalizacja umowy Mercosur prace przyspieszyły Otoczenie rolnictwa Prace dotyczące zamknięcia umowy handlowej UE z krajami Mercosur (Argentyną, Brazylią, Paragwajem i Urugwajem) przyspieszyły znacząco w ostatnich tygodniach. Prezydenci Argentyny i Brazylii na początku czerwca 19, stwierdzili, że umowa handlowa jest bliska osiągnięcia i wkrótce może zostać podpisana. Wcześniej (17 czerwca) komisarz UE ds. handlu oceniła, że może to nastąpić przed końcem obecnej kadencji Komisji (31 października 19), niemniej podkreśliła, że istnieją jeszcze ważne kwestie do rozstrzygnięcia dotyczące głównie produktów rolniczych. Kraje Mercosur są znaczącym eksporterem do UE produktów takich jak soja (39% udziału w imporcie do UE w 18), kawa (25%), kukurydza (23%), wołowina (72%) oraz drób (42%). Największe obawy budzi możliwość większego importu tzw. produktów wrażliwych, w przypadku których udział eksportu w unijnej produkcji jest znaczący. Należą do nich przede wszystkim wołowina, drób oraz cukier, co jest istotne zwłaszcza w przypadku Polski, będącej ważnym dostawcą tych produktów na rynek UE. Import soku pomarańczowego, kawy czy też soi, który odbywa się obecnie na większą skalę do UE, ma charakter komplementarny i wynika z braku samowystarczalności UE w zakresie tych produktów. Udział eksportu w produkcji wybranych produktów rolnospożywczych w UE, Polsce oraz krajach Mercosur w 18 1 % 1 8 6 4 Źródło: USDA, Eurostat, KE, PKO Bank Polski Polska UE-28 Mercosur Na koniec czerwca 19 nie były znane ostateczne szczegóły odnośnie wynegocjowanych warunków (techniczne prace nad sfinalizowaniem umowy planowano w dn. -25 czerwca, przed spotkaniem ministerialnym w Brukseli 27 i 28 czerwca), niemniej według nieoficjalnych informacji KE zaoferuje krajom Mercosur kontyngenty importowe (TRQ) w wielkości 99 tys. t wołowiny (wolnej od hormonów), 15 tys. t cukru, co stanowiłoby odpowiednio 61% i 43% ich dotychczasowego unijnego importu (dane za 18, Eurostat) z państw Mercosur. Nie są oczywiste kwoty dla importu drobiu, ale według nieoficjalnych informacji mogą być wyższe niż zaproponowane 9 tys. t (tj. 16- tys. t). Kraje UE mogłyby zyskać natomiast dodatkowy kontyngent dla eksportu serów (1 tys. t) i mleka w proszku (1 tys. t), jest to jednak tylko 1,2% łącznego eksportu tych produktów z UE. Przyszłość ustaleń w ramach umowy zależeć będzie także od skuteczności unijnego lobby. Umowie, z uwagi na odmienne standardy produkcji związanych z dobrostanem zwierząt, bezpieczeństwem żywności i ochroną środowiska, sprzeciwiają się organizacje branżowe. Sprzeciw dot. podpisania umowy wyrazili przedstawiciele Polski, Belgii, Francji oraz Irlandii. Więcej szczegółów dot. umowy będzie znane na początku lipca 19. 6
Departament Analiz Ekonomicznych PKO Bank Polski SA ul. Puławska 15, 2-515 Warszawa t: (22) 521 8 84 f: (22) 521 88 87 email: DAE@pkobp.pl Główny Ekonomista, Dyrektor Departamentu Piotr Bujak piotr.bujak@pkobp.pl (22) 521 8 84 Zespół Analiz Sektorowych analizy.sektorowe@pkobp.pl (22) 521 81 22 dr Agnieszka Grabowiecka-Łaszek agnieszka.grabowiecka-laszek@pkobp.pl (22) 521 81 22 dr Mariusz Dziwulski mariusz.dziwulski@pkobp.pl (22) 521 81 88 Piotr Krzysztofik piotr.krzysztofik@pkobp.pl (22) 521 81 25 Wojciech Matysiak wojciech.matysiak@pkobp.pl (22) 521 51 8 Katarzyna Piętka-Kosińska katarzyna.pietka-kosinska@pkobp.pl (22) 521 65 15 Filip Romanowski filip.romanowski@pkobp.pl (22) 521 87 39 Anna Senderowicz anna.senderowicz@pkobp.pl (22) 521 81 24 dr Wanda Urbańska wanda.urbanska@pkobp.pl (22) 521 81 23 Zespół Analiz Makroekonomicznych analizy.makro@pkobp.pl (22) 521 67 97 Marta Petka-Zagajewska marta.petka-zagajewska@pkobp.pl (22) 521 67 97 dr Marcin Czaplicki, CFA marcin.czaplicki@pkobp.pl (22) 521 54 5 Urszula Kryńska urszula.krynska@pkobp.pl (22) 521 51 32 dr Michał Rot michal.rot@pkobp.pl (22) 58 34 22 Zespół Analiz Nieruchomości Marcin Morawiecki marcin.morawiecki@pkobp.pl (22) 521 72 24 Informacje i zastrzeżenia: Niniejszy materiał ( Materiał ) ma charakter wyłącznie informacyjny oraz nie stanowi oferty w rozumieniu ustawy - Kodeks cywilny, ani rekomendacji do zawarcia transakcji kupna, sprzedaży lub innego rodzaju przeniesienia któregokolwiek instrumentu finansowego. Bank dołożył wszelkich racjonalnych i niezbędnych starań, aby informacje zamieszczone w Materiale były rzetelne oraz oparte na wiarygodnych źródłach. Informacje zawarte w Materiale nie mogą być traktowane jako propozycja nabycia którychkolwiek instrumentów finansowych, usługa doradztwa inwestycyjnego lub podatkowego ani jako forma świadczenia pomocy prawnej. Prognozy oraz dane zawarte w Materiale nie stanowią zapewnienia uzyskania określonych wyników jakichkolwiek transakcji finansowych ani przyszłych cen którychkolwiek instrumentów finansowych. Materiał nie stanowi badania inwestycyjnego ani publikacji handlowej w rozumieniu Rozporządzenia Delegowanego Komisji (UE) 17/565 z dnia 25 kwietnia 16 r. uzupełniającego dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 14/65/UE w odniesieniu do wymogów organizacyjnych i warunków prowadzenia działalności przez firmy inwestycyjne oraz pojęć zdefiniowanych na potrzeby tej dyrektywy. Bank i jego spółki (podmioty) zależne oraz pracownicy tych podmiotów mogą być zainteresowani zawarciem lub być stroną transakcji finansowych, w tym zawartych na instrumentach finansowych, których wynik jest uzależniony od czynników (danych i informacji) wymienionych w Materiałach. Powszechna Kasa Oszczędności Bank Polski Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Puławska 15, 2-515 Warszawa, wpisana do rejestru przedsiębiorców prowadzonego przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy, XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego numer KRS 26438, NIP: 525--77-38, REGON: 16298263; kapitał zakładowy (kapitał wpłacony) 1 25 zł. 7