Młodzi internauci - od paradygmatu ryzyka do paradygmatu szans prof. UAM dr hab. Jacek Pyżalski Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu
Paradygmat ryzyka Właściwie od początku badań internetu (por. Kraut) Mocne wnioski na podstawie słabych danych Tendencja do badania jedynie funkcjonowania online Silne medialne przykłady przedstawiane jako sytuacje typowe, przekładające się na powszechny odbiór zjawiska
Efekt walkmana
W stronę paradygmatu szans
Wiara w nowy wspaniały świat Technologia rozwija się szybko i tak samo szybko zmienia młodych ludzi Musimy nadążyć szczególnie w edukacji i wychowaniu Jeśli nam się to uda efekty będą dobre
Ale niestety Wiemy co młodzi ludzie robią w internecie ale znacznie mniej wiemy dlaczego jedni zachowują się dysfunkcjonalnie a inni prorozwojowo (Kalmus, Blinka, Olafsson, 2013)
Z pewnością jednak grają rolę Style wychowawcze związane z wykorzystaniem internetu, ale też bardziej generalne relacje w rodzinie, bliskość, itd. (Kirwil, 2009; Pyżalski, 2012) A to nic nowego pod słońcem kiedy zerkniemy w wyniki badań dotyczących tradycyjnych zachowań ryzykownych (np. badania mokotowskie gimnazjalistów zespół K. Ostaszewskiego)
Czy młodzi ludzie korzystają prorozwojowo i prospołecznie? Pojawiają się utopijne przekonania Jednak
Z reguły jest przeciętnie (Pyżalski i in., 2015) Korzystam z komputera i Internetu. Z Internetu korzystam nie dłużej niż godzinę. Dłużej mi się nie chce siedzieć. Na Internecie słucham muzyki, uczę się piosenek. Na facebooku siedzę. Nic więcej nie robię. Korzystam z komputera i Internetu. Z godzinkę, dwie godzinki spędzam w Internecie. W Internecie gram w gry albo słucham jakiejś muzyki. Nie staram się aż tak bardzo dużo spędzać czasu w internecie. Lubię słuchać muzyki, pisać z kolegami na fejsbuku albo grać w różne gry. Gram w ubieranki, czy w gotowanie. Jak się wpisze gry to tam wszystko jest po kolei. Na fejsbuku też nieraz gram albo w zwykłe gry po prostu.
A najnowsze badania? (Pyżalski, 2015) Częste rozmawianie w portalu społecznościowym o swoich zainteresowaniach % 68 Regularne prowadzenie bloga 6,5 Regularna gra w gry online 40 Szukanie informacji nt. osobistego problemu tam, gdzie piszą specjaliści 50 Szukanie informacji nt. osobistego problemu na forach Prowadzenie strony internetowej/fanpage jakiejś organizacji 44 15 Zgłaszanie niewłaściwych treści 32 Prowadzenie innej strony własnej niż profil na Facebooku Regularne wykorzystanie internetu do nauki 20 76
A najnowsze badania? (Pyżalski, 2015? Rozmowa z wychowawcą o kwestiach osobistych % 9 Altruizm internetowy 34 Wolontariat w internecie 6 Publikacja swojej twórczości 16 Uczestnictwo w organizacji grupie, która spotyka się głównie przez internet 13 (a 28 w zwykłej)
Spoglądając meta-analitycznie
Ale czy zawsze tak nie było z innymi mediami? Telewizją, radiem, prasą, książkami?
Jak się ma jedno do drugiego?
Poza online i offline (Pyżalski, 2015) Cyber - nie Cyber raz Cyber-2-3 razy Cyber - 4 razy lub więcej Bulying - nie 95 4 1 0 Bullying - raz 80 18 2 0 Bullying 2-3 razy 74 15 10 1 Bullying 4 razy lub więcej 60 17 9 15
Ale też dobre rzeczy (Pyżalski, 2015) Prawie 40% blogerów prowadzi tradycyjny pamiętniki tylko 9% tych co blogerami nie są 22% tych, co regularnie grają w gry online spotka się też często, żeby grać tradycyjnie i 18% tych co nie grają 48% aktywnych administratorów w sieci pełni też role liderskie offline, i tylko 31% tych co nimi nie są 51% wolontariuszy internetowych działa też w tradycyjnym wolontariacie i tylko 23% tych którzy tak nie działają w internecie
Można to oczywiście dzielić Ale to będzie tylko część prawdy Bo większość aktywności młodych ludzi jest w ciągłym procesie wirtualizacji/dewirtualizacji, którego nie da się rozplątać
A skąd to współbrzemienie? A może to da się wykorzystać pedagogicznie?
B. Franklin ( Morals of Chess ) gra w szachy, to nie tylko dobrze spędzone wolne chwile, gdyż przy niej przyswaja się i doskonali takie cechy charakteru, które w potrzebie nie zawodzą Czy tak samo jest z tym czego uczymy się online, np. grając w gry video? (Granic, Lobel, Engels, 2013) Ale jakie gry? często się unifikuje przekonania podczas, gdy zróżnicowanie jest ogromne
Uwzględniane korzyści (Granic, Lobel, Engels, 2013) Kognitywne Motywacyjne Emocjonalne Społeczne poważne gry, np. Re-mission
Co zostanie z tego na przyszłość? jeszcze jedna propozycja interpretacji
Co z tego pozostanie na przyszłość? 67% Do roku 2020 członkowie generacji Y (dzisiejsi cyfrowi tubylcy ) będą dalej aktywnymi nadawcami, którzy dzielą się dużą ilością osobistych informacji aby być w podłączeniu i wykorzystać społeczne, ekonomiczne i polityczne możliwości. Nawet kiedy dojrzeją, założą rodziny i będą mieli znaczące obowiązki ich entuzjazm do szerokiego dzielenia się informacją będzie kontynuowany 29% Do roku 2020 członkowie generacji Y (dzisiejsi cyfrowi tubylcy ) wyrosną w większości z użytkowania sieci społecznościowych, gier online i innych pochłaniających czas aktywności internetowych. Wraz z wiekiem znajdą nowe zainteresowania i zobowiązania a ich entuzjazm do szerokiego dzielenia się informacją zniknie Future of the Internet (Pew Research, 2010)
Czy paradygmat szans ma szansę? Szansa to nie gwarancja sukcesu Musimy zrezygnować z myślenia deterministycznego (zarówno w przypadku zagrożeń co się już dzieje), jak i w przypadku szans (co się dopiero zaczyna dziać) Język dotyczący edukacji i technologii staje się czasami jak język reklamu, handlu nieruchomościami, czy mowy politycznej (Selwyn, 2015) Wbrew pozorom offline ma ogromny wpływ na to co dzieje się online (w tym poprzez tradycyjne dobrze zbadane mechanizmy) Zróżnicowanie w możliwościach wykorzystania szansy (to też trzeba uwzględnić działając pedagogicznie) Nie obiecujmy sobie zbyt wiele utopijne wizje nie potwierdziły się w przypadku żadnego medium To się uda kiedy będziemy wiedzieć dla kogo, kiedy i po co wprowadzamy technologie