PROGRAM ZAJĘĆ PLASTYCZNO-TECHNICZNYCH W PUBLICZNYM PRZEDSZKOLU W BYSTRZYCY DOLNEJ. Prowadzący: Agnieszka Marek 1. Wstęp Twórczość plastyczna jest jedną z ważniejszych form działalności dziecka w wieku przedszkolnym. Poprzez rysunek i inne prace plastyczne poznajemy naszego wychowanka: jego emocje, rozwój intelektualny, zainteresowania. Ważne jest, aby zapewnić dziecku możliwość swobodnej i twórczej wypowiedzi. Podczas tworzenia dziecko doznaje silnych przeżyć. Wynikają one nie tylko z samego działania lecz także z możliwości wyrażenia środkami plastycznymi własnych myśli i uczuć, których dziecko nie byłoby w stanie opowiedzieć słowami. Wychowanie plastyczne pełni funkcję terapeutyczną. Przez organizowanie różnorodnych form aktywności plastycznej oraz rozwijanie i kształtowanie jego różnych umiejętności usuwa zahamowania i poczucie niepewności, uczy wiary we własne siły, we własne możliwości twórcze. Możliwości i osiągnięcia twórcze małych dzieci są bowiem wielkie i zdumiewające. Prace ich są ciekawe i bogate, zwłaszcza wtedy, kiedy stworzy im się warunki sprzyjające rozwojowi działalności artystycznej. 2. Założenia programowe: Program Bystrzaki - zgodny jest z podstawą wychowania przedszkolnego zatwierdzoną przez MEN z dnia 24 luty 2017 r. Zgodnie z podstawą programową celem wychowania przedszkolnego jest: - Wspieranie wielokierunkowej aktywności dziecka poprzez organizację warunków sprzyjających nabywaniu doświadczeń w fizycznym, emocjonalnym, społecznym i poznawczym obszarze jego rozwoju. - Tworzenie warunków umożliwiających dzieciom swobodny rozwój, zabawę i odpoczynek w poczuciu bezpieczeństwa. - Wspieranie aktywności dziecka podnoszącej poziom integracji sensorycznej i umiejętności korzystania z rozwijających się procesów poznawczych. - Wspieranie samodzielnej dziecięcej eksploracji świata, dobór treści adekwatnych do poziomu rozwoju dziecka, jego możliwości percepcyjnych, wyobrażeń i rozumowania, z poszanowaniem indywidualnych potrzeb i zainteresowań. - Wzmacnianie poczucia wartości, indywidualność, oryginalność dziecka oraz potrzeby tworzenia relacji osobowych i uczestnictwa w grupie. - Tworzenie sytuacji edukacyjnych budujących wrażliwość dziecka, w tym wrażliwość estetyczną, w odniesieniu do wielu sfer aktywności człowieka: mowy, zachowania, ruchu, środowiska, ubioru, muzyki, tańca, śpiewu, teatru, plastyki. Program: Bystrzaki - skierowany jest do dzieci 4-5-6 letnich. Będzie realizowany w ramach kółka plastycznego w godzinach popołudniowych, w wymiarze 30-45 min. 2 razy w miesiącu
przez okres jednego roku szkolnego. Wezmą w nim udział dzieci, które wykazują zainteresowania plastyczne (grupa nie powinna przekraczać 15 osób) Udział w zajęciach będzie dobrowolny. 3. Cel główny programu: Rozwijanie u dzieci uzdolnień i zainteresowań artystycznych oraz ich wrodzonych możliwości twórczych poprzez różnorodne działania plastyczne. 4. Cele szczegółowe programu: - stwarzanie okazji do poznawania różnorodnych technik plastycznych - rozwijanie wrażliwości zmysłowej, estetycznej - kształtowanie umiejętności współdziałania w grupie - budzenie wiary we własne możliwości 5. Przewidywane osiągnięcia dzieci - dziecko: - stosuje różnorodne techniki plastyczne w swoich pracach, - rozwija wrażliwość zmysłową, estetyczną, - potrafi pracować w grupie, - podejmuje samodzielną pracę - jest wytrwałe w dążeniu do określonego celu. 6. Metody pracy: - pokaz - obserwacja - objaśnienia, instrukcje - działania praktyczne - zadań stawianych do wykonania 7. Formy pracy: - praca indywidualna - praca w grupach - praca w zespołach 8. Wiadomości i umiejętności, jakie powinno zdobyć dziecko po realizacji programu - dziecko: - maluje farbami plakatowymi i akwarelowymi na różnorodnym materiale (papier, tektura), - maluje palcami, pędzlem i innymi przyborami, - komponuje całą płaszczyznę, - rysuje kredką świecową, pastelową, świecą, - eksperymentuje w trakcie używania różnych materiałów plastycznych, - wykonuje wycinanki płaskie z papieru; łączy w różny sposób elementy, np. technika collage, - wykonuje wydzieranki; odtwarza określone kształty z papieru, nakleja, skleja elementy
tworząc kompozycję, - stempluje przy użyciu różnorodnego materiału: gumki, gumki frotki, korki, balony wypełnione różnymi materiałami (mąką, solą, mąką ziemniaczaną itp.), zgniecioną gazetę lub gałganki, - tworzy kompozycję łącząc różne tworzywa z materiałem przyrodniczym i innymi materiałami np. koraliki, piórka, skrawki materiału, - lepi z masy papierowej, solnej, - projektuje i wykonuje elementy dekoracji np. na kartki świąteczne, - zespołowo wykonuje prace plastyczne; planowanie, podział zadań, kształtowanie umiejętności współpracy i poczucia odpowiedzialności, - dokonuje oceny wytworów własnych i kolegów. 9. Ewaluacja: - prace plastyczne dzieci (organizowanie wystawki prac), - zdjęcia prac plastycznych przekazanie do kroniki przedszkolnej oraz na stronę internetową przedszkola, - obserwacje osiągnięć dzieci, - scenariusze zajęć, - ankieta dla rodziców, - ankieta dla dzieci w postaci uśmiechu (zadowolone z zajęć - rysunek miny uśmiechniętej; niezadowolone - rysunek miny smutnej) - dyplom dla dzieci za udział w zajęciach plastycznych. 10. Charakterystyka technik plastycznych stosowanych w programie: Stosowanie różnorodnych technik plastycznych w pracy z dziećmi wpływa na wzrost zainteresowania sztuką plastyczną, pobudza do twórczego działania, ekspresji. Każda technika plastyczna posiada specyficzne właściwości i wymaga od dziecka odpowiednich umiejętności i sprawności. Niektóre z technik są stosowane i powszechnie znane, niektóre będą nowością w naszej pracy. Techniki plastyczne zastosowane w programie Bystrzaki : WYDZIERANKI Jedna z prostszych technik plastycznych, często stosowana w pracy z dziećmi. Jest dobrą okazją do ćwiczeń sprawności palców i dłoni; rozwija wyobraźnię i zachęca do twórczego działania. MALOWANIE PATYCZKAMI KOSMETYCZNYMI Na przygotowanym na kartce szkicu za pomocą patyczka do uszu stemplujemy - kuleczkujemy obraz. MALOWANIE NA CUKRZE
Na tackę wysypujemy cukier najlepiej gruboziarnisty i rozprowadzamy go w taki sposób, aby równomiernie pokrył całą powierzchnię. Z brystolu wycinamy szablon o określonym kształcie (np. jabłko, gruszka, serce, parasol). Szablon smarujemy dokładnie klejem i posmarowaną stroną kładziemy na powierzchni cukru. Po wyschnięciu powierzchnię pokrywamy farbami plakatowymi. WYKLEJANKA Z BIBUŁY Z karbowanej bibuły odrywamy kawałki a następnie palcami formujemy z nich kulki. Przygotowany szablon pokrywamy klejem, następnie wypełniamy powierzchnię kulkami o odpowiednich kolorach. RYSOWANIE KREDKAMI ŚWIECOWYMI, PASTELAMI OLEJNYMI, SUCHYMI, OŁÓWKIEM Kartkę z bloku pokrywamy przy pomocy ołówka, kredek. MALOWANIE NA WILGOTNYM PAPIERZE (MOKRE W MOKRYM) Arkusz białego papieru mocno zgniatamy i moczymy w wodzie. Wyciągamy, rozkładamy i malujemy akwarelami. Kolory powinny się zlewać i łączyć ze sobą, tworząc jednocześnie ciekawe wzory. Obrazek po wyschnięciu ma bardzo delikatne barwy. WYCINANKI Dzieci umieszczają na płaszczyźnie kartki elementy wycięte z papieru i swobodnie je malują. WYSZYWANKA NA PAPIERZE Na kartce z bloku technicznego rysujemy prosty wzór, np. jabłko. Kolorowym, grubym kordonkiem lub włóczką obklejamy kontury (można także wypełnić całą powierzchnię). Obklejony wzór wypełniamy kredkami lub farbami na zasadzie kolorowanki. Obraz można oprawić w ramki kartonowe ozdobione dowolnymi wzorami naklejonymi z włóczki. MASA PAPIEROWA Masę papierową wykonujemy mieszając miękki papier (mogą to być papierowe ręczniki) z mąką pszenna i wodą. Nakładamy ją następnie na karton, balon, słoik a po wyschnięciu malujemy farbami. Można wykonać wspaniałe maski oblepiając nadmuchany balon masą, a następnie po zaschnięciu należy zdjąć skorupę, pomalować ją i ozdobić np. kawałkami włóczek brokatem, cekinami; z masy można kształtować również konstrukcje architektoniczne na słoikach lub butelkach. ODLEWY Z GIPSU Odlewy z gipsu możemy malować szkolnymi plakatówkami. Można pracę utrwalić bezbarwnym lakierem. POSYPYWANE OBRAZKI
Na papierze lub kartonie (białym bądź kolorowym) szkicujemy obrazek, a następnie malujemy klejem po liniach naszego rysunku potem piaskiem lub kaszą posypujemy obrazek. Dociskamy drobinki dłońmi do podłoża i strząsamy nadmiar materiału. MALOWANIE GĄBKĄ Rysujemy wzór i wycinamy go nożyczkami. Szablon nacieramy świecą, aby nie nasiąkał wodą. Wycięty szablon przypinamy spinaczem aby się nie przesuwał. Kawałkiem gąbki moczonej w farbie lekko uderzamy w papier widoczny w okienkach szablonu. Można użyć jednego koloru lub kilku. Trzeba tylko przygotować kilka kawałków gąbki dla każdego koloru osobno. Za każdym razem szablon czyścimy czystą wilgotną ściereczką aby nie brudził papieru. PRACE Z MASY SOLNEJ Modelowanie dowolnych form: po wysuszeniu prac można malować w dowolne wzory farbami plakatowymi. TECHNIKA STEMPLOWANIA Technika polega na odbijaniu stempli o różnych wzorach na papierze lub innym materiale. Do stemplowania można wykorzystać różne nietypowe przedmioty: gumki frotki, korki, balony nadmuchane niewielką ilością powietrza lub wypełnione różnymi materiałami (mąką, solą, mąką ziemniaczaną itp.), wzory wycięte z ziemniaka. METODA PALUSZKOWA To rodzaj stemplowania palcami, polega na delikatnym zanurzeniu poduszki palca w farbie plakatowej, a następnie na przeniesieniu farby na papier. W zależności od siły nacisku, odbitki będą słabsze lub bardziej wyraziste. Podczas tworzenia pracy można wykorzystać kilka kolorów, pamiętając podczas zmiany farby o oczyszczeniu palca z farby wcześniej stosowanej. WYDRAPYWANKA NA PLASTELINIE Na kartkę z bloku technicznego nakładamy kawałki plasteliny (najlepiej w jednym kolorze, raczej ciemnym) i rozprowadzamy je palcami w różnych kierunkach, aż do uzyskania jednolitej powierzchni. Po zapełnieniu całej kartki wydrapujemy w plastelinie za pomocą zapałek, wykałaczek lub przyciętych patyczków dowolne wzory. Całość można utrwalić lakierem bezbarwnym. ROLOWANIE Z PLASTELINY Wykorzystanie do tej metody kawałków plasteliny w różnych kolorach, tworząc postacie, zwierzęta, itp. FROTTAGE Frottage to technika polegająca na odbijaniu przedmiotów o wyraźnej fakturze na
powierzchni papieru. Wykorzystujemy różnego rodzaju przedmioty. Wybrane przedmioty nakrywamy kartką papieru i pocieramy ją grafitem lub kredką woskową. Wcześniej można przygotować szkic rysunku i uzupełnić go dowolnymi fakturami na zasadzie kolorowanki, podkładając pod kartkę różne przedmioty. COLLAGE Collage jest techniką polegającą na komponowaniu obrazów z różnych materiałów i tworzyw naklejanych na płótnie lub papierze. Niektóre fragmenty kolażu można dorysować lub domalować farbami. COLLAGE ZE STRUŻYN KREDEK Wykorzystamy cienkie, skrawane wióry, które powstają podczas ostrzenia drewnianych oprawek ołówków lub kredek. Z drewnianych wiórek tworzymy kompozycje na powierzchni kartki. Przyklejamy je stosując klej roślinny. Pracę można urozmaicić, dorysowując do kompozycji kredkami świecowymi lub pastelami dodatkowe elementy. Drewnianymi wiórkami możemy także pokrywać wycięte, pokryte klejem szablony o dowolnych kształtach. WITRAŻE PAPIEROWE Polegają na wycięciu pewnych elementów rysunku i podklejeniu tych miejsc kolorową gładką bibułą MALOWANIE KAMIENI Do wykonania tej techniki potrzebne są umyte uprzednio kamienie. Mogą być niemal dowolnej wielkości, jednak takie, by łatwo było je dziecku trzymać w rączkach. Do ozdabiania kamieni można stosować zwykłe farby plakatowe ORIGAMI (SZTUKA SKŁADANIA PAPIERU) Do tej techniki wykorzystujemy koła, trójkąty, kwadraty z kolorowego papieru. Odpowiednio złożone przyklejamy do podłoża. QUILLING Wykorzystujemy pocięte paski papieru kolorowego, który zwijamy w rulonik, łącząc klejem i tworząc ozdoby. Działania edukacyjne w poszczególnych miesiącach: WRZESIEŃ Sprawdzenie umiejętności manualnych dzieci; zainteresowanie plastyką; zachęcanie dzieci do uczestnictwa w zajęciach dodatkowych. Utworzenie listy chętnych dzieci.
PAŹDZIERNIK Zabawy kolorami - klasyfikujemy barwy ciepłe, zimne uzasadnienie, zabawy w mieszanie kolorów. Uzyskujemy kolory pochodne. Jesienny pejzaż technika frottage. Stworki potworki rysowanie węglem, połączone z wyklejaniem liśćmi, technika collage. LISTOPAD Słoneczniki tworzenie kwiatu słonecznika z papieru kolorowego i liści w plastikowym pudełeczku. Jesienne drzewo stemplowanie patyczkami kosmetycznymi, wyklejanie zapałkami. Wesoła jesień rysowanie pastelami. GRUDZIEŃ Świąteczna choinka, Bałwanek, Mikołaj praca z wykorzystaniem patyczków laryngologicznych, ozdabianie. Lodowy lampion ozdabianie słoika solą, dekoracja. Bombka malowanie farbami, połączone z qullingiem. Renifery odbijanie stopy. STYCZEŃ Kochamy ptaki - wyszywanka z kordonka. Magiczna zimowa kula lepienie z plasteliny w słoiku. Niespodzianka dla babci - odlew z gipsu - malowanie farbą plakatową. Na Antarktydzie makieta z wykorzystaniem pudełek po chusteczkach higienicznych, papieru kolorowego, plasteliny. LUTY Zimowy pejzaż - posypywany obrazek (ryżem, kaszą),naklejanie sylwet wyciętych z białego papieru. Mróz praca z folią aluminiową. Bałwankowa rodzinka - modelowanie z masy solnej. Karnawałowa maska - praca z masy papierowej. MARZEC Kolorowe papugi malowanie mokre w mokre, odbijanie rąk, wycinanie. Wiosna wydzieranka papierowa. Kolorowa tęcza wykorzystanie płyty CD i papieru kolorowego. Wiosenny obraz - wydrapywanka w plastelinie. KWIECIEŃ Wielkanocne niespodzianki - wykonanie ozdób, kartek różnymi technikami.
Zajączek - wyklejanie sylwety kulkami z bibuły. Kolorowy motyl - malowanie sylwety - tworzenie symetrii. Po zielonym stawie wyklejanie plasteliną i pociętymi rurkami plastikowymi. MAJ Wesoła łąka łączenie różnych technik, wykorzystanie ostrużyn z kredek drewnianych, korków, łupek po orzechach itp. Ramka dla mamy praca z wykorzystaniem patyczków laryngologicznych, kwiatów wykonanych z papieru Tulipan - wycinanka witrażowa. Kamienne stworki - wykorzystanie materiału przyrodniczego - kamienia. Rysowanie pastelami. CZERWIEC Moje akwarium - wykonanie pracy plastycznej z wykorzystaniem kamieni, folii do pakowania, papieru kolorowego. Kolorowe potworki praca z wykorzystaniem rolek po papierze toaletowym, drucików kreatywnych. Morze - naklejanka - metodą collage. Witajcie wakacje! rysowanie pastelami suchymi. Literatura: A. Natorff, K. Wasiluk: Wychowanie plastyczne w przedszkolu, WSiP, Warszawa, 1990 A. Trojanowska: Dziecko i plastyka, WSiP, Warszawa 1988 A. Jabłońska: Techniki plastyczne w przedszkolu, KDC, Warszawa 2004 L.G. Miller, M. Gibas: Robimy zabawki, Warszawa 2005 M. Wilczek: Zapraszamy do zabawy E. Gałuszka: Jak to zrobic?, CED S. Ostrowski: Malowanie pastelami i kredkami, WSiP, 1995 S. Ostrowski: Malowanie akwarelą, 1993 S. Wetzel-Maesmanns: Kwiaty z bibuły, KDC, Warszawa 2006 A. W. Stefanow: Wesołe zabawy - lepimy, IBIS, Poznań 2011