KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia 13.2.2019 r. C(2019) 1326 final ROZPORZĄDZENIE DELEGOWANE KOMISJI (UE) / z dnia 13.2.2019 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2015/849 przez wskazanie państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki PL PL
UZASADNIENIE 1. KONTEKST AKTU DELEGOWANEGO I. Kontekst ogólny W dniu 20 maja 2015 r. przyjęto instrumenty prawne UE w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ( AML/CFT ). Obejmują one: a) dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu 1 (zmienioną następnie dyrektywą (UE) 2018/843) 2, oraz b) rozporządzenie (UE) 2015/847 w sprawie informacji towarzyszących transferom środków pieniężnych 3. Przepisy te odpowiadają na potrzebę zapewnienia solidnych, jasnych i przewidywalnych ram prawnych w celu ochrony systemu finansowego UE. Są one zgodne z obecnie obowiązującymi międzynarodowymi standardami i zaleceniami, głównie z tymi, które zostały wydane przez Grupę Specjalną ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF). Jednym z głównych elementów ram prawnych UE jest podejście oparte na analizie ryzyka. Sytuacje, w których ryzyko prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu jest wysokie, wymagają stosowania zaostrzonych środków, natomiast sytuacje, w których to ryzyko jest mniejsze, mogą uzasadniać złagodzenie kontroli. Ryzyko dotyczące poszczególnych państw czy też związane z ich położeniem geograficznym jest jednym z czynników, które należy uwzględnić przy stosowaniu podejścia opartego na analizie ryzyka. Zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy (UE) 2015/849, w celu ochrony właściwego funkcjonowania rynku wewnętrznego należy identyfikować jurysdykcje państw trzecich mające strategiczne braki w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii ( państwa trzecie wysokiego ryzyka ). Art. 9 ust. 2 dyrektywy uprawnia Komisję do przyjmowania aktów delegowanych w celu zidentyfikowania takich państw trzecich wysokiego ryzyka przy uwzględnieniu strategicznych braków i określa kryteria stanowiące podstawę jej oceny. Zgodnie z art. 9 ust. 4 dyrektywy Komisja uwzględnia odpowiednie oceny lub sprawozdania sporządzone przez międzynarodowe organizacje i organy normalizacyjne posiadające kompetencje w tej dziedzinie. Gdy takie państwa zostaną zidentyfikowane przez Komisję jako mające strategiczne braki, od podmiotów zobowiązanych wymaga się na mocy art. 18a dyrektywy (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843, stosowania wzmocnionych środków należytej staranności wobec klienta przy ustanawianiu stosunków gospodarczych lub przeprowadzaniu transakcji z udziałem państw trzecich wysokiego ryzyka. W dniu 14 lipca 2016 r. Komisja przyjęła rozporządzenie delegowane (UE) 2016/1675, w którym zidentyfikowała kilka państw trzecich mających strategiczne braki w swoich systemach przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii. To rozporządzenie delegowane 1 2 3 Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 73. Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 43. Dz.U. L 141 z 5.6.2015, s. 1. PL 1 PL
zostało następnie zmienione rozporządzeniem delegowanym (UE) 2018/105, rozporządzeniem delegowanym (UE) 2018/212 oraz rozporządzeniem delegowanym (UE) 2018/1467, w których zidentyfikowano kolejne państwa wysokiego ryzyka. Jak podkreślono w motywie 28 dyrektywy (UE) 2015/849, zmieniający się charakter zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, którym sprzyja ciągły rozwój technologii i środków będących do dyspozycji przestępców, wymaga szybkiego i nieustannego dostosowywania ram prawnych w odniesieniu do państw trzecich wysokiego ryzyka w celu skutecznego ograniczania istniejącego ryzyka i przeciwdziałania powstawaniu nowego. W dniu 30 maja 2018 r. Parlament Europejski i Rada przyjęły dyrektywę (UE) 2018/843, która zmieniła dyrektywę (UE) 2015/849 i weszła w życie w dniu 9 lipca 2018 r. 4 Przepisami nowej dyrektywy w szczególności zmieniono i rozszerzono kryteria, które mają być uwzględnione przez Komisję przy dokonywaniu oceny państw trzecich wysokiego ryzyka na podstawie art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. W szczególności dodano kryterium dotyczące dostępności informacji na temat beneficjentów rzeczywistych i wymiany tych informacji, wykraczając w tym względzie poza kryteria FATF. Nowe kryteria obejmują ponadto istnienie skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar za naruszenia obowiązków w zakresie AML/CFT, a także stosowane przez dane państwo trzecie praktyki w zakresie współpracy oraz wymiany informacji z właściwymi organami państw członkowskich. Ta zmiana ustawodawcza wynika z tego, że Komisja zobowiązała się do opracowania i stosowania nowej metodyki określania strategicznych braków państw trzecich, sporządzając plan działania 5, który przesłano Parlamentowi Europejskiemu i Radzie w dniu 30 czerwca 2017 r. To zobowiązanie z kolei Komisja przyjęła na siebie w odpowiedzi w szczególności na wnioski Parlamentu Europejskiego, który domagał się, aby Komisja wypełniła swoje zobowiązanie na podstawie niezależnej oceny, a nie tylko przez powielanie wykazów przyjętych przez FATF 6. Nową metodykę przedstawiono w dokumencie roboczym służb Komisji opublikowanym w dniu 22 czerwca 2018 r. 7, w którym zastosowano zmienione kryteria identyfikacji państw trzecich wysokiego ryzyka. W związku z powyższym należy uchylić rozporządzenie (UE) 2016/1675 i przyjąć nowy wykaz państw trzecich wysokiego ryzyka w oparciu o nowe wymogi dyrektywy (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843. II. Podejście polityczne w odniesieniu do oceny państw trzecich wysokiego ryzyka A. Cel identyfikacji państw trzecich wysokiego ryzyka w odniesieniu do AML/CFT Celem wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka jest ochrona integralności unijnego systemu finansowego i rynku wewnętrznego poprzez stosowanie wzmocnionych środków należytej staranności przez podmioty zobowiązane w przypadku, gdy utrzymują one stosunki gospodarcze z państwami trzecimi wysokiego ryzyka. Przepływy pieniędzy pochodzących z nielegalnych źródeł mogą szkodzić integralności, stabilności i wiarygodności sektora 4 5 6 7 Dz.U. L 156 z 19.6.2018, s. 43. http://data.consilium.europa.eu/doc/document/st-11189-2017-init/en/pdf Zob. rezolucja P8_TA(2017)0008, rezolucja P8_TA- (2017)0213 i Sprawozdanie w sprawie dochodzenia dotyczącego prania pieniędzy, unikania opodatkowania i uchylania się od opodatkowania (2017/2013(INI)) SWD(2018) 362 final, dostępny pod adresem: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/swd_2018_362_f1_staff_working_paper_en_v2_p1_984066.pdf PL 2 PL
finansowego oraz stanowić zagrożenie dla rynku wewnętrznego. Jest to szczególnie istotne, ponieważ zagrożenia ze strony państw mających strategiczne braki mogą łatwo rozprzestrzenić się w różnych jurysdykcjach i ostatecznie wpłynąć na stabilność systemu finansowego ich odpowiedników. W związku z tym kluczowe jest zapewnienie odpowiednich kontroli w celu ograniczenia takiego ryzyka. Ponadto środki te przyczyniają się wreszcie do zwiększenia bezpieczeństwa publicznego, ułatwiając przeciwdziałanie i zapobieganie nadużyciom systemu finansowego przez przestępców, terrorystów i ich wspólników oraz walkę z takimi nadużyciami. Identyfikowalność transakcji finansowych, wymogi należytej staranności wobec klienta oraz przejrzystość informacji o beneficjentach rzeczywistych są kluczowymi czynnikami umożliwiającymi zapewnienie zdolności egzekwowania prawa przy stosowaniu podejścia polegającego na podążaniu śladem pieniądza. Dzięki wzmożonej czujności podmioty zobowiązane przyczynią się do zagwarantowania bezpieczeństwa w całej Unii. Identyfikacja państw trzecich wysokiego ryzyka przyczynia się do zapewnienia pewności prawa dla podmiotów gospodarczych mających do czynienia z jurysdykcjami państw trzecich. Ustanowienie wykazu zapewni równe warunki działania w całej UE poprzez zapobieżenie możliwości powstrzymania się przez niektóre podmioty zobowiązane od stosowania zasad należytej staranności wobec klienta. Przyczyni się również do zapewnienia, by podmioty zobowiązane posiadały solidne ramy kontroli wewnętrznej, których zadaniem jest skuteczne ograniczanie zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu oraz skuteczne zarządzanie nimi, a tym samym do wspierania długoterminowego i zrównoważonego wzrostu przedsiębiorstw. Podobnie podmioty wykonujące instrumenty finansowe i gwarancje budżetowe w ramach budżetu UE nie mogą (i) wspierać działań przyczyniających się do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu ani (ii) angażować się w nowe lub odnowione operacje z podmiotami mającymi siedzibę w państwach trzecich wysokiego ryzyka, tak by chronić środki UE przed zagrożeniami związanymi z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu, jakie stwarzają te jurysdykcje. W rezultacie niniejszy akt delegowany przyczynia się również do zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów, wspierania efektywnej konkurencji, ochrony interesów finansowych UE i zrównoważonego wzrostu. Celem procesu sporządzania wykazu jest zapewnienie stosowania środków należytej staranności zgodnie ze zidentyfikowanym ryzykiem w oparciu o ocenę strategicznych braków w danych państwach trzecich. Celem nie jest piętnowanie państw trzecich. Wykaz ten przyczyni się raczej do zapewnienia, aby odnośne jurysdykcje postarają się usunąć stwierdzone braki. Państwa wymienione w wykazie będą zachęcane do szybkiego reagowania na zidentyfikowane strategiczne braki, a Komisja jest zobowiązana do wspierania ich w stosownych przypadkach, mając na uwadze ich ostateczne usunięcie z wykazu w oparciu o jasne kryteria określone w metodyce, w tym w ramach pomocy technicznej. Działania takie powinny być wspierane przez specjalne dyskusje z udziałem Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ) i odpowiednich delegatur UE, oraz przez dialog polityczny i konsultacje Unii z zainteresowanymi państwami. Mogłoby temu towarzyszyć ukierunkowane wykorzystanie instrumentów Unii, w tym, w stosownych przypadkach, współpraca na rzecz rozwoju, budowanie potencjału, wymiana wiedzy specjalistycznej i najlepszych praktyk. Ponadto wykaz nie ma na celu zmniejszania ani ograniczania legalnego przepływu środków finansowych między UE a państwami trzecimi wymienionymi w wykazie. W związku z tym podmioty zobowiązane nie powinny wykorzystywać wykazu, by uzasadniać zmniejszanie PL 3 PL
takich przepływów, jeżeli prawo Unii tego nie wymaga. Wykaz nie służy do ograniczenia stosunków gospodarczych lub finansowych z państwami ujętymi w wykazie. Wręcz przeciwnie przyczyni się on do zwiększenia zaufania podmiotów zobowiązanych utrzymujących stosunki biznesowe z tymi państwami dzięki umożliwieniu im przeprowadzania odpowiednich kontroli. Podobnie, charakter wykazu nie ma na celu wywołania jakichkolwiek niepożądanych konsekwencji w państwach trzecich w odniesieniu do włączenia społecznego pod względem finansowym oraz działań związanych z organizacjami nienastawionymi na zysk. Proces sporządzania wykazu nie ma wpływu na pomoc humanitarną udzielaną przez Unię Europejską, jej politykę rozwoju czy też przyznawanie dotacji, udzielanie zamówień publicznych i zapewnianie wsparcia budżetowego w tych państwach trzecich. Wykorzystanie instrumentów finansowych finansowanych ze środków UE i gwarancji budżetowych podlega jednak bardziej rygorystycznym przepisom w związku z dobrym zarządzaniem w kwestiach podatkowych i przeciwdziałaniem praniu pieniędzy w związku z przyjęciem rozporządzenia (UE) 2017/2396 w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Inwestycji Strategicznych, rozporządzenia (UE) 2017/1601 w sprawie Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju 8 i rozporządzenia finansowego (UE, Euratom) 2018/1046. Powyższe akty prawne zawierają przepisy zakazujące prowadzenia nowych lub odnowionych operacji z podmiotami w jurysdykcjach znajdujących się w unijnym wykazie jurysdykcji z przyczyn podatkowych i w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy, z wyjątkiem przypadków, w których działanie jest fizycznie wykonywane w tej jurysdykcji i z zastrzeżeniem braku innych czynników ryzyka 9. Komisja będzie współpracować z partnerami wykonawczymi, w tym zwłaszcza międzynarodowymi instytucjami finansowymi, w celu zapewnienia zgodności z tymi wymogami poprzez regularny dialog i ustrukturyzowane procesy należytej staranności, tak by zabezpieczyć skuteczną realizację polityk Unii w dziedzinie działań zewnętrznych UE. B. Główne fazy przeglądu Komisja przedstawiła główne fazy w planie działania przesłanym do Parlamentu Europejskiego i Rady w dniu 30 czerwca 2017 r. Inicjatywa ta jest częścią szerzej zakrojonych działań Komisji mających na celu wzmocnienie egzekwowania środków AML/CFT oraz wspieranie globalnych wysiłków na rzecz zwalczania zagrożeń związanych z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Komisja jest członkiem Grupy Specjalnej ds. Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy (FATF) i wspiera jej działania w zapewnianiu ogólnoświatowego przestrzegania międzynarodowych standardów, zwłaszcza poprzez identyfikowanie państw mających strategiczne braki w swoich systemach AML/CFT i współpracę z tymi państwami w celu ograniczenia ryzyka prania pieniędzy na świecie. Komisja zwiększyła swoje zaangażowanie w prace FATF 8 9 Zob. art. 22 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/1601 z dnia 26 września 2017 r. w sprawie ustanowienia Europejskiego Funduszu na rzecz Zrównoważonego Rozwoju (EFZR), gwarancji EFZR i funduszu gwarancyjnego EFZR, Dz.U. L 249 z 27.9.2017. Zob. art. 155 ust. 2 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE, Euratom) 2018/1046 z dnia 18 lipca 2018 r. w sprawie zasad finansowych mających zastosowanie do budżetu ogólnego Unii, Dz.U. L 193 z 30.7.2018. PL 4 PL
i podobne jej organy regionalne i nadal będzie to czynić w ramach swojego zobowiązania do wspierania współpracy międzynarodowej w tej dziedzinie. Komisja uzupełnia te wysiłki, zajmując się zwalczaniem zagrożeń specyficznych dla UE. Jest to szczególnie istotne ze względu na fakt, że proces sporządzania wykazu FATF jest uzależniony od momentu cyklu oceny (zaplanowanego na kilka lat), okresów obserwacji i od ustalania priorytetów. Należy również zauważyć, że w przypadku unijnego wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka jego cel, proces jego sporządzania i określanie priorytetów są inne niż w przypadku wykazu FATF. Ograniczenie stosowania wzmożonej czujności do transakcji z udziałem państw umieszczonych na liście przez FATF nie zapewniłoby wystarczających zabezpieczeń dla systemu finansowego UE. W związku z tym współprawodawcy wyraźnie zmodyfikowali kryteria, które mają być uwzględnione przez Komisję przy dokonywaniu analizy w związku z przeglądem dyrektywy (UE) 2015/849, i tym samym potwierdzili takie podejście do bardziej niezależnej oceny wyraźnym zobowiązaniem prawnym. Podejście to wzmocni zatem wysiłki Komisji podejmowane w ramach FATF w celu propagowania globalnego podejścia do państw trzecich wysokiego ryzyka, przy jednoczesnej dalszej ochronie systemu finansowego UE przed zagrożeniami zewnętrznymi. W związku z tym Komisja opracowała nową metodykę 10 służącą identyfikowaniu jurysdykcji wykazujących strategiczne braki w zakresie walki z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Metodyka ta zapewnia zastosowanie przez Komisję obiektywnego, sprawiedliwego i przejrzystego procesu. Przewiduje ona główne fazy, kryteria oceny i proces działań następczych, co zapewnia przewidywalność państwom trzecim. Prace te są realizowane w ramach podejścia wieloetapowego: Na pierwszym etapie Komisja opracowała szczegółową metodologię precyzującą procedurę, którą należy zastosować, kryteria określenia, które państwa należy poddać ocenie i kryteria ustalania priorytetowości ich oceny, kryteria oceny, które mają być stosowane w odniesieniu do wybranych państw, a także proces działań następczych w stosunku do państw trzecich. Dzięki tej metodyce Komisja nie opiera się wyłącznie na sprawozdaniach FATF, lecz uwzględnia różne źródła informacji. Opracowując ten nowy proces oceny, Komisja przeprowadziła konsultacje z państwami członkowskimi za pośrednictwem grupy ekspertów Komisji ds. prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (zwanej dalej grupą ekspertów Komisji ). Metodyka, która jest efektem tych prac, została opublikowana w dniu 22 czerwca 2018 r. Na drugim etapie ( etap ustalania zakresu ) Komisja przeprowadziła wstępną ocenę w celu określenia zakresu państw, które mają zostać poddane ocenie, oraz określenia poziomu priorytetu tych państw. Wykluczono państwa w bardzo niewielkim stopniu zintegrowane z systemem finansowym UE i te, które nie są narażone na pranie pieniędzy lub finansowanie terroryzmu. Ta wstępna ocena opiera się na obiektywnych kryteriach i została przeprowadzona z wykorzystaniem wiarygodnych i odpowiednich źródeł informacji. Wyniki zostały opublikowane w dniu 15 listopada 2018 r. 11 Na trzecim etapie Komisja oceniła przed końcem 2018 r. systemy AML/CFT odpowiednich państw trzecich, począwszy od państw o najwyższym priorytecie. W przypadku pozostałych państw Komisja przeprowadzi swoją ocenę stopniowo wraz z upływem czasu, gdy staną się 10 SWD(2018) 362 final, dostępny pod adresem: https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/swd_2018_362_f1_staff_working_paper_en_v2_p1_984066.pdf 11 https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/list_of_scoping-priority-hrtc_aml-cft-14112018.pdf PL 5 PL
dostępne nowe źródła informacji (tj. do 2025 r.). Komisja będzie nadal monitorować państwa, które już poddano przeglądowi. C. Metodyka oceny państw trzecich i kryteria oceny Metodyka identyfikacji państw trzecich wysokiego ryzyka ustanawia mechanizm umożliwiający Komisji przeprowadzenie niezależnej oceny na podstawie jasnych kryteriów, dowodów i faktów zgodnie z ogólnym prawem Unii. Państwo zostaje zidentyfikowane jako państwo trzecie wysokiego ryzyka na podstawie dwóch głównych przesłanek: 1) państwo zostało umieszczone przez FATF na publicznie dostępnej liście (z zastrzeżeniem analizy dodatkowych informacji przez Komisję, jeżeli są dostępne, w tym z innych źródeł) i 2) państwo zostało ocenione jako stwarzające znaczące zagrożenia dla systemu finansowego Unii w wyniku strategicznych braków w swoim systemie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu w oparciu o zewnętrzne źródła informacji. 1) Państwa zamieszczone przez FATF na publicznie dostępnej liście Z uwagi na wysoki poziom integracji międzynarodowego systemu finansowego, bliskie powiązania między podmiotami gospodarczymi, dużą liczbę transakcji transgranicznych zawieranych z podmiotami z Unii i przez podmioty z Unii, a także duży stopień otwarcia rynku Komisja przyjmuje, że zagrożenia dla międzynarodowego systemu finansowego związane z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu stanowią również zagrożenia dla unijnego systemu finansowego. Podejście to wspiera międzynarodowe wysiłki w zakresie postępowania z państwami wysokiego ryzyka i wywiera dodatkową presję na te państwa, aby skorygowały one swoje strategiczne braki. Wspiera również działania UE mające na celu promowanie globalnego podejścia do państw wysokiego ryzyka. W tym kontekście uznaje się, że każde państwo trzecie stanowiące zagrożenie dla międzynarodowego systemu finansowego, zgodnie ze wskazaniem FATF, stanowi zagrożenie dla rynku wewnętrznego UE. Dotyczy to każdego państwa zidentyfikowanego publicznie w dokumentach FATF Oświadczenie publiczne i Improving Global AML/CFT Compliance: On-going Process. Należy podkreślić, że Komisja i 15 państw członkowskich są członkami FATF i są aktywnie zaangażowane w ocenianie przez FATF państw wykazujących strategiczne braki, mając dostęp do odpowiednich źródeł informacji. Komisja będzie nadal wspierać koordynację z państwami członkowskimi UE w ramach FATF w celu zapewnienia spójności zewnętrznej reprezentacji polityki UE w tym zakresie. W celu przeprowadzenia niezależnej oceny Komisja analizuje informacje od FATF oraz z innych dostępnych źródeł informacji (w tym konsultacji z właściwą grupą ekspertów Komisji), zanim stwierdzi, że państwo wymienione przez FATF zostanie dodane do unijnego wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka. Jeżeli analiza Komisji potwierdzi ocenę FATF, stwierdzi ona, że istnieją uzasadnione powody, by uznać, że państwa wymienione przez FATF są państwami trzecimi wysokiego ryzyka do celów art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. Informacje dostępne od FATF pozostają bardzo istotnym punktem wyjścia dla takiej oceny. Wykazy opracowywane przez FATF stanowią efekt rzetelnego procesu opartego na jasnych kryteriach, w którym Komisja, jako członek FATF, ściśle uczestniczy. Podstawą procesu przeglądu są informacje na temat zagrożeń, podatności na zagrożenia lub szczególnych rodzajów ryzyka zagrożeń związanych z danym państwem. Informacje te można uzyskać ze sprawozdań z wzajemnej oceny, od członków FATF lub na podstawie faktu, że dane państwo nie uczestniczy w pracach żadnego organu regionalnego typu FATF (FSRB) i w związku z tym nie zobowiązuje się do wdrożenia standardów FATF. PL 6 PL
W trakcie procesu przeglądu FATF określa dla każdego państwa najpoważniejsze uchybienia w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu ( strategiczne braki w zakresie AML/CFT ) i opracowuje wraz z danym państwem plan działania w celu wyeliminowania tych braków. FATF zwraca się również o polityczne zobowiązanie wysokiego szczebla, że państwo wdroży reformy prawne, regulacyjne i operacyjne wymagane w planie działania. Każda jurysdykcja będąca przedmiotem przeglądu może uczestniczyć w bezpośrednim spotkaniu w celu omówienia ustaleń z właściwym zespołem ds. przeglądu w ramach grupy ds. przeglądu współpracy międzynarodowej (ICRG). Na podstawie wyników swoich przeglądów FATF publikuje na każdym posiedzeniu plenarnym dwa oświadczenia, które odzwierciedlają wagę zagrożeń, jakie wiążą się z tym państwem, oraz poziom zobowiązania politycznego w odniesieniu do tych kwestii. Podobnie usunięcie z oświadczeń FATF odbywa się w wyniku rzetelnego procesu, którego celem jest zagwarantowanie, że dane państwo w istotny sposób odniosło się do wszystkich elementów tego planu działania i że realizacja tego planu jest w toku. Wykazy FATF stanowią punkt wyjścia, ponieważ kryteria, ich waga i określone progi mające wpływ na umieszczenie w wykazie koncentrują się na państwach wykazujących bardzo istotne i głębokie strategiczne braki. W związku z tym wydaje się uzasadnione, że w przypadku gdy analiza Komisji potwierdzi oceny FATF, państwa te zostają zidentyfikowane jako państwa trzecie wysokiego ryzyka. W odniesieniu do państw kandydujących Komisja może w swojej ocenie rozważyć środki ograniczające ryzyko uwzględnione w negocjacjach akcesyjnych, dotyczące stwierdzonych strategicznych braków. Podejście to jest uzasadnione faktem, że w szczególnych okolicznościach te same cele można osiągnąć przy pomocy innych środków niż umieszczenie w wykazie. W takich sytuacjach środki ograniczające ryzyko mogą zostać opracowane w ramach procesu akcesyjnego, w którym państwa kandydujące są proszone o spełnienie szeregu rygorystycznych kryteriów. W odniesieniu do państw trzecich, które nie prowadzą negocjacji akcesyjnych z UE nie ma możliwości ustanowienia równie solidnych środków ograniczających ryzyko. 2) Inne państwa zidentyfikowane w wyniku analizy Komisji opartej na istotnych źródłach informacji Ponadto Komisja wybrała państwa do dalszej analizy w związku z dodatkowymi rodzajami ryzyka specyficznymi dla systemu finansowego UE. Metodyka oceny w większym stopniu uwzględnia poziom zagrożenia w jurysdykcjach państw trzecich pod względem prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i wielkości przestępstw źródłowych a także istotność sektora finansowego i niefinansowego. Elementy te są brane pod uwagę przy ocenie, czy w państwach tych istnieją odpowiednie środki ograniczające ryzyko, które są proporcjonalne do profilu ryzyka danego państwa. Do celów oceny systemów AML/CFT państw trzecich Komisja stosuje wymogi wynikające z dyrektywy (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843, by ocenić elementy składowe systemu AML/CFT danego państwa. Chociaż wymogi te są zgodne z normami międzynarodowymi, w celu ochrony systemu finansowego UE wymogi unijne różnią się pod względem zakresu, charakteru i wagi w porównaniu z kryteriami umieszczenia w wykazie określonymi przez FATF. Na przykład systemy wszystkich poddanych przeglądowi państw zostały poddane ocenie pod kątem dostępności informacji o beneficjentach rzeczywistych, co jest podstawowym wymogiem wyraźnie określonym w art. 9 ust. 2 dyrektywy (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843. W tym kontekście, prowadząc niniejszą analizę, Komisja zastosowała podejście etapowe. PL 7 PL
2.1. Ustalenie zakresu W pierwszej kolejności Komisja przeprowadziła wstępną ocenę w celu określenia państw, które mają zostać poddane ocenie, oprócz tych, które zostały już wymienione przez FATF. Etap ustalania zakresu ma na celu wskazanie potencjalnych państw, które powinny zostać włączone w zakres analizy UE na podstawie dowodów wskazujących na fakt, że jeżeli mają one strategiczne braki w zakresie AML/CFT, można je uznać za jurysdykcje o systemowym wpływie na integralność systemu finansowego UE. Ten krok umożliwia Komisji skoncentrowanie wysiłków tam, gdzie są one najbardziej potrzebne. W wyniku prac przeprowadzonych na tym etapie wybrano państwa trzecie, które są istotne dla systemu finansowego Unii, zgodnie z podejściem opartym na analizie ryzyka. W tym celu Komisja zastosowała zestaw niekumulacyjnych kryteriów do wszystkich państw trzecich/jurysdykcji na świecie (217 jurysdykcji). Państwa wybrano do dalszej analizy, jeżeli spełniają co najmniej jedno z następujących kryteriów: 1) państwa zostały wskazane przez Europol jako państwa o systemowym wpływie na integralność systemu finansowego UE lub zidentyfikowane przez ESDZ; 2) jurysdykcje zostały poddane przeglądowi przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy jako międzynarodowe centra finansowe offshore; 3) znaczenie gospodarcze ze względu na wielkość ośrodków finansowych i siłę powiązań gospodarczych z UE. Na tej podstawie Komisja zidentyfikowała 132 jurysdykcje, które zostaną poddane dalszej analizie w celu ustalenia, czy wykazują strategiczne braki (ocena w latach 2018 2025). Przeprowadzono konsultacje z grupą ekspertów Komisji, a eksperci z państw członkowskich zatwierdzili tę analizę dnia 15 września 2018 r. Wyniki te opublikowano na stronie internetowej Komisji 12 dnia 15 listopada 2018 r. Włączenie do tej grupy państw oznacza jedynie, że dana jurysdykcja zostanie poddana ocenie Komisji i nie przesądza w żaden sposób o ostatecznym wyniku oceny. Komisja może w dowolnym momencie dokonać przeglądu zakresu w celu objęcia nim dodatkowych państw w przypadku istotnych zmian lub nowych informacji. 2.2. Poziom priorytetowości do celów oceny państw objętych jej zakresem Celem tego etapu jest określenie poziomu priorytetowości do celów oceny państw zidentyfikowanych na etapie ustalania zakresu. Zgodnie ze swoją metodyką Komisja określiła, które państwa powinny zostać ocenione w pierwszej kolejności w oparciu o merytoryczne i obiektywne kryteria. Komisja uznała za priorytet 1 te państwa, które spełniają co najmniej jedno z następujących kryteriów: 1) państwa narażone na wysoki poziom zagrożenia wskazane przez Europol/ESDZ; 2) państwa znajdujące się w unijnym wykazie jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych przyjętym przez Radę UE (załącznik I); 3) państwa wymienione w rozporządzeniu (UE) 2016/1675, które zostały wykreślone z wykazu przez FATF od 14 lipca 2016 r.; 12 https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/list_of_scoping-priority-hrtc_aml-cft-14112018.pdf PL 8 PL
4) państwa mające znaczenie dla Unii na podstawie wskazania Europolu, w przypadku których sprawozdania z wzajemnej oceny ( MER ) dostępne były przed końcem czerwca 2018 r. Państwa spełniające te kryteria poddano ocenie w trybie priorytetowym ( priorytet 1 ). Na tej podstawie Komisja wybrała 47 jurysdykcji jako priorytet 1, ponieważ spełniły one co najmniej jedno ze wspomnianych powyżej kryteriów. Ponadto Komisja oceniła 7 jurysdykcji, które chociaż nie zostały zidentyfikowane w ramach ustalania zakresu oceny (np. ze względu na ograniczone powiązania gospodarcze z UE) zostały umieszczone w wykazie lub usunięte z wykazu przez FATF. Inne państwa trzecie zidentyfikowane w ramach ustalania zakresu oceny, które jednak nie spełniają wyżej wymienionych kryteriów, będą uznawane za państwa o priorytecie 2 (które zostaną poddane ocenie na późniejszym etapie, począwszy od 2019 r.). Komisja dokona przeglądu tych państw, kiedy dostępne będą nowe źródła informacji, w szczególności sprawozdania międzynarodowych organizacji kompetentnych w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy i zwalczania finansowania terroryzmu. Przeanalizuje ona również inne źródła informacji i wskaźniki ryzyka, by określić priorytety dalszych ocen (w tym jurysdykcji wymienionych w załączniku II, uwzględniając unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych 13, które nie wywiązują się ze swoich zobowiązań). Ponadto państwa posiadające priorytet 1 nadal podlegają przeglądowi w świetle dalszych analiz, w razie potrzeby, w miarę rozwoju sytuacji w danych państwach lub gdy pojawią się nowe źródła informacji. 2.3. Ocena systemu państw trzecich w zakresie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu W dyrektywie (UE) 2015/849 określono kryteria identyfikacji państw trzecich wysokiego ryzyka. Wymogi te zostały zmienione przepisami dyrektywy (UE) 2018/843, aby zapewnić bardziej ambitne kryteria, przez uwzględnienie dostępności informacji o beneficjentach rzeczywistych i dostępu do nich, istnienia skutecznych, proporcjonalnych i odstraszających kar za naruszenia obowiązków w zakresie AML/CFT, a także stosowanych przez dane państwo trzecie praktyk w zakresie współpracy oraz wymiany informacji z właściwymi organami państw członkowskich. Zgodnie ze zmienioną dyrektywą Komisja uwzględnia strategiczne braki w państwach trzecich, zwłaszcza w odniesieniu do prawnych i instytucjonalnych ram dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w szczególności kryminalizacji prania pieniędzy i finansowania terroryzmu, środków należytej staranności wobec klienta i wymogów dotyczących przechowywania dokumentacji, zgłaszania podejrzanych transakcji, dostępności do informacji na temat beneficjentów rzeczywistych osób prawnych oraz porozumień prawnych i wymiany tych informacji; uprawnień właściwych organów oraz procedur przez nie stosowanych; ich praktyk w zakresie współpracy międzynarodowej; istnienia odstraszających, proporcjonalnych i skutecznych kar. Jako ogólny wymóg uwzględnia się również skuteczność w stosowaniu tych środków ochrony dotyczących przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Dokonując oceny Komisja bierze pod uwagę odpowiednie oceny lub sprawozdania sporządzone przez właściwe organizacje międzynarodowe i organy 13 Zob. konkluzje Rady przyjęte w dniu 5/12/2017 r. oraz późniejsze konkluzje Rady dotyczące aktualizacji tych załączników, opisane pod adresem https://ec.europa.eu/taxation_customs/tax-commoneu-list_en. PL 9 PL
normalizacyjne w szczególności te wydane przez FATF i FSRB jak również inne źródła informacji. Komisja przeprowadziła wszechstronną analizę systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu każdego państwa poddanego ocenie. Dokonała ona również analizy profilu ryzyka państwa w celu rozważenia poziomu zagrożenia, na które jest narażone, a także Oceniono w niej ramy prawne i ich skuteczne stosowanie w ośmiu kluczowych obszarach, które określono w dyrektywie (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843, i które znalazły odzwierciedlenie w metodyce ( elementy składowe ): 1) kryminalizacja prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; 2) wymogi w zakresie należytej staranności wobec klienta, przechowywania dokumentacji i zgłaszania podejrzanych transakcji w sektorze finansowym; 3) wymogi w zakresie należytej staranności wobec klienta, przechowywania dokumentacji i zgłaszania podejrzanych transakcji w sektorze niefinansowym; 4) istnienie odstraszających, proporcjonalnych i skutecznych kar w przypadku naruszeń; 5) uprawnienia właściwych organów oraz procedury przez nie stosowane; 6) ich praktyki w zakresie współpracy międzynarodowej; 7) dostępność i wymiana informacji na temat beneficjentów rzeczywistych osób prawnych i porozumień prawnych; 8) wdrażanie ukierunkowanych sankcji finansowych. W ocenie uwzględniono nie tylko ramy prawne, ale również zdolności instytucjonalne i skuteczne stosowanie tych środków przez wszystkie podmioty działające w dziedzinie przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Uwzględniono w niej również profil ryzyka państwa w celu ustalenia, czy system przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu wykazuje strategiczne braki. Oceniając systemy AML/CFT państw trzecich, Komisja wzięła pod uwagę różne źródła informacji, w tym sprawozdania organizacji międzynarodowych działających w tej dziedzinie. Zweryfikowane informacje obejmowały informacje pochodzące z wewnętrznych źródeł w ramach służb Komisji, ESDZ i Europolu oraz publicznie dostępne informacje, w tym odpowiednie międzynarodowe ratingi i wskaźniki (np. indeks AML Komitetu Bazylejskiego, wskaźnik postrzegania korupcji organizacji Transparency International, wskaźnik tajemnicy finansowej oraz sprawozdania z wzajemnej oceny FATF). Komisja skonsultowała się również z ekspertami z państw członkowskich w ramach grupy ekspertów Komisji. Niektóre państwa trzecie po otrzymaniu informacji o planowanym umieszczeniu ich w wykazie przekazały Komisji dodatkowe informacje. Na podstawie tej analizy Komisja określiła poziom braków i zidentyfikowała, w stosownych przypadkach, strategiczne braki prowadzące do przyjęcia niniejszego rozporządzenia delegowanego. III. Wyniki analizy Komisji Na tym etapie Komisja dokonała przeglądu systemu AML/CFT w 54 państwach według kryteriów określonych w dyrektywie (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843, stosując opisaną metodykę. Wyniki tej oceny przedstawiono poniżej. 3.1. Państwa mające strategiczne braki w swoich systemach AML/CFT do celów art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. PL 10 PL
Uznaje się, że każde państwo trzecie stanowiące zagrożenie dla międzynarodowego systemu finansowego, zgodnie ze wskazaniem FATF, stanowi zagrożenie dla rynku wewnętrznego UE, z zastrzeżeniem przeprowadzenia przez Komisję jej własnego przeglądu. Dotyczy to każdego państwa zidentyfikowanego publicznie w dokumencie Oświadczenie publiczne dotyczące dokumentów FATF i dokumencie Improving Global AML/CFT Compliance: Ongoing Process. Komisja dokonała przeglądu informacji otrzymanych w ramach FATF dotyczących tych braków oraz informacji pochodzących z innych istotnych źródeł. Po dokonaniu przeglądu informacji pochodzących od FATF (w szczególności wyników posiedzenia plenarnego FATF, które odbyło się w październiku 2018 r.) oraz informacji z innych istotnych źródeł w analizie Komisji stwierdzono, że 12 jurysdykcji wykazuje strategiczne braki zgodnie z definicją do celów art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. Do jurysdykcji tych należą: Bahamy, Botswana, Etiopia, Ghana, Iran, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Pakistan, Sri Lanka, Syria, Trynidad i Tobago, Tunezja, Jemen. Na podstawie przeglądu dodatkowych źródeł informacji w analizie Komisji stwierdzono, że 11 dodatkowych jurysdykcji wykazuje strategiczne braki do celów art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. Do jurysdykcji tych należą: Afganistan, Samoa Amerykańskie, Guam, Irak, Libia, Nigeria, Panama, Puerto Rico, Arabia Saudyjska, Wyspy Dziewicze Stanów Zjednoczonych, Samoa. Komisja stwierdziła, że istnieją wystarczające podstawy, aby uznać, że jurysdykcje te mają strategiczne braki w swoich systemach AML/CFT, natomiast w przypadku innych państw nie ma wystarczających elementów, aby dojść do takiego wniosku na tym etapie (zob. sekcja poniżej). We wszystkich tych 11 jurysdykcjach występują strategiczne braki w systemach AML/CFT, jeżeli uwzględnić poziom zagrożenia i ich profil ryzyka. Jak opisano w motywach rozporządzenia delegowanego, strategiczne braki mogą obejmować szereg niedociągnięć w ramach prawnych i instytucjonalnych, a także brak skuteczności systemu AML/CFT w zakresie przeciwdziałania ryzyku związanemu z praniem pieniędzy lub finansowaniem terroryzmu, na które narażone jest to państwo. W odniesieniu do profilu ryzyka tych jurysdykcji należy zauważyć, że są one narażone na wyższy poziom zagrożenia zjawiskiem prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu, ze względu na panującą w kraju niekorzystną sytuację w zakresie bezpieczeństwa, lub są narażone na zagrożenie zjawiskiem prania pieniędzy związanym z przestępczością podatkową jako przestępstwem źródłowym (w szczególności jurysdykcje umieszczone w unijnym wykazie jurysdykcji podatkowych niechętnych współpracy). W związku z tym w tych okolicznościach konieczne jest wprowadzenie środków zapobiegawczych. Komisja i ESDZ współpracowały z państwami trzecimi w przypadkach, w których w wyniku oceny stwierdzono, że system przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu tych państw wykazuje strategiczne braki przed przyjęciem rozporządzenia delegowanego. W dniu 23 stycznia 2019 r. Komisja poinformowała państwa trzecie o zamiarze włączenia ich do wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka i przekazała im wyniki analizy. Komisja spotkała się z przedstawicielami państw trzecich, na ich wniosek, w celu omówienia tych ustaleń. Kilka państw trzecich dostarczyło dodatkowe informacje i wyjaśnienia, które w stosownych przypadkach zostały uwzględnione w końcowej ocenie Komisji. Zgodnie z art. 9 ust. 3 dyrektywy (UE) 2015/849 rozporządzenie delegowane określające te państwa przyjmuje się w terminie jednego miesiąca od zidentyfikowania strategicznych braków. W związku z tym Komisja musi podjąć pilne działania, aby zapewnić wprowadzenie w życie środków zapobiegawczych. 3.2. Ustalenia dotyczące innych państw PL 11 PL
W odniesieniu do pozostałych państw poddanych przeglądowi, Komisja doszła w swojej analizie do wniosku, że w przypadku szeregu państw nie posiadano na tym etapie wystarczających podstaw do stwierdzenia strategicznych braków. Komisja będzie jednak nadal monitorować te państwa. Jeśli zajdzie taka potrzeba, Komisja dokona ich ponownej oceny w świetle dalszych analiz, w miarę rozwoju sytuacji w danych państwach lub gdy pojawią się nowe źródła informacji, w szczególności sprawozdania z wzajemnej oceny FATF lub FSRB, które będą zawierać bardziej uzasadnione i zaktualizowane informacje oraz inne istotne informacje dotyczące ryzyka prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (np. odnoszące się do wskaźników ryzyka dotyczących przestępstw podatkowych i zobowiązań wobec UE w zakresie dobrego zarządzania w kwestiach podatkowych). Komisja nawiąże również współpracę dwustronną z państwami, aby zapewnić eliminowanie zidentyfikowanych braków, między innymi w ramach dialogów politycznych, i będzie kontynuować monitorowanie ich systemów AML/CFT. Ponadto Komisja dokonała przeglądu strategicznych braków innych państw wymienionych w rozporządzeniu (UE) 2016/1675, które zostały usunięte z wykazu FATF w okresie od lipca 2016 r. (Bośnia i Hercegowina, Gujana, Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Uganda i Vanuatu) w oparciu o nowe wymogi dyrektywy (UE) 2015/849, zmienionej dyrektywą (UE) 2018/843. Biorąc pod uwagę dostępne informacje, w wyniku analizy Komisja stwierdziła, że na obecnym etapie Bośnia i Hercegowina, Gujana i Vanuatu nie mają strategicznych braków w swoim systemie AML/CFT. Państwa te podjęły ostatnio szereg działań w celu wzmocnienia swoich systemów AML/CFT, a Komisja będzie nadal monitorować skuteczne wdrażanie takich środków. Komisja dokona również przeglądu tych państw, gdy pojawią się nowe źródła informacji. W swojej analizie Komisja stwierdziła również, że Laotańska Republika Ludowo-Demokratyczna i Uganda wdrożyły środki w celu wyeliminowania strategicznych braków zidentyfikowanych przez FATF i nie wykazują już takich strategicznych braków. Jurysdykcji tych nie uznaje się za istotne dla systemu finansowego UE w oparciu o otrzymane informacje, jak również w związku z brakiem centrum finansowego offshore w tych państwach oraz ich niskim poziomem integracji z systemem finansowym UE. Państwa te stwarzały zagrożenie dla systemu finansowego UE ze względu na ryzyko, jakie stanowią one dla międzynarodowego systemu finansowego. Dzięki zlikwidowaniu strategicznych braków stanowiących zagrożenie dla międzynarodowego systemu finansowego, systemy te nie stwarzają już szczególnego ryzyka dla systemu finansowego UE. W związku z tym Laotańska Republika Ludowo- Demokratyczna i Uganda nie są na tym etapie uznawane za mające strategiczne braki w swoim systemie AML/CFT. IV. Kolejne kroki i działania następcze Komisja będzie w dalszym ciągu współpracować z państwami zidentyfikowanymi w niniejszym rozporządzeniu delegowanym jako mającymi strategiczne braki. Poinformuje ona wymienione państwa o powodach umieszczenia w wykazie, a także o kryteriach wykreślania z wykazu. Umożliwi to państwom trzecim zidentyfikowanie obszarów wymagających poprawy, aby otworzyć drogę do ewentualnego wykreślenia z wykazu po usunięciu strategicznych braków. Komisja zapewni odpowiednie działania następcze w odniesieniu do postępów państw trzecich wysokiego ryzyka w zakresie usprawniania ich systemu AML/CFT w perspektywie ich ewentualnego usunięcia z unijnego wykazu po zlikwidowaniu strategicznych braków i wysokiego ryzyka dla systemu finansowego Unii. PL 12 PL
Aby usunąć państwo z wykazu Komisja powinna upewnić się, że państwo to zaradziło stwierdzonym strategicznym brakom w swoim systemie AML/CFT. W tym celu konieczne jest zapewnienie, by państwa przyjęły niezbędne wymogi prawne w celu poprawy swoich ram prawnych i instytucjonalnych. Równie ważne jest dokonanie oceny, czy nowe środki są również skutecznie stosowane w praktyce. Wszystkie państwa, które są istotne dla systemu finansowego UE tj. które są objęte zakresem analizy UE będą oceniane pod kątem możliwości wykreślenia z wykazu w oparciu o te same kryteria. Kryteria dotyczące wykreślenia z wykazu są opisane bardziej szczegółowo w metodyce, podobnie jak porządek, w jakim prowadzony jest przegląd. Aby państwo zostało usunięte z unijnego wykazu, musi spełnić następujące wymogi: po pierwsze, państwo musi spełniać podstawowe kryteria UE, tj. zapewniać kryminalizację prania pieniędzy i finansowania terroryzmu; spełniać wymogi w zakresie należytej staranności wobec klienta, przechowywania dokumentacji i zgłaszania podejrzanych transakcji w sektorze finansowym i niefinansowym; zapewniać przejrzystość w zakresie beneficjentów rzeczywistych; prowadzić współpracę międzynarodową; po drugie, musi ono wykazać skuteczność stosowania środków w odniesieniu do dostępności i wymiany informacji o beneficjentach rzeczywistych. Ma to szczególne znaczenie, ponieważ według sprawozdań międzynarodowych i G20 zbyt wiele państw pozostaje w tyle w dziedzinie przejrzystości w kwestiach beneficjentów rzeczywistych; po trzecie, musi ono wykazać się pozytywnym i namacalnym postępem w zakresie poprawy skuteczności we wszystkich obszarach, w których stwierdzono istotne braki. Komisja podejmie decyzję o usunięciu państwa z wykazu po otrzymaniu i dokonaniu przeglądu informacji: od państw trzecich, które przyjęły odpowiednie przepisy dotyczące strategicznych braków i skutecznie zastosowały; z innych wiarygodnych źródeł informacji (np. FATF, w tym FSRB, MFW, OECD itp.) wskazujących na zaradzenie strategicznym brakom. Ponadto należy podkreślić, że proces oceny nie jest działaniem jednorazowym, lecz ciągłym, w należyty sposób uwzględniającym udostępniane nowe lub aktualizowane źródła informacji. Dalsze oceny zostaną przeprowadzone z czasem, tak by objęły wszystkie państwa uznane za istotne dla UE. Komisja rozpocznie w 2019 r. ocenę dodatkowych państw (państwa o priorytecie 2 ). Komisja będzie priorytetowo traktować poddawane przeglądowi jurysdykcje wymienione w załączniku II, uwzględniając unijny wykaz jurysdykcji niechętnych współpracy do celów podatkowych, które nie wywiązują się ze swoich zobowiązań 14. Państwa znajdujące się w takiej sytuacji poddane zostaną przeglądowi w trybie przyspieszonym od 2019 r. W związku z tym Komisja zwraca się do wszystkich jurysdykcji ujętych w załączniku II, które podjęły się realizacji zobowiązań wobec Grupy ds. Kodeksu Postępowania (opodatkowanie działalności gospodarczej) przy Radzie, do ich wdrożenia zgodnie z ustalonym terminem. 14 Zob. konkluzje Rady przyjęte w dniu 5/12/2017 r. oraz późniejsze konkluzje Rady dotyczące aktualizacji tych załączników, opisane pod adresem https://ec.europa.eu/taxation_customs/tax-commoneu-list_en. PL 13 PL
Komisja będzie również dalej monitorować państwa, które poddała już przeglądowi w ramach swojej oceny AML/CFT (państwa o priorytecie 1 ), w przypadku gdy nie stwierdziła na tym etapie strategicznych braków (zob. sekcja 3.2.). Konieczne będzie dalsze monitorowanie w świetle nowych informacji uzyskanych przez Komisję. Komisja będzie również w dalszym ciągu monitorować dodatkowe państwa, które zostały zidentyfikowane jako stanowiące zagrożenie dla międzynarodowego systemu finansowego w drodze publicznego wskazania przez FATF. Aby wypełnić zobowiązania, jakie spoczywają na niej na mocy dyrektywy (UE) 2015/849, Komisja planuje aktualizować swój wykaz w regularnych odstępach czasu, z myślą o dalszym identyfikowaniu jurysdykcji państw trzecich mających strategiczne braki w swoim systemie AML/CFT, które to braki stwarzają znaczące zagrożenia dla systemu finansowego UE. Jest to konieczne w celu zapewnienia stałej ochrony naszego unijnego systemu finansowego przed zagrożeniami, jakie stwarzają jurysdykcje mające braki i wzmożenia wysiłków na rzecz promowania globalnego podejścia do państw wysokiego ryzyka. Komisja będzie również monitorować postępy państw wymienionych w wykazie w zakresie usuwania przez nie swoich strategicznych braków. Komisja będzie odpowiednio aktualizować ten wykaz. W razie potrzeby Komisja rozważy również dalsze wzmocnienie swojej metodologii na podstawie zdobytych doświadczeń, tak by zapewniać skuteczną identyfikację państw trzecich wysokiego ryzyka. Jak wskazano w Planie działania na rzecz skuteczniejszego zwalczania finansowania terroryzmu 15, Komisja zobowiązała się do udzielania pomocy państwom trzecim oraz do zbadania możliwości udzielenia pomocy technicznej w celu wsparcia realizacji wymogów UE, zaleceń FATF i odpowiednich rezolucji Rady Bezpieczeństwa ONZ co jest istotne zwłaszcza w przypadku państw o małych możliwościach. W związku z tym Komisja jest gotowa podjąć współpracę z państwami trzecimi, by wesprzeć, w drodze pomocy technicznej i budowania zdolności, usuwanie zidentyfikowanych strategicznych braków. Ogólnie rzecz biorąc, Komisja zintensyfikuje swoją współpracę z państwami trzecimi, aby zapewnić usunięcie zidentyfikowanych braków, między innymi w ramach dialogów politycznych, i będzie kontynuować monitorowanie ich systemów AML/CFT. 2. KONSULTACJE PRZEPROWADZONE PRZED PRZYJĘCIEM AKTU Podczas 13., 14., 15. i 16. posiedzenia (w okresie od grudnia 2017 r. do czerwca 2018 r.) przeprowadzono konsultacje z grupą ekspertów ds. prania pieniędzy i finansowania terroryzmu (grupą ekspertów Komisji) dotyczące podejścia, które ma być stosowane przez Komisję, metodyki, która ma być wykorzystywana oraz szczegółowych kryteriów oceny. Na tej podstawie opracowano dokument roboczy służb Komisji SWD(2018) 643, w którym przedstawiono metodykę przeprowadzania oceny. W dniu 15 września 2018 r. skonsultowano się z grupą ekspertów Komisji w odniesieniu do zakresu państw, które mają zostać poddane ocenie, oraz poziomu priorytetów. Przy tej okazji grupa ekspertów Komisji zatwierdziła wstępną analizę przeprowadzoną przez służby Komisji w celu określenia zakresu państw, które mają zostać poddane przeglądowi, jak również poziomu priorytetowości poszczególnych państw. Wyniki analizy zakresu i poziomu 15 COM(2016) 50 final PL 14 PL
priorytetowości opublikowano ostatecznie na stronie internetowej Komisji 16 dnia 15 listopada 2018 r. Dnia 29 października 2018 r. przeprowadzono z grupą ekspertów Komisji konsultacje w drodze procedury pisemnej poświęcone wstępnym ocenom dotyczącym pierwszej grupy państw (państwa o priorytecie 1 ). Członkowie grupy ekspertów wnieśli liczne uwagi dotyczące ocen poszczególnych państw, które zostały rozpatrzone przez służby Komisji. W oparciu o informacje otrzymane od grupy ekspertów Komisji przygotowano projekt rozporządzenia delegowanego Komisji. W dniu 23 stycznia 2019 r. Komisja poinformowała państwa trzecie o zamiarze włączenia ich do wykazu państw trzecich wysokiego ryzyka i przekazała im wyniki analizy. Komisja spotkała się z przedstawicielami państw trzecich, na ich wniosek, w celu omówienia swoich ustaleń. Kilka państw trzecich dostarczyło dodatkowe informacje i wyjaśnienia, które w stosownych przypadkach zostały uwzględnione w ocenie końcowej. W dniu 28 stycznia 2019 r. Komisja skonsultowała się w drodze procedury pisemnej (w okresie od dnia 28 stycznia 2019 do dnia 1 lutego 2019 r.) z grupą ekspertów Komisji w sprawie projektu rozporządzenia delegowanego Komisji. Po tych pisemnych konsultacjach grupa ekspertów Komisji omówiła projekt rozporządzenia delegowanego na swoim posiedzeniu w dniu 5 lutego 2019 r., na którym Komisja zebrała informacje zwrotne od ekspertów z państw członkowskich. Członkowie grupy ekspertów Komisji mieli dodatkową możliwość przedstawienia uwag na piśmie do dnia 7 lutego 2019 r. 3. ASPEKTY PRAWNE AKTU DELEGOWANEGO Niniejsze rozporządzenie delegowane ustanawia wykaz państw trzecich wysokiego ryzyka mających strategiczne braki w swoich systemach AML/CFT, zgodnie z wymogami art. 9 dyrektywy (UE) 2015/849. Zgodnie z art. 9 ust. 2 tej dyrektywy Komisja jest uprawniona do przyjmowania aktów delegowanych zgodnie z art. 64 tej dyrektywy w celu zidentyfikowania państw trzecich wysokiego ryzyka. Państwa trzecie wysokiego ryzyka zidentyfikowane przez Komisję są wymienione w załączniku do niniejszego rozporządzenia delegowanego. Skutki prawne publikacji tego wykazu zostały określone w akcie podstawowym, którym jest dyrektywa (UE) 2015/849, w szczególności w art. 18 i 18a. Podmioty zobowiązane muszą stosować wzmocnione środki należytej staranności wobec klienta, jeżeli utrzymują stosunki gospodarcze lub zawierają transakcje z udziałem tych państw trzecich wysokiego ryzyka. W art. 18a określono wykaz obowiązkowych środków, które muszą być stosowane w tych okolicznościach, jak również dodatkowe środki, które mogą być stosowane przez państwa członkowskie, z uwzględnieniem poziomu ryzyka stwarzanego przez poszczególne państwa trzecie oraz zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami Unii. Ponadto w art. 155 ust. 2 rozporządzenia (UE, Euratom) 2018/1046 zakazano osobom i podmiotom wykonującym fundusze unijne lub gwarancje budżetowe Unii angażowania się w nowe lub odnowione operacje z podmiotami zarejestrowanymi lub mającymi siedzibę w jurysdykcjach zidentyfikowanych jako państwa trzecie wysokiego ryzyka zgodnie z dyrektywą (UE) 2015/849, z wyjątkiem przypadków, w których działanie jest fizycznie 16 https://ec.europa.eu/info/sites/info/files/list_of_scoping-priority-hrtc_aml-cft-14112018.pdf PL 15 PL