PRODUKTY DEPARTAMENTU RYNKÓW FINANSOWYCH KARTA PRODUKTU - OPCJA WALUTOWA PUT Warszawa, październik 2018 www.pekao.com.pl
Cechy ogólne dokumentu i zastrzeżenia prawne Cechy ogólne dokumentu Karta Produktu zawiera podstawowe informacje o instrumencie finansowym oraz ryzyku związanym z inwestowaniem w ten instrument finansowy. Karta Produktu udostępniania jest Klientom przez Bank Pekao S.A. ( Bank ) w celu ułatwienia Klientowi podjęcia świadomej decyzji inwestycyjnej. Karta Produktu opisuje politykę marżową stosowaną przez Bank przy zawieraniu transakcji Opcji Walutowej Put z Klientami Banku. Zastrzeżenia prawne Niniejsza karta produktu ma charakter marketingowy i nie stanowi oferty ani zaproszenia do rozpoczęcia rokowań w sprawie zakupu w rozumieniu art. 66 i art. 71 Kodeksu cywilnego. Informacje zawarte w niniejszym dokumencie nie mają charakteru porady inwestycyjnej lub rekomendacji zawarcia określonej transakcji, przedmiotem której jest prezentowany instrument finansowy, co oznacza iż przekazując przedmiotowe informacje Bank nie świadczy na rzecz Klienta usługi doradztwa inwestycyjnego. Ostateczna decyzja zawarcia transakcji należy wyłącznie do Klienta. Przed zawarciem transakcji Klient powinien, nie opierając się wyłącznie na informacjach przekazanych przez Bank, rozważyć ryzyko transakcji, potencjalne korzyści oraz straty z nią związane, charakterystykę i ryzyko rynkowe, konsekwencje prawne, księgowe i podatkowe, oraz w sposób niezależny ocenić, czy jest w stanie podjąć ryzyko transakcyjne. Bank nie ponosi odpowiedzialności za skutki decyzji inwestycyjnych Klienta oraz ewentualne szkody związane z zawarciem transakcji. Inwestowanie w instrumenty finansowe może wiązać się z ryzykiem utraty części lub całości zainwestowanego kapitału, a w przypadku instrumentów pochodnych poniesienia niekiedy strat finansowych znacznie przekraczających pierwotną wartość inwestycji. Przedstawione w treści Karty Produktu scenariusze rozliczenia oraz przykłady nie bazują na wynikach historycznych, ani na symulacji przyszłych wyników, a stanowią wyłącznie informacje pozwalające Klientowi zapoznać się z istotą prezentowanego instrumentu finansowego. Bank nie gwarantuje osiągnięcia podobnych wyników w przypadku inwestowania w instrumenty finansowe. Na stronie https://www.pekao.com.pl/corporate/produkty_skarbowe/priip/, Bank prezentuje "Dokumenty zawierające kluczowe informacje" odnośnie produktów skarbowych podzielone na poszczególne kategorie. Dokumenty te pomagają zrozumieć charakter danego produktu oraz ryzyka, koszty, potencjalne zyski i straty z nim związane. Przed zawarciem każdej transakcji, Klient detaliczny jest zobowiązany do zapoznania się z aktualnymi dokumentami dotyczącymi produktów skarbowych w ramach regulacji PRIIP. Szczegółowe informacje dotyczące zasad współpracy Banku i Klienta w zakresie świadczonych usług inwestycyjnych, w szczególności zawierania transakcji oraz wykonywanie zleceń w zakresie instrumentów finansowych określone są w odpowiednich umowach i regulaminach Banku. Podjęto wszelkie możliwe działania, w celu zapewnienia, aby informacje zawarte w tej publikacji były rzetelne, niebudzące wątpliwości i nie wprowadzające w błąd, jednakże Bank nie gwarantuje ich dokładności i kompletności. Niniejszy dokument stanowi własność Banku Powielanie bądź publikowanie niniejszego opracowania lub jego części bez zgody Banku jest zabronione. 1
Opis i zastosowanie produktu Opis produktu Opcja walutowa Put (opcja Put) daje jej nabywcy prawo do dokonania sprzedaży waluty bazowej w zamian za walutę niebazową, w oznaczonym dniu w przyszłości, po kursie realizacji opcji Put ustalonym w momencie zawierania transakcji. Cena nabycia opcji Put (premia opcyjna) jest ustalana w momencie zawierania transakcji i jest płacona przez nabywcę opcji jej sprzedawcy (wystawcy) w ustalonym dniu płatności premii (zwykle w dniu zawarcia transakcji). Premia opcyjna zależy między innymi od wybranego kursu realizacji, kursu terminowego, zmienności kursu walutowego transakcji opcyjnej, terminu jej realizacji oraz płynności rynku. Nabywca opcji Put ma prawo do jej odsprzedaży wystawcy opcji Put w dowolnym dniu przed terminem jej realizacji. Cena odkupu opcji Put jest uzgadniania pomiędzy Klientem a Bankiem w oparciu o bieżące parametry rynkowe (analogiczne jak dla ceny sprzedaży). Zastosowanie (zakup opcji) Kupujący opcję Put nabywa prawo do sprzedaży waluty bazowej po kursie realizacji opcji Put. Za nabyte prawo kupujący opcję płaci sprzedającemu premię opcyjną. Jeżeli w dniu fixingu kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji Put to opcja jest realizowana. W sytuacji, gdy kurs referencyjny jest wyższy lub równy kursowi realizacji, to opcja Put wygasa, a jej posiadacz może sprzedać walutę po kursie bieżącym. Zakup opcji Put zabezpiecza Klientów sprzedających waluty przed ryzykiem związanym ze spadkiem kursu wymiany poniżej kursu realizacji opcji Put zapewniając: pełną informację o minimalnym przychodzie ze sprzedaży waluty, pełną informację o cenie nabycia zabezpieczenia (premia) oraz możliwość skorzystania z pozytywnej dla nich zmiany kursu bieżącego, czyli spadku kursu waluty. Zastosowanie (sprzedaż opcji) Sprzedający opcję Put (wystawca opcji Put) podejmuje zobowiązanie do zakupu waluty bazowej po kursie realizacji opcji Put. Za podjęte zobowiązanie sprzedający opcję otrzymuje od kupującego premię opcyjną. Klienci sprzedający opcję Put muszą mieć jednak świadomość, że w przypadku spadku kursu bieżącego poniżej kursu realizacji opcji Put, kwota rozliczenia netto transakcji wypłacana nabywcy opcji może być znacząca. Sprzedana opcja Put może stanowić składową zabezpieczających strategii opcyjnych, w których Klient jednocześnie dokonuje zakupu i sprzedaży opcji walutowych. 2
Sposób rozliczenia Scenariusz rozliczenia brutto (zakup opcji) Zakup opcji Put: Jeżeli w dniu fixingu kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji Put, to w dniu rozliczenia posiadacz opcji sprzedaje walutę po kursie realizacji opcji Put. Jeżeli kurs referencyjny jest równy lub wyższy od kursu realizacji opcji Put, to opcja Put wygasa i jej posiadacz może sprzedać walutę po kursie bieżącym. Scenariusz rozliczenia brutto (sprzedaż opcji) Sprzedaż opcji Put: Jeżeli w dniu fixingu kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji Put, to w dniu rozliczenia wystawca opcji kupuje walutę po kursie realizacji opcji Put. Jeżeli kurs referencyjny jest równy lub wyższy od kursu realizacji opcji Put, to opcja Put wygasa i jej sprzedawca może kupić walutę po kursie bieżącym. 3 * Dzień rozliczenia płatności premii może być różny od dnia rozliczenia transakcji. Wartość pieniądza w czasie została pominięta.
Sposób rozliczenia Scenariusz rozliczenia netto (zakup opcji) Zakup opcji Put: Jeżeli w dniu fixingu kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji Put, to w dniu rozliczenia Klient otrzymuje od Banku kwotę rozliczenia netto wedle następującego wzoru: kwota transakcji opcji Put w walucie bazowej * (kurs realizacji opcji Put kurs referencyjny). Jeżeli kurs referencyjny jest równy lub wyższy od kursu realizacji opcji Put, to opcja Put wygasa a rozliczenie netto nie odbywa się. Scenariusz rozliczenia netto (sprzedaż opcji) Sprzedaż opcji Put: Jeżeli w dniu fixingu kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji Put, to w dniu rozliczenia Klient płaci Bankowi kwotę rozliczenia netto wedle następującego wzoru: kwota transakcji opcji Put w walucie bazowej * (kurs realizacji opcji Put kurs referencyjny). Jeżeli kurs referencyjny jest równy lub wyższy od kursu realizacji opcji Put, to opcja Put wygasa a rozliczenie netto nie odbywa się. 4 * Dzień rozliczenia płatności premii może być różny od dnia rozliczenia transakcji. Wartość pieniądza w czasie została pominięta.
Przykładowe rozliczenie Przykład (zakup opcji) W dniu 18 października 20X8 Klient kupuje od Banku opcję Put EUR/PLN z dniem rozliczenia przypadającym za 12 miesięcy od dnia zawarcia transakcji na następujących warunkach: Przykład (sprzedaż opcji) W dniu 18 października 20X8 Klient sprzedaje Bankowi opcję Put EUR/PLN z dniem rozliczenia przypadającym za 12 miesięcy od dnia zawarcia transakcji na następujących warunkach: Kwota transakcji opcji Put: 100.000 EUR Dzień fixingu: 18 października 20X9 Dzień rozliczenia: 20 października 20X9 Kurs spot EUR/PLN: 4,2000 Kurs realizacji opcji Put: 4,2500 Premia zapłacona przez Klienta: 25.200 PLN (6% nominału opcji) Dzień płatności premii: 18 października 20X8 Kwota transakcji opcji Put: 100.000 EUR Dzień fixingu: 18 października 20X9 Dzień rozliczenia: 20 października 20X9 Kurs spot EUR/PLN: 4,2000 Kurs realizacji opcji Put: 4,2500 Premia otrzymana przez Klienta: 21.000 PLN (5% nominału opcji) Dzień płatności premii: 18 października 20X8 Scenariusz 1: Przykładowe rozliczenie W dniu 18 października 20X9 fixing NBP dla EUR/PLN wynosi 3,6000 opcja Put jest realizowana. Klient może rozliczyć transakcję brutto albo netto: Rozliczenie brutto: Klient w dniu 20 października 20X9 sprzedaje 100.000 EUR po kursie 4,2500 Rozliczenie netto: Klient w dniu 20 października 20X9 otrzymuje od Banku kwotę rozliczenia 100.000 EUR * (4,2500 3,6000) = 65.000 PLN Scenariusz 2: W dniu 18 października 20X9 fixing NBP dla EUR/PLN wynosi 5,0000 opcja Put wygasa bez realizacji Klient może sprzedać 100.000 EUR po kursie bieżącym. Scenariusz 1: Przykładowe rozliczenie W dniu 18 października 20X9 fixing NBP dla EUR/PLN wynosi 3,6000 opcja Put jest realizowana. Klient może rozliczyć transakcję brutto albo netto: Rozliczenie brutto: Klient w dniu 20 października 20X9 kupuje 100.000 EUR po kursie 4,2500 Rozliczenie netto: Klient w dniu 20 października 20X9 płaci Bankowi kwotę 100.000 EUR * (4,2500 3,6000) = 65.000 PLN Scenariusz 2: W dniu 18 października 20X9 fixing NBP dla EUR/PLN wynosi 5,0000 opcja Put wygasa bez realizacji. Klient może kupić 100.000 EUR po kursie bieżącym. 5
Wpływ kosztów oraz wahań kursu na kwotę rozliczenia netto Ryzyko rozliczenia netto Jeżeli Klient podejmie decyzję o rozliczeniu opcji Put netto, to: Dla Klienta kupującego opcję Put, w przypadku spadku kursu referencyjnego poniżej kursu realizacji opcji, kwota płacona przez Bank na rzecz Klienta będzie rosnąć wraz ze wzrostem różnicy pomiędzy kursem realizacji opcji a kursem referencyjnym, przy założeniu że kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji. Dla Klienta sprzedającego opcję Put, w przypadku spadku kursu referencyjnego, kwota rozliczenia płacona przez Klienta na rzecz Banku będzie rosnąć wraz ze wzrostem różnicy pomiędzy kursem realizacji opcji a kursem referencyjnym, przy założeniu że kurs referencyjny jest niższy od kursu realizacji opcji. Bank zawierając z klientami transakcje opcji walutowej Put stosuje marżę nie wyższą niż określona w Informacji o kosztach i powiązanych opłatach związanych ze świadczoną Usługą Inwestycyjną, czyli maksymalnie 4% kwoty transakcji (nominału opcji) dla transakcji z terminem rozliczenia do 12 miesięcy od dnia zawarcia transakcji i 5% powyżej 12 miesięcy. Przykładowe rozliczenie (zakup opcji) Klient kupuje opcję Put o nominale 100.000 EUR i kursie realizacji opcji Put 4,2500 z przykładu powyżej, dla której rynkowa wartość premii wynosi 25.200 PLN wówczas: Marża Banku dla opcji Put o terminie rozliczenia do 12 miesięcy wynosi maksymalnie 4%, czyli 16.800 PLN. Całkowita kwota premii do zapłacenia przez Klienta wyniesie zatem 42.000 PLN. Marża Banku nie wpływa na kwotę rozliczenia netto transakcji w podanym przykładzie. Wpływa natomiast bezpośrednio na wysokość premii płaconej przez Klienta i łączny wynik finansowy na transakcji, co prezentuje umieszczona obok tabela: Kurs referencyjny EUR/PLN kupującego opcję Put bez uwzględnienia premii pomniejszona o zapłaconą premię 25.200 PLN* pomniejszona o zapłaconą premię 42.000 PLN* 3,6000 65 000 PLN 39 800 PLN 23 000 PLN 3,8000 45 000 PLN 19 800 PLN 3 000 PLN 4,0000 25 000 PLN -200 PLN -17 000 PLN 4,2000 5 000 PLN -20 200 PLN -37 000 PLN 4,4000 0 PLN -25 200 PLN -42 000 PLN 4,6000 0 PLN -25 200 PLN -42 000 PLN 4,8000 0 PLN -25 200 PLN -42 000 PLN 5,0000 0 PLN -25 200 PLN -42 000 PLN * Dzień rozliczenia płatności premii może być różny od dnia rozliczenia transakcji. Wartość pieniądza w czasie została pominięta w niniejszym materiale. 6
Wpływ kosztów oraz wahań kursu na kwotę rozliczenia netto c.d. Przykładowe rozliczenie (sprzedaż opcji) Klient sprzedaje opcję Put o nominale 100.000 EUR i kursie realizacji opcji Put 4,2500 z przykładu powyżej, dla której rynkowa wartość premii wynosi 21.000 PLN wówczas: Marża Banku dla opcji Put o terminie rozliczenia do 12 miesięcy wynosi maksymalnie 4%, czyli 16.800 PLN. Całkowita kwota premii do otrzymania przez Klienta wyniesie zatem 4.200 PLN. Marża Banku nie wpływa na kwotę rozliczenia netto transakcji w podanym przykładzie. Wpływa natomiast bezpośrednio na wysokość premii otrzymywanej przez Klienta i łączny wynik finansowy na transakcji, co prezentuje umieszczona obok tabela: Kurs referencyjny EUR/PLN sprzedającego opcję Put bez uwzględnienia premii powiększona o otrzymaną premię 21.000 PLN* powiększona o otrzymaną premię 4.200 PLN* 3,6000-65 000 PLN -44 000 PLN -60 800 PLN 3,8000-45 000 PLN -24 000 PLN -40 800 PLN 4,0000-25 000 PLN -4 000 PLN -20 800 PLN 4,2000-5 000 PLN 16 000 PLN -800 PLN 4,4000 0 PLN 21 000 PLN 4 200 PLN 4,6000 0 PLN 21 000 PLN 4 200 PLN 4,8000 0 PLN 21 000 PLN 4 200 PLN 5,0000 0 PLN 21 000 PLN 4 200 PLN * Dzień rozliczenia płatności premii może być różny od dnia rozliczenia transakcji. Wartość pieniądza w czasie została pominięta w niniejszym materiale. Przedstawione wyżej dane ilustrują zależność wyniku uzyskanego przez Klienta od poziomu kursu rynkowego. Przedstawione symulacje zostały sporządzone w celu zilustrowania wpływu zmian kursu rynkowego na wynik rozliczenia netto transakcji opcji Put dla przyjętej kwoty transakcji. Zakres kursów użytych w powyższych symulacjach ma charakter wyłącznie poglądowy, a rzeczywiste poziomy kursu EUR/PLN w przyszłości mogą być zarówno niższe, jak i wyższe od przedstawionych w tabeli. Symulacja pokazuje również wpływ kosztów (marży Banku) na wynik uzyskany przez Klienta. 7
Ryzyka produktu, zabezpieczenie rozliczenia i definicje Ryzyka produktu Ryzyka związane z transakcją Opcji Walutowej Put opis ryzyk związanych z zawarciem przez Klienta transakcji Opcji Walutowej Put został przedstawiony w dokumencie Informacje o instrumentach finansowych i ryzyku. Produkty skarbowe Banku Pekao S.A.. Zabezpieczenie rozliczenia Zabezpieczenie rozliczenia nie jest stosowane w przypadku zakupu opcji przez Klienta od Banku z datą płatności premii w dniu zawarcia transakcji. Zabezpieczenie rozliczenia jest stosowane w przypadku sprzedaży opcji przez Klienta Bankowi. Ze względu na możliwość powstania po stronie Klienta zobowiązania do zapłaty Bankowi kwoty wynikającej z tytułu rozliczenia netto opcji Put, Bank umożliwia sprzedaż (wystawianie) opcji Put jedynie Klientom o zweryfikowanym standingu finansowym, posiadającym limit przedrozliczeniowy przyznawany przez Bank w celu zawierania transakcji pochodnych. Bank, na podstawie oceny zdolności kredytowej Klienta oraz ekspozycji na poszczególne rodzaje ryzyk rynkowych, określa wysokość limitu oraz maksymalny czas trwania oferowanych transakcji terminowych. W przypadku, gdy wartość wykorzystania limitu przedrozliczeniowego (obliczona zgodnie z warunkami zawartej umowy ramowej) przekroczy kwotę przyznanego limitu Bank może wezwać Klienta do ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia do poziomu pokrywającego wartość przekroczenia w trybie wskazanym w umowie ramowej. Ustanowione zabezpieczenie może mieć formę pieniężną. W przypadku spadku wykorzystania limitu przedrozliczeniowego, Bank dokona korekty wysokości wymaganego zabezpieczenia i zwrotu Klientowi nadwyżki środków. Kluczowe pojęcia Kurs realizacji opcji Put ustalony w dniu zawierania transakcji kurs, po którym nabywca opcji ma prawo do realizacji opcji Put. Kurs referencyjny kurs walutowy, na podstawie którego następuje realizacji opcji (fixingu NBP lub inny ustalony przez strony transakcji). Dzień fixingu dzień ustalenia wartości kursu referencyjnego następujący zazwyczaj na dwa dni robocze przed dniem rozliczenia transakcji. Dzień rozliczenia - dzień, w którym dokonywane jest rozliczenie zobowiązań i należności z tytułu zawartej transakcji wyłączając płatność premii. Premia kwota płacona sprzedawcy opcji przez nabywcę opcji w dniu płatności premii, czyli zwyczajowo w dniu zawarcia transakcji. Waluta bazowa waluta, której cena jest wyrażona w jednostkach waluty niebazowej. 8 Bank Polska Kasa Opieki Spółka Akcyjna z siedzibą w Warszawie, ul. Grzybowska 53/57, 00-950 Warszawa, wpisany do rejestru przedsiębiorców w Sądzie Rejonowym dla m.st. Warszawy w Warszawie, XII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego, KRS: 0000014843, NIP: 526-00-06-841, REGON: 000010205, wysokość kapitału zakładowego i kapitału wpłaconego: 262 470 034 zł.