kolporta wy³¹cznie z" KATALOG dla kierowców" KRAKÓW ISSN 1429-7078 wyd.a nr 3 (3) LISTOPAD 2013 #3 TWÓJ PRAWNIK OD RÊKI Uczestniczysz w wypadku drogowym, nie wiesz kto ponosi winê i jakie dokumenty zebraæ na miejscu zdarzenia? Twój ubezpieczyciel odmawia wyp³aty odszkodowania? Eco driving Rozwi¹zaniem jest pakiet Trynid Komunikacja. Otrzymasz nielimitowan¹ i profesjonaln¹ pomoc prawn¹ w sprawach zwi¹zanych z posiadaniem i wykorzystaniem pojazdu mechanicznego, przekazywan¹ w formie telefonicznej lub mailowej. zeskanuj kod i dowiedz siê wiêcej komunikacja tel. informacyjne: 12 632 09 32, 66 226 22 88 Regulamin oraz Ogólne Warunki Œwiadczenia Us³ug dostêpne s¹ nastronie www.komunikacja.trynid.pl.
Kierowca mo e zredukowaæ o ok 10% zu ycie paliwa dziêki kilku elementom przedstawionym poni ej. Jednym z elementów dzia³añ pro ekologicznych jest w³aœciwe kierowanie posiadanym samochodem, tak zwana eko jazda. Ten numer dodatu w ca³oœci jej poœwiêciliœmy. Zapraszamy do zapoznania siê z informacjami pochodz¹cymi od producentów samochodów jak równie instruktorów na codzieñ doszkalaj¹cych kierowców w zakresie opanowania prawid³owych nawyków i bezpiecznego poruszania siê posiadanym samochodem. Dodatek zosta³ przygotowany na podstawie informacji producentów i zredagowany przez zespó³ KATALOGu dla kierowców oraz osób wspó³pracuj¹cych. Aby ograniczyæ zu ycie paliwa nale y sprawnie przyspieszaæ i jak najszybciej osi¹gn¹æ najwy szy bieg. Nastêpnie nale y po³o yæ nacisk na utrzymanie mo liwie niskich obrotów silnika przy zadanej prêdkoœci. W szczególnoœci nale y zwróciæ uwagê na: Wskazówka 1. Wczeœnie zmieniaj biegi. - Uruchamiamy silnik i od razu ruszamy (nie rozgrzewamy silnika na biegu ja³owym). - Pierwszy bieg s³u y tylko do ruszania, jak najszybciej staramy siê zmieniæ prze³o enie na drugi bieg. - Przy przyspieszaniu peda³ gazu powinien byæ w po³o eniu 3/4 jego skoku. - Staramy siê zmieniaæ kolejne biegi ju przy 2000 obr/min. Wskazówka 2. Planuj trasê. - Na pierwszych dwóch kilometrach silnik zu ywa najwiêcej paliwa unikaj krótkich tras gdy silnik nie jest w stanie siê rozgrzaæ. Wskazówka 3. Utrzymuj sta³¹ prêdkoœæ. - Przez niepotrzebne przyspieszanie i hamowanie zu ywasz wiêcej paliwa. - Tempomat pomaga w utrzymaniu sta³ej prêdkoœci. Wskazówka 4. Przewiduj co dzieje siê na drodze. - Utrzymuj sta³¹ prêdkoœæ. - Dopasuj siê do ruchu i utrzymuj odstêp od poprzedzaj¹cych pojazdów. Wskazówka 5. Hamuj ³agodnie. - Jak najczêœciej staraj siê hamowaæ silnikiem, np. przy doje d aniu do œwiate³, skrzy owania zredukuj bieg, zdejmij nogê z peda³u gazu i pozwól aby samochód wytraci³ prêdkoœæ dziêki oporom silnika. Wskazówka 6. Ciœnienie w oponach. - Im ni sze ciœnienie w oponach tym wiêkszy opór toczenia, a co z tym siê wi¹ e wiêksze spalanie. - Raz na dwa tygodnie kontroluj ciœnienie w oponach. Wskazówka 7. Wy³¹czaj silnik. - Obecne silniki, na biegu ja³owym, zu ywaj¹ oko³o 0,5 litra paliwa na godzinê. - Je eli stoisz w korku, na czerwonym œwietle, a przewidywany czas pracy silnika na biegu ja³owym oscyluje w granicach 20 sekund wy³¹cz silnik. Wskazówka 8. Unikaj zbêdnego obci¹ enia. - Ka de dodatkowe 100 kg to o oko³o 0,3l/100 km zwiêkszone spalanie. Wskazówka 9. Regularnie serwisuj samochód. - Regularne serwisowanie zapewnia bezproblemow¹ eksploatacjê samochodu. - M.in. dziêki prawid³owo funkcjonuj¹cej sondzie lambda oraz czystemu filtrowi powietrza nie tylko zapewniasz prawid³ow¹ pracê silnika ale równie oszczêdzasz paliwo. Serdecznie zapraszamy do autoryzowanych salonów oraz serwisów marki Honda w celu zapoznania siê z aktualn¹ ofert¹. Arher ul. Kapelanka 40, Kraków, tel. 12 261 00 77, www.arher.pl Atut Car ul. Tarnowska 168, Nowy S¹cz, tel. 18 477 00 00, www.honda-atutcar.pl Car Partner - ul. Bora Komorowskiego 6 (Ks. Pijarów 10 i 12), Kraków, tel. 12 413 02 22, www.honda.krakow.pl Kolaczek ul. Krakowska 21, Wieliczka, tel. 12 278 50 11, www.hondakolaczek.pl Krê el & Krê el Al. Jana Paw³a II 160, Kraków, tel. 12 647 95 53, www.hondakrezel.com Dodatek wspó³finansowany ze œrodków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Œrodowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie Redakcja : 31-159 Kraków, Al. J. S³owackiego 17A, tel./fax (12) 632 09 32, e-mail: kdk@kdk.pl Redaktor naczelny: Robert Lorenc Reklama: tel. (12) 632 09 32, 609 370 869, e-mail: reklama@kdk.pl 02 Zamawianie internetowego wydania gazety: e-mail: newsletter@katalogdlakierowcow.pl Wyprodukowano w Polsce, Wydawca: Firma Us³ug Reklamowych "KATALOG", 31-159 Kraków, Aleja Juliusza S³owackiego 17A. Wszelkie prawa zastrze one. Redakcja nie zwraca materia³ów nie zamówionych, zastrzega sobie prawo skracania nades³anych tekstów i nanoszenia w³asnych tytu³ów. Fotografie oraz dane umieszczane s¹ na odpowiedzialnoœæ prezentowanego Reklamodawcy. Pisownia artyku³ów zgodna z oryginaln¹. Za treœæ reklam i og³oszeñ Wydawca nie ponosi odpowiedzialnoœci. Wszystkie znaki graficzne firm umieszczane s¹ na odpowiedzialnoœæ Reklamodawcy. Wydawca ma prawo odmówiæ umieszczenia reklamy niezgodnej z przepisami lub interesem Wydawcy. wyd. A : KRAKÓW numer zamkniêto: 25.10.2013 zdjêcia bazowe na pierwszej stronie: sxc.hu Honda Accord foto: Honda Press 03
{ Nabywcy nowych aut doznaj¹ rozczarowañ, gdy porównuj¹ ich rzeczywiste du o wy sze œrednie spalanie z deklarowanym przez producentów. Czuj¹ siê oszukani. Nie dostrzegaj¹, e choæ w uk³adach napêdowych aut nast¹pi³a rewolucja techniczna, ich nawyki kierowania pochodz¹ z przed 40 lat, kiedy w Europie i Azji upowszechni³y siê wysokoobrotowe silniki ma³olitra owe. W Polsce lat 70. i 80. tê nowoczesnoœæ symbolizowa³ Fiat 131 Mirafiori. Trzeba ostro przygazowaæ, eby jeÿdziæ dynamicznie do dziœ radz¹ ojcowie synom, dziadkowie wnukom, i przestrzegaj¹, e pi¹ty bieg to nadbieg, którego nale y u ywaæ na autostradzie. Z tak archaicznymi nawykami dzisiejsi 18-latkowie przychodz¹ na egzamin na prawo jazdy W po³owie lat 90. XX wieku fiñscy naukowcy z MOTIVA (Urz¹d ds. Oszczêdzania Energii) dostrzegli, e silniki benzynowe wyposa one w katalizatory i komputerowo sterowany wtrysk paliwa s¹ bardziej elastyczne i ekonomiczne od gaÿnikowych pod warunkiem, e kierowcy zastosuj¹ odmienn¹ technikê jazdy. Nale y nie przekraczaæ prêdkoœci obrotowej silnika powy ej 2500 obr./min. i jeÿdziæ na najwy szym mo liwym biegu. W ten sposób mo na zaoszczêdziæ do 30 procent paliwa. Finowie nazwali ten styl jazdy Eco Driving. Okreœlili te zasady taktyki jazdy eko obserwuj drogê jak najdalej, reaguj jak najwczeœniej, jedÿ p³ynnie, unikaj niepotrzebnych hamowañ i przyspieszeñ. Do takich samych wniosków doszli Szwajcarzy, którzy swoje zasady nazwali EcoDrive. Spostrzegli istotn¹ rzecz: silnik pracuje najbardziej ekonomicznie, kiedy jest prawie maksymalnie obci¹ ony. To oznacza, e w fazie przyspieszania warto mocno wciskaæ peda³ gazu, do 3 g³êbokoœci, ale po osi¹gniêciu 2500 obr./min. czym prêdzej wrzuciæ wy szy bieg i znów mocno przyspieszaæ. Dziêki temu ekojazda mo e byæ dynamiczna. Paliwo w kosztach eksploatacji nowego samochodu to oko³o po³owy wszystkich wydatków. Dlatego jest nie bez znaczenia, czy auto na przejechanie 100 kilometrów potrzebuje 9 czy tylko 7 litrów. Ta ró nica blisko 30 procent w zu yciu paliwa zale y od umiejêtnoœci i woli kierowcy. { Ekojazda to: TECHNIKA i TAKTYKA Jak u ywaæ biegów, gazu, hamulców Dziêkujemy instruktorom Jak reagowaæ w ruchu drogowym 06 Na pocz¹tku XXI wieku walory ekojazdy sta³y siê tak oczywiste, e Komisja Europejska zaleci³a popularyzacjê tego stylu kierowania we wszystkich krajach Unii Europejskiej. Instruktorzy ecodrivingu zderzyli siê jednak w oporem starych kierowców. Si³a nawyków jest ogromna. O ile ³atwo wdro yæ nowe rozwi¹zania w silnikach, to nie sposób zadekretowaæ zmianê przyzwyczajeñ w g³owach dziesi¹tków milionów kierowców. Niezbêdna jest skuteczna edukacja. W Polsce, gdzie o ecodrivingu zaczê³o byæ g³oœno po 2005 roku, najwiêksze doœwiadczenie na tym polu ma Szko³a Auto Skoda i wspieraj¹ca j¹ Skoda Auto Polska. To Szko³a Auto Skoda jako pierwsza zaczê³a nauczaæ praktycznej ekojazdy kierowców aut osobowych. Zaskoczenie i entuzjazm dla nowego stylu jazdy to typowe reakcje kursantów Szko³y Auto Skoda. W toku 4-godzinnej nauki uzyskuj¹ œrednio 18-procentowe oszczêdnoœci w zu yciu paliwa. Co najwa niejsze przekonuj¹ siê, e ekojazda to po prostu jazda inteligentna, bazuj¹ca na w³aœciwych wnioskach z uwa nej obserwacji drogi. Gdy te eko zachowania staj¹ siê nowymi nawykami, pozwalaj¹ wykorzystywaæ w pe³ni zdolnoœci nowoczesnych silników. Realne staj¹ siê obietnice producentów, e ich auta naprawdê zu ywaj¹ ma³o paliwa. foto: Skoda Press 07
Czym jest eko jazda? To nie tylko jazda maj¹ca na celu zmniejszenie iloœci spalonego paliwa, ale tak e jazda ekonomiczna pod k¹tem eksploatacji samochodu (koszty, naprawa itp). Na jej wp³yw maj¹: przygotowanie do jazdy, sama technika jazdy oraz eksploatacja samochodu. Na samym pocz¹tku zajmiemy siê tym, jak kierowca mo e wp³yn¹æ na poprawê bezpieczeñstwa. Fundamentalnym elementem maj¹cym wp³yw na nasze bezpieczeñstwo jest zapewnienie sobie optymalnej pozycji za kierownic¹. Pamiêtajmy, by ustawiæ fotel kierowcy reguluj¹c odleg³oœæ oraz k¹t oparcia. Nie mo emy równie zapomnieæ o wysokoœci zag³ówka, gdy to on zapewni nam ochronê górnej czêœci krêgos³upa w sytuacji np. najechania na ty³ naszego pojazdu. Pamiêtajmy tak e o odpowiednim wyregulowaniu lusterek, w taki sposób, by mieæ jak najwiêksze pole widzenia z ty³u naszego pojazdu; szczególnie wa ne s¹ lustra zewnêtrzne, poniewa dziêki nim, a w zasadzie dziêki temu co w nich widzimy, mo na bezpiecznie wykonywaæ jeden z bardziej niebezpiecznych manewrów jakim jest zmiana pasa ruchu. Wielu kierowców bagatelizuje równie znaczenie w³aœciwego uregulowania pasów bezpieczeñstwa. Nale y pamiêtaæ, by pas nie by³ poskrêcany i przebiega³ tak po naszym ciele, by nie styka³ siê z nasz¹ szyj¹. Umiejêtnoœci w³aœciwego, czyli bezpiecznego stylu jazdy nabywamy poprzez praktykê oraz obserwacjê, lecz niewielu kierowców jest œwiadomych swoich z³ych nawyków, które w wielu sytuacjach drogowych mog¹ byæ brzemienne w skutkach. >>>> 08 09
Zacznijmy od w³aœciwego krêcenia kierownic¹, a wiêc umiejêtnoœci pokonywania zakrêtów oraz wykonywania podstawowych manewrów na drodze. Pokonywanie zakrêtów, zw³aszcza ostrych i zw³aszcza zim¹, bywa niebezpieczne i wcale nie jest trudno wypaœæ z w³asnego pasa ruchu. Oto kilka wskazówek jak bezpiecznie to zrobiæ: Zbli aj¹c siê do zakrêtu zmniejsz prêdkoœæ, zrób to odpowiednio wczeœnie oraz ³agodnie. Jeœli jest to konieczne, zredukuj bieg jeszcze przed zakrêtem, gdy skrêcanie z wciœniêtym sprzêg³em mo e skoñczyæ siê utrat¹ kontroli nad samochodem. Zakrêt pokonuj po mo liwie ³agodnym ³uku; odpowiednio wczeœnie zaplanuj tor jazdy. Tu po wyjœciu z zakrêtu ³agodnie przyspiesz. Nie powinno siê przyspieszaæ na skrêconych ko³ach, poniewa ³atwo wtedy wpaœæ w poœlizg. W bezpiecznym pokonywaniu zakrêtów olbrzymie znaczenie ma praca r¹k na kierownicy. W sytuacji, gdy nie widaæ koñca zakrêtu stosujemy skrêt szosowy, czyli tak uk³adajmy rêce przed skrêtem, by w zakrêcie by³y u³o one tak, jak do jazdy na wprost. Kiedy zakrêty s¹ ³agodne, stosujemy skrêt gokartowy, czyli taki w którym skrêcaj¹c nie odrywamy r¹k od kierownicy. Niew³aœciwe i niebezpieczne jest krêcenie kierownic¹ jedn¹ rêk¹, poniewa nawet przy ma³ych prêdkoœciach samochód ze wspomaganiem mo e zgasn¹æ i pojawi siê k³opot z opanowaniem pojazdu. Kolejna przyk³adowa niebezpieczna sytuacja mo e mieæ miejsce przy skrêcaniu, gdy wpadniemy na dziurê nie trzymaj¹c kierownicy obur¹cz. Wielu z nas - kierowców uznaje za miarê bezpieczeñstwa drogê hamowania pojazdu. Zapominamy jednak, e ca³kowita droga na jakiej samochód zatrzymuje siê w czasie, od momentu, gdy kierowca zauwa y przeszkodê do chwili jego zatrzymania, jest sum¹ drogi przebytej w czasie reakcji i realnego hamowania. To drugie zale y od takich czynników jak stan techniczny pojazdu, prêdkoœci oraz przyczepnoœci kó³ do nawierzchni. Natomiast, reakcja zale y od kierowcy. Im bardziej jesteœmy wypoczêci i skoncentrowani na drodze, przewiduj¹c zagro enia, tym szybciej zareagujemy. Negatywnie na czas reakcji wp³ywa za ywanie niektórych leków, z³y stan zdrowia, bóle g³owy, nie wspominaj¹c ju o fatalnych konsekwencjach rozmowy przez telefon komórkowy lub pisanie smsa podczas jazdy. Podsumowuj¹c, najwa niejsza jest œwiadomoœæ swoich umiejêtnoœci oraz to, i uczymy siê ca³e ycie. Jeœli jest to mo liwe, szlifujmy i pog³êbiajmy swoj¹ wiedzê na temat bezpiecznej jazdy, zastanówmy siê jakimi kierowcami jesteœmy i co mo emy zrobiæ lub co æwiczyæ, by byæ bardziej bezpiecznym na drodze. Mimo coraz bardziej zaawansowanej techniki, to cz³owiek jest jeszcze najwa niejszym ogniwem w pojeÿdzie i to od niego zale y najwiêcej. Przygotowanie do jazdy pod k¹tem eko nale y rozpocz¹æ po pierwsze od odpowiedniego doboru opon, ³adunku i baga u oraz doboru wyposa enia dodatkowego np. baga- nika rowerowego oraz po drugie od zaplanowania drogi. Odpowiedni dobór opon i ich stan ma bardzo du y wp³yw na zu ycie paliwa. Zaczynaj¹c od rozmiaru im szersza opona, tym wiêksze opory, co za tym idzie wiêksze spalanie. Nie nale y przesadnie dobieraæ zbyt szerokich opon, najlepiej nale y stosowaæ rozmiar opon rekomendowanych przez producenta. Bardzo istotny element maj¹cy wp³yw na zu ycie paliwa ma odpowiednie ciœnienie opon. Im mniejsze, tym wiêkszy opór i wiêksze zu ycie paliwa. Przyjmuje siê, e zmniejszenie ciœnienia paliwa o 0,3 bar to wzrost 3% zu ycia paliwa. W ofertach wielu producentów pojawiaj¹ siê specjalne opony o twardszej mieszance, które zmniejszaj¹ zu ycie paliwa. Istotny wp³yw na zu ycie paliwa ma odpowiednie zaplanowanie baga u i jego rozk³ad. Zapobiega to niepotrzebnym przemieszczaniu siê baga u i destabilizacji masy samochodu, a wiêc dodatkowego obci¹ enia. Po skoñczonej podró y wa ne jest, by uporz¹dkowaæ baga nik i pozbyæ siê niepotrzebnego nadbaga u. Nale y równie zdemontowaæ baga niki rowerowe oraz baga niki dachowe, które generuj¹ bardzo du y opór powietrza. Wielu kierowców zapomina o tym i przez setki kilometrów jeÿdzi z dodatkowymi 25-35kg (tyle przeciêtnie mieœci siê w nieuporz¹dkowanym baga niku). Podobna sytuacja ma miejsce z wyposa eniem typu spojlery lotki itp. oraz dodatkowym oœwietleniem. Wszystkie te elementy niepotrzebnie u ywane zwiêkszaj¹ zu ycie paliwa. Podstawowa technika eko jazdy to przede wszystkim unikanie niepotrzebnych przyspieszeñ i hamowania. Planowanie dzia³añ z wyprzedzeniem poprzez obserwowanie sytuacji na drodze, znacznie zmniejsza zu ycie paliwa w nowoczesnych samochodach, w których podstawowym kryterium jego dawkowania jest obci¹ enie silnika (nie jak czêsto mylone obroty silnika). W celu jak najmniejszego obci¹ ania silnika nale y prowadziæ samochód, utrzymuj¹c go w zakresie maksymalnych obrotów (w silnikach typu diesel 2-3 tys, benzynowy 2,5-3,5 tys). Kolejny element techniki jazdy zmniejszaj¹cy zu ycie paliwa to hamowanie silnikiem (wtedy silnik nie spala paliwa). Ponadto, mo na zwiêkszyæ efektywnoœæ hamowania silnikiem redukuj¹c sekwencyjnie biegi. Kolejna zasada techniki jazdy eko mówi, e lepszy rezultat otrzymamy przyspieszaj¹c dynamicznie do prêdkoœci zadanej, by nastêpnie j¹ jak najd³u ej utrzymywaæ. do naszych potrzeb. Osobom je d ¹cym tylko po mieœcie nie zaleca siê eksploatowania du ego diesla. Ponadto, tankujmy paliwo rekomendowane przez producenta, gdy nie ma sensu do samochodu z silnikiem benzynowym przystosowanym do paliwa bezo³owiowego 95 laæ 98 octanów. Podsumowuj¹c, jazda EKO to : Przygotowanie do jazdy: - stan opon: rodzaj gumy, rozmiar, ciœnienie - baga : u³o enie przewo onego baga u, u³o enie dodatkowego wyposa enia Technika jazdy: - przewidywanie sytuacji na drodze - hamowanie silnikiem - redukcja sekwencyjna biegów - dobór optymalnej prêdkoœci (uzale niaæ od oporu powietrza) - zmiana prêdkoœci - dobór prze³o eñ skrzyni biegów (utrzymujemy obroty silnika gdzie wystêpuje maksymalny moment obrotowy) - u ycie klimatyzacji Chc¹c jeÿdziæ ekonomicznie pamiêtajmy, e jazda z otwartymi szybami przy du ej prêdkoœci znacznie zwiêksza opór powietrza (kabina samochodu dzia³a jak spadochron). Podczas jazdy na autostradzie wa ne jest, aby dobraæ optymaln¹ prêdkoœæ. Niekiedy sugeruje siê jazdê o 20 mniejsz¹ np. 130 km/h ni 150 km/h, poniewa czas naszej podró y nie skróci siê znacznie, natomiast zu ycie paliwa mo e wzrosn¹æ nawet o litr. Wynika to z faktu, e opór powietrza wzrasta nieproporcjonalnie tylko do kwadratu. Eksploatacja samochodu: - dobór silnika - oszczêdnoœci uk³adu hamulcowego - obci¹ anie silnika - wybór paliwa ON, 98, 95 - zapychanie filtrów DPF i zaworów EGR - regularne serwisowanie Kolejny wa ny element to u ycie klimatyzacji. Na krótkich odcinkach nie zaleca siê w³¹czaæ klimatyzacji, poniewa nie zdo³a ona sch³odziæ kabiny w upalne dni, a przyczyni siê do znacznego obci¹ enia silnika (obci¹ enie 2KW). Dziêkujemy instruktorom 10 Na koniec pamiêtajmy o stanie technicznym. Silnik niesprawny i mocno zu yty zdecydowanie zwiêksza zu ycie paliwa, np. niesprawna sonda lambda mo e sprawiæ, e zu ycie paliwa wzroœnie nawet o 20%. Sama eksploatacja samochodu ma wp³yw na ekologiczn¹ i ekonomiczn¹ jazdê. Dobierajmy wielkoœæ i rodzaj silnika 11