awadukt thermo antybakteryjny EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Budownictwo Motoryzacja Przemysł



Podobne dokumenty
AWADUKT THERMO ANTYBAKTERYJNY GRUNTOWY POWIETRZNY WYMIENNIK CIEPŁA DO MECHANICZNEJ WENTYLACJI EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

WYTYCZNE MONTAŻU STUDZIENEK KANALIZACYJNYCH MONOKAN Z POLIETYLENU (PE) produkcji firmy EKO-SYSTEMY Sp. z o. o.

DELFIN RAIN ZBIORNIKI NA WODĘ DESZCZOWĄ

WPUST ULICZNY RAINSPOT INSTRUKCJA MONTAŻU. Budownictwo Motoryzacja Przemysł

Dokumentacja techniczna 1. Zakres zastosowania Filtr Maxi stosowany jest do mechanicznego oczyszczania dopływającej wody deszczowej w instalacjach wod

AWADUKT THERMO ANTYBAKTERYJNY GRUNTOWY POWIETRZNY WYMIENNIK CIEPŁA DO MECHANICZNEJ WENTYLACJI EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line

OGÓLNA INSTRUKCJA MONTAŻU I POSADOWIENIA ZBIORNIKÓW WEHO

Przykładowe zbiorniki: 1 zbiornik bezodpływowy na ścieki 2 zbiornik wody deszczowej. Tubus + ET30-65 DORW / 16

TECHNOLOGIA MONTAŻU I WYKONANIA RUROWEGO POWIERZTNEGO GRUNTOWEGO WYMIENNIKA CIEPŁA. FIRMY ECOPLASTOL Sp. z o.o.

ZAWARTOŚĆ OPRACOWANIA

AWADUKT THERMO ANTYBAKTERYJNY GRUNTOWY POWIETRZNY WYMIENNIK CIEPŁA DO MECHANICZNEJ WENTYLACJI EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA

Dokumentacja techniczna

STUDNIA KANALIZACYJNA MONOLITYCZNA SK 600

SPIS TREŚCI. I. Opis techniczny. II. Rysunki:

mgr inż. Cecylia Dzielińska

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT KANALIZACJA DESZCZOWA

Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line

SKRZYNEK ULICZNYCH. Nr kat

AWADUKT THERMO ANTYBAKTERYJNY GRUNTOWY POWIETRZNY WYMIENNIK CIEPŁA DO MECHANICZNEJ WENTYLACJI INFORMACJA TECHNICZNA DN 200 DN 630

Schemat instalacji. Suszarka PT 8301 SL G PT 8301 COP SL G PT 8303 SL G. pl - PL / 01

1. Wstęp Podstawa opracowania. Projekt architektoniczno konstrukcyjny przebudowy wejścia do budynku. Zlecenie Inwestora. Warunki przebudowy przy

SPECYFIKACJA TECHNICZNA S-0D KANALIZACJA DESZCZOWA

DEKLARACJA ZGODNOŚCI

AWADUKT THERMO ANTYBAKTERYJNY

Instrukcja montażu i konserwacji AVK ZASUWY DO WODY I ŚCIEKÓW TYP 01, 02, 06, 12, 15, 18, 20, 26, 32, 33, 36, 43, 500, 55

DOKUMENTACJA TECHNICZNO - RUCHOWA. Element: ZBIORNIK RETENCYJNY MALL, TYP P 140. Obiekt:

Studzienki wodomierzowe DN 800 mm AT / /2

Szczegółowy opis instalacji GWPC. 1. Dobór długości i objętości. 2. Odnowa (regeneracja) złoża. 3. Sterowanie + czujniki. 4. Warunki odbioru.

WWiORB-02 BUDOWA KANALIZACJI SANITARNEJ I SIECI WODOCIĄGOWEJ

INSTRUKCJA UŻYTKOWANIA

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D

Dokumentacja Techniczna Zbiorniki podziemne F-Line

Spis treści Dane ogólne 1.1. Temat opracowania 1.2. Podstawy opracowania 1.3. Stan istniejący

ENGECO POLSKA DOKUMENTACJA TECHNICZNO RUCHOWA INNOWACYJNA TECHNIKA DOLNYCH ŹRÓDEŁ STUDNI ZBIORCZYCH DOLNYCH ŹRÓDEŁ POMP CIEPŁA SERII GEOLINE

P.V. PREFABET KLUCZBORK S.A. BETONOWE SYSTEMY KANALIZACYJNE INSTRUKCJA MONTAŻU STUDNI KANALIZACYJNYCH

Dokumentacja techniczna. Zbiornik podziemny BlueLine II

INSTRUKCJA MONTAŻU ZASOBNIKA KABLOWEGO ZKMTB 1

Gruntowy wymiennik ciepła AWADUKT Thermo do domów pasywnych i energooszczędnych

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

5. WYKONANIE ROBÓT...

I REALIZACJI INWESTYCJI INSPRO. 1. Załączniki formalne Uprawnienia projektantów i aktualne zaświadczenia z izb... 3

OPIS TECHNICZNY 3 I. PROJEKT ZAGOSPODAROWANIA TERENU Przedmiot i zakres opracowania Zleceniodawca Podstawa opracowania 3

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE. ZADANIE: Zagospodarowanie doliny potoku Bystra i Ujsoły

PROJEKT WYKONAWCZY. ZABEZPIECZENIE RURAMI OCHRONNYMI PRZEWODÓW KANALIZACYJNYCH i BIOGAZU CPV OBIEKT : INWESTOR :

NR REF SPRĘŻYNOWY ŻELIWNY ZAWÓR ZWROTNY PN10-16

OGÓLNE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

D Betonowe obrzeża chodnikowe str. 1 z 5

STUDZIENKI WODOMIERZOWE

Specjalny Ośrodek Szkolno Wychowawczy Ul. 3-go Maja 97b, Myślenice. ADRES INWESTYCJI: Dz. nr 529/1, Myślenice Obr. 3

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Cześć opisowa. Część graficzna

Separator zanieczyszczeń kątowy typ 51

/2006 PL

1 INSTRUKCJA ZABUDOWY :SXVW\ L NDQDî\ ]H VWDOL QLHUG]HZQHM

BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

SPECYFIKACJA TECHNICZNA. D /a MAŁA ARCHITEKTURA

D Betonowe obrzeża chodnikowe

OGÓLNE WYTYCZNE MAGAZYNOWANIA, TRANSPORTU, MONTAŻU I EKSPLOATACJI TELESKOPOWYCH KSZTAŁTEK KOŁNIERZOWYCH HAWLE-VARIO

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

Instrukcja montażu. Orurowanie kaskady kotłów Logano plus GB312 (instalacja dwukotłowa) /2005 PL Dla firmy instalacyjnej

Warunki techniczne wykonywania nasypów.

Nr kat. 9202; 9203; 9218

D OBRZEŻA BETONOWE

Studnie ESP włazowe i niewłazowe składają się z następujących elementów: podstawy z kinetą, komory, zwieńczenia.

SST 07 BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

LP NAZWA Skala Nr rysunku

Dane użytkowe dla łączników kołnierzowych AF, IF, OF, TF

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D USTAWIENIE OBRZEŻY BETONOWYCH

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA D USTAWIENIE OBRZEŻY BETONOWYCH

Przechowywanie. 1 Stora-Drain Odwodnienia liniowe z polimerobetonu. Przechowywanie odwodnień liniowych z elementami ocynkowanymi.

BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

Usługi Inżynierskie Andrzej Roman Nidzica, Tatary 40

DOBÓR KSZTAŁTEK DO SYSTEMÓW RUROWYCH.SZTYWNOŚCI OBWODOWE

PRZEBUDOWA SIECI WODOCIĄGOWEJ, KANALIZACJI SANITARNEJ, KANALIZACJI DESZCZOWEJ W ULICY ALEKSANDRA LABUDY W SZEMUDZIE

Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Marek Mackiewicz, Al. Piłsudskiego 40, Łomża OPIS TECHNICZNY STUDNIE

Instrukcja montażu zbiorników EcoLine

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

PRZEDMIOT ZAMÓWIENIA

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE SST BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

WYTYCZNE MONTAŻU. PRZYDOMOWEJ OCZYSZCZALNI ŚCIEKÓW z drenażem rozsączającym dla 4-12 OM

PROJEKT WYKONAWCZY. TOM 2/2 Projekt kanalizacji deszczowej

Branża Projektant Nr uprawnień Podpis. Sanitarna mgr inż. Monika Polek PDK/0131/POOS/09

Studnia chłonna Igloo DORW / 8

Uzbrojenie terenu inwestycji

PROJEKT WYKONAWCZY BRANŻA SANITARNA

D CPV BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

SZCZEGÓŁOWA SPECYFIKACJA TECHNICZNA

D OBRZEŻA BETONOWE

Instrukcja montażu studni wodomierzowej ETANK

SPECYFIKACJE TECHNICZNE D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

8. Wytyczne wykonania obiektów oczyszczalni

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE D KANALIZACJA DESZCZOWA

SZCZEGÓŁOWE SPECYFIKACJE TECHNICZNE

Dokumentacja techniczna Zbiorniki podziemne NEO

STUDNIA ROZDZIELACZOWA RAUGEO XL INSTRUKCJA MONTAŻU

Zawartość opracowania:

BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE

MAJ PROJEKT. Gmina Miasto Tomaszów Mazowiecki ul. POW 10/16 Tomaszów Mazowiecki, ul. Św. Antoniego 43/45, działka nr 27, obręb 13.

Transkrypt:

awadukt thermo antybakteryjny DO BUDYNKÓW WIELKOKUBATUROWYCH PROGRAM DOSTAW I WYTYCZNE MONTAżU dn/id 700 - dn/id 2000 EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA Ważny od 01.11.2014 Zastrzegamy sobie prawo do zmian technicznych www.rehau.pl Budownictwo Motoryzacja Przemysł

2

spis treści 1 Informacje i wskazówki dot. bezpieczeństwa 4 1.1... Wskazówki dotyczące niniejszej Informacji Technicznej..4 1.2... Obowiązujące normy i dyrektywy...5 2 Definicje / skróty / symbole 6 3 Wytyczne montażu i informacja techniczna 8 3.1... Rura GPWC o dużej średnicy...8 3.1.1.. Dane techniczne rury o dużej średnicy...8 3.1.2.. Ogólne informacje dotyczące transportu i składowania...8 3.1.3.. Transport...8 3.1.4.. Załadunek / rozładunek....8 3.1.5.. Składowanie................................. 9 3.2... Montaż rur GPWC o dużych średnicach...9 3.2.1.. Pole instalacyjne...9 3.2.2.. Sposób układania....9 3.2.2.1. Połączenie z wykorzystaniem złącza kielichowego rury...9 3.2.2.2. Połączenie z wykorzystaniem złączki dwukielichowej...10 3.2.2.3. Zgrzewanie...10 3.2.3.. Wskazówki dotyczące montażu...11 3.2.4.. Układanie w wodzie gruntowej...12 3.2.5.. Układanie pod budynkiem...12 3.2.6.. Montaż przejścia szczelnego...12 3.2.7.. Montaż studni kondensacyjnej AWADUKT Thermo...12 3.3.... Badanie końcowe...15 3.3.1.. Badanie wzrokowe...15 3.3.2.. Strefa bezpośrednio przylegająca do przewodu i badanie..... główne...15 3.3.3.. Próba ciśnieniowa...15 3.3.3.1. Informacje ogólne...15 3.3.3.2. Badanie przy użyciu powietrza (metoda L )...15 3.3.3.3. Badanie przy użyciu wody (metoda W )...15 3.3.3.4. Badanie połączenia...16 3.4... Czerpnie GPWC...16 3.4.1.. Dane techniczne czerpni...16 3.4.2.. Transport, rozładunek i składowanie...17 3.5.... Montaż...17 3.5.1.. Montaż na koszu kotwiącym...18 3.5.2.. Montaż na istniejącym fundamencie...18 3.6... Badanie końcowe czerpni...18 4 Program dostaw 19 4.1... Rura rozdzielacza GPWC...19 4.2... Rozdzielacze GPWC AWADUKT Thermo...21 4.3... Kształtki GPWC AWADUKT Thermo...24 4.4... Studnie...28 4.5... Czerpnie i osprzęt...29 5 Załączniki 31 3

1 INFORMACJE I WSKAZÓWKI DOT. BEZPIECZEŃSTWA Piktogramy Wskazówka dotycząca bezpieczeństwa Informacja prawna Ważna informacja, którą należy uwzględnić podanych w niniejszej Informacji Technicznej. Obszary zastosowania, które nie zostały wymienione w niniejszej Informacji Technicznej (zastosowania specjalne), wymagają konsultacji z działem technicznym REHAU. W celu uzyskania szczegółowych informacji proszę zwrócić się do Biura Handlowo-Technicznego REHAU. Wskazówki dotyczące projektowania i montażu są związane bezpośrednio z danym produktem firmy REHAU. Przywoływane są w skrócie ogólnie obowiązujące normy lub przepisy. Proszę zawsze mieć na uwadze aktualny stan dyrektyw, norm i przepisów. Aktualność Informacji Technicznej Dla własnego bezpieczeństwa oraz w celu właściwego stosowania naszych produktów proszę sprawdzać w regularnych odstępach czasu, czy jest już dostępna nowa wersja posiadanej przez Państwa Informacji Technicznej. Data wydania Informacji Technicznej wydrukowana jest zawsze na okładce u dołu po lewej stronie. Aktualną Informację Techniczną otrzymają Państwo w Biurach Handlowo-Technicznych REHAU, w wybranych hurtowniach oraz w internecie jako plik do ściągnięcia pod adresem www.rehau.pl Wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i instrukcje obsługi --Dla własnego bezpieczeństwa oraz bezpieczeństwa innych osób przed przystąpieniem do montażu należy uważnie i w całości zapoznać się ze wskazówkami dotyczącymi bezpieczeństwa i instrukcjami obsługi. --Proszę przechowywać instrukcje obsługi oraz trzymać je w zasięgu ręki. --W przypadku, gdy wskazówki dotyczące bezpieczeństwa lub poszczególne instrukcje montażowe będą dla Państwa niezrozu miałe lub niejasne, proszę zwrócić się do Biura Handlowo-Technicznego REHAU. --Niestosowanie się do wskazówek dotyczących bezpieczeństwa może być przyczyną szkód materialnych lub uszczerbku na zdrowiu i życiu Zastosowanie zgodne z przeznaczeniem System rur AWADUKT Thermo o dużych średnicach wolno projektować, instalować i eksploatować wyłącznie w sposób opisany w niniejszej Informacji Technicznej. Każde inne zastosowanie będzie niezgodne z przeznaczeniem i z tego względu niedopuszczalne. Należy przestrzegać obowiązujących krajowych i międzynarodowych przepisów dotyczących układania, instalacji, zapobiegania nieszczęśliwym wypadkom i bezpieczeństwa pracy, jak również wskazówek 4 Kwalifikacje personelu --Montaż naszych systemów należy zlecać wyłącznie autoryzowanym i przeszkolonym osobom --Wykonywanie prac przy instalacji elektrycznej lub elementach prze - wo dów należy zlecać wyłącznie odpowiednio wykwalifikowanym i autoryzowanym osobom Ogólne środki ostrożności --Utrzymywać miejsce pracy w czystości i usuwać przedmioty, które mogłyby utrudniać pracę --Zadbać o dostateczne oświetlenie miejsca pracy --Nie dopuszczać dzieci i zwierząt domowych, ani też osób nieupo ważnionych do narzędzi i stanowisk montażowych --Stosować wyłącznie komponenty przeznaczone dla danego systemu rur firmy REHAU. Stosowanie komponentów pochodzących z obcych systemów lub używanie narzędzi, które nie pochodzą z danego systemu instalacyjnego, może być przyczyną wypadków przy pracy lub innych zagrożeń Odzież robocza --Należy używać okularów ochronnych, odpowiedniej odzieży roboczej, obuwia ochronnego, kasków ochronnych, a w przypadku długich włosów, siatki na włosy --Nie nosić luźnej odzieży ani ozdób, gdyż mogą one zostać pochwycone przez ruchome części maszyn --Podczas prac montażowych prowadzonych na wysokości głowy lub powyżej głowy należy używać kasku ochronnego 1.1 Wskazówki dotyczące niniejszej Informacji Technicznej Niniejsza Informacja Techniczna obowiązuje w odniesieniu do rur z PP-HM o rozmiarach od DN/ID 700 do DN/ID 2000 przeznaczonych do budowy insta lacji wentylacji mechanicznej oraz do podziemnego transportu powietrza wentylacyjnego. Poza terytorium Polski należy każdorazowo przestrzegać i stosować się do regulacji obowiązujących w danym kraju.

1.2 Obowiązujące normy i dyrektywy ATV-DVK A 127P Obliczenia statyczno-wytrzymałościowe kanałów i przewodów kanalizacyjnych ATV-DVWK A 139 Budowa i badanie przewodów i kanałów kanalizacyjnych ATV-DVWK A 142 Przewody i kanały kanalizacyjne w obszarach zlewni AV0030 REHAU Materialmerkblatt DIN 1045 Stahl- Und Stahlbetonbau DIN 1054 Baugrund- Sicherheitsnachweise im Erd- und Grundbau Ergänzende Regelungen zu DIN EN 1997-1 DIN 1055 Einwirkungen auf Tragwerke DIN 1072 Straßen- und Wegbrücken; Lastannahmen DIN 1946 Raumlufttechnik DIN 4022 Baugrund und Grundwasser, Kurzbeschreibung, Benennen und Beschreiben von Boden und Fels DIN 4060 Rohrverbindungen von Abwasserkanälen und -leitungen mit Elastomerdichtungen Anforderungen und Prüfungen an Rohrverbindungen, die Elastomerdichtungen enthalten DIN 4108-6 Berechnung des Jahresheizwärme- und des Jahresheizenergiebedarfs DIN 4124 Baugruben und Gräben. Böschungen Verbau Arbeitsraumbreiten DIN 4701-10 Energetische Bewertung heiz- und raumlufttechnischer Anlagen DIN 8078 Rohre aus Polypropylen (PP) PP-H, PP-B, PP-R, PP-RCT Allgemeine Güteanforderung, Prüfung DIN 18196 Erd- und Grundbau Bodenklassifikation für bautechnische Zwecke DIN 18300 Erdarbeiten DIN 18305 Wasserhaltungsarbeiten DIN 18306 Entwässerungskanalarbeiten PN-EN 476 Wymagania ogólne dotyczące elementów stosowanych w systemach kanalizacji deszczowej i sanitarnej PN-EN 681 Uszczelnienia z elastomerów Wymagania materiałowe dotyczące uszczelek złączy rur wodociągowych i odwadniających PN-EN 1610 Budowa i badania przewodów kanalizacyjnych PN-EN 1852 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji Polipropylen (PP) PN-EN ISO 9969 Rury z tworzyw sztucznych Oznaczenie sztywności obwodowej PN-EN 779 Przeciwpyłowe filtry powietrza do wentylacji ogólnej Określanie parametrów filtracyjnych PN-EN 1295-1 Obliczenia statyczne rurociągów ułożonych w ziemi w różnych warunkach obciążenia PN-EN ISO 10993 Biologiczna ocena wyrobów medycznych PN-EN ISO 14688-Z Badania geotechniczne - Oznaczanie i klasyfikowanie gruntów - Część 1 i 2 PN-ENV 1046 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych Systemy poza konstrukcjami budynków do przesyłania wody lub ścieków Praktyka instalowania pod ziemią i nad ziemią PN-EN 13476-1/2/3 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do podziemnego bezciśnieniowego odwadniania i kanalizacji PN-EN 13779 Wentylacja budynków niemieszkalnych Wymagania dotyczące właściwości instalacji wentylacji i klimatyzacji PKN-CEN/TS 15223 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych Potwierdzone parametry projektowe podziemnych systemów przewodów rurowych z tworzyw termoplastycznych VDI 3803 Raumlufttechnik Zentrale raumlufttechnische Anlagen VDI 6022 Raumlufttechnik, Raumluftqualität VDI 4640 Thermische Nutzung des Untergrundes ZTV A-StB 97 Zusätzliche Technische Vertragsbedingungen und Richtlinien für Aufgrabungen in Verkehrsflächen ZTV E-StB 94 Zusätzliche Technische Vertragsbedingungen und Richtlinien für Erdarbeiten in Verkehrsflächen Prawo wodne Ustawa z dn. 18 lipca 2001 r. Prawo wodne ATV = Abwassertechnische Vereinigung DIN = Deutsches Institut für Normung e.v. DVWK = Deutscher Verband für Wasserwirtschaft und Kulturbau e.v. DWA = Deutsche Vereinigung für Wasserwirtschaft, Abwasser und Abfall e.v. PN-EN = Polska Norma Europejska PKN-CEN/TS - Raport Techniczny ISO = International Organization for Standardization VDI = Verein Deutscher Ingenieure e.v. ZTV = Zusätzliche Technische Vetragsbedingungen 5

2 DEFINICJE / SKRÓTY / symbole Komponent W niniejszej Informacji Technicznej jako komponent jest określany każdy element systemu, który służy do transportu powietrza i który można łączyć z innymi komponentami. Wskaźnik efektywności energetycznej Wskaźnik efektywności energetycznej gruntowego powietrznego wymiennika ciepła to chwilowy stosunek ciepła oddanego wzgl. pobranego do zużytej energii elektrycznej, w odniesieniu do określonego zakresu funkcji systemu. Strumień objętości powietrza zewnętrznego Strumień objętości powietrza, który wpływa z zewnątrz do instalacji wzgl. bezpośrednio do pomieszczenia bez obróbki powietrza. Higiena Higiena to nauka o zapobieganiu chorobom oraz utrzymaniu i poprawie zdrowia. Powietrze świeże (PŚ) Powietrze, które jest doprowadzane do klimatyzowanych pomieszczeń po przejściu przez system klimatyzacji. Powietrze zużyte (ZP) Jest to powietrze odprowadzane z klimatyzowanych pomieszczeń. Odzysk ciepła (OC) Ogólne pojęcie określające metody odzyskiwania energii cieplnej ze strumienia powietrza w celu jej ponownego wykorzystania. Współczynnik krotności wymiany powietrza Opisuje stosunek wymienionej objętości powietrza w ciągu godziny do objętości pomieszczenia. Powietrze obiegowe (PO) Część powietrza zużytego, która jest zawracana do systemu obróbki powietrza. Higiena powietrza Dziedzina higieny, która zajmuje się wzajemnymi oddziaływaniami ludzi i powietrza, którym oddychamy, mającymi wpływ na dobre samopoczucie. Grunt Jako grunt jest określona cała materia znajdująca się pod powierzchnią ziemi. Warstwa wodonośna Jest to wypełniona wodą gruntową warstwa gruntu skalnego lub niespoistego. Ze względu na swoje właściwości hydrauliczne warstwa wodonośna może gromadzić i transportować wodę gruntową. Woda gruntowa Jest to woda wypełniająca puste przestrzenie gruntu i podlegająca sile grawitacji. Woda gruntowa powstaje w wyniku przesiąkania wód opadowych. Woda opadowa Znajduje się na powierzchni ziemi w wyniku opadów, następnie odpływa lub wsiąka w grunt. Klimatyzacja Klimatyzacja to zespół wszystkich elementów i urządzeń służących do wymiany powietrza w pomieszczeniach i utrzymania żądanych warunków klimatycznych. Powietrze zewnętrzne (PZ) Powietrze zewnętrzne to powietrze z otoczenia, które dostaje się do urządzenia wentylacyjnego lub klimatyzacyjnego. Ogrzewanie powietrzem Doprowadzanie energii cieplnej do pomieszczenia za pomocą ogrzanego powietrza nawiewanego przez system wentylacji (temperatura powietrza nawiewanego > temperatura powietrza w pomieszczeniu). Wentylacja System wymiany powietrza w pomieszczeniach. Gruntowy powietrzny wymiennik ciepła GPWC Jako GPWC określa się instalację służącą do przenoszenia energii cieplnej z gruntu na strumień powietrza przepływający przez instalację rurową wymiennika (w przypadku ogrzewania) lub odwrotnie (w przypadku chłodzenia). Współczynnik przenikania ciepła Określa wydajność przenoszenia energii cieplnej z gruntu na strumień powietrza przepływający przez instalację rurową wymiennika ciepła (w przypadku ogrzewania) lub odwrotnie (w przypadku chłodzenia). Wentylator Wentylator to urządzenie służące do transportu powietrza nawiewanego i zużytego. Średnica nominalna DN Średnica nominalna określa klasyfikację rury i jest wyrażona w milimetrach. Zawsze podaje się średnicę zewnętrzną rury. Wierzchołek rury Wierzchołek rury to górna połowa powierzchni wewnętrznej rury. Powietrze odprowadzane (WY) Powietrze, które jest odprowadzane na zewnątrz po przejściu przez klimatyzację i system odzyskiwania ciepła. Dno rury Dno rury to dolna połowa powierzchni wewnętrznej rury. 6

Głębokość układania Określa różnicę wysokości między poziomem, na którym jest układana rura, a powierzchnią gruntu. Stopień zagęszczenia Iloraz gęstości substancji suchej gruntu wg DIN 18125-2 i wyznaczonego współczynnika Proctora wg DIN 18127. 7

3 WYTYCZNE montażu I INFORMACJA TECHNICZNA Wytyczne montażu i informacja techniczna o komponentach systemu 3.1 Rura GPWC o dużej średnicy 3.1.1 Dane techniczne rury o dużej średnicy Rurę gruntowego powietrznego wymiennika ciepła GPWC o dużej średnicy firmy REHAU zaprojektowano specjalnie z myślą o jej zastosowaniu jako rura do przesyłu powietrza. Można ją stosować bezpośrednio jako pojedynczy przewód wentylacyjny lub jako rurę doprowadzającą lub odprowadzającą powietrze do GPWC. W celu uzyskania wysokiej sztywności obwodowej przy niskiej masie do produkcji rur rozdzielczych i rozdzielaczy stosuje się rurę profilową o jednolitych ściankach. Przy produkcji kształtek, jak np. kolan lub redukcji, stosuje się gładkie rury strukturalne zabezpieczone płytami PP. W poniższej tabeli przedstawiono istotne parametry materiału używanego do produkcji rur w odniesieniu do obu typów rur. Właściwości Zalecenie dotyczące stosowania Sztywność obwodowa wg PN-EN ISO 9969: 8 kn/m² Zastosowane tworzywo: PP Średnia gęstość: 0,9 kg/m³ Kolor: Rura - niebieski Warstwa antybakteryjna - niebieski Dostępne średnice: DN/ID 700 DN/ID 800 DN/ID 1000 DN/ID 1200 DN/ID 1400 DN/ID 1600 DN/ID 2000 Sposób łączenia: kielich/koniec bosy Zastosowanie pod obciążeniem do SLW 60 komunikacyjnym Maksymalny możliwy poziom wody 3 m gruntowej powyżej wierzchołka rury: bez obciążeń komunikacyjnych Dopuszczalny materiał zasypki: wg PN-EN 1610 Minimalny dopuszczalny spadek: 1% Zdolność do czyszczenia: dobra wysokociśnieniowego Maksymalna prędkość przepływu 7 m/s w rurze (medium powietrze): 3.1.2 Ogólne informacje dotyczące transportu i składowania Z rurami, belkami rozdzielaczy i kształtkami, zwanymi dalej elementami, należy obchodzić się starannie i ostrożnie. W przypadku belek roz dzielaczy należy w szczególności zwrócić uwagę na to, aby przyspawane króćce rurowe nie były poddawane żadnym obciążeniom. Przy nieodpowiednim transporcie lub niewłaściwym sposobie składowania 8 mogą wystąpić odkształcenia lub uszkodzenia elementów i pierścieni uszczelniających. Może to być przyczyną problemów podczas układania i mieć negatywny wpływ na bezpieczeństwo funkcjonalne ułożonych przewodów. 3.1.3 Transport Luźne elementy należy na czas transportu ułożyć prosto i zabezpieczyć przed przesuwaniem się. W szczególności należy zapobiec osuwaniu się lub przekręcaniu się belek rozdzielaczy. Podczas transportu na przyspawane króćce rurowe belek rozdzielaczy ani jakiekolwiek inne przyspawane elementy nie mogą działać żadne dodatkowe obciążenia. W przypadku układania rur w sterty na czas transportu należy podjąć odpowiednie środki w celu zabezpieczenia rur przed osuwaniem się. Maksymalna wysokość sterty wynosi 2.0 m. Nie wolno dopuścić do tego, by rury wyginały się lub występowały naprężenia punktowe. Należy zwrócić uwagę na to, aby zastosowane folie wzgl. kaptury ochronne nie uległy uszkodzeniu podczas transportu. Inne przedmioty lub konstrukcje umieszczone na powierzchni nośnej nie mogą kolidować z rurami wzgl. kształtkami. Powierzchnia ładunkowa musi być płaska. Na powierzchni ładunkowej nie mogą znajdować się żadne ostre przedmioty, które mogłyby być przyczyną uszkodzenia rur. 3.1.4 Załadunek / rozładunek Do załadunku, rozładunku oraz opuszczania elementów do wykopów rurociągowych wzgl. na powierzchnię, na której mają być ułożone, należy używać odpowiedniego sprzętu (np. wózka widłowego z odpowiednimi nakładkami na widły). Załadunek i rozładunek elemen tów może odbywać się wyłącznie przy użyciu urządzeń podnoszących i pasów wykonanych z nieobcierających materiałów. Można przy tym zastosować ewentualnie specjalne zaczepy dźwigowe. Na końcach elementów nie wolno zaczepiać żadnych haków ani innych urządzeń, które mogłyby doprowadzić do uszkodzenia tych elementów. Elementów nie wolno ciągnąć po podłożu. Podczas obchodzenia się z elementami należy zwrócić szczególną uwagę na to, aby nie uszkodzić kielicha ani bosego końca rury. Jeśli elementy (np. kolana) posiadają odpowiednie zaczepy do podnoszenia i celów transportowych, wówczas należy z nich skorzystać.

3.1.5 Składowanie Jeśli elementy mają być składowane czasowo na placu budowy, to uwzględniając warunki podłoża i składowania należy mieć na uwadze następujące punkty: --Elementy należy zabezpieczyć przed stoczeniem się wzgl. ustabilizować, podkładając pod nie krawędziaki --Rury wielkośrednicowe GPWC o średnicy do DN/ID 800 można składować warstwami maksymalnie do 2 warstw --Należy unikać składowania na wolnym powietrzu przez okres dłuższy niż 12 miesięcy --Podczas składowania należy unikać wzdłużnego przeginania rur --Przy składowaniu belek rozdzielacza należy zwrócić uwagę na to, by przyspawane króćce rurowe nie były poddawane żadnym obciążeniom --Uszczelki lub inne elementy uszczelniające należy co do zasady składować z dala od światła, w suchym i w miarę możliwości chłodnym miejscu --Założone folie i kaptury ochronne nie powinny ulec uszkodzeniu podczas składowania 3.2 Montaż rur GPWC o dużych średnicach Rury wielkośrednicowe GPWC może układać wyłącznie odpowiednio wyszkolony i wykwalifikowany personel. Wykonawcy zaangażowani przez zamawiającego muszą udokumentować fakt posiadania wymaganych kwalifikacji, niezbędnych do wykonania tych prac. Elementy i uszczelki należy przed montażem sprawdzić pod kątem występowania uszkodzeń. Elementów nie wolno zrzucać do wykopów w strefę układania. Przy opuszczaniu elementów na powierzchnię układania należy stosować się do wytycznych opisanych w punkcie 3.1.4. Nie wolno montować uszkodzonych elementów i uszczelek. Zaślepki na końcach elementów należy zdejmować dopiero bezpośrednio przed wykonaniem połączenia. Połączenia dwóch elementów można wykonywać za pomocą łącza kielichowego rury (patrz rozdział 3.2.2.1), złączki dwukielichowej (patrz rozdział 3.2.2.2) lub zgrzewania (patrz rozdział 3.2.2.3). Elementy należy pozycjonować przy pomocy miernika laserowego. Aby zapobiec przesunięciu się elementu, należy go w dostateczny sposób zamocować przed wykonaniem kolejnego połączenia. Element można zamocować np. poprzez obsypanie go gruntem. Dopuszczalne są wszystkie możliwości mocowania, o ile nie będzie to prowadzić do uszkodzenia elementów. Elementy można całkowicie zasypać dopiero po sprawdzeniu, czy nie uległy ewentualnemu przemieszczeniu wzdłużnemu, a podczas gorących dni należy to robić dopiero w chłodniejszej porze dnia. 3.2.2.1 Połączenie z wykorzystaniem złącza kielichowego rury 3.2.1 Pole instalacyjne Powierzchnię, na której mają być ułożone elementy (nasyp), należy przy gotować w oparciu o normę PN-EN 1610. Wykonana dolna warstwa podsypki powinna posiadać miąższość rzędu minimum 10 cm poniżej dna rury. Do wykonywania podsypki wolno używać wy łącznie materiałów dających się zagęścić i pozbawionych kamieni z grupy G1 lub G2. G1: Grunty sypkie G2: Grunty mało spoiste (mieszaniny żwiru, iłu, żwiru z iłem pyłowym, piasku z iłem, piasku z iłem pyłowym) G3: Grunty spoiste mieszane (ił pyłowy, piasek i żwir spoisty) G4: Grunty spoiste (ił, glina) Jeśli nie określono tego w dokumentacji projektowej, to należy zacho - wać kąt podparcia na poziomie co najmniej 120. 3.2.2 Sposób układania Zabezpieczenia umieszczone na elementach należy usunąć bezpośrednio przed połączeniem dwóch elementów, sprawdzając przy tym kielichy i bose końce rur pod kątem występowania uszkodzeń. Oczyścić uszczelki, bosy koniec rury oraz wewnętrzną powierzchnię kielicha. Następnie osadzić uszczelki w przewidzianych do tego celu zagłębieniach na bosym końcu rury. W następnej kolejności należy w równomierny sposób rozprowadzić na uszczelkach odpowiednią ilość środka ślizgowego. DN/ID Orientacyjna ilość [g] 700 300 800 400 1000 550 1200 650 Zużycie środka ślizgowego w przeliczeniu na 10 połączeń kielichowych Podczas wykonywania połączenia należy unikać generowania nadmiernej ilości zabrudzeń. 9

Elementy należy dosuwać do siebie w osi, a proces ten można wspomóc, używając dźwigni i innych przyrządów technicznych. Należy przy tym zastosować odpowiednie środki w celu uniknięcia uszkodzeń (np. krawędzi elementów). Podczas łączenia elementów należy zwrócić uwagę na to, by bosy koniec rury został wprowadzony do kielicha w całości aż do wystąpienia oporu. Uwaga: W żadnym wypadku nie wolno nakładać oleju ani smarów na rurę oraz uszczelki, gdyż może to doprowadzić do ich uszkodzenia. 3.2.2.2 Połączenie z wykorzystaniem złączki dwukielichowej Dla średnic DN / ID 700-1200 istnieje możliwość zastosowania odpowiedniej złączki dwukielichowej montowanej wewnątrz rury AWADUKT Thermo. Złączka ta pozwala na obcinanie i docinanie rur bezpośrednio na budowie. Montaż złączki, jak i zaślepki, wykonuje się analogicznie jak w przypadku montażu końca bosego rur w kielichu rury, zgodnie z punktem 3.2.2.1. W przypadku użycia sprzętu budowlanego do montażu kształtek zaleca się zastosowanie odpowiedniej płyty na całym obwodzie złączki w celu równego rozmieszczenia nacisku. Przykład montażu złączki dwukielichowej w końcu bosym rury 3.2.2.3 Zgrzewanie W przypadku zgrzewania elementów ze sobą dopuszcza się metodę zgrzewania doczołowego (patrz wytyczne DVS 2207-1) oraz zgrzewanie ekstruzyjne (patrz wytyczne DVS 2207-4). Preferowana jest przy tym ta druga metoda. Uwaga: Metodę zgrzewania doczołowego można stosować wyłącznie w przypadku gładkich rur nawijanych o pełnych ściankach. W przypadku, gdy oba elementy łączone są ze sobą przy zastosowaniu spoiny wykonywanej metodą wytłaczania zgodnie z DVS 2207-4, należy zastosować zgrzewarko-wytłaczarkę wyposażoną w dyszę zgrzewającą przeznaczoną specjalnie do danej geometrii spoiny. Po zgrzaniu spoinę należy oznaczyć przy użyciu wodoodpornego pisaka (numer spoiny, data i operator zgrzewarki). Przy niskich temperaturach spoinę po zgrzaniu należy przykryć z zewnątrz, aby zapobiec zbyt szybkiemu ostygnięciu. Po ostygnięciu spoiny należy usunąć wystające garby na dnie rury, aby zapewnić możliwość odpływu kondensatu. Przykład montażu złączki dwukielichowej na budowie Do wykonywania połączeń zgrzewanych wymagane jest posiadanie odpowiednich kwalifikacji (uprawnienia do zgrzewania). W przypadku występowania garbów po wewnętrznej stronie rur należy zapewnić możliwość odpływu kondensatu w strefie dna rury. 10

3.2.3 Wskazówki dotyczące montażu Przy zasypywaniu belek rozdzielaczy obsypkę boczną wykonuje się do wysokości przyspawanych odejść przeznaczonych do podłączenia rur z wymiennika ciepła. Rury z wymiennika ciepła wolno podłączać do belek rozdzielaczy dopiero wówczas, gdy rury te będą podsypane do wysokości przyspawanych odejść, aby w trakcie podłączania rur z wy miennika ciepła odejścia nie były poddawane dodatkowym obciążeniom. Przy układaniu rur wymiennika ciepła należy stosować się do wytycznych dotyczących sposobu układania obowiązujących w tym zakresie. Powierzchnia terenu Spód drogi lub konstrukcji torowiska Ściany wykopu Zasypka główna Zasypka wstępna Obsypka Podsypka górna Podsypka dolna Dno wykopu Głębokość przykrycia Grubość podsypki Wysokość strefy ułożenia przewodu Głębokość wykopu a Grubość podsypki dolnej b Grubość podsypki górnej b = k OD gdzie: k to współczynnik bezwymiarowy; stosunek grubości górnej warstwy podsypki b do OD c Grubość zasypki wstępnej OD Średnica zewnętrzna rury w mm Do wykonywania górnej warstwy podsypki, obsypki bocznej oraz warstwy przykrywającej do wysokości 15 cm powyżej wierzchołka rury wolno używać wyłącznie materiałów dających się zagęścić i pozbawionych kamieni z grupy G1 lub G2 (zgodnie z ATV 127). Za optymalny materiał, z punktu widzenia wymiany ciepła, można uznać mieszaninę piasku z iłem pyłowym z grupy G2 (zgodnie z ATV 127). Przy wyborze materiału do zasypki należy uwzględnić obliczenia statyczne dla danego elementu. Należy zwrócić uwagę na to, by w strefie bezpo średnio przylegającej do przewodu oraz w warstwie przykrywającej nie występowały żadne ostre krawędzie, kamienie bądź otoczaki. Przy montażu GPWC pod budynkiem należy zastosować jako obsypkę grunt klasy G1, np. piasek średni. Przy wykonywaniu warstwy podsypki należy mieć na uwadze rozdział 3.2.1. Podsypkę należy wykonać zgodnie z normą PN-EN 1610 Typ 1, Typ 2 lub Typ 3. Należy przy tym zwrócić uwagę na to, by grubość górnej warstwy podsypki była zgodna z obliczeniami statycznymi. Przy układaniu górnej warstwy podsypki należy zwrócić uwagę na odpowiednie zagęszczenie materiału w przestrzeni przylegającej do dolnej partii rury. Pierwszą warstwę obsypki bocznej należy ułożyć powyżej połowy średnicy obsypywanego elementu, aby zapobiec podsadzaniu lub anormalnym wygięciom korpusu elementu. Grunt w bezpośrednim sąsiedztwie elementu należy zagęszczać etapami przy użyciu lekkich zagęszczarek, które nie mogą dotykać elementu. Należy przy tym także mieć na uwadze prawidłowe zagęszczenie materiału w przestrzeniach pomiędzy fałdami. W szczególności przy zagęszczaniu gruntu wokół belek rozdzielacza należy zwrócić uwagę na to, by starannie zagęścić przestrzeń pod prefabrykowanymi odejściami przewodów i aby na odejścia te nie działały żadne dodatkowe obciążenia. Przy zasypywaniu wykopu należy mieć na uwadze fakt, że obsypkę boczną i główną warstwę zasypki wolno wykonać dopiero wówczas, gdy połączenia i podsypka będą gotowe do przyjęcia obciążenia. Główną warstwę zasypki układa się warstwami o grubości ok. 30 cm. Umacnianie gruntu bezpośrednio nad elementem wolno rozpocząć dopiero po ułożeniu warstwy o grubości 30 cm powyżej wierzchołka elementu. Warstwy należy zagęszczać przy zastosowaniu odpowiedniego sprzętu. Do wysokości metra powyżej wierzchołka elementu materiał należy zagęszczać przy zastosowaniu lekkiego, a powyżej tej wysokości normalnego sprzętu. Maszyn do budowy dróg wolno używać wyłącznie wówczas, jeśli będzie istniała gwarancja, że nie będzie to miało negatywnego wpływu na ułożony poniżej element. Sposób wykonania strefy bezpośrednio przylegającej do przewodu i głównej warstwy zasypki oraz odległość do elementów rozparcia lub deskowania wykopu powinny zapewniać elementom nośność wymaganą w dokumentacji projektowej. 11

3.2.4 Układanie w wodzie gruntowej W efekcie ułożenia elementów w wodzie gruntowej lub w warstwie wodonośnej należy co do zasady liczyć się ze zwiększeniem się cał ko wi tej mo cy cieplnej systemu GPWC. Elementy montowane w wodzie gruntowej lub w strefie stałego lub okresowego występowa nia wód stojących należy w przypadku, gdy nie są dostatecznie obciążone, zabezpieczyć przed wypieraniem przez wodę. Działające obciążenie oraz działającą siłę wyporu należy obliczyć i uw zględnić na etapie projektowania. Jeśli istnieje prawdopodobieństwo oddziaływania wody gruntowej w strefie, w której montowany jest dany element, to zawsze zalecamy zlecenie wykonanie obliczeń statycznych. Szczelność połączenia kielichowego w systemie rurowym w przypadku jego prawidłowego montażu zapewnia wytrzymałość na działanie ciśnienia zewnętrznego na poziomie 3 m słupa wody powyżej wierzchołka rury. szczelnych w temperaturze poniżej 0. W czasie montażu przejścia szczelnego należy również zapewnić, by nie uległo ono owalizacji pod wpływem obciążenia betonem. W uzasadnionych przypadkach oszalować przejście od wewnątrz. Rurę AWADUKT Thermo w przejściu szczelnym osadzić zgodnie z punktem 3.2.2.1. Istnieje również możliwość wykonania połączenia z przejściem szczelnym za pomocą złaczki dwukielichowej. 3.2.5 Układanie pod budynkiem W przypadku układania elementów pod budynkiem bezwzględnie ko nieczne jest wykonanie obliczeń statycznych dla poszczególnych elementów. Obliczenia te może wykonać statyk odpowiedzialny za daną budowę lub inna wykwalifikowana osoba uprawniona do wykonywania obliczeń statycznych. Przy wykonywaniu obliczeń statycznych należy mieć na uwadze nastę pujące przepisy: --Arkusz roboczy ATV DVWK A 127 Wytyczne dotyczące obliczeń statycznych kanałów i przewodów ściekowych --PN-EN 1610 Budowa i wykonanie przewodów kanalizacyjnych 3.2.6 Montaż przejścia szczelnego W przypadku rur AWADUKT Thermo DN/ID 700 2000 przy przejściu przez elementy konstrukcyjne stosuje się specjalne, przeznaczone do tego celu przejścia szczelne. Przejście po zewnętrznej stronie jest piaskowane w celu uzyskania połączenia z elementem budowlanym. Przejście jest szczelne do ciśnienia 0,5 bar według PN-EN 1277. Schemat wykonania podłączenia pod ścianę żelbetową za pomocą przejścia szczelnego AWADUKT Thermo: Schemat montażu przejścia szczelnego 3.2.7 Montaż studni kondensacyjnej DN/ID 800 AWADUKT Thermo 1. Wykonać podsypkę pod podstawę studni zgodnie z PN-EN 1610. Podsypka musi być nośna i wyrównana w poziomie. Należy wykonać min. 10 cm podsypki z gruntu typu G1 (np.: piasek średni). Thermo Thermo 2. Podstawę studni osadzić na wysokości zgodnej z projektem. Dopasować krócieć do kolektorów instalacji GPWC. Przed montażem należy sprawdzić czy uszczelki są w prawidłowym stanie i we właściwym położeniu. Ewentualne nieczystości występujące na króćcu należy usunąć. Koniec bosy podstawy studni przed montażem posmarować środkiem ślizgowym, a następnie docisnąć do kielicha instalacji GPWC. Przy montażu końca bosego w kielichu rury należy przestrzegać wytycznych zawartych w punkcie 3.2.2.1. Przejście szczelne przed montażem należy osadzić lub zabetonować w elemencie budowlanym. Montaż przejścia wymaga uzgodnienia z projektantem. Po umieszczeniu we właściwym położeniu element należy oszalować i zalać n.p: betonem. Przy wypełnianiu przestrzeni należy zwrócić uwagę na zagęszczenie, w szczególności w miejscu zamontowania przejścia oraz pod nim. Nie zaleca się montażu przejść 12

3. W celu połączenia elementów studni należy w pierwszym kroku oczyścić ostatni górny wpust elementu studni, a następnie posmarować środkiem ślizgowym. Dzięki temu ułatwione będzie nakładanie uszczelki studni oraz jej ułożenie w wpuście studni. 4. Umieścić uszczelkę sygnowaniem do góry w górnym wpuście elementu studni. Następnie sprawdzić jej właściwe położenie oraz skontrolować czy nie jest zabrudzona. 7. Do wypełnienia przestrzeni naokoło studni należy zastosować grunt typu G1 (np.: piasek średni) o maksymalnym uziarnieniu do 63 mm (o różnoziarnistym składzie). Obsypkę ułożyć na szerokości 40 cm (w przypadku zabudowy w wodzie gruntowej na szerokości 60 cm) w warstwach od 20 cm do 40 cm i zagęścić zgodnie z wymogami PN-EN 1610. Należy uzyskać stopień zagęszczenia DPr 97%. 8. Analogicznie do punktów 4-7 wykonać montaż pierścieni i stożka studni oraz zasypać i zagęścić obsypkę w wykopie zgodnie z wymaganiami z punktu 7. 5. Mufę kolejnego elementu pierścienia studni oczyścić i posmarować wewnętrzną część środkiem ślizgowym (nie smarować uszczelki studni!). Należy dopilnować, by podczas smarowania środkiem ślizgowym mufa nie uległa zabrudzeniu. 6. Elementy studni połączyć bez klinowania. Umieszczenie pierścienia na podstawie studni jest ułatwione poprzez cztery uchwyty montażowe. Elementy wzajemnie pozycjonować za pomocą kresek umieszczonych na zewnętrznej stronie elementów, tak by zapewnić prawidłowe położenie stopni włazowych studni. Następnie elementy do oporu docisnąć. 9. Stożek studni jest dostarczony na budowę w stanie fabrycznym i należy go skrócić na odpowiednią wysokość. Skrócenie stożka jest uzależnione od wariantu zabudowy włazu i od zastosowania pierścienia odciążającego. Minimalna wysokość komina studni wynosi 25 cm. Skrócenie należy wykonać w zagłębieniach komina studni, które są na nim umieszczone w rozstawie co 1 cm. Wymagany wymiar można również określić ze schematu montażowego studni kondensacyjnej. 13

10. Wypełnienie obsypki studni należy wykonać do 5 cm poniżej skróconej krawędzi stożka studni (patrz schemat montażowy). Podsypkę pod pierścień odciążający należy wykonać ze żwiru lub klińca łamanego oraz rozprowadzić na podłożu bez nierówności. 14. Między stożkiem studni, a krawędzią pierścienia odciążającego powinien być zachowany odstęp min. 4 cm. Zagwarantuje on, iż ewentualne osiadania konstrukcji drogi nie będą powodować bezpośredniego obciążenia studni. W czasie zabudowy należy zabezpieczyć pierścień pokrywą, tak by nie zanieczyścić studni. 11. Uszczelkę do pierścienia odciążającego nałożyć na skrócony stożek studni. 12. Pierścień odciążający należy posmarować środkiem ślizgowym na wewnętrznej stronie, a następnie centrycznie osadzić go na stożku studni. W celu zabezpieczenia podsypki przed przemieszczeniem podczas montażu, zaleca się zastosować klamry montażowe, które wkręca się w specjalnie wykonane otwory w pierścieniu montażowym (zalecane). 15. Na zakończenie na pierścień betonowy należy nałożyć szczelną zaprawę i za pomocą tej zaprawy zabezpieczyć przestrzeń między włazem a pierścieniem. 16. W studni kondensacyjnej należy wykonać podłączenie pompy do obioru skroplin wraz z odpowiednimi instalacjami. Miejsce przejścia przewodów elektrycznych i odprowadzających wodę przez ścianę studni należy odpowiednio uszczelnić. Instalacje te powinny być dobrane według osobnego projektu szczegółowego. Propozycja wykonania takiego podłączenia znajduje się na schemacie studni kondensacyjnej. 13. Pierścień odciążający przenosi obciążenie od ruchu komunikacyjnego na podłoże. Z tego powodu musi być on osadzony równo i głę boko. Należy unikać bezpośredniego ułożenia pierścienia odciążają cego na stożku studni. Należy w tym celu przewidzieć przewyższenie odpowiednie o wysokości 5 cm między tymi elementami (patrz zdjęcie). 14

3.3. Badanie końcowe Po zakończeniu prac należy przeprowadzić stosowne próby i/lub badania w celu sprawdzenia instalacji. Należy przy tym mieć na uwadze aktualne normy, wytyczne i przepisy obowiązujące w miejscu instalacji, a także sprawdzić, czy zostały one spełnione. Przed przekazaniem instalacji do eksploatacji może zaistnieć ewentualnie potrzeba przeprowadzenia oddzielnego badania pod kątem wymagań sanitarnych. Instalację gruntowego powietrznego wymiennika ciepła traktuje się zgodnie z VDI 4640 jako instalację wentylacyjną / klimatyzacyjną i jako taka podlega ona też stosownemu odbiorowi. 3.3.1 Badanie wzrokowe Badanie wzrokowe elementów wewnątrz i na zewnątrz obejmuje: --kierunek i położenie pod względem wysokości --połączenia (w przypadku połączeń zgrzewanych należy poddać oględzinom w szczególności spoiny po wewnętrznej stronie) --uszkodzenia lub nieregularne deformacje elementów --przyłącza (w szczególności w obrębie belek rozdzielaczy) --okładziny i powłoki Badanie wzrokowe przeprowadza się po zakończeniu prac układania elementów, lecz jeszcze przed ich zasypaniem. Badanie wzrokowe można też przeprowadzać odcinkami w zależności od postę pu prac. Wyniki badania wzrokowego należy udokumentować w odpowiedni sposób. 3.3.2 Strefa bezpośrednio przylegająca do przewodu i badanie główne Fakt zgodnego z wymaganiami wykonania warstwy podsypki, obsypki bocznej, strefy bezpośrednio przylegającej do przewodu oraz warstwy przykrywającej można potwierdzić, przeprowadzając badanie stopnia zagęszczenia i/lub deformacji, natomiast głównej warstwy zasypki, przeprowadzając badanie stopnia zagęszczenia. W przypadku występowania szczególnych warunków instalacji zachodzi również konieczność sprawdzenia stopnia deformacji w wyniku zmian przekroju pionowego pod kątem zgodności z obliczeniami statycznymi. W przypadku metody L liczba wprowadzanych poprawek i badań powtórzeniowych przy wyniku negatywnym jest nieograniczona. W przypadku jednokrotnego lub powtórnego niezaliczenia badania przy użyciu powietrza dopuszcza się przejście na badanie przy użyciu wody, przy czym o wyniku zadecyduje wówczas wyłącznie badanie przy użyciu wody. Wstępne badanie można przeprowadzić przed wykonaniem bocznej obsypki. Badanie odbiorowe przeprowadza się na rurociągu po jego zasypaniu i usunięciu rozparcia wzgl. deskowania wykopu; zamawiający może określić, czy badanie ma zostać przeprowadzone przy użyciu powietrza, czy też wody. 3.3.3.2 Badanie przy użyciu powietrza (metoda L ) Czas trwania badania rurociągów pozbawionych studni i otworów inspekcyjnych należy ustalić na podstawie normy PN-EN 1610, przy uwzględnieniu średnicy rur i metody badania. Metodę badania (LA, LB, LC lub LD) powinien wyznaczyć zamawiający. Należy użyć odpowiednich hermetycznych zamknięć, aby wykluczyć możliwość wystąpienia błędów pomiarowych, których przyczyną będzie aparatura kontrolna. Ze względów bezpieczeństwa, podczas przeprowadzania badań rur o dużych średnicach, wymagane jest zachowanie szczególnej ostrożności. Badania studni i otworów inspekcyjnych przy użyciu powietrza są trudne do przeprowadzenia w praktyce. Dalsze wymagania dotyczące badania można znaleźć w przywołanej normie. 3.3.3.3 Badanie przy użyciu wody (metoda W ) Terminy i czas trwania badania określa norma PN-EN 1610. Początek Przeprowadzić badanie przy użyciu wody Ustalić i usunąć przyczynę 3.3.3 Próba ciśnieniowa Badanie szczelności systemu przeprowadza się zgodnie z normą PN-EN 1610 pod ciśnieniem powietrza i/lub wody przy zastosowaniu ustalonego w tej normie ciśnienia próbnego i czasu trwania badania. Przy średnicy wewnętrznej wynoszącej 1000 mm badanie szczel ności z użyciem powietrza można też przeprowadzić, badając szczel ność połączeń (patrz pkt. 3.3.3.4). Ubytek wody mieści się w wymaganych granicach Nie 3.3.3.1 Informacje ogólne Badanie szczelności elementów należy przeprowadzić przy użyciu po wietrza (metoda L ) lub przy użyciu wody (metoda W ). Można przeprowadzić oddzielne badanie rur i kształtek, studni i otworów inspekcyjnych, np. rur przy użyciu powietrza, a studni przy użyciu wody. Badanie przed wykonaniem zasypki można przeprowadzić jako badanie dodatkowe i należy je wykonać w miejscach połączeń. Badanie zaliczone Tak 15

Ciśnienie próbne Ciśnienie próbne jest ciśnieniem uzyskanym z napełnienia badanego odcinka do poziomu terenu danego elementu, przy czym jego maksymalna wartość wynosi 50 kpa, a minimalna wartość 10 kpa, mierząc na wierzchołku elementu. Wymagania próbne Poprzez dolewanie wody należy utrzymywać ciśnienie w granicach 1 kpa ustalonego ciśnienia próbnego. Należy zmierzyć i zanotować całkowitą ilość wody dolaną podczas badania w celu spełnienia powyższego wymagania i każdorazową wysokość słupa wody przy wymaganym ciśnieniu próbnym. Wymaganie uznaje się za spełnione, jeśli ilość wody nie będzie większa niż: --0,15 l/m 2 w ciągu 30 min dla rurociągów --0,20 l/m 2 w ciągu 30 min dla rurociągów ze studniami --0,40 l/m 2 w ciągu 30 min dla studni i otworów inspekcyjnych 3.3.3.4 Badanie połączenia O ile nie zostało to określone inaczej, w miejsce badania całego rurociągu można zaakceptować badanie pojedynczych połączeń, które przeprowadza się zazwyczaj w przypadku rur o średnicy DN/ID 1000 i większych. Jeśli nie sformułowano innych wymagań, to do celów ba dania pojedynczych połączeń rurowych, należy wybrać powierzchnię do badania metodą W odpowiadającą powierzchni odcinka rury o długości 1 m. 3.4 Czerpnie GPWC 3.4.1 Dane techniczne czerpni Powietrze zewnętrzne potrzebne do funkcjonowania instalacji gruntowych powietrznych wymienników ciepła pobierane jest za pomocą czerpni. Czerpnie wieżowe: Nr artykułu REHAU: 13504361001 13504381001 13504391001 13547661001 Średnica wewnętrzna: mm 800 1000 1200 1400 Materiał: Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Powierzchnia: matowa matowa matowa matowa Wysokość całkowita: mm 3720 3900 4080 4260 Wysokość zasysania: mm 3000 3000 3000 3000 Masa całkowita: kg ok. 195 ok. 260 ok. 340 ok. 450 Głowica lamelowa: Kształt daszku: Daszek płaski Daszek płaski Daszek płaski Daszek płaski Łączna wysokość głowicy lamelowej: mm 640 800 960 1120 Średnica zewnętrzna: mm 964 1204 1404 1604 Rura główna czerpni: Wysokość rury głównej: mm 3000 3000 3000 3000 Grubość ścianki: mm 2 2 2 2 Kołnierz podstawy: O ile nie ustalono inaczej, zgodnie z normą PN-EN 12220 Wymiary mogą nieznacznie różnić się ze względów produkcyjnych, zastrzegamy sobie możliwość zmian. Szkic z wymiarami znajduje się w załączniku. Wymiary czerpni należy dobrać w zależności od maksymalnego wymaganego strumienia objętości powietrza z uwzględnieniem dopuszczalnych ubytków ciśnienia. Nie powinna być ona przy tym mniejsza od średnicy podłączonego do niej systemu rurowego. W powyższej tabeli przedstawione zostały parametry czerpni mające istotne znaczenie. Szczegółowy opis można znaleźć w załączniku. Jeśli chodzi o umiejscowienie czerpni, to należy mieć na uwadze w szczególności wytyczne VDI 6022. I tak np. przy wyborze lokalizacji należy uwzględnić następujące punkty: --bliskość dróg (obciążenie komunikacyjne drogi) --odległość od drzew / krzewów zrzucających liście --odległość od otworów wydmuchowych każdego rodzaju --główny kierunek wiatrów i położenie ewentualnych źródeł emisji 16

Czerpnie kolanowe: Nr artykułu REHAU: 13504271001 13504371001 13504471001 13547671001 Średnica wewnętrzna: mm 800 1000 1200 1200 Materiał: Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Stal szlachetna V2A Powierzchnia: matowa matowa matowa matowa Wysokość całkowita: mm 3804 4004 4204 4406 Wysokość zasysania: mm 3000 3000 3000 3000 Masa całkowita: kg ok. 190 ok. 260 ok. 330 ok. 645 Rura główna czerpni: Wysokość rury głównej (dolna krawędź otworu: mm 3000 3000 3000 3000 zasysającego) Grubość ścianki: mm 2 2 2 3 Kołnierz podstawy: O ile nie ustalono inaczej, zgodnie z normą PN-EN 12220 Wymiary mogą nieznacznie różnić się ze względów produkcyjnych, zastrzegamy sobie możliwość zmian. Szkic z wymiarami znajduje się w załączniku. 3.4.2 Transport, rozładunek i składowanie Czerpnie dostarczane są przy użyciu samochodów ciężarowych. Transport odbywa się przy zastosowaniu odpowiednich mocowań transportowych lub w specjalnym opakowaniu transportowym. Do załadunku oraz rozładunku czerpni wolno używać wyłącznie odpowiednie i dopuszczone urządzenia. Należy zwrócić uwagę na to, by podczas rozładunku nie uszkodzić opakowania transportowego ani elementów czerpni powietrza. Jeśli do dyspozycji są odpowiednie zaczepy transportowe lub inne urządzenia rozładunkowe, to należy wykorzystać je do rozładunku w pierwszej kolejności. Wszystkie czerpnie należy, aż do chwili montażu w docelowym miejscu, transportować w dostarczonym opakowaniu pośrednim. Aby uniknąć uszkodzeń, opakowanie pośrednie należy usunąć dopiero bezpośrednio przed montażem czerpni, bądź od razu po jej zamontowaniu na fundamencie. Wszystkie narzędzia, urządzenia podnoszące, żurawie i elementy mocujące niezbędne do rozładunku i transportu elementów na placu budowy, muszą spełniać aktualnie obowiązujące wymagania ustawowe. W przypadku czerpni należy również zwrócić uwagę na to, by place montażowe, na których będą pracować niezbędne maszyny (np. żurawie) posiadały odpowiednią nośność. 3.5. Montaż Oprócz treści niniejszej informacji technicznej należy stosować się do specjalnych instrukcji montażowych przeznaczonych dla konkretnych produktów, o ile takie istnieją. Aby zapewnić czerpniom stabilność, należy je zamontować na odpowiednim fundamencie. Podane poniżej wymiary fundamentów są wymiarami minimalnymi dla danej wielkości czerpni. Przy założeniu fachowego montażu spełniają one wymagania statyczne dla najmniej korzystnego przypadku przy ustawieniu w 4 strefie natężenia wiatrów o ciśnieniu kinetycznym na poziomie q ef = 0,56 kn/m². W przypadku ustawienia w miejscach o dużej ekspozycji istnieje konieczność wykonania oddzielnego obliczenia statycznego w celu określenia wymiarów fundamentów niezbędnych do montażu czerpni. Jeśli brak jest danych dotyczących obciążenia wiatrem występującego w miejscu ustawienia czerpni, to osoba instalująca czerpnię przed jej zamontowaniem ma obowiązek pozyskać odpowiednie dane wzgl. należy podjąć odpowiednie kroki w celu ustalenia tych danych. Fundament należy dostosować odpowiednio do ustalonych wartości. Folię ochronną należy usunąć z czerpni dopiero po jej ustawieniu i zamocowaniu na fundamencie. Jeśli zajdzie konieczność przetransportowania czerpni, z której usunięto już folię, należy zastosować odpowiednie środki w celu ochrony powierzchni przed zadrapaniami podczas transportu. Czerpnie należy składować w odpowiedni sposób. O ile jest to możliwe, czerpnie należy składować w opakowaniu transportowym. Opakowanie to należy chronić przed wilgocią. Składowanie powinno odbywać się na odpowiednio utwardzonej powierzchni. Podczas składowania czerpni nie można jej poddawać żadnym dodatkowym obciążeniom działającym od góry. W przypadku montażu w obszarze brzegowym lub w powietrzu o dużej zawartości substancji powodujących korozję może zaistnieć konieczność dostosowania jakości montowanych elementów pod względem materiałowym do określonych wymagań. Fundament należy wykonać zgodnie z normą DIN 1045. Do budowy fundamentu należy użyć betonu klasy co najmniej C20-25. W przypadku montażu w obszarze nadmorskim lub w powietrzu o dużej zawartości substancji powodujących korozję może zaistnieć konieczność dostosowania jakości montowanych elementów pod względem materiałowym do określonych wymagań. 17

Czerpnia Wymiary fundamentu* Długość szerokość głębokość (mm) ID 800 1400 1400 600 ID 1000 1400 1400 800 ID1200 1600 1600 800 ID1400 1800 1800 800 * przy ciśnieniu kinetycznym na poziomie q ref = 0,56 kn/m² W celu dostosowania do warunków lokalnych należy zawsze przeprowadzić obliczenia statyczne dla ustalenia wielkości oraz grubości fundamentu. 3.5.1 Montaż na koszu kotwiącym W przypadku montażu czerpni na koszu kotwiącym kosz ten należy najpierw osadzić w fundamencie. Przy osadzaniu kosza należy zwrócić uwagę na to, by zamontować go w poziomie i na odpowiedniej wysokości. Jego późniejsze wyrównanie możliwe będzie jedynie w ograniczonym zakresie i należy zrobić wszystko, by tego uniknąć. W przypadku montażu czerpni na koszu kotwiącym należy pamiętać o tym, że prefabrykowany kosz kotwiący trzeba odpowiednio wcześnie dostarczyć na plac budowy i zamontować. Należy mieć na uwadze odpowiedni czas potrzebny do związania materiału. Czerpnię można zainstalować dopiero po związaniu materiału, z którego wykonano fundament i gdy osiągnie on wymaganą stabilność. Czas wiązania może różnić się w istotny sposób w zależności od zastosowanego materiału. W przypadku betonu klasy C20 25 wynosi on ok. 28 dni. Czerpnię umieszcza się we właściwym położeniu i ustawia przy wykorzystaniu zamontowanych na niej fabrycznie zaczepów dźwigowych, które po wykorzystaniu można zdemontować. W celu zamontowania czerpnię wraz z kołnierzem stopowym umieszcza się na osadzonym koszu kotwiącym w taki sposób, aby kołnierz stopowy wpasował się w sworznie kosza kotwiącego. Po osadzeniu czerpni na kołnierzu na leży przykręcić nakrętki. Nakrętki należy montować w układzie krzyżowym, przy czym zawsze należy dociągać nakrętki umieszczone po przeciwległych stronach. Do tego celu należy używać klucza dynamometrycznego zapewniającego, że nakrętki zostaną dociągnięte z równomierną siłą. jako wzorca instalacyjnego dla elementów mocujących. Czerpnię umieszcza się we właściwym położeniu i ustawia przy wykorzystaniu zamontowanych na niej fabrycznie zaczepów dźwigowych, które po wykorzystaniu można zdemontować. W zależności od rodzaju zastosowanych złączy śrubowych należy przed ustawieniem uzgodnić sposób postępowania przy instalacji oraz ustalić procesy robocze. Do montażu złączy śrubowych zaleca się zastosować sworznie kotwowe ze stali nierdzewnej. Złącza śrubowe nie wchodzą w zakres dostawy czerpni. Przy wyborze rodzaju złącza śrubowego do bezpośredniego montażu czerpni na fundamencie należy uwzględnić wytyczne w zakresie statyki i ewentualnie wykonać oddzielne obliczenia. W przypadku korzystania z szablonu do nawiertów należy uwzględnić dokładne wymiary i ustawienie. Przy wykonywaniu nawiertów i instalowaniu elementów złączy śrubowych należy stosować się do wytycznych i informacji podanych przez producenta. Gdy elementy złączy śrubowych będą już gotowe na przyjęcie obciążenia, można zainstalować czerpnię. W celu zamontowania czerpnię wraz z kołnierzem stopowym umieszcza się na osadzonych elementach łączących w taki sposób, aby kołnierz stopowy dopasował się do nich. Czerpnię należy montować w układzie krzyżowym, przy czym zawsze należy dociągać elementy mocujące umieszczone po przeciwległych stronach. Do tego celu należy używać klucza dynamometrycznego zapewniającego, że elementy te zostaną dociągnięte z równomierną siłą. Po zamontowaniu należy odpowiednio uszczelnić strefę montażową pomiędzy kołnierzem stopowym a fundamentem. Do celów uszczelnienia można użyć np. cementu bezskurczowego lub mas uszczelniających. 3.6 Badanie końcowe czerpni Po ustawieniu czerpni należy przeprowadzić badanie wzrokowe pod kątem występowania uszkodzeń stref zasysających, siatek zamontowanych w strefie zasysania, rury stojakowej i kołnierza. Uszkodzenia należy poddać dokładniejszemu badaniu i ocenie. W szczególności w przypadku występowania uszkodzeń siatek ochronnych należy zastosować środki zapobiegające wnikaniu małych zwierząt i ptaków do czerpni. W przypadku innych uszkodzeń należy sprawdzić, w jakim stopniu mogą być one źródłem zagrożeń sanitarnych i w razie potrzeby podjąć odpowiednie kroki. W przypadku zastosowania koszy kotwiących wyposażonych w stosowną rurę z tuleją, tuleja ta służy jako szalunek gubiony. Po zamontowaniu należy odpowiednio uszczelnić strefę montażową pomiędzy koł nierzem stopowym a fundamentem. Do celów uszczelnienia można użyć np. cementu bezskurczowego lub mas uszczelniających. 3.5.2 Montaż na istniejącym fundamencie W przypadku bezpośredniego montażu na już związanym fundamencie czerpnię można zamontować bezpośrednio lub skorzystać z szablonu do nawiertów odpowiadających wymiarowo kołnierzowi u podstawy 18

4 program dostaw 4.1 Rura rozdzielacza GPWC Rura do transportu powietrza AWADUKT Thermo DN/ID 700 2000 Z fabrycznie zamontowanym kielichem i końcem bosym wyposażonym w dwie uszczelki Klasa sztywności obwodowej rury SN 8 wg PN-EN ISO 9969 Materiał: PP-HM Kolor: niebieski Rekomendacja Techniczna ITB nr ITB -1246/2012 / DIN 16961 Nr artykułu Średnica wewnętrzna Średnica zewnętrzna Wysokość profilu Długość rur L Ciężar DN/ID [mm] DN/OD [mm] [mm] [m] (kg/szt.) 13133691001 700 818 59 6,0 150 13146901001 700 818 59 4,0 104 13133701001 700 818 59 3,0 80 13133711001 700 818 59 2,0 58 13133731001 700 818 59 1,0 36 13142161001 800 920 60 6,0 208 13142171001 800 920 60 4,0 145 13142181001 800 920 60 3,0 113 13142191001 800 920 60 2,0 82 13142201001 800 920 60 1,0 50 13142391001 1000 1126 63 6,0 291 13142401001 1000 1126 63 4,0 201 13142411001 1000 1126 63 3,0 157 13142421001 1000 1126 63 2,0 112 13142431001 1000 1126 63 1,0 67 13142441001 1200 1366 83 6,0 450 13142451001 1200 1366 83 4,0 308 13142461001 1200 1366 83 3,0 237 13142471001 1200 1366 83 2,0 166 13142481001 1200 1366 83 1,0 95 Na zapytanie 1400 1578 89 6,0 - Na zapytanie 1400 1578 89 4,0 - Na zapytanie 1400 1578 89 3,0 - Na zapytanie 1400 1578 89 2,0 - Na zapytanie 1400 1578 89 1,0 - Na zapytanie 1600 1790 95 6,0 - Na zapytanie 1600 1790 95 4,0 - Na zapytanie 1600 1790 95 3,0 - Na zapytanie 1600 1790 95 2,0 - Na zapytanie 1600 1790 95 1,0 - Na zapytanie 2000 2208 104 6,0 - Na zapytanie 2000 2208 104 4,0 - Na zapytanie 2000 2208 104 3,0 - Na zapytanie 2000 2208 104 2,0 - Na zapytanie 2000 2208 104 1,0-19

Rura do transportu powietrza AWADUKT Thermo DN/ID 700 1200 z warstwą antybakteryjną Z fabrycznie zamontowanym kielichem i końcem bosym wyposażonym w dwie uszczelki Klasa sztywności obwodowej rury SN 8 wg PN-EN ISO 9969 Materiał: PP-B Kolor: niebieski, warstwa antybakteryjna niebieska Rekomendacja Techniczna ITB nr ITB -1246/2012 / DIN 16961 Atest PZH HK/B/0653/01/2010 Nr artykułu Średnica wewnętrzna Średnica zewnętrzna Wysokość profilu Długość rur L Ciężar DN/ID [mm] DN/OD [mm] [mm] [m] [kg/szt.] 13135951001 700 818 59 6,0 183 13135941001 700 818 59 4,0 128 13135931001 700 818 59 3,0 100 13135981001 800 920 60 6,0 208 13135971001 800 920 60 4,0 145 13135961001 800 920 60 3,0 113 13136011001 1000 1126 63 6,0 316 13136001001 1000 1126 63 4,0 218 13135991001 1000 1126 63 3,0 169 13136041001 1200 1366 83 6,0 450 13136031001 1200 1366 83 4,0 308 13136021001 1200 1366 83 3,0 237 Rury z warstwą antybakteryjną DN/ID 1400 DN/ID 2000, rozdzielacze dwuwarstwowe i jednowarstwowe z warstwą antybakteryjną, oraz kształtki z warstwą antybakteryjną (kolana, trójniki i złączki) dostępne są na zapytanie. 20