17) Instrumenty pochodne zabezpieczające Grupa, wg stanu na 31.12.2014 r., stosuje następujące rodzaje rachunkowości zabezpieczeń: 1. Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań walutowych i portfela zmiennoprocentowych należności walutowych; 2. przez portfel złotowych kredytów hipotecznych; 3. przez portfel walutowych kredytów hipotecznych oraz finansujących je depozytów złotowych; 4. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych z tytułu przyszłych wpływów i wydatków denominowanych w walutach obcych. Począwszy od 1 stycznia 2006 Grupa ustanowiła pierwsze formalne powiązanie zabezpieczające przed zagrożeniem zmiennością przepływów pieniężnych. Należy zaznaczyć, iż od momentu wdrożenia MSSF, zgodnie z MSR 39, efekt wyceny wszelkich instrumentów pochodnych nie zaklasyfikowanych i nie będących efektywnymi instrumentami zabezpieczającymi, prezentowany jest w wyniku z instrumentów finansowych wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat. Stosowanie takiej metodologii skutkowało brakiem spójności w sposobie prezentacji instrumentów finansowych w Rachunku zysków i strat. Wynik odsetkowy na transakcjach instrumentami pochodnymi zawieranymi w celu zabezpieczenia płynności w walutach obcych z ekonomicznego punktu widzenia stanowi składnik marży odsetkowej (pozwala dopasować przychód odsetkowy z tytułu udzielenia kredytów walutowych z kosztem finansowania wynikającym z portfela depozytów złotowych). Wdrożenie formalnej rachunkowości zabezpieczeń umożliwiło prezentację części przedmiotowych transakcji w Rachunku zysków i strat zgodnie z ich ekonomicznym sensem. Grupa na koniec każdego miesiąca dokonuje oceny efektywności stosowanego zabezpieczenia analizując zmiany wartości godziwej instrumentu zabezpieczanego i instrumentu zabezpieczającego. Opis relacji, dla których Grupa kontynuowała stosowanie rachunkowości zabezpieczeń na koniec roku 2014: Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań walutowych i portfela zmiennoprocentowych należności walutowych Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel złotowych kredytów hipotecznych
Opis relacji zabezpieczającej Pozycje zabezpieczane Instrumenty zabezpieczające Prezentacja wyniku na transakcjach zabezpieczanych i Grupa zabezpiecza ryzyko zmiany wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań walutowych i portfela zmiennoprocentowych należności walutowych wynikającego ze zmiany komponentu stóp procentowych (marży). Portfel stałoprocentowych zobowiązań walutowych i portfel zmiennoprocentowych należności walutowych. Transakcje CIRS Korekta do wartości godziwej pozycji zabezpieczanych oraz wyceny instrumentów ujmowana jest w Rachunku zysków i strat jako Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat oraz wynik z pozycji wymiany; odsetki od pozycji zabezpieczanych oraz instrumentów ujmowane są w wyniku odsetkowym. Grupa zabezpiecza ryzyko zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez złotowe kredyty hipoteczne. Zmienność przepływów pieniężnych wynika z ryzyka stopy procentowej. Przepływy pieniężne wynikające z portfela złotowych kredytów hipotecznych. Transakcje IRS Efektywna część wyceny instrumentów ujmowana jest w kapitale z aktualizacji wyceny; odsetki zarówno od instrumentów jaki i od instrumentów zabezpieczanych ujmowane są w wyniku odsetkowym. Opis relacji zabezpieczającej Pozycje zabezpieczane przez portfel walutowych kredytów hipotecznych oraz finansujących je zobowiązań złotowych Grupa zabezpiecza ryzyko zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez walutowe kredyty hipoteczne oraz przez zobowiązania złotowe stanowiące bazę finansową dla tych kredytów. Zmienność przepływów pieniężnych wynika z ryzyka walutowego oraz ryzyka stopy procentowej. Przepływy pieniężne wynikające z portfela walutowych kredytów hipotecznych oraz finansujących je depozytów złotowych i wyemitowanych złotowych dłużnych papierów wartościowych. Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych z tytułu przyszłych wpływów i wydatków denominowanych w walutach obcych Grupa zabezpiecza ryzyko zmienności przyszłych wpływów i wydatków walutowych z tytułu zmian kursu walutowego poprzez ich zamianę na przepływy złotowe. Przepływy pieniężne z tytułu przyszłych wpływów i wydatków walutowych.
Instrumenty zabezpieczające Prezentacja wyniku na transakcjach zabezpieczanych i Transakcje CIRS Efektywna część wyceny instrumentów ujmowana jest w kapitale z aktualizacji wyceny; odsetki zarówno od instrumentów jaki i od instrumentów zabezpieczanych ujmowane są w wyniku odsetkowym; wycena instrumentów oraz zabezpieczanych z tytułu różnic kursowych ujmowana jest jako Wynik na instrumentach wycenianych do wartości godziwej przez Rachunek zysków i strat oraz wynik z pozycji wymiany. Transakcje FX Forward Efektywna część rewaluacji spot instrumentów ujmowana jest w kapitale z aktualizacji wyceny. W trakcie roku 2013 Grupa zastosowała, a następnie zaprzestała stosowania relacji zabezpieczającej w zakresie zmienności przepływów pieniężnych generowanych przez portfel zmiennoprocentowych walutowych kredytów hipotecznych z użyciem transakcji FX SWAP jako instrumentu zabezpieczającego. 17a. Rachunkowość zabezpieczeń Wg stanu na 31.12.2014 Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji Wartości godziwe poniżej 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Aktywa Pasywa 1. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie wartości godziwej z tytułu ryzyka stopy procentowej Kontrakty CIRS 0 0 0 935.781-84.493 0 84.493 2. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową i/lub kursem walutowym Kontrakty CIRS 7.344.731 1.565.423 17.318.411 9.876.006-1.295.832 4.777 1.300.609 Kontrakty IRS 330.000 555.000 435.000 0 13.512 13.760 248 Kontrakty Forward 65.307 30.672 0 0-4.414 462 4.876 3. Razem instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie 7.740.038 2.151.095 17.753.411 10.811.787-1.371.226 18.999 1.390.225 Korekta do wartości godziwej zabezpieczanych pozycji z tytułu zabezpieczanego ryzyka dla czynnych relacji, za rok 2014, wyniosła 1 117 tys. PLN, z czego 4 568 tys. PLN dotyczyło zabezpieczanych aktywów, a 3 451 tys. PLN zabezpieczanych pasywów.
Wg stanu na 31.12.2013 Wartość nominalna instrumentów o terminie pozostającym do realizacji Wartości godziwe poniżej 3 miesięcy od 3 miesięcy do 1 roku od 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Razem Aktywa Pasywa 1. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie wartości godziwej z tytułu ryzyka stopy procentowej Kontrakty CIRS 0 0 0 900.825-74.363 0 74.363 2. Instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie przepływów pieniężnych związane ze stopą procentową i/lub kursem walutowym Kontrakty CIRS 6.120.245 13.746.108 11.526.222 11.229.584-639.134 201.964 841.097 Kontrakty IRS 150.000 230.000 255.000 0 7.095 7.095 0 Kontrakty Forward 42.148 190.271 114.807 0-12.549 2.336 14.885 3. Razem instrumenty pochodne stanowiące zabezpieczenie 6.312.393 14.166.379 11.896.029 12.130.409-718.951 211.395 930.345 Korekta do wartości godziwej zabezpieczanych pozycji z tytułu zabezpieczanego ryzyka dla czynnych relacji, za rok 2013, wyniosła -2 432 tys. PLN, z czego 8 875 tys. PLN dotyczyło zabezpieczanych aktywów, a 11 307 tys. PLN zabezpieczanych pasywów. 17b. Rachunkowość zabezpieczeń z tytułu przepływów środków pieniężnych Relacja zabezpieczająca Zabezpieczenie wartości godziwej portfela stałoprocentowych zobowiązań walutowych i portfela zmiennoprocentowych należności walutowych przez portfel złotowych kredytów hipotecznych przez portfel walutowych kredytów hipotecznych oraz finansujących je depozytów złotowych Zabezpieczenie zmienności przepływów pieniężnych z tytułu przyszłych wpływów i wydatków denominowanych w walutach obcych Maksymalny termin wystąpienia przepływów pieniężnych, których wartość jest zabezpieczana 24.03.2020 02.06.2016 07.01.2025 15.06.2015 Nieefektywna część zmian wyceny instrumentów ujęta w Rachunku zysków i strat w 2014 roku wyniosła -9,95 miliona złotych (w 2013 roku było to odpowiednio -9,60 miliona zł.).
W górę