Czy możliwa jest Polska wolna od dymu tytoniowego? Jacek Jassem Akademia Medyczna w Gdańsku jjassem@amg.gda.pl Udział nałogowych palaczy w krajach UE http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/tobacco/smoke_free_en.htm 1
Narażenie na dym tytoniowy w miejscu pracy w krajach UE http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/tobacco/smoke_free_en.htm Narażenie na dym tytoniowy w miejscu pracy w krajach UE http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/tobacco/smoke_free_en.htm 2
Udział palących, którzy narażają innych domowników na dym tytoniowy w krajach UE http://ec.europa.eu/health/ph_determinants/life_style/tobacco/smoke_free_en.htm Międzynarodowe zobowiązania Wszystkie kraje członkowskie Światowej Organizacji Zdrowia zobowiązały się wprowadzać środki ochrony przed dymem tytoniowym w miejscu pracy, środkach transportu i zamkniętych pomieszczeniach publicznych. Unia Europejska ma się stać miejscem wolnym od dymu tytoniowego do roku 2012 3
W niektórych krajach już się to udało Irlandia marzec 2004 Norwegia czerwiec 2004 Włochy styczeń 2005 Malta kwiecień 2005 Szwecja czerwiec 2005 Hiszpania styczeń 2006 Szkocja marzec 2006 Anglia marzec 2006 Pn Irlandia marzec 2006 Walia marzec 2006 Łotwa czerwiec 2006 Finlandia czerwiec 2007 Słowenia lipiec 2007 Francja sierpień 2007 Holandia luty 2008 Słowenia lipiec 2007 Holandia lipiec 2008 Jak to przyjmuje społeczeństwo? Powszechne poparcie - Irlandia: 93% (81% wśród palaczy) - Włochy: 90% (76% wśród palaczy) 1 - Szwecja: 80% Wzrost poparcia wśród dorosłych palaczy po wprowadzeniu regulacji 1 Ann Oncol 2006:17:346 4
Nowej Zelandia: Społeczne poparcie dla kraju bez dymu (1999-2005) Irlandczycy o miejscach pracy wolnych od dymu (rok po decyzji) 5
Poparcie i przestrzeganie prawa bez dymu w miejscach publicznych Poparcie dla restauracji bez dymu wśród palących po wprowadzeniu regulacji 6
Opinie Polaków Próba obejmująca 800 dorosłych osób, reprezentatywna dla całego społeczeństwa (2006) 77% Polaków opowiada się za wprowadzeniem zakazu palenia we wszystkich miejscach publicznych Sondaż na zlecenie Polskiego Radia Czy właściciele lokali mogą się obawiać zmniejszenia wpływów? Irlandia: - spadek sprzedaży przed regulacją (2003): 4,4% - spadek sprzedaży po regulacji (2004): 4,2% Przyczyny: - ogólny wzrost cen - zmiana stylu życia Równocześnie: - wzrost zatrudnienia w sektorze o 0,6% - wzrost liczby turystów o 3,2% 7
Wskaźnik obrotów barów i restauracji w Norwegii przed i po regulacji Dochody wybranych sektorów usług w Nowej Zelandii 8
Inne dane Blisko 100 doniesień pochodzących z całego świata wskazuje, że wprowadzenie zakazu palenia w lokalach rozrywkowych, pubach i restauracjach nie spowodowało istotnego zmniejszenia dochodów tych instytucji 1 1 Tobacco Control 2003;12:13 Pierwsze efekty Obniżenie stężenia tlenku węgla we krwi - o 45% wśród niepalących - o 36% u palących Irlandia: - obniżenie liczby palących o 10% w ciągu roku - trzykrotny wzrost sprzedaży preparatów przeciwtytoniowych - 59% palących znacznie ograniczyło palenie Włochy: - obniżenie liczby palących w ciągu 9 miesięcy o 8% (u osób w wieku 15-24 lata o 23%) 9
A co z personelem tych lokali? Oni cierpią najbardziej Oddychają cały czas trującym powietrzem Dym z drugiej ręki ( z drugich płuc?) jest tak samo toksyczny Dwukrotnie większe ryzyko zachorowania na raka płuca Bierne palenie: aspekty medyczne Trzecia przyczyna możliwych do uniknięcia zgonów, po czynnym paleniu i nadużywaniu alkoholu 1 Osoba przebywająca codziennie w środowisku dymu tytoniowego ma średnio o 15% wyższe ryzyko zgonu 2 W Unii Europejskiej ginie z tego powodu rocznie 50.000-100.000 osób 1 Circulation 1991;83:1; Br Med. J 2004;328:988 10
Gdyby rzeczywiście zanieczyszczenie powietrza dymem tytoniowym dwukrotnie zwiększało ryzyko raka płuca, zaskakująca tolerancja osób niepalących dla ich palących kolegów mogłaby nagle zniknąć. Zanieczyszczanie powietrza w biurach i kinach, rozpraszanie popiołu z papierosów w kawiarniach, restauracjach i pubach oraz zapalenie papierosa u kogoś, kto nie pali, stałoby się społecznie niedopuszczalne... New Scientist, 1973 10 najważniejszych przyczyn raka płuca 1. palenie tytoniu 2. palenie tytoniu 3. palenie tytoniu 4. palenie tytoniu 5. palenie tytoniu 6. palenie tytoniu 7. palenie tytoniu 8. palenie tytoniu 9. palenie tytoniu 10. inne przyczyny 11
Względne ryzyko niektórych chorób związane z biernym paleniem Miejsce kontaktu Dom Praca Lokal Rak płuca 1,24 1,24 1,73 Niedokrwienie serca 1,30 1,20 1,73 Udar mózgu 1,45 1,45 2,52 Przewlekłe choroby układu oddechowego 1,25 1,25 1,76 Szacowana liczba zgonów związanych z biernym paleniem w 25 krajach UE Dom Miejsce pracy Łącznie Rak płuca 10.941 2.300 13.241 Zawał serca 29.898 2.444 32.342 Udar mózgu 26.530 2.060 28.591 Przewlekłe choroby układu oddech. 4.800 475 5.275 Łącznie 72.170 7.280 79.449 12
Szacowana liczba zgonów związanych z biernym paleniem w Polsce Dom Miejsce pracy Łącznie Rak płuca 1.346 86 1.432 Zawał serca 3.294 96 3.990 Udar mózgu 3.395 119 3.514 Przewlekłe choroby układu oddech. 372 12 384 Łącznie 8.406 7.280 8.720* *10,9% ogółu zgonów związanych z biernym paleniem w UE Aspekty ekonomiczne Palenie w pracy związane jest z ogromnymi kosztami: - zwiększone koszty ubezpieczenia - zmniejszona wydajność pracy związana z przerwami na papierosa i absencją chorobową - konieczność zastępstw związanych z chorobami i zgonami Wprowadzenie zakazu palenia w miejscach publicznych w Wielkiej Brytanii zaoszczędziłoby 4 miliardy funtów rocznie 13
Roczny koszt dodatkowy zatrudniania palacza Czynnik Koszt (CAD) Podwyższona absencja w pracy 230 Obniżona wydajność pracy 2.175 Podwyższone składki ubezpiecz. 75 Koszt utrzymywania palarni 85 Łącznie 2.565 Conference Board of Canada, 1997 Reakcja przemysłu tytoniowego Zanieczyszczenie środowiska dymem tytoniowym stanowi najprawdopodobniej największe zagrożenie dla naszego przemysłu. Jest to najsilniejszy argument dla wprowadzenia ograniczeń w miejscach pracy, samolotach i innych środkach transportu oraz w niemal wszystkich miejscach publicznych. Będzie to miało bezpośredni i znaczący wpływ na konsumpcję wyrobów tytoniowych. William R. Murray, wiceprezes Phillip Morris 14
Aspekty społeczne Około 70% obywateli UE to osoby niepalące, a wśród palących większość chce się pozbyć nałogu Tylko 2,4% Europejczyków uważa, że bierne palenie jest nieszkodliwe Regulacje zmniejszające narażenie na dym tytoniowy mają silne poparcie społeczne, zwłaszcza po ich wprowadzeniu Podsumowanie: 8 powodów, aby uwolnić Polskę od dymu Bierne palenie szkodzi zdrowiu i zabija Każdy człowiek ma prawo do ochrony przed dymem tytoniowym Wolność wyboru oznacza także odpowiedzialność za nieszkodzenie innym Społeczeństwo popiera te działania Ograniczenia są powszechnie przestrzegane To się już gdzieś udało, więc uda się także u nas Jest to bardzo tania inwestycja zdrowotna Działania przeciwtytoniowe są skuteczne 15
Chłopcy (i dziewczynki), przestańcie, bo się źle bawicie! Dla was to jest igraszką, nam idzie o życie". Ignacy Krasicki Co chcemy zmienić w Ustawie? 16
Obecna Ustawa Ustawa z dnia 9 listopada 1995 o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (z późniejszymi zmianami) (Dz. U. z dnia 30.01.1996) Gdzie nie będzie można palić? Zakłady opieki zdrowotnej Wszystkie typy szkół, w tym szkoły wyższe oraz placówki oświatowo-wychowawcze Wszystkie zakłady pracy Obiekty kultury i wypoczynku i inne dostępne do użytku publicznego Środki pasażerskiego transportu publicznego i związane z nimi obiekty (stacje, dworce kolejowe i autobusowe, porty lotnicze, przystanki) Obiekty sportowe i rekreacyjne 17
Miejsca, które mogą być wyłączone Indywidualne pokoje w hotelach, schroniskach, domach studenckich, domach zakonnych Wyodrębnione i odpowiednio przystosowane pomieszczenia (palarnie) w hospicjach, domach spokojnej starości Indywidualne cele i pokoje mieszkalne w obiektach podległych ministrowi obrony narodowej, ministrowi spraw wewnętrznych oraz ministrowi sprawiedliwości Całkowity zakaz reklamy wyrobów tytoniowych Zabrania się reklamowania i promocji wyrobów tytoniowych, rekwizytów tytoniowych i produktów imitujących wyroby lub rekwizyty tytoniowe oraz symboli związanych z używaniem tytoniu we wszelkiej formie. 18
Sankcje: może nie będą potrzebne Kto: 1) sprzedaje wyroby tytoniowe wbrew określonym zakazom 2) dopuszcza na podległym mu terenie do palenia wyrobów tytoniowych wbrew określonym zakazom 3) nie oznacza miejsc, objętych zgodnie z przepisami ustawy zakazem palenia podlega karze grzywny do 20.000 zł Kto pali wyroby tytoniowe w miejscach objętych zakazem palenia podlega karze grzywny do 200 zł Polska wolna od dymu: to się musi udać! 19
Dziękuję nie palę. Wolę umrzeć śmiercią naturalną. Anonim 20